Met Prins Bernhard naar Montreal Een bekwaam piloot zat aan het stuur Nu en dan zon en tamelijk koel WEERBERICHT 88ste Jaargang ZATERDAG 4 JUNI 1949 No. 26709 JVIoskou volgt steeds zijn doelstelling Steeds duidelijker wordt, dat te Parijs e?n politieke overeenstemming tussen West en Oost heel moeilijk zal zijn te bereiken. Op zich zelf bhoeft men zich daarover niet te verbazen, want in po- llticis staan beide partijen immers wel zover van elkaar, dat een compromis tot de bijkans onmogelijk^ denkbaar heden 'behoort. Het Westen houdt na tuurlijk volkomen vast aan hetgeen na moeizame aifoetd in het Westen van het overwonnen Duitsland tot stand is gebracht en hoe kan Moskou, dat zich steeds met hand en tand verzet heeft tezen deze gang van zaken, zich nu daarbij aansluiten? Het zou wel vol slagen overstag moeten gaan om dit mogelijk te maken. Het Marshall-plan is te vuur en te zwaard bestreden en het heTstel van West-Duitsland is ge heel te danken aan dit plan Moskou denkt er natuurlijk niet aan om ..het gezicht te verliezen" en daar mede is in wezen vastgelegd, dat de splitsing van Duitsland in een Westelijk en een Oostelijk deel voorlopig zal moeten worden aanvaard. Maar dit wil nog helemaal niet zeg gen. dat de Parijse conferentie daarom als een mislukking behoeft te eindigen. Bijkans van den beginne af aan bleek, dat naast het politieke gedeelte een ander stond, n.l. het economische en 't is niet uitgesloten, dat op dit terrein .zaken" zijn te doen. Zou men daarin slagen, dan is wellicht meer bereikt dan met een politieke overeenkomst, die toch maar geregeld aanleiding tot strijdvragen zou hebben gegeven, gelet r de meest onmogelijke controverses uit het jongste verleden. Wellicht geeft het gebeuren omtrent het tweede punt, dat aan de orde is gesteld, n.l. de Berlijnse affaire, duide lijker aanwijzing, hoe de verhoudingen in dit opzicht zijn gelegen. Want Ber lijn wordt grotendeels ook beheerst door economische aspecten. Speciaal bedoe len we de kwestie der valuta. Een groot struikelblok bij alle onder handelingen met de Sovjets blijft de kwestie van het veto-recht, dat Mos kou onverminderd wil handhaven, ter wijl het Westen dit zoveel mogelijk wil beperken. Bij de instelling van dit systeem is blijkbaar nooit goed doorge dacht, want het is in de practyk nu tcc'n zo. dat een minderheid door dit stelsel ten allen tijde in staat wordt ge steld om ieder 'besluit, dat haar niet past, te doorkruisen en tegen te hou den. Neem eens aan, dat in parlemen ten een zelfde houding mogelijk ware, er zou practisoh geen besluit zijn te nemen! Het vragen van een twee-derde meerderheid is voldoende zekerheid, __j geen besluiten van grote betekenis te lichtvaardig kunnen worden geno men. Moskou houdt echter bij kris en kras vast aan het eenmaal getroffen besluit, daar het weet, anders te zul len worden overstemd, want de eenheid van het Westen is niet meer te door breken. Moskou zou eenvoudig van de kaart worden geveegd, zo het in dit opzicht bakzeil haalde. En men vergete daarby niet, dat het einddoel van Moskou, wat er ook ge schiedt, hetzelfde blijft! In het kader van een reeks lezingen over het Leninisme, heeft de Sovjet- russische majoor Patent in het huis voor Sovjet-cultuur te Berlijn uit eengezet, dat het communistische einddoel van de wereldrevolutie on veranderd blijft, doch dat slechts de tactische middelen om het doel te bereiken veranderlijk zijn. De tac tiek behoorde zich aan te' passen bij de internationale en nationale om standigheden en wel op lange termijn, waarbij „de wisselwerking tussen de revolutie in eigen land en de andere landen" in het oog gehouden dient te worden. Het Sovjet-volk had het strategische doel reeds bereikt. Pa tent, die over het onderwerp „bolsje wistische strategie en tactiek" sprak, zeide voorts nog. dat een georgani seerde terugtocht eveneens tot de bolsjewistische tactiek behoorde in een tijd, dat de revolutionnaire kan sen gering waren. Ook tactische schijnbare mislukkingen konden tot een strategische overwinning leiden. De bolsjewistische overwinningen hadden bewezen, dat men zich niet tevreden behoorde te stellen met op portunistische gedeeltelijke successen. Bij een georganiseerde terugtocht moest men gebruik maken van de tegenstellingen in het imperialisti sche kamp! Dat is duidelijke taal en nien zal gced doen, daarop steeds de volle aan dacht te vestigen. Intussen behouden de communisten la het Verre Oosten nog altijd de wind b oe zeilen, zodat de vraag, hoe de rest van de wereld zich zal stellen te genover dit feit, bij de dag actueler *or cl t. Vermoedelijk zal in dit geval de oude stelregel: zaken zijn zaken een hartig Toordje meespreken. Tot dusver tonen de Chinese communisten zich tegenover bet buitenland zeer lankmoedig en doen zij hun uiterste best, om de eco nomische connecties te handhaven. Hetgeen trouwens ongetwijfeld m hun «i?en belang is. Willen zij dit stand- Punt handhaven, dan lijkt het niet onmogelijk, dat het Westen zich zal neerleggen bij de feitelijke situatie; te keer, waar momenteel moeilijk is in te zien, hoe verandering zou zijn te bereiken. Het Verre Oosten biedt zoveel winst kansen. dat een strategische terugtocht te het Westen economisch wel verant woord lijkt.... BESPREKINGEN OVER DE INTERZONALE HANDEL. .Britse, Franse, Amerikaanse en Rus- fi"ïche deskundigen zijn in Berlijn bij gekomen voor besprekingen over de teterzonale handel na de opheffing de blokkade. In een Britse bekendmaking wordt étzegd. dat „de onderhandelingen over financiële, handels- en vervoersaange- te?enheden iets vorderden op het punt ,3n het nader brengen van de stand punten t a.v. interzonale handelsaange- kienheden, maar niet tot enige be slissing konden worden gebracht, door at de Russische deskundigen op het lobled van vervoer niet aanwezig wa- ïsn. K.L.M. sloeg nieuwe luchtbrug (Speciale reportage uit Montreal) De eerste vlucht Amsterdam Montreal per Constellation, met aan boord Z.K.H. Prins Bernhard, en het korte verblijf in Canada, zijn voor de weinigen, die het mee mochten ma ken, een grote gebeurtenis geworden. De Koningin was zichtbaar ingeno men met de mooie plaats in de „Ba tavia", die voor de Prins was gereser veerd. En aan de Prinsesjes was dui- om daar met de bemanning te praten en later ook te dineren. Precies op tijd landde de Batavia op het vliegveld bij Prestwick in Schot land. Het tot dusverre zonnige weer had plaats gemaakt voor lichte regen, wat de burgemeester niet belette om de Prins in jacquet te verwelkomen: om de hals een prachtige, lange, gouden ambtsketen, welke prompt de opmer king uitlokte: „Veel duurder dan bij ingegaan of de Prins verdween In de bestuurderscabine. Enkele ogenblik ken daarna leidde hjj persoonlijk de „Batavia", gezeten in de stoel van de eerste bestuurder. Gezagvoerder Van Rees en kapitein Sonderman, die eveneens een ogenblik kwam kijken, maakten zich geen zorgen. Zij wisten dal een bekwaam piloot aan het stuur zat! Met de reusachtige St. Laurens rivier in zicht, kwam een groep van drie ja gers het Hollandse toestel begeleiden. En ruim 20 uur na het vertrek van Schiphol stond de Batavia in Montreal aan de grond. Prins Bernhard in het uniform van luitenant-generaal, stapte als eerste uit en werd verwelkomd door de ons zo be kende generaal Foulkes, generaal Mor- tam, de echtgenote van onze ambassa deur in Ottawa, de waamemena zaak- Dr Plesman, directeur der K.L.M., voert het woord aan een diner in Montreal. delijk te merken dat ze maar wat graag de reis mee zouden willen maken Even was nog na de start iets van Schiphol te zien en van de enthousiast wuivende menigte, maar nog geen vijf minuten later was in rechte lyn Haar lem reeds gepasseerd, waren de pieren van IJmuiden de laatste stukjes Neder land, die steeds kleiner en kleiner wer den om tenslotte plaats te maken voor de golven van de Noordzee. Op dit moment wenste gezagvoerder Van Rees zyn passagiers in twee talen van de cockpit uit door een microfoon een goede reis. Hij vertelde tevens dat de vliegt ij d naar Prestwick 2 uur en 5 minuten zou bedragen en dat de PHTDB vloog op een hoogte van 8500 voet met een snelheid van 395 K.M. per uur. Het zag er huiselijk uit in de passa gierscabine en het viel steeds weer op, dat er met betrekkelijk weinig ruimte zo enorm veel kan worden bereikt Achterin zaten de genodigden, voorin een aantal „gewone" passagiers, onder wie twee Russische vrouwen, die inder tijd uit Rusland zijn gevlucht en nu door de communisten uit Sjanghai zijn verdreven. Enige kinderen werden door de stewardess bezig gehouden en rijke lijk van speelgoed voorzien. In totaal waren er, met de bemanning mee, 42 mensen aan boord. Prins Bernhard on derhield zich levendig met kapitein Sonderman en majoor Geertsema, maar al spoedig verdween hij in de cockpit ons, daar zijn ze maar van zilver"! Persoonlijk ging de burgemeester rond met whiskey: „Real Scottish". De sprong over de Atlantische oceaan was berekend op 10 uur en 30 minuten- Het tijdsverschil ging nu een rol spelen. De vlucht ging naar het Westen, dus,,, naar de zon toe. De reeds bij het ver trek ingezptte schemering bleef en de zon heeft tenslotte maar heel even, slechts enkele uren, voor de PHTDB kunnen ondergaan. Verversingen wer den aangedragen, tot champagne toe. en de stemming aan boord was uiterst opgewekt. De Prins las veel in een mee gebracht boek. Hy schoot ook bereid willig een medepassagier te hulp, toen deze op een gegeven moment geen raad wist met zijn borden en glazen. En evenals de andere passagiers had hij de grootste belangstelling voor de meege nomen „soundmirror" en de daarmede gemaakte goede geluidsopnamen, die de tijd volkomen deden vergeten. De landing te Gander, op New Founu- land geschiedde vlot. Om kwart voor vier, plaatselijke tijd, was Canadese grond bereikt. Gander Is een van 'swe- relds belangrijkste luchthavens. In wer kelijkheid is het overigens weinig meer dan een grote betonnen vloer met wat loodsen wat kleine huisjes, 3000 inwo ners en één bioscoop. Het oponthoud voor het ontbyt bood de passagiers ge legenheid zich te verfrissen. Nauwelijks was men de lucht weer gelastigde en vele andere autoriteiten. De volksliederen werden gespeeld. 21 saluutschoten afgevuurd en vervolgens inspecteerde Prins Bernhard de ere wacht van het 22e Quebec-regiment. Veelomvattend is het programma ge weest dat in twee dagen in Canada moest worden afgewerkt: ontvangst ln de mess van het Quebec-Command waar Prins Bernhard een grote foto van Koningin J-uliana en hemzelf schonk, voorzien van een speciale op dracht. Een diner in het Windsor-hotel met generaal Foulkes, generaal Crerar, Prins Aschwin, dr. Plesman en vele Ca nadese vrienden. Een ontvangst door de burgemeester van Montreal, wie de heer Plesman namens de burgemeester van Amsterdam een glazen bokaal aan bood. Talloze bezoeken moesten worden afgelegd. Intussen werden ook Inkopen gedaan. Vrolijk lachend hebben wij Prins Bernhard met Prins Aschwin het ho tel zien binnengaan, belast en bela den met pakjes voor thuis! Ook Prin sesjes zijn blij met geschenken als ■vader terug komt van een verre reis! En nu is de tocht dan weer voorbij. Hij is zeer geslaagd geweest en moet van grote betekenis voor ons land en onze luchtvaart worden genoemd. Dank zij de Kl.M is een nieuwe brug ge slagen tussen Nederland en Canada, de beide landen, die door de oorlog, de be vrijding en de emigratie steeds dichter tot elkaar zijn gekomen. Vorderingen niet onmogelijk De besloten vergadering van de raad van ministers van Buitenlandse Zaken der grote vier eindigde gistermiddag na twee en een half uur. Een Franse gedelegeerde, die kort voor het einde van de vergadering het Palais de Marble Rose verliet, zeide tot de ver slaggevers, dat er nog geen resultaten bereikt waren, doch dat de besprekingen voortduurden en dat vorderingen niet onmogelijk waren. Hij noemde de bespreking niet „geheel en al ontmoedigend". Reuters diplomatieke correspondent schrijft, dat vroegere ervaringen van ge heime zittingen der ministers van Bui tenlandse Zaken doen veronderstellen, dat de strenge geheimhouding, die werd bewaard, als een goed teken gezien dient te worden. In vroegere bijeenkomsten hebben waarnemers opgemerkt, dat „lekken" zich alleen openbaarden wan neer geheime vergaderingen een impas se naderden of op het punt van defi nitieve overeenstemming stonden. Nader wordt gemeld: De besprekingen van gistermiddag gingen uitsluitend over het vinden van een modus op administratief terrein, die zowel Wys.iinski's volharding by zijn vetorecht als de Westelijke vastbeslo tenheid tot het breken met de bekende practyk van het eenstemmigheidsbegin sel recht doet wedervaren. Dit is slechts ogenschijnlijk met elkaar in tegen spraak. Wys.iinski's verwijzing naar de practijk te Wenen en zijn suggesties tot het overhevelen van de bevoegdheden naar de Duitsers kunnen dit bewijzen. Te Wenen is practisch slechts van veto recht sprake, wanneer de vier sbads- commandanten het eens zijn. Van het begin af heeft het Weense stadsbestuur in administratieve zaken groter vrijheid gehad dan het Berlijnse. Zijn besluiten zijn geldie. tenzij ze door hen geallieerde toezicht eenstemmig worden verworpen. Te Berliin daarente gen kon tot nog toe geen besluit wor den uitgevoerd zonder viervóudteö sanc tie Het Amerikaanse voorstel bevat niets omtrent he.t vetorecht. De parttin hebben dus blijkbaar een mogelijkheid gezien om de beginselen aan te passen aan de practische doel einden, die zij willen bereiken. In wel- Hoe wordt het Pinksterweer De activiteit van de heersendede pressie is tijdelijk wat aan het ver minderen, hetgeen een lichtpuntje is voor het weer op de Pinksterdagen. Wel is waar zal ons land voortdurend door de betrekkelijk koele lucht wor den overstroomd, doch de zon zal zich nu en dan vertonen. Waarschijnlijk zal men hiervan in de kustprovincies meer kunnen profi teren dan verder landinwaarts, omdat de zonnestralen daar reeds enkele uren na zonsopkomst losse wolkenpartijen zulen doen ontstaan. Gedurende de eerste Pinksterdag kun nen voornamelijk in het Oosten van het land enkele van de wolkengevaar ten zich nog tot buien ontwikkelen. Op de Tweede Pinksterdag is de kans hierop al veel kleiner. Het weer op Pinkstermaandag kan verder nog beïnvloed worden door een KOELE WESTELIJKE WINDEN. De Bilt verwacht tot morgenavond: Gedurende de nacht meest zwaar be wolkt met bijna overal enkele buien. Morgen overdag: wisselende bewolking met in het Oosten van het land op vele plaatsen nog enkele buien. In de Westelijke provinciën tijdelijk flinke opklaringen en nog slechts en kele verspreid optredende buien. Krach tige tot matige wind tussen West en Zuidwest. Tamelijk koel weer. 5 JUNI. Zon op: 4.23 uur;onder: 20.54 uur. Maan op: 13.59 uur; onder: 1.55 uur (E.K.). Hoogwater te Katwijk te 9.57 en 22.34 uur (Doodtij). (6/6 te 11.06 en 23.39 uur; 7/b te 12.01 en 24.14 uur). Dit nummer bestaat uit 12 pagina's. nieuwe oceaandepressie, die vanmorgen vroeg nog op ongeveer 3000 kilometer ten Z.W. van de Britse eilanden lag. Deze depressie, waarvan de activiteit thans toeneemt, beweegt zich met een snelheid van ongeveer 1200 km per dag in N.O. richting. Wanneer deze snel heid niet belangrijk verandert en de bewegingsrichting dezelfde blijft, dan zal deze nieuwe depressie op Tweede Pinksterdag zijn invloed over West- Europa gaan uitbreiden. Het is echter niet waarschijnlijk dat deze nieuwe depressie voor het einde van de mid dag van de Tweede Pinksterdag in ons land regen zal kunnen veroorzaken. Over het algemeen zal het dus wel los lopen! PINKSTERDAGEN GEEN „L.D.". Maandag, 2de Pinksterdag, zal ons Blad niet verschijnen en zul len onze Bureaux de gehele dag gesloten zijn. Wapensmokkel in Frankrijk DE R.P.F. IN OPSPRAAK? Naar aanleiding van ontdekking van wapens in twee uit verschillende lich tingen naar Parijs rijdende auto's die de Franse politie aanhield .heeft gene raal Paul Devinck, commandant van het eerste militaire district (Parijs), een onderzoek gelast naar „activiteit, welke ten doel heeft het Franse leger te de moraliseren", aldus een communiqué van het ministerie van binnenlandse zaken. Thans zijn 16 personen aange houden. van wie 5 in staat van beschul diging zijn gesteld. Onder deze 5 bevin den zich het Paryse gemeenteraadslid Jacques Rateau, lid van generaal De Gaulle's R.P-F,, en een zekere Gauthe- ron, die gemeenteraadslid van Revers en lid van de R.P.F. zou zijn. Volgens „Le Monde" zijn verschillen de „militante Leden van de RPJF. en oud verzetsstrijders" in de affaire be trokken; een uitvloeisel van een ander komplot, dat op 20 Maart werd ont dekt. Volgens „Le Monde" bevat het blad van de RPJ?\ een waarschuwing tegen „agents provocateurs", die zou den pogen, leden van de R.P.F. tot „dolle avonturen" te verleiden en de partij in opspraak te brengen. De bekendmaking, dat de politie 16 personen heeft aangehouden voor een verhoor .heeft krachtige protesten uit gelokt van Gaullistische leiders, die hier een poging in zien, de partij in discrediet te brengen. Een communiqué van het algemeen secretariaat der RPF. spreekt in dit verband van het gebruiken van ,4e meest afstotelijke methodes van de totalitaire regiems", en van de „verantwoordelijkheid van de minister van binnenlandse zaken in deze afschuwelijke kuiperij". ke richting een dergelijke oplossing zou kunnen gaan is door het voorgaande debat duidelijker gemaakt dan door Ache son's voorstel, dat op dit punt de eigenschap van volmaakte rekbaarheid bezit. Overdracht van bevoegdheden aan Duits bestuur en beperking van het be ginsel van eenstemmige goedkeuring der geallieerde commandanten tot een klein terrein van principiële politieke beslissingen schijnt de weg. die men thans wil gaan. Intussen waakt men er hier voor deze oplossing al te gemakke lijk te achten. Men neemt dan ook aan, dat. er nog verschillende besloten zittin gen nodig zullen zijn voordat er nieuwe tekening in de zaken komt. Men wiist er hier voorts op, dat zelfs met zulk een overeenkomst en met overeenstemming over de keuze van een stadsbestuur, die op zichzelf by een vergelijking der Ame rikaanse en Sovjetrussische voorstellen niet moeilijk lijkt, de Berlilnse kwestie nog niet opgelost zou zijn. Er blyft im mers nog de noodzaak van het vinden van een oplossing van het geldvraae- stuk. In Britse kringen gaf men enkele dagen geleden te verstaan, dit de wer kelijke sleutel tot Berlijn te achten, be langrijker dan de politieke zijde, waar op het Amerikaanse voorstel uitsluitend gericht is, vooral omdat men hier een oplossing voor Berlijn gaarne wil zien als voorbereiding voor een verzachting der economische splitsing van geheel Duitsland, die nog altijd blijft gelden als het door beide partijen nagestreefd® doel der conferentie. Het geldvraagstuk is de moeilijkste hinderpaal op de weg der practische oplossingen, die men nu heeft ingesla gen. Doch daartoe is men in geheim beraad thans nog niet gekomen en zal men, naar hier wordt aangenomen, ook heden nog niet komen. De lof. die Wys- jinsky enkele dagen geleden gezongen heeft over de constutie van Weimar heeft een woordvoerder van het Fran se ministerie van Buitenlandse Zaken doen opmerken, dat de grondwet van Weimar en die van Bonn „beiden nuttig gebruikt zouden kunnen worden als ba sis voor een verdere discussie door de ministers voor de regeling van de toe komstige politieke structuur van Duit land". ONZE VERLIEZEN De regering maakt bekend, dat tot haar leedwezen de volgende verliezen in Indonesië zijn gerap porteerd Kon. Landmacht: 2e It. H. G. Diederen. Hoensbroek. Sold. M. J. Muller, Boxmeer. Korp. H. J. van Hunnlk. Amster dam-W, Serg. J. van der Meulen, Dantu- Sold. Ie kl C. H. van Roekei, Val- kenswaard. Sold. A. Schelling Amsterdam-W. Sold. H. Warmink. Gasselte (Dr). Sold, J. M. van Strlen, Schagen (N.-H.). Sold. H. J. Huisman. Apeldc/vn. Sold. W. F. E. van Venrooy. R'dam. Sold. J. van der Wal. Lekkerkerk. Sold. T. M. H. van Maarseveen. Utrecht. Serg. IJ. Smits. Berkel en RodcnrUs Sold. T. Schoonheden, Voorst. Kon. Ned.-Ind. Leger: Jav. sold. 2e kl. Gl. Senen, Ind.; Amb. sold. D. Lawar. id. Soend. sold, le kl. inf Hoesen id. Man. sold. 2e kl. inf H. Kaparang Jav. sold. 2e kl. inf. Slamat, ld. Amb. serg 2e kl. inf. J. H. Noya. ld. Chin mil. sold. 2e kl. Oh Thay Ping. id. Mad. sold. 2e kl inf. Aboe. id, Mad sold. 2e kl. inf. Raiman. id Mgd. sold. 2e kl. inf. Mohamad DjoerL id. Man. sold 2e kl. inf. J. Montolalu id. Amb sold. 2e kl. inf. A. Sedoeboen, id. Amb. sold, le kL inf. D. T. Sijhai- ■atua. id. Soend. sold 2e kl. Inf. Midi. id. Man. sold. 2e kl. inf. F. E. Panung- kelan, id. STAKINGEN IN ENGELAND. Ondanks vele uren onderhandelen is geen oplossing bereikt van het geschil in Engeland, dat de treinenloop op Zondag dreigt te verstoren. De verga dering waarop de eis tot hoger loon werd besproken, werd tot Donderdag verdaagd. Bekend is gemaakt, dat de Britse afdeling van de For d- a ut om aa tsch ap - py er in heeft toegestemd de ionen van alle meerderjarige arbeiders te verho gen en hun ook in vacanties loon uit te betalen. De directie van de Britse spoorwegen heeft bekend gemaakt, de eisen van 8.000 machinisten en stokers, als voor waarde voor het afgelasten van een „symbolische" staking van 24 uur op Zondag, niet te zullen inwilligen. Geëist werd, dat de dienstregelingen, waardoor de betrokkenen niet thuis kunnen slapen, ongeldig worden ver klaard. De staking van havenarbeiders is naar Eire overgeslagen met het gevolg, dat een lading eieren en zes auto's de Ierse Zee overstak en weer terugging. Havenarbeiders te Dublin weigerden 'n schip uit Liverpool, waar 50 schepen door de staking worden opgehouden, te lossen. In oe nactu van 2 op 3 Juni brak er in een „uinplex van one oude pakhuizen aan de Ouae Schans tc Amster dam brand irt De brandweer, die met vroot materiaal uitrukte, kon niets vandeze oude gebouwen redden. Eén der gevels stortte onverwachts in, waardoor een brandweerman werd geraakt en in het water werd geslingerd. Enige urén later overleed brandmeester De Boer (inzet) in het Binnengasthuis te Amsterdam aan zijn verwondingen. Directeur: J. W. Henny DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Telefoon Dir. en Adm.: 25041: Red. 21507 Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer f4,15 per kwartaal; 32 cents per week Witte Singel 1, Lelden - Giro no.: 67055 LEIDSCH DAGBLAD

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1949 | | pagina 1