schudt uw
lever wakker
O VER WEG VRAAGSTUK
tot a.s. Donderdagavond uitgesteld
Leidse Raad aanvaardt verordenin
Vermakelijkheidsbelasting
De Amersfoortse gruwelen
Berg en Kotalla voor
Raad van Cassatie
HIT HUIS aan de baai
Pamela em de meester omtdekkimgs-reiziger
SfcSKis,
Radio-programma
gflste jaargang
LEIDSCH DAGBLAD
Dinsdag 17 Mei 1949
Tweede Blad No. 26694
Onderzoek
naar een kinderbewaarplaats
In de gisteravond onder voorzitter
schap van de burgemeester, jhr mr F.
H. van Kinschot gehouden raadszitting
werd tot lid der commissie van toezicht
op het M.O. benoemd dr K. Reitsma,
alhier.
WONINGBOUW
Bü het voorstel Inzake het bouwen van
woningen door de Gemeente aan de
De Gijselaarstraat. 2egt de heer A. van
Dijk (KVP) geschrokken te zyn van het
hoge bedrag. Ziln de bijzondere voorzie
ningen hier aangegeven, als centrale
verwarming en badkamer, wel verant
woord? En wat zijn de financiële gevol
gen voor de gemeente? En had hier een
particuliere ondernemer niet kunnen
worden ingeschakeld?
Wethouder Jongeleen erkent dat de
prils hoog is, doch niet te hoog. gelet op
deze bouwsoort. De bijzondere voorzie
ningen zijn nodig met het oog op de
toekomst; anders zou straks voorziening
codi? blijken. Waar de particulieren nog
steeds verstek laten gaan. moet de ge
meente het wel doen. Over de huurprijs
valt nog niets te zeggen. Bedoeling is aan
besteding.
Na re- en dupliek wordt het voorstel
ïhst. aangenomen. De heer Van Dijk
wil geacht worden te hebben tegenge
stemd.
DRIE FINSE SCHOLEN.
Bij het voorstel tot aankoop van per
celen grond bil de Van de Sande Bak-
buyzenlaan voor het plaatsen van 2 Fin
se scholen (een voor Opl. school voor
Gymn., HBS en een voor Chr. Onder-
vijs) maakt de heer v. Iterson (Prot.
Chr P) bezwaar tegen de hoge kosten,
ce voorwaarden en e rond verspilling, ter
wijl de heer Hendriks vraagt of het ter
rein beperkt blijft tot het aan te kopen
lerrein of dat ook het reeds in het bezit
der gemeente zijnde terrein zal worden
bijgetrokken. Z.i, is 3000m2 per school
voldoende. De heer Lombert (KVP)
maakt bezwaar tegen drie lagenbouw.
Da heer Schüller (P. v. d. A.) juicht het
voorstel toe.
Wethouder Jongeleen weerlegt namens
Je meerderheid van B. en W. de ge
maakte bezwaren. Finse scholen vragen
nu eenmaal plantsoen. De scholen zullen
40 jaar meegaan. De kosten zijn niet te
boog. Van Jan. af ligt er al een Finse
Khool te wachten!
Wethouder Van Schaik beantwoordt
r.oz een vraag van de heer D. J. van
Dijk (P v. d. A.) over de .grootte van de
meivelden der scholen. Het voorstel
wordt aangenomen z.h.st. De heer v.
'terson wil geacht worden te hebben
egengestemd, evenals wethouder Jonge
ren.
Nader blijkt, dat ook een Finse school
oor R.K. onderwijs te plaatsen op eigen
pond, is gevraagd. Ook deze school
wordt toegestaan
Bij het voorstel om de functionaris
'oor de Nazorg der Ver. Zwakzinnigen
zorg aan te stellen in Gemeentedienst
vraagt de heer Hosson (KVP) of hier
:een kostbare precedent wordt gescha-
?n.
Wethouder Menken ontkent dit op
rrond van ervaringen van elders. Het
betreft hier iets uitzonderlijks.
KINDERBEWAARPLAATS
Over het schrijven van B. en W. In
zake de oprichting van een kinderbe-
vaarplaats is mevr. BraggaarDe Does
(P. v. d. A.) teleurgesteld door deze af
wijzing. Zjj oordeelt een kinderbewaar
plaats nodig en noodzakelijk, vooral in
i?ze tijden, voor de arbeidersklasse, waar
vele vrouwen gedwongen ziln. uit wer-
te gaan Is er bij het bestuur van
ce vjn. crèche wel voldoende animo
aanwezig? Dan had het h.i. zijn werk
reeds weer aangevat op groter schaal.
W^nt zelfs plaatsing voor 20 kinderen
oordeelt zit veel te laag Zil dient een
motie in om onder ogen te zien de mo
gelijkheid van oprichting van een kin
derbewaarplaats.
Mevr. v. Staveren (Comm) onder
streept de wenselijkheid van zo'n inrich
ting, evenals haar partijgenote mevr
Vulbrief.
De heer Wilmer (KVP) kan de nut
tigheid en wenselijkheid van zo'n in
richting onderschrijven, maar het be
treft nu geen subsidie, gelijk vroeger,
maar zelfstandig optreden door de ge
meente en dat gaat hem te ver en die
wee moeten wij niet op.
De heer Woudstra (Prot. Chr. P.)
meent dat oppassen van kinderen pri
mair een zaak der ouders ls. En gaat
dit niet, dan dienen zij eerst zelf een
oplossing te vinden en als dat niet ge
heel slaagt, dan eerst kan een beroeD
od de gemeente worden gedaan, die
slechts een secundaire taak heeft in
deze.
De heer D. J. van Dijk (P. v. d. A.)
meent, dat mensen, die uit noodzaak uit
werken gaan om eed te verdienen,
moeilijk geld voor een crèche kunnen
uitgeven. Hier ligt z.i. een plicht voor
de gemeenschap en hij raadt aan, het
vraagstuk in studie te nemen en dan in
haar geheel.
De heer Van Weizen (Comm.) wijst
er op. hoe reeds 40 kinderen werden op
gegeven bil een voorlopig onderzoek
naar de wenselijkheid van her-oprich-
ting van een crèche! Ook officiële in
stanties onderschrijven de wenselijkheid.
Bovendien, vele ouders zijn niet in staat
hun primaire taak te vervullen en dan
heeft de gemeenschap de plicht in te
grijpen. Of het bestuur der vjn. crèche
al dan niet goed werkt, is pecund air. Pri
mair Is. dat er een crèche komt van
voldoende capaciteit Daarom is ook spr.
voor een nauwkeurig onderzoek van deze
materie.
Ook de heer Plena (P. v. d. A.) verde
digt een kinderbewaarplaats, waarvan
in vakkringen de noodzakelijkheid steeds
meer wordt gevoeld. HU dringt aan op
nader onderzoek met inschakeling der
organisaties. De heer Frohwein (VVD)
onderschrijft dit laatste en een volledig
raDDort van de dienst voor sociale zaken
lilkt hem gewenst. Ook waar de nood
niet alleen is in arbeiderskringen.
De heer Knetsch (Prot. Chr. P.) steunt
de idee van de heer Piena Inzake nader
onderzoek met horen der vakorganisa
ties.
Wethouder Menken wijst er op, hoe
het niet gaat om een bestaande crèche,
maar om een nieuwe crèche, want het
oude bestuur heeft niets meer achter
zich. Spr. noemt enige cijfers om de
kosten daarvan te doen beseffen. Voor
20 kinderen zou f. 8.000 p. j. nodig zijn
voor meer is er geen plaats afge
zien van f. 15.000 voor inrichting en
verbetering van het gebouw, (f. 10.000).
En dat hebben B. en W. niet aange
durfd, waar het bestuur geen andere
weg zag om geld te krijgen.
De dienst van sociale zaken erkent
dat de wenselijkheid spreekt, niet van
noodzakelijkheid. Ook Geneesk. Dienst
en Arbeidsbureau geven geen definitief
uitsluitsel.
Het bestuur zou graag aan de gang
gaan, maar het wil eerst starten, als
het finantieel verantwoord is speciaal
wat betreft de inrichting en dat durven
B. en W. niet aan. B. en W. willen ech
ter gaarne een volledig omierzoek in
stellen, doch dan buiten het bestuur
om De vakorganisaties kunnen dan
wellicht ingeschakeld worden. Wat ech
ter ook weer niet wil zeggen dat het
bestuur beslist wordt uitgesloten.
De heer D. J. van Dijk vraagt, of B.
en W. op korte termijn dan een onder
zoek willen toezeggen en hoe dit zal
plaats vinden.
De heer Woudstra kan niet stemmen
voor de motie Braggaar, daar daarin
niet primair wordt uitgesproken de
plicht van particulier initiatief en de
plicht der ouders derhalve zonder meer
op de gemeenschap kan worden gelegd,
zoals, helaas, te veel geschiedt.
De heer Wilmer (KVP) heeft geen
bezwaar tegen de motie, als B. en W.
haar willen overnemen. Anders wel,
gezien de toezegging van de wethouder.
Wethouder Menken vraagt intrekking
der motie na de toezegging van het
college. Er zou wantrouwen uit kunnen
worden gehaald.
Mevrouw Braggaar ziet geen wantrou
wen in haar motie, integendeel, alleen
een uitspraak van de raad. Namens de
meerderheid van B. en W. wordt de
motie dan in praeadvies genomen.
De Vermakelijkheidsbelasting
De heer D. J. van Dijk (P. v. d. A.)
beziet allereerst de posten van het
bioscoopbedrijf en geeft cijfers over de
daling van het bezoek sinds 30 April
1948. behoudens een kleine stijging in
de vacantie-maanden van dat jaar,
waaruit z.i. de noodtoestand voldoende
blijkt.
Natuurlijk is deze niet alleen een ge
volg van deze belasting, dat zij erkent.
Het bezettingspercentage in Trianon
bedroeg in '45 56 pet, in '46 48 pet, in 47
44 pet, in '48 39 pet en over het le
kwartaal van '49 29 pet.
Sluiting zou betekenen ontslag van
personeel en andere inkomsten der ge
meente. Hij verzoekt B, en W. een on
derzoek in te stellen naar de rendabili
teit der bioscoopbedrijven en het re
sultaat ter kennis te brengen van de
raad.
Spr. oefent dan critlek op verordening
en toelichting.
B. en W. willen de plaatselijke ver
enigingen verlichting brengen, doch
heeft deze plaats door het nu voorge
lichte, n.l. betaling per oppervlakte?
Het is niet duidelijk, naar hij nader
uiteenzet.
Gezien de samenhang is het moeilijk
de verordening paragraaf voor para
graaf te beoordelen, alles hangt af van
de interpellatie.
De heer A. J. van Dijk (KVP) heeft
nog altijd bezwaar tegen de naam ver
makelijkheidsbelasting gezien, dat alles
hier ondervalt. Verlichting juicht hij
toe. maar deze is zJ. nog maar gedeel
telijk. Duidelijk is er feitelijk weinig.
Met cijfers toont hij aan, dat zelfs bij
verlies nog betaald moet worden, ook
door culturele verenigingen. In het ge
wijzigd voorstel van B. en W. is zijn
amendement gedeeltelijk verwerkt maar
volkomen duidelijk is het weer niet.
Hij wijst nog op het schrijven van K.
en O en van de N.A.T.U.
Spr. had overleg verwacht, dat niet
heeft plaats gevonden. Dat betreurt hij
en vandaar zijn voorstel. Nemen B. en
Wethouders dat over?
De voorzitter: neen, slechts voor een
deel.
De heer Wilmer (K.V.P betwijfelt of
B. en W. het recht hebben voor een
onderzoek naar de bioscopen zonder
toestemming der bioscopen zelfen
voorts of dit mogelijk is zonder "zeer
diepgaand te gaan. hetgeen vermoe
delijk niet practisch is te verwezenlij
ken.
De heer Knol (Prot. Chr. P.) steunt
de heer Wilmer. En waarom alleen een
onderzoek naar de bioscopen en niet
naar alle andere gevallen?
Voor de inspecteurs blijft altijd een
zekere vrijheid over.
En dan een middenstandskwestie.
Zelfs een modeshow ging een gemeente
belasten. Hoe staat het daarmee met 't
oog op de middenstandsbelangen?
De heer Vos V.V.D) meent, dat het
moeilijk ls uit te maken welk percen
tage van de achteruitgang der bioscopen
veroorzaakt is door de vermakelijkheids-
belasting. De motie-v. Dijk gaat daarom
zeker te ver. Maar kan de Gem. Accoun
tantsdienst geen advies uitbrengen?
En dan ook over concerten, toneel
etc.
De hear v. Weizen (Comm.) meent,
dat het bewijs geleverd is, dat de ver
hoogde belasting niet te handhaven is.
Maar zijn de gedane concessies voldoen
de? Spr. gelooft van niet, daar z.i. te
veel wegen worden opengelaten voor
uitzonderingen. Hij dringt op 'n meer
uniforme regeling aan.
De motie-D. J. van Dijk wil spr. steu
nen.
Wethouder v. d. Kwaak wijst er op.
dat een redactie op te bouwen, die
voor ieder spreekt, zeer moeilijk is. De
keuze was: een redigeren beperkt of
uitvoerig.
B. en W. hebben het eerste gekozen,
daar er dan minder gelegenheid ls door
de mazen te glippen.
Spr. ziet een verlichting ook voor de
bioscoophouders door niet gebonden te
zijn aan 500 M. culturele band. In 1939
bedroeg het bezoek 638.000 personen met
een gemiddelde van 46 ct. p. plaats, in
1948 1.172.000 met een gemiddelde van
88 ct.
De opbrengst is dus verviervoudigd.
Is het dan zo slecht gesteld? Een on
derzoek in de grote steden geeft een
bevredigend beeld. Geld speelt ook een
belangrijke rol!
Deze belasting is geen zakelijke be
lasting. De ondernemer bepaalt zelf de
toegangsprijs in verhouding tot deze
belasting. Bovendien. 21 Dec. 1948 is
door het Rijk een verplicht percentage
vastgesteld. By verlaging van de 35%
tot 30% zou de ge»meente f. 30.000 in
boeten benevens een vermindering ad
f. 14.000 uit de ryksbydrage; by 25%
zy'n deze cijfers f. 62.000 en f. 45.000;
by 20% f. 96.000 en f. 94.000!
Alleen een landeiyke actie kan hier
baten. Spr. gaat dan in op diverse
details en geeft vergeiykingen om de
verlichting te doen uitkomen. B.v.:
Litteris betaalde vroeger f. 60 belas
ting per keer, nu f. 15, etc. Bij zang
betaalt men voor leden en donateurs
f. 34 voor de Stadszaal, waaröy con
tributies en donaties buiten beschou
wing gelaten worden.
Billijk is, dat behalve culturele ook
morele redenen voor vrystelllng moge-
ïyk zyn.
Van de motie-D. J. v. Dyk verwacht
spr. geen heil, evenmin als van een
onderzoek door de accountantsdienst.
Gelet op de vele vraagstukken, hier
aan verbonden. De heer A. J v. Dyk
had tevreden moeten zyn met de
jongste wijziging die het bedoelde on
dervangt Ieder verzoek van de mid
denstand zal naar merites moeten wor
den beoordeeld.
De heer D. J. v. Dyk wil wel beper
king van onderzoek naar de inkomsten
uit toegangsbewyzen en zo nodig ook
voor andere gevallen dan bioscopen
laten B. en W. een landeiyke actie
steunen. Hy blyft er by, dat de cyfers
der inkomsten voor de bioscopen dalen.
Na toezegging van de wethouder in
zake nadere beperking en steunen van
een landeiyke actie, neemt hy zyn mo
tie terug.
Ook de heer A. J. v. Dyk, hoewel
niet geheel bevredigd, wil zyn amen
dement toch Intrekken.
De verordening wordt z.h^t. aan
vaard met de stemmen van de heren
D. J. van DUk en Van Weizen tegen.
Overweg-vraagstuk uitgesteld
Gezien het late uur, even voor 12,
wordt de behandeling der vragen van
de heren Schiiller en Van Iterson
over het Overwcgvraagstuk uitgesteld
tot Donderdagavond 8 uur. Gelet op
de aanbesteding is er n.l. haast by
en daarom worden suggesties tot uit
stel tot volgende week door B. en W.
afgewezen.
Moordenaar op gTote schaal
Voor de Raad van cassatie stonden
gisteren Berg en Kotalla terecht, de
twee Duitsers, die door hun optreden
in het kamp Amersfoort de dood van
vele gevangenen op hun geweten heb
ben. Beiden werden dorr het Ainttei-
damse Byzondere Hof tot de doodstraf
veroordeeld.
De president, prof. Verzyl, onder
vroeg Berg over enkele punten van zijn
zeer omvangrijk verweerschrift. Hy had
daarin met grote nadruk verklaard dat
de 77 Russen, die hij had gefusilleerd,
geen krijgsgevangenen waren.
„Maakt het dan een verschil of u
Russische burgers of krygsgevangenen
afslacht?" vroeg de president.
„Dat weet ik eigenlyk niet," zei Berg.
„Hoeveel Russen heeft u zelf neerge
schoten
„10 of 15", antwoordde hy met gebo
gen hoofd.
Prof. Verzyl verklaarde, dat hy de
bewering van requirant als zou hy ln
Amersfoort met de beste bedoelingen
aan het werk zijn gegaan om „de men
sen orde te leren", als volkomen onge
loofwaardig verwierp.
„Hoorde by uw opvoedingsmethoden
ook het paardje ryden op Joden?" vroeg
hy de requirant.
„Neen," zei Berg timide.
„Beseft u eigenlyk wel, wat u hebt
gedaan, hebt u wel enig schuldbesef
„Alleen over de mishandelingen".
„U hebt dus geen berouw over de
moord op de Russen".
„Nein, dat geschah auf Befehl".
De raadsman, fair Haakman, hield een
uitvoerig juridisch betoog ter toelich
ting van zyn cassatiemiddelen.
De Procureur-Fiscaal mr baron van
Tuyll van Serooskerken achtte bewe
zen, dat requirant geweten heeft dat
hU Russische krijgsgevangenen ver
moordde. Thans komt hjj met uit
vluchten als zou hij op bevel en door
overmacht gedwongen gevangenen
hebben vermoord en mishandeld. Deze
uitvluchten verwierp spr. omdat Berg
naar zyn oordeel con amore de Duitse
terreur had uitgeoefend. Hy noemde
hem een moordenaar op grote schaal,
die de doodstraf ten volle had ver
diend. De Procureur-Fiscaal conclu
deerde derhalve tot verwerping van
het beroep.
Uitspraak 13 Juni a.s.
Kotalla, de thans 41-jarige Duitser is
een zeer berucht kampbewaarder in
Amersfoort geweest. Hy scheen zich
zekerder te voelen dan Berg en luisterde
met grote aandacht naar de voorlezing
van de sententie. Nederlands verstond
hy „nur ein beetje".
Zijn raadsman mr Hovius bestreed
o a. een aantal bewezen verklaarde mis
handelingen.
Hy verklaarde, dat zijn cliënt ln 1943
een zware zenuwinstorting had en In
strenge afzondering in een psychiatri
sche kliniek was verpleegd. Dit voorval
blliykte naar het oordeel van mr Hovius
een verzoek tot een psychiatrisch rap
port over de geestesvermogens van ver
dachte ten tijde van de begane misda
den. Ook werd een beroep op overmacht
gedaan. De raadsman zeide voorts, dat
Kotëlla zich nooit aan gruweldaden
schuldig had gemaakt. Wel had hy ge
schopt en geslagen. Dit was niet goed
te praten ,zei mr Hovius. Doch wel ver
klaarbaar gezien de houding van de ge
vangenen in het kamp. Mede in ver
band met de hypernerveuse natuur van
requirant achtte de raadsman de dood
straf een te zware straf.
Na dit langdurige pleidooi overhan
digde Kotalla een verweerschrift, waar
na besloten werd de zitting tot volgende
week Maandag aan te houden om de
Procureur-Fiscaal ln staat te stellen zyn
conclusie voor te bereiden.
BEKENTENIS VAN
OFFERBLOKKENLICHTER.
De recherche te Amsterdam ls er in
samenwerking met de rijkspolitie te
Weesp, ln geslaagd de 33-1artge Amster
dammer W. de Brabander te arresteren.
Hy wordt er van verdacht in talrUke
Protestante, zowel als Rooms Katho
lieke kerken in de omgeving van Am
sterdam de offerblokken te hebben ge
licht
De politie wist uit tientallen binnen
gekomen mededelingen een persoonsbe-
schryvlng te construeren, welke nauw
keurig overeen kwam met het signale
ment van De B. Men hield hem aan en
weldra volgde een volledige bekentenis.
De B. had zyn slag geslagen in kerken
in Uithoorn. Aalsmeer. Weesp, Hillegom,
Naarden, Laren, Blaricum, Hilversum,
Bloemendaal, Dlemen, Nederhorst den
Berg, Heer Hugowaard, Wormerveer,
Ilpendam, de Rip, Jisp, Ouderkerk,
Nieuw Amstel, Noord Scharwoude, Ab
coude en Maarsen.
Bij zijn arrestatie bleek hy in het be
zit van een grote party halve centen
RESOLUTIES OP HET INT. SOC.
CONGRES TE BAARN.
Concentratie op Europees herstel
noodzakelijk.
Op het Internationaal Socialistisch
Congres te Baarn is de Europese een
heid besproken; diverse resoluties wer
den aangenomen.
Het congres onderstreept de noodza-
keiykheid om zich te concentreren op
de meest concrete en dringende eisen
van het Europese herstel, hetwelk een
gecoördineerd en uitgewerkt economisch
programma verlangt. Het congres is
eenstemmig in zyn overtuiging, welke
ook die van de arbeidersklasse ls, dat
het harmonisch maken van de Europese
staathuishoudingen het snelste kan
worden tot stand gebracht door de me
thoden van het democratisch socia
lisme. Een Europese Unie zal moeten
zoeken naar steeds engefe economische
en politieke relaties met andere delen
van de wereld. Het lot van Europa ls
onafscheidelijk van dat van de demo
cratie over de gehele wereld.
Ook resoluties ten aanzien van Grie
kenland en Spanje werden aangeno
men. r\
Het congres besloot de Nennigroep
van de Italiaanse socialisten uit te slui
ten van het lidmaatschap van de Co-
misco als gevolg van de communistische
inslag, die deze party vertoont.
Vermoedeiyk zal de volgende confe
rentie in het voorjaar van 1950 gehou
den worden.
De voorzitter de heer Van der Goes
van Naters, zeide dat het dringend
noodzakeiyk is, dat de organisatie van
de Comlsco moet worden hervormd in
die zin, dat zU efficiënter en meer effec
tief zal kunnen werken.
FEUILLETON
door ANDRIES MACKENZIE,
vertaald uit het Engels.
33)
Ik voelde op dat ogenblik geen spoor
jan vermoeidheid meer. Ik was vast
staten er aohter te komen, wat er in
het sousterrain van dat obscure café-
[ie gebeurde. In vervaagde letters stond
hoven, de deur: Joe's Matrozen-eet
huis". Er was genoeg licht binnen om
ie zien, dat het meubilair bestond uit
te gebruikelijke tafels en stoelen en
een buffet. Achter het schot, aan het
eind van het vertrek, was waarschyn-
'ijk de keuken. De bewoners sliepen
ongetwijfeld ergens boven. Het beste
'•eek het me, door de achterdeur bin
den te sluipen. De straat was gelukkig
volkomen uitgestorven. Ik had er
i'-eohts een paar seconden voor nodig
om over het muurtje aan de achter
gat van het café te klimmen. Toen
op mijn voeten terecht kwam, be
erde ik myn gekwetste been en had
eQlge ogenblikken nodig om de pijn,
dat my veroorzaakte, de baas te
morden. Ik hoorde de zware tred van
Jen politieagent, die juist nadat ik uit
het gezicht verdwenen was, de hoek
de straat om gekomen moest zajn.
De aohterdeur was gesloten, maar er
'as ook nog een raam, dat groot ge
voeg was om er vlot doorheen te klim
men. Na een minuut of tien werk met
zakmes en mijn zakdoek, had ik
het glas uit het raam, en de rest was
Onderwerk.
Zoals ik al gedacht had, werd de
hele achterkant van het huis in beslag
genomen door de keuken, behalve een
jauw gangetje, waarop de trap. die uit
het sousterrain omhoog voerde, uit
ham. "Van ergens boven kwam het ge-
hhd van een hevig snurkende man.
ten tochtdeur vormde de toegang tot
C€ trap, die naar het sousterrain leid-
ce- Ik hield de deur open en luisterde
aandachtig, maar hoorde niets. Daarna
hejon ik doodvoorzichtig, stapje voor
Jtapje. de trap af te dalen.
b Jk wist, dat de enige manier om je
puldloos voort te bewegen, ls héél
la-i?zaam te gaan. Na zes treden
maakte de trap een bocht. Myn eerste
was bij die bocht te komen zon-
i *er in de gaten te lopen. Ik geloof,
5ac het me wel een tien minuten ge-
u heeft om die zes treden af te da-
ul De deur boven aan de trap had ik
wat gedaan, zodat deze in duisternis
(phuld was. Maar ergens aan het eind
de trap was licht te zien. My op
teze voorzichtige wyze, centimeter voor
centimeter, verder naar beneden bewe
gende, kreeg ik gelegenheid rond de
bocht van de trap te gluren. Wat ik
daar te zien kreeg, maakte me duide-
lyk, dat ik geen centimeter verder
moest gaan, want nauweiyks een me
ter of zes van me verwyderd zat een
verzameling boeventronies bijeen, zoals
men zich in zyn benauwdste dromen
niet zou kunnen voorstellen. De zeven
mannen die ik het huis binnen had
zien gaan zaten in een kring in een
kamer, die gemeubileerd was als een
vertrek in een derderangs hotel. Zware
gordynen sloten de ramen af zodat het
onmogelijk, was van buiten af in de
kamer te gluren. - Het café boven was
klaarblykelijk de dekmantel voor wat
hier eigenlyk plaats vond; het betrof
hier waarsohynlyk öf een speelhol óf
een opium tent.
Geen van de mannen rookte of sprak
een woord. Ze zaten er allen by alsof
ze op bevelen wachtten. En ze keken
allen in de richting van dat deel van
de kamer, dat voor my niet zichtbaar
was.
Gedurende tien minuten hurkte ik
daar in het donker op de trap, te bang
om een beweging te maken, waardoor
ik misschien de aandacht van de mis
dadige bende daar beneden zou trek
ken. Ik zat me af te vragen, wat pre
cies het doel van deze byeenkomst
kon zyn. Toen hoorde ik opeens een
vaag zoemend geluid, zoals men hoort,
wanneer een luidspreker in wehking
wordt gesteld, 't Geluid duurde slechts
enkele seconden, maar het bleek vol
doende te zbn om iedereen in het ver
trek tot onbewegeiyke aandacht te
brengen.
Ik zal jullie niet lang meer nodig
hebben, hoorde ik een wonderhjke, me
talen, onwezenlijke stem zeggen. Voor
dat ik verder ga, wil ik vragen: heeft
iemand me misschien iets te vertel
len?
Er was nu geen kans, dat een van
de mannen in myn richting zou ky-
ken, ze staarden allen gefascineerd
naar de ene kant van de kamer, waar
het geluid vandaan kwam. Ik zakte
dus voorzichtig een trede lager en
volgde hun gehypnotiseerde blikken.
Een rood gordijn van een fluwelige
stof sloot die ene kant van de kamer,
in welke richting men keek, af en vóór
het gordyn stond een tafel. De stem,
die kennelijk op de een of andere ma
nier via een luidspreker sprak, moest
ergens achter het gordyn vandaan ko
men.
Gedurende enkele ogenblikken sprak
niemand. Toen verzamelde een van de
mannen genoeg moed om te vragen:
Waarom werd Billy Turner opge
ruimd?
Een gemompel in het vertrek getuig
de van de instemming vah de aanwe
zigen met deze vraag.
Omdat hy van plan was, ons te
verraden, antwoordde de onwezenlyke
stem. Hij had een valstrik bedacht,
waardoor inspecteur Brannlgan de
hand zou kunnen legden op enige leden
van onze organisatie. De straf voor
verraad is de dood. zyn er bezwaren?
Er kwam geen antwoord.
Welk gevaar levert Brannigan op?
vroeg een lange, lijkbleke kerel, die
iheel goed en doodgraver van beroep
had kunnen zyn. Zyn stem was zacht
en vloeiend.
64). Terwyi Panda, buiten, op gym
nastische wijze de palmboom beklom,
was het binnen een toestand van be
lang. De Bey sprak namelyk: „Deze
hoogstaande caponiet-delver uit het
Westen heeft geen caponiet kunnen vin
den op de plek, die gij op uw onwaar
dige landkaart had aangegeven, o, mis
lukt sterveling Dientengevolge zal ik
zo genadig zijn, korte metten met u te
maken, o, slecht Goedbloed Beul
treed nader Hak snel en geruisloos het
vervelend hoofd van deze verworpe
ling af
Dat was natuurlijk zelfs Joris te mach
tig. „Deze metten zyn te kort, myn al-
lerhoogachtbaarste Bey!" riep hy. „Toe!
Laat recht voor genade gelden!
Maar Geofrldus Goudbakker en Dop
hadden echt veel plezier. „Hoofd er af!"
riep Heer Goudbakker tevreden. „Eerst
zyn hoofd er af en dan ik myn geld
terug, hè, Bey?"
„Gy, o, caponietdelvers", sprak de Bey
onverstoorbaar, „gy gaat my eveneens
vervelen. Geld om terug te geven heb
ik niet en gij zyt zelfs te dom geweest
om caponiet te vinden! Ook bevallen
uw gezichten mij niet langer. Beul,
wanneer ge met die Goedbloed gereed
zyt, zo hakt gy nog een wijle verder en
beëindigt ook deze twee hinderiyke le
vens!"
Wel, toen was het hek van de dam,
zoals men dat noemt. Joris Goedbloed,
Geofridus Goudbakker en de toegewyde
Dop schreeuwden en Jamrherden om 't
hardst Maar dat hielp niets; de beul
had zyn zwaard op de historische
scheerriem aangezet en naderde met een
tevreden lach en zeker had hy nu zijn
handwerk voltooid wanneer niet
plotseling iets van het dak op de grond
was gevallen. Iets hards. Iets glinste
rende Caponiet!
Hy is niet zó stom als de andere
leden van de politie. Hy weet een en
ander. Het was nu eenmaal onvermy-
delyk, dat het Personeelsbureau vroe
ger of later in de gaten zou lopen.
Waarom maakt u geen korte met
ten met hem? f
Degeen. die dit vroeg, was een klein
mannetje met 'n rattengezicht en een
hese sten
In zyn opwinding liep hy op het gor
dyn toe, maar een scherp commando
beval hem te bltfven staan, waar hy
stond.
Het rattengeaichtje bleef staan met
zyn handen in het gordyn grypend.
Ga terug naar Je stoel, beval de
yzige onbewogen stem van achter het
gordyn.
Volkomen van zyn stuk gebracht,
strompelde het mannetje naar zyn
plaats terug.
Als wiè van jullie ook probeert,
achter myn identiteit te komen, dan
kan hy er zeker van zyn, dat hy sterft,
sprak óe metalen stem. Sommigen van
jullie denken te weten, wie ik ben.
Maar jullie weten dat geen van allen.
Zelfs degenen aan de top van de or
ganisatie hebben mij nooit gezien.
Welke hoop is er voor jullie, er achter
te komen?
Niemand durfde iets te zeggen.
De een of andere dwaas vraagt,
waarom ik Brannigan niet uit de weg
heb geruimd, vervolgde de stem. Ik
heb duizenden kansen gehad om hem
neer te schieten gedurende de afgelo
pen maanden, zoals ik mijn mensen
he'o gezegd om Billy Turner neer te
schieten. Maar het ls niet nodig. Als
één politieman vermoord wordt, werkt
de hele politie met man en macht sa
men om de dader te pakken te kry-
gen. Dat is iets, dat ik niet moet heb
ben. Ik heb maar één doel, nJ. zoveel
mogelijk geld byeen te krygen, verder
heb ik geen belangstelling.
Niemand durfde nog andere vragen
te stellen, maar allen staarden met
angstige gezichten ln de richting van
het zware rode gordyn.
En nu- terzake, zei de stem ten
slotte. Bertini, iy moest dat laatste
bedrag van 500,— innen van mevr
Savlll. Je droeg bU die gelegenheid 'n
zeer verlepte roos, die iedere kleur had
kunnen hebben behalve rood. Je be
hoeft niet zo zuinig te zyn en kunt
heus wel een paar shilling er aan
spenderen om ln het vervolg een frisse
bloem te dragen.
De lykbleke man werd nog witter
dan hij al was.
Ik wist niet, dat u daar aanwezig
was, stamelde hy op zachte toon.
(.Wordt vervolgd)
en u zult morgens weer
kiplekker uit bed springen.
Elke dag moet uw lever een liter gal ln
uw Ingewanden doen stromen, anders ver
teert uw voedsel niet, het bederft U raakt
verstopt wordt humeurig en loom. Neem de
plantaardige CARTER'S LEVERPILLETJES
om die liter gal op te wekken en uw spijs
vertering en stoelgang op natuurlijke wijze
te regelen.N
(Adv.)
VOOR WOENSDAG 18 MEL
Hilversum I (301 M.) VARA 7.00:
nieuws; 7.15: ochtendgymnastiek; 7.30:
Masqueraders; 8.00: nieuws; 8.18: gram.-
muzlek; 8.50: voor de hutsvrouw: 9.00:
Chicago Symphonle Orkest; VPRO 10.00:
„kinderen"; 10.05: morgenwijding door ds
D. Richards; VARA 10.20: onze keuken;
10.30- als de stofzuiger zwygt; 11.00:
populair programma; 12.00: Ramblers;
12.30: mededelingen; 12.33: voor het
platteland; 12 38: Johan Jong. orgel; 1.00:
nieuws; 1.15: kalender; 1.20: Metropole
Orkest; 2.00: gesproken portretten; 2.15:
Jeugdconcert; 3.00: voor de kleuters; 3.15:
mensen, dieren en dingen ln de muziek:
3.30; de regenboog; 4.00: de Roodborstjes;
4.15: het stond ln de krant; 4.45: vragen
staat vry; 5.15: Malando; 5.40: plano-duo;
6.00: nieuws; 6.15: varia; 6 20: gram.pl.:
6.30: Ned. strydkrachten; 7.00: gemeente
lijke problemen; 7.15: Frans Vester. fluit;
VPRO 7.30: „wat geeft het"; 7.40: Jeugd-
kroniek; 7.45: een kamp op de maan;
VARA 8.00: nieuws; 8.05: voetbalrepor
tage; 9.00: Omroeporkest; 9.60: kwartet
Jan Corduwener; 10.15: flitsen uit de bij
eenkomst ln de Ridderzaal; 10.25: volks
liederen; 10.45: ln de tuin der poëzie;
11,00: nieuws; 11.16: Bruce Lowe zingt;
11.3512.00: dansmuziek.
Hilversum II (415 M.) NCRV 7.00:
nieuws; 7.15: Te Deum Laudamus; 7.45:
een woord voor de dag; 8.00: nieuws;
8.15: muziek by het werk; 9.00: ochtend
bezoek bh Jonge zieken; 9.30: waterstan
den; 9.35: Symphonlsch Morgenconcert;
10.30: morgendienst door ds H. W. Hlel-
kema; 11 00: zangrecital; 11.30: Hllde-
brand-mlnlaturen; 12.00: muziek van
Tajalkofskl: 12.15: opbouwdag te Rotter
dam; 12.30: mededelingen; 12.33: Alma
Muslca; 1.00: nieuws; 1.15: Vrli en Biy;
1.45: operamuziek; 2.40: spiegeltje, spie
geltje aan de wand; 3.00: planoduo; 3.15:
Kamerorkest; 4.00: Melachrlno Strings;
4.15: voor onze meisjes en Jongens; 5.30:
de vyf Zapakara's; 5.45: vulkanen en
mensen; 6.Ö0: Nederlandse koren en korp
sen; 6.30: (RVU) hoe dlerenouders voor
hun Jongen zorgen; 7.00: nieuws; 7.15:
het nieuws uit Indonesië; 7.30: actueel
geluld; 7.45: Engelse les voor gevorderden;
8.00: nieuws; 8.05: opbouwdag te Rotter
dam; 0.15; beroemde concerten; 8.50:
causerie; 9.10: ensemble Selecta; 9.35:
Nederlandse vioolmuziek uit de 18e eeuw;
10.15: wy hebben een woord voor de
wereld; 10.45: avondoverdenking; 11.00:
nieuws; 11.1512.00: avondconcert.
Agenda
Gulden Vlies: Ver. van Hulsvrouwen
KLM-fllm. 8 uur nam.
Schouwburg: Dansavond LlssI May en
Henk van Eeuwyk. 8 uur nam.
Het Gulden Vlies: Ledenvergadering
Ver. voor fac. Lijkverbranding, 8 uur nam.
Pieterskerkgracht 9: Ledenvergadering
Z-H. Ver. „Het Groene Kruis", 8.30 uur
nam.
WOENSDAG:
Stadszaal: Uitvoering Kinderkoor „Ex
Animo", b uur nam.
In den Vergulden Turk: Ledenvergada-
ring 3 Octoberverenlglng, 8 uur nam.
Gerecht 10: Anti-Vivisectiestichting. Le
zing van mc1. mr M. Stuart. 8 uur nam.
Prediker: Spr. J. Kita en P. Bardel-
meyer, 8 uur nam.
