Nationale herdenkingsplechtigheden
op 4 Mei
Canada aanvaardt
vrijwel eenstemmig Atlantisch pact
Monument in de Waalsdorperduinen
WEERBERICHT
Japan vergoedde slechts klein deel
der milliardenschade
58ste Jaargang
DINSDAG 29 MAART 1949
No. 62654
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W Henny
Hoofdredactie: B W Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f4.15 per kwartaal: 32 cents per week
Telefoon Dlr en Adm.: 25041; Red 21507
Witte Singel 1. Leiden - Giro no.: 57U55
V.N. en Europese Raad
Het Canadese Lagerhuis heeft het
1 ontwerp van het Atlantisch verdrag
met 149 tegen 2 stemmen goedge
keurd.
St. Laurent, de Canadese minister
president, liep op de oppositieleider
George Drew toe en schudde hem de
hand, toen deze. het Huis aanspoorde
het pact .eenstemmig en van ganser
hirte steun" te verlenen. „De wereld
ziet zich geplaatst tegenover georgani
seerde krachten van de anti-christ, die
de agressieve plannen van het Sovjet-
russisch rijk van het Kremlin uit leidt",
zo verklaarde Drew. „De Sovjetlegers
zijn nog slechts een kleine mars ver
wijderd van de Noordzee, het Kanaal
en de kust van de Atlantische Oceaan".
De minister-president had bij de ope
ning van het debat gezegd: „Wij in Ca
nada beseffen, da: er voor ons geen
vrede of veiligheid is, indien West-Eu
ropa in gevaar vereert."
Een woordvoerder van het State De
partment te Washington heeft ver
klaard, dat het Amerikaanse program
voor militaire hulp in het kader van
•het Noordatlantisch pact tegelijk met
het pact zelf gereed zal zijn voor In
diening bfj het Congres, waarschijnlijk
■komende maand. Dit betekent een be
spoediging van het oorspronkelijk pro
gram. Volgens de woordvoerder waren
de verschillende getallen, genoemd in
verband met de kosten van het pro
gram. misleidend, aangezien nog geen
totaal-cijfer was vastgesteld.
Naar de adjunct-minister van de af
deling voor aangelegenheden van de
V.N. van het Amerikaanse ministerie
van Buitenlandse Zaken, Dean Rusk,
heeft verklaard, zal de algemene ver
gadering der V.N., die 5 April te Wash
ington wordt hervat, vier voorname on
derwerpen behandelen, die niet in Pa
rijs besproken werden. Deze waren: 1)
de bestemming van de Italiaanse kolo
niën; 2) de behandeling van Indiërs in
Zuid-Afrika; 3) de positie van Spanje
en 4) de vrijheid van voorlichting.
De V.S., aldus R-usk, hadden reeds te
kennen gegeven, dat zij een Italiaans
trustschap voor Somaliland, het afstaan
van een deel van Eritrea aan Ethiopië
en een Brits trustsohap van Cyrenaiea
voorstonden. Rusk zeide te verwachten,
dat de algemene vergadering een Pools
voorstel voor het toepassen van econo-
misohe sancties tegen Spanje in over
weging zou nemen. Hij kon niet zeggen
wat de positie van de V.S. t.a.v. deze
kwestie zou zijn. Ook werd verwacht,
dat de Assemblee de behandeling van
zekere kwesties, die in Parijs ter sprake
waren gekomen, zoals het gebruik van
het veto-recht, zou voltooien. Rusk
voorspelde een korte zitting van vier
vijf weken.
Afgevaardigden van 10 landen heb
ben gisteren op het Britse ministerie
van Buitenlandse Zaken de ontwerp-
constitutle voor de Raad van Europa
besproken. Verwacht wordt, dat de vijf
landen, die voor het eerst vertegen
woordigd zijn Noorwegen, Denemar
ken, Zweden, Italië en Eire het ont
werp, dat docr de landen van het pact
van Brussel is voorbereid, door zullen
nemen. De Britse waarnemende onder
secretaris v. Buitenlandse Zaken, Glad-
wyn Jebb. presideerde de bijeenkomst.
De andere landen worden vertegen
woordigd door hun ambassadeurs of ge
zanten in Londen. De besprekingen zul
len vermoedelijk twee weken duren.
Handelsbesprekingen
Nederland-West Duitsland
GOEDERENEXPORT MET
10 MILLIOEN DOLLAR VERHOOGD.
In de afgelopen week zijn in Den
Haag besprekingen gevoerd over het
handelsverkeer tussen Nederland en
West-DuitsJand met vertegenwoordigers
van de drie Westelijke zones van Duits
land. Hierbij waren ook vertegenwoordi
gers van het Duitse bestuursapparaat
aanwezig.
De delegaties bespraken de uitvoering
van de bestaande overeenkomsten ter
zake van de in- en uitvoer van goederen
en het dienstenverkeer De betalings
overeenkomst werd herzien, ten einde de
Franse zone daarin op te nemen.
Overeenstemming werd bereikt over
een lijst van belangrijke goederen ter
waarde van 10 millioen dollar, welke
door Nederland zullen worden geëx
porteerd. Deze lijst zal aan de be
staande overeenkomst worden toege
voegd. Naar men verwacht zal deze
verhoging tot een evenwichtige ont
wikkeling van de handelsbalans lei
den.
De onderhavige besprekingen hebben
ten doel de ontwikkeling van een zo
groot mogelijk handelsverkeer tussen
beide landen te bevorderen.
Teruggave van Djokja aan
Sukarno ontraden?
HET IS NODIG STERK TE ZIJN!
(Van onze Haagse redacteur).
Gisteren was nog niet het standpunt
onzer regering bekend ten aanzien van
het jongste advies van de Veiligheids
raad. Van officiële zijde bewaarde men
ook na de gebruikelijke kabinetsverga
dering het stilzwijgen, ofschoon vorige
week was meegedeeld, dat daarin de
definitieve beslissing zou vallen, gelet
op het advies van Batavia en ambas
sadeur Van Royen.
Naar wy van doorgaans goedingclich-
le zijde vernamen, zou Batavia het
teruggeven van Djokja aan Sukarno
es. met klem hebben ontraden. Ten
einde een gedragslijn te volgen, die
steunt op de grootst mogelijke meer
derheid der volksvertegenwoordiging
heeft de regering na de kabinetsver
gadering eerst nog het advies der
negen mannen gevraagd. Daarna zou
zij haar besluit hier en in Indonesië
tegelijkertijd bekend maken.
Intussen schijnt aldus de „voorberei
dende conferentie", door de Veiligheids
raad gewild, al kan zij dan niet op
30 dezer aanvangen in betekenis de
Ronde Tafelconferentie te gaan over
treffen.
Wij mogen nu wel de hulp der Ver.
Nat. Commissie aanvaarden onder net
motto, dat zij dus doende haar „goede
diensten" bewijst om het tot standko-
men van de Ronde Tafelconferentie te
bevorderen. Het afwijzen van haar aan
matigingen, zoals minister van Maar-
seveen dat uitdrukte, krijgt op deze wij
ze slechts theoretische waarde. In feite
erkennen wy echter haar grotere be
voegdheden. En als dan nog, onder
welke besprekingen ook, de terugkeer
van de Republikeinse leiders naar Djok
ja wordt toegestaan, is wel het hele
gedurfde plan-Beel mislukt. Alleen
blijft daarvan over de vervroegde over
dracht van de souvereiniteit, waaraan
de Republiek en de Veiligheidsraad en
de Commissie zich gretig zullen vast
klampen, zonder zich veel te bekom
meren over de gelijktijdige aanneming
van het Unie-s'atuut. Het is nu meer
rodig sterk te zijn dan te schipperen
Gen.-majoor Opsomer
Commandant strijdkrachten
te velde
Ingesteld is de functie van aangewe
zen commandant strijdkrachten te vel
de (CSV), die rechtstreeks ressorteert
onder de bevelen van de chef van de
Generale Staf en opgenomen is in het
hoofdkwartier van de Generale Staf.
In deze functie is benoemd generaal-
majocr A. T. C. Opsomer, tot voor kort
bevelhebber in het 4e militaire gewest.
De taak van de CSV omvat o.m. het
invloed - uitoefenen op de plannen voor
de verdediging van 't grondgebied door
de troepen te velde en op de tactisohe
vorming van de daarbij betrokken com
mandanten, het zioh op de hoogte
stellen van de tactische opvattingen en
van de stafdienst der landstrijdkrach
ten van West-Europa, alsmede 't deel
nemen aan oefeningen in dat verband.
(Van onze Haagse redacteur)
De „Commissie Nationale Herden
king" heeft voor 4 Mei as. geheel dezelf
de richtlijnen uitgegeven als vorig jaar.
Uit de Residentie wordt een plechtig
heid in de Ridderzaal uitgezonden. Be
halve de minister-president zal een der
geallieerde ambassadeurs het woord
voeren. Het Nederl. Kamer Symphonie
Orkest onder Sam Swaap, Annie Woud,
Charlotte Kohier en de Amerikaanse
pianist Katchen zullen hun medewer
king verlenen.
Voorts wordt iets van de plechtigheid
op dc Waalsdorper Vlakte over de radio
gegeven.
HET NIEUWE MONUMENT.
De commissie wil op de plaats, waar
11 Maart 1941 op de Waalsdorper Vlakte
de eerste verzetslieden vielen een een
voudig monument oprichten.
De eigenlijke fusilleringsplaats blijft
in de oorspronkelijke staat behouden,
waartoe de minister van Oorlog een ser
vituut op de grond heeft gelegd. Op de
herdenkingsplek worden de ruwhouten
kruisen, waarvoor de slachtoffers vielen,
door een bijzonder procédé duurzaam
gemaakL- het hout wordt als het ware
versteend en met een laag brons bedekt.
Voor de kruisen komt een opstaande
rand met in het midden een gedenk
plaat, alles van Franse kalksteen.
De Commissie heeft de opdracht ge-
gever» en de uitvoerders doen alles
teren kostrpiis. Maar er moeten nog
f. 13.000 vóór 15 April as. bijeenkomen,
wil het monument tegen 4 Mei gereed
zyn.
Nog nooit heeft de „Commissie Nat. Her
denking" een financieel beroep op ons
volk eedaan en z» wil dat ook thans
niet doen, overtuigd als zij is, dat men
wel eigener beweging een bijdrage
voor het monument wil storten op Gi
ronummer 1713, Den Haag, onder bo-
-nr-noemde naam der commissie.
Het komende monument in de Waalsdorperduinen.
OPHEFFING VAN SOVJET
CONSULATEN IN PERZIË.
Officieel is medegedeeld, dat alle
„Sovjetrussische consulaten, die gedu
rende de jongste oorlog in Perzië zijn
opgericht, opgeheven zijn."
In gezag'hebbende kringen vestigt men
er de aandacht op, dat deze maatregel
door de Sovjet-regering in alle landen
is getroffen, doch geen betrekking heeft
op de Sovjetrussische consulaten, die
reeds voor de oorlog bestonden.
De minister van Verkeer en Waterstaat, mr D. G. W. Spitzen, heeft aan boord
van de tanker „Mijdrecht", liggende'in de Parkhaven te Rotterdam, een pla-
quêtte onthuld ter gelegenheid van de eervolle vermelding die dit schip voor
het rammen van een Duitse onderzeeër in de oorlogsjaren heeft gekregen.
Minister dr D. G. W. Spitzen onthult de plaquette.
VERKIEZINGEN
IN HET SAARGEBIED.
De christelijke volkspartij heeft de in
het Saargebied gehouden plaatselijke
verkiezingen gewonnen. Op haar wer
den in totaal 49.7^ der stemmen uit
gebracht. Op de sociaal-democratische
partij stemde 31.1% en op de commu
nisten 8 6% der kiezers. De kortgeleden
opgerichte democratische partij ver
kreeg 6.6% van het aantal uitgebrachte
stemmen.
Tijdens de laatste, in 1946 gehouden
plaatselijke verkiezinzen. was de stem
menverdeling als volgt: christelijke
volkspartij 52.3%, sociaal-democratische
party 25.3% en communistische partij
9.7%.
LENTE!
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Koude nacht met plaatselijk ochtend
mist. Morgen overdag droog en zonnig
weer met ongeveer dezelfde tempera-
tuur als vandaag. Zwakke of matige
wind uit uiteenlopende richtingen met
hier en daar in de kuststreken tijdelijk
een koele zeewind.
30 MAART.
Zon op: 6.21 uur: onder: 19 09 uur.
Maan op: 6.43 uur; onder: 20.16 uur
(n m
H. -gwater te Katwijk te 4.04 en
16.10 uur.
Dil nummer bestaat uit zes pagina's.
Tito zit nog stevig te paard
ALDUS NOEL BAKER.
Naar aanleiding van zijn reis naar
Joego-Slavië heeft het Brits Labour-
parlementslid Noel Baker in een in
terview met Reuter gezegd, dat de cam
pagne van de Kominform er in het ge
heel niet in geslaagd is de Joego-SIa-
viscne bevolking uit het evenwicht te
orenceu Hij achtte het niet mogelijk
dat bij de Kominform aangesloten
buurlanden het land binnen zouden
vallen, zoals sommige geruchten wil
den.
De Sovjet-Unie en de Kominform
zouden iedere andere methode aan
wenden vóór tot openlijke invasie over
te gaan.
De Joegoslavische leiders, zo voegde
Baker hieraan toe, schenen vol ver
trouwen in de toekomst te zijn. De
Joegoslavische propaganda maakte de
berichten over een eventuele invasie
in de laatste dagen belachelijk.
Noel Baker zeide geen redenen te
zien, waarom Tito niet onbeperkte tijd
aan het bewind zou kunnen blijven De
economische blokkade van de Komin
form zou weliswaar kleinere belemme
ringen voor het vijf-jarenplan kunnen
veroorzaken, doch het was niet aan
nemelijk, dat het in zijn geheel zou
mislukken. Het was zeer wel mogelijk,
dat nauwere economische betrekkingen
met het Westen zouden worden aange
knoopt en er waren reeds onderhande
lingen met Engelsen en niet-officiële
Amerikanen gaande. In politiek opzicht
echter was het niet aannemelijk, dal
Tito naar het Westen zou omzwaaien
Maarschalk Tito bleef aldus Baker
communist, zelfs al werd hij van de
Soviet-Unie en de Kominform geïso
leerd.
Kweekt goodwill bij
Amerikanen
Het lid van de Nederlandse delega
tie te Tokio voor reparatie en restitutie,
de heer W. Hartman, is met de „Willem
Ruys" in ons land teruggekeerd. Deze
vertelde, dat Nederland uit de Japanse
oorlogsindustrie een keuze mocht doen
aan machines, die geschikt waren om
onze vredesindustrie op gang te helpen.
Op schadeloosstelling in vrije koop
kracht en vrij geld behoefde niet ge
rekend te wórden.
Van het totaal door de Amerikanen
toegewezen aantal machines kregen wij
een zesde gedeelte. Dit heeft ons aan
machines tegen de 5000 ton opgeleverd,
of ongeveer vier maal de jaarlijkse in
voer van voor de oorlog van overeen
komstige machines in Indonesië. Het
zijn meest werktuigen voor de metaal
industrie, draaibanken en boormachi
nes. Daarbij komt nog een paar dui
zend ton pompen, compressoren, hef
werktuigen, electromotoren en gereed
schappen. Het totaal kan op 6000 k
7000 ton geschat worden, vertegenwoor
digende een waarde van zes tot acht
millioen gulden.
De heer Hartman, die 1 14 jaar in
Tokio is geweest, verklaarde dat een
en ander slechts een buitengewoon
klein gedeelte van de schade is, die
de Japanners in Indonesië hebben
aangericht. Deze wordt op milliardcn
geschat, maar die enorme bedragen
zijn toch nooit meer terug te krijgen.
Over de huidige situatie in Japan
zeide hij dat de Japanner op het ogen
blik onbezorgder leeft dan ooit, sinds
zijn minimum rantsoen door de Ameri
kanen gewaarborgd is. In het afgelopen
jaar kwamen er in Japan anderhalf
millioen nieuwe wereldburgers bij. De
wederopbouw gaat zeer langzaam en
primitief. Overdag vertoeven er in
BEKEERD!
Max Reimann Jr., zoon van de leider
der West-Duitse communisten, heeft na
zijn terugkeer uit Russische krijgsge
vangenschap gezegd, dat hij schoon ge
noeg heeft van communistische ideeën,
zo meldt de met Engelse toestemming
verschijnende „Telegraf". Het blad
meldt verder dat Reimann Jr tijdens
zijn verblijf in de Sovjet-Unie als krijgs
gevangene geheel van het communisme
is genezen, zo zelfs, dat hij heeft ge
weigerd, zijn intrek te nemen bij zijn
ouders, die een zeer actief aandeel
hebben in het communistische party -
leven. (United Press).
Tokio 5!£. millioen mensen, 's nachts
een millioen minder. Die kunnen er n.l.
door de huizennood geen onderdak vin
den en slapen elders. Er is dan ook een
intens verkeer per trein en bus. Voor
het overige is het leven er volkomen
rustig.
De Japanner is bezig bij de Amerika
nen goodwill tc kweken en dat ge
lukt hem meer dan onze mensen in
Indonesië lief Is. De poging van
Amerika om er een democratisch be
stuur en een Westerse wetgeving in
te voeren laat de Japanner zich ge
makkelijk aanleunen. Hij praat maar
netjes mee om misschien straks, als
de vreemdeling vertrokken is, toch
weer zijn eigen gang te gaan. Het
communisme schijnt op het ogenblik
een sterke vat op dit volk te hebben,
aldus besluit de heer Hartman.
Opwinding over
grenscorrecties
„Koren op molen der
communistische propaganda"
KOMENDE BESPREKINGEN TE
HAMBURG.
Karl Arnold, do premier Tan Noord-
Rijnland-Wcstfalen, heeft zijn mi
nisters en dc fractieleiders in het
Parlement bijeen geroepen met het
doel een bespreking (c houden over
de situatie, zoals die ontstaan is door
de publicatie over de Westduitse
grenscorrecties. Ter zclfder tijd zullen
de commissies voor de grenzen van
Nedersaksen, Noord-Rijnland-West-
falen en de palts te Hamburg verga
deren.
De grenscommissies van de Landda
gen van Noord-Rijn-Westfalen, Neder-
Saksen en de Rijn-Palts zijn gisteren
te Düsseldorf bijeengekomen om te be
raadslagen over de grenscorrecties. De
minister-president, dr Arnold heeft aan
de commissies verslag uitgebracht over
de huidige toestand.
Vrijwel de gehele pers in West-Duits-
land publiceert zeer scherpe commenta
ren op de beslissingen. De strekking der
meeste commentaren is. dat Duitsland
deze wijzigingen nooit zal kunnen er
kennen en dat zy koren zijn op de mo
len der communistische propaganda.
De Luxemburgse minister van Buit.
Zaken, Dupong, heeft verklaard, dat de
aanspraken van het Groot-Hertogdom
op Duits gebied een oppervlakte van
550 H.A. betreffen De bewoners van de
gebieden zouden Duitse staatsburgers
blijven en behandeld worden als inge
zetenen van een vreemde nationaliteit
Hun geld zou converteerbaar zijn in
Luxemburgse valuta. Luxemburg, zo
zeide Dupong, eist 26 millioen fr. her
stelbetaling van Duitsland. De grensher
ziening zou 25 April van kracht worden.
Anti-coiftmunistische betoger.- van wie °n'gf .7. Kroafsrh <;ederdracht Jagen
geknield te bidden voor he: Waldorf Astoriahotel in New York tijdens e n
massa-demonstratie tezen de communis'ische Culturele en WetenschanDeliike
Conferentie voor Wereldvrede, waaraan verscheidene uitgeweken Russische ge
delegeerden deelnemen.
Wetsontwerp op journalistieke
verant woordel ijkheid
BESCHERMING VAN HET BEROEP.
By de Tweede Kamer is ingediend
een wetsontwerp, waarin de verant
woordelijkheid van journalisten en
andere voor journalistieke arbeid bü
de pers werkzame personen, wordt ge
regeld.
De wetgever, zo wordt in de Memorie
van Toelichting betoogd, die reeds re
gelen gesteld heeft met betrekking tot
andere vertrouwensposities als het be
roep van advocaat of medicus, heeft tot
nu toe nagelaten de verantwoordelijke
positie van de journalist en de uit
gever van persorganen in zijn gezichts
kring te betrekken. De journalisten-or
ganisaties kennen reeds een tuchtrege-
ling in eigen kring maar zij, die als zo
danig niet zijn georganiseerd, zijn hier
niet aan onderworpen.
Wil deze tuchtrechtspraak er toe
bydragen dc stand der journalisten te
maken tot een, die in eigen en ande-
rer oog kenbaar is als drager van een
roeping, dan mag niemand zich jour
nalist noemen, die niet aan de tucht
rechtspraak onderworpen is. Daarom
wordt in het ontwerp een bescher
ming van dit beroep voorgesteld.
Om een scherpe afbakening van de
kring der beroepsgenoten te verkrijgen,
zullen de journalisten geregistreerd
moeten worden. Een in te stellen pers
gerecht kan dan Inschrijving weigeren,
wanneer de adspirant de eer van de
stand in gevaai zou brengen. Hiervoor
zijn soortgelijke bepalingen ontworpen
als geldend voor de advocaten.
Voorts zal er een beroepsinstantie zijn,
die in meerderheid wordt gevormd door
rechters, die niet in relatie tot het pers
wezen staan. In navolging van het re
glement medisch tuchtrecht wordt voor
de toepassing van de tuchtmaatregelen
en voor de beoordeling van de aanvra
gen tot inschrijving in het register in
eerste instantie voorgesteld een college
van personen die in de pers werkzaam
zijn, voorgezeten door een jurist-buiten
staander. Naar analogie van de Pacht
wet is hiervooi gekozen een kamer van
het Amsterdamse Gerechtshof, aange
vuld met een tweetal leken.
GEEN KOEK MAAR BANK
BILJETTEN.
Een eeriyke Wildervankster!
Een inwoonster van Wildervank kocht
in Groningen vier eierkoeken, die haar
in een papieren zakje overhandigd wer
den. Op de terugreis naar Wildervank
opende zij haai tas om de Inhoud van
het zakje te verorberen. Tot haar schrik
bleek de inhoud van het zakje echter
niet te bestaan uit eierkoeken, doch
uiteen grool aantal bankbiljetten!
Thuisgekomen, ging zij naar een in de
nabyheld wonenae wachtmeester der
rijkspolitie, die zich telefonisch in ver
binding stelde mei de Groninger recher
che. Deze bezocht de koekzaak, waar de
bedrijfsleider onmiddellijk de kas op
maakte endeze klopte precies. Bij
nader onderzoek bleek echter, dat op die
dag een bedrag van f 900 ln de winkel
aanwezig geweest was er waarvan men
veronderstelde da. de chauffeur van de
firma het geld zou hebben meegenomen
naar het hoofdkantoor van de zaak. Het
geld had men voor het gemak maar ver
pakt in een normaal winkelzakje en dit
zakje was bliikbaai tussen de gereed
staande zakjes met eierkoeken ge
haakt
Het was een opgetoeer filiaalhouder,
die in Wildervank ziin eeld veer In bezit
kon nemen De eerlijke Wildervankster,
die op zo onverwaehte wll/o Ir» Hot ^<*7$%
kwam van dit hodrae wilne hit epp be-
dracr van f 1fi" afstaan maar zij wei
gerde hardnekkig elke beloning.
