£cMa£ott Dokter Van Nieuwenliuyzeii: ?,de clandestiene mensenslachter Ten hemelschreiende toestanden in Amersfoort Bach's Johannes Passion klonk iveer na 25 jaren In afwachting van de boatrace Zullen donkerblauwen liet weer moeten afleggen? Wedstrijd kost 30 gulden per slag Wijdingsvolle introductie dooi* Mizee en zijn Madrigaalkoor Met een enkel woord RECHTZAKEN VRIJDAG 25 MAART Had ds v. d. Bos gered kunnen worden? Voor het Bijz. Gerechtshof te Utrecht stond terecht de v.m. Amersfoortse dok ter N van Nieuwenhuyzen, van Sep tember 1941 tot Maart 1Ö42 kamp-arts In dienst van de Slcherheitspolizei in het kamp Amersfoort. Een lange rij getuigen, o.w. een viertal doktoren, die toenmaals als gijzelaars in het kamp verbleven, gaven vele bijzon derheden over de wantoestanden, welke in het kamp heersten, vooral op me disch en hygiënisch gebied Zij hadden sterk de indruk, dat verdachte niet van plan was daar iets aan te veranderen. De toestand van de Russische krijgsge- vangénen was ten hemelschreiend. Er waien vele uitgemergelde dysenteriepa- tiënten. Door gebrek aan verzorging stierven er gemiddeld drie per dag. Op klachten en adviezen van de gijzelaars- doktoren ging verdachte niet in. Hij onderzocht zelden een zieke, doch ging wel als een razende tegen hen te keer aldus getuigen. Toen prof. Borst medicamenten vroeg voor de ernstig zieke ds v. d. Bos kreeg hy ze niet. Wel kreeg hy het antwoord: „Hoe eerder een dominee in de hemel is, hoe beter." Deze getuige was van mening, dat de operaties zonder verdoving ook on der mishandeling gerangschikt moe ten worden. Dr Byl verklaarde, dat de overleden ds ,v. d. Bos bfj een meer normale behandeling kans op behoud van zijn leven zou hebben gehad. Vol gens zijn mening heeft verdachte be wust alles nagelaten wat verbetering in dc toestand had kunnen brengen. Een aantal ex-gevangenen gaf bij zonderheden over de mishandelingen op gevangenen, met name Russiscjie krijgs gevangenen gepleegd. Volgens hen deed verdachte hieraan met hartstocht mee. Zij verklaarden, dat aan den lijve te hebben ondervonden. Meermalen zouden zij tijdens het „spreekuur" door ver dachte uit de ziekenbarak geschopt of geslagen zijn. soms met een stok. Rheumathleklijders of invaliden wer den door de kamp-arts mishandeld, die ze aan de zieke ledematen trok zo ver- Jaarvergadering Vrouwenbond P. v. d. A, VERKIEZING HOOFDBESTUURSLEDEN. Puim 500 vrouwen, afgevaardigden van de groepen van de Vrouwenbond van de P.v,d.A. in alle delen des lands, zyn gistermiddag in „Lommerrijk" te Rotterdam bijeengekomen om de twee de jaarvergadering van de bond bij te wonen. Aanwezig waren tevens verte genwoordigers van de Prot. Chr, Werk gemeenschap, de Kabh. Werkgemeen schap en van andere organisaties. De voorzitster van de bond, mej. mr A. E. Ribbius Peletier uit Amsterdam, sprak het openingswoord. Evert Vermeer voerde hierna namens het partijbestuur het woord. Mr H, Willemse, voorzitter van de Federatie Rotterdam van de P.v.d.A., heette al len welkom ln de Maasstad. Doot de vergadering werd een motie aangenomen, waarin zij haar veront rusting uitsprak over het toenemend drankmisbruik. Tot hoofdbestuursleden werden her kozen: A. J. Aarsen-Jansen, Gronin gen; M. van Beek, Haarlem; A. van der Goes van Natérs-Van der Plaats, Wassenaar; L. Meijboom-Broersma, Rotterdam; A. C. Ploeg-Ploeg, Utrecht; mej. mr A. E. Ribbius Peletier, Amster dam, voorzitster; A. Thomassen-Lind, Zaandam; A. Tromp-De Jong, Amster dam en mr J. Zeelenberg, Rotterdam. ALs nieuwe leden werden gekozen: C. P. de Roos-Oudegeest te Amsterdam; H. L. Sikkes-Hartelust te Sneek en L. Wilzen-Bruins te Meppel. Besloten werd o.m. tot Instelling van een bondsraad. Deze wordt gevormd door de leden van het hoofdbestuur, de voorzitsters van de gewestelijke com missies en van de drie stadfederaties en voorts uit 25 leden, aangewezen door de gewestelijke vergaderingen of dooi de centrale vergaderingen van de ste delijke federaties, UITREIKING. DE RUYTER-MEDAILLES. Voor het eerst na de oorlog is giste ren op de geboortedag van M. A. de Ruyter, de Ruyter-medaille in goud toegekend aan: P. Haverkamp, oud-di recteur van cie Zeevaartschool van het Zeemanshuis te Amsterdam; prof. ir L. Troost, scheepsbouwkundig-ingenieur, directeur van het Ned. Scheepsbouw kundig Proefstation te Wageningen; W. Voorbijtel Cannenburg, directeur van het Ned. Hist. Scheepvaartmuseum te Amsterdam. En in zilver aan: H. H. Ruytenberg, le machinist bij de N.V. Mij. „Zeevaart" te Rotterdam. GUNSTIGE STAND DER GROENTE TEELTGEWASSEN. Het zachte weer in Februari oefende een gunstige invloed uit op de ontwik keling der groenteteeltgewassen onder glas De stand van andijvie, spinazie, bloemkool, kaskomkommers en peen is goed. Hoewel bij de sla, geteeld onder onverwarmd glas, enige vorstbeschadi- ging voorkomt, ontwikkelt dit gewas zich eveneens gunstig. BUNKER VAN SEYSS BLIJFT TER BEZICHTIGING. Tienduizenden bezochten verleden jaar de bunker van de v.m. Rijkscom missaris Seyss Inquart. aan de Loolaan te Apeldoorn. De Stichting 1940—1945 ontving door het bezoek aan deze bunker niet minder dan f.54000. Van 9 April a.s. af zal de bunker op nieuw te bezichtigen zijn. VEREENVOUDIGING DER COLORADOKEVER-BESTRIJDING. In vergelijking met voorgaande laren kan de coloradokever-bestrijding voor 1949, mede op grond tfan internationale afspraken, worden vereenvoudigd. Be houdens enkele uitzonderingen zullen voor die gebieden, welke niet of slechts sooradisch besmet zijn, geen voorbehoe^ dende besnuitlngen of bestuivingen van alle met aardappelen beteelde percelen warden afgekondigd. De uitzonderingen hebben voorname Ink betrekking op enkele export-centra in het Westen van ons land. Om te voorkomen, dat zich besmet tingshaarden in het gewas ontwikkelen dienen de telers echter de aanplant re gelmatig te controleren. klaarde een der getuigen. Het trekken van een kies bij een ^er gevangenen was ontaard in een bloedbad. Bewust werd de verkeerde kies getrokken, waar bij enkele centimeters van de kaak ver dwenen. Volgens de verklaring van verdachte waren de eind September 1941 in het kamp aangekomen Russische- krijgsge vangenen na half December van dat jaar van elke medische hulp verstoken. Op bevel van de kampleiding was het verdachte verboden Zf te behandelen. Men liet ze opzettelijk sterven. Op 76 na zijn alle Russen van uitputting ge storven Deze overblijvenden zijn op ze kere dag allen doodgeschoten. De laatste van de getuigen noemde verdachte een sadist, die met welbe hagen mishandelingen pleegde of bij woonde. „Ik probeerde zo vlug moge lijk onder dc behandeling van deze kamp-arts, die een clandestiene men senslachter was, uit te komen" aldus deze getuige. Hfj zeide in acht Duitse kampen te hebben gezeten, maar in verhouding met zijn ervaringen in Amersfoort was het volgens hem in Buchenwalde een sanatorium. De president, prof. dr L .W. G. Schol ten, achtte het ln het belang van het onderzoek de zaak aan te houden tot 28 April. Dan zullen nieuwe getuigen wor den gehoord, o.a. dr Harster, gedurende de oorlog „Befehlshaber" der SIP en de toenmalige secretaris van het Rode Kruis. Stations door terroristen in brand gestoken Een bende heeft verleden week het station Maos nabij Tjilatjap in brand gestoken, hetgeen aanzienlijke schade veroorzaakt heeft. Tijdens de eerste po litionele actie v/as het station door de T.N.I. vrijwel vernield, doch later was dit door de spoorwegen hersteld. Dezelfde nacht werden ook de stations van Sumplah en Kemrandjan afgebrand. EERVOL ONTSLAG VAN DR BROUWER. De H.V.K. heeft bepaald dat de Com missaris van de Kroon van Oost-Su- rbatra, cLr M, Brouwer, met Ingang van een nader te bepalen datum ln dé loop van Mei van dit jaar wegens volbrachte diensttijd eervol en met recht op pen sioen uit 's lands dienst zal warden ontslagen onder dankbetuiging voor de gewichtige en langdurige diensten aan den lande bewezen. CONFERENTIE VAN ZUID-SUMATRA BEGONNEN. Vanochtend is de conferentie van Zuid-Sumatra, waarvoor intussen alle ge delegeerden zijn gearriveerd, begonnen. Behalve Djambi, Benkulen en de Lam- pongs zijn vier vertegenwoordigers uit Tjurug in Benkulen, welke plaats nog geen contact had met de hoofdplaats, gearriveerd. FLAN VOOR OLIE- EN ZEEPFABRIEK TE MAKASSAR. Vertrouwen in de toekomst. Dr P. Rijkens, voorzitter van de Raad van bestuur van de Unilever die thans in Indonesië vertoeft heeft te Surabaja verklaard, dat men een plan in studie heeft voor de vestiging van een olie- en zeepfabriek te Makassar. Hij zeide ver trouwen in de toekomst gewettigd te achten De Nederlanders hebben zeker op economisch gebied nog een belang rijke taak. Was Uiv wol veilig in ■ESÜ 0H3* ALK ALIVRIJ 35 cL p«f pak (Van onze Londense correspondent). Morgen zullen zich, zoals elk jaar, wederom honderd duizenden tussen Putney en Morllake langs de oevers van de Theems scharen om enkele ogenblikken van opwinding te ondergaan van de voorbijschietende Achten van Oxford en Cambridge. Het is veel meer dan een ontmoeting tussen twee beroemde universiteiten. Het is een wereldgebeurtenis. Millioenen zullen de race volgen aan hun radio's, niet alleen in Engeland, maar tot in de verste uithoeken der aarde. Het verslag zal in 44 talen worden doorgegeven. Voor het eerst zal het klassieke duel in optima forma per televisie worden uitgezonden. Een camera achtervolgt de ploegen in een speciaal trillingvrij gemaakte motorboot, terwijl op verschillende punten langs de kant zeven andere camera's zijn opge steld. Hiervoor zullen niet minder dan honderd technici in de weer zijn. Bo vendien zweven BBC-reporters boven de baan. De magie, welke van deze wedstrijd uitgaat, is ongetwijfeld toe te schrijven aan het feit dat de race een stuk leven de historie is geworden. Het is immers reeds de 95ste maal dat de tweekamp wordt verroeid. Aantrekkelijk ls ook het zuiver sportieve karakter van dit evene ment, dat vrjj is van alle commercialis me, dat zo'n grote rol speelt ln de Britse sport. De toeschouwers kunnen koste loos van de gebeurtenis getuige zijn, al moeten degenen, die alles willen zien dik betalen. Zelfs de pers moet voor een plaats in een volgboot 45 gulden neer tellen. Ook voor de organisatoren is de wed strijd een dure grap. Het komt elke ploeg op 18000 gulden te staan, hetgeen neerkomt op 30 gulden voor elke slag, die de roeiers tijdens de wedstrijd doen. De rivalen plegen elk jaar nieu we boten voor de „boatrace" aan te schaffen, die geheel worden aangepast aan het gewicht van de ploeg, die zich dus een giek laat aanmeten alsof het een costuum is. Een uitzondering is dit keer, dat Cambridge in een boot uit komt, waarin zij vorig jaar in record tijd de vier en een halve mijl in 17 min. 50 sec. gewonnen heeft. In de training gaat eveneens een enorm be drag zitten. De kosten worden gedeel telijk gedekt door de verkoop van pro gramma's en door bijdragen van de di verse „colleges", de internaten waar de studenten gehuisvest zijn. Elk internaat heeft zijn eigen roeivereniging en daar uit worden de ploegen voor de grote tweekamp gerecruteerd. Na een harde test op de rivieren Isis of de Radley en op de Cam, volgt de samenstelling der „blue's", zoals dé definitieve teams he ten. Reeds zes weken voor de race ver huizen zij naar de Theems en hun ver richtingen worden van dag tot dag uit voerig door de bladen gerapporteerd. Het is echter traditie, dat de beide ploe gen elkaar in deze trainingstijd- ont wijken. Zij logeren mijlen ver van el kaar in hotels, en brengen afzonderlijk weekends aan zee door. Mochten ze el kaar op het water toch tegenkomen, dan kijken ze strak voor zich uit. Ze nemen geen notitie van eikaars presta ties, maar wel zullen ze dit keer na lan ge onderbreking na afloop van de strijd weer samen dineren. Volgens sommigen is de race een saaie vertoning. Inderdaad is de eind strijd, die de meesten zien, doorgaans oninteressant. Meestal komen de ploe gen met groot lengteverschil aanzetten. De finale wordt echter in de grote bochten uitgevochten. Daar ligt het avontuur. Wie voorbij Hammersmith de leiding heeft, is practisch de winnaar. De grote attractie is ook, 'dat er van tevoren zo weinig te zeggen valt van de kansen, hoe zorgvuldig de ploegen ook bestudeerd en becritlseerd worden. Veel hangt, er natuurlijk af van de stuurmanskunst, die zich zal moeten aanpassen bij weer en wind. Er wordt stroomafwaarts geroeid, maar tegen de opkomende vloed in. Volgens de deskundigen zijn de twee ploegen thans volkomen aan elkaar ge waagd, met Oxford iets favoriet. Dit heeft in vele jaren niet zo'n goed stel roeiers gehad Er bevinden zich twee Olympische deelnemers onder en vijf senioren. Ze ontwikkelen grote kracht, bezitten een prachtige balans en maken een magnifieke indruk. Maar ook Cam bridge beschikt over een formidabele combinatie van een Olympisch trio. Ze roeien wat onregelmatiger dan Oxford, maar hun slagroeier Jennings vertoont een tfiorme „dash". De laatste jaren is Cambridge bijna steeds de gelukkige geweest. De licht blauw V wonnen alle wedstrijden tussen 1929 en 1936, en ook in 1939 zegevierden zij. De eerste ontmoeting na de oorlog was voor Oxford, dat echter in 1947 en 1948 weer verslagen werd. Is dat *het begin van een nieuwe langdurige supre matie voor de mannen van Cambridge? Abdulkadir en Kadarman morgen naar Lake Success Vandaag is het officieel besluit afge komen, dat Abdulkadir en Kadarrnan deel zullen uitmaken van de Nederlandse delegatie by de Assemblee der Ver. Na ties. Zij vertrekken morgenavond per vliegtuig via Nederland naar Lake Suc cess. Kadarman, vroeger hoofd politieke zaken van het Republikeinse ministerie van Binnenlandse Zaken, is bij besluit van de H.V.K, ter beschikking gestold van de directeur van het kabinet van de H.V.K. bendeleider Haroen heette Hovenkamp VAN GEDESERTEERD SOLDAAT TOT T.N.I.-KAPITEIN Het Dagblad te Batavia bericht na der ten aanzien van de bendeleider, die te Batavia gearresteerd werd, dat deze een zekere Hovenkamp is, afkomstig uit Anlo (Dr.), Hij is 20 jaar oud, kwam een jaar geleden als militair naar Indonesië en deserteerde, omdat hij zich niet kon verenigen met de ge dachte, dat zijn kameraden bevorderd werden en hij gewoon soldaat bleef. Na zijn desertie kreeg hij contact met de TNI en stelde zich beschikbaar om bij een onderdeel van de TNI te worden ingelijfd, Hovenkamp, die de schuil naam Haroen aannam, werd kapitein en kreeg Batavia als operatieterrein. Volgens het Dagblad is Hovenkamp communistisch georiënteerd. E.C.A, VERMINDERT NEDERLANDSE AANKOOPVERGUNNING VOOR TABAK. De E.C.A. heeft gisteren een verlaging van een aankoopvergunning voor Ne derland bekend gemaakt. Deze verlaging betrof tabak en tabaksproducten en wel tot een bedrag van 330.000 dollars. KATWIJKSE DAMCLUB De gedetailleerde uitslagen van de on derlinge wedstrijden waren: Beslissingswedstrijd: H. Koelewijn J. Schoneveld 11. Groep II Promotie- degradatiewed strijden: 1ste klasse, 4de ronde: A. v. Delft—O. Koelewijn 0—2, J. Koelewijn— H. Koelewijn Cz. 2—0. Groep III Prom.- en degradatiewed strijden 2de klasse, 4de ronde: A. Hoge- woningC. v. Klaveren 02, Jac. v. DelftP. van Dui) venbode 02, W. BÖttcherJ. Heemskerk 11. Uitslag afgebroken partij: F. Spieren burgJ. Freke 11. Groep IV. 4e ronde. Onderlinge wed strijd: G. FrekeH. Durieux 20, H. KlinkenbergC. Koppe 20. T. Spierenburg heeft voor de 3de maal beslag gelegd op de dr Hueting- beker en is nu definitief In het bezit van deze beker gekomen. DAMCLUB KATWIJK AAN ZEE De uitslagen van de deze week ge speelde wedstrijden zijn: Chr. Heems kerkJac. Pluimgraaff 20; J. Dribbe laarL. Brouwer 20; G, D. BuisW. v. d. Plas 0—2; J van Rijn—G. D Buis 0—2; A. Herbert—T. Guijt 2—0; Kr. Guijt—A. Hellenbere 2—0; D. v. d. Plas C. Schaap 11; Jac. de BestB. van Rijn 2—0; B. Vooijs—N. Haasnoot 02; G, OuwehandJac. de Best 02. VIER-DORPEN-TOURNOOI. Het- tryeede tiental van „Lisse Voor uit" speelde voor het Vier-Dorpen-tour- nooi tegen SDV II uit Sassenheim. De Lissenaren wonnen de ontmoeting met 12—8. EILJART BOND BLOEMBOLLENSTREEK. In de 2e klasse hebben J. Diedericks en B. Elfering alle concurrenten achter zich gelaten; beide spelers zijn nog on geslagen, zodat de laatste partij de be slissing zal moeten brengen. Hier volgen de uitslagen: C. v. d. Voort (Luto)—P. Halfschepel (Conc.) 200—82 (36 brtt; C. H. Polm (Flora N.)—C. v. d. Voort 200—200 (40 brt.)P, HalfschepelC. H. Polm 200— 165 (50 brt.); B. Elfering—W. v. Ger- ven (VIOS) 200—142 (52 brt); J, Diede ricks—P. Halfschepel 200132 (4,3 brt) W v GervenG v. d. Berg 200148 (38 brt); B. Elfering—C. H. Polm 200— 120 (39 brt). Mizée en zijn Ned. Madrigaalkoor komt de eer toe, na 25 jaar hier weer de Johannes Passion door Baeh op 38-jarige leeftijd geschreven geïn troduceerd te hebben. De Leidenaars hadden er slechts- een vage herinnering aan, dan wel hoor den dit oratorium nimmer. Daarom werd hier een „daad" verricht, waar voor erkentelijkheid gebiedend is. Moge dc Mattheus Passion haar gro tere populariteit wellicht oa. danken aan een grotere gevoeligheid en een verheven grootsheid, deze Johannes Passion, welke haar première op de Goede Vrijdag van 1723 beleefde, valt in de eerste plaats op door haar sterk persoonlijk, hartstochtelijk accent, haar dramatische geladenheid cn visi onaire kracht. Daarom verwondert het zo, dat eigen lijk eerst in de laatste tijd uitvoerin gen van dit pakkende en compacte werk dc gerechtvaardigde aandacht gaan trekken. Een belangrijke plaats is ingeruimd aan de koralen: er zijn hier niet minder dan 11, terwijl de tweemaal langere Mat theus Passion er slechts 12 aanwijst. En bovenal zijn ei de buitengewoon mee slepende en beeldende turbae (volksko ren) f waardoor het bewogen karakter zo sterk verlevendigd wordt. Talloos zijn de vergelijkingen, dis met de Mattheus Passion te maken zouden BINNENLAND Gezien de grote mogelijkheden, welke Ethiopië ln de toekomst zal bieden en de wenselijkheid, dat ook Nederland daarbij tijdig Ingeschakeld wordt, ls het voornemen gerezen om te komen tot de oprichting van een Nederlands-Ethlopl- sche Kamer van Koophandel. De regering van Ethiopië heeft bereids haar volle medewerking toegezegd, De Britse ^hrbassadeur ln ons land. sir Philip Nichols, bood gisteravond ln de Britse ambassade een diner aan ter ge legenheid van het bezoek van de Britse minister van verkeer, Alfred Barnes M P. Behalve minister Barnes zaten tal van Britse en Nederlandse regeringsvertegen woordigers en hun dames aan. De Belgische douane van de grens plaats Tul Je aan de Dults-Belglsche grens heeft een auto met een aanzienlijke partij speciale naalden, die gebruikt worden ln de Belgische textielindustrie, ln beslag genomen. De chauffeur J. Bröker. em ployé van het Nederlands consulaat te Aken, werd gearresteerd en overgebracht naar Vervlers. Hij ls uit de dienst bij het Nederlandse consulaat ontslagen. In een woning aan het Mgr. Nolens- pleln te Venlo brak gistermiddag' een schoorsteenbrand uit bij de familie W., waarbij ook de tweede verdieping ln brand raakte. Hier bevond zich ln een commode een kind van 14 maanden. Een buurman slaagde er ln het kind uit het reeds brandende vertrek te halen, maar de levensgeesten bleken helaas reeds ge weken. Italië zal op de Jaarbeurs te Utrecht vertegenwoordigd zijn met een collectieve Inzending van 16 deelnemers. Dinsdag a.s. zal het 125 Jaar geleden zijn, dat de Nederlandse Handel-Maat- schappij werd opgericht. De directie zal die dag van 34.30 uur ten kantore der Maatschappij, Vijzelstraat 32, Amsterdam, recipiëren. Van 418 April zal in Frankfort een expositie van Nederlands herstel en stedebouw worden gehouden. Bij de bouw der haven-lnstallatles te Deventer een millloenen-werk ls thans een aantal Italiaanse bouwvakar beiders te werk gesteld. Het ten verkoop Ln voorraad hebben, te koop aanbieden, verkopen, afleveren en vervoeren van eieren van wulpen, schol eksters. grutto's en tureluurs is toe gestaan van heden af t/m 21 AprLl a.s. Te Londen werd ln het gebouw van het Ministerie van Luchtvaart, een recep tie gegeven door de Britse Raad voor de Luchtmacht, waarop de Franse, Belgische en Nederlandse vertegenwoordigers ln de door de Westerse Unie Ingestelde com missie als eregasten aanwezig waren Generaal-majoor C Giebel was aanwezig als verteger- ^>diger van de Nederlandse luchtmacht. Gisteren zijn ln Den Haag bespre kingen begonnen over het lopende han delsverkeer tussen Nederland en de Ame rikaanse, Britse en Franse zones van Duitsland. Het Rotterdams Philh. Orkest, ls flstèren van zijn succesvolle tournée per rein uit Oslo naar ons land vertrokken. De orkestleden werden uitgeleide gedaan door vertegenwoordigers van de Neder landse legatie en van het Phllharmonlsch Orkest te Oslo. BUITENLAND Dc Siamese staatsraad heeft bekend gemaakt, dat de nieuwe grondwet is gera tificeerd. De afkondiging wordt 6 April verwacht. 90 dagen nadien zal volgens de grondwet de regering aftreden en het parlement worden ontbonden. Er zullen dan nieuwe algemene verkiezingen worden gehouden. Twee Amerikaanse assistent militaire attaché's, die door de Hongaarse regering zijn uitgewezen, zijn te Wenen aangeko men. Belde spraken categorisch de Hon gaarse beschuldiging tegen, dat zij' zich zouden hebben schuldig gemaakt aan splonnage én misbruik van diplomatieke privileges. Naar het Indiase departement van buitenlandse zaken heeft meegedeeld, is mevrouw Wljajalaksjml Pandlt, zuster van Pandlt Nehroe, tot ambassadrice te Washington benoemd. ZIJ stond tot dusver aan het hoofd van de Indiase ambassade te Moskou. Drie duizend arbeiders van de vlieg velden Orly en Le Bourget hebben beslo ten het wérk gedurende 24 uren stop te zetten, daar de directie van „Air France" hun looneisen van de hand heeft ge wezen. 2 April zal radio-Berlin (onder Sovjet-contróle) officieel een zendstation bij Koenlngswusterhausên, 15 km ten Zui den van BerlHn, Inwijden. De zender zal sterker zijn dan die welke op last der Fransen het vorig Jaar December opge blazen werd. Over de looneisen van de 100 000 arbeiders ln de Argentijnse vleesindustrie ls in beginsel overeenstemming bereikt, zodat de onmiddellijke dreiging van een staking, die de industrie verlamd zou hebben, is afgewend. In het Tsjechoslowaakse parlement ls een wetsontwerp Ingediend tot afschaf fing van het particulier Initiatief ln het uitgeven van boeken en pamfletten. Ker ken en godsdienstige genootschappen houden het recht tot het uitgeven van deze drukwerken. Te Parijs ls een witboek verschenen over kardinaal Mlndszenty. Hierin zijn opgenomen een reeks documenten, die op verzoek van de kardinaal openbaar wor den gemaakt, zo zeggen de uitgevers. Na de arrestatie van de primaat, op 27 December, ontvingen de uitgevers een aantal documenten, welke kardinaal Mlndszenty voor zijn opsluiting naar het buitenland heeft kunDen zenden. De kardinaal droeg zijn vrienden ln het buitenland op van deze documenten een witboek samen te stellen De eerste Internationale Jaarbeurs van Luik, Mijnbouwnljverheld. Metaal nijverheid, Mechanische Nijverheid, Elec- trlsche Nijverheid, zal dit Jaar gehouden worden van 30 April tot 15 Mei. op het zelfde tildstlp als de 23ste Internationale Jaarbeurs van Brussel. DE ZAAK TEGEN DE DOOGDOK-DIRECTEUREN. „Schuldige - inschikkelijkheid" Gistermorgen heeft de Procureur-Fis caal te Amsterdam mr A. H. van de Veen, de drie verdedigers van de direc teuren van de N.V. Amsterdamsche Droogdok Mij, P. R, Fenenga en A. M. Versluys, van repliek gediend. Hij citeer de o m. een arrest van de Bijz. Raad van Cassatie, waarih staat, dat de metaal industrie gedurende de bezetting een houding heeft aangenomen o.a. door zich te geroepen op besprekingen met en bevelen van de Nederlandse op- oerbevelhebber, welke deze laatste in op dracht van en in overleg met de Duitse militaire overheid heeft uitgevaardigd. Hü bezigde in dit verband een in België gebruikte uitdrukking voor deze vorm van collaboratie „schuldlge-inschikke- lijkheid". Mr van de Veen persisteerde bij zijn eis van 1% jaar voor elk van beiden. Een der verdedigers, mr D. Gilt-ay Veth, was van mening, dat de bevelen van generaal Winkelman en de beslui ten, welke de georganiseerde metaalin dustrie had genomen na de bezetting strafverlichtend behoorde te werken voor de beide directeuren. 7 April om tien uur zal het Hof uit spraak doen, ACHT JAAR TEGEN „DE SCHRIK VAN WIJIIE" GEËIST. De Advocaat-Fiscaal bij het Amster damse Bijz. Gerechtshof, mr S. J Tim- menga, eiste tegen „De schrik van Wijhe", de 46-jarige .Amsterdammer B. Luidens, 8 jaar gevangenisstraf en levenslange ontzetting' uit de burger rechten. „BOLLENDAG" BIJ DE HAAGSE POLITIERECHTER. De Politierechter belast met de eco nomische zaken, had „bollendag". De kwekers uit de bollenstreek, die het geprobeerd hadden een extra stukje met bollen te betelen, en daardoor in strijd handelden mt de teeltbeperking, kregen zich te verantwoorden. Verschil lenden van hèn chicaneerden; ze had den een vergunning gevraagd, of ze hadden er niet op gelet enz. Als gevolg ook daarvan, maar ook verband hou dend met de oppervlakte die zij beteeld hadden, varieerden de boeten nogal sterk. De heer J. J. Bosman was getuige- deskundige, en waai nodig, gaf hij de rechter de gewenste inlichtingen. De resultaten waren als volgt: C. H. W. de Ridder, Noordwijk, f. 150 boete en 2 m. gevangenisstraf voorwaardelijk met twee j. proeftijd; W. van Dongen. Hillegom, f. 750 boete en twee m. voor- waardïelijk; J. A. P. en H. A. Vrijburg, Sassenheim, vonnis f.20 boete; P, A. Obdam, Lisse. f.250 boete; D. v. d, Voort. Sassenheim, f. 600 boete en voor waardelijk twee m,; G. v. Graas, Lisse, f. 100 boete en twee m. voorwaardeliik; N. Vonderbank. Oude Wetering, f. 400 boete en twee m. voorwaardelijk; W. M. de Kluyver, Oegstgeest, f. 150 boete en twee m. voorwaardelijk; A. v. d. Meer, Noord wij ker hout, f. 50 boete; H. Zee straten, Sassenheim, f.150; W. v. Ger ven, Sassenheim. f,250 boete en een m. voorwaardelijk; W. L. van Gerven, Lisse f. 750 boete en twee m. gevangenisstraf voorwaardelijk; J, C. de Graaf, Leiden, f. 600 boete en twee m. gevangenisstraf voorwaardelijk: J. Hogervorst, Voorhout f. 250 boete en voorwaardelijk twee m. gevangenisstraf. t zijn o.a. de minder belangrijke rol, die in de Johannes Passion aan de figuur van de Heiland is toebedeeld maar wij moeten ons beperken en dit terrein dus hier verder onbesproken la ten. Willem Mizée heeft met zijn .klein koortje, dat reeds veel vruchtbaar werk leverde, geheel in overeenstemming met de door Bach in zijn tijd toegepaste stijl, technisch fraaie dingen verricht en voor een eerste uitvoering bovendien reeds een goede worp gedaan naar het verwezenlijken van een zuivere en stylis- tisch verantwoorde geest. Het beste was het koor ln de veel eisende en emotionele turbae, waaraan zulk een suggestieve uitbeeldingskracht ten grondslag ligt. De dramatische ac centen werden uitstekend getroffen; het openingskoor kenmerkte zich echter nog door een zekere onrust en onevenwich tigheid, waarschijnlijk omdat men zich toen nog niet zeker voelde. Aan de ko ralen, wel is waar genuanceerd klin kend en gehouden in juiste tempi, mag qua homogeniteit der stemgroepen soms nog geschaafd worden en wellicht zou een meer ingetogen sfeer de stem ming bevorderen. De zuiverheid kwam een enkele maal ln de verdrukking: zo werd bijv in het slotkoraal daartegen bedenkelijk gezondigd (zakken). Maar in het algemeen behoorden dergelijke „faux pas" gelukkig toch tot de uit zonderingen. Van de solisten was voor ons de ver rassende ontdekking de Evangelist Frans Müller uit Velp: naast grote muzikali teit en een intuïtief aanvoelingsvermo gen voor hetgeen het recitatief vereist, beschikt deze jonge, voortvarende zanger over een voor Bach uitverkoren tenor- timbre. Hij zingt met durf en zijn stem is uitnemend geschoold. Zijn mezza-voce in het „und weinet.e bitterlich' klonk voortreffelijk en zijn aria „Ach. meln Sinn" werd gedragen door smartelijke overgave. Jammer, dat zijn aria No. 32 ..Erwage" verviel, maar deze wordt meestal niet gezongen. Bij meerdere groei wordt deze zanger zeker een der meest aandacht trekkende Evangelisten, waaraan steeds zo'n grote behoefte ls. Ook de bas Melne Pot maakte in de PI- lalus recitatieven en in mindere mate in enkele aria's, w.o. het arioso „Betrachte meine Seel" als lyrisch hoog tepunt indruk. Speciaal zijn dictie voldeed aan de hoogste eisen. Eveneens een zanger met toekomst! Onze stadgenoten Jo Stallinga (so praan) en Henri Welbooren (bas) droe gen tot het welslagen bij. al bleef de laatste toch te onbewogen, om te kun nen ontroeren. Het koorlid mevr. Dee— Langeler (alt) was in haar eerste aria verre beneden de maat, maar wist zich nadien redelijk te herstellen. Het orkestje merendeels bestaande uit Leïdse amateurkrachten vervulde nauwgezet zijn Dlicht en bleef gelukkig verstaanbaar, behalve dan af en toe ln de turbae, doordat het koovtie niet te dominerend optrad. De solistische in strumentalisten hobo. fluit en cello vervulden prijzenswaardig hun niet gemakkelijke ODsraven, in grote harmo nie met 'de solisten. Het orgel dus niet claveoymb«l, evenals ten Mi de van Bach werd be- sneeld door Bram Martijn, die dit soeDel en volgzaam deed Hij steunde speciaal bijzonder goed ln de recitatieven. Het werd dus een avond van veel wijding, waarin een schat aan muzi kale schoonheid geopenbaard werd. Mizée heeft een grootse opgave met begrip en ontzag voor Bachs edel mensenhart vervuld. De Rem. Kerk had stampvol moeten zijn en zal bij een herhaling dat ook zeker zijn! Een uitvoering als deze verdient het ten volle! IL Leidse Schouwburg RESIDENTIE-OPERETTE. Geschichten aus dem Wienerwald. Onbekend maakt onbemind. Deze oude spreuk geldt ongetwijfeld ook voor de Residentie-Operette, die hier ter stede immers nog nimmer was opgetreden. Bij haar eerste bezoek heeft men blijkbaar de kat uit de boom willen zien, want de belangstelling was maar matig. Dit was echter te betreuren, want c'lit Nederlandse gezelschap heeft zich doen kennen als een goed gezelschap, dat voor zijn taak is berekend. Welis waar is nog niet alles feilloos, kan de opvoering nog wat meer vaart verdra gen en is het stemmateriaal voor ver betering vatbaar, doch reeds is een hoogte bereikt, die getuigt, dat men wat in zijn mars heeft. Zodoende is de opvoering van het lieflijke en op de bekende walsmuziek van Johan Strauss afgestemde werk „Geschichten aus dem Wienerwald" uitgegroeid tot een ge slaagde weergave, waarnaar de aanwe zigen met genoegen hebben geluisterd. Décors en aankleding waren behoor lijk verzorgd, waardoor dit op de liefde ingestelde spel, wat het oog betreft, het direct reeds deed. Van de diverse rollen willen wij sj>e- ciaal noemen de Domkapelmeester van Cor Wijgers, die zowel wat speJ a's zang betreft uitnemend voldeed en naast hem de Barbele, het lompenpru,- sesje, van Kitty Knappert, kittig en vol verve op de planken gezet. Haar stem kan nog krachtiger worden. Ook de beide zg. muzikanten, Hans en Richard, werden naar behoren verto.kt door Tony Diamant en Gerard Müller, ook vocaal, terwijl Dany van Melzen- Zonewa de Malwine keurig acteerde en zong, zy het dat haar stem ietwat scherp is. De bijrollen, waarvan we de Italiaanse dansleraar van Rob Milton neg zouden willen noemen, evenals de „heks" van Jeanne Couclte en de waard van de „Blauen Os" van Frans van Maanen, pasten zich, vooral wat het komische betreft, zeer aardig aan. Het ballet was zwakjes, het orkestje onder leiding van Herman Woustra daarentegen goed op dreef. Deze eerste kennismaking was al met al een zeer aangename en bij een vol gende uitvoering verwachten wij meer belangstelling. Het succes was thans reeds groot. Di verse malen klaterde het applaus bij open doek en enkele gedeelten werden aan ook gebisseerd. M.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1949 | | pagina 2