is eniq,,
VREES EN VLUCHT
OP DE WALVISVANGST
Tweede Kamer neemt Begroting
Buitenlandse Zaken aan
Verkoudheid
r'
Angstterreur en intimidatie
op Sumatra
J
VAN MEVROUW MAQUISTEN
Radio-programma
87ste Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD
Woensdag 9 Februari 1949
Tweede Blad No.
Evenals moties inzake Ear. Federalisme
en proces-Mindszenty
van neus. Keel of borst,
snuift en wrijft U weg met
Het begint in Polen.
(Van onze Parlementaire Redacteur)
De Tweede Kamer beëindigde gisteren
vlot de behandeling van de buitenlandse
begroting en de daarbij ingediende mo
ties. Na korte dupliek van minister
Stikker keurde de Kamer z.h^t. de be
groting goed, onder aantekening dat de
communisten tegen zijn.
Hetzelfde geschiedde met de beide in
gediende moties, waarbij de heer Van
der Goes de ztfne nog eens had gewij
zigd. Zij nodigt nu de regering uit haar
invloed aan te wenden bij de samen
stelling van de Europese Raad volgens
de onder de hele Kamer levende opinie
daaromtrent.
Minister Stikker legde ten aanzien
van de zaak Mindszenty nogmaals uit,
dat wij met kunnen interveniëren. De
Kamer is echter vrij, haar gevoelens in
een motie uit te spreken. Ook de rege
ring had met afschuw van de zaak ken
nis genomen De motie was een getui
gende uitspraak van de gevoelens der
Kamer.
Tegen de motieVan der Goes had
de minister geen bezwaar. Hij zal dien
overeenkomstig handelen.
OVERZEESE GEBIEDSDELEN.
Terstond daarop begon de Kamer aan
de Begroting van minister Sassens de
partement. De bewindsman werd gese
condeerd door premier Drees en de mi
nisters Van Schaik, Stikker en Götzen,
als een zichtbaar bewijs van de homo
geniteit van het kabinet ten aanzien
van de Indonesische kwestie.
Ditmaal kwamen aan het woord de
heren Serrarens (KathVan de Wete
ring (C.H.), De Graaff (Kath.).-Scher-
merhorn (Arbeid) en Meyerink (AJR.).
De fractieleiders bleven dus nog op de
cchtergrond. Bij de meeste fracties zul
len verschillende sprekers een apart
aspect van het Indisch beleid behan
del^.. Zo sprak de heer Serrarens over
de- buitenlandse facetten. Hij drukte
zijn teleurstelling uit over de houding
van de Veiligheidsraad en bepleitte een
vastberaden volgen van onze eigen ge
dragslijn.
De heer Van de Wetering sprak woor
den in gelijke geest, doch hield zich
voorts hoofdzakelijk bezig met de moei
lijkheden der ambtenaren ih Indonesië
De heer De Graaff behandelde, evenals
de heer Meyerink. insgelijks de interne
problemen overzee.
HET ONTWAKEND AZIË.
De gewezen premier prof. Schermer-
hom ging uit van zijn oude stelling
van het ontwakend Azië, met. name
Zuid-Oost Azië, dat volgens hem onder
leiding van India een machtscentrum
ging worden naast Amerika en West-
Europa. Wij hebben dat niet of te laat
gezien, sommigen hebben dat niet willen
inzien, met gevolg dat vele onzer maat
regelen, die een half jaar eerder heil
zaam zouden zijn geweest, in werke
lijkheid slecht-s afgedwongen concessies
leken. Met vele vergelijkingen verdui
delijkte spr. deze visie, waarbij hij zich
keerde tegen de VVD en vooral de Kath.
VP, Ook zeide bijwijlen de gedesil
lusioneerde leider, die zich bitter be
klaagde, dat zij, die zich gedurende de
bezetting schuil hielden, thans de ver
zetshelden voor slappelingen uitmaken.
Spr. had critiek op de voorlichting, vond
dat wij ons tegenover Amerika- niet alles
kunnen veroorloven, en wilde verschil
lende bevoegdheden van de Hoge Ver
tegenwoordiger der Kroon aan voorlopi
ge Unie-organen opdragen. Hij waar
schuwde echter tegen „beroemde kleer
makers", die het plan tot vervanging
van het B.I.O.-besluit weer zouden
willen aankleden.
„ALLÉÉN WORDEN WIJ
DOODZIEK".
De debatten over het Indisch beleid
kregen 's avonds een veel levendiger
karakter dan 's middags, wijl de opeen
volgende sprekers steeds meer gingen
reageren op hetgeen hun voorgangers
te berde hadden gebracht.
De politiek belangrijkste spreker van
de avond was de fractieleider der P. v.
d. A., de heer v. d. Goes v. Naters. Deze
wilde eerst wel weten, wie namens de
regering zou antwoorden. Dat moet nog
worden uitgemaakt gaf minister Sassen
te kennen.
De heer v. d. Goes legde dan de na
druk op onze verantwoordelijkheid in
verschillend opzicht. Hij vond dus, dat
wfj, zoals de heer Van Royen in Lake
Success had verklaard, de resolutie van
de Veiligheidsraad moesten uitvoeren;
voor zover ons zulks mogelijk is. Maar
dan dienden wij ook duidelijk të zeggen,
waarom datgene onmogelijk was. wat
wij niet konden uitvoeren en daarvoor
iets anders in de plaats stellen Spr.
stond een radicale politiek voor in In
donesië, in samenwerking met onze In
donesische vrienden, die ons fundament
daar zijn. De heer Welter met zijn
quasi-inzicht in de Indonesische ziel
had dat fundament ondermijnd, aldus
de heer v. d. Goes. Spr. wil de nationa
listische leiders geheel vrij laten, al
thans op Java.
Nogmaals pleitte hij voor onze inter
nationale verantwoordelijkheid; „Al
leen op de wereld wordt ons vaderland
doodziek en sterft".
De heer Welter, had Juist tevoren in
een klemmend betoog de rede van de
heer Schermerhorn bestreden. Hij zeide,
dat de voormalige premier in de ijle
hoogte van de politieke stratosfeer
zweefde en niets wilde weten van de
platvloerse werkelijkheid, waar macht
boven recht. gaat. Hij had niets gezegd
van de ongetelde doden in Pakistan,
Burma, Malakka en Hyderabad. Men
denkt, dat het buitenland met zijn
machtspolitiek iets geeft om onze pro
gressieve leuzen, doch men lacht er
om. In felle bewoordingen gispte de
heer Weiter onze voorlichting onder
het vorige kabinet, dat verbood om ge
bruik te m^iken van het materiaal tegen
Djokja, om dan plotseling in zo felle
termen tegen de nationalisten uit te
breken Van Mook voor de radio, Van
Klef fens voor de Veiligheidsraad dat
Rijkseenheid er van bloosde. Nu is die
critiek weer verstomd.
WAAROM WEIFELT REGERING?
Het aangekondigde Witboek gaat niet
door. We gaan weer onderhandelen. Ons
Indisch beleid is altijd te veel afhanke
lijk geweest van de binnenlandse poli
tiek. Zo ook nu. Iedereen juichte de
houding tegenover de resolutie van de
Veiligheidsraad toe. En ook het buiten
land heeft daarvoor respect. Waarom
weifelt de regering thans weer?
De heer De Kort (Kath.) sprak even
over de West en de heer De Groot
(Comm.) wilde de troepen weer direct
laten terugroepen. De heer. Goedhart
(Arbeid) zag deze laatste noodzaak ook
ln, al was het maar om hier meer
paraat te zijn tegen een mogelijke Sov
jet-aanval. Daarom drong spr. aan op
een spoedige overeenkomst met de In
donesische nationalisten.
CUBA VREESDE HERLEVING
JAVA-SUIKER INDUSTRIE.
De heer Oud (WD), die liever het
debat nog wat uitgesteld had willen
zien tot de regering beter in staat zou
zijn, mededelingen te doen, schaarde
zich aan de zijde van de heer Welter,
in diens critiek op de heer Schermer
horn. Het beleid van deze immers is
schuld aan wat wfj nu beleven, met
name aan de weinig bevredigende po
sitie van de Federalisten in de Veilig
heidsraad. Spr. ging de geschiedenis
nog eens na en wees er op, hoe wü de
bevoegdheid van de Veiligheidsraad
hadden betwist. Dat daar meer eigentoe-
lang dan recht de drijfveer was, toonde
spr. aan met het voorbeeld van de Cu
baanse resolutie: Cuba vreesde herle
ving van de Ja va-suiker-industrie.
(Adv.)
Direct na de politie-actie op Java
daalden de aandelen van de Cubaanse.
VOET BIJ STUK HOUDEN!
De heer Oud hoopt, dat de regering
voet bij stuk zal houden, ~en dat zü
blijft bij de verklaring van ambassadeur
Van Royen.
Terwijl de heer v. d. Goes uit die ver
klaring de nadruk legde op het uitvoe
ren van de resolutie, legde de heer Oud
de nadruk op de woorden „Voor zover
het ons mogelijk is".
Spr. wil dat de regering zulks hier nog
eens duidelijk verklaart. Het is voor
alienor,yan het hoogste belang, vooral
voor* de Federalen, dat zij weten, welke
houding de Nederlandse regering aan
neemt.
Zeker, er kunnen ernstige gevolgen
voortvloeien vit een vasthouden a^n
dr Van Royens verklaring, aldus de
heer Oud. maar de gevoigen zaden
nog ernstiger zijn, als wy proberen
de resolutie van dc Veiligheidsraad
uit te voeren in strijd met onze waar
digheid, in strijd met onze souvereini-
telt en 4n strijd met onze doeleinden
in Indonesië. En zeker wil spr, niet,
gelijk de heer v. d. Goes van Naters
wil, op het eerste sein op de vlucht
slaan, nu een paar leden van de Ame
rikaanse oppositie in de senaat een
motie indienden om de Marshallhulp
aan Nederland stop te zetten.
Heden voortzetting der algemene be
schouwingen.
Twintig priesters zijn op het einde van
Januari in Neder-Silezië aangehouden
toen in de kerken dezer provincie een
herderlijk schrijven van mgr Adamski
was voorgelezen, waarin werd geprotes
teerd tegen „de ongrondwettige belem
meringen, welke de burgerlijke overheid
aan het godsdienstonderwijs in de scho
len van zijn bisdom in de weg legt".
Volgens de berichten zijn nog zes der
aangehouden priesters in arrest.
In de herderlijke brief van mgr
Adamski werd gezegd, dat .sommige
tegen de katholieke kerk gekante krin
gen Sllezie schijnen gekozen te hebben
als proefveld voor hun anti-godsdiensti
ge drijverijen. Terwijl de anti-gods
dienstige demonstraties in Silezlë steeds
toenemen, komen zij in alle andere pro
vincies zeer zelden voor.
Mgr Adamski zegt tot besluit: „Gij
hebt het recht u met alle vreedzame
middelen te verzetten tegen pogingen om
de vrijheid van godsdienstonderwüs te
belemmeren en tegen de onwettige druk,
waarvan de methoden overeenstemmen
met die, welke het kapitalisme heeft ge
bruikt. De grenzen der gehoorzaamheid
en der onderwerping zijn door de hei-
icro Petrus als volgt bepaal: de gehoor
zaamheid aan God gaat voor de gehoor
zaamheid aan de mensen".
TRANS JORDANIË AANVAARDT
UITNODIGING.
Transjordanië heeft de uitnodiging
van dr Ralph Bunche om deel te nemen
aan de vredesonderhandelingen met deN
Israëlische vertegenwoordigers op Rho-
dos aanvaard, zo wordt officieel mede
gedeeld.
De papieren theorie van Lake Success
Honger temidden van
luxe artikelen
(Van onze Indonesische correspondent)
Wie in dit land dagelijks in aanra
king komt met de levende werkelijk
heid, onverbloemd, nuchter en zake
lijk, krijgt een gevoel van machteloze
wanhoop, wanneer hij ziet, hoe dit
volk van 70.000.000 zielen langzaam
gewurgd wordt door de papieren theo
rie van Lake Success. Men voelt zich
geplaatst tegenover een wal van on
wil om de feiten te zien, zoals zij
werkelijk liggen. Hier is een eenvou
dig verhaal van een eenvoudige dok
ter uit een deel van Sumatra, dat tij
dens de johgste actie door de Neder
landse troepen werd bezet. Wü mogen
niet zeggen, welke dokter, en wü mo
gen niet zeggen, uit welk deel van
Sumatra. Dat hebben we hem moe
ten beloven, want het zou zün leven
in gevaar brengen. Is dit op zichzelf
niet reeds een feit, dat zijn eigen tra
gische geschiedenis in zich sluit? De
geschiedenis van angst, terreur en in
timidatie.
En in dit land moeten straks „vrüe",
„democratische" verkiezingen worden
georganiseerd op order van Lake Suc
cess!
We leefden als in een gat, waarin
nocit iets doordrong van buiten, aldus
dr X.
Er was geen lectuur te krijgen, maar
ik had een radio. Daarmee moest je
echter erg voorzichtig zijn, want de
Pemoeda's hielden er niet van, dat je
er naar luisterde en de Pemoeda's heb
ben het bij ons voor het zegigen. De
Pemoeda's zün de jeugd-strijd organisa
ties. De voornaamsten waren die van
de PKI (Partai Kommunis Indonesia)
en van de Masjoemi (Islam groep). Po
litiek stonden zij lynrecht tegenover
elkaar, maar dat was niet belangrijk,
want van politiek begrepen zü tóch
niets. Zy waren het gloeiend met elkaar
eens in hun houding tegenover alles
wat welgesteld of intellectueel was. De
Pemoeda leeft van de „bakti". De bak-
ti is het offer, dat iedereen verplicht is
hun te brengen, aLs hü langer dan de
dag van vandaag wil blüven leven. Heb
je die dag al een offer van rüst en
geld gebracht aan een bepaalde Pemoe-
dabende, dan betekent dit niet, dat je
het de andere organisatie mag weige
ren, wanneer zij op diezelfde dag aan
kloppen. Alleen zolang je geeft, heb je
voor hen een reden van bestaan. Als
je ophoudt met geven, is er voor hen
geen enkele aanleiding om je langer te
laten leven.
Een hoger beroep is er niet. Je kunt
nergens terecht om je te beklagen. De
politie verdient zo weinig, dat zü om te
kunnen leven genoodzaakt is hetzelfde
systeem toe te passen. Op 3 Maart 1947
Er zijn tegenwoordig heel wat
mensen op de vlucht!
Niet op de vlucht voor zichzelf
hoewel dat óók veel voorkomt
maar meer voor anderen.
Want er is nog altyd eeri soort
oorlog gaande, die in 't algemeen
met „koud" bestempeld wordt, al
kan 't- soms warm toegaan.
Zolang goeie, ouwe, „Vadertje"
Stalin wat klinkt dat toch ge
moedelijk nog niet uitgesproken
is, voelen U en ik ons niet beha-
gehjk.
En zelfs als h»j z'n mond gehou
den zal hebben, kunnen we nog wat
verwachten
Op de vlucht zijn voor anderen:
daar zit iets angstwekkends in!
Zo is het ook met alle opgejaag-
den in de 20ste eeuw. die van het
ene land naar hét andere trekken,
in hun eigen land gevangen ge
nomen worden en blootstaan aan
de langdurigste of pünlükste ver
horen.
Ik zag twee foto's van Kardinaal
Mindszenty: één uit de tyd, dat hü
zijn functie nog uitoefende en één
tydens zijn verhoor tussen twee
branie-achtige bewakers in.
Het contrast was treffend: de
rustige houding en de verzekerde
blik hadden plaats gemaakt voor
een schuchter terneerzitten en
vrees, ontzetting en afschuw lagen
in zijn ogen.
En wie door de radio het aarze
lende woord hoorde van een man,
die vroeger een orillant spreker
was, besefte meteen, welk een bre
kende invloed „achtervolging", om
van andere dingen maar niet te
spreken, op een tot dan toe geeste-
lyk krachtig mens kan uitoefenen.
Naast de verschrikkelüke aspec
ten, die het vluchtprobleem biedt,
is er gelukkig ook een en
kele maal een vrolüker noot in dit
droef geheel.
Wü denken hierbü aan dat 18-
jarige arbeidstertje uit Engeland
Edith Harling die er zo maar op
eens tot gravin door gebombar
deerd werd.
Z;j ontmoette de 26-jarige graaf
Alexander Strayter, naar Engeland
overgestoken, toen de communisten
in Hongarüe hern zün hennep-mo
lens afpakten en dwongen toe te
treden tot de „partü".
Hoewel hü vyf talen spreekt en
in zijn vaderland advocaat was,
bteek graaf Alexander thans tevre
den met een baant ie voor vüf pond
per week in een Engels molenbe-
dryf.
De jeugdige Edith is héél erg in
haar nopjes
Zü vindt 't geweldig nu gravin
te zyn, hoewel die titel op zichzelf
voor haar op 't ogenblik weinig be
tekent.
Maar wie weet draaien de wieken
van de molen nog wel eens een an
dere richting uit en wordt graaf
Alexander dan weer heer en mees
ter over zijn eigen goederen.
In ieder geval: Edith is geen
„droomgravinnetje" geworden, want
zij en haar man zullen beiden hard
moeten werken om aan de kost te
komen.
Maar haar gevluchte man ls ten
minste nog ln leven.
En hoeveel .achtervolgden" kun
nen dit nog zeggen?
FANTASIO.
was er een revolutie, die de bedoeling
had in onze streek een eigen anarchie
te stichten. Zy werd uitgelokt door de
Masjoemi, maar de PKI (communisten)
stak er achter. Met politieke ideolo
gieën had zy niets te maken, uitslui
tend met machtswellust. Een aantal
intellectuelen en TNI officieren werden
gevangen genomen en weggevoerd, hun
bezittingen als geld, goud kleren, etc
weggenomen. Na enkele aagen werden
zü door de TNI weer bevrijd vanwege
de officieren, die zich by' de slachtof
fers bevonden. De raddraaiers werden
gepakt, maar ze werden niet gestraft,
want daarvoor was de TNI niet mach
tig genoeg. Er werd een compromis ge
sloten en ze werden vrijgelaten met een
compensatie van 4 yard textiel en f. 50,
aangezien de aanstokers van de revolu
tie Masjoemileden waren. De Masjceml
protesteerde heftig tegen hun arresta
tie. Terwül in het hotel nog met de
gevangen mannen werd onderhandeld,
trokken grote benden rampakkers langs,
die schreeuwden: „rampok bagoes be-
toel sekarang. Pemerintah bagoes be
tcel". (Nou wordt het rampokken goed.
We hebben een goed bestuur).
In de binnenlanden van Sumatra
vindt men de meest wonderlyke luxe
artikelen, waar men in een stad als
Batavia nog helemaal niet aan toe is.
Men vindt er het nieuwste op gebied
van plastiek, men vindt er de duur
ste textiel en de duurste Engelse ci-
garetten, men vindt er zelfs bril-
cream. Maar al deze dingen vindt
men uitsluitend bü de nieuwe ambte
naren.
De oude ambtenaren van voor de
oorlog zyn grotendeels geëlimineerd en
verdrongen door deze nieuwe categorie,
Prijs 22ct.
(Adv
FEUILLETON
Het testament
door Patricia Wenthworth.
Uit het Engels vertaald
door Alice Iterson.
62)
Hugo Vane veranderde van houding.
Hij had wat naar voren geleund ge-
Kaan op zyn rechtervoet. Nu trok hy
öje voet bü en ging rechtop staan. Het
eifect, ontstaan door die eenvoudige en
natuurlijke beweging was, dat er een
tepaalde periode was aangebroken,
niaar aat er nog iets belangirijks moest
«omen. Voor het eerst was zyn gelaat
ernstig, toen hy zei:
7- Juffrouw Gwent heeft u die
onef van uw moeder gelezen? Juffrouw
Janet Gwent keek uiterst verontwaar
digd. Natuurlyk niet!
Jelf Stewart hield Ernest Hood in het
Toen Miss Gwent haar antwoord
?ai zag hy, hoe deze lang en diep adem
naaide. Het kwam in hem op, dat dit
Jw eens een diepe zucht van verlich-
nng kon zijn geweest. Als dat zo was,
°an kwam die zucht te vroeg. Hugo
vane vroeg nu:
Weet u ook, wat het was, dat me-
yrouw Gwent haar plicht achtte aan
naar oude vriendin mee te delen?
Ja.... zü heeft de zaak volkomen
openhartig met mü besproken.
Ernest Hood's mond zakte weer een
wetje open. En hü bleef open staan,
hij naaide nu snel adem, alsof hü hard
gelopen had. Langs de rij heen keek
Jen naar Ellen. Zü had zich niet ver
roerd. Van die rü keek hü naar de
riWiliwaar Honor King met een uit-
nnikking van halve vrbazing naar de
getuige zat te kyken. Hü gevoelde een
Jwere verlichting.
zei Hugo Vane: Uw moeder ver
leide u dus, wat zü van plan was te
^ogen, als zü er toe besloot mevr. Ma-
Wisten te schrijven?
Ja.
Wilt u ons dan vertellen, wat het
Was.
Juffrouw Gwent's vriendelük gezicht
tree2'n uitdrukking van verlegenheid,
te zeide: ik vind het niet prettig
niaar ik veronderstel, dat het zal moe
ten.
Ik vrees, dat ik u inderdaad moet
"3gen ons alles mee te delen.
De bezwaarde uitdrukking bleef op
goedige, brede gezicht van juffrouw
^went. Maar ze zei: Myn mceder
dol op de bioscoop. Wy waren sa
men een film gaan zien op de 29e Oc
tober. Toen de voorstelling al aan de
gang was en alles dus donker, kwamen
er nog twee mensen binnen, die op de
plaatsen voor ons gingen zitten. Zy ge
droegen zich als een verliefd paar. Het
was onmogelyk om niet te zien, dat ze
het erg goed met elkaar konden vin
den.
Wilt u alstublieft wat meer in bü-
zonderheden treden?
Het brede sprcetengezicht werd een
tint donkerder. Juffrouw Gwent zag er
dood-ongelukkig uit. Zü zaten hand in
hand, en soms met de armen om elkaar
heen zy legde haar hoofd op zün
schouder.
Herkende u die mensen?
Myn mceder en ik herkenden hen
dadely'k. Het was uiterst pynltyk.
Herkenden zy ui°i wisten zij,dat
u er was?
Neen, zy hadden er geen vermoe
den van. —Het was denker toen zü
binnen kwamen. Myn moeder en ik
stonden op en gingen al gauw daarna
weg toen de film, die wij wilden zien,
afgelopen was. Myn moeder zei toen
niet erg veel. Het was pas de volgende
avond, dat ik haar ongerustheid op
merkte.
U zei, dat u deze beide mensen
herkende. Wilt u ze ons nóemen?
Juffrouw Gwent deed haar ogen een
ogenblik dicht. Toen opende zü ze weer
en zei: „Het waren Honor King en
Ernst Hood.
Met een gesmoorde kreet zakte Ho-
nor tegen haar nichtje aan. Nora sloeg
haar arm om haar heen, keek of zy
flauwgevallen was. ontdekte dat dit
niet het geval was en poogde haar
overeind te houden. Zy' slaagde er zelfs
in haar een por te geven.
Honor, beheers je alsjeblieft! Maar
Honor bleef als een blok tegen haar
schouder liggen. Hugo Vane ging voort
met zün vragen. Kent u deze beide per
sonen?
Ik heb Honor King my'n leven lang
gekend. Mr Hoed ken ik vijftien jaar.
Was het niet mogelyk, dat u zich
vergiste in de identiteit van de man en
de vrouw, die op de plaatsen vóór u
zaten?
Neen zü waren immers tussen
ons en het verliohte doek. Bovendien
waren wü genoodzaakt een gedeelte van
hun gesprek aan te horen. Hü zei „Ho-
nor" tegen haar en zü noemde hem
„Ernst".
Er was dus geen mogelijkheid van
een vergissing?
Hoegenaamd niet.
Bent u bereid te zweren, dat het
Ernst Hoed en Honor King waren, die
u by die gelegenheid zag?
Ja
Nu, Juffrouw Gwent, om terug te
komen op het gesprek, dat u de vol
gende avond met uw moeder had
maakte zü u deelgenoot van de rede
nen. die haar volgens haar mening
noopten, mevrouw Maquisten op de
hoogte te brengen van de relaties tus
sen mijnheer Hood en juffrouw King?
Ja. Ik zei, da het volgens mü hun
eigen zaak was en daar was zij erg
ontdaan van en ze zei, dat ze het daar
niet mee eens was. Zü bestempelde het
als misbruik van vertrouwen van de
zijde van Hoed. omdat hy alles aan
mevrouw Maquisten te danken had en
zy er zeker geen vermoeden van had,
aat hü haar nio'nt het hof maakte. De
rechter leunde wat voorover en zei:
Mynheer Vane heeft dit iets met de
zaak 'te .maken?
Hugo Vane antwoordde met het ge
zicht van ëen eerbiedige schooljongen,
die tegen zijn hoofdonderwüzer spreekt:
Ik veronderstel van wel. Ik geloof, dat
deze getuige in staat is een belangrijk
35). „Wat heb ik U gezegd!" schreeuw
de Panda plotseling, toen ze nog een
half uurtje hadden doorgelopen en hü
wees opgewonden in de verte, waar
duidelijk een aantal koepelvormige hut
ten van ysblokken te zien waren.
„Dat is een igloo-dorp van de Eski
mo's", legde hü uit, „en als we een
beetje geluk hebben, zitten we zometeen
om het vuur".
Het tweetal had echter geen geluk,
want toen ze het dorp waren genaderd,
zagen ze direct, dat er geen sterveling
was.
„Enfin", troostte Panda, „in ieder ge
val hebben we onderdak voor de nacht
en het kan best wezen, dat de Eskimo's
nog terugkomen". Daar geloofde hij
zelf wel niets van. want zo'n zwervende
Eskimo-stam kwam in de regel nooit
tweemaal op dezelfde plaats, maar het
klonk ten minste goed.
„Laten we maar eens zoeken, of ze
niet een stukje eten hebben achterge
laten", opperde de kapitein, terwül ze
tussen de verlaten hutten doorschar-
relden.
Ze waren zo verdiept in him onder
zoekingstocht, dat ze er niets van merk
ten hoe van de andere kant van het
dorp stuurman Stomp en de harpoe
nier naderden.
lioht te werpen op de betrekkingen tus
sen twee van de getuigen a oharge en
op de verklaringen, die zy hier hebben
afgelegd.
U trekt dus de betrouwbaarheid
van deze getuigen in twyfel. mynheer
v ane?
Ja. Ik stel mü voor om te bewü-
zen dat er niet alleen een ononthirlde
en tot dusver onvermoede verhouding
bestond tussen twee van de getuigen
a charge, maar dat zij ook een uiterst
sterk motief hadden om de dood van
mevrouw Maquisten te wensen vóórdat
zy 'n nieuw testament met haar hand
tekening ken bekrachtigen.
Er ging een gemompel door de zaal
een geluid zonder woorden, als het
geritsel van bladeren.
Gaat u verder, mynheer Vane.
De rechter ging weer zitten. Hugo
Vane wendtie zich tot zün getuige.
Wat was volgens uw moeder de
reden, dat zy het gedrag van Hood be
schouwde als misbruik van vertrouwen?
Juffrouw Gwent sloot haar o^en
weer.
Zij vertelde my, dat mevrouw Ma
quisten indertüd de moeder van Hood
had geholpen. dat zy zyn opvoeding
had bekostigd en hem een betrekking
op het kantoor van münheer Aylwin
tftd bezorgd. Ze ze^ dat die hele ge
schiedenis altyd een diep geheim was
geweest, zelfs voor mynheer Aylwin,
maar zy had nu het gevoel, dat men
misbruik maakte van mevrouw Maquis
ten en dat nog iemand anders behalve
- zyzelf alles hoorde te weten.
Deelde mevrouw Gwent u de fei
ten mede?
Ja.
Bracht zü u op de hoozte van de
fa-miliebetrekkingen van Hood?
Ja.
Wat vertelde zy u dan?
Juffrouw Gwent zweeg even, sloot
haar ogen, haalde diep adem en zei:
Ze vertelde my, dat 'hy de zoon is van
Ellen Bridling.
De heLe zaal begon te bewegen, te
ritselen en te fluisteren. Als in ant
woord op het noemen van haar naam,
was Ellen opgestaan en begon zy zich
een weg te banen langs de ry. waar zij
gezeten had, in de richting van de deur,
waardoor zy' was binnengekomen. Ernst
Hood zat nog'op zyn plaats. Zün bleek
gezicht was vochtig, zijn ogen waren
half verborgen onder de neergeslagen
oogleden. Op dat ogenblik viel de ge- I
lykenis met Ellen duidelijk op.
Honor greep Nora's arm en ging over
eind zitten. Haar ogen keken wild en
verschrikt rond en met half ingehou
den stem kon men haar horen steunen
O, neen-neenn^n-neen-neen 1
(Wordt vervolgd) i
die op de kleine man leeft. Men ex
porteerde rijst in grote hoeveelheden,
naar Singapore en liet daar allerlei
luxe dingen voor terugkomen, maar het
volk dat van deze ry'st altüd geleefd
heeft, kreeg ze niet en kon verhonge
ren. Van blokkade hebben we nooit iets
gemerkt, integendeel, er was een zeer
levendige handel tussen Sumatra en
Singapore, alleen worden er levensbe
nodigdheden geëxporteerd, die het volk
niet missen kon, en daarvoor kwamen
artikelen terug, die het volk niet ge
bruiken of betalen kon. Er was alleen
maar een kleine groep, die een goed
leven had en dat was ten koste van de
grote gemeenschap.
Onze Sumatraanse dokter vertelde
mü nog veel en veel meer. We hebben
alleen maar een greep gedaan uit onze
aantekeningen. Het beeld, dat hij
schetst, vindt men overal terug, waar
de Republiek haar „de facto" gezag
oefende, en zeer terecht vrezen de bo
nafide federalistische nationalisten, dat
dit het beeld van de gehele Archipel
zal worden, wanneer dezelfde Republi
keinse kliek weer in het zadel komt.
Van vrüheid en onafhankelijkheid stelt
men zich iets geheel anders voor. Men
wil in de eerste plaats een rechtsstaat
hebben en dat is de Republiek nimmer
geweest. Het is in steden als Batavia
en Bandueng gemakkeiyk om republi
kein te zü'n, aldus besloot dr X,
Zolang de Hollanders er voor de ge
neesmiddelen zorgen en voor voedsel en
kleding, is het gemakkeiyk op ze te
schelden. Maar laat diezelfde schreeu
wers eens op Sumatra moeten leven
onder de omstandigheden, zoals wij ze
kennen.
VOOR DONDERDAG 10 FEBRUARI.
Hilversum I (301 M.) KRO 7.00:
nieuws; 7-15: ochtendgymnastiek; 7.30:
giam.muzlek; 7.45: morgengebed en li
turgische kalender; 8.00: nieuws; 8.15:
opgewekte muziek; 9.00: voor de vrouw;
9.05: muziek houdt fit; 9,40: school
radio; NCRV 10.00: muziek van Tele-
mann; 10.15: morgendienst olv ds A. v.
d. Weg: 10.45 Paul Robeson zingt; KRO
11.00: ziekenbezoek; 11.40: schoolradio;
12.00: Angelus; 12.03: Jan Nederpelt,
plano, 12.30: weerpraatje: 12.33: Metro-
pole Orkest; 12.55: zonnewyzer: 13.00:
nieuws; 13.15: Metropole Orkest; 13.45:
afwisselend programma; NVRV 14.00:
Canzonetta Sextet; 14.40: voor de vrouw:
15.00: bekende Spaanse volksliedjes; 15.15
musette-orkest; 15.30: Rotterdams Plano
kwartet; 16.00: bijbellezing; 16.45: fluit
concert van Andrlessen; 17.00: jeugd
journaal; 17.30: vocale kwartetllteratuur;
18.00: Leger des Hells; 18.15: ruimte in
Nederland; 18.30: Ned. strijdkrachten;
19 00: nieuws; 19.15: Ned. organisten;
19.30: actueel geluld; 19.45: RVD ant
woordt; 20.00: nieuws: 20.05: proloog:
20.15: sprankelende klanken: 21,30: fa-
mlllecompetltle; 22.00: muziek van Bar
low; 22.05: de vaart der volken; 22.25:
liederen uit Valerius Gedenck Clanck;
22.45: avondoverdenking: 23 00: nieuws;
23 1524.00: Utrechts Stedelijk Orkest.
Hilversum II (415 M.) AVRO 7 00:
nieuws; 7.15: gram.muzlek; 7.50: dagope
ning door dr A Trouw; 8.00: nieuws; 8.15:
gram.muzlek; 8.55: voor de vrouw; 9.00:
Boston Promenade Orkest: 9.30: water
standen- 9.35: een lied gaat dè wereld
rond: 10 00: morgenwijding door ds G. J.
van de Pol; 10.15: arbeidsvitaminen; 10.50:
voor de kleuters; 11.00: orgelconcert Grote
Kerk Zutphen: 11.45: voordracht; 12.00:
Trio Jan Hofmeester: 12.30: weerpraatje;
12.33: ln *t spionnetje: 12.38: G van Kre
velen, piano; 13.00: nieuws: 13.15: mede
delingen; 13.20: ensemble J° Bos; 13.50:
Dorothy Lamour en Bob Hope: 14.00: wü
en de mode; 14.20: sollstenconcert; 15.00:
voor zieken en gezonden: 16.00: Assortl-
mento; 17.00: kaleldoscoop; 17.20: over
dieren: 17.30: tips voor modelvliegtuig
bouwers: 17.35: kwintet Johnny Meyer;
17.50; kindercabaret; 18.00: nieuws; 18.15:
sportpraatle; 18.30: een oud-Frans pro
gramma: 19 00: radiostrip; 19.10: avond
school; 19.45: muziek van Borodin: 20.00:
nieuws: 20 05: ln het zoeklicht: 20.15: mu
ziek van Haydn: 21.05: hoorspel ..Dat
huwelfikmoet voorkomen worden":
21.30: Lllv Lasklne. harp: 21.45: muziek
van Ravel: 22.20: platencabaret; 22.45: de
economische betekenis van de Nederlandse
Industrie: 23.00: nieuws; 23.1524.00:
gram.muzlek.
AGENDA
Gerecht 10: Ned. Splr. Ver, „Harmonla"
8 uur nam.
Jeruël: Zwitserse Youth for Chrlst-
avond, 8 uur nam.
DONDERDAG:
Doopsgez. Kerk: Advent-kerk. Spr. ds J.
r ankhorst. 8 uur nam.
Jeruël* Zwitserse Youth for Chrlst-
ivond, 8 uur nam.
Trianon: K, en O. „Citizen Kane", 9.15
•ur nam.
Den Burcht' Jubileumavond Ned Chr.
visvereniging. 7* uur nam.
Stadszaal (kl zaal) Voordrachtavond
Hcrm. Frentzen. 8 uur nam.
