Marianne streelt Uncle Sam
over zijn lokken
RECHTZAKEN
SARINA
Kerkelijk Leven
Proefstation te Wageningen
geniet internationale reputatie
WOENSDAG 9 FEBRUARI
De Franse „Dank U"-trein
arriveert in New-York
(Van onze correspondent te New York)
Frankrijk moge dan al de vrijwel bo
demloze put zijn voor mllliarden Ame
rikaanse dollars, de Fransen hebben
toch maar het vermogen om van tijd
tot tijd van die gestes te maken, waar
de Amerikanen niet ongevoelig voor
zijn.
De bekende Washingtonse kolom
schrijver Drew Pearson organiseerde
vorig jaar de „Friendship train", die
door alle 48 staten van het land trok
en overal voedsel voor Frankrijk inza
melde. Duizenden tonnen levensmidde
len werden op deze spontane wijze in
Amerika bijeengebracht.
De Fransen hebben nu een alleraar
digste wijze bedacht om aan Amerika
hun dank te betuigen. Het Franse volk
is gedoken in zijn schatkamer van an
tiquiteiten, historische documenten,
De kerkbrand te Middelharnis
KOSTERES VOOR DE RECHTBANK
Op 30 December j.l. werd de uit de
15e eeuw daterende kerk van de Ned.
Herv. Gemeente te Middelharnis door
brand verwoest. Na een uitgebreid on
derzoek naar de oorzaak van deze ramp
viel de verdenking van brand door
schuld op de 56-jarige kosteres A. van
der S. Gisteren stond ze voor de Rot
terdamse rechtbank terecht.
Volgens de dagvaarding zou de kos
teres op de morgen van 30 December
in het koor de aldaar brandende ka
chel hebben opgepookt en de as, die
door het rooster viel, in een zinken em
mer hebben geschept. Een paar papie
ren, die van een vergadering van de
vorige avond waren achtergebleven, had
zij ook in de emmer gedaan. Vervol
gens was zij door de deur bij het koor
naar buiten gegaan om de emmer te
legen. Daar er hevige wind stond zou
den de papieren naar binnen zijn ge
waaid en terecht zijn gekomen in eeii
hoek bij de deur, waar voetenbankje"
en een paar zakjes cokes stonden. *D2
papleren zouden door de as in brand
zijn gevlogen en in de stoffige hoek de
brand hebben veroorzaakt.
De kosteres ontkende, dat de as gloei
end was geweest, en dat de papieren,
die volgens haar niet brandden, uit de
emmer waren gevlogen.
De officier van Justitie zei de in zijn
requisitoir, dat hij om alle valse ge
ruchten de kop in te drukken, deze zaak
in hot openbaar behandeld heeft wil
len zien. Duizenden mensen in Neder
land lopen per dag door hun huls met
as en papieren in een emmer, zonder
dat er iets verkeerd gaat. Hier is het
helaas mis gegaan. Een zware-straf
achtte hij niet op haar plaats en hij
eiste f25 boete subsidair 5 dagen
hechtenis.
De verdediger bepleitte vrijspraak,
daar hij het ten laste gelegde in het
geheel niet bewezen achtte.
HAAGSE RECHTBANK.
Voorwaardelijk De veekoopman C.
Brussee te Lelden heeft zich voor de
Haagse rechtbank* te verantwoorden ge
had wegens diefstal ln vereniging met een
ander gepleegd. De rechtbank heeft uit
spraak gedaan en verdachte veroordeeld
tot zes maanden gevangenisstraf voor
waardelijk met proeftijd van drie Jaar.
BIJZONDER GERECHTSHOF.
Verraad Voor het Haagse B.G, zullen
zich morgen te verantwoorden krijgen
Lena Sloos -en Cath. van Hevningen uit
Lelden, aan wie ten laste gelegd Is, dat
zij verraad hebben gepleegd ten voordele
van dc vijand, als gevolg waarvan een ge
arresteerde nimmer ls terug gekeerd.
Voorts moet o.m. terecht staan de
schoenmaker T J. Kapteln uit Boskoop,
die bewakingsdiensten voor de vJJand deed
curiosa, kanten doeken, vazen en dui
zenden andere objecten. In totaal was
het genoeg om 49 spoorwagons mede te
vullen, een voor iedere staat en een
voor het district of Columbia, waarin
de hoofdstad Washington is gelegen.
Tot de oogst behoorde o.m. een steek
van Napoleon en een wandelstok van
de vrijheidsheld Lafayette,
Aan de oude ertsboot Magellan viel
de eer te beurt om deze goederen naar
Amerika te vervoeren en thans is dit
goede schip met veel enthousiasme bin
nengehaald en werd in New York de
wagon, bestemd voor de staat New
York, officieel overgedragen.
Frankrijk had juist gezien door als
vervoermiddel te kiezen de befaamde
wagons, die in gebruik waren op de
Franse spoorwegen van 1917, toen de
Yankees hun bloed met dat der Fran
sen te zamen vergoten op de Franse
slagvelden. Het waren houten wagons,
bestemd voor „quarante hommes
finite chevaux", 40 personen 8
paarden die sindsdien in de herin
nering van iedere Amerikaanse oud-
strijder voortleefden als de beruchte
„forty and eights"
De „Dank U" trein is in Amerika
prachtig ontvangen: officiële verwelko
ming in. New York, grote optochten
door de stad met muziekkorpsen, de
oude wagons op grote trucks, delegaties
van Amerikaanse oud-strijders met hun
vaandels in de stoet, dit alles natuur
lijk omzwermd door filmcamera's, tele
visiecamera's en persfotografen.
Met Franse zwier werd de „Dank-U"
trein-gedachte geboren, met een ver
bazend juist gevoel voor de propagan
distische waarde werd de gedachte uit
gevoerd. De wetenschap dat binnen en
kele maanden in het congres de Mars
hall-plan-hulp voor het jaar 1949/50
in behandeling komt. zal hieraan wel
niet vreemd zijn geweest
Nu wil hiermee niet gezegd zijn, dat
„Dank-U" trein de congressionele
behandeling zal kunnen beïnvloeden,
maar aan de andere kant moet men
toch al een grote Nurks zijn. als men
ln zijn hart niet zegt: „Die charmante
Fransen, toch" en de Europeanen van
niet Franse nationaliteit in New York,
dachten allemaal: ,.ze zijn ons weer
een slag voor geweest".
Oud-Minister Marchant
in het geweer
OVER DE KWESTIE
„DE HOGE VELUWE".
Oud^jnlnister Marohant, die Zater
dag taohtig jaar.wordt, heeft gistermii-
er voor gepleit om de in 1942 en
in 1946 aangebrachte veranderingen in
de statuten van de stichting „De Hoge
Veluwe" ongedaan te maken.
Hij zette uiteen, dat hij op verzoek
van mevrouw Kröller in 1935, toen hij
Minister van Onderwijs was, zitting
had genomen in het Stichtingsbestuur.
Hij was toen voor zijn leven benoemd..
In 1942 was hij afgetreden, omdat de
Duitsers hem daartoe als het ware had
den gedwongen. Wanneer hij niet zou
zijn afgetreden, zou eenvoudig alles zijn
geannexeerd. Nu vrceg mr Marohant
aan de Afd. Rechtspraak van de Raad
voor het Rechtsherstel, om de ongeldig
Verklaring van de nieuwe statuten.
Geheel tegen de bedoeling van het
oude stichtingsbestuur in was men op
„De Hoge Veluwe" aan het fuiven en
feesten gegaan, zo zcide hy. Hü laak
te de houding van de heer en mevr.
Schermerhorn, die gebruik hadden ge
maakt van de kamers van de over
leden vroegere eigenaars van 't land
goed, welke kamers op slot waren ge
houden. Naar zijn oordeel had men
in het geheel geen piëteit gehad voor
de overledenen, welke „De Hoge Ve
luwe" hadden geschonken.
Ik had de deurwaarder kunnen stu
ren toen zij feest vierden op „De Hoge
Veluwe", aldus mr Marohant, maar dat
vond ik een beetje cru. Ik heb met de
Minister van Onderwijs over de zaak
gesproken, doch ik heb niets meer ge
hoord. Men is rustig doorgegaan.
De bij de zaak betrokken afdeling
was van mening, dat de wijziging van
die statuten in 1942 ongedaan was ge
maakt, omdat er in 1946 nieuwe statu
ten zijn gemaakt.
De voorzitter, pr-of, dr Houiwmg,
deelde tenslotte mede, dat t.z.t. uit
spraak gedaan zal worden.
Nieuwe beschikking Pension
en Rusthuisprijzen
Met ingang van 16 Februari as.wordt
een nieuwe prijzenbeschikking van
kracht aangaande de prijzen voor ka
mers met pension.
De nieuwe beschikking geeft een een
voudi?°r wijze van berekening der ge
oorloofde pensionprijzen aan. In ver
band met gestegen prijzen voor voe
dingsmiddelen en met de ontstane mo
gelijkheid tot ruimere rantsoenering zijn
geringe verhogingen van de pensioen-
prijzen toegestaan, welke, al naar de
oensionklasse. variëren van f. 2.50 tot,
f. 10.- per versoon per maand.
Daartegenover zal de nieuwe prijsre
geling prijsvergend werken in die geval
len, waarin het aantal geoccupeerde ka
mers een groter is dan het aantal per
sonen boven de leeftiid van 9 jaar, dat
van die kamer(s) gebruik maakt. In dit
geval heeft de pensionhouder evenwel
het recht, voor de tijdsduur der lopende
pensionovereenkomst de oude prijs te
handhaven.
In verband met de ruimere brandstof-
voorziening als gevolg van het bonvrij
worden van sommige brandstoffen en
met de recente verhoging der brand
stofprijzen. zal de kamer prijs op dit
gebied een kleine wijziging ondergaan.
De tarieven voor rusthuizen zijn door
een wijziging van de te dien aanzien
bestaande prijzenbeschikking. gelijktij
dig in overeenstemming gebracht met
die voor pensions en kosthuizen.
De betrokken beschikkingen zijn ge-
nubliceerd in de Sts. Crt van 4 Febr.
jl. en in de Sts- Crt. van gisteren.
MINISTER YVON DELBOS
KOMT NAAR ONS LAND
De «Franse Minister van Onderwijs,
de heer Yvon Delbcs, komt 19 Februari
op Schiphol aan voer een bezoek van
enkele dagen aan ons land.
De heer Delbcs staat daarbij aan het
hoofd van een detegatie, waarvan de
heer Jan Sairalk, rector van de Parijse
universiteit en verschillende ambtena
ren deel uitmaken.
Het bezoek van minister Delbos ge-
sohiedt op uitnodiging van de Minister
omdat hU had gedreigd Kolybaïof van O.. K en W., pref dr F. J. Th.
„twee hoofden af te slaan" indien hij Rutten en moet beschouwd worden als
hem in een Parijse straat zou ontmoe- een teier.betrek van dat, wat dr J. J.
ten en indien Kolybaïof geen gefige GieWi indertijd als minister van O K.
Wis. De zitting werd dan verdaagd, I en W. aan Frankrijk bracht.
Voortzetting
proces Kravchenko
Gisteren moest Sefmyon Wassilenko,
een te Moskou wonende teohnious, die
speciaal per vliegtuig naar Parijs is
gekomen om gehoord te worden in het
proces van Kravchenko, vragen beant
woorden.
Mi- Izard, die voor Victor Kravchenko
optrad, noemde een aantal namen van
leden van het politieke bureau der
Oekrainse communistische partij. Op de
vraag wat er met hen gebeurde, ant
woordde Wassilenko 'bij iedere naam:
„Ik weet het niet".
Daarna vroeg Izard wat er met een
aantal, wat hij noemde, leidende figu
ren wa.s geschied uit het Oekraïnse
technische leven.
In de meeste gevallen zeide de getuige
het niet te weten of het zich niet meer
te kunnen herinneren, In één geval
zside hij „dood". Izard zeide daarom,
dat al deze namen toebehoorden aan
de grootsten uit het vak van getuige.
Zij waren allen tijdens de zuivering in
de Oekraïne verdwenen.
Hièrop antwoordde Normann (voorde
„Lettres franqaises")„Daarom heeft
de Sovjet-Unie de oorlog gewonnen."
Op dit ogenbiiK riep iemand van dc
kant waar de getuigen a décharge zi-
ten, dat Kravchenko alles van deze
mannen wilde weten, doch niets om
trent zijn moeder had gevraagd.
Kravohenko sprong hierop overeind
en riep met bevende stem nooit iets
omtrent zijn moeder te zullen geloven,
zolang hij haar niet in Parijs zou zien.
Er was nooit enig antwoord op zijn
brieven en telegrammen gekomen. En
tegen getuige Wassilenko zeide hij: „Ge
kent deze namen zéér wel, Gij weet dat
zij in de gevangenis zitten of dood zijn.
Waarom zwijgt ge?"
Verder op de dag speelde zich een
woordenwisseling in het Russisch af
tussen Kravchenko en een Sovjet-tech
nicus. genaamd Kolybaïof. Koly'oalof
verklaarde namelijk, dat Kravchenko
een vonnis van twee jaar had ontvan
gen wegens verduistering van 60.000
roebel, toen hij het toezicht had over
de bouw van een fabriek in Siberië.
Het vonnis werd later verzacht tot één
jaar.
Kravchenko maakte toen een opmer
king over de slechte toestanden daar
en „praten over onze geliefde leider".
Kolybaïof toonde zich hierop pijnlijk
getroffen en zeide: „Gij moogt zo niet
over mijn geliefde leider spreken."
Kravchenko antwoordde: „Ik ben in
vrij Frankrijk en ik kan er van zeggen
wat ik wil."
De rechter berispte Kravchenko later
Nederlands fokvee naar
Duitsland
TER WAARDE VAN EEN
MILLIOEN DOLLAR.
Volgens mededeling van het Brits-
Amerikaanse bestuur is ten behoeve
van de Bizone in Nederland voor de
waarde .van één millioen dollar eerste
kwaliteit fokvee aangekocht. Deze
aankoop heeft plaats gehad in ver
band met de nieuwe Duitse landbouw
politiek, die een herstel van de Duitse
veestapel insluit.
Het zou hier een hoeveelheid van on
geveer 1300 stuks fokvee van het type
Holstein-fires betreffen. Het merendeel
hiervan is bestemd voor de landen
Nordrhein-Westfalen en Hessen, en de
rest n^ar Wurtemberg-Baden. Al het
aangekochte vee is geselecteerd door
speciale Duitse inspectie-teams gecon
troleerd. De import is betaald met de
opbrengst van Duitse exporten. Het is
geïmporteerd op voorwaarde, dat de
boeren, die voor een toewijzing in aan
merking komen, een gelijk aantal van
hun eigen dieren afslachten De be
trokken gebieden zullen daardoor de ge
volgen. van de import ook ondervinden
in de vorm van een verhoogde vleespro
ductie.
Weinig sigaretten in de winkels
PRDUCTIE BIJNA GEHALVEERD.
Naar wij van de Vakgroep Detailhan
del in tabak- en tabaksfabrikaten ver
nemen, zijn de Nederlandse sigarenwin
keliers, in verband met de moeilijke
toestand in de sigarettenindustrie, min
der dan ooit in staat aan de vraag naar
sigaretten te voldoen. Door de moeilij
ke toestand in de sigarettenindustrie is
de productie bijna gehalveerd.
Het publiek zal op zijn bonnen voer 't
grootste deel met kerf tafaak genoegen
moeten nemen.
Eerste Kamer keurt
afwikkeling geldzuivering goed
(Van onze parlementaire Redacteur)
De Eerste Kamer kwam gisteravond
bijeen voor de regeling van werkzaam
heden en ging daarna in de afdelingen.
Te halftien was er weer openbare ver
gadering, waarin de wijziging ln de af
wikkeling der geldzuivering, door de
Tweede Kamer Vrijdag jl. met spoed
behandeld, thans ook door de Eerste
Kamer in extra-procedure werd goed
gekeurd, echter niet zonder dat de heer
Teulings weer" langdurig met minister
Lieftinck de degen had gekruist.
Het voorstel werd aangenomen met 21
tegen 9 stemmen.
GOUVERNEUR HUENDER
NAAR BRITS GUYANA.
Gouverneur Huender van Suriname is
.gisteren met de prefect van Frans Guy
ana, R. Vignon, en de sousprefect A.
yimeney naar Brits Guyana vertrek
ken voer een bespreking van economi
sche, culturele en communicatie-kwes
ties en de uitwisseling van inlichtingen
tussen de drie Guyana's. Zij keren Za
terdag terug.
HERDENKING FEBRUARI-STAKING
TE AMSTERDAM.
Ter herinnering aan de Februarista
king 1941 te Amsterdam zal Vrydag,
25 Februari a.s. 's middags te vier uur
op het Waterlooplein een bijeenkomst
worden gehouden, waarbij de burge
meester een rele zal uitspreken.
ONDERZEEBOOTJAGERS VOOR DE
MARINE.
Definitieve contracten zijn getekend,
waarbij aan de NV. Kon. Mij. „De
Schelde" opdracht is gegeven tót de
bouw van twee onderzeeboot jagers voor
de Kon. Marine. Bij het ontwerpen van
deze zeer snelle schepen zijn alle oor
logservaringen bewerkt. De allerniewste
soorten van bewapening en apparatuur
werden aangebracht. Ook de verblijven
van de bemanning zijn aan de eisen
van de tijd aangepast. De wijze van
constructie der schepen, die groter zijn
dan die van het type „Isaac Sweers",
is geheel nieuw. Men past ni. geheel
gelaste sectiebouw toe. De verschillende
secties zullen worden gereed gemaakt in
de nieuwe lasloods der Kon. Mij. „De
Schelde" op het z.g. eiland en daarna
op de helling in elkaar worden gelast.
WIERINGER VISSERSVLOOT
BESOMDE BIJNA 2 MILLIOEN.
1948 is voor de Wieringer vissers een
goed jaar geweest. Weliswaar, waren de
uitkomsten niet zo goed als in 1947.
toen voor rond 3 millioen gulden aan
de afslag te Den Oever werd gebracht,
maar met 'n opbrengst van f. 1.826.424,93
is 1948, na 1947 een topjaar.
De verminderde opbrengst is toe te
schrijven aan geringere aanvoer van
Noordzeevis.
DE NOOD ONDER DE
GEPENSIONNEERDEN.
Onder leiding van de "neer L. W. Pe-
terse vergaderden ln het N.V.-Huis te
Utrecht de in Nederlandse vereniging
van Spoor- en Tramwegpersoneel geor
ganiseerde sepenslonneerden.
In een aan de regering toe te zenden
resolutie wordt de mening uitgesproken,
dat de wet'verhoging pensioenen in zeer
onvoldoende mate tegemoet komt aan
de gedaalde koopkracht der pensioenen
en wordt betreurd dat de regering vrij
wel niet voldoet aan het in de Tweede
Kamer algemeen uitgesproken verlan
gen tot verbetering der getroffen rege
ling.
„WILLEM RUYS" NAAR INDONESIË.
Prof. dr Heeroma onder de passagiers.
Uitgerust met de beruchte schroef is
de ..Willem Ruys" gister-middag van de j
Lloydkade te Rotterdam naar Batavia
vertrokken. Bij de 917 passagiers, van
wie er 140 in Southampton embarkeren,
zijn ruim 250 kinderen en ongeveer 200
dames.
Ook 56 „vrouwen in uniform" leden
van het. V-K. en het V.H.K, en Marva's
zijn aan boord.
Voor het Rode Kruis in Indonesië
neemt het schip een partij inedicamen-
ten mee.
Onder de passagiers merkten wij op prof.
dr K. H. Heeroma uit Oeestgeest, beter
bekend als de dichter Muus Jacobse,
-he onlangs a]s eerste hoogleraar in de
Nederlandse taal en letteren aan de
nieuwe faculteit van de universiteit van
Indonesië werd benoemd.
OPBRENGST DER ZOMERZEGELS.
Van de Zomerzegels 1948 zijn de na
volgende aantallen verkocht: 2 (4)
ct. 1.356.241; 6 (10) ct 1.217.464; 10,
(15) ct. 1.732.025; 20 (25) ct.
1.027.263.
Dg bruto-opbrengst boven de fran- i
keerwaarde hiervan bedraagt f. 213.787.78.
De tussen haakjes geplaatsts getallen
geven het bedrag aan waarvoor de ze
gels werden verkocht.
Commissie herziening van het
Vennootschapsrecht
INVLOED VAN ARBEIDERS OP
GANG VAN ZAKEN?
De minister van Justitie heeft aan
de Stichting van de Arbeid verzocht,
hem van advies te dienen over een
herziening van het Vennootscliaps
recht. Het gaat daarbij o.m. over de
vraag, of en, zo ja, op welke wijze
de arbeiders invloed moeten verkrij
gen op de gang van zaken in Naam
loze Vennootschappen.
In verband hiermede heeft het be
stuur van het C.N.V. een commissie be
noemd, welke over deze belangrijke
zaak aan het bestuur rapport zal uit
brengen.
Als voorzitter dezer commissie treedt
op prof. mr N. Okma, hoogleraar aan
de Vrije Universiteit te Amsterdam.
Koningin Juliana
eind dezer week in
Sankt Anton?
Koningin Juliana wordt niet voor het
einde van deze week in Sankt Anton
verwacht. De Franse Hoge Commissaris
in Oostenrijk, generaal Bethouard. blijft-
ter begroeting in Sankt Anton. Hij be
woont een villa even buiten het dorp.
De Prins en de Prinsesjes gebruiken
-ie maaitijden aan een gereserveerde ta
fel in de eetzaal van het Posthotel en
de thee aan kleine tafeltjes ln de hal,
waarop een rood-wit-blauw vlaggetje
is geplaatst.
Ook Von Klastersky, de chef van hst
kabinet van het Oostenrijkse staats
hoofd, dr Refnner, vertoeft nig in het
Posthotel in afwachting van de aan
komst. van Koningin Juliana.
De Koninklijke familie zal vermoede
lijk na haar verblijf in Sankt Anton
nog enige weken naar Zirmatt in Zwit
serland gaan.
BIJNA ACHT MILLIOEN-LENING
VOOR AMSTERDAMSE
WONINGBOUW.
Burgemeester d'Ailly stelde gistermid
dag in de Amsterdamse gemeenteraad
het voorstel aan de orde: ten laste van
de gemeente bij de Rijksverzekerings
bank een geldlening aan te gaan tot een
bedrag van f. 5.690.000 nominaal kapitaal
op onderhandse schuldbekentenis, ter
financiering van de bouw van drie wo
ningcomplexen bij woningbouwvereni
gingen in uitvoering.. En voorts van en
kele particuliere geldgevende instellin
gen geldleningen aan te gaan tot een
totaal van f. 2.000.000 nominaal voor fi
nanciering van woningbouw en dekking
van kanitaaluitgaven.
Na geheime zitting nam de raad het
voorstel z.h.st. aan-
KON. VERMELDING BIJ DAGORDER
VOOR KRUISER „TROMP".
Bij Kon. Besl. van 8 Januari 1949
no, 36 is d'e Konirklijike vermelding bij
dagorder toegekend aan Hr. Ms; Krui
ser „Tromp".
met a k. Indisch Visserslied
Kilima Hawaiïans.
Uit voorraad leverbaar
VOLOP
H. G. VAN LUIJKEN - Breestraat 97
(Adv.)
PREDIKBEURT.
VOOR WOENSDAG 9 FEBRUARI.
Alphen aan den Rijn Chr, Geref.
Kerk Van Reedestraat: 7.30 uur ds. W.
Baalj.
Ned. Herv. Kerk Beroepen: te Bo-
zum (toez.) C. A. Schenk te 's-Heeren-
berg; te Oosternljkerk G, J. J. Llefting
te Nlekerk: tte Avereest T. B. v. Houten
te Brltsum; te Huizen (N.-H.) dr S. D.
Attema te Oosterbeek
Aangenomen: naar Oud-Beljerland J v.
Malenstein te Nleuwpoort, die bedankte
voor Andel en voor Kockengen. (toez.).
Bedankt', voor Moordrecht P, Inberg
te Norg,
Geref. Kerken Beroepen: te Om
men (vac-J, F. Colenbrander) P. v. d,
Spek_ te Wanswerd; te Plinacker-Noot-
dorp P. de Bruyn te Krabbendijke.
Bedankt: voor Roodeschool J. Koon-
mans te Schlldwolde.
Chr. Geref. Kerken Tweetal te As
sen W. Ruiter te Sneek en B, v. Smeden
te Kampen.
DE VASTEN- EN ONTHOUDINGSDAGEN
WEER VOOR R.-K. INGfftTELD.
De heilige congregatie van het consi
storie heelt enige van de R.-K. gebrui
ken van het vasten en de onthouding,
die ln 1941 met het oog op de oorlogs
omstandigheden waren afgeschaft, weer
In ere hersteld.'De vasten én onthouding
moeten weer ln acht genomen worden
met Ingang van de dag voor Kerstmis
met Ingang van a.s. Woensdag, de dag
voor Kerstmis en de dag voor Maria He
melvaart. Met Ingang van 4 Maart zijn
alle Vrijdagen weer onthoudlngsdagen.
Nederland op de Oceanen
(Van een speciale verslaggever).
I.
Men behoeft geen verre reizen te
doen om te weten, dat Nederlandse
schepen do zeeën en oceanen beva
ren. Maar wel moet men ver van zijn
geboortegrond af zijn om zyn hart
van vreugde te voelen kloppen als
men in een buitenlandse haven, waar
alles u vreemd aankijkt, te midden
van vele grote en kleine schepen,
plotseling op een boot de vertrouwde
vaderlandse driekleur ziet wapperen:
een stukje Nederland, in de vreemde.
Deze ontroering mag kinderachtig
zyn, maar zij is er onomstotelijk het j
bewys van, dat men trots is op zyn
geboortegrond, dat zfjn afgezanten in
de vorm van schepen overal ter we
reld heenzendt reeds sinds on
heuglijke tijden.
Nederlandse schepen bevaren de we
reldzeeën.
Het klinkt zo eenvoudig, alsof men zo
slordigweg langs zijn neus zegt: „Ik ga
even naar de winkelier om het hoekje".
Achting en respect gaan uit naar
onze wilskrachtige voorvaderen, die vaak
met fraai versierde en gebeeldhouwde
schepen her- en derwaarts trokken en
alle stormen en alle grillen van het wis
selvallige weer trotseerden om te varen,
om te verdienen om uiteindelijk on
ze vlag te tonen waar onze aanwezig
heid van groot belang was.
Nederland heeft zijn betekenis op de
wijde wateren niet verloren. Dat dan
ken wij aan allen, die zich pas rustig ge
vóelen als zij een schuit onder hun voe
ten weten, aan de scheepvaart-maat
schappijen, aan de reders, aan de geld
schieters, aan de vrouwen, die haar
mannen steeds weer laten gaan en ten
slotte, maar zeker niet in de laatste
plaats, aan de mannen der wetenschap!
Het Fries in de kerk
NED. IIERV. KERK STAAT NOG
AFWIJZEND.
Reeds Jaren lang voert het Krlstllk Prljsk
Selsklp (Christelijk Fries Gezelschap) een
actie voor de rechten van het Fries als
kanseltaai. Bij verschillende kerkeraden
vindt dit streven waardering, weer andere
staan er zeer afwijzend tegenover.
Het aantal Friese preken ls snel toege
nomen. Ook in de Rooms-Katholieke ere
dienst is men ln sommige gevallen met
een Friese predikatie begonnen.
De laatste jaren heeft het Fries in de
Geref. Kerken, ook theologisch en daar
door kerkrechtelijk, een steeds groter
plaats Ingenomen.
Ook bij de Chr. Geref. heeft de synode
door de Invloed van het Krlstllk Friisk
Selsklp beslist., dat naast de statenbijbel
voor de Nederlandse diensten, de door het
Ned. Bijbelgenootschap uitgegeven Friese
bijbel officieel mag worden gebruikt ln alle
Friese diensten.
In de Ned. Herv. Kerk is men nog
niet zo ver, lller staan vooral vele
predikanten en kerkeraden afwijzend
tegenover de actie voor liet Fries ln de
kérk. Wel werden enkele pogingen ge
daan, jnaar de reactie van de synode
was voor (le initiatiefnemers weinig
hoopgevend. Zo antwoordde de synode
op een adres van de Krlstlike FriJske
Mensklp, dat de Friese bijbel niet op
de kansel thuishoort, omdat dit nlet-
Friese predikanten zou uitsluiten.
De Miensklp daarentegen heeft ver
klaard, dat dit geenszins de bedoeling ls
en zij betreurt het, dat de synode van de
Ned. Herv. Kerk zich blijkbaar in het ge
heel niet heeft doen Inlichten over het
geen t.a.v, het Fries in de kerk bij de Friese
kerkgangers leeft.
Onlangs heeft een aantal Friese Ned.
Herv. predikanten over deze kwestie een
adres gezonden aan het provinciaal kerk
bestuur. Hierop is geantwoord, dat ge
noemd bestuur weinig voelt voor een vaste
commissie voor Fries kerkwerk, maar wel
genegen is. een commissie van advies te
benoemen, zulks op voordracht van de
adresserende predikanten. Deze voordracht
ls thans samengesteld eh omvat de volgen
de namen: dr M. Miedema, dr R. Bill, ds
C. D. Moulljn. ds L. Nieuwpoort. F. Schu-
rer en M. K. Scholten. Deze personen zul
len tevens het bestuur vormen van een
Fries Ned. Herv. predikantenconvent, dat
op geregelde tijden bijeen zal komen Men
hoopt, dat er op deze wijze ook in de Ned.
Herv. Kerk enig vooruitgang zal komen in
de actie voor het Fries als erkende kansel-
taal.
Appèlweek Ned. Christen-Studenten.
Gisteravond is ln het groot auditorium
der Rijksuniversiteit te Utrecht de eerste
van een serie samenkomsten voor Christen
studenten belegd.
De avond werd geopend door de heer
S. Hogervorst, die als kernprobleem van
deze studentenmaatschalj zeide te zien de
toenemende specialisatie en het jachten
naar een positie in de maatschappij.
Prof. dr M. J. Langeveld SDrak over ..De
zin van ons geloof". Het-ligt in de be
doeling tijdens de komende dagen des
avonds het woord te verlenen aan mr J.
W. de Jong Schouwenburg en prof. dr
Bavinck. Vrijdagavond wordt gelegenheid
gegeven te discussleren onder leiding van
de hoofdvlootpredlkant ds Sillevls Smit.
Zondagavond zal voor de studenten een
dienst worden gehouden, waarin twee
predikanten zullen voorgaan.
ZEVEN TON VOOR PROEF-
STATION.
In scheepvaartkringen in binnen- en
buitenland is Wageningen een bekende
en vertrouwde klank. Wageningen, dat
nauwelijks weet wat water is, waar bos
en hei een dorado zijn voor vermoeide
stadsmensen en waar de landbouw zijn
hogeschool heeft, Wageningen bezit,
hoe vreemd dat ook moge klinken, een
stichting waar scheepvaartproeven aan
de lopende band worden gedaan.
illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllU
Wageningen en de scheepvaart
schijnen op het eerste gezicht
niets met elkaar gemeen te heb
ben en tóch: de moderne Ne
derlandse scheepvaart is zonder
het landelijke Wageningen niet
meer te denken. Er zijn zelfs bui
tenlandse rederijen, die haar
schreden naar deze Zuid-West
hoek van de Veluwe richten als
zij nieuwe schepen op de helling
willen zetten
llllllllllllllllllllllllinillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllliH!
De wetenschap stelt hoge eisen. Wie
mee wil komen, moet bij blijven, ster
ker nog, moet meer weten dan een s
der. Zo leefde in scheepvaartkringen -
we schrijven in de twintiger jaren de
behoefte aan een proefstation, waar
niet alleen ten behoeve van de scheep
vaart in de meest uitgebreide zin van
het woord wetenschappelijk werk ge
daan zou worden, waarmee deze gehele
tak van nijverheid zijn voordeel zou kun
nen doen, maar waar ook alle nieuw
ontworpen schepen allereerst gepro
beerd kunnen worden alvorens zij er-
gens op een helling moeizaam ontstaan.
Het resultaat van het overleg was
dat in 1929 de Stichting „Het Neder
lands Scheepsbouwkundig Proefsta
tion" in het leven werd geroepen. En
wel door de drie grote maatschap,
pijen: do Nederland, de Kon. Rotter-
damseho Lloyd en de Kon. Paket-
vaartmaatéchappy, benevens door de
Ned. Indische* TankvaartmaatschappiJ,
Gezamenlijk werd drie en een halte
ton gestart, terwijl het Rijk eenzelfde
bedrag ter beschikking stelde.
Aan Wageningen dacht toen nog nie
mand, wat heel begrijpelijk was, veel
eer gingen de gedachten "uit naar een
plaats bij een grote haven, waar het
hart van de Nederlandse Scheepvaart
klopt,
HET SLEEPBASSIN, HART VAN
HET STATION.
Voor het verrichten van proeven is
een groot bassin nodig, aangezien; in
dat bassin de scheepsmodellen een zo
groot mogelijke snelheid moeten kunnen
ontwikkelen, terwijl men bovendien er
rekening mee moet houden dat het mo
del eerst een zekere lengte moet afleg
gen voor het op zijn topsnelheid komt
en ten slotte nog een bepaalde lengte
moet hebben om tot stilstand te komen,
Op grond van diverse berekeningen
kwam men tot de conclusie, dat een
dergelijke bassin 160 meter lang moet
zijn, de breedte 10,5 meter en de diepte
5.5 meter. Deze laatstgenoemde afme
tingen moeten zó zijn, opdat de invloed
van -de zijwanden benevens de bodem
op de vaart van' het model verwaarloosd
kunnen worden. Een losse, uit pontons
bestaande bodem in het bassin, kan op
elke diepte worden ingesteld. Dit bete
kent dat men een in diepte onbeperkte
zee of kanaal met beperking in breedte
en diepte kan nabootsen. Een dergelijk
bassin bevat niet minder dan 9000 ton
water. Zou men een dergelijke
bassin, zoals de gebruikelijke term luidt,
op zachte grond willen maken, dan zou
men ter ondersteuning van de bodem
een grote hoeveelheid heipalen, enz.
dienen te gebruiken. De kosten van een
dergelijke ondergrondse inrichting zou
den bijna net zoveel bedragen als van
de bovengrondse. Zandgrond is in staa,
een dergelijk gevaarte zonder extra
fundering te torsen. Van de gemeente
Wageningen kreeg de Stichting toen
bericht dat zij het op prijs zou stellen
als bedoeld proefstation in haar ge
meente zou verrijzen, waar op ander
•gebied al zoveel proefstations zijn.
De grond werd daarom gratis aange
boden. Uit de aard der zaak wem
meteen een bodemonderzoek ingesteld,
de voor- en nadelen van Wageningen
afgewogen en het gevolg was dat d?
landelijke stad met het beroemd ge
worden hotel „De Wereld" een Insti
tuut voor de Scheepvaart kreeg.
bron, die 60 meter diep zit, zorgt voor
het water.
BEKEND TOT VER OVER DE
GRENZEN.
In een prettig onderhoud heelt ae
directeur, prof. ir L. Troost ons o
het wel en wee van dit voor ons ïanj
unieke instituut verteld, dat ook in nes
buitenland een zeer goede naam neem
„Krijgt u opdrachten van over ae
grenzen en waarom, als daar toen
proefstations zijn?"
Een lach van voldoening glijdt ovef
het gehele gezicht van de directe
HU trommelt met zijn vingers op
tafel en zegt alsof het de meest ge
wone zaak van de wereld is: „>»e
er om bekend geworden dat onze o -
derzoekingen zo miniticus mogeiu
zodat vaak belangrijke vvuzig»1"
zun,
gen in ontwerpen kunnen
aangebracht en onze raP? enj„rfl
uitvoerig dat men ook uit a"
landen komt met nieuwe plannen
voof nieuwe schepen.
Zo zouden de zorgvuldig ultgevoc
de proeven, waaruit de Hollandse
geiykheid spreekt, ook op scne p
vaartgebied onzo naam hoog en
gen ze er voor dat we niet teren
een groots verleden. Het Scheepva
kundig Proefstation te Wagening
heeft een naam gekregen, die in
ternationale scheepvaartkringen
bied afdwingt!"
In een volgend artikel zullen wij
hoe practisch geen schip van onze n
lingen glijdt alvorens er in Wageiun0
proeven mee zijn gedaan.
worden
FAMILIEBERICHTEN t.
Bevallen: Rooseboom-van Drlel, a-.
terdam; Buurman-Boreel. z„ Arnhem,
Dorp-Kranse, d.. Dllthoven: Schreine
Brandsteder, z., Den Haag; Doedens-o
llmund, 2 z., Den Haag; van Heelt v#
Marie. z„ Overveen. w ci„*nr
Getrouwd: A. T. Kloek en Th. H. Singo
Peursum. ta.r
Overleden: J. A. P. Otten, m., 75 ja»;
Doetlnchem; J. Baak. v 63 Jaar, Diercu*
A. H. van Haaften-van Weede, v., 60 ja
Doorn: J. H. Domhoff. m.r 75 Jaar. A®
denhout: A. Beekhulzen, v., 84 jaar. Voor
burg: V. M. F. M, Bentinck, v„ 85
Londen.
