Ned. Indonesisch deelgenootschaj
bolwerk van stabiliteit
Marshall vervangen door
Dean Acheson
WEERBERICHT
DR VAN ROYEN VERKLAART:
Federale Interim-regering en
verkiezingen
Soekarno c.s. genieten vrijheid op Banka
Met een enkel woord
87ste Jaargang
ZATERDAG 8 JANUARI 1949
No. 26586
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredactie: B. W Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f4,15 per kwartaal; 32 cents per week
Telefoon Dir. en Adm.: 25041: Red 21507
Witto Singel 1, Leiden Giro no.: 67055
De tijd gaat voort
Reeds bij dc aanvang van het nieuwe
Jaar gaat de erfenis van 1948 zwaar
drukken. Neem om te beginnen de Pa
lestijnse kwestie. Weliswaar hebben bei
de partijen tenslotte zich weer eens
bereid verklaard, om het bevel van de
Veiligheidsraad het .vuren te staken te
aanvaarden en is deze order uitgevaar
digd, De grote vraag is evenwel, of deze
practisch ten uitvoer zal worden ge
legd
Hoewel de berichtgeving vrtf vaag is,
schijnt toch wel te mogen worden aan
genomen, dat zich nog steeds Joodse
troepen op Egyptisch grondgebied be
vinden. Hetgeen de situatie natuurlijk
niet weinig verscherpt, want hierdoor
wordt Engeland rechtstreeks in het ge-
schil betrokken. Wanneer Egypte zich
zou beroepen op het met Engeland in
1936 gesloten verdrag zou Engeland
zelfs verplicht zijn om gewapenderhand
in te grijpen.
Totdusver heeft Egypte dat echter
nog niet gedaan.
Wanneer de Arabieren klagen, dat
Israël zich niet heeft gehouden aan de
wapenstilstandsbepalingen, hebben zij
volledig het recht aan hun zijde. Het
blijkt toch overduidelijk dat Israël heel
wat wapentuig Leeft toegevoerd gekre
gen tot vliegtuigen toe. En het lijdt
geen twijfel meer of Tsjecho-Slowakije
is de leverancier geweest. Hetgeen der
halve wil zeggen, dat ook de Sovjets
daarachter zitten. Zonder goedkeuring
van Moskou gebeurt er immers niets
meer in het land van Masaryk en
BenesJ.
Op zich zelf geeft dit feit reeds te
denken
Vaag. zeer vaag is eveneens wat zich
achter de schermen bezig is af te spelen.
Men schijnt veilig te kunnen aannemen,
dat er besprekingen plaats vinden tus
sen Israël en koning Abdoellah van
Transjordanië, die in de Arabische liga
een zeer aparte plaats is gaan innemen
en eigen voordeel schijnt na te jagen.
Waarvan Israël profiteert, handig ge
bruik makend van de scheur in het
Arabische blok.
Zo op het oog lijkt de zaak van Israël
er niet slecht voor te staan, maar wij
blijven geloven, dat de tijd voor de Ara
bieren werkt en eens het moment zal
komen, dat de Arabieren zullen kunnen
toeslaan
En dan China. Blijkbaar onder Ame
rikaanse druk heeft Tsjang kai spek
zich bereid verklaard, om met de com
munisten over vrede te praten en zelfs
aangeboden het veld te ruimen, wan
neer dit voor China voordelig zou zijn.
Van communistische zijde is op dit
aanbod officieel niet geantwoord, al
gaf de radio officieus een afwijzing. En
dat laat zich verklaren. De situatie is
immers zodanis, dat de communisten
kunnen en mogen dromen van een vol
slagen overwinning. Waarom dan een
compromis?
Bovendien van een compromis met
de communisten behoeft men zich nooit
of te nimmer enige illusie te maken,
want hun einddoel blijft altijd de vol
slagen overheersing en ieder, dich zich
leent om met hen in zee te gaan, wordt
eenvoudig aan de dijk gezet, zo er maar
enigszins de kans toe is. Van een com
promis met communisten worden alleen
zij beter.
Naar het zich laat aanzien, is de
communistische eind-actie tegen Nan
king ingezet, nadat de strijd een paar
weken had gerust, eensdeels door weers
omstandigheden, anderdeels door her
groepering der legers. Spoedig zal nu
moeten blijken of de Chinese regering
zich nog te elfder ure zal weten te
handhaven dan wel het veld zal moeten
ruimen. China latend in rode greep.
Hulp uit Amerika lijkt onwaarschijn
lijk, al gaan er langzamerhand meer en
krachtiger stemmen op in de V.S., die
daarop aandringen.
Zou Amerikaanse hulp trouwens nog
wel op tijd kunnen komen? De tijd
dringt en het laatste nippertje is in
leder geval daar.
In de VB. nadert het tijdstip van de
Inauguratie van president Truman.
Reeds heeft hij in een paar boodschap
pen aan het Congres doen blijken van
grote progressiviteit. De buitenlandse
politiek heeft hij feitelijk nog niet
aangeroerd, maar alles wijst er op, dat
deze onveranderd voortgang zal vinden.
Hetgeen in de eerste plaats wil zeggen,
dat het Atlantisch pact tot stand zal
worden gebracht. En als het kan met
uibreiding der deelnemende landen,
waartoe de eerste stappen zijn gedaan.
Men zal moeten afwachten, in hoever
re de roepstem zal worden beluisterd.
De plotselinge geheime besprekingen
der Scandinavische landen doen wel
duidelijk uit komen, dat Noorwegen en
Denemarken Zweden is maar niet
eens gevraagd, zeker om zijn vasthouden
aan „neutraliteit" niet geheel on
welwillend staan tegenover de idee van
aansluiting. Zwaden zou den wel eens
lelijk geïsoleerd kunnen komen te staan.
Ook de nog onverwacht komende wis
seling in de regering der V. St. schijnt
niet beslist op wijziging van richting te
wijzen.
IETS KOUDER
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Wisselende bewolking met plaatselijk
enkele buien. Aan de kust aanvanke
lijk krachtige of harde, later iets af
nemende Noordelijke wind. In het bin
nenland vrij krachtige wind tussen
West en Noord. Iets kouder.
9 JANUARI.
Zon op: 8.46 uur; onder: 16.49 uur.
Maan op: 12.34 uur; onder: 2.55 uur
(E. K.)
Hoogwater te Katwijk te 10.49 en 23.25 u.
(Doodtij)
(10 Januari te 11.51 en 24.00 uur).
Dit nummer bestaat uit acht pagina's.
Dc Veiligheidsraad opende gister middag de zittingen te Lake Success
met een bespreking van de Indonesische kwestie. Het eerste punt was een ver
zoek van België, dat sedert 1 Januari geen lid meer is van de Raad, om toe
lating als „belanghebbende partü" om dat het nog altijd lid is van de C. v. G.
D. en de Sonsulaire Commissie te Bata via. Het verzoek werd toegestaan, zodat
thans zes nict-leden aan de discussies deelnemen: Australië, België, India.
Nederland, de Philippjjnen cn de Repu bliek Indonesië.
DR VAN ROYEN SPREEKT.
Eerste spreker was dr Van Royen.
Deze verklaarde dat, nu de „werkelijke
vrede" in Indonesië was hersteld, Ne
derland zou overgaan tot instelling van
een Federale interim-regering voor ge
heel Indonesië.
De Nederlandse regering houdt nog
steeds vast aan de politieke principes,
die ten grondslag liggen aan de over
eenkomsten van Lingadjatti en van de
Renville en zal deze ten uitvoer leg
gen. De regering zal dat doen „zonder
dat zij daarbij door de Veiligheidsraad
behoeft te worden aangespoord". Aan
het overleg inzake de instelling van dc
voorgestelde interim-regering zouden
vertegenwoordigers van alle delen van
Indonesië, zonder uitzondering, deelne
men.
De eerste stap naar dit overleg was
de reis van dr Drees naar Indonesië.
„Het zal de taak van deze regering
voor geheel Indonesië zijn het be
stuur van Indonesië over te nemen in
overeenstemming met dc bepalingen
van het besluit inzake het bestuur in
Indonesië in overgangslid, dat 18 De
cember 1948 is afgekondigd", aldus dr
Van Royen.
„Tevens zal de Federale interim-re
gering tot taak hebben de laatste
voorbereidingen te treffen voor de in
stelling van de onafhankelijke Ver.
Staten van Indonesië en, in samen
werking ,mct Nederland, voor de con-
slilutic van een Ned.-Indonesische
Unie".
„Een van de stappen tot dit doel zal
zijn het houden van verkiezingen voor
een representatief lichaam op demo
cratische basis".
„Na de vorming van de Ver, Staten
van Indonesië zal de souvereiniteit
over Indonesië door Nederland wor
den overgedragen aan deze nieuwe
staat, die, naar wjj ons voorstellen,
dan een zelfstandig lid van de Ver.
Naties zal worden".
„Dit nieuwe land zal niet alleen on
afhankelijk zijn, maar ook levensvat
baar en immuun voor de invloed van
extremistische groepen, die maar al te
veel succes hebben in sommige andere
onafhankelijke staten in dat deel van
de wereld".
Dr Van Royen zei, dat de Nederland
se verliezen bij de campagne tot 3 Jan.
66 doden bedroegen, een cijfer „dat ver
ligt beneden het aantal vreedzame In
donesische burgers, dat gedurende de
aan onze actie voorafgaande maanden
door republikeinse infiltranten is ver
moord".
„Vergeleken bij het aantal slacht
offers van het Republikeinse terrorisme
is het aantal slachtoffers van deze mili
taire zuivering laag.
De Republikeinse strydkrachten heb
ben een dergelijke prijs betaald. Een
tragische prfjs, omdat zij had kunnen
worden vermeden.
„Vier Republikeinse leiders, Soekarno,
Hatta, Sjahrlr en Salim zjjn in vrij
heid gesteld, doch. aangezien de
openbare veiligheid in gevaar zou
kunnen worden gebracht als hun al
gehele bewegingsvrijheid door geheel
Indonesië zou worden toegestaan, is
die vrylieid voorlopig beperkt tot hel
eiland Banka".
„Zij genieten daar volledige vrijheid
en kunnen hun gezinnen laten over
komen als zjj zulks wensen.
vrede in Indonesië te brengen en Z.O.
Azië gerust te stellen.
De Indische afgevaardigde Rau cri-
tiseerde de Nederlandse reactie cp de
resoluties van de Veiligheidsraad tot
staking van het vuren en vrijlating der
Republikeinse leiders. „Het is een be
lediging van de intelligentie van de
Raad als de Nederlandse vertegenwoor
diger zegt dat Nederland de resolutie
van de Raad heeft uitgevoerd," aldus
Rau.
Met nadruk verklaarde hij, dat de
C. v. G. D. twijfelt aan
eigen nut
„DIEP BEZORGD OVER WELZIJN
VAN INDONESIË.
Terwijl dr Van Royen het woord
voerde, werd het jongste rapport van
de C. v. G. D. aan dc Veiligheidsraad
overhandigd.
Volgens dit rapport werden de Ne
derlandse bevelen om dc vijandelijk
heden te staken „meer dan een week
na de aanneming van de resolutie door Pandit Nehroe belegde confercn-
van dc Veiligheidsraad gegeven, en tie niet bedoeld was cm ae V.N. ■•ier
kunnen in de vorm, waarin zU waren j zijde te schuiven of^ passerejL
vervat, niet worden beschouwd als T I |j>
een bevredigende naleving van de re
solutie".
Zover de commissie bekend, aldus het
rapport, werden president Sóekarno,
vice-president Hatta en' andere leden
„De Nederlandse regering heeft door van de Republikeinse regering nog
deze daad en door dc vrijlating van steeds vastgehouden.Het rapport criti-
andere leiders in de Republikeinse seert de Nederlandse autoriteiten in In-
hoefdstad een edelmoedige cn liberale donesië. omdat zij de militaire waarne-
houding aan de dag gelegd," aldus mers van de commissie niet de nodige
spreker.
Op het gebied van de gezondheids
zorg, voedselvoorziening en openbare fa
ciliteiten zijn de eerste stappen naar
herstel reeds gezet; voorraden rijst en
textiel zijn naar de v.m. Republikeinss
gebieden gebracht.
j faciliteiten verschaft hadden om naar
hun posten terug te keren. De com
missie vraagt de aandacht van de Vei
ligheidsraad voor de kwestie van haar
huidige en toekomstige status. Het rap
port zegt, dat de commissie „diep cn
blijvend bezorgd is over het welzijn van
I Indonesië" en voegt er aan toe, dat zij
niet „in een positie geplaatst wenst te
„Met het nieuwe jaar zijn wij ten worden door haar deelneming of zelfs
aanzien van de betrekkingen met In- I haar bekrachtiging schijnbaar een re-
1 - - - I f rt l,A,,rnrt rlin rTDI'Aln 1'
poging de Indonesische republiek m?t
geweld te vernietigen zal ernstige te
rugslag hebben op de situatie in Euro
pa," aldus Rau. Voorts besprak Rau
uitvoerig de kwestie over de verlening
der Marshall-hulp aan Nederland cn
achtte grond aanwezig voor herziening
dezer politiek.
DINSDAG VOORTZETTING.
Tenslotte heeft de Veiligheidsraad de
discussie's verdaagd tot Dinsdag 21
uur Ned. tijd. zonder dat resoluties
werden voorgesteld of Ingediend.
donesië in een nieuwe fase getreden.
Een tjjdperk van deelgenootschap tus
sen Nederland en Indonesië op basis onderhandelingen
van (Tpliil/hpifl r, vrnnrilllrrA -ï .-V.A». r\
geling goed te keuren die het gevolg is
van geweld in plaats van werkelijke
van gelijkheid en vrijwillige samen
werking zal beginnen."
„Ik weet dat sommigen sceptisch te
genover dit denkbeeld staan, maar
ik voorspel, dat over korte tijd het
Ncd.-Indonesischc deelgenootschap zal
worden erkend als een bewijs, dat
samenwerking tussen Oost cn West
mogelijk is cn als een bolwerk van
stabiliteit in het Verre Oosten."
BESCHULDIGINGEN VAN
PALAR.
De Republikeinse vertegenwoorniger,
Palar, vervolgens het woerd voerend,
zei dat Nederland het bev.l van de
Veiligheidsraad om het vuren te sta
ken naast zich neer had gelegd „totdat
het zijn militaire doelen had bereikt",
Het Nederlandse bevel om het vuren
De commissie, aldus het rapport,
was in de eerste plaats bedoeld als
ren instrument voor onderhandelin
gen, doch de huidige overwegingen
wierpen de vraag op. of de voortzet
ting van de Commissie onder dc hui
dige omstandieheden wel 'enig prac
tisch doel heeft of zou kunnen bij
dragen tot een vreedzame regeling.
Zuid-Borneo verzet tegen de Nederlan
ders is begonnen," aldus Palar.
„Geen van de Oost-Aziatische volken
zal zich neerleggen bij een vernietiging
van de Republiek.
Het zal onvermijdelijk zijn, dat de
kwestie der terugtrekking van de Neder
landse troepen op de vorige bestandsli
nies opnieuw wordt bezien. Dit terug
trekken zal in overeenstemming bliiken
te zijn met de gevoelens van de volken
te staken is „een bespotting" van de i in Zuid-Oost-Azië", aldus eindigde Pa-
Meer dan 10000 personen uit Nederlandse boerengezinnen zijn in 1948 naar Ca
nada geëmigreerd in het kader van een gemeenschappelijk Canadees—Neder
lands vestigingsschema voor landbouwers. Canada voegt hierdoor grondbe
werkers aan haar bevolking toe, wier kennis op landbouwkundig gebied op
eeuwenlange ervaring steunt Nederland wordt langs deze weg een oplossing ge
boden voor het brandende probleem van een grote landbouwende bevolkingsgroep,
die niet voldoende grond bezit om zich in stand te houden. In het eerste jaar
werken deze immigranten samen met Canadese boeren om later een eigen
boerderij ter beschikking te krijgen.
Het- sezin Jan van Moorsel uit het Brabantse dorpje Erp, dat in Juni 1943
uit Nederland overkwam.
BINNENLAND
Op aanwijzingen van een voorbijgan
ger heeft de politie te Amsterdam gister
morgen ln een onbewoonbaar, gedeeltelijk
dichtgemetseld perceel aan de O. Z Ach
terburgwal het lijk van de 63-Jarlge D. M.
gevonden. Het onderzoek heeft uitgewezen
dat de man spiritusdrinker was. Sporen
van misdaad zijn niet gevonden.
Dezer dagen ls te Amsterdam door
dr C. L. Walther Boer een commissie ter ls neergestort. 6 lijken zijn geborgen,
voorziening van mondaccordeons geïnstal
leerd, welke ten doel heeft, de mondorgel-
voorziening ln ons land ln betere banen te
leiden Het secretariaat dezer commissie ls
gevestigd Weesperstraat 42 te Den Haag.
Alle ensembles behoudens die, welke
zijn aangesloten bij de erkende bonden en
de Ned Jeugdgemeenschap dienen zich
voor het verkrijgen van mondorgels uit
sluitend tot dit adres te wenden.
Gistermorgen ls ln een zolderkamer
van het perceel Waalstraat 127 te Amster
dam een brandend petroleumstel om ge-
BUITENLAND
Officieel is medegedeeld, dat dr Stefan
Wyszinski, de 48-Jarige bisschop van
Lublln en bekend criticus van vele as-
Ïjecten van het communisme benoemd ls
ot R.K. primaat van Polen.
Het hoofdkwartier van de Amerikaan
se luchtmacht te Wiesbaden heeft bekend
gemaakt, dat een Amerikaanse Skymaster,
vliegend van de basis Rhelm Main ln Duits
land naar het door de Amerikanen ge
bruikte vliegveld te Burtonwood (Lan
cashire). nabij Stakehous Hlll (Engeland)
ls neergestort.
Sir Stafford Crlpps heeft een uitno
diging aanvaard om naar Parijs te komen
ter bespreking van de Engels-Franse han
dels- en financiële vraagstukken. De uit
nodiging was afkomstig van de Franse
premier Queuille. De uitnodiging vermeld
de geen datum, maar wegens drukke werk
zaamheden ls het mogelijk, dat de Britse
minister zijn bezoek niet eerder dan ln
Februari zal kunnen brengen
De Sovjetrusslsche grensautorltelten
hebben onverwacht het verkeer op de
hoofdweg tussen Obersuhl ln hun zone
vallen. De 69-jarlge bewoonster van deze en Herleshausen ln de Amerikaanse zone
kamer een gepenslonneerde onderwijzeres j van Berlijn weer open gesteld. Het verkeer
heeft b(J de pogingen om de brand te blus- was stopgezet bl| Sovjetrusslsche order van
sen. zo ernstige brandwonden aan armen I 30 December J.l.
en gezicht opgelopen, dat zij 's avonds ln Lord Beaverbrook heeft volgens een
Veiligheidsraad, aldus spr. „Het is een
bevel, dat cpnieuw hun brute militaire
agressie sancticnneert".
Spr drong er bij de Raad op aan
niet te aarzelen de Nederlanders te
dwingen te voldoen aan het bevel van
de Raad wat betre'ft de Republikeinse
leiders.
Het bezoek van minister Drees vond
plaats „nadat op twee punten niet aan
de bevelen van de veiligheidsraad was
voldaan"-
„De reis is in elkaar gezet om de in
druk te wekken, dat de republiek Indo
nesië militair reeds verslagen is en de
tijd gekomen is een z.g. interim-rege
ring te vormen. Hoe bedriegeiyk dit is,
wordt geïllustreerd door een telegram
dat ik gisteren van myn regering ont-
vine en waarin wordt gezegd, „dat de
Republikeinse strijdkrachten volledig in
tact zijn op Java en Sumatra en dat op
lar.
DE HOUDDING VAN Z.-O.-AZIÊ
De Philippijnse afgevaardigde Carlos
Romulo zei, dat de Indonesische kwes
tie thans „aanzienlijk explosiever" was
dan twee weken geleden. „Niemand zal
geloven", aldus Romulo, „dat de vijan
delijkheden zijn gestaakt, zolang de Ne- j
derlandse troepen niet tot de posities i
van vóór de actie zijn teruggetrokken".
„De enige manier om Azië voor de
democratie te redden, is het vrijheid te
geven", aldus Romulo.
Ncrman Makin (Australië) zei dat
de Raad niet voor struisvogel kan spe
len en zijn kop in het zand van Lake
Sucess steken. Het gebruik van geweld
kan niet door de vingers worden ge
zien. Hij verzocht dat de Raad onmid
dellijk maatregelen zou overwegen om
ONZE VERUEZEN
De regering maakt bekend, dat
tot haar leedwezen in de afgelopen
week de navolgende verliezen zijn
gerapporteerd:
KONINKLIJKE LANDMACHT:
Korp. C. v. d. Aarssen, Amsterdam
Sold. Ie kl. P.T. M. v. Asten, Leende
Sold, le kl. G. v. Baarlen, Rotterdam
Sold. C. Bakker, Alkmaar
Sold. J. L. M. Berndsen, Mheer.
Sold. V. L. E. Beuving, Assen
Korp. J. Dousma, Velp
Sold. R. Drewes, Amsterdam.
Sola. T. de Graaf, 's-Gravenhage
Sold. P. C. H. Mittemetjer. A'dam
le It. P. A. J. M. de Neree tot Bab-
berich, Utrecht
Sold. P. A. van Riel, Tilburg
Sergt. Maj. M. de Ruiter, Kerkrade
Sold. P. Schoonveld, Zuidwolde
Sold. P. Slomp, Enschedé.
Wachtmr. M. J. Verstappen, 's Gra-
venhage
Sergt. Majoor D. van der Vllst,
's-Gravenhage
Sold. C. de Vos, Rotterdam
KON. NED. IND. LEGER:
Toradja sold. 2e kl. inf. Tana
Amb. sold, le kl. inf. Ahuluheluw
Chin. sold, le kl. Inf. O. H. Gwan
Liong
Jav. sold. 2e kl. Inf. Sadji
Jav. sold. 2e kl. inf. Sonhadji
Chin. sold. 2e kl. Inf. Tan Ing Sioe
Mil. sold, le kl. P. A. Beelt
Man. serg. 2e kl. inf. J. Rogi
Tim. corp. inf. E. Make
Toradja sold. 2e kl. Inf. L. Massang
Amb. sold. 2e kl. A. Hatoenesen
Man. sold. 2e kl. inf. A. Lapian
Soend. sold. 2e kl inf. Moesa Sardin
Kapt. Inf. W. J. Scheepens, afkom
stig uit Den Haag
Amb. sold. 2e kl. inf. B. Thenu
KONINKLIJKE MARINE:
Mar. 2e kl. z. m. C. Bil, Rotterdam
Mar. 3c kl. L. de Groot, Aalsmeer
Webb volgt Lovett op
het O L. Vrouwf-qsthuLs ts overleden.
i van zijn elpen bladen, de Londense Eve-
Ongeveer 500 Duitse kinderen zijn I ning Standard, aan de agent van de con-
dezer -dagen ln ons land aangekomen. Zfj servatieve partij ln zijn district mede-
zullen voor de tijd van drie maanden een gedeeld, dat hij geen conservatief meer ls.
onderdak vinden in Protestantse gezinnen. HIJ ls een van Churchill's Intiemste
Na I-Uiring ln de kampen ..America" en vrienden. Sedert de oorlog heeft hij zich
..Well" zijn bij hun pleegouders ln ver- t steeds verzet tegen afhankelijkheid van
schillende steden ondergebracht.
Amerikaanse economische hulpverlening.
President Truman heeft bekend ge
maakt, dat generaal George Marshall,
minister van Buitenlandse Zaken der
V. S„ is afgetreden. Dean Achcson
is tot zijn opvolger benoemd. Het af
treden van Marshall gaat 20 Jan. in.
Tegelijk met de bekendmaking over
het aftreden van Marshall wordt ook
het aftreden van Robert Lovett. onder
minister van Buitenlandse Zaken,
gemeld. Hij was sinds Juli 1947 in
functie na van 19411945 ondermi
nister voor de Luchtvaart te zijn ge
weest. Tot zijn opvolger is benoemd
James E. Webb, directeur van het
bureau voor de begrotingen.
3 Januari diende Marshall zijn ont
slagaanvrage bü Truman in. In een
brief d.d. 7 Januari aanvaardde de pre
sident dit ontslag.
Bij het bekendmaken van Marshali's
aftreden noemde Truman hem „de in
het oog vallende figuur uit de oorlogs
tijd". Hij ontkende, dat er enig verschil
van mening tussen hem en Marshall
zou hebben bestaan over de buitenland
se politiek. Volgens Truman zal de be
noeming van Acheson geen wijziging
met zich meebrengen in de buitenland
se betrekkingen der V. S.
In zijn oritslagaanvraagbrief schrijft
Marshall: „Ik betreur het, dat het nood
zakelijk voor mij is mijn ontslag als mi
nister van Buitenlandse Zaken in te
dienen. Wil mijn dank aanvaarden voor
dc buitengewone welwillendheid en de
volledige steun, die gij mij deze afge
lopen drie jaar hebt gegeven.
Ik zal nooit uw vriendelijkheid ver
geten en ik dien dit ontslag in met ge
voelens van toewijding en oprechte
hoogachting".
De president antwoordde hem: „In
uw brief van 3 Januari komt duidelijk
tot uiting, dat gezondheidsredenen u
nopen ln het ambteloos leven terug te
keren; ik had gehoopt, dat dit in het
belang van uw land nog lang uitgesteld
kon worden.
Wie van ons uitgebreide ervaring in
staatsaangelegenheden heeft, weet heel
goed, dat er heel weinig onmisbare
mensen zijn. Het is voor de voortzetting
van de regering een geluk, dat van tUd
tot tijd een man van opmerkelijke be
kwaamheid verschijnt, wiens dienst in
een verantwoordelijke functie hem bui
tengewone eigenschappen verschaft om
ook andere diensten te vervullen van
even groot belang op een geheel ander j
werkterrein.
Gij zijt het voorbeeld van het type
van een dienaar des staats, dat ik mij
voorstel. -Als stafchef van het Ameri
kaanse leger waart gij de leids- en
raadsman van twee opperbevelhebbers.
Voor de uitoefening van uw taak maak
te gij gebruik van bekwaamheden en
Dean Acheson
eigenschappen. d<e de legers der demo
cratische landen inspireerden tot een
overwinning in 'n oorlog, die zijn weer
ga niet kent in grootte en uitgebreid
heid van er bij betrokken kwesties.
Toen het belangrijke ambt van mi
nister van Buitenlandse Zaken vacant
kwam. achtte ik het een geluk, dat gij
daarvoor beschikbaar was. hoewel gij
de rust rijkelijk verdiend had.
Het bleek, dat uw voorafgaande er
varing en oefening een voorbereiding
was voor de zware plichten, die op uw
schouders kwamen bij de leiding der
buitenlandse aangelegenheden, in het
bijzonder bij het opstellen en uitvoeren
van het plan-Marshall.
Ik had gehoopt, dat gij door medi
sche behandeling, rust en herstel uw
taak zou kunnen blijven vervullen. Ik
wil echter niet de verantwoordelijkheid
op mij nemen, uw gezondheid verder
in de waagschaal te stellen.
Ik aanvaard daarom, met ingang van
20 Januari 1949. uw ontslag als minis
ter van Buitenlandse Zaken. Ik doe
deze stap slechts node en met groot
leedwezen. Uw gevoelens van toegene
genheid en achting beantwoord ik van
harte"
lang ln hechte vriendschap met Mar
shall verbonden was. zowel in het mi
nisterie van Buitenlandse Zaken als
van Oorlog, ging gepaard met een
soortgelijke ln vriendschappelijke be
woordingen gestelde briefwisseling tus
sen hem en de minister.
DE NIEUWE MANNEN.
Dean Acheson, die thans 55 jaar oud
is, is het meest bekend geworden door
zijn werkzaamheden als onderminister
van Buitenlandse Zaken in de jaren, die
onmiddellijk op de oorlog volgden
'Augustus 1945 tot Juli 1947), toen hij
een belangrijke rol speelde bij de leiding
der Amerikaanse buitenlandse politiek.
Daarvoor was hU toegevoegd minis
ter van Buitenlandse Zaken (1941). Zijn
eerste belangrijke politieke post was on
derminister van Financiën in 1933.
In Juli 1947 vatte hij zijn advocaten-
practiJk weer op. In zijn laatste open
bare redevoering over de buitenlandse
politiek, in September in Michigan ge
houden, verklaarde hij„Het getij is
togen Rusland's actie tot groter wereld
macht gekeerd". In een van zijn laat
ste redevoeringen als onderminister van
Buitenlandse Zaken ln Juni 1947 uitte
hij tegen de Sovjet-Unie de beschuldi
ging. dat zij het wereldherstel tegen
werkt, „met het gevolg, dat het herstel
van Europa tragisch lang is uitgesteld".
Vaak beschouwt men Acheson als een
even groot inspirator van het Europees
herstelprogram als Marshall zelf. HU
was het ook, die zelfs voor Marshall's
beroemde redevoering te Harvard het
eerst in het openbaar. namelUk in een
te Greenville gehouden redevoering,
sprak over de noodzakelUkheld, dat de
V. S. hun hulp tot Europa uitstrekken
op een welomschreven en gecoördineer
de basis.
Men schrUft aan Acheson ook voor
het grootste deel de vorming van de
anti-communistische politiek in de V.
S. toe. Dit was een onderdeel van zUn
actie voor meer stabiele economische
toestanden in de wereld, eerst tijdens
Byrnes en daarna onder Marshall.
Acheson trad in Juli 1947 af, omdat zyn
eigen kapitaal in de twee Jaar rege-
ringsdienst op klein salaris sterk ge
slonken was en de verliezen door zUn
advocatenpractUk hersteld moesten
worden.
James Edwin Webb, die Robert Lo
vett opvolgt, ls 42 jaar oud. In 1946
werd hij directeur van het bureau voor
de begroting. Tevoren was hU toege
voegd aan de onderminister voor Fi
nanciën.
In alle Marshall-landen vindt Mar
shall bij zUn heengaan veel warme
waardering. In het Oosteiyk blok st^t
het natuurlijk anders Daar wordt hj
Het aftreden van Lovett, die sinds beschuldigd van Imperialisme etc.
