Vaklieden
STADSNIEUWS
Kardinaal Mindszenty gearresteerd
Frisse wind waait
over het Amerikaanse platteland
Brussel baadde in een zee van licht
De z.g. „knooppuntentlieorie"
Kerkelijk Leven
MAANDAG 27 DECEMBER
Kerstviering bij de Sociaal
Med. Dienst der Kon. Marine
ï*adat op 24 December 7 ploegen ieder
Bestaande uit een vlootgeestelijke met
enige mariniers en schepelingen uit
zwermden over het gehele land om al
die Marine-patienten die de Kerstda
gen nog niet thuis door konden bren
gen, op te zoeken en een Kerstpakket
te overhandigen,-dat samengesteld was
uit zeer fraaie voorwerpen, die in de
werkplaatsen en op de Welfare afdeling
van de SMD vervaardigd waren, aange
vuld met een boek en diverse andere
zaken, werd op le Kerstdag het Kerst
feest gevierd in de Kweekschool voor
de Zeevaart.
De Jan van Galen-groep van de zee
ver kennners had in samenwerking met
de Welfare-afdeling de cantine op bij
zonder mooie en passende wijze versierd.
Uitgenodigd waren familieleden en
kennissen van de enkele patiënten, die
hier moesten blijven gedurende de
feestdagen, terwijl uit Rotterdam en uit
Lenen ook diverse verloigangers met
hun familie blijk gaven van hun be
langstelling voor de Kerstviering op
de üMD.
Na een kort openingswoord van de
sergeant Muller, cue de O.S. en O. ver
zorgt, begon het artistieke programma,
aat bestond uit zang van mevr. Elly
Hexon en Charles Aerts en uit voor
dracht van de heer Schaar; zowel het
een als het ander werd bijzonder ge
waardeerd door de ongeveer 10Ü aan
wezigen.
Voor het gemeenschappelijke Kerst
maal sprak de vlootpredikant ds Kat,
terwijl daarnad vlootaalmoezenier Bot*
in kiare taal dit Feest belichtte.
Het Kerstmaal was uitstekend ver
zorgd en verliep op een wijze, zoals
men dat in een Kerstsfeer kan verwach
ten. De uitdeling van de Rode Kruis-
pakketten was voor jong en oud een
grote verrassing. De vrouwen van en
kele marinemannen, die ergens verweg
in de Oost hun Kerstfeest vieren, ont
vingen ieder een soortgelijk Kerstpak
ket als de „buitenpatiënten'
De Kerstviering, die om ongeveer 16
uur 's middags begon, eindigde om 20
uur met het gezamenlijk zingen van
het „Stille Nacht, heilige Nacht
De zeeverkenners, die oe gasten van
deze middag waren, toonden zich bij
zonder prettige gasten door bij het
feest telkens de helpende hand te bie
den.
De gehele middag en avond stonden
ondanks het heterogene gezelschap in
het teken van eendracht, die er zo uiter
mate toe bijdraagt het Kerstfeest die
stemming en luister bij te zetten, die
men zo graag, vooral in dit bijzondere
tijdsgewricht, ziet.
Bloedhond weer in de
Leidse Hout
TWEE HERTEN GEDOOD.
Hedennacht is het hertenkamp van
de Leidse Hout voor de derde maal
door „de hond" bezocht. Ditmaal heeft
hij kans gezien twee herten te doden.
Het hert, dat ook de vorige maal tijdens
het bezoek van de hond over de afras
tering vluchtte, heeft zich thans weer
op dezelfde wijze in veiligheid ge
bracht. De hond heeft nu bij zijn drie
nachtelijke bezoeken vier herten ge
dood; het éne.hert dat nu nog .over is
zou het bestuiir van de Leidse Hout
gaarne willen behouden. Vele middelen
zijn1 inmiddels overwogen om het ondier
onschadilnjc te maken, maar vrijwel
allen zijn weer verworpen, omdat deze
practisch onuitvoerbaar bleken.
Een ieder werke mede het kwaadaar
dige dier óp te sporen door er kennlis
van te geven indien hij hedenmorgen
een hond heeft gezien met bloedsporen,
zodat aangenomen kan worden dat het
dier heeft gevochten. In het bijzonder
is het zaak voor de eigenaren van hon
den na te gaan of hun hond van een
nachtelijke tocht heden is terug gekeerd
met bloed bevlekt en maatregelen te
nemen, dat van nachtelijke tochten
gsen sprake meer kan zijn.
Heel veel dierenleed, maar ook veel
schade zou hiermede voorkomen wor
den.
(Wij zijn er van overtuigd, dat het
bestuur van de Leidse Hout ten daze
met succes een beroep zou doen op de
medewerking van de bezitters van
jachtgeweren in Leiden en omgeving.
Waarom niet enige nachten achtereen
volgens een aflossingssysteem de wacht
betrokken? Red. „L.D.").
MANIFEST VAN INDONESISCHE
STUDENTEN.
Zij keuren de houding der Nederlandse
regering af.
Een honderdtal Malino-bursalen en
Indonesische Indologen in Nederland,
Malino-bursalen en Indologen zijn die
genen, die in het genot zijn gesteld van
een studie-beurs van de Nederlands-
Indische Regering, heeft dezer dagen
een manifest opgesteld, waarin zij het
eenzijdig opzeggen van het Bestand
door de Nederlandse Regering en de
daaropvolgende militaire actie tegen de
Republiek Indonesia ten stelligste af
keuren.
Zij achten deze weg niet de juiste
voor een oplossing en zijn van mening,
dat door deze militaire actie de stand
punten van beide partijen verder uit
elkaar zijn gebracht en zij dientenge
volge ook hun toekomstige taak zeer
verzwaard zien.
Zij verzoeken derhalve de Nederland
se Regering de militaire actie onmid
dellijk te staken en haar troepen terug
te trekken en dringen er bij de Neder
landse Regering op aan zich neer te
leggen by de beslissing van de Veilig
heidsraad, ook indien deze een inter
nationale arbitrage inhoudt.
GEVAARLIJKE KUSSENS.
Op 23 December j.l. is des avonds
brand ontstaan ln de woning aan de
Janvossensteeg als gevolg van het niet
goed functioneren van een zgn. verwar-
minkskussen, dat in bed was gelegd.
Het doortastend optreden van de be
woners in samenwerking met een juist
passerende brandweerman heeft ernsti
ge gevolgen voorkomen. Gebruikers van
genoemde apparaten wordt er op gewe
zen, dat bet gebruik van verwarmings
kussens in het algemeen brandgevaar
medebrengt en dat dus grote voorzich
tigheid is geboden. Voortdurende con-
tröle is noodzakeiyk.
EEN OPMERKELIJK SUCCES.
Onze stadgenoot, de heer R. van
Drumpt, heeft met een inzending kana
rievogels op de te 's-Gravenhage ge
houden grcepswedstryd niet minder dan
2 eerste pryzen, 2 wisselbekers, 3 ere
prijzen en tot tweemaal toe de prijs
voor de meesterzanger behaald. Onge
twijfeld een opmerkelyk succes!
De Leidenaars J. Barvoets en A. J.
van Biemen ontvingen vn-r hun resp.
inzendingen een ere-prijs.
Naar officieel te Boedapest wordt
medegedeeld is kardinaal Mindszentg,
die R.K. primaat is van Hongarije on
der beschuldiging van hoogverraad
gearresteerd.
In een kort communiqué van het de
partement van binnenlandse zaken
wordt verklaard, dat de kardinaal in
bewaring is genomen wegens „spion-
nags, misdaden tegen de veiligheid van
de republiek en het smokkelen van va
luta". Wanneer de kardinaal is gear
resteerd ,werd nist vermeld.
De controverse tussen de R.K. Kerk
en de Hongaarse regering bereikte haar
hoogtepunt in September, toen de by-
zondere scholen werden genationali
seerd.
Tien dagen geleden echter heeft het
gezamenlijke Hongaarse episcopaat in
een vergadering onder de 56 jarige kar
dinaal zijn bereidheid te kennen ge
geven om met de regering over een
accoord te onderhandelen.
Verwacht werd, dat het Vaticaan een
hoge? dignitaris zou aanwyzen om de
onderhandelingen te leiden.
Vorige maand heeft Rakosi, plaats
vervangend premier en secretaris-gene
raal van 'de communistische party in
Hongar-ye, gezegd dat de tyd gekomen
was om de „politiek van verdraagzaam
heid" jegens kardinaal Mindszenty te
beëindigen. Het „fascisme dient zich
aan'in het kleed van de katholieke
kerk", aldus Rakosi.
Op 17 November j.l. verbood de rege
ring de opneming van een brief van de
kardinaal „Aan de natie" in het offi
ciële katholieke blad „Magvar Kyir"
Naar verluidt had deze brief het "ka
rakter van. een regelrechte aanval op
het regime.
Enige weken geleden meldden de
Hongaarse bladen, dat de bisschoppen
van Pees en Rsanad zich tegen de po
litiek van de kardinaal hadden ver
klaard. die „de kerk tot een politieke
organisatie" zou maken.
Verleden maand werd de secretaris
van de kardinaal gearresteerd, „ver
dacht van anti-nationale activiteit".
In zijn Kerstboodschap had de Hon
gaarse president. Szakasite. verklaard
dat een ..regeling van de betrekkingen
tussen de staat en dc katholieke kerk"
een der eerste taken van het nieuwe
jaar was. Volk en regering van Hon
garije zijn niet tegen de godsdienst, zo
Nota Arabische Liga inzake
Nederlandse vliegtuigen
De Arabische liga bestudeert thans
een nota, die aan alle ledenstaten van
de liga zal worden gezonden.
Hierin wordt gevraagd aan Neder
landse vliegtuigen toegang op hun vlieg-
VxTldjn wei=eren als reactie oo de
„Nederlandse agressie" tegen Indonesië.
De byzondere situatie van de Neder
landse schepen die varen door het
Suezkanaal, wordt eveneens bestudeerd.
HERSTEL KONINKLIJK PALEIS
TE DEN HAAG.
By de Tweede Kamer is Ingediend
een ontwerp van wet tot wyziging van
het eerste hoofdstuk der rijksbegroting
voor het dienstjaar 1948 (Huis der Ko
ningin).
Voor het herstel van de schade, ver
oorzaakt door brand in het Koninklijk
Paleis te 's-Gravenhage, welk herstel
zich heeft bepaald tot het treffen van
noodvoorzieningen, alsmede voor het
provisorisch inrichten van enige ver
trekken in dit paleis, wordt een bedrag
aangevraagd van f.50500—.
Vrijdagmiddag Is de 11 maanden
oude Maria G. D., wonende aan de Ho-
nlngerdy'k te Rotterdam door haar moe
der dood in haar ledikantje aangetrof
fen. Vermoedelijk is het kindje gestikt
in een moltondeken, waar het aan heeft
liggen zuigen.
verklaarde de president, „doch zy kun
nen niet toestaan, dat imperialistische
agenten zich achter het bolwerk van
de katholieke kerk verschuilen."
Szakasits zeide, „grote massa's van
het Hongaarse volk vragen de liquidatie
van de anti-democratische reactie van
de kliek rondom kardinaal Mindszenty."
„De Hongaarse regering, die een
volksregering is, doet alles wat in haar
macht ligt om volgens de wens van het
volk te handelen. Deze hindernis op de
weg naar de ontwikkeling van de Hon
gaarse volksdemocratie moet uit de weg
geruimd worden", aldus de president.
By de opvoering van het Kerstspel
van de V.C.J.C. heeft niet de heer De
Bruin, doch ds F. v. d. Heyden het in
leidend woord gesproken. De heer De
Bruin verzorgde de regie van deze op
voering.
Prof. dr C. J. van der Klaauw al
hier is benoemd tot bestuurslid van de
Organisatie voor Toegepast Natuur
wetenschappelijk Onderzoek ten be
hoeve van de landbouw.
Vanmiddag verklaring van
dr Van Royen?
Over de volgorde van de onderwerpen
op de hedenmiddag om 3 uur door de
Veiligheidsraad te - behandelen agenda
is op dit ogenblik nog niets met zeker
heid te zeggen. De Veiligheidsraad stelt
deze volgorde voor de aanvang der zit
ting vast.
Men houdt hier echter rekening met
de mogelijkheid, dat de Indonesische
kwestie vóór de Palestynse kwestie zal
behandeld worden, daar men op het
ogenblik nog niet in het bezit is van een
rapport van dr Bunche.
In de kringen van de Ver. Naties te
Parys verwacht men. dat dr Van
Royen vanmiddag een verklaring zal
afleggen.
WAAR ZIJN SOEKARNO C.S.?
Naar aanleiding van berichten, ge
lanceerd door buitenlandse persbu-
rcaux, dat Soekanio en de andere ge
ïnterneerd e republikeinse leiders van
Djokja naar Batavia zouden zijn over
gebracht, heeft een Nederlandse
woordvoerder te Batavia verklaard,
dat deze berichten uit de lucht zyn
gegrepen.
A.P. vernam van betrouwbare zyde,
dat Soekarno c.s. van Djokja naar een
onbekende plaats in Indonesië waren
overgebracht. Een woordvoerder van
het Nederlandse leger, aldus A.P.. kon
dit bericht bevestigen noch ontkennen.
De zegsman van AP. verklaarde nog.
dat de geïnterneerde leiders naar een
van de kleine eilanden ten Noorden van
Java zijn gibracht. Bangka, Billiton of
een eiland van de Riouwarchipel.
VOORRADEN NAAR MIDDEN JAVA.
Naar wy vernemen, zal binnenkort 'n
hoeveelheid van 8000 ton rijst en 20
millioen meter textiel vanuit West-Java
naar Midden Java worden vervoerd en
onder de bevolking gedistribueerd.
IJSINLICHTINGEN.
De ijsinlichtingen van heden zyn:
Stoom- en motorschepen met gering
vermogen ondervinden hinder, zeil
vaart gesloten: IJsselmeei, Zijl, Ryn-
Schiekanaal, Oudewater, gekanaliseerde
Holl IJssel, Alphen a/d. Rijn, Oude*
Ryn (Gouwsluis-'s Molenaarsburg-Lei
den), Gorinchem, Merwedekanaal,
's-Hertogenbosch. Dieze, kanaal Enge-
lenhenrlettewaard, Zuid Willemsvaart
en Panheel, kanaal Wessera-Neder-
weert.
Scheepvaart alleen voor krachtige
stoom- en motorschepen mogelyk: Sta
voren, Warnsevaart en Heegermeer;
Scharsterbrug. Schèrsterrijn en Tjeuke-
meer, TerhornesluLs Sneekermeer;
Beukersschutsluis. Beukersgracht, Har
derwijk, IJsselmeer.; Noord-Scharw ou
de, kanaal Alkmaar (Omval)-Kolhorn;
Aarkanaal; Woerden, Oude Ryn (Utr.
grens-Woerden)Bodegraven, Oude-
Rijn (Woerden-Gouwsluis).
Verder ondervindt de scheepvaart
geen belemmering.
(Adv.)
TUBERCULOSE-BESTRIJDING
EN HAAR GEVOLGEN.
Commissie ingesteld door
Stichting van de Arbeid.
(Speciale berichtgeving).
Naar wij vernemen heeft het bestuur
van de Stichting van de Arbeid een
commissie ingesteld ter bestudering van
de sociaal-economisohe kant van de tu-
berc ulosebestr y ding
Over dit onderwerp heerst namelijk
by de drie Vakcentrales (NW. Kath.
Arb. Beweging en Chr. Nationaal Vak
verbond) nogal enige ongerustheid.
Met name zal de commissie, waarvai^,
voorzitter is de heer J. Schipper (Ohr.
Nat. Vakverbond) en waarvan leden
zijn prof. mr B. C. Slotemaker, enige
doktoren en een aantal vertegenwoor
digers van werkgevers en werknemers,
aan de volgende punten aandacht
schenken: de sanatoriumruirate, het
totaal aantal patiënten, de massa-door-
lichting, de sociaal-economische gevol
gen voor de patiënt en zyn gerin, de
financiële gevolgen voor de Vakcentra
les en de tewerkstelling van als gene
zen ontslagen mannelyke patiënten.
DE KWESTIE DER
VAKVERENIGINGEN.
Het Amerikaanse vakverbond C.I.O.
heeft medegedeeld, dat het volgende
maand met het Britse vakverbond, het
T.U.C., zou confereren over „piannen
voor toekomstige internationale samen
werking".
In sommige kringen acht men deze
stap een voorbode van de terugtrekking
van het C.I.O. uit het wereldverbond
van vakverenigingen. Een woordvoerder
van het C.I.O. verklaarde desgevraagd:
„Ik geloof, dat wy zullen uittreden. Men
kan niet zonder meer zeggen, dat dit
het einde van het W.V.V. betekent,
maar het wijst zeker in die richting".
De voorzitter van de C.I.O., Philip
Murray, heeft gezegd: „De Londense
conferentie zal naar verwacht wordt' de
toekomstige politiek van vooraanstaan
de niet-communistische arbeidersbewe
gingen bespreken, welke in toenemende
mate uiting hebben gegeven aan haar
misnoegen over het gedrag van het
W.V.V."
DE POSITIES VAN DE
K.L.M.-VLIEGTUIGEN.
De K.L.M-persdienst deelt het vol
gende mede betreffende de posities van
de vliegtuigen op de AmsterdamBa-
tavia-route:
PH-TEP (Constellation) gezagvoer
der Vickerstaff te Basra, bestemming
Batavia. Dit toestel, dat ingezet was
voor de gezinshereniging, is Woensdag
avond uit Amsterdam vertrokken en
staal sinds Donderdag in Basra, ds
passagiers (20 volwasenen, 16 kinderen
en 18 babies) verbiyven in een hotel
te Basra en staan onder voortdurende
zorg van de K.L11,-vertegenwoordi
ging.
PH-TEY (Skymaster vrachtmachine,
geen passagiers), gezagvoerder Ris-
seeuw te Bangkok.
Te Batavia bevinden zich de volgen
de vliegtuigen: PH-TAT (DC 4), PH-
TDE (Constellation), PH-TSC (Sky
master) en PH-TET (Constellation).
TSJANG KAI SJEK OPTIMIST.
Generalissimus Tsjapg kai Sjek heeft
vandaag verklaard, dat de zeven dagen
oude regering van dr Soen Fo de oor
log tegen de communisten „grondig en
.tot het einde toe" zou voortzetten.
OOSTDUITSE POLITIECONTROLE
OP U- EN S-BAHN.
De politie van de Sovjet-sector van
Berlijn heeft thans ook de controle op
de ondergrondse en bovengrondse tram-
lynen te Berlyn ingesteld.
Politie-patrouilles zyn gestationneerd
op de laatste stations in de Sovjet
sector. Zy controleren alle treinen, die
naar de Westelyke sectoren gaan. Voed
sel en andere „verboden export-artike
len" worden ln beslag genomen.
AANVAL OP GRENSPLAATS
IN COSTA RICA.
Uit Costaricaanse bron verluidt dat
invallers, „kennelyk uit Nicaragua",
Zaterdagavond by verrassing het uit
64 man bestaande garnizoen van de
Costaricaanse grensstad Port Soley
hebben aangevallen en de stad in
brand hebben gestoken.
Tien man, die de enige overlevenden
van het garnizoen zouden zyn, zyn
vandaag naar San José overgebracht.
Zy waren in de war en konden geen
samenhangend verslag van de gebeur
tenissen geven, zy zelden, dat de in
vallers, „kennelyk" uit de Nicaragu
aanse stad Los Mojones, het garnizoen
met granaten en machinegeweren aan
vielen en naar Los Mojones terugtrok
ken na de stad in brand te hebben ge
stoken.
Mevr. Oud-Stofberg
vol enthousiaste indrukken
„Je kunt je geen voorstelling ma
ken van de oprechte belangstelling
en de onverholen sympathie, die Ame
rikanen jegens ons land aan de dag
leggen. Niet alleen dat deze inte
resse tonen, ze weten er ook wat van".
Ik kwam ergens in Illinois in gesprek
met een wegwerker. Toen hy hoorde,
dat ik uit Nederland kwam. zei hij
onmiddellijk: „Jullie hebt het slecht
gehad hè, maar jullie zyn er al weer
aardig bovenop!"
Dit is slechts een enkele van de vele
uitingen van hartelyk medeleven van
de Amerikaanse bevolking met het wel
en wee van ons land, die mevrouw R.
OudStofberg, zo juist van haar tour
nee van ruim twee maanden door Illi
nois, Virginia. Oklahoma, Alabamy,
North Carolina, Maryland en New York
teruggekeerd, ondervond.
NEDERLAND HEEFT ENORME
GOODWILL.
Mevr. Oud is lid van de Ned. Bond
van Plattelandsvrouwen en vice-voorzit-
ster van de N.H. afdeling van deze or
ganisatie. zy heeft in de Ver. Staten
als gast van de vrouwenverenigingen
aldaar een studie kunnen maken van
fhet leven der plattelandsvrouwen en een
'voor de toekomst wellicht nuttig con
tact tussen de Z -Amerikaanse en Ne
derlandse organisaties kunnen leggen.
„Nederland, geniet een enorme good
will", zo vertelt zy verder en dat
niet in de laatste plaats door de ken
nis die de G.I., de Amerikaanse soldaat
ln de oorlog met Nederland en de Ne
derlanders maakte, wy kregen de roep
een degelyk, net en ordelyk volk te zyn
en waar ik ook kwam, de foto's van de
Koninklyke familie, die Ik -had mee
genomen, trokken overal belangstelling,
omdat men in Amerika zoveel begrip
heeft voor de bindende kracht, die het
Oranjehuis in ons volksleven vormt.
ONDERLING VERTROUWEN.
Daarbij komt, zo horen wy verder,
dat de Hollandse emigrant een goede
naam heeft. Men ziet tegen hem op om
zyn doorzettingsvermogen en vakkennis.
Overigens: de beste ambassadeur voor
Nederland is - wel de bloembol geweest!
De Amerikaan is dol op bloemen!
Omgekeerd is het beeld van de ge
middelde Amerikaan, zeker ten platte-
lande, lang niet identiek met het visi
tekaartje, dat wy In Europa van hem
plegen te ontvangen: echtscheidingen,
gangsterverhalen, niet al te beste films.
Integendeel, uit mevr. Oud's erva
ringen bleek, hoe in dc Amerikaanse
staten een jonge, frisse vooruitstre
vende maatschappij bezig is zich te
vormen. Een samenleving, die geba
seerd is op onderling vertrouwen en
goede wil. De spontane hartelijkheid,
waarmee zy de vreemdeling tegemoet
treden, bcwyst, dat zy deze levens
houding niet alleen voor intern ge
bruik hebben gereserveerd.
OPGEWEKT KERKELIJK LEVEy.
Opvallend is het kerkelijke leven
in de dorpen en dorpskernen. De
godsdienst is daar wel verre van een
sleur geworden. De kerk staat letter
lijk en figuurlijk in het midden van
de dorpsgemeenschap en het zyn niet
alleen religieuze byeenkonfisten, die
in het kerkgebouw een onderdak vin
den. De grote organisatie, die in de
meest uitgebreide zin van het woord
de voorlichting van dc plattelanders
verzorgt, houdt er evenzeer zijn voor
drachten en cursussen, die zonder uit
zondering met gebed worden geopend.
Dat voorlichtingswerk is in één woord
voortreffelyk
Het gaat uit van het Dep. van*Land
bouw en wordt in hoofdzaak ook door
de overheid, die er reeds in 1912 het
initiatief toe nam. bekostigd. Iedereen
kan er gratis deel aan hebben.
Op alle gebieden van de hygiëne, de
huishoudkunde, de landbouw' en vee
teelt wordt onderricht gegeven en de
cursisten mogen zelf kiezen over welke
onderwerpen zij voorlichting willen ont
vangen. De Amerikaanse vrouw moet
vaak grote afstanden afleggen om deze
lessen te kunnen bijwonen; maar zy
kan dit doen, omdat in het Amerikaan
se gezinsleven het besef van de mede-
verantwoordeiykheid van alle gezins
leden voor de goede gang van zaken zo
sterk wordt gevoeld. Er is veel minder
dan by ons een scherp afgebakende
taakverdeling ln het huishouden. Daar-
by komt. dat de vrouw op het Ameri
kaanse platteland veelal de -beschikking
heeft over vele technische hulpmidde
len, die haar werk verlichten. De eco
nomische toestand der boeren ls thans
goed en de Amerikaanse man is er ge
lukkig van overtuigd, dat zyn vrouw
evenveel recht heeft op een gemoderni
seerde keuken als hij op een tractor.
Een ander gevolg van dit voorlich
tingswerk is. dat men veel personen
aantreft, die in staat zyn verantwoor
delijkheid voor een groter of kleiner
geheel te dragen.
PLAATS VOOR HOLLANDERS.
Toch bestaat er ook onder dc jon
gere Amerikaanse plattelanders een
zekere trek naar de stad. Er is een
groot tekort aan arbeidskrachten. In
een staat als Virginia zouden heel
wat Hollandse boerenknechts een
plaatsje kunnen vinden.
Mevrouw OudStofberg verzekert ons
nog. dat de Amerikaanse vrouw on
danks haar make-up. gelakte nagels en
haar altyd verzorgd uiterlijk, zeker even
degelyk is als haar Nederlandse sexe-
genoten. En de Amerikaanse soldaten,
die na hun demobilisatie door de staat
in de gelegenheid werden gesteld, in
dien zy difr wensten, aan een Universi
teit te studeren, behoren tot de beste
leerlingen, die in lange tyd zijn afge
leverd
Laat de bijzondere gelegenheid die
~ns rMtHeiaarsnummer U biedt, de
aandacht van Uw clientèle weer
eens speciaal op Uw zaak te
richten, niet voorbijgaan.
Plaats een Nieuwjaarsadvertentio
tegen gereduceerd tarief.
115 m.m. 11,80
elke m.m. meer i 0,14
De beschikbare ruimte is nog be
perkt. Geef ze daarom spoedig op.
De opdrachten worden in volgorde
van binnenkomst uitgevoerd.
Na 28 December worden geen
Nieuwjaars-advertenties tegen dit
gereduceerde tarief aangenomen.
Kerstfeest werd echter op
kalme wijze gevierd
(Van onze Brusselse correspondent)
Brussel had zich met ongemene pracht
voorbereid op deze Kerstdagen, In de
Nieuwstraat, de drukste winkelstraat,
die de twee slagaderen van de stad,
Noordstation en Beurs, verbindt, waren
honderden bogen met duizenden lamp
jes aangebracht. Men baadde er in een
overdadige lichtroes, waarboven de
neonreclameflitste, terwyl onderaan
de lichtbundels van de veelkleurige
etalages schitterden. In de kathedraal
van Sint Goedele zongen de Wiener
Een interview met de
Spoorwegdirectie
In verband met het feit dat de amen-
dering der z.g. „knooppuntentheorie"
door de Nederlandse Spoorwegen voor
velen-niet duidelijk is, heeft het ANP
een onderhoud gehad met de directie
der Nederlandse Spoorwegen. Met het
directielid drs D. J. Wansink is dit on
derwerp nader onder de loupe genomen.
Voordat het eigenlijke onderwerp
werd aangesneden, vond drs Wansink
gelegenheid er nog eens met nadruk
op te wyzen dat de huidige N.S.-auto-
busdiensten beschouwd dienen te
worden als (tijdelijke) „stoptreinen op
rubber", en dat zy, zodra de wederop
bouw van het railapparaat genoeg is
gevorderd zullen worden vervangen
door „stoptreinen over de rails". Voor
het uitgangspunt by de oplossing van
het vraagstuk: rail-weg, verwijst de
heer Wansink naar hetgeen de grond
slag vormt van de maatregelen der
commissie vergunningen personenver
voer: aanpassing van de vervoersca
paciteit der autobusdiensten aan dc
vervoersbehoeften op passend ver
zorgingsniveau ter bereiking van zo
laag mogelijke maatschappelijke kos
ten. Binnen de bedrijfstak van het
autobusvervoer is als uitvloeisel hier
van vanzelfsprekend aanvaard: dien
sten die elkaar vervoer kunnen ont
trekken, dienen in één hand te wor
den gelegd, daar zy anders onecono
misch werken.
Komende tot het voor de oorlog be
staande inzicht zeide de heer Wansink,
dat de overheid de bereiking van het
doel der coördinatie op het gebied rail
weg destyds ln hoofdzaak gedacht heeft
langs twee wegen. In de eerste plaats
beperking van de omvang van het
spoorwegapparaat, zowel naar het aan
tal lynen, als naar het aantal stations.
Men was tot de overtuiging gekomen,
dat de spoorweg door de opkomst van
de motorvoertuigen langs de weg, eco
nomisch verouderd moest worden ge
acht voor verkeer van geringe dicht
groeien want binnen enkele jaren werd
de reizigersdienst op meer dan 350 km.
spoorlijn gestaakt, d.i. op meer dan 10%
van het totale net en een groot aantal
stations werd gesloten.
De spoorweg zou zich beperken tot het
verkeer tussen de grotere plaatsen, op
langere afstand en to£ het massaver-
voer ongeacht de afstand. De bus op
trajecten parallel aan de spoorweg had
zich te beperken tot het verkeer in de
niet door de door de spoorweg bedien
de relaties, ln casu het verkeer tussen
de „knooppunten" gelegen plaatsen.
'Voor een goed begrip van de situatie
achtte drs Wansink het van groot be
lang er op te wijzen dat deze vervoer-
verdeling „de knooppunten theorie"
gebaseerd was op de toenmalige
stand van het spoorwegapparaat op de
niet-geëlectriflceerde baanvakken.
Deze maakten nog 90% van het net
uit.
Op de wel geëlektrificeerde lynen was
een en ander niet van toepassing. In
tegendeel, de kleine stations werden
daar frequent bediend. Onder de toen
malige omstandigheden was het on
denkbaar, dat de spoorwegen op be-
trekkelyk korte termyn het net zou
kunnen moderniseren. Men zat nu
eenmaal met een bestaand, technisch
neg vele jaren bruikbaar railapparaat,
dat gebaseerd was op de stoomtractie.
Men kon bezwaariyk anders doen dan
de beste delen van dit apparaat, aan
gevuld met wat dieseltractie, aanwen
den voor d&t verkeer, waarvoor het nog
bruikbaar was en die delen van het
verkeer, waarvoor het niet meer ge
schikt was, te verzorgen met autobus
sen.
Het kardinale punt Ls nu, aldus drs
Wansink, dat men in de jaren voor de
oorlog geen ver voerver deling voor im
mer of voor zeer lange tyd in 't leven
riep, maar de vervcerverdellng, die
onder de toenmalige omstandigheden,
bij het toenmalige vervoer en by de
toenmalige stand van het vervoerappa-
raat. voorlopig de beste was. Men kan
echter niet zeggen: zo ls het en zo
moet het maar blyven. Wat' toen een
juiste evenwichtstoestand -was, behoeft
held. Men heeft er geen gras over laten dat nu niet meer te zyn.
De grote veranderingen sinds 1938 ma
ken herziening van de „knooppunten
theorie" noodzakeiyk. Er is sinds 1938
zoveel veranderd, dat de directie over
tuigd is dat een nieuwe koers nodig is.
Een heropening van vele indertyd ge
sloten stations is nodig. De spoorweg
kan zich niet meer beperken tot de
taak. hem onder de „knooppuntentheo
rie" toebedacht. De vervcerbehoefte is
de laatste tien jaar enorm toegenomen
en deze ontwikkeling is nog niet ten
einde. Integendeel, het indexcyfer van
het landelijk verkeer in vergelyking tot
1938 ligt op ongeveer 200. In Limburg,
waar de bevolking het meest is toege
nomen in bepaalde verkeren zelfs byna
op 400. In Drente eenzelfde ontwikke
ling. Z.O. Drente levert olie, krijgt in
dustrie en heeft een steeds toenemend
arbeidsreservoir. Behalve d^ snel toe
nemende vervoerbehoefte is er echter
meer, zo hielddrs Wansink ons voor.
De electrisohe tractie biedt veel meer
mogelykheden dan de stoomtractie.
Het railapparaat is door de oorlog
grondig verwoest. De spoorwegen zyn
onmisbaar en moeten dus worden op
gebouwd.
Vanzelfsprekend geschiedt deze op
bouw met de meest moderne middelen.
Een deel van de capaciteit van de
spoorweg, dat by de stoomtractie eco
nomisch niet voor gebruik in aanmer
king kwam, kan by electrische tractie
economisch zeer wel bruikbaar zyn.
Als derde overweging noemde de heer
Wansink: de electrische tractie wordt
door de reizigers, ook voor de korte af
standen, zeer gewaardeerd. Ook uit een
oogpunt van verzorgingsniveau bestaat
dus de plicht de bevolking deze ver
voersvoorziening te bieden, overal waar
dit technisch en economisch zonder
grote bezwaren mogelyk is. Een prac
tisch voorbeeld der juistheid hiervan
levert de iyn Haarlem—IJmulden. Het
verkeer op dit nauweiyks 12 k.m. lange
baanvak was aan sterke autobusconcur-
rentie onderhevig en daalde onrustba
rend. In het kader van de electriflcatie
van de iyn Amsterdam—Dordrecht werd
ook deze zytak ln 1927 geëlectrificeerd.
Er werden nog enkele halten toegevoegd,
zodat er nu acht halten zyn op 12 k.m.
Ondanks dat de busconcurrentie het
antwoord niet schuldig bleef en zelfs
nieuwe lynen opende, steeg het vervoer
per spoorweg met sprongen. Voor de
meeste stations tot het dubbele, soms
tot het drievoudige van de jaren vóór
de electriflcatie.
Alleen al uit een oogpunt van ver
zorgingsniveau ware het onjuist by de
modernisering van het railapparaat de
tussen de „knooppunten" gelegen plaat
sen van enige betekenis zodanige rail-
bediening te onthouden.
De drie hierbovenuiteengezette
factoren hebben geleid tot het besluit,
by de wederopbouw van het railappa
raat over te gaan tot de bediening van
een zo groot mogelyk aantal stations,
van meer dah alleen de „knooppun
ten".
De heer Wansink wees er in dit ver
band op, dat de mening, dat de N. S.
hiermede zouden trachten vroegere
rechten op de bediening der tussensta
tions „terug te krygen", volkomen on
juist is. Het recht op bediening der
tussenstations is nimmer prys gegeven,
het bestaat nog steeds in volle omvang
'men zie de Spoorwegwet) en de om
standigheden leggen de N. S. de plicht
op weder tot bediening over te gaan.
En daarmede is ook de bruikbaarheid
van de „knooppuntentheorie" voor de
vaststelling van de meest rationele ver
deling van het verkeer over rail en weg
vervallen. De „knooppuntentheorie" is
verouderd, zy is te beperkt. Er moet een
nieuwe evenwichtstoestand gezocht wor
den, aangepast aan de nieuwe verhou
dingen, die zowel uit een oogpunt van
economie en techniek als uit een oog
punt van vervoerbehoefte omvang en
verzorgingsniveau sterk verschillen
van die van 1938. De spoorwegdirectie
vindt het vanzelfsprekend dat het vin
den van deze nieuwe evenwichtstoestand
niet aan het vrye spel der concurrentie
kan worden overgelaten.
De overheid zal niet kunnen volstaan
met een regeling voor de „knooppun
ten", maar ook voor de tussengelegen
plaatsen een regeling dienen te treffen
door middel van vergunningsvoorwaar
den, daarby ais doel voor ogen houdend
overcapaciteit te voorkomen.
„Ik hoop", zei drs Wansink, „dat dul-
delyk zal zyn geworden, dat de herope
ning van de tussenstations berust op
een weloverwogen visie van de N. S. op
de huidige en toekomstige ontwikkeling
der vervoerbehoefte en op de mogelijk
heden die de moderne railtractie in
houdt".
Sarugerknaben en nochtans is het
traditionele nachtdiner in de grote en
kleine restaurants, alhier reveillon ge-
naaihd, naar ik vaststellen kon, heel
wat rustiger geweest dan vorig Jaar.
Men voelt goed aan, dat de opwin
ding van de eerste bevry dings jaren
overgaat in bezinning en bezorgdheid
over de dag van morgen. Het enorme
reclame-spektakel is daarvan een be-
wys contrario. De koper moet met
alle geraffineerde middeltjes gedwon
gen worden en aangelokt. Voor het re-
veillon-diner hadden alle restaurants
het „beste van het beste" geboden. Een
populair restaurant aan de Nieuwstraat
bood b.v. een diner met een zeer ge
varieerde keuze van hors d'oevres, vlees
schotels. nagerechten en wynen voor 60
francs of 3,60 gulden, opgeluisterd door
cabaret, muziek en circus-nummertjes.
De winkels offreerden een goed Frans
wy'aitje 80 cent de driekwart fles.
Maar een bewijs, dat de Brusselaars
voornameiyk het grote feest van het
jaar thuLs in de familiekring hebben
gevierd, is wel dat de prijzen van kip
pen en allerlei gevogelte met 20 tot 30
procent stegen. Een kilo verse inlandse
kip kostte 100 frs. of 6 gulden, de Ame
rikaanse vrieskip 80 frs. of 4.80 gulden.
De slagers betaalden het gelag.
De bladen, die geen speciale Kerst
edities gemaakt hebben, zoals de Ne
derlandse pers dit zonder uitzondering
deed. brengen de Kerstboodschap van
Paus Pius XII en reportages over de
Kerstmisviering in het belegerde Jeru
zalem, waarvoor hier speciale geldinza
melingen werden gehouden.
Het liberale „Laatste Nieuws" en de
katholieke „Nieuwe Gids" betreuren,
dat de nieuwe minister van Justitie^de
Waal Moreau de Melen, de belofte van
zijn voorganger om een vierhonderdtal
politieke delinquenten met Kerstmis
vrij te laten, slechts in zeer beperkte
mate gestand deed.
Ned. Herv. Kerk Beroepen te Nleuw-
Butnen J. G. U. van Hoogstraten te
Harkstede-Scharmer; te Twello H. Engcl-
sma te Vollenhove.
Aangenomen naar Oostzaan N. Padt te
Zutphen.
Bedankt voor Zeist (vac. R. Bartlema)
Jac. Vermaas te Amersfoort; voor Wage-
ningen (toez.) (vac. H. G. Groenewoud)
S. v. Slnderen te Woerden.
Evang. Luth. Kerk Drietal te 'sGra-
venhage (vac A. C. W. de Wit) A. K. v.
d MeJJ te Nijmegen. G. J. Dulvendak te
Amsterdam 'en H. J. Jaanus te Rotterdam.
MARKTBERICHTEN
VL AARDINGEN, 24 Dec. Binnen de VL
114 met 31 last; VL 197 met 22 last; VL
199 met 43 last; VL 70 met 3| last; VL 196
met 22 last; VL 97 met 39 last; VL 115
met 9 last; VL 29 met 17 last; VL 190
met 31 last; VL 142 met 14 last.
De marktprijs van heden (27 Dec.) voor
steurharlng Kanaal was f.30 per kantje.
Aan de vlswal de RO 9 met f. 4827 besom
ming en de RO 1 met f. 2000 besomming
aan vazae haring.
