Vaklieden
Laatste Berichten
LWederom zware straffen
voor Leidse landwachters
DINSDAG 21 DECEMBER
Enige nieuwe gevallen in
behandeling voor
Bijz. Gerechtshof
Het Büzonder Gerechtshof te Den
Haag heeft hedenochtend uitspraak
gedaan in een aantal zaken tegen de
Leidse landwachters, die twee weken
geleden terecht hebben gestaan.
De kantoorbediende H. W. Ticleman
uit Oegstgeest werd veroordeeld tot 8
jaar gevangenisstraf (eis tien jaar),
de administrateur P. J. L. Hecderik
uit Leiden kreeg 10 jaar gevangenis
straf (eis 12 jaar), de Leidse schoen
maker F. W. Elfert werd tot 9 jaar
veroordeeld (eis 12 jaar) en de Oegst-
geester winkelier J. D. v. Royen tot
8 jaar (eis 10 jaar), terwijl ten slotte
de boekhouder M. L. J. Groffie 8 jaar
kreeg (eis 10 jaar). Alle straffen met
aftrek van voorarrest.
Daarna behandelde het Hof enige
nieuwe zaken tegen landwachters, die
zich in Leiden en omgeving aan mis
dragingen hebben schuldig gemaakt.
Als eerste kwam de kantoorbediende
A. Kortelans uit Alblasserdam voor, die
in Leiderdorp en Warmond als land-
wachter had gewerkt. Hij hield o.a. huis
zoekingen. De Procureur Fiscaal noem
de verdachte een fanatiek man. vond
een zware straf nodig en eiste 12 jaar
met aftrek. De raadsman zette uiteen,
dat verdachte het economisch moeilijk
had en daardoor bij de NSB terecht was
gekomen
De bollenexporteur G. J. Holtz uit
Oegstgeest beriep zich als verdediging
voor zijn misdragingen op het feit. dat
hij opgezweept was door de propaganda
en andere NSB-invloeden. Zijn activi
teit is overigens niet gering geweest en
vooral de Joden hadden zijn aandacht.
Toen hij zich in Duitsland bevond, heeft
hij zich beijverd om Nederlandse uiV
zendingen door de radiozender van Bre
men te doen plaats vinden. Verdachte
schreef diverse brieven over Joden. Zo
waarschuwde hij de NSB-burgemeester
van Haarlem, dat- er nog steeds Joden
in de Schouwburg kwamen, terwijl hij
in een andere brief er zich over be-
NED. CHR. REISVERENIGING.
50 Zwitsers komen op jubileumavond
jodelen.
De afdeling Leiden van de Ned. Dhr.
Reisvereniging hield gisteravond in „De
Doelen" een zeer goed bezochte vergade
ring, waarin onder 'leiding van de voor
zitter. de heer J. Vooys, de beschrij
vingsbrief van de op 8 Januari te Den
Haag te houden algemene vergadering
werd besproken. Verschillende wensen
van de Leidse afdeling werden bespro
ken, terwijl als afgevaardigden naar deze
vergadering wedden benoemd de heer
Vogel en een nog aan te wijzen be
stuurslid.
Verder heeft de voorzitter nog enkele
mededelingen gedaan over het óp Zater
dag 8 Januari te vieren zilveren jubi
leum van de Leidse afdeling, waaraan
o.a."zullen medewerken een vijftigtal
Zwitsers, dat in origineel "costuum een
demonstratie volksdansen, jodelen, ven-
delzwaaien en Alphorn blazen zal geven.
Na afloop- van -dit huishoudelijk ge
deelte vertoonde de heer A. Korenhoff
een serie Zuld-Afrik'aanse films, die een
interessante kijk op dit mooie land ga
ven.
FILMMIDDAG
COÖP. BOERENLEENBANKEN.
Voor een goed bezette Stadsgehoor
zaal werd gistermiddag onder auspiciën
van de Ring Bloembollenstreek van de
Ccöp. Boerenleenbanken de film „Het
geld van de boer" gedraaid.
De voorzitter van de Ring Bloembol
lenstreek. dr S. F. A. C. M. baron Van
Wijnbergen, burgemeester van Wasse
naar, opende deze filjnmiddag met
woorden van welkom, speciaal tot de
heer M. P. van der Weyden, burge
meester van Zevenhoven, die helaas
niet de hële middag kon blijven, omdat
hij om 4 uur in de Tweede Kamer aan
wezig moest -zijn bij de Regeringsver
klaring. Een woord van welkom ook
aan prof. Weststrate uit Lelden, die
vroeger in Utrecht aan de Ned. Rafei-
senbank verbonden Is geweest. Ook be
groette de voorzitter de leden uit de
Rijnstreek, die aan de uitnodiging van
de Bollenstreek gehoor gegeven had
den.
De film „Het geld van de boer" werd
vervaardigd ter gelegenheid van het
gouden jubileum van de Rafeisenbank
te Utrecht. De regie was in handen
van Rudi Hornecker, terwijl de bege
leidende muziek werd uitgevoerd door
het Strijkorkest van Jan v. d. Linden.
Op voortreffelijke wijze is in deze film
het leven van deHollandseboer uitge
beeld, met uitstekende fotografische
opnamen van boerderijen uit heel het
land. Het bescheiden begin van de boe
renleenbanken en het wantrouwen, dat
overwonnen meest worden, kwam in
deze film duidelijk aan de dag, even
als de grote resultaten die deze Ccöp.
Boerenleenbanken voor de Nederlandse
boerenstand hebben bereikt.
Jammer dat de geluidsweergave in de
holle stadszaal zo slecht is, waardoor
veel van de gesproken tekst verloren
ging.
Als toegift werd de kleurenfilm „Hol
lands Glorie" vertoond, die werd op
genomen in de Bloembollenstreek en
een overzicht geeft van de bloembol
lenteelt en alles wat daarmede samen
hangt.
De geslaagde filmmiddag werd he
den herhaald.
H. SCHOUTEN 25 JAAR
VOORZITTER VAN JERUËL.
Ter gelegenheid van het feit, dat%het
Zondag 25 jaar geleden was, dat de
heer H. Schouten als voorzitter werd
benoemd van de stads-evangelisatie
Jeruël in de Groenesteeg, vond gister
avond in intieme kring een huldiging
plaats, welke o.m. werd bijgewoond
door verschillende vertegënwoordigers
van evangelisaties in de omtrek. Vele
sprekers hebben in deze samenkomst,
welke werd afgewisseld met zang vjn
een koor van de dameskrans en stond
onder leiding van de heer Pasman, het
woord gevoerd en de heer Schouten
bedankt voor zijn bijzondere trouw en
liefde steeds in het Jeruëlwerk aan de
dag gelegd. De voorzitter van de jon
gelingsvereniging had voor zijn felici
taties de dichterlijke vorm gekozen.
Met een enkel woord heeft de heer
Schouten, die ook enkele geschenken
mocht ontvangen, voor een en ander
dank gezegd, waaraan hij de wens ver
bond, dat God hem nog vele jaren
kracht mocht schenken om met dit
werk voort te gaan.
klaagde, dat er zich nog Joden in de
treinen bevonden. Hf] stelde aparte Jo-
dencoupe's voor In een ander schrijven
vergeleek verdachte de Joden met lui
zen en de Duitsers met ..edele paarden".
Na het neerschieten van de NSB-er Kopt
ontwierp verdachte een plan om de Jo
den gezamenlijk 'n boete van f. 20.000.000
op te leggen. Volgens verdachte heeft
hij deze laatste brief nooit verzonden-
Na een mislukte poging om bij de SS te
komen, kwam hij bij de landwacht te
recht, waar hij de bekende werkjes op
knapte.
De procureur fiscaal merkte op, dat
verdachte, die reeds in 1935 lid van de
NSB is geworden, een grote invloed
heeft uitgeoefend in zUn omgeving en
zelfs in Duitsland toen hij daar ver
bleef. Dergelijke figuren als verdachte
deelden in Duitsland de lakens uit. Hij
mist ieder begrip van menselijkheid en
was een geestelijk nihilist. Een en an
der gaf de proc. fiscaal aanleiding, veer
tien jap.r gevangenisstraf met aftrek te
eisen.
Vervolgens kwam de archivaris M. v.
d. Berg uit Leiden aan bod. Ook hij had
zich als lid van de landwacht op de
gebruikelijke manier misdragen en door
zijn hulp zijn verscheidene personen
gearresteerd, die later om het leven
zijn gekomen. Ook deze verdachte be
riep zich op motieven als „Befehl ist
Befehl", terwijl hij bij de diverse huis
zoekingen slechts op wacht zou heb
ben gestaan. De procureur-fiscaal, die
deze verdachte toch als een actief per
soon moest kenmerken en niet een lou
ter passieve rol in de landwacht kon
aannemen, eiste 13 jaar gevangenis
straf met aftrek van preventieve
hechtenis.
Uitspraak in al deze zaken werd be
paald op 4 Januari as.
Laat de bijzondere gelegenheid die
ons Oudejaarsnummer U biedt, de
aandacht van Uw clientèle weer
eens speciaal op Uw zaak te
richten, niet voorbijgaan.
Plaats een Nieuwjaarsadvertentie
tegen gereduceerd tarief.
115 m.m. f 1,80
elke m.m. meer f0,14
De beschikbare ruimte is nog be
perkt. Geef ze daarom spoedig op.
De opdrachten worden in volgorde
van binnenkomst uitgevoerd.
Na 28 December worden geen
Nieuwjaars-advertenties tegen dit
gereduceerde tarief aangenomen.
Dr J. H. O. Reijs overleden
Op 65-jarige leeftijd is te Den Haag
overleden dr J. H. O. Reijs, specialist
voor orthopaedie en directeur van de
destijds door hem opgerichte kweek
school voor lichamelijke opvoeding.
Dr Reijs was 'n zeer bekende figuur,
vooral op het gebied der lichamelijke
opvoeding. Hagenaar van geboorte, stu
deerde hij te Leiden geneeskunde. Na
in 1910 het artsexamen te hebben ge
daan, vestigde hij zich te 's-Graven-
hage. In 1919 volgde zijn promotie en
in 1923 werd hij privaat docent aan de
Universiteit te Leiden in de weten
schap der lichamelijke opvoeding, wel
ke functie hij nog bekleedde. Het eer
ste bureau voor medische sportkeuring
stlohtte ar Reijs te 's-Gravenhage in
1927 Thans teil men 'n Nederland meer
dan 80 van dergelijke bureaux. In 1931
koos het Kon. Ned. Gymnastiek-Ver
bond hem tot zijn voorzitter. Hij be
woog zich ook op internationaal gebied.
Zo was dr Reijs in 1947 voorzitter van
de internationale opvoedkundige confe
rentie, «plke te Praag werd gehouden.
Sinds 1934 was hij lid van het rijks
college voor lichamelijke opvoeding.
Voorts was hij nog voorzitter van de
Haagse Polikliniek en lid van de com
missie van advies inzake heilgymnas
tiek en massage voor het departement
van Sociale Zaken. De thans ontslape
ne was erelid van het Kon. Ned. Gym
nastiek Verbond en van het veteranen-
corps van die organisatie, van de ver
eniging van leraren in de gymnastiek
en vdn het Ned. genootschap voor heil
gymnastiek en massage.
Hij publiceerde tal van werken en
artikelen, ook in het buitenland.
Dr Reijs was Officier in de Orde van
Oranje Nassau en bezat ook vele bui
tenlandse onderscheidingen. De begra
fenis is bepaald op Vrijdag 11 uur op
Oud Eik en Duinen.
NED. REISVERENIGING.
„Het mooiste ter werpld".
„Het4 mooiste ter wereld" luidde de
titel van de film, welke de afdeling Lei
den van de Nederlandse Reisvereniging
gisteravond in de grote zaal van „Den
Burcht" voor haar leden vertoonde.
Zeven landen hebben op verzoek van
de N.R.V. aan deze in verschillende
kiemen opgenomen film medegewerkt.
Elk land stuurde naar eigen smaak
een gedeelte met zijn mooiste natuur -
en stedeschoon en het viel uiterst
moeilijk een keus te maken. Want elke
inzender had zijn beste beentje voor
gezet.
De Amerikanen namen ons mee op
een fantastische tocht door de wereld
stad New-York met al haar beziens
waardigheden en vermaken, in Canada
gingen wij ter zalmvisserij. Denemar
ken liet een kijkje in de provincie en
Kopenhagen nemen, Engeland kwam
met Londen en het platteland, Noor
wegen en Zwitserland bekoorden met
hun machtig natuurschoon en tot slot
van deze wereldreis maakten wij nog
een tochtje door ons eigen vertrouwde
landje.
Aan deze uitstekende film heeft de
N.R.V. een zeer originele prijsvraag
verbonden; de heer C. H. Groen, die de
film toelichtte, stelde n.l. een vijftal
vragen op aardrijkskundig gebied, wel
ke door de aanwezigen op een formu
lier moesten worden ingevuld.
Voor de pauze werd nog een tweetal
films, betrekking hebbende op de Zwit
serse horloge-industrie en de winter
sport, vertoond. De voorzitter, de heer
Van der Horst, opende en sloot de ge
slaagde avond met een kort woord.
Superieure Sonaten-avond
Lola Bobesco-Jacques Genty
DERDE KUNSTKRING-CONCEÖT.
Er zijn avonden, waarop de criticus
zich overbodig voelt.
Zo tijdens het optreden van de Roe
meense violiste Lola/ Bobesco, ditmaal
in ideaal samengaan met haar echtge
noot Jacques Genty, twee gelijkwaardi
ge partners in vloeiende homogeniteit.
Voor de oorlog toen zij nauwelijks
18 jaar was maakten wij met Lola
Bobesco's spel reeds kennis en schre
ven o.a.; „Een violistische ster, wier
licht over de wereld zal gaan stralen.
Hoog en levendig gevarieerd zijn haar
vluchten in het rijk der muziek, sensi
tief vibrerend is de muzikaliteit van
haar wezen, aantrekkelijk de steeds
weer aanstormende, temperamentvolle
drang harer jeugd, die op de duur ech
ter naar meer rust en evenwicht vraagt.
Met het ouder worden zal waarschijn
lijk ook de vereiste, strengere bezon
kenheid haar deel krijgen".
Nu, na vele jaren, zijn die rust, dat
evenwicht 'en die bezonkenheid volledig
aanwezig Verbazingwekkend is daarbij
de geestelijke verdieping.
Het „kleingoed" waarin het speels-
dartele indertijd hoogtij vierde, heeft zij
niet meer nodig, om bewondering te
wekken. De ranke en toch bloeiende
toongeving verricht wonderen. En alles
gaat zo vanzelfsprekend, natuurlijk en
eenvoudig. De techpiek heeft geen moei
lijkheden, de vitaliteit en spanning is
sterk.
Frans ingesteld is dit spel, dus spiri
tueel.
Spiritueel, is ook de samenwerking
met haar echtgenoot Jacques Genty,
wiens pianistische capaciteiten volko
men met de hare harmoniëren en die
zodoende de eenheid waarborgt, welke
slechts de heel groten kenmerkt. Zo
werd het een „sonaten"-avond in de
meest werkelijke en verheven zin; op
vatting en kleurschakering, wisselwer
king en voortdurend geconcentreerd op-
elkaar-afgestemd-zijn in een graad, wel
ke slechts mogelijk is bij twee, die el
kaar héél goed kennen en begrijpen.
Er is tussen hen geen enkele stoornis.
Drie sterke meesterwerken uit de so-
na ten-litteratuur schonken zü: Schu
mann's le sonate in a W. t. Brahms
derde sonate in d kl. t. en wellicht als
•climax Fauré's grootste sonate in A »r
t. Deze is van een volmaakte rijpheid
en werd even volmaakt, rijp en in het
Ailegro tintelend gespeeld.
De sinds jaren in ons land wonende
Ignaz Lilien naar wij menen eertijds
Hongaar toonde zijn sterk talent met
een sonate, die zich daartussen zeer wel
ton handhaven. Geconcentreerd van
bouw en innig van melodiek, colons
tisch rijk geschakeerd, met zinvolle
contrastwerking töasen he£
■en pianistische element, wier ef£ccten
met smaak ln elkaar overgaan. Inmg
en charmerend de ether sche Inzet,
rharmeiend de klokken-imitatie in de
pianopartij. Een dankbare, uitstekend
eeschreven compositie, waarvoor Lillen
oersoonlijk op het podium kon danken,
na een weldadig aandoende reproductie.
Het succes der optredenden was zo
groot, dat als superieur gcspcclde toe-
gift mocht volgen de Finale uit Mozart s
uit^e^oïheld van hun hart konden
jp jrmnsUiring"-bezoekers danken voor
hetg«ndh verheffend spelende echt-
naar welks capaciteiten m één adem
geroemd kunnen worden, hen gebracht
had!
KERSTFEEST VER. VAN
HUISVROUWEN.
De afdeling Lelden van de Nederland
se- Vereniging van Huisvrouwen organi
seerde gisiermiddag in het Gulden Vlies
haar traditionele Kerstmiddag.
En gezien de grote opkomst blijkt wel
overduidelijk dat de dames deze midda
gen hogelijk waarderen. Na een kort
ooeningswoord van de presidente, mevr.
A*. Groen—Nieuwenhuizen Segaar, werd
gemeenschappelijk .Btllle Nacht, Heili
ge Nacht" gezongen. Mevr. C. Hageman-
Verhagen declameerde vèrvolgens een
drietal op het Kerstfeest betrekking
hebbende gedichten, terwijl het Huis
vrouwenkoor, o.l.v. mevr. C. B. Leih,
zeer verdienstelijk de Weihnachts-Kan-
tate van Carl Reinecke ten gehore
bracht. Het eerste deel van het pro
gramma werd besloten met een gedicht
van W. A. P. Smit, geschreven ter ge
legenheid van het Regeringsjubileum
van H.K.H. Prinses Wilhelmina en ge
voelvol voorgedragen door mevr. C. Ha-
gemanVerhagen.
Tijdens de pauze vond een eveneens
traditionele verloting plaats en werd de
leden een Kerstattractie aangeboden.
De zeer geslaagde middag eindigde met
een Kerstvertelling door nïevr. C. Ha-
geman—Verhagen en een gemeenschap
pelijke slotzang „Nu zijt Wellekome".
FILMAVOND GENOOTSCHAP
NEDERLAND—ENGELAND.
Causerie van miss Daukes.
Gisteravond introduceerde piiss H. A.
Daukes van de „British Council op
charmante wijze in „In de vergulde
Turk" voor "de leden van het Genoot
schap Nederland—Engeland vier smaak
volle en interessante films. Achtereen
volgens leidde miss Daukes het gezel
schap rond door de beroemde West
minster Abbey, een plastlcfabriek. Scot
land Yard en de bekende Kew Gardens.
Miss Daukes is hier een gaarne ge
ziene gast. Evenals verleden jaar oogtte
zij een groot en welverdiend succes met
het vertoonde en haar geestige uiteen
zettingen, Na afloop bood de voorzitter
dr Prins haar onder woorden van dank
een doos bonbons aan, met een aanha
ling uit Shakespeare's Hamlet, n.l. het
„Sweets to the sweet".
DANSAVOND „EMTEGEËS".
De H.B.S.-verenlging „Emtegees" gaf
een bal in de foyer van de Stadsgehoor
zaal, De avond werd een waar feest voor
alle aanwezigen, niet het minst <^or het
rijk gevarieerde programma en door de
geestige vondstéh van de balleider, de
heer J. Alphenaar, die er meermalen in
slaagde allen, zonder uitzondering, op
de dansyloer te brengen Het bekende
dansorkest „The Constellations" uit
Amsterdam zorgde voor uitstekende
beschaafde muziek.
De directeur en enige leden der Gem.
H.B5, met hun dames, enkele ouders.,
en de besturen van diverse zustervere
nigingen gaven door hun aanwezigheid
van hun belangstelling blijk.
Met het „Wilhelmus" werd te midder
nacht dit zeer geanimeerde bal tot al
ler spijt gesloten.
OP HETERDAAD BETRAPT.
Zaterdagavond omstreeks 8 uur is
ingebroken in 't kwekerij-kantoor van
de fa. Ballezo Zonen aan de Rijns-
burgerweg. De inbreker forceerde de
deur, maar werd gestoord en vluchtte
het land in met achterlating van zijn
fiets,
AFSCHEID OP DE LICHT
FABRIEKEN.
Hedenmorgen kwamen het personeel
van de gasdistributie en de Inspectie
van de Stedelijke Lichtfabrieken in de
cantine. bijeen, om de heer C, Lourens
feestelijk uitgeleide te doen, nu hij met
pensioen de dienst ging verlaten.
Gekomen uit Amsterdam, werd de
heer Lourens 30 jaar geleden in Leiden
aangesteld als gasfitter en klom in die
jaren op tot inspecteur van de kanali
satie.
Wat de heer Lourens in zijn loopbaan
heeft verricht, wordt schematisch aan
gegeven in een foto-album, hem door
de afd. gasinspectie bij deze gelegenheid
aangeboden. Het schema geeft aan dat
bij de komst van de heer Lourens in
Leiden er een buizennet lag ter lengte
van de lijn Leiden, Utrecht, Deventer,
Zwolle. Hij legde nieuwe buisleidingen
aan ter lengte van de afstand Zwolle
LeeuwardenDen Helder, terwijl de
lengte der buizen die hij verzwaarde,
herstelde of vernieuwde gelijk is aan de
afstand Den HelderLeiden.
De adj. dir. ir P. Fehmers sprak
bij afwezigheid van de directeur en
prees de nauwgezetheid van de schei
dende inspecteur, waarbij hij z'n Am
sterdamse opgewektheid nooit verloor.
Ir F. Stokhuyzen wees op de oprech
te en hartelijke omgang van de heer
Lourens, die 'n goede indruk achterlaat.
„Afscheid nemen is een zware taak",
zei de heer O. Kruisdijk, hoofdinspec
teur van de gasdistributie, die de ver
zekering gaf dat de heer Lourens al
leen afscheid neemt aLs collega, maar
niet als vriend. Spr. bood het genoemde
herinneringsalbum aan, dat door de
heren C. v. Steenwijk en H. Haasnoot
werd samengesteld.
De heer J. J. Snel, voorzitter van de
Jubileum-commissie, bood, als blijk van
waardering van het personeel, een ver
rekijker aan.
Ir C. de Wilde prees de gedegen vak
bekwaamheid van de heer Lourens.
De scheidende functionaris dankte
ten slotte de sprekers voor de uitgespro
ken wensen en-de aangeboden cadeaux,
waarna de gebruikelijke koffie en siga
ren volgden.
„DE HEL VAN BUCHENWALDE".
Het district Leiden van de Ned. Ver.
van Ex-politieke gevangenen uit de
bezettingstijd is er ln geslaagd om voor
één enkele voorstelling beslag te i©g-
gen op de film „De hel van Buchen-
walde", v/elke door de Stichting Lan
delijk Voormalig Verzet in Nederland
wordt uitgebracht.
Deze film, welke een aangrijpend
beeld geeft van de mens-onterende toe
standen, welke in dit beruchte Nazi-
kamp heersten, wordt a.s. Donderdag
avond vertoond. De opbrengst komt
ten goede aan de verzetsslachtoffers of
hun nabestaanden.
LEIDERDORP
De Gemeentebegroting 1949
In het voorwoord ten geleide van de
onlangs aan de Raad aangeboden be
groting voor 1949 delen B. en W. o.a.
mede, dat het saldo van de gewone
dienst 1947, dat naar de begroting voor
1947 kan worden overgebracht, wordt
geraamd op f. 20.238,72. Het begrotings-
beeld 1949 ziet er nu als volgt uit;
Geraamde ontvangsten f. 262.370.55;
geraamde uitgaven f. 269.734,73; zuiver
tekort f. 7.364,18; vermoedelijk batig
slot 1947 f. 20.238.72; blijft voor on
voorziene uitgaven 1949 f. 12.874,54.
Als uit te voeren werken staan op
het programma, herbestratingen, twee
de transportleidng voor de waterleiding,
middenstandswoningen 'volgens de fi-
nancieringsregelingén, eventueel twee
de deel tertiaire weg.
In 1949 zullen voorstellen worden ge
daan inzake een baatbelasting voor de
Van der Doesstraat en, als ae nieuwe
begraafplaats klaar zal zijn, inzake een
herziening van de begraienisrechten.
Een hogere opbrengst van de onder-
nemirugsbe 1 astin.g worat in de toekomst
mogelijk geacht, .Wat de woningbouw
betreft, spreken B. en W. de hoop uit,
dat de in aanbouw zijnae gemeente-
woningen alsmede de door „Patrimo
nium" te bouwen woningen in 1949 in
gebruik zullen kunnen worden geno
men en dat met de middenstandswo-
ningeii een begin kan worden gemaakt.
Tenslotte wcrJt omtrent de perspectie
ven voo." 1950 opgemerkt, dat naar 't
zich thans laat aanzien de dienst 1948
wel geen lager batig slot zal opleveren
dan de dienst 1947. Dit batig slot zal
ten goede komen aan de dienst 1950
en bij een gelijk biy-ven van de ont-
Verdeling bouwvolume 1949
ZUID-HOLLAND MAG
2320 WONINGEN BOUWEN.
De Minister van Wederopbouw en
Volkshuisvesting i heeft vastgesteld,
hoeveel woningen in 1949 aan de ver
schillende provinciën en de drie grote
steden zullen wordei^toegewezen.
De minister heeft zich laten adviseren
door het Centraal Orgaan voor de We
deropbouw en de Bouwnijverheid, welk
orgaan enige tijd geleden is gevormd.
Hierin hebben onder meer ook enige ver
tegenwoordigers van de provinciale be
sturen en van de Vereniging van Ne
derlandse Gemeenten zitting. De toe
wijzing is geschied geheel overeenkom
stig het advies van het Centraal Orgaan.
In 1949 zal goedkeuring worden ver
leend voor de bouw van 30670 wonin
gen, als volgt verdeeld: Groningen
920 woningen, Friesland 750 woningen,
Drenthe 850 woningen, Overijssel 2000
woningen, Gelderland 3300 woningen.
Utrecht 2100 woningen, Noord®oIland
3160 woningen, Zuid-Holland 2320 wo
ningen, Zeeland 600 woningen, Noord-
Brabant 3810 woningen, Limburg 3100
Woningen, Amsterdam 2050 woningen,
Den Haag 3340 woningen, Rotterdam
3000 woningen, totaal voor het rijk
30670 woningen.
Ebt betekent niet, dat in 1949 niet meer
dan bijna 31.000 woningen gereed zul
len komen. Er zullen immers op 1 Ja
nuari as. naar schatting toch reeds on
geveer 42.000 woningen in aanbouw zijn.
Algemeen wordt rekening genouden met
het gereed komen in 1949 van 38.000
woningen.
Compensatietoeslag ook voor
gehuwden beneden 23 jaar
(Van onze Haagse correspondent).
De minister van Sociale Zaken deelde
hedenmiddag in de Tweede Kamer
mede, bereid te zijn om de compensatie-
toeslag op de lonen ook toe te kennen
aan de gehuwden beneden 23 jaar, zon
der zich evenwel uit te spreken over de
datum, waarop dit zou kunnen Ingaan.
Over kostwinners beneden die leeftijds
grens die niet gehuwd zijn sprak de
minister niet.
Voor een snelle en vakkundige
RADIO-REPARATIE
de
FA. WED. I. P. VAN BERGE
HENEGOUWEN ZN.
Aalmarkt 12 - Tel. 21782
Erkend Philips Reparateur
vangsten zal dan ook die dienst wel
geen bijzondere moelijkheden opleveren.
In de week tussen Kerstmis en Nieuw
jaar komt de begroting vermoedelijk in
behandeling.
Aan de heer J. Ent, magazijnmees
ter bij de Verenigde Touwfabrieken al
hier werd de eremedaille in zilver, ver
bonden aan de Orde van Oranje Nassau
toegekend.
OEGSTGEEST
KERSTSPEL OP „OUD-POELGEEST".
Ter inleiding van het komende Kerst
feest heeft gisteravond op „Oud-Poel
geest" de eerste opvoering plaats ge
had van het Kerstspel „Drie wijzen van
onze tijd" van dr J. R. Callenbach.
In verband met de te verwachten
grote belangstelling en de naar verhou
ding daarvan beschikbare geringe
ruimte is besloten dit mooie spel ook
vandaag en 23 December op te voeren.
Hieraan werken mede de leden vai*„De
Jonge Kerk", van de kring „Oud^Poel-
geesfc", het Jonge Kerkkoor en een
jongenskoor. Het geheel staat onder
leiding van de heer Han v. Hasselt. Het
mooie zaaltje was deze avond geheel
uitverkocht. Onder de belangstellenden
merkten wij ojn. op de belde predikan
ten ds G. F. Callenbach en ds B. C.
Visser en verschillende leden van de
Kerkeraad der Ned. Herv. Gemeente.
Met een korte inleiding van de heer
H, Schokking en het zingen van Ge
zang 25 1 werd de avond geopend.
Met grote belangstelling is onder
ademloze stilte een schitterende ver
tolking van dit indrukwekkende stuk
gegeven.
Humanistisch Verbond
Dr Libke van der Wal over
Verdraagzaamheid.
Zondagmorgen sprak voor een aan
dachtig gehoor de Delftse Rector van
het Gymnasium in het Federatiehuis
over „Verdraagzaamheid".
Spr. begon met een persoonlijke ver
klaring, naar aanleiding van de hem die
morgen pas bekendgeworden regerings
actie in Indonesië. Hij ontkende, dat
de humanist nu zijn mening over ver
draagzaamheid wel aan de kant kon
zetten, zoals hem door een niet huma
nist onderweg was toegevoegd en be
toogde, dat ook voor humanisten
waarvan twee overtuigden tot de rege
ring behoren in sommige gevallen
geweld noodzakelijk kan zijn.
Tot zijn eigenlijke onderwerp komen
de constateerde spr., dat hiervoor tegen
woordig grote belangstelling bestaat.
Ons volk was, zo meende men vroeger
terecht of ten onrechte een ver
draagzaam volk, waarop wij trots wa
ren. Wel is waar zaten godsdienst
twisten ons a.h.w. in het bloed, maar
aan vervolging van andersdenkenden
het kenteken van onverdraagzaamheid
dacht men eenvoudig niet. Deze van
zelfsprekende houding is er op 't ogen
blik niet meer. Niet wij zelf zijn anders
geworden, maar de omstandigheden
hebben ons op verrassende wijze voor
het probleem van de verdraagzaamheid
geplaatst. Eerst i.v.m. de N.SB.-ers.
thans met de communisten. Wat is
verdraagzaamheid? Er bestaat op dit
gebied grondig misverstand.
Het respecteren van onvreschillig wel
ke denkbeelden heeft naar spr. mening
niets met verdraagzaamheid te maken,
her geen hij aan een voorbeeld verdui
delijkt. Een groot deel van ons han
delen wordt bepaald door ons zedelijk
oordeel, d.w.z. ons kennen van goed en
slecht. Het zedelijk oordeel wordt op
gang gebracht door een of andere han
deling,1 maar wat wij zedelijk beoor
delen, is nooit de handeling zelf, maar
altijd het karakter of de gezindheid die
„er achter zit".
Spr. onderscheidt vervolgens zedelijke
oordelen der bepaalde personen n.a.v.
handelingen en zedelijke oordelen der
denkbeeldige personen.
Hierbij moeten die denkbeeldige en
die bepaalde personen goed uit elkaar
gehouden worden. In de praktijk wor
den die helaas echter dikwijls door el
kaar gedacht
Spr. waarschuwt hiertegen. Het prin
cipiële strijden vóór of tegen dat gene
wat men zedelijk of onzedelijk vindt,
mag nooit worden tot een kritiekloos
bewonderen van de medestrijders of een
ongegrond zedelijk veroordelen van de
tegenstanders. Het verwaarlozen van
deze simpele waarheid ontsiert tegen
woordig de politiek, waarbij men de
tegenstanders als een schurk voorstelt
l.p.v. zijn beginselen aan te vallen. En
dan zijn we vlak bij de onverdraag
zaamheid, die er naar streeft, die na-
tuurkrachtlge voorstanders van die on
redelijke beginselen te vervolgen en te
verdelgen.' Maar ook het omgekeerde
komt voor. Tegenstand tegen verderfe
lijke beginselen verslapt, verandert
zelfs in meelopen of aanhangen, omdat
een principiële voorstander van die be
ginselen een behoorlijk «nens is. En men
beschouwt dit dan als verdraagzaam
heid! Maar verdraagzaamheid is niet
alle overtuigingen over één kam sche
ren, doch de dragers van welke over
tuiging ook volkomen vrijlaten in het
koesteren van die overtuiging. Dit is
kwestie van inzicht. Niemand mag ver
volgd worden omdat zijn inzicht te
kort schiet. Gebeurt dit toch dan wordt
hem onrecht aangedaan. Onverdraag
zaam mag men zijn tegenover denk-
beeldep, zonder daarom te menen de
waarheid in pacht te hebben. Men be
hoort echter altijd bereid te zijn tot dis
cussie over en onderzoek van eigen
denkbeelden. Verdraagzaam moet men
zijn tegenover personen, ook als zij
voorstanders zijn van denkbeelden, die
bestreden moeten worden. Daarom er
kent het Hum. Verbond principieel de
persoonlijke vrijheid en daarom is on
verdraagzaamheid tegenover personen,
d.w.z. hun vervolging om geloof of po
litieke overtuiging principieel onhuma
nistisch.
De grenzen van de verdraagzaamheid
kunnen aldus samengevat worden. Ver
draagzaamheid tegen de onverdraag
zaamheid. Bescherming van eigen ver
draagzaamheid, maar op onze beurt
nooit onverdraagzaam tegen personen
worden!
De bijeenkomst stond onder leiding
van ae heer J. G. Fokkema, die in een
slotwoord de aanwezigen opwekte toe te
treden om de sociale taak van de hu
manisten ten opzichte van de belangen
van de cmkerkelijken mogelijk te maken.
Soemitro vraagt Ver. Staten
om steun
REPUBLIKEINSE REGERING
IN BALLINGSCHAP?
De heer Soemitro. de vertegenwoor
diger van de Republiek te Washing
ton, heeft op do Ver. Staten een be
roep gedaan om „politieke en econo
mische steun" voor de Republiek. Hij
heeft aan de Ver. Staten eveneens
verzocht „in ernstige overweging te
willen nemen", Nederland uit te slui
ten van de Marshall-hulp, in verband
met de „politionele actie".
Na een onderhoud met de waarne
mende minister van Buit. Zaken, de
heer Lovett, deelde Soemitro mede, dat
de Republiek zou voortgaan met de Ne
derlanders een sterke weerstand te bie
den, ook al zijn haar leiders gevangen
genomen en hij kondigde daarbij aan,
een nieuwe regering zou worden geves
tigd te Boeklt Tinggi (Fort de Koek,
in Sumatra) en dat, als Boekit Tinggi
mocht worden bezet, de Republikeinse
regering naar elders zou worden over
gebracht. „Zo lang wij over enig gebied
beschikken, zullen wij onze regering in
Indonesië hebben en als dat niet meer
mogelijk is, zullen wij een regering in
ballingschap vormen", zeide hij.
Hoogst merkwaardig!
Een Indonesische Republikeinse woord
voerder te Parijs heelt beweerd, dat Re-
publikeinse troepen heden.... Djokja
hebben heroverd!
Als bron voor zijn bewering haalde hij
de „Indonesische Republikeinse radio"
aan.
Onnodig te zeggen, dat dit bericht
onmiddellijk officieel is tegengesproken.
Poeradiredja ljcht ontslag toe
SLECHTS VREDELIEVENDE
OPLOSSING KAN WORDEN
AANVAARD.
De demissionaire minister-president
van Pasoendan Poeradiredja heeft een
toelichting gegeven óp de ontslagaan
vraag van het kabinet, waarin hij o.a.
zeide: De regering van Pasoendan kan
zich niet verenigen met enig optreden
tegen enig deel van Jndpnes.ië, dat bij
het Indonesische volk gevoelens kan
opwekken in verband met genoemde
strijd. WU zijn van mening, dat de enige
weg tot oplossing van het Indonesische
probleem vrede is.
De regering ls er van overtuigd, dat
slechts langs vredelievende weg een
duurzame oplossing kan worden be
reikt, welke door het gehele Indone
sische volk kan worden aanvaard.
In dit licht moet het besluit worden
gezien, om niet aan de interimrege
ring deel te nemen, zolang tussen de
Nederlandse en de Republikeinse re
gering geen vreedzame regeling is
bereikt.
Een interim regering, opgericht vóór
deze overeenstemming ls tot stand ge
komen. kan geen bijdrage zijn tot het
bereiken van het doel, dat het Indone
sische volk wenst te bereiken met zo
gering mogelijk lijden en offers.
Poeradiredja deed ten slotte een be
roep op allen, om op hun post te blijven
en hun plichten te vervullen. De be
proeving moet zo goed mogelijk worden
doorstaan. Daarom heeft de regering
van Pasoendan zich ook bereid ver
klaard, om haar dagelijkse werk voort
te zetten, totj er een nieuw kabinet
zal zijn.
De slachtoffers van het
ongeluk te Deventer
Bi] het ongeval te Deventer zijn ge
dood: de 26-jarige machinebankwerker
J. W. Hof, de 19-jarige draaier H. W.
Versteege, de 18-jarige W. Steenbruggen
en de 57-jarlge H. J. Broekman, van be
roep smid. Zwaargewond zijn de arbei
ders Bos, Rietman en Weteringen. De
niet gewonde chauffeur is de 46-jarlge
J. Koldeweij. Ongedeerd zijn de arbei
ders Albers, Muls en Ester.
DS H. W. VAN DER VAART SMIT.
Per abuis hebben wij gisteren ln het
verslag van de behandeling van de zaak
tegen ds H. W. van der Vaart Smit ge
schreven, dat ds van der V. S. indertijd
predikant was bij de Ned. Herv. Kerk.
Ds van der Vaart Smit was echter pre
dikant van de Geref. Kerk en stond
achtereenvolgens te Zuid Beljerland,
's-Graveland en Zwljndrecht-Grote
Eindt. In verband met moeilijkheden
in zijn laatste gemeente werd hij in 1936
door de classis Dordrecht van deze ge
meente losgemaakt. Daarna vestigde hij
zich in Den Haag.
KERSTVERRASSING VOOR
WEST-BERLIJNERS.
De Amerikaanse militaire gouverneur,
generaal Clay, heeft aangekondigd, dat
de Duitsers ln de drie Westelijke sec
toren van Berlijn een speciale Kerst
toewijzing van koffie, suiker en choco
lade of suikerwerk zullen krijgen dank
zij de verhoging van de toevoer per
luchtbrug.
SNEEUW IN BERLIJN.
Er viel heden sneeuw in Berlijn. De
vliegtuigen van de operatie-luchtbrug
bleven op alle drie Westelijke vliegvel
den landen.
BEURSOVERZICHT
SPECIAAL MAATREGELEN
VOOR DE NOTERING.
AMSTERDAM, 21 December.
Tengevolge van heden afgekondigde
maatregelen ten aanzien van de note
ring van fondsen op de effectenbeurs,
was van handel in de gebruikelijke zin
geen sprake. Het bleek dat de Nederl.
Staatsobligatiën prijshoudend waren,
doch dat de koersen merendeels s.ecnts
een fractie of in het geheel niet ver
schilden bij die van gisteren. Voor In
dische gemeentelijke obllgatiën bleek
het in vele gevallen niet gemakkelijk
om tot notering te geraken. De Indi
sche tramweg-ODligatién waren meren
deels wat hoger, doch de koersstijging
was in verscheidene gevallen, niet zo
groot als de daarvoor volgens bovenge
noemde maatregelen gestelde limiet.
Wat de aandelenmarkt betreft, zo
bleek dat de Nederlandse binnenlandss
industrieaandelen goed gestemd waren.
Unilevers waren een paar punten be
ter en hetzelfde was het geval met de
Philips-aandelen. De Scheepvaartmarkt
was stil. De koersen waren weinig cf
niet veranderd. Voor Koninklijke werd
een koers vastgesteld van 320. In de
Tabak-afdeling waren aandelen De.i-
Mlj. iets hoger, doch een paar punten
beneden de tepprijs van gisteren. Vcor
HVA's kwam de koers circa 4 punten
hoger te liggen, of juist een verschil,
zoals vastgesteld volgens de afgekon
digde maatregelen. Amsterdam Ru ober
gaf hetzelfde beeld. Bankaandelen lets
hoger. De Amerikaanse markt was ver
waarloosd.
