Schiphol groeit in
adembenemend tempo
Over acht jaar werken er 15.000 mensen
Het Parijse Uno-seizoen ten einde
en
Gary Davis, de kampeerder van Chaillot,
heeft een „geautoriseerde stem" gekregen
Geldzuiverings-faciliteiten
onbelangrijk voor kapitaalmarkt
Grote kapitaalwinsten hoofdzakelijk schijn
VOOR DE JEUGD
87ste Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD Zaterdag 11 December 1948
Tweede Blad No 26564
ivoera en zes muiioen Kilogram vra<
j betalende bezoekers en meer dan 23
(Speciale reportage)
Op de vjn. vliegweide „Het Schipshol", in 1917 in de N.O. hoek van
de Haarlcmmermeorpolder aangelegd voor de opleiding van militaire
vliegers in de stelling Amsterdam, groeit een wereldluchthaven in een bij
na adembenemend tempo. De kleine houten keten, die dienden voor
de berging van de militaire Spijkers en Fokkers, zyn veranderd in mach
tige centraal verwarmde, stalen loodsen. Benzinevaten werden honderd
duizenden liters bevattende tank installaties, waaruit de gestroomlijnde
tankwagens gulzig hun steeds weer opnieuw om voedsel vragende
ronde lichamen vullen. Het wachtkamert je voor passagiers groeide tot een
zeer modern restaurant annex dancing. Voor de haven-, de weer-, en
de verkeersdiensten kwam er een ruim stationsgebouw met een alles do
minerende toren. De stal- en stormlantaarns van weleer gloeiden aan
tot een, millioen kaarsen tellende, nachtlandïngsinstallatie. Ganse
batterijen telefoon-, radio- en telexapparaten werden opgesteld en op
het grastapijt van het landings terrein borduurde men een Drachtig pi-
troon van landings- en startbanen, die ook de zwaarste vliegtuigen van het
internationale verkeer waarborgen dat zij er veilig neer kunnen strij
ken
7 Nieuw project
alweer in voorbereiding
Schiphol is op verbijsterende wijze ge
groeid sinds het officieel door onze re-
gering als wereldluchthaven werd aan
gewezen.
Het groeit bovendien nog iedere dag.
Nog altijd is Schiphol een allegaartje
van gebouwen en loodsen en barakken,
maar uiterst snel wijzigt zich thans dat
beeld. De „straat van de vrijheid", eens
hoofdader van het verkeer tussen de
barakken, vindt men nog slechts ten
dele terue en naarstig wordt gewerkt
aan de voltooiing van een normaal stra
tenplan met. historisch passende namen.
Als de huidige plannen zijn uitgevoerd
zal Schiphol een bevolking tellen van
omstreeks 15.000 personen.
Men berekent, dat het nog een jaar
of acht zal duren voordat het zover is,
maar deskundigen breken zich inmid
dels het hoofd over de vrdag hoe die
enorme massa werkers straks van en
naar Amsterdam, waar de meerderheid
wonen zal, moet worden vervoerd.
De spoorwegen hebben het plan ge
had om een ondergrondse te bouwen
tussen Schiphol en de hoofdstad. De
directeur van de Amsterdamse Gemeen
tebedrijven verzekerde ons dat dit voor-
nemen echter van de baan is, althans
voor de eerste twintig jaar. De uitvoe
ring zou trouwens op vele moeilijkheden
gestuit zijn. Amsterdam is een stad op
palen. Onder die palen door te gaan
zou te veel diepte eisen. Uit practisch
oogpunt bezien zou daarom een station
alleen mogelijk ziin op het Museum
plein, omdat men in die omgeving geen
pa ten vindt.
Maar met die spoorlijn en dat station
alleen is men er geenszins. Vijftien dui
zend mensen afgezien van een be
trekkelijk klein deel voor de nachtdienst
zouden 's morgens en 's avonds op de
spitsuren moeten worden vervoerd. In
een normale trein gaan duizend perso
nen.
Een uur lang zou er dus elke vier
minuten een volle trein tussen Am
sterdam en Schiphol moeten rijden,
om allen tijdig op hun plaats van be
stemming tc brengen. Op zichzelf zou
dat al een zware opgave zijn. Is het
echter niet te verwachten dat een be
langrijk deel van die 15.000 per rijwiel
naar het station komt. zodat voor de
nodige stalling moet worden gezorgd? I
Hoeveel bergruimte moet men daar
wel voor beschikbaar hebben in een
stad, die nu al uit haar voegen spat
door de overbevolking
Als Schiphol eenmaal ziin nieuwe ge
daante zal hebben gekregen. zal het
hoofdstedelijk bestuur echter voor een
oplossing hoe dan ook moeten zorg
dragen. Het is waarschijnlijk, dat men
dan zal besluiten de tram door te trek
ken naar het vliegveld
Er Hikt nog een andere mogelijkheid
te ziin. Op de vruchtbare klei van de
polder mag men natuurlijk geen nieuw
tuindorp bouwen. Men zou dat nochtans
wel kunnen doen in de buurt van Aals
meer, waar ruimte is en waar de grond
van een zodanige samenstelling is dat
tegen huizenbouw op grote schaal geen
overwegende bezwaren zullen zijn.
VERKEERSWEG AMSTERDAM-
DEN HAAG TEN DELE
OVERDEKT.
De snelle groei van de luchthaven
kan de toeneming van het verkeer, van
het passagiers- en het goederenvervoer,
nauwelijks bijhouden.
De KLM en elf andere grote maat
schappijen hebben hun vaste diensten
op Schiphol, en er landen tientallen
toestellen van de z.g. „wilde vaart".
Honderd en vijftig vliegtuigen gaan er
dagelijks in en uit. In acht maanden
tud werden ruim 254.000 passagiers ver
voerd en zes millioen kilogram vracht-
- - - -"000
000
namen er aan rondvluchten deel. Zo
voortgaande zal Schiphol welhaast uit
haar pakje gegroeid zijn, voordat zij het
goed en wel heeft aangetrokken Onze
luchtvaartdeskundigen ziin daar al op
bedacht. Vandaar dat zii reeds weer een
volkomen nieuw project hebben ontwor
pen dat zeer binnenkort aan de open
baarheid zal worden prijsgegeven en alle
officiële instanties al gepasseerd is. Het
komt er op neer. dat. het vliegveld ook
naar de andere zijde van de grote ver
keersweg AmsterdamDen Haag zal
worden uitgebreid. Die weg zal dan over
een vrij lang gedeelte overdekt moeten
worden. Hii zal echter nog belangrijker
worden dan thans omdat in dit laatste
project het stationsgebouw van de lucht
haven direct aan die weg komt te lig
gen
HUIS VAN VIJF VERDIEPINGEN
Het platform van gewapend beton op
Schiphol heeft thans een oppervlakte
van niet minder dan 12 HA. De zeven
vllegtuigloodsen hebben een gezamen
lijke oppervlakte van 24.000 vierkante
meter, terwijl er bovendien nog twee in
aanbouw zijn. Zij ziin van de meest mo
derne constructie en nochtans niet groot
genoeg om er de grootste toestellen ter
wereld in te bergen, te weten die van
het type „Constitution", welke 16 meter
hoog zijn (dat is een huis van vijf ver
diepingen).
De „Constitution" wordt momenteel
nog uitsluitend voor militaire doel
einden gebruikt, maar verschillende
Amerikaanse maatschappijen gaven al
opdracht tot de bouw van deze vlieg
tuigen voor passagiersvervoer. Wel
licht zal men t.z-t. tot loodsen met
uitschuif bare wanden moeten komen,
geliik een mecano-doos.
Het nieuwe stationsgebouw zal deze
winter in dienst worden gesteld, ter
wijl men verwacht dat de verkeers
toren omstreeks Maart geheel gereed
zal zijn. In iede opzicht zal onze lucht
haven dan met het buitenland kun-
concurreren
Vlieaveld Schiphol 1948.
K.LM.-Luchtfoto
Diplomatiek personeel der
Sovjet Unie in Amerika
sterk verminderd
(Van onze correspondent te New York).
Gedurende de laatste drie maanden
heeft de Sovjet-Unie haar diplomatiek
personeel in de Verenigde Staten be
langrijk verminderd. Cijfers tonen aan,
dat eind November nog maar 225 leden
van de diplomatieke Sovjetstaf in de
Ver. Staten aanwezig waren tegen 290
op 1 Augustus. Tijdens de oorlog, in
1945, bereikte hun aantal een top van
2300 personen, die hoofdzakelijk belast
waren met toezicht op de verschepin
gen van goederen ter waarde van bil-
lioenen dollars, welke volgens de lend-
lease overeenkomst naar het geallieerde
Rusland werden verzonden (en waarvan
de rekening nog steeds niet vereffend
is).
Het sluiten van de Sovjetconsulaten
in San Francisco en New York was
aansprakelijk voor ongeveer de helft
van genoemde personeelsvermindering.
De rest was hoofdzakelijk een gevolg
van de steeds in omvang afnemende
wederzijdse handelsovereenkomsten. De
Amerikaanse export naar Rusland is
aanzienlijk teruggelopen tengevolge van
de scherpe controle op de verscheping
van zware machinerieën en andere goe
deren, die er toe bij kunnen dragen om
Rusland's oorlogspotentieel op té bou
wen.
De staf van de Sovjet-handelsorgani
satie in de Verenigde Staten, de Amtorg
is daardoor drastisch ingekrompen. An
derzijds is het aantal officiële USA-
vertegenwoordigers in de Sovjet-Unie
vrijwel gelijk gebleven. Het omvat in
Moskou ongeveer honderd leden van de
diplomatieke staf.
UIT VROEGER EEUWEN
Eens werd de Rijnstreek door
ondergang bedreigd
XI*
De veenderij is in ons land mogelijk
wel zo oud als de bewoning. Reeds om
streeks het begin onzer jaartelling ver
haalt een Romeinse schrijver hoe de
bewoners van het Noorden van ons land
tot de armzaligste ter wereld behoren.
Want hun land wordt tweemaal daags
door de zee overstroomd, zodat men
niet weet of het land *s of water- De
mensen wonen er op kunstmatige heu-
els en berk en wilg, bestond nog slechts
uit veenputten en ribben, d.z. stroken
waarop de turf gedroogd werd. Kaden
en landscheidingen verdwenen, ja in de
loop der jaren vrdween in Rijnland
een aantal dorpsgemeenten geheel of
gedeeltelijk.
RIJNSTREEK MET ONDERGANG
BEDREIGD.
Het scheen of het gehele land, met
name benoorden de Rijn, met ondergang
bedreigd werd. Naast de van ouds be
staande meren, en dat waren er niet
veel, ontstonden nu overal diepe plassen
veis, en leven van de visvangst of van en putten, die zich bij de heersende
wat de zee hen oplevert. En als brand
stof gebruiken zij een soort modder, die
meer door de wind dan door de zon ge
droogd wordt.
En ook uit de oudste berichten uit de
vroege Middeleeuwen is sprake van „da-
rinkdelven". Zolang echter de bewoning
nog maar gering, en de houtrijkdom
groot was, bleven grote oppervlakten
veen liggen, zoals ze door de natuur ge
vormd waren.
Wie dan ook een oude kaart van Hol
land van 1300 bekijkt, ziet daarop
behalve enkele meren een groot moeras
sig veengebied, doorsneden door talloze
waterlopen en rivierarmen.
't GAAT VERKEREN
Om het verkeer van de transportvlieg
tuigen over de luchtbrug naar Berlyn
ook onder de slechtste weersomstandig
heden mogelijk te maken, worden langs
de randen van het vliegveld Tempelhof
mistlampen en lichtkruisen aangebracht.
Ook de kerkhoven worden voor dit doei
gebruikt*
Maar na 1300 gaat de toestand ver
anderen. Met de toename der bevolking,
de ontwikkeling der steden en het ont
staan van nijverheid nam de vraag naar
brandstof toe. Bovendien nam de oor
spronkelijke houtrijkdom af. Allemaal
redenen om het veen intensiever aan
te spreken
Reeds vroeg hadden de landsheren be
grepen, dat toenemende vervenmg ook
een gevaar inhield. Grote oppervlakten
land toch werden door de wjlde verve
ning in een woestenij herschapen, en
verloren daardoor ook als belastbaar ge
bied haar waarde voor de inkomsten
van de graaf. Daarom werden aldra
voorschriften gegeven voor het vervenen.
Zo mocht vruchtdragend teelland niet
verveend worden. Ook mocht van elke
morgen land slechts een klein gedeelte
per jaar vergraven worden, terwijl de
uitvoer van turf bu.ten het graafschap
verboden was-
Maar het baatte niet. De vervening
nam steeds toe, en nieuwe, en meerdere
bepalingen volgden. Zo werd ondermeer
voorgeschreven dat een zekerheidsstel
ling gegeven moest worden voor de las
ten, en het afgegraven land met els be
plant.
Maar de vervening ging door! Vooral
in de 16de eeuw, toen de uitbre ding der
steden en de toenemende nijverheid
(vooral de brouwnering!) steeds meer
brandstof eisten.
Op grote schaal begon men de venen
in het midden van Holland aan te ste
ken, overal waar de brandstof was weg
gehaald een wildernis van water en
moeras achterlatend. Nog erger werd
het. toen n de loop der 16de eeuw het
baggeren (slachturven) in gebruik
kwam. en overal grote, diepe plassen
ontstonden Plakkaat op plakkaat
trachtte de afgravingen binnen bepaal
de perken te houden, maar naar het
schijnt met niet al te veel resultaat.
Het eens vlakke land, begroeid met
Westen en Zuid-Westen winden door
afslag steeds meer uitbreidden in N. en
O. richt ng.
Toen echter sloegen de belanghebben
den de handen ineen. En alom nam men
de droogmaking der ontstane plgssen
ter hand. Zo werd in 1730 begonnen
met de herovering van de Vier Am
bachtspolder. Ruim vijftig jaren later
nam de Staat de droogmaking van de
plassen over. In 1815 werd het droog
gemaakte gebied tussen Nieuwkoop en
Ter Aar als polder gereglementeerd,
En weldra bleek dat de ingrijpen
de ontgraving dezer veenstreek heil
zame gevolgen had. De bodem toch
van de ontstane droogmakerijen be
stond voor een groot deel uit oude,
blauwe zeeklei. En daardoor kon heel
(Van onze Parijse correspondent) I alle teleurstellingen, die dit diploma-
Wanneer men, aan het einde van het I tleke seizoen van Parijs heeft gebracht.
Uno-seizoen re Parijs, de balans op De stem van Gary Davis, die een ano-
wil maken van de diplomatieke succes- niem lid van de ongeorganiseerde mas-
sen en mislukkingen der heren gedele- sa wil zijn en blijven, is tot de offi-
geerden, zal zelfs een optimist de nei- ciële kringen doorgedrongen. Het was
ging kunnen onderdrukken om zich m misschien het enige menselijke geluid,
de handen te wrijven van voldoening dat tijdens deze maanden in Parijs daar
over de geboekte resultaten, want die te beluisteren is geweest. Want de on-
resultaten zijn, helaas, gering geweest, zekerheid en de angst van de wereld ver-
Als desalniettemin deze manifestaties leende haar het accent der waarachtig-
in naam des vredes toch nog iets an- heid.
ders achterlaten dan de wrange smaak
van een universele mislukking en
van een bang vooruitzicht dan kan
men daar één man, die geen gedelegeer
de was, een jonge man van 26 jaar, er
kentelijk voor zijn: Gary Davis, we
reldburger nummer 1, die de moed heeft
gehad uit te schreeuwen wat millioenen
mensen onbewust gevoelden. De vrees
namelijk, dat de honderd eminente di
plomaten. die de toekomst van de we
reld in hun handen hielden, te kort
zouden schieten, mogelijk niet in ken
nis maar in wijsheid en vooral in fan
tasie. Davis heeft aan deze angst een
stem gegeven en naar deze stem wordt
ook m officiële kringen thans geluis
terd.
Men herinnert zich hoe voor de ope
ning van het seizoen, de kranten g>
amuseerde stukjes gaven over een jonge
Amerikaan, die het er op gezet had op
de trappen van het Palais Chaillot zijn
kampbed op te slaan. *s Avonds brach
ten omwonenden hem een potje eten
en de journalisten, op zoek naar stof
de heer Wysjinksky was toen nog
niet gearriveerd waren Davis dank
baar. dat hij hun copy voor een artikel
leverde. Zij maakten een praatje met
hem en schreven daarna, dat Gary een
vriendelilke, wat verlegen jongen was,
een originele, maar tamme dwaas, die
vrijwillig afstand had gedaan van zyn
privileges als onderdaan der machtigste
staat ter wereld. Een ongevaarlijke zon
derling met denkelijk een wat verward
brein. Een paar dagen later werd Davis
door een Franse politieauto van de
stoepen van het paleis verwijderd en
het leger journalisten wierp zich op
andere objecten. Knappe koppen gin
gen de wereld organiseren. Gary scheen
te hebben afgedaan, alles op zijn tijd.
Gary Davis had niet afgedaan. Hij
was geen charlatan op zoek naar sen
satie. Deze verlegen jongen zette zijn
actie voort. Wilde hij dan een partij
of een beweging stichten? Het een
noch het ander.
Hij voelde zich niet meer veilie. zelfs
niet onder protectie van Amerika en
hij wilde daarvan getuigen. Overal. Ook
ln de zittingszaal der Ver Volkeren,
die hem, voor de tweede maal, met de
sterke arm lieten verwijderen. Intussen
had zich een kring van Paryse littera
toren om Davis heen geschaard, die
hem sympathie betuigden, en prof.
Albert Einstein zond hem een telegram,
waarin stond dat ..een nieuwe oorlog
de totale vernietiging van onze bescha
ving zal betekenen" en dat de op
richters van de Uno de oprechte wil
hadden betoond de wereld van de on
dergang te redden, maar dat helaas dit
ifchAam haar onmacht had bewezen
om het probleem van de vrede op te
lossen". Tientallen artisten en intellec
tuelen deelden op de drukste punten
van Parijs, bii de opera en od de Place
Concorde en bij de Etolle, bil.Iet les uit,
waarop een oproep was gedrukt om
Garv Davis te steunen. Vergaderingen
werden belegd, duizenden en duizen
den Parijzenaars stroomden erheen. De
kranten waren verplicht opnieuw te
schrijven over deze jonge Amerikaan,
„de piloot die geen bommenwerper
meer wilde besturen". Maar de gea
museerde ironie was nu uit de versla
gen verdwenen En Evatt. onder wiens
presidium het incident in de zittings
zaal had plaats gegrepen, trad per-
soonliik in contact met Gary Davis en
beloofde hem zijn ..dossier" en zyn
plan aan de gedelegeerden voor te
leggen. Gary Davis, de voormalige
kampeerder op de trappen van het Pa
lais de Chaillot was een ..geautoriseer
de Dersoonliikheid" geworden.
En uit deze transformatie kan men
misschien een lichte troost zoeken voor
dit gebied, eens een schier onbe
woonde streek van veen en moeras,
worden tot een der vruchtbaarste
gebieden van Nederland,
Een streek waar de boer met trots
zijn akkers en weiden toont, en wijzen
kan op het opschrift dat indertijd op
een schuur in Aarlanderveen was aan
gebracht:
Heb achting voor de boerenstand,
Het hoofdbedrijf van Nederland.
(Slot volgt).
Vorige artikelen in deze reeks werden
gepubliceerd op 25 September, 1, 9. 16.
23 en 30 October, 13, 20 en 27 Novem
ber en 4 December.
Kerst is in aantocht, ook voor t
kroonprinsje van Zweden, de kleine Carl
Gustaf. Samen met zijn zusje, Christina
rolt hy het deeg voor de Kerstkoeken,
die hij zelf mag bakken.
Unesco doet nuttig werk
IN TWAALF LANDEN ZULLEN
„BOEFENBONNEN" WORDEN
GEDISTRIBUEERD.
(Van onze Parijse correspondent).
De Unesco het culturele orgaan der
Ver. Volkeren heeft in Parijs Sinter
klaas gevierd. In een der zalen van het
Unesco-huis waren een paar honderd
journalisten verzameld. Eén rij stoelen
was voor de diplomatieke vertegenwoor
digers van een dozijn landen gereser
veerd, en achter een tafel met pakket
ten hadden enkele hoge autoriteiten
van Unesco plaats genomen.
Er werden een paar redevoeringen af
gestoken en daarna begon de uitdeling
van pakjes aan de diplomaten. Onze
culturele attaché nam er een voor In
donesië in ontvangst.
Wat er in zat? Boekenbonnen. voor
een gezamenlijk bedrag van 150 000 dol
lar. Deze bonnen worden in Oostenrijk,
China. Tsjecho-Slowakye. Griekenland,
Hongarije. Italië. Indonesië, Iran, de
Phillipijnen, Polen, Engeland en Frank
rijk aan de universiteiten, scholen en
bibliotheken gedistribueerd, waarna
men in elke boekhandel op die bonnen
elk gewenst werk. waar en in welke taal
ook verschenen, gratis kan verkrijgen.
De tegenwaarde van de getoucheerde
bons wordt maandelijks door de Unesco
terugbetaald. Op Internationaal plan is
dit de eerste grootscheepse poging om
de funeste culturele gevolgen der hui
dige deviezenbelemmeringen te bestrij
den.
De Sabena werkt dit jaar
met verlies
Onze Brusselse correspondent telefo
neerde ons:
Volgens een verklaring van de Bel
gische minister van verkeer zal de Sa
bena in 1948 met verlies werken, terwijl
in 1946 een winst werd gemaakt van 123
millioen francs en in 1947 een winst
van 83 millioen francs.
Sommige leden van de parlementaire
commissie voor verkeersaangelegenhe-
den geven als hun mening te kennen,
dat momenteel alle luchtvaartmaat
schappijen te veel zich om snelheid be
kommeren ten nadele van de veiligheid.
Sabena is thans begonnen met een
geregelde vrachtverkeersdienst op de
Congo. Daartoe worden C 47 toestellen
met een laadvermogen van 3 ton en
C 54 toestellen met 8 ton laadcapaciteit
gebruikt. Te Antwerpen zal een beurs
voor luchtvrachten gevestigd worden.
Zelffinanciering noodzakelijk
(Van onze financiële medewerker).
Al kan men de concessies, welke
Minister Lieftlnck by de behandeling
van het wetsontwerp „Geldzuivering"
heeft gedaan, niet onbelangrijk noe
men, ze zyn toch slechts van partiële
aard en de grote lyn der goedkoop-
geldpolitiek. waartegen in de Kamer
scherp verzet rees. is gehandhaafd.
Minister Lieftinck blyft van mening,
dat ruimere deblokkering verdere in
flatie zal veroorzaken, hetgeen hij te
recht wil voorkomen.
Een andere vraag is, of de thans nog
geblokkeerde gelden voor meer dan een
gering deel in de consumptieve sfeer
zullen terecht komen en dus inflatoire
invloed zullen uitoefenen. Dit wordt
met reden betwijfeld, vooral wanneer
die gelden niet bij kleine bedragen maar
ln hun geheel worden vrijgemaakt, in
welk geval er op de kapitaalmarkt be
legging voor zal worden gezocht.
Nakaarten heeft thans, nu het wets
ontwerp is aanvaard, geen zin meer. We
kunnen bly zyn met de faciliteit, dat
althans ca. f. 15 millioen. door bedrijven
op onderpand van geblokkeerd geld ge
leend, vrij komt. dat de looptijd van de
3% Investeringscertificaten en de 3 1/4
Beleggingscertificaten van 5 tot 4
Jaar wordt verkort en deze papieren
voor de betaling van oude belastingen
en van de bijzondere heffingen zullen
mogen worden gebruikt.
Veel invloed zullen de door Minister
Lieftinck toegestane concessies op de
kapitaalmarkt niet hebben en te wach
ten is dat deze meer en meer de invloed
van de grote kapitaalbehoeften by de
bedrijven zal ondervinden.
Deze week brengt aandelenemissies,
De Plaatwellery en de Blikemballage-
fabriek Thomassen en Drijver, welke
die kapitaalnood duidelijk demonstre
ren. Emissies van mooie bedrijven, die
de laatste jaren grote winsten hebben
behaald en gunstige vooruitzichten heb
ben, maar die hun kapitaal moeten
aanpassen aan de verminderde waarde
van geld, vooral nu grotere voorraden
moeten worden aangeboden, grotere
assortimenten moeten worden gevoerd,
het debiteurencijfer stijgt en de fiscus
voor allen om uit te kiezen; de
groteren (1116 jaar) vijf, de
kleineren (711 jaar) drie goede
oplossingen. Naam. leeftijd en
adres onder de raadsels. Inzenden
naar Bureau Leidsch Dagblad, of
naar Wasstraat 38, tot uiterlijk
Dinsdagmorgen 9 uur.
I. (Ingezonden door Leny Labordus).
Mijn eerste zit in mijn tweede, myn
tweede om mijn eerste. Mijn eerste deel
is een viervoetig dier; mijn tweede heb
ben alle mensen.
II. (Ingezonden door Janny Kiel). Je
moet 13 woorden zoeken, alle van 4 let
ters. Langs de le letters, van boven
naar beneden gelezen, vind je iets.
waarnaar vele kinderen uitzien. 1. Te
genstelling warm. 2. zwemvogel, 3.
kleur, 4. lekker warm eten, 5. wat we
dagelijks drinken, 6. tegenstelling van
schoon. 7. getal, 8. geldstuk, 9. voetbal
vereniging, 10. ontkenning, 11. stemge
luid. 12. bloem (paars of geel). 13. be
tekent: een ogenblik.
III. (Ingezonden door Joke Vollenga).
Hij is een groot zwart paard,
Hard lopen is zijn aard.
Hij wordt niet moe. hoe lang hij 't doet.
Zijn adem is zo zwart als roet.
Hy hinnikt niet, maar gilt als dol,
En gaat toch altijd weer op hol.
Zijn stijve staart is recht en lang,
Zijn teugel is een ijzeren stang.
De slokop is nooit lui of traag,
Maar werkt niet met een lege maag.
Hy is een
IV. (Ingezonden door Kees Spieren
burg). Ik heb een neus, en kan toch
niet ruiken. Wie ben ik?
V. (Ingezonden door Willy Botters).
Ik ben iets van 14 letters, dat iedere
dag in de krant staat. 6, 2. 2, 7, 3 is een
groot beest, 11. 10 een win tervoertuig,
5. 8. 12 een familielid, 1, 4, 11 een meis
jesnaam, 13. 2 ook een familielid, 6, 11,
14, 1 een tweetal, 9 is de 7e letter van
het alfabet.
VI. (Ingezonden door Aat Collee).
Mijn eerste deel behoort bij een schip,
myn tweede deel is een deel van ons
gezicht. Mijn geheel is een stad in
Limburg.
VII. (Ingezonden door Willy Rijn-
hart). Mfjn geheel is een spreekwoord
van 9 letters. 5. 6. 7 gebruikt Zwarte
Piet soms. 4, 1. 2, 2, 8 is een meisjes
naam, 3, 9 teken van stilte, 1, 6. 7, 4
schoorsteenzwart.
VIII. (Ingezonden door Jacquelientje
Kat). Verborgen plaatsnamen: 1. evt
endre (in Overysel); 2. Irzeikeze
(in Zeeland): 3. Wlozle 'ln Over
ysel): 4. Rkamala (in Noord-Hol
land); 5. Luenweadre (in Fries
land).
OPLOSSINGEN
der raadsels uit het vorige nummer.
1. Horizontaal: 1 nachten, 7. openen. 8.
>d opnen) ltte retour, 12. mi., 13. een,
14. At. 16. me, 17. netheid, 19. in
dutten. 24. a.e., Ine, 25. engelen,
27. oe, 28. prei. 29. L.Sna, 30. re,
32. ge. 33. aardig, 36. aas, 38. vrij, Li,
40. e. Oke. 41. kriel. 43. meelopen, 44.
ee. 45. bode. 46. nok. 47. It (van lat).
Verticaal: 1. Noormannen. 2. appel,
3. cent. 4. h,n,e,o, 5. tenue. 6. en. 9
beneden, 11. re. min, 14. Ata: 15. Theo,
18. eierdop. 19. iep, cake. 20. deeg. sl.
21. Unie. 22. tel, 23. els, 26. naaien.
31. eikel. 34. rook, 35. Gent. 37. are.
38. vlo, 39. y, me. 42. eb.
2 Zierikzee.
3 Margriet; 1. molenaar, 2 Aalsmeer.
3. redactie, 4. generaal. 5. raadsels.
6. inktvlek, 7. ereteken, 8. telefoon.
4 Eigen haard is goud waard; hand.
eg, Arie, den. groen, drie. waard,
sigaar, oud.
5. a. donderslagen, torenslagen, b. Tot
hy wakker wordt.
6. Gouda: goud. a.
7 Napoleon; appel, Leo, loon. non.
Beste raadselnichtjes en -neefjes.
Onze derde ronde! Nu is het een
rustiger week. na alle St. Nicolaasdruk-
te. met het kruiswoordraadsel er bij
Maar: het was een prettige drukte! Ik
zijn rekening presenteert. Op voor aan
deelhouders pijnlijke wijze heeft Allan
en Co dit doen blijken in haar jaarver
slag over 1947, waarin nog wel een rede
lijke winst werd behaald, maar die ge
heel voor afschrijvingen, etc. wordt in
kas gehouden, omdat de in Juli j.l. uit
de emissie van f. 750.000 aandelen
118 verkregen gelden in het bedrijf
zyn weggesmolten en bankiers uit. 1947
een vordering hadden van f. 2 millioen.
Hier raken we een algemene ver
schijnsel.
Wij hebben er vroeger meer dan eens
op gewezen dat men zich aan de grote
winsten van 1946 en 1947 niet moest
eergapen. Want deze winsten stonden
in de meeste gevallen tegenover een
in vooroorlogse guldens uitgedrukt
kapitaal en geven ln vele gevallen nog
een scheefgetrokken beeld van de ka-
pitaalsrevenuën.
Meer en rneer blijkt dat, om het be
drijf in stand te kunnen houden en bij
de eisen van deze tijd te kunnen aan
passen, 'grote kapitaalsuitgaven nodig
zyn, waarin voorlopig door bankiers
werd voorzien, maar die ter handhaving
van een gezonde financiële positie der
ondernemingen tot uitbreiding van het
kapitaal moeten leiden, omdat het hier
risico-dragend kapitaal betreft, waarin
slechts tijdelijk door de Hers'telbank en
niet door de uitgifte van obligaties mag
worden voorzien.
Afgezien van het feit dat nieuw ka
pitaal in deze tijd moeilijk is te ver
krijgen, zullen de ondernemingen ten
aanzien van kapitaalsuitbreiding de
grootste voorzichtigheid moeten be
trachten, omdat wegens toenemende
concurrentie, grotere verkoopkosten, etc.
allengs met matiger winsten rekening
moet worden gehouden.
Vandaan ook het bezwaar van de in
dustrie tegen het niet mogen doorbere
kenen van de jbngst-e loontoeslag, al
wordt ook van die zijde toegegeven dat
zoveel mogelijk moet worden gedaan
om een nieuwe spiraal beweging van
lonen en prijzen te voorkomen.
Een onderzoek van prof. Brouwers,
die thans tot Secretaris-Generaal van
het Dep. van Ec. Zaken benoemd zal
worden, heeft uitgewezen dat by 60
bedryven, rekening houdende met ein
redelijke afschrijving der duurzame
productiemiddelen op basis van de
vervangingswaarde, dooreengenomen
een winst maken van 5.2 van de
omzet in vergelijking met 11.1 by
een groot aantal Amerikaanse bedrij
ven.
Speling om de bedrijven in welke
vorm ook, nieuwe lasten op te leggen,
is er dus niet en men kan alleen maar
hopen dat door verdere bedryfsrationa-
lisatie, grotere omzetten en verlaging
van belastingdruk, de bedrijven in staat
zullen worden gesteld om zodanige win
sten te behalen dat aan aandeelhouders
een redelijk dividend kan worden uit
gekeerd en tegelijkertijd de onderne
mingen zoveel mogelijk voor zelffinan
ciering zullen kunnen zorgdragen, om
te voorkomen dat na verloop van tijd,
als pryzen en winsten dalen, kapltaals-
venvatering moet worden geconstateerd.
Dat Minister Van den Brink en prof.
Brouwers voor de hiermee samenhan
gende problemen een open oog hebben,
stemt tot dankbaarheid.
SCHEEPSBERICHTEN.
CATS 0/12 /an A dam te Nor
folk; KLIPFONTEIN 9/12 van Lal Pal-
mas te Kaapstad; llkkerk.erk. Am-
sterdam—Oost Afrika pass. 9/12 GJbraL
miste wel enkele namen door alle festi- ,n f9 M .AWest Airika,
viteilen. Die hoop ik nu weer aan tc H 12
treffen. St. Nicolaas heeft jullie dus town Rotterdam, 'past "/ll ri»
weer goed bedacht, zoals ik uit verschil- ma-, pr. joh. wii.lem frtso miibnpk
lende brieven las. En hij heeft jullie ~^®l6en- P3- J0'i2 Seniles; pr. maü-
vooral extra veel laten snoepen di' jaar! Montreal- Antwerpen. nass 1012
Ik geloof, dat hy daarvoor de winkels fl pr. willem VAN or ante
heeft leeggekocht! Nu gaan we op dc
Kerstvacantie toe. alweer wat fijns! To
volgende week. en werk pleizierig.
Allen hartelijk gegroet door jullie
Raadseltante,
Mevr. M. J. BOTERENBROOD
I VLA "BINTEN
Hprllngru: ?:TAD
11 12 van Cw.a'olanca
te Rotterdam verwacht; ZUPENbÊRQ
RotterdamSavona, pass 10.12 Qlhral-
Aruba t„
10/12 van
<«k) 1*12
raio (Italië), MAT.Vlv/t
MM te SydDev NKrtyji
van Sue7 was Bahrein.
