Er is geen defensie tegen atoom-wapens Tweede Kamer neemt Justitiebegroting aan WEERBERICHT Door de hardnekkigheid der radiatie kan een land eeuwen besmet blijven De Rechten van de mens in de Y. N. aanvaard Met een enkel woord Mild standpunt van minister Wijers inzake straffen 87ste Jaargang ZATERDAG 11 DECEMBER 1948 No. 26564 LEIDSCH DAGBLAD Directeur: J. W. Henn. Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f4.15 per kwartaal; 32 cents per week Telefoon Dir. en Adm.: 25041; Red. 21507 Witte Singel 1, Lelden - Giro no.: 67055 Weinig reden tot vreugde bij een afscheid Ongetwijfeld zal het moeilijk vallen om veel goeds te zeggen van de te Pa rijs gehouden zitting der Verenigde Na ties. Want nimmer was op enig punt van belang overeenstemming te berei ken. Laten we de rij der voornaamste pun ten van behandeling eens nagaan. Om te beginnen natuurlijk: Berlijn. Onder leiding van dr Bramuglia hebben de z.g. neutrale leden van de Veiligheidsraad als het ware hemel en aarde bewogen een vergelijk mogelijk te maken. Resul taat: nihil. - Dan Palestina. Ook hier geen enkele beslissing, die afdoende dit vraagstuk uit de wereld helpt. Alles half werk en mischien juist daardoor ge schikt om ongekende gevaren te voor schijn te roepen. Het is alsof men voelt in een doolhof te land te zijn gekomen en daardoor te worden verlamd. Men zwalkt heen en weer, men aar zelt beslissende besluiten te nemen en zodoende komt men niet verder. En is dat op zich zelf niet het beste bewijs, dat men in feite met het vraagstuk ver legen zit? De beste remedie zou zijn het Internationale Hof van Justitie te doen uitmaken, of men het recht heeft, om de Arabieren te ontzetten uit hun rech ten in Palestina en daar een Joodse staat op te richten. Dat zou tenminste houvast geven, die nu ten enenmale ont breekt. Juridisch zou men dan tenmin ste sterk staan, terwijl men thans in den blinde rond tast. Met gevolg, dat men niet tot afdoende beslissingen kan kómen. Het zijn momenteel sympathieën en anti-pathieën. die haar woordje spre ken, gespeend "van elke juridische on dergrond. Blijkbaar durven de voorvechters van de Joodse staat evenmin als Israël zelve deze krachtproef aan. Hetgeen te den ken geeft. Volgt de Balkan. Wel is waar heeft men per resolutie erkend, dat de Noor derburen van Griekenland de oorzaak zijn van de voortdurende burger-oorlog in het oude Hellas, doch daarmede is alles gezegd. Tot maatregelen heeft men niet durven overgaan, daar dit de anti these Oost-West tot buigen of barsten zou brengen. Het is deze tegenstelling tussen Oost en West, die trouwens alles beheerst. Niet alleen de hoofdvraagstukken, in het kort door ons aangeroerd, maar zelfs de neven-aangelegenheden als de rech ten van de mens, het vraagstuk, thans aangeduid met de naam van genocide (misdaden tegen ras en soort) worden door deze controverse onoplosbaar ge maakt. want wel is waar zijn in deze nevenkwesties besluiten genomen, maar met de zekerheid, dat het Oosten zich er toch 'niet aan zal storen. En wat betekenen besluiten van de Verenigde Naties dan? Het is dientengevolge niet dan logisch, dat steeds meer. waarde wordt toege kend aan het zich organiseren in zui ver verdedigingsverdragen als het pact van Brussel, dat zal worden volmaakt door het Atlantisch pact, waardoor de steun van Amerika en Canada verzekerd zal zijn. De veiligheid, die men in de Verenigde Naties dacht te zullen vinden, faalt en, wil men de vrede redden, dan zal men langs andere weg zich die vei ligheid zo goed en kwaad als mogelijk is, moeten trachten te veroveren. Het verzet van het Oosten, dat de UNO van haar kracht berooft, ten spijt. Gelukkig blijft de verwezenlijking van genoemde vredesverdragen gestadig vor deren en al ondermijnt dit ontegenzeg gelijk de idee der Verenigde Naties, men mag zich daarover slechts verheugen. De jongste aankondiging door de En gelse minister van buitenlandse zaken Bevin van de instelling van een Weste lijke Veiligheidscommisse bewijst zon neklaar. dat het Westen er geen gras over laat groeien! Dubbel jammer daarom, dat in het Duitse vraagstuk het Westen nog altijd verdeeld blijft, dank zij de tegenstelling tussen de zienswijzen van Frankrijk en de Angel-Saksische landen. Voor beider standpunt is echter veel te zeggen en men kan zich indenken, dat de verhou dingen liggen als zü thans doen. Frank rijk heeft in het verleden zoveel leer geld ten aanzien van het Duitse gevaar moeten betalen, dat het niet anders dan begrijpelijk is, dat het er alles op zet om Duitsland in de toekomst machteloos te maken. Slechts zo lijkt Frankrijk een herhaling onmogelijk. Engeland en Amerika zien. erkennend in algemene zin, dat de Franse eis redelijk is, daar nevens echter de noodzakelijkheid van een herstel van Duitsland in het belang van een weder-opbouw van ons wereld deel en ook dat inzicht is moeilijk on juist te noemen. West-Europa kan het zonder een florerend Duitsland niet stel len. En nu denken we niet aan een in schakelen van Duitsland tegen de strijd tegen het communisme of iets derge lijks, maar zuiver en alleen economisch. De grote vraag is nu: hoe kan men een machteloos, althans militair machte loos Duitsland combineren met een eco nomisch bloeiend Duitsland Die oplossing is niet zo gemakkelijk! Vooral niet. wanneer men meer vraagt dan toezeggingen op papier. WEINIG VERANDERING De Bilt verwacht tot morgenavond: Over het algemeen veel bewolking met plaatselijk enige regen Matige tot krachtige wind tussen Zuidoost en Zuid. Weinig verandering in temperatuur. 12 DECEMBER. Zon op: 8.39 uur: onder: 16.29 uur. Maan op: 14.16 uur; onder: 4.01 uur (EK.). Hoogwater te Katwijk te 0.37 en 12.58 uur (13 Dec. te 1.22 en 13.40 uur). Dit nummer bestaat uit acht pagina's. (Van onze correspondent te N.-York), i elk voorwerp in de buurt. De enige be- De goede koning Jud.a van Bikini en veiligingsmaatregel zou zijn cm van zijn 160 onderdanen zijn verdrietig en i elk voorwerp de gehele buitenkant af j voelen zich hongerig. Zij eten ham uit I te peilen Een onmogelijke operatie l blik, aardappels uit blik, greenten uit reeds voor een oorlogsschip, maar hoe- blik, wittebrocd uit legercantines en f veel meer onmogelijk, indien bemmen, drinken sinaasappelsap, eveneens gra tis door de Amerikaanse regering be schikbaar gesteld. Maar zij verlangen zo erg naar hun eigen gebakken visje en hun oocosnootmelk en naar hun goede eiland Bikini dat daar weer stra lend als voorheen in de Stille Zuidzee ligt. Weinig begrijpt koning Juda van de dodelijke atoomradiatie, waaraan zijn eiland nog steeds is blootgesteld. En volgens dr David Bradley (in zijn recente boek „No place to hide"), een der deskundigen, die aanwezig was bij de Bikini-atoomexplosies, doorziet het grote publiek al even weinig het geweldige gevaar van de atoombom. Teen door de explosie niet =.lle sche pen naar de bodem der oceaan waren verhuisd, kleineerden krantsnschrijvers het effect van de bom. De geleerde we reld, gebonden door geheimhouding, nam haar rappotsn mee naar Wash ington en het publiek hoorde er verder niets meer van. Wat de Amerikaan alleen weet, is dat „wij de atoombom hebben" en hij praat hierover met een zorgeloze trcts, zich niet de uiteinde lijke consequenties van deze potentiële bedreiging van de beschaving realise rend. Voor zover niet gebonden door geheim houding, tracht Bradley ons iets te schilderen van de na-effecten van atoombom-explosies. Een olievlek, die op zee drijft en vol dodelijke atoom radiatie is. zand onder water, dat nog jarenlang besmet zal blijven. Kleine vissen, die besmet zijn, en door grote vissen worden verzwelgen, waardoor de atoombesmetting zich uitstrekt naar dieper water. Zeelieden, die souvenirs van Bikini in hun duffels droegen, tot dat plotseling dr Bradley met zijn in strumenten constateerde dat deza sou venirs besmet waren, scheepskapiteins, die eenvoudig niet konden geloven (net als koning Juda) dat hun schepen, ondanks afhozen en afschuren, nog besmet waren en niet betreden kenden worden aan gekleed in rubber-laarzen, met rubberhandschoenen en rubber- maskers met zuurstofapparaten en dan nog niet langer dan voor hoogstens enkele uren. En Bradley stelt de vraag: hoe kan men stedelijke bevolking op deze wijze uitrusten, als een stad door een atoom bom-radiatie dodelijk vergiftigd wordt. Het door de explosie opspattende water legde een dun laagje vergif op gegooid in de rivieren bij grete steden, een bui van besmet water over die stad zouden doen neerkomen. Zo dodelijk acht Bradley het radia- tiegevaar, dat hij spreekt van „defen sie er tegen een illusie". Zijn alarmerende boek besluit met de volgende conclusies, die behalve voor koning Juda, voor iedere sterve ling de moeite van overdenken waard zijn: Er is geen defensie tegen atoomwa pens. Er zijn geen effectieve tegenmaatre gelen en methodes voor ontsmetting. Er zijn geen voldoende medische en sanitaire voorzorgen voor de bevol king van een besmet gebied. De verwoestende invloed van de bom kan een land of een volk voor eeu wen besmetten door de hardnekkig heid van de radiatie. NIEUW HONGAARS KABINET. Istvan Dobi, eens een bezitloze boer en thans linksgericht voorzitter van de Hongaarse partij der kleine boeren, is benoemd tot minister-president van Hongarije als opvolger van de afgetre den Dinnyes. Op 2 wijzigingen na is het oude kabinet gehandhaafd. NIEUWE DUIKERKLOK VAN DUITS INGENIEUR, De Duitse ingenieur Udo von Schulz uit Cuxhaven, specialist op het gebied der televisie, zal in het voorjaar te New York het model tentoonstellen van een duikerklok, die tot een diepte van 5.000 meter in zee kan onderduiken en die voorzien is met een televisieapparaat voor wetenschappelijke waarnemingen. In tegenstellingen met de duikkogel van prof. Piccard is er niemand aan boord van de duikerklok van de Duitse ingenieur. ONZE VERLIEZEN De regering maakt bekend, dat tot haar leedwezen in de afgelopen week de navolgende verliezen zijn gerapporteerd: Kon. Landmacht: Kapt. J. Boltjes, Groningen. Gesneuveld 4 Decem ber 1948.; Sold. Ie kl J. P. A. van de Pol. Beverwijk. Gesneuveld 5 December 1948.; Sold. J. H. Schalm Amsterdam. Gesneuveld 1 Dec. '48. Kon. Marine en K.N.IX.: geen ver liezen. Berlijn en Griekenland De algemene vergadering van de VN heeft de verklaring over de rech ten van de mens met 48 tegen O stem men, bii 8 onthoudingen, goedgekeurd. (De Sovjet-staten, Zuid-Afrika en Saoedi-Arabië). Wysjinsky verklaarde, dat de Sovjet- Unie de verklaring niet zou steunen. „Deze verklaring is de Ver. Naties on waardig". zei hij. „Zij vormt een ontoe laatbare inmenging in de interne aan gelegenheden van staten". De assemblee verwierp met 45 tegen 6 stemmen, bij drie onthoudingen een Sovjet-voorstel de stemming over de verklaring uit te stellen tot volgend jaar. Met 36 tegen 8 stemmen, bij 11 ont houdingen, verwierp de assemblee de Sovjet-definitie van een democratische regering. Het desbetreffende amende ment hield in, dat elke burger het recht heeft deel te hebben in de regering van zijn land, onverschillig ras. kleur, na tionaliteit, geboorte, bezittingen, sociale afkomst, taal, godsdienst of geslacht. Deventer z»et vooruit. De oude Hanzestad aan de IJsel is bezig zich van de door de oorlog geslagen wonden te herstellen, maar werkt tevens aan de toekomst. Een nieuwe haven en een nieuw industrieterrein zijn in aanleg. Een overzicht van de werkzaamheden aan ds nieuwe haven, waar men bezig is een sluisput te bouwen. Het grootste aantal stemmen verkreeg het Sovjet-voorstel, dat alle landen de principes van de verklaring der rechten van de mens in hun wetten zouden ver werken. Dit amendement werd verwor pen met 32 tegen 10 stemmen, bij 14 onthoudingen. Met 29 tegen 17 stemmen, bii 10 ont houdingen. werd een Brits amendement aanvaard betreffende de toepassing van de verklaring op koloniale volken en de bevolking van gebieden onder trust schap. De assemblee nam ten slotte twee re soluties aan, waarin alle regeringen wordt verzocht een zo groot mogelijke Dubliciteit aan de. verklaring to geven en wordt aangedrongen on de spoedige totstandkoming van een internationaal verdrag inzake de rechten van de mens. dat alle staten, die het aanvaarden, wet telijk bindt. „Ik blijf optimistisch nooens de mo gelijkheid van een oplossing van het Bcrlijnse probleem en ik meen, dat iedere oolossine moet berusten op een munthervorming en op de gel'"'ktydi- ge opheffing van de blokkade", /.o verklaarde de Argentijnse minster van buitenlandse zaken. Bramuglia, aan de pers na zijn onderhoud met presi dent Truman. „De vertegenwoordigers der neutrale lenden zullen in de algemerie vergade ring der VN hun pogingen voor het vin den van een oplossing van het Berlilnse probleem voortzetten en er mae ver wacht worden, dat de Veiligheidsraad eerlang ziin beslissingen betreffende de werkzaamheden van de deskundigen zal bekendmaken." ,.De Veiligheidsraad zal in Januari a s. te New York bijeenkomen om die kwes tie te onderzoeken", zo voegde hij er aan toe. Joegoslavië heeft in een nota aan de VN over de onlangs gehouden bespre kingen te Parijs inzake de Griekse kwestie verklaard, dat de Griekse afge vaardigde „een voorstel heeft verwor pen om de bestaande Bulgaarse en Al banese grenzen als definitief te be schouwen." Volgens de nota zouden een overeenkomst met de Griekse regering over de instelling van een gemengde grenscommissie en directe onderhande lingen over vraagstukken betreffende minderheden en vluchtelingen mogelilk geweest zijn. indien het voorstel niet was verworpen. De nota verklaart, dat de Griekse afgevaardigde „blijk gegeven heeft van een bijzondere onverzettelijk heid op het punt van de Albanees- Griekse grens." BINNENLAND. Het landgoed „Den Alerdinck" bij Helno ls in gebruik genomen als Ned. Hervormd kamp- en conferentieoord. Dank zij de financiële medewerking van duizenden is men er in geslaagd dit landhuis aan te kopen. Vanmiddag organiseert het Univer sitair Asylfonds te Utrecht een reünie voor alle uitgeweken studenten, ln het bijzonder voor de Tsjechische studenten, in het bijzonder voor de Tsjechische studenten, die. als gevolg van de gebeur tenissen te Praag, hun land yerlleten om ln een vrije universitaire gemeenschap hun studie te voltooien De tentoonstelling Groningen 1948 heeft een voordelig saldo geboekt van f. 160.000, zodat geen beroep op de deel nemers in het garantiefonds behoeft te worden gedaan. Dit batig saldo zal ge bruikt worden voor een algemeen Gro ninger belang. Op de onbewaakte overweg aan de Woolderweg te Borne ls gistermorgen de 57-jarige koopman A. S. uit Enschedé door de sneltrein AlmeloEnschedé, ge grepen en gedood. Sdie hardhorend was. werd niet door de trein overreden. Door de slag, die h\j van de locomotief kreeg, werd hij tegen de straat geslin gerd en vrijwel op slag gedood. Onder zeer heeft de beer Sem Dresden wegens bereiken van de pensioen gerechtigde leeftijd gistermiddag afscheid- als direc teur van het- Kon. Conservatorium voor muziek te Den Haag genomen Velen hebben ter gelegenheid hiervan het woord gevoerd. grote belangstelling Dresden wegens het I By Kon Besl. is aan dr M. W. Hol- trop, president van de Nederlandse Bank. op zijn verzoek eervol ontslag verleend 1 uit z(jn functie van ..alternate gover nor" bij de Internationale Bank voor Herstel en Ontwikkeling, onder dank'oe- tulglng voor de diensten door hem in deze functie bewezen. In z(Jn plaats ls benoemd prof. mr A. M. de Jong, direc- teur-secretaris van de Nederlandse Bank te Amsterdam, BUITENLAND. I De .New-York Herald Tribune" meldt heden, dat zijn correspondent ln Hongarije. Homer Blgart, zonder opgaaf van reden van de Hongaarse politie be- vel heeft gekregen het land vóór mld- j dernacht te verlaten. 1000 Duitse gevangenen, die door i Amerikaanse militaire gerechtshoven ln Duitsland zijn veroordeeld, zullen Kerst amnestie krijgen. Gistermiddag is een^lö-Jarig meisje in een atelier aan het Borssenburgpleln te Amsterdam, waar zij met cellulose werkte. In brand geraakt. Met ernstige brandwonden is zij naar het Onze Lieve j Vrouwe Gasthuis overgebracht. De Franse Nationale Vergadering heeft met 364 tegen 230 stemmen een motie van Gaullisten en communisten verworpen, waarin verzocht werd om ver werping van een wetsvoorstel tot bespoe diging van het aannemen der Franse begroting voor 1949. Met 341231 stem- I men is het regeringsvoorstel goedgekeurd. I Gedurende dit weekeinde zullen vijf door Franse vliegers gevlogen ..Vam- plre"-toestellen van Engeland naar een vliegveld ln Frankrijk worden overge bracht. hetgeen de eerste levering van straalvliegtuigen aan de Franse lucht macht betekent. Vernomen wordt. dat nog meer Britse straalvliegtuigen zullen, 1 worden geleverd. Radio Moskou meldt, dat de Sovjet unie en Finland op 9 December een ver drag getekend hebben, waarin weder- oü«^Aire3el,ngen 21,11 vastgelegd voor de contróle langs de Sovjet-Finse grens. Whittaker Chambers, de man. die vrijwillig bekende koerier der communis ten te z(jn geweest en als een van de voornaamste figuren wordt beschouwd in het onderzoek dat thans ln de Verenigde ötaten naar beweerde communistisch^ IS* wordt Ingesteld, heeft bekend gemaakt, dat hit ontslag als redacteur I van het weekblad „Time" heeft ge- vraagd. om zich geheel te geven aan het j onderzoek. Hongaarse persberichten werd gemeld dat opnieuw een katholieke bis schop, de tweede ii. twee weken Wat er in Indonesië -op, de tweede h. twee weken tljds, verklaard heeft gekant t° zl|n tegen de ..politieke tactiek" van de Hongaarse primaat, kardinaal Mlndszenty. Bisschop Ferenc Virag van Pees deelde aan een katholieke leugddelegatle mede. 1 eenzelfde beslissing had genomen als bisschop Hamyas van Csanad. die ln zl|n diocees het voorlezen van de kansel van alle toekomstige herderlllke brieven van de kardinaal heeft verboden. In de Duitse dubbelzöne zlin aan- zlenlHke cementcontracten tot stand ge komen door bemiddeling van de Ned. Cement Handelmaatschappij te Den Haag als gevolg van het ln Augustus 1.1. ge sloten handelsverdrag met Nederland. Pastoor Varga. priester ln een voor stad van Boedapest, is tot 6 jaar gevan genisstraf en confiscatie van zijn ver mogen veroordeeld wegens ..ophitsing tegen de volksdemocratie en het voorl-- j zen van krantenartikelen van de preek stoel af'. Het uit 1376 daterende katholieke kerk je van Afferden werd in de oorlog to taal verwoest en zal niet worden her bouwd. Wel zal'het torentje met hulp van Rijksmonumentenzorg in de oude stijl worden opgetrokken. Het fcezettingsstatuut voor Duitsland Het West-Duitse parlement heeft voor het eerst uiting gegeven aan zijn verwachtingen van het bezettingssta tuut, waarover nog geen beslissing is gevallen. Alle deelnemende partijfracties. uit gezonderd de communistische, hebben een resolutie aangenomen, dat „de tijd is gekomen, dat de wetgevende verga dering haar standpunt moet duidelijk maken over belangrijke kwesties, die met statuut samenhangen". Volgens deze resolutie moet het be zettingsstatuut de volgende richtlijnen bevatten voor de ontwikkeling van de gemeenschappelijke belangen van Duitsland en van de bezettingstroepen. 1. Het hoogste gezag in Duitsland zal worden overgenomen door Duitse staat-organen, zoals, bepaald is bij de wet. 2 De houding der bezettingstroepen tegenover Duitsland zal bepaald wor den op grond van de eisen, die het uit oefenen van de bezetting stelt. 3. Elke regeling zal vermeden worden, die inbreuk zou kunnen maken op de normale levensomstandigheden van de Duitse bevolking en op de ontwikkeling van een vreedzame democratie in Duitslandd. BELGISCH-FRANS ARBEIDS CONFLICT. Het Belgisch algemeen vakverbond heeft 60.000 Belgische grensarbeiders aangezegd Maandag a.s. In staking te gaan uit protest tegen een nieuwe Franse verordening, die bepaalt, dat de Belgische arbeiders niet meer dan de helft van hun verdiensten mee naar België mogen nemen. België heeft geweigerd een Frans ver zoek om nieuwe credieten tot een be drag van 300 miliioen Belgische francs in te willigen, terwijl de Fransen na drukkelijk verklaren niet in staat te zijn aankopen in België te blijven doen indien aan Belgische arbeiders wófdt toegestaan hun salarissen in hun ge heel mee over de grens te nemen. gebeurt Hatta wil gemengd controle-lichaam HIJ ACHT INTERIM-REGERING ZONDER REPUBLIEK EEN RAMP. Onze correspondent te Batavia tele grafeert ons: Volgens doorgaans welingelichte Chinese bronnen te Dlokia zom Haria b\j ziin onderhoud met de Nederland se kabinetsdelegatie aan de Neder landers hebben voorgesteld, een toe- rïe.hthondend l'ehaam ln t° stellen boven de Nederlandse en Indonesi sche bevelhebbers over de resn. strijd krachten. DR toezichthoudend lichaam zou bevoegdheden moeten krpgen. die het. vetorecht van de hoge vertegen woordigers zouden benerken. Hat'a dacht zich de samenstelling v°n dit lichaam uit een gei"k aantal Neder landers en Indonesiërs. Voltrens een RpnuhUkeinse dagorder van de oDperbevelhehher dient de sa menstelling van de TNI in zijn huidige vorm gehandhaafd te blijven en oyer het algemeen heerst er in ReoubKkein- se kringen het oordeel, dat ieder Neder lands voorstel tot het beknotten van deze eis tot volledige handhaving van een nationaal le^er zal worden afge wezen. Ondanks deze halstarrige eis is men algemeen van oordeel, dat de Re- nubliek de samenstelling van een int°- «•imre-'er'ng zonder deelneming van de Renubliek als een ramp zou beschou wen, ook voor de eigen belangen. Nota met Nederlands standpunt overhandigd aan C. v. G. D. Een woordvoerder van de C. v. G. D- heeft aan Aneta medegedeeld, dat de Commissi0 hedenochtend de Nederland se nota. bevattende het standpunt der Nederlandse regering van de Nederland se delegatie heeft ontvangen. BESCHIETING VAN GAROET. Te Bandoeng binnengekomen berich ten maken melding van een beschieting van een gedeelte der stad Garoet op Donderdagavond van 22.00 tot 24.00 uur. Eerst werd de N.-O hoek der stad van de omliggende heuvels af beschoten, vervolgens het Westen en het Zuiden. Communisten gelijk nazi's AFPERSING VAN GELD. Volgens het Britse militaire bestuur te Hamburg zou de Duitse communisti sche partij, „Nazi-methodes" toepassen om geld te verkrijgen van zakelijke on dernemingen. Na officieel onderzoek zou zijn kernen vast te staan, dat door de directeuren van de „Hanseatische Kieswerke" aan Otto Finck, een func tionaris van de communistische partij, een chèque is afgegeven voor 2165 Mark, gedateerd 3 September 1948. Het militair bestuur verklaart rede nen te hebben om aan te nemen, dat dit geen alleenstaand geval betreft. Aan de „Hanseatische Kieswerke" werd door Hitier persoonlijk de „gouden vlag" toegekend als een model-Nazi- bedrijf. De drie gebroeders Paul, Otto en Friedo Pruess, die tijdens de Nazi-pe riode aan de onderneming verbonden waren en in 1942 bedrijfsleiders werden, verklaarden, dat de chèque was uitge schreven om tegenstellingen met de communistische partij te voorkomen, gedeeltelijk met het oog op de fabrie ken in de Oostelijke zone. Heftig slot van rustige middag (Van onze parlementaire Redacteur). De Tweede Kamer heeft gisteren z.h. st. de begroting van Justitie aangeno men. De regering heeft zichzelf destijds richtlijnen gesteld, in welke gevallen de doodstraf ten uitvoer zou worden ge bracht en in welke gevallen gratie zou worden verleend. Ik meen niet gerech tigd te zijn die richtlijnen te publice ren, aldus minister Wijers. Maar de zaak wordt altijd met de meeste zorg over wogen. Het tot dusver gevolgde beleid is, naar spr.'s mening, juist. Indien men een vergelijking met het buitenland en in het bijzonder met België wil trek ken, gelijk o.a. de heer v. d. Feltz (C.H.) heeft gedaan, dan durft de minister die wel aan. Dan verdient ons beleid de voorkeur en de latere geschiedschrijvers zullen het Nederlandse beleid zeker be ter vinden dan het Belgische. De doodstraf is een uiterst middel, dat met de grootste matiging is toe te passen. Men moet het ook niet voorstellen alsof de gegraticerden straffeloos blijven. Levenslang is een verschrikkelijke straf. De minister zal voortgaan met het tot dusverre ge volgde beleid. Ook in de minder ern stige gevallen nam de nieuwe minis ter een mild standpunt in en hg ver dedigde de jubileumgratie tegenover do heer Stokvis (comm.), die gratie met amnestie verwarde. Inzake de geruchtmakende affaire Weinreb deelde de minister mede. dat het gratieverzoek met spoed wordt be handeld. Evenals bij alle overige zaken, die feitelijk voor het Koninklijk jubi leum afgehandeld waren, zal ook hier de jubileum-gratie worden toegepast, indien het onderzoek uitwijst, dat daar mede geen rekening was gehouden. Bij heel veel punten, als de concen tratie der tribunaalzaken, de financiële ongeregeldheden in het kamp Vught, verzoeken, om berechting van Duitse oorlogsmisdadigers, hulp aan werkloze vroegere PRA-mannen, kon de minis ter volstaan met het stereotype: „Ikzal het nagaan", of „er wordt alle aandacht aan besteed". Niet zo echter bij de afd, rechtsher stel en dan bepaaldelijk het Beheers instituut. Aan de klachten-commissies, die zijn ingesteld naar aanleiding van de vorig jaar aangenomen motie-Ten- deloo, is immers een taak toebedacht, die niet beantwoord aan de bedoelin gen dier motie. Gelijk mej. Tendeloo (Arbeid) en de heer Terpstra (AR) be toogden. Dit geeft aanleiding tot ver warring met de afd. rechtspraak van dat instituut en tot allerlei ongewenste toestanden. Doch hier kon de heer Wyers antwoorden, dat hij maar een is van de vijf ministers, die over het Be heersinstituut te beslissen hebben. Overigens zal hij gaarne naar vereen voudiging streven. Nu slechts 30 35 miliioen gulden, dat is slechts 5% van het totaal onder beheer gestelde landverraderlijk- vermo gen is verbeurd verklaard, vraagt men zich af, of al de rompslomp en ellende van dat beheer wel nodig zijn geweest. Dit is echter eerst achteraf gebleken. Tevoren was dat niet te overzien. De mededeling in de M. v. A., dat met de liquidatie is begonnen, slaat alleen op het landverraderlijk vermogen, dat is het vermogen der politieke delinquen ten. Met het vijandelijk vermogen is het wat anders. Dat zal veel langer du ren, a' onderschreef de minister niet de schatting van de heer Terpstra, dat het nop 15 jaar zou vergen. Het ls niet mo gelijk, hier een streefdatum te noemen. De rustige middag kreeg nog een heftig slot. toen de heer Bachg (Kath.) de heer Gortzak (comm.) toebeet, dat men. om anderen tol niens op te voe den. eerst zelf mens moest wezen Doch voorzitter Kortenhorst wist olie op de golven te gooien. Aan het slot werd nog een hele serftt naturalisatie-ontwerpen goedgekeurd. Dinsdag komt de begrr"~~ var O- K. en W. aan de orde.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1948 | | pagina 1