Kwartet in een flat
rm
Aleid van Poelgeest
Invaliden worden op Aardenburg
weer volwaardige krachten
VOOR DE JEUGD
Kerkelijk Leven
PREDIKBEURTEN.
ZATERDAG 20 NOVEMBER
UIT VROEGER EEUWEN
Zij stelde haar schoonheid in
dienst der staatkunde
„Wat kan de blinde Staetzucht
brouwen.
(Vondel)
Het huls Poelgeest, zoals het daar
thans ligt in het gehavende park. be
waart behalve de naam weinig of geen
herinneringen aan een van Hollands
oudste riddergeslachten: de van Poel-
ig eesten.
Maar eens stond hier hun stamslot
en van hieruit ook vertakte zich het ge
slacht. Zo vestigde zich een zijlinie te
Koudekerk op de ridderhofstede .Poel
geest". ter onderscheiding Jriein-Poel-
geest" genoemd, een andere tak op de
burcht „Groot Poelgeest", bij dezelfde
plaats.
In de woelige tijden van de Hoekse en
Kabeljauwse twisten werd deze buroht
bewoond door Jan van Poelgeest, rent
meester van Holland onder graaf Al
brecht van Beieren (13571406).
HIJ schijnt een voorzichtig man ge
weest te zijn. heer Jan van Poelgeest,
die zioh met de twisten en veten van
zijn tild zo weinig" mogelijk inliet. Want
hoewel Kabeljauws gezind, bleef hij aan
•het hof, zelfs toen de graaf hoe langer
•hoe meer de Hoekse edelen bevoor
rechtte.
Anders was dat met zijn doohter Aleid.
Nog betrekkelijk jong werd deze uit
het stille, landelijke leven van Poelgeest
overgeplaatst naar het drukke hofleven
in 's-Gravenhage. waar zij als gezel
schapsdame van 's graven gemalin werd
aangesteld. En het schijnt, dat de ver
andering haar wel beviel. Zij „eene
jonkvrouwe van ongemeene schoonheid
en bevalligheden", trok veler aandacht.
Ook die van de graaf, toen reeds een
oudere man.
Vandaar dat Aleid aan het hof bleef,
ook nadat 's graven gemalin was gestor
ven. En het duurde niet lang, of de
oude graaf werd geheel door zijn jonge
vriendin overheerst. Zij kreeg op het
Buitenhof een eigen woning, en in de
zomermaanden kon men haar met de
graaf zien spelevaren op de Vijver.
Maar de jonkvrouw begeerde meer-
In de partijstrijd koos zij voor de Ka
beljauwen. en allengs kregen de Hoeken
een gevoel van onbehaaglijkheid. De
oude graaf, die meer dan dertig jaren
de rust in het land had weten te bewa
ren, liet zich op zijn oude dag door een
lief geziohtje tot avonturen verleiden.
Het begon met kleinigheden.
Jan van Poelgeest. Aleids vader, ont
ving een boerderij die grensde aan zrin
bezittingen. Haar grootvader werd de
sohuld die hij aan Albrecht had. kwijt
gescholden. En dat betekende wat voor
een man als Albrecht. die voortdurend
in geldnood verkeerde.
Na op deze eri andere manieren voor
haar geslacht te hebben gezorgd, werkte
Aleid voor haar partij. Stil aan kwamen
Kabeljauwen in de belangrijkste func
ties, en tenslotte verenigden zii zich in
een bondgenootschap, waaraan de graaf
zijn bescherming toezegde.
Maar de Hoeken onderkenden het ge
vaar, en onder leiding van s graven
zoon, Willem, stelden zij zich te weer.
Daarbij begrepen zij dat Aleid van Poel
geest de z'el van de tegenpartil was.
Op de 21ste September van het jaar
1393 sloegen zij toe.
Toen Aleid zoh die avond, slechts ver
gezeld van 's graven hofmeester, Willem
Kuser, over het Buitenhof naar haar
woning begaf, werd zij overvallen door
een aantal gewapenden. Vergeefs tracht
te de hofmeester Aleid te beschermen
Hij werd neergeslagen, en de jonge
vrouw onderging hetzelfde lot.
Groot was de ontsteltenis aan het hof
maar groter nog de woede. Wel waren
de eigenlijke daders onbekend, maar
voor ieder was duidelijk wie de hand
in het spel hadden. De vader van de
vermoorde hofmeester. Koenraad Kuser,
klaagde de voornaamste Hoekse edelen.
onder wie de burggraaf van Leiden,
aan als medeplichtig aan de moord. Ve
len vluchtten daarop naar het buiten
land .Zelfs de zoon van de graaf, Wil
lem, moest de wijk nemen naar Frank
rijk.
De voortvluchtige edelen werden
openlijk als misdadigers ingedaagd, en
toen zij niet verschenen geoor
deeld Uif en goed verbeurd te hebben.
De steden ontvingen bevel de schuldi
gen zo mogelijk gevangen te nemen en
u.t te leveren, en Koenraad Kuser liet
menige buroht verwoesten.
Groot-Poelgeest bestaat niet meer. In
de onrust der tilden is ook dit slot on
dergegaan. Maar de herinnering aan
Aleid van Poelgeest de sohoon-
ste waterbloem Van Hollands week moe
ras. de roem van 't aadlijk huis te Poel
geest". zoals Beets haar bezong, leeft
voort, als aan de vrouw, die haar
schoonheid stelde in dienst der staat
kunde.
Vorige artikelen in deze reeks in onze
nummers van 25 Sept.. 1. *6. 23 en
30 October en 13 November.
NIEUWE UITGAVEN.
Verschenen bij:
Wolters, Groningen:
De Waardering van het Fries, Openbare
Les bij de aanvang van zijn lessen als
privaat-docent ln het Fries aan de Leldse
Universiteit, door Dr K. Fokkema.
Culturele Stromingen en intellectuele
invloeden der Renaissance ln het werk van
Luis de Camoës, Openbare Les, bij de aan
vaarding van het Privaat-Docentschap ln
de Portugese taal en Letterkunde aan de
Rijksuniversiteit te Utrecht, door Dr Mr
H. Houwens Post.
Stijl en Stavering, van D. A. Tamminga,
Stijl- en taaloefeningen ln de Friese taal.
Het Nederlands verbintenissenrecht, door
Dr L. C. Hofmann, deel I. De Algemene
Leer der Verbintenissen, eerste stuk. ze
vende druk. bewerkt door Mr S. N. van
Opstal.
Een nieuwe School. Practlsch-dldactlsch
maandblad. Ie Jaargang, nummer een.
onder hoofdredactie van Jac. A. Hazelaar,
Wetenschappelijk adviseur: Prof. Dr Ph,
Kohnstamm.
Uitg. Mij Kosmos. Amsterdam:
Koen. een studie van een kinderziel, ln
romanvorm, door Jan Mens, éde druk.
Van Munster Ultg. MIJ.. Amsterdam:
De Gevangenen van het Robbeneiland.
Jongensboek door Jo Elsendoorn. Geïll.
door Jos Rutlng.
Universitaire Pers. Lelden:
Over de Ontwikkeling der Praktische
Sterrenkunde. Rede door Prof. Dr P. Th.
Oosterhoff, uitgesproken bij de aanvaar
ding van zijn ambt van Buitengewoon
Hoogleraar aan de Rijksuniversiteit te
Lelden.
Naar 100 arbeidsprestatie
De „prothese" een machtig
hulpmiddel
(Speciale reportage)
Dr. Van Gogh, hoofd van de Me
dische Dienst in het herstcllings- en,
trainingsoord „Aardenburg" te Doorn,
is in het bezit van een zeer bijzondere
brief, een van de belangrijkste stuk
ken uit zyn archief, omdat hij ge
schreven is in een regelmatig en
prachtig vloeiend handschrift door
een invalide oorlogsvrijwilliger, die
beide handen mist.
De medische wetenschap heeft in
en na de oorlog ontzaggelijke vorde
ringen gemaakt Zij komen voor een
aanzienlijk deel ten goede aan de
mannen, die in of door de militaire
dienst ongelukkig z(jn geworden en
nu op dikwijls verrassende wijze weer
geschikt kunnen worden gemaakt
voor een normale maatschappelijke
functie.
Wat in de film „De beste jaren van
ons leven" een wonderlijke fantasie
leek, is ook in ons land al lang
door de werkelijkheid overtroffen.
De jongeman, die in Indonesië beide
handen verloor en als een ..stumper"
terug scheen te keren, lichamelijk en
geestelijk kapot, is zo spoedig mogelijk
van het ziekenhuis overgebracht naar
het midden in de bossen, gelegen voor
malige landgoed „Aardenburg", waar
men precies acht maanden nodig heeft
gehad om hem het gebruik van de pro
thesen te leren en hem fit te maken
voor de functie van boekhouder, welke
hij nu al geruime tijd met uitstekend
resultaat en tot eigen onzegbare vol
doening, vervult in een zuivelbedrijf in
Friesland
HEMEL OP AARDE.
„Aarderiburg" is voor de militaire in
validen een hemel op aarde. Soldaten
van alle onderdelen onzer strijdkrach
ten, zijn er ondergebracht en vinden
er de mooiste recreatie, welke men zich
in hun omstandigheden denken kan.
70% percent van de 228 tegenwoor
dige patiënten is in Indonesië geweest,
45% van het totaal was oorlogsvrijwil
liger. Zij verdienen het. dat ons volk
alles doet om hen uit de moeilijkheden
te helpen! Men heeft in ..Aardenburg"
al bijkans ongelooflijke resultaten be
reikt met de ongeveer 600 patiënten, die
tot dusverre werden vrijgegeven. Men
krijgt thans zoveel aanvragen, dat men
momenteel zelfs al ruimte tekort
komt
STRAKS OOK BURGERS.
De prothese in haar huidige geper
fectioneerde vorm, wordt meer en meer
een machtig hulpmiddel voor allen, die
op enigerlei wijze invalide zijn gewor
den. Wij, in Nederland, zijn daarbij
naar dr Gerber. hoofd van de Prothe-
sedienst ons vertelde nog in zoverre
afhankelijk van het buitenland, dat wij
de handprothesen nog (uit Engeland)
moeten importeren, omdat wij nog niet
de machines en het personeel hebben
om die zelf even goed te maken als
men dat elders doet. Beenprothesen
worden hier intussen in Utrecht al
voldoende vervaardigd om 'in de be
hoefte te voorzien.
Overigens zal die behoefte beduidend
toenemen zodra de huidige behandeling
van onze militaire invaliden uitgebreid
wordt tot de burgers.
Uiteraard zal dat het volgende doel
zijn. Van overheidswege koestert men
te dien aanzien al plannen. Als de
onrust in Indonesië ten einde loopt,
zal er allengs meer ruimte komen in
de militaire herstellingsoorden te
Doorn en Leiden, waarvan het eerste
met zijn oppervlakte van 32 H.A. ver
reweg de beste uitbreidingsmogelijk
heden heeft.
Men hoopt dan tevens in Leersum
een ziekenhuis zodanig te hebben ge
restaureerd en ingericht, dat op vrij
ruime schaal ook burgers kunnen
worden geholpen.
SYSTEMATISCHE TRALNTNG.
De invalide in groepsverband komt
eerder dan in de eenzaamheid van het
huiselijk milieu over zijn moeilijkheden
heen. Regelmatige en systematische
training van de eerste dag af is daar
voor noodzakelijk. Het herstellingsoord
biedt daartoe alle gelegenheid, dwingt
er zelfs toe.
Alles wordt ingesteld op training van
de geest, maar vooral - van de spieren,
die geleidelijk weer normaal moeten
gaan werken Een keur van Instrumen
ten stelt de patiënten in staat door da
gelijkse training bepaalde spieren te ac
tiveren.
Behalve de sport, welke tot bij
zondere inspanning stimuleert door
haar wedstrijdkarakter, is ook het te
verrichten werk op de training inge
steld.
De sergeant met een gebroken en
kel houdt met z(jn voet de steen
draaiende in de pottenbakkerij, de
soldaat met de schotwond in een arm
vlecht matten of borduurt kussens, en
de blonde knaap met de handpro
these staat onverstoorbaar een den-
neboom in blokken te zagen
Hij is timmerman van zijn vak.
HU is, als zovele anderen, vol goede
moed.
HU zal zegt hy niet meer in
de kap van een huis kunnen werken,
maar hU weet zeker, dat hU met suc
ces een timmcrwinkel gaande zal
kunnen houden en alle normale wer
ken tot uitvoering kan brengen.
VOLWAARDIGE ARBEIDS
KRACHTEN.
Het ligt voor de hand dat lang niet
iedereen terug kan naar het vak. dat
hij vroeger heeft geleerd. Er moet reke
ning worden gehouden met de lichame-
lyke conditie. Daarom is er een com
missie van advies, die mede aan de
hand van de medische gegevens de
capaciteiten en kwaliteiten van de pa
tiënt beoordeelt en advies geeft om
trent de arbeid, welke het beste voor
hem geschikt is.
Het gewestelyk arbeidsbureau wordt
daarna ingeschakeld voor plaatsing in
het bedrUf. Vooral grote bedrUven ma
ken daar gebruik van, omdat zij weten,
dat het zegenrijke werk van „Aarden
burg", waar overste K Siersema het
commando voert, vrijwel uitsluitend
arbeidskrachten aflevert, die in hun
vreugde van weer volwaardig te zijn,
een inderdaad 100 pct.-prestatie leve
ren
Zoekplaatje No. 1
Het lijkt wel eens, of de
heren Jansen en Tila-
nus verstoppertje spelen.
Toch is daar geen sprake
van! Kijk maar eens
goed. U vindt ze wel in
dit zoekplaatje, die twee
onafscheidelijke heren.
En zo is het ook gesteld
met het onovertroffen
Jansen Tilanus-onder-
goed. Dat vindt U met
een beetje moeite heus
wel. De vraag is nu een
maal enorm. Let op het
etiket, want ieder kle
dingstuk, dat de fabriek
verlaat, draagt de zo
vertrouwde naam Jansen
Tilanus.
(Adv.)
FEUILLETON
door Elisabeth Margetson, vertaald uit
het Engels.
72)
De kamer scheen vol met mensen te
zUn, maar even later werd het nog vol
ler, toen Bill en Webster Richards ar
riveerden. En toen was er zo'n drukte
en geroes van stemmen en gelach, dat
niemand zichzelf behoorlijk verstaan
baar kon maken. Ruth met een arm
om Bill's schouders, haar gezichtje op
eens zacht en teder, keek zwijgend en
geamuseerd naar het geheel. Het leek
wel een scène uit een toneelstuk een
van die stukken van Priestley of Gals
worthy over het familieleven. Men be
groette elk&ar, plaagde elkaar, vroeg
naar eikaars belevenissen, en niemand
was zich er eigenlijk van bewust, dat
Webster Richards rustig op de achter
grond een en ander stond gade t-e slaan.
Het duurde even, voorda? Ruth zich
cpeens realiseerde dat hij ook aanwezig
was. en toen ze zich tot hem wendde,
merkte ze, dat hij naar haar stond te
kijken met die wonderlijke doordrin
gende blik in zijn ogen. De uitdrukking
van zijn gezicht was ondoorgrondelijk,
maar ze voelde, dat ze zich veront
schuldigen moest tegenover hem we
gens gebrek aan goede manieren, en
dus nam ze haar arm van Bill's schou
ders en ging ze naar hem toe.
Meneer Richards, u zult wel den
ken, dat we alleen maar aandacht voor
ons eigen kringetje hebben. Wilt u ons
alstublieft excuseren? Begrijpt u, we
zijn niet meer zo allemaal samen ge
weest, sinds Manny's ziekte en we
hebben elkaar nu zoveel te vertellen!
U zult het wel koud gekregen hebben
tijdens de reis. Komt u hier dicht bij
het vuur zitten.
Dank u, zei hij met zijn diepe
stem. Ik sta hier 'heel goed.
Om u de waarheid te zeggen, vind
ik het heel aardig u allen gade te
slaan. Ik vind zo'n hechte eensgezinde
familie iets zeer bijzonders, misschien
omdat ik altijd alleen heb geleefd zon
der kip noch kraai. Trekt u zich maar
niets van mij aan, ik ga er zo dadelijk
weer van door, zonder chauffeur na
tuurlijk.
Ginette, die deze laatste woorden
hoorde, liep snel op hem toe en legde
een hand op zijn arm. O nee, me
neer Richards, u gaat niet weg, we
denken er eenvoudig niet aan, u te
laten gaan. U blijft hier en viert Kerst
mis met ons en u mag niet tegenstrib
belen. Vrouw Maradick heeft al 'n bed
voor u in orde gemaakt en met het
eten is ook op u gerekend.
Natuurlijk, stemde Ruth in, .die
boewei verrast Ginette onmiddel
lijk steunde. U moet uw jas en hoed
ln de hal ophangen en uw gedachten
laten gaan over de toast, die u zult
houden als de borrel begint. En dat zal
over circa twintig minuten zijn. Een
donkere blos kwam op het grote won
derlijke gezicht en er was Iets van ver
legenheid in de anders zo doordrin
gende ogen.
Maarehik wil me niet
als vreemde in de familiekring indrin
gen.
Het is helemaal geen indringen,
zei Ginette vastberaden. Gelooft u
niet, dat wij beseffen, hceveel Bill aan
u te danken heeft. Maar dat heeft ove
rigens niets te maken met onze wens
van dit ogenblik, dat u hier met ons
Kerstmis blijft vieren. Natuurlijk, als
u andere plannen hebtdan
Nee, nee, ik heb geen plannen.
Wat voor plannen zou een eenzame
Amerikaan voor Kerstmis in 'n vreemd
land hebben? Als u het werkelijk
meent, zou ik het bijzonder op prijs
I stellen hier te mogen blijven. Nader-
hand zal ik u mijn dank wel doen bly-
j ken.
Vrouw Maradick kwam binnen met
een blad met flessen en glazen, Haar
gezicht glom en ze leek onder de in-
j druk van zoveel vreemde mensen. Ze
I zette het blad neer en wilde zich te
rugtrekken, toen ze opeens midden in
de familiekring werd getrokken en aan
iedereen werd voorgesteld, terwiji men
er op stond een glas op haar gezond
heid te drinken.
Lieve mensen, zei ze blozend en
zeer in haar schik, ik weet niet wat
ik zeggen meet. Zo'n borreltje ls niks
voor vrouw Maradick, ik hoep, dat ze
er niet raar van wordt. Ze heeft er
nooit goed tegen gekund, ziet u.
Ééntje maar, vrouw Maradick!
En waar is uw man? Wil hij er ook
niet één mee komen drinken?
Abraham? Vrouw Maradick schud
de haar hoofd in ontzetting. Mara
dick drinkt nooit iets anders dan een
biertje en raakt nooit die fantasie
drankjes aan. Maar vrouw Maradick
houdt er wel van, zo iets nieuws te pro
beren zo nu en dan.
Na een glas sherry en een verlegen
toast op het geluk van „alle lieve goede
mensen, die Kerstmis onder haar dak
vierden, vertrok vrouw Maradick met
pioenrode wangen en tranen in haar
ogen.
Het avondeten, dat volgde, was uit
stekend verzorgd en na afloop ging
iedereen tevreden en vrolijk naar bed,
vol verwachting voor de volgende dag.
Het Kerstdiner die volgende dag over
trof alle verwachtingen! Na. het dessert
zaten ze in gemakkelijke stoelen en op
de divan uit te blazen van zoveel dver-
daad. Ik weet niet wat ze precies
onder vooroorlogs verstaan, zei Ruth,
maar ik weet wel, dat ik nog nooit
in mijn leven zo'n maaltijd heb veror
berd. Natuurlijk was ik hongerig na een
morgenwandeling in de kou, maar
waarom moesten we met die fantas
tisch machtige crèmesoep beginnen?
Gezien wat er verder nog allemaal
kwam!
Die kalkoenzuchtte Ginette,
terwijl ze met verheerlijkte ogen naar
het plafond keek.
Met gebakken aardappelen, bloem
kool met roomsaus, spruiten en wor
teltjeszei Bill zachtjes, terwijl hij
dromerig voor zich uit staarde.
En die plumpudding
En die heerlijke abrikozen en wal
noten en geconfijte vruchten
O, houden jullie alsjeblieft op. Ik
krijg het gevoel of ik alles opnieuw
zal moeten verwerken.
Waarom mogen we niet nog wat
na-genieten? Het was allemaal over
heerlijk. De diepe stem van Webster
j Richards mengde zich instemmend in
hun loftuitingen. Ja, ik geloof, dat
ik nooit een beter Kerstmaal gegeten
j heb, zei hij. Wij, bij ons in Amerika,
gaan nogal prat op onze Kerstmaaltj-
j den, maar ik moet zeggen, die vrouw
Maradick zou in Amerika een fortuin
kunnen verdienen als keukenprinses.
Ik hoop alleen maar, dat u niet
terug naar Amerika gaat met het ver
haal. dat we hier in overdaad leven, zei
Marianne van de divan, waarop ze-lag
te rusten. Ik denk dat er duizenden
mensen in dit land zijn, die niet meer
dan een lamscotelet en wat sardines op
tcast voor hun Kerstdiner hebben ge
had.
Als ik naar Amerika terugga, zei
Richards enigszins dubbelzinnig, ben-
ik van .plan veel reclame voor dit land
heir te maken.
(Wordt vervolgd)
RAADSELS
voor allen om uit te kiezen: de
groteren (1116 Jaar) vjf, de
kleineren 11 Jaar) drie goede
oplossingen.
Naam, leeftjd en adres onder de
raadsels.
Inzenden naar Bureau Leldsch
Dagblad, of naar Wasstraat 38, tot
uiterlijk Dinsdagmorgen 9 uur.
I. (Ingezonden door Geeske Somer).
Verborgen plaatsnamen.
I. medronor (ln Limburg); 2. nonec-
tlswh (in Groningen); 3. vohenege
(Drente); 4. semheedte (Nóord-Holland)
5 digalvarnne (Zuid-Holland); 6. hodlne-
ven (Noord-Brabant); 7. welurdanee
(Friesland)
II. (Ingezonden door Joke Vollenga).
Ik ben bruin en rond,
En 'k hoor ln de mond.
Maar bljf lk daar een lange tlld,
't Is zeker, dat lk heel veel sljt.
Wie ben lk?
III. (Ingezonden door Jan Ravensbergen).
Op de kruisjes van onderstaande woor
den komt, van boven naar beneden ge
lezen. de naarn van een bekend persoon
uit de geschiedenis te staan,
x 1. jongensnaam,
x 2. nachtvogel,
x 3. kleur.
x 4. tegenstelling van dicht.
5 5. razend van woede,
x 6. getal,
x 7 eet de koe.
x 8. kleur.
x 9. tegenstelling van boven,
x 10. boom.
x 11. deel van een boom.
IV. (Ingezonden door Alle Smolders).
Mijn geheel van 35 letters ls een spreek
woord. 8, 13. 16. 17. 26. 31. 10. 21. 20 ls
een stad ln Noord-Holland. 7. 11, 16. 24 ls
een kledingstuk. 32. 34, 7, 2. 9, 3, 26, 19
ls een plaats in Overijsel. 23, 4, 14. 12 is
een Jongensnaam. 24, 5, 13. 22, 22, 24 ls
een vrucht. 11, 10, 15 plaats ln Gelder
land. 1, 4, 26, 10 een hoofddeksel. 28. 29,
30, 31, 16 is een kleur. 33. 4. 18. 35 een
lichaamsdeel. 6, 4, 5, 31 een plaats ln
Overijsel. 25, 26, 27 een lidwoord.
V. (Ingezonden door Wllly Jansen).
Waaaxom droeg Karei de Grote geen bril?
VI, (Ingezonden door Jacquellentje Kat).
Met b ben lk dier, met p een vrucht,
met m ben ik een water, met h een man.
met 1 ben lk aan Je schoen, met v heeft
een vogel mij.
VII. (Ingezonden door Aat Collee).
Ik ben een rivier in Duitsland Geeft
men mij een andere kop en staart, dan
gebruikt de straatveger mij.
VIII. Mijn eerste deel gebruikt een boer,
mijn tweede ls een lichaamsdeel. Mijn ge
heel ls een plaats ln Noord-Holland.
OPLOSSINGEN
der raadsels uit het vorige nummer.
1. Andersen; 1. Alkmaar; 2. nonsens; 3.
dominee; 4 evenaar; 5. Rusland; 6.
spreeuw (sperwer); 7. eenzaam, 8.
Noorden.
2. Voor de kapper.
3. Tinaarloo; tin, aar, Loo.
4. Als lk zelf in de trein zit.
5. 1. Paard; 2. zalm; 3. spin; 4. kat; 5. os;
6. ezel.
6. In de kleinste potjes bewaart men de
beste zalf.
top, de. Ine, bos. sinaasappel, bloemen,
drie, neen, wekker, te, Je, Bettle, zalf.
7. Zuurkool; zuur, kool.
8. Gevlekt zonneroosje; Toos. nek, geel,
keel, zon, groot, zool, gevel.
- Beste raadselnichtjes en -neefjes.
Hier zijn de raadsels voor de vierde en
laatste ronde van deze serie. Volgende keer
dus loting en uitslag! Jullie zullen het met
me eens zijn, dat die vier weken telkens
omvliegen! Nu, Jullie zullen er niets op
tegen hebben, dat er weer gauw geloot
wordt. Aan 't werk dus (niemand ont
breekt natuurlijk'en dan vol spanning
uitzien naar de uitslag! Vergeet niet, wéér
leeftijd en adres er bij te schrijven. Tot
volgende keer. Allen hartelijk gegroet door
Jullie Raadseltante.
Mevr. M. J. BOTERENBROOD.
19). Maar zo gemakkeijk liet Billy
Bulk zich niet v^n zijn stuk brengen.
„Wat geld!" schreeuwde hij, „wat
geld? Wat denk je wel, onderkruipt,
dat je bent! Veel geld moet ik hebben,
massa's geld en die prachtige uitvin
ding van je neem ik ook mee!"
En meteen deed hij een sprong naar
de tafel, waarop het kostbare apparaat
stond, greep het, en wilde er mee het
vertrek uitrennen.
Professor Dommel stond te dansen
van boosheid en angst. „Mijn uitvin
ding:!" schreeuwde hij, „de gedachten-
machine! Kereltje, redt de gedachten-
machine! Let op, hj gaat er mee van
door!"
Het zag er werkeljk niet al te best
uit. Bulk had de machine van profes
sor Dommel in zijn handen en liep met
grote passen naar de deur. Panda keek
wanhopig rond, of hij niet iets zag,
waarmee hij Bulk te lijf kon gaan,
aangezien de schurk veel groter was
dan hijzelf. Opeens kreeg hij een idee.
Met één sprong was hij in een hoek van
het vertrek, greep de wandelstok van
Dommel, die daar stond en gooide Bulk
de stok tussen zijn benen. Billy strui
kelde en sloeg met een doffe dreun te
gen de grond en de kostbare gedach-
tenmachine rolde uit zijn handen.
VOOR ZONDAG 21 NOVEMBER.
Lelden Ned Herv. Kerk (Pieters
kerk): 10 uur ds H. J van Achterberg.
7 uur (bijzondere kerkdienst) ds J. C.
Roose van Groningen. (Hooglandse Kerk)
10.30 uur ds D J. Vossers. (Oosterkerk)
10 uur ds J. de Wit. (Marekork) 10 uur
ds P. W. Spruyt (H.D.), 5 uur ds M.
Ottevanger. (Kooikapel): 10 uur ds M.
Ottevanger. (Morsweglokaal)10 uur ds
J. R. H. Heldema van Zoeterwoude. (Aula
Gymnasium)10 uur Jeugdkerk. (Acad.
Ziekenhuis); 10 30 uur ds Maaskant, Ger.
Kerken (Zuiderkerk): 10 uur ds J. Plomp,
5 uur dr H. J. Westerink. (Herengracht).
10 uur ds Hajer, 5 uur ds K. Dronkert.
(Oude Vest)10 uur cis Dronkert, 4.30
uur ds Hajer. (Morsweg) 10 uur dr
Westerink, 5 uur ds Plomp. Egltse Wal-
lonne: 10.30 uur ds J. Risseeuw van Mid
delburg. Doopsgez. Kerk: 9 uur (Jeugd
dienst) dhr P. van Leeuwen uit Llsse,
10.30 uur ds A. J. Snaaijer. Evang. Luth,
Gemeente: 10.30 uur ds J. J. Simon van
Gouda. Rem. Gemeente: 10.30 uur da
E B. A. Poortman (H.A.). Ver. van Vrijz.
Herv. (Volkshuis): 10 30 uur herdenking
50-Jarig bestaan, sprekers dr K. H. Boer-
sema en ds F. v. d. Heijden. Chr. Geref.
Kerk: 10 en 5 uur ds Joh. Jansen. Geref.
Gemeente: 10 en 5 uur ds L. RIJksen.
Geref. Kerk (art. 31) 10 uur (Prediker)
en 5 uur (Doopsgez. Kerk) ds J. Keyzer.
Christian Science (Steenschuur 4): 10.30
uur dienst. Vrije Kath. Kerk St. Bonlfa-
clus (Vreewijkstraat 19): 10.30 uur ge
zongen H. 'Mis. Oud-Kath. Kerk (Zw.
Singel 50)10 uur H. Dienst.
Alplien aan (len K(|n Ned. Herv. Kerk
Jullanastraat: 9 uur ds C. J. Lamboer;
10.30 uur ds G. Verdoes-Kleyn van Rijs
wijk (Z.H.); 6.30 uur ds P. A. Lefeber
(Jeugddienst). Kapel Gouwsluls 6.30 uur
ds Joh. Stehouwer. Geb. Jonathan: 10 uur
ds Joh. Stehouwer. Hooftstraat: 9.30 en
6.30 uur ds E. de Looze van Hilversum.
Oudshoornseweg 10 uur ds J. G. Veenen-
daal. Martha-stlchtlng: 10.30 uur ds J. Th.
Meyer. Geref. Kerken: Zuiderkerk: 10 uur
ds G. Mulder; 6.30 uur ds W. WIJma.
Noorderkcrk 10 uur ds W. Wijma; 6.30
uur ds G. Mulder. Hooftstraat: 10 en 6.30
uur ds S. J. Pompa van Amsterdam. G?ref.
Kerk (art. 31) Hotel Centraal 10 en 7 uur
ds J, v Nieuwkoop van Amsterdam. Chr.
Geref. Kerk Van Reedestraat: 10 en 6 uur
ds W, Baaij. Oud Geref. Gemeente. Van
Mandersloostraat: 9.30 en 4 uur leesdienst.
Aarlanderveen Geref. Kerk: 10 en
6.30 uur ds H. Moolhuizen.
Abbenes Ned Herv. Kerk- 9.30 uur
ds J. Breeuwsma. 3 uur ds J C. H. Jörg.
Boskoop Ned. Herv. Kerk: 9 en
10.30 uur ds A. de Leeuw, 4.30 uur ds
G. C Tromp. Geref. Kerk: 9.30 en 5 uur
ds H. Pol. Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 4 30
uur ds P. J de Bruyn. Rem. Geref. Gem.:
10 uur ds Luca van Lelden. Geref. Gem.
9.30 en 6 uur leesdienst.
Hazerswoude Ned. Herv Kerk: 9 30
en 6,30 uur ds Chr. van der Leeden. Ger.
Kerk: 10 en 6.30 uur ds J. Oussoren.
Katw(|k a. cl. Rijn Ned. Herv. Gem.:
10 uur ds J. Zandee van Warmond, 5.30
uur ds H. J. Groenewegen'van Den Haag.
Geref. Kerk: 9.30 en 5 uur ds H. de Valk.
Katw(jk aan Zee Ned. Herv. Kerk:
(Nieuwe Kerk): 10 uur ds P. Pras, 6.30
uur ds P. W. Spruyt, van Leiden. (Oude
Kerk). 10 uur ds J. G. van Ieperen, 5
uur ds D. Bouman, 6.30 uur ds J. J. v. d.
Krlft. (Kapel). 10 uur ds H. A. Jellema.
Geref. Kerk: 10 uur ds W. van Boeyen, 5
uur ds F. Pyiman. Chr Geref. Kerk: 10
en 5 uur ds P. v. d. Bijl. Geref. Gem.
(Remlse.straat)10 en 5 uur leesdienst.
Geref. Kerk (Art. 31): 10.30 en 5 uur ds
E. Th. v, d. Born van Amersfoort.
Koudekerk Geref. Kerk: 10 en 6.30
uur ds v d. Linden van Rijnsburg. Ned.
Herv. Kerk: 10 uur ds v Blnsbergen;
6.30 uur ds Vossers van Leiden.
Leiderdorp Ned. Herv. Kerk: 10 en
6.30 uur ds J. P. Honnef. Geref. Kerk:
10 en 6.30 uur ds Dijk. Ver. van Vrijz.
Herv.: 10.30 uur da C. P. Thomsen van
Gouda.
Lelmulden Geref. Kerk: 9.30 en 2.30
uur ds C. Moens. Ncd. Herv. Kerk: 9.30
uur ds v. Veenen.
Llsse Ned. Herv. Kerk: 10 uur ds
L. Baas, van Valkenburg, 7 uur ds D.
Veldkamp, van Den Haag (Jeugddienst).
Geref. Kerk: 10 en 4 uur dr Th. Ruys Jr.
Chr. Geref. Kerk: 10 en 4 uur ds H. W.
Eerland. Geref. Gem 10 en 4 uur ds K.
de Gier. Oud Geref. Gem.: 9.30 en 3 uur
leesdienst. Geref. Kerk (art. 31): 10.30 en
4.30 uur ds J. J. Verleur. Ned. Prot. Bond
10.15 uur ds A. E. K. Pols.
Nieuwkoop Ned Herv. Kerk: 10 uur
ds Holst van Woerden; 6.30 uur leesdienst.
Rem. Kerk: 10 uur ds G. Bloemendaal.
Geref. Kerk 9.30 en 6.30 uur ds v. d. Berg
van Woerden.
Nleuw-Vennep Ned. Herv. Kerk: 9.30
uur ds J. C. H. Jörg, van Breda. 3 uur
ds J. Breeuwsma. Geref. Kerk: 9.30 en
3 uur ds Doornstra van Hoofddorp. Chr.
Geref. Kerk: 9.30 en 3 uur leesdienst.
Noordw(jk Binnen Gerei'. Kerk: 9.30
en 5 uur ds v. Meyenfeldt. (V. d. Bergh-
stlchtlng) 11 uur ds v. Meyenfeldt.
Noordw(jk aan Zee Geref. Kerk: 10
en 5 uur ds Bouma.
Noordw\jkerhout Ned. Herv. Kerk:
10 uur ds D. J. Spallng. 7 uur ds J. W.
van Wijngen van Wassenaar (Jeugd
dienst)
Oegstgeest Ned. Herv. Gem. (Groene
Kerk): 10.15 uur ds G. F. Callenbach.
(Pauluskerk)10 uur dr W. F. Dankbaar.
5 uur ds A. Schneider (Jeugddienst).
(Hoge Mors): 10 30 uur ds N J. Cupedo
van Noordwljk aan Zee. Geref. Kerk
(Maurltslaan)10 uur ds Jac. Eringa, 5
uur ds J. C. Brussaard. (Mors-Rijndijk)
9 en 5 uur ds Bouman van Lelden. Vrijz.
Herv. Gem. (Willem de ZwIJgerkerk) j
geen dienst, ln verband met herdenkings
dienst ln Leidse Volkshuls.
Oude Wetering Geref. Kerk: 9.30 en
2.30 uur ds W. v. d. Bos. Herv. Kerk. 10
uur ds A M. Knottnerus.
Rijnsburg Ned. Herv. Kerk: 10 uur
ds K. J. H- Burgy; 5 uur ds M. J. J. Bon-
tlng. (Kleine Kerk): 10 uur ds M. J. J.
Bonting; 5 uur ds K. J. H. Burgy. Geref.
Kerk (Rapenburg) 9.30 uur ds Toornvliet;
6 uur ds H. Post. (Voorhouterweg) 9.30
uur ds H. Post; 6 uur ds Toornvliet. Geref.
Kerk (art. 31) 10 en 5.30 uur ds De Wal.
Chr. Ger. Kerk: 10 en 5 uur ds Brandsma.
Sassenhelm Ned. Herv. Kerk: 10 uur
cis Krijkamp, 5 uur ds Egglnk van Voor
hout (Jeugddienst). Geref. Kerk: 9.30 u.
(Voorbereiding) ds Hoekstra, 5 uur ds
Kuiper. Chr. Geref. Kerk: 10 en 5 uur ds
Visser. Ned. Prot. Bond: 10.15 uur de
heer J. P. Hulsbos.
Valkenburg Ned. Herv. Kerk: 10 u.
en 6.30 uur ds L. S. Baas. Geref. Kerk:
10.30 en 5 uur ds J. C. Houtzagers van
Voorschoten. Geref. Kerk (Art. 2]8 30
en 3 uur ds Boersma.
Voorhout Ned. Herv. Kerk: 10 uur
ds Egglnk.
Voorschoten Ned. Herv. Gem. (Dorp)
10.15 en 5 uur ds H P. Fortgens. (Rijn
dijk) 10 uur ds R. Ruteers van Katwijk
aan Zee. Geref. Kerk: 10 en 6 uur dr R.
Richters van Baarn. Vrijgem. Geref. Ksrk
(Art. 31) Leidseweg 41. 10 en 5 uur ds
C. v. d, Jagt.
Warmond Ned. Herv. Kerk: 10 uur
prof. dr K. H. Mlskotte, 7 uur ds J. Swij-
nenburg van Lelden.
Waddlnxveen Ned. Herv. Kerk: 8.45
en 10.30 uur ds L. VroeglndeweiJ; 6.30 uur
de heer D. Oskam. Geref. Kerk: 10 en 5
uur ds J. Snoeij. Chr. Afgesch. Gem 9.30
en 5 uur ds N. v. d. Kraats. Ver. Wet en
Evangelie: dr W. H. Beekenkamp van
Delft. Rem. Geref. Gem.: 7 uur ds Luca
te Leiden (Bed. H.A.).
Wassenaar Ned, Herv. Kerk (Dorps
kerk) 9 en 10.45 uur ds D. Kuilman, em.
pred. Leiden, 5 uur ds W. A. B. ten Kate.
(Kievietkerk)10 uur dr H. J. Honders.
Geref. Kerk (Zijllaan)10 en 5 uur ds M.
P Ferlnga. (Bloemcamplaan)10 en 5
uur ds G. van Duinen. Ned. Prot. Bond:
10.30 uur ds F. Kleyn, Den Haag.
Woubrugge Ned. Herv. Kerk: 9.30 en
6.30 uur ds G. W. K. Hugenholtz. Ger.
Kerk: 9.30 en 6.30 uur ds W. van der
Meulen. Ned. Prot. Bond (zaal Swama)
7 uur da E. B A. Poortman van Lelden.
Ned. Herv. Kerk Beroepen te Nuls-
Niebert- W. de Weerd te Ballum (Ame
land); te Reeuwijk J. v. Amstel te Hoeve
laken; te Loplk C. v. d Wal te Daarle;
te Musselkanaal S D. Molenaar te Idsega-
huizen; te Siddeburen W. A. Drayer te
Losdorp.
Aangenomen naar Wanneperveen (O.)
(als hulppred.) D. v. d. Werf, cand. te
Middenmeer.
Bedankt voor Wilnis J. v. Vliet te Hei
louw (Gron.).
Benoemd te Hedel B. Haverkamp te
Langerak; tot hulppred. te Amersfoort H.
Termaat. cand. aldaar; Idem te Noordwolde
J, Boonstra em. pred. te Gieten.
Geref. Kerken Bedankt voor Koudum
G. K, Geerds te Drijber (Dr.)
Chr. Geref. Kerken Beroepen te Vee-
nendaal R. Slofstra te Vllsslngen; te Zwljn-
drecht M. Baan te Dordrecht; te 's-Gra-
vendeel J. C. v. Ravenswaay te Zaamslag.
Bedankt voor Almelo, Assen. Thesinge,
Murmerwoude, Opperdoes, IJmuiden en
voor Drogeham G. Bllkcs, can 1. te Zwolle.
Geref. Geim^nU-n Drietal te Woerden
M. Blok te Zeist. T. Dorresteln te Od-
heusden en H. Llgtenberg te Rotterdam -w.
Tweetal te H. I. Ambacht Chr. v. Dam
te Werkendam en T. Dorresteln te Op-
heusden.
Beroepen te Waarde (Z) W. de Wit te
Middelburg.
Kapel ln een vliegtuig.
In Amerika is een reusachtig vliegtuig
in aanbouw. Het merkwaardige van de
inrichting hiervan is, dat er een kapel ln
wordt aangebracht, waar godsdienstoefe
ningen gehouden kunnen worden. Deze
vliegmachine zal ln 1950 R. Katholieke
pelgrims naar Rome vervoeren.
Ds P. J. Mackaay secretaris Herv. Raad
voor uitwendige zending.
In de vacature, ontstaan door het zich
weer beroepbaar stellen ln de Nederlands
Hervormde Kerk van ds P. de Bres. ls be
noemd tot secretaris in de raad voor uit
wendige zending ds P. J. Mackaay te
Haarlem.
SCHEEPSBERICHTEN.
ALBIREO, Buenos AiresRotterdam,
18/11 te Rio de Janeiro; ALCINOUS, Am
sterdam—Java 18/11 te Port Said; AL-
DEBARAN, New OrleansHolland. 18/11
op 480 mijl Zuid West Cape Race; ALM-
KERK. RotterdamJapan 18/11 van
Port Soedan; AMSTELKERK, Bordeaux
Dakar pass. 19/11 Las Palmas, AM-
STELLAND, AmsterdamBuenos Aires,
18/11 te Rlo de Janeiro; ARENDSDIJK.
19/11 ca, 16 uur van Rotterdam vla Ant
werpen naar New York; ARNEDIJK, 18/11
van Houston te Galveston; AXELDIJK,
19/11 van Galveston te Tampa; DELFT-
DIJK, VancouverRotterdam 19/11 te
Avonmouth; QUIVENDIJK, Vancouver
Rotterdam 19/11 te San José; EEMDIJK,
19/11 van Londen naar Antwerpen; HE-
DEL, 18/11 van Sorel te Montreal; LEO-
POLDSKERK, RotterdamCalcutta 19/11
te Antwerpen; LOENERKERK. Rotterdam
Perzische Golf 19/11 van Antwerpen;
LOPPERSUM. 18/11 van Rotterdam te
Gdansk; MAETSUYCKER, 19/11 van
Java te Fremantel; NIEUW AMSTERDAM
vermoedelijk 23/11 van Southampton en
24/11 vm, te Rotterdam verwacht;
ORANJEFONTEIN, Dar es SalaamAm
sterdam 19/11 te Antwerpen; PRINS
WILLEM VAN ORANJE, Rotterdam—Va
lencia pass. 17/11 Ouessant; RAKI, Java
Amsterdam pass. 19/11 Gibraltar;
ROTTO, New YorkMarseille pass. 19/11
Gibraltar; STAD ARNHEM, 18/11 va®
Gdynia, vermoedelijk naar Rotterdam;
TIBA, 19/11 van Buenos Aires te Rot-« -
dam; WINTERSWIJK, vertrekt 21/: i vim
Aaatantam naar Hamburg.
