PRODENT
Kwartet in een flat
Tweede Kamer bespreekt landbouw-kwesties
PANDA EN DE GEDACHTEN-MACHINE
Wat er in Indonesië
gebeurt
De heer Speekenbrink verweert
zich tegen critiek
Een geschenk
RECHTZAKEN
de rfeoée/
45',/
Schrikbarende, toestanden in het
kamp Amersfoort
Lugubere onthullingen tijdens proces Kotalla
FaMa tandpasta
tegen tandbederf
Radio-programma
Kerkelijk Leven
WOENSDAG 17 NOVEMBER
Vier communistische moties
weggestemd
(Van onze parlementaire redacteur).
De Tweede Kamer stemde gisteren
over de vier communistische moties in
zake de compensatiebijslag op de lo
nen. En ze stemde ze wèg. Want al be
lichamen de moties voor een deel wen
sen, die ook door anderen dan de
voorstellers worden gekoesterd,
wilden er toch niet aan. De heren
Andriessen (KVP) en v. d. Goes yan
Naters (Arbeid) legden uit waarom:
daar de regering over die wensen
overleg pleegt met de Stichting van
do Arbeid en de voorstellers beden
kelijke bedoelingen hebben. 775 was
dc uitslag der stemming.
Er waren dus 82 leden aanwezig.
Maar die verdwenen goeddeels naar
andere zalen in het gebouw, toen het
Huis zich zette aan de algemene be
raadslagingen over de begroting van
Landbouw, Visserij en Voedselvoorzie
ning.
14 sprekers hadden zich opgegeven
en nauwelijks 14 leden bleven in de
zaal Hetgeen niet eens zeggen wil, dat
de woordvoerders althans elkanders re
devoeringen aanhoorden. Menig aan
wezige verdiepte zich kennelijk in an
dere zaken en op een zeker moment
telden wij slechts zeven leden in de
zaal.
Er viel ook niet veel nieuws te ver
nemen. In hoofdzaak bepaalde de ge-
dachtenwisseling zich tot de verande
ring. in de landbouwpolitiek der rege
ring, die zich kenmerkte door het af
schaffen van de subsidies.
De heer Vondeling (Arb.) diende een
drietal moties in. N.l. een, dat de rege
ring een prijs zal garanderen voor con
sumptieaardappelen, vervolgens een voor
Eervol ontslag
aan Abdoel Kadir
Aan Raden Abdoel Kadir Widjojoat-
moifljo is thans op zijn verzoek op de
meest eervolle wijze, gerekend van 1
November 1948, ontslag verleend als
voorzitter van de delegatie, ingesteld bij
Kon. Besluit van 15 December 1947, on
der dankbetuiging voor de vele en ge
wichtige diensten, door hem in moei
lijke omstandigheden den lande bewe
zen.
OVERLEG INZAKE INDISCHE
AMBTENAARS-AANGELEGENHEDEN
In een onderhoud tussen de heren P.
van Hoogstraten (hoofd dienst algeme
ne personeelszaken in Indonesië), J. H.
Boerstra (hoofd afd. alg. personeelsza
ken Dept, van O. G.) en W. H. Licht
veld (gedelegeerde der samenwerkende
vakverenigingen van overheidsdienaren
in Indonesië), werden de volgende on
derwerpen besproken:
De stromingen in de ambtelijke vak
beweging in Indonesië; de voorstellen
inzake de rechtspositie der ambtenaren
in Indonesië; de afdoening van de re
habilitatie der ex-Ned. Ind. oorlogs
slachtoffers.
Naar aanleiding van het resultaat
dezer besprekingen zal de heer Licht
veld reeds de volgende week naar In
donesië vertrekken.
THANS EINDELIJK „GOEDKOPE"
DAMESMANTELS?
Bij de contróle door de prUsbeheersing
In detailzaken op het gebied van dames
mantels werd van de betrokken klein
handelaren veel medewerking ondervon
den. Daar de nadruk bij dit onderzoek
lag- op de kwestie van aflevering door
fabrikanten van de voorgeschreven aan
tallen of percentages mantels In de goed
kope prijsklassen werd door de winke
liers de verwachting gekoesterd, dat als
gevolg van dit onderzoek de bevoorra
ding met de goedkope mantels zal ver
beteren.
geleide landbouwproductie en prijsvor
ming zij het zonder directe gelde
lijke steun en ten slotte een motie,
dat de regering jaarlijks tijdig liefst
bij de begroting haar plannen ten
aanzien van land- en tuinbouw zal be
kend maken, opdat belanghebbenden
weten, waaraan zij toe zijn.
Over de visserij hoorden we maar
één atom, die van de heer Den Hartog
(VVD), ofschoon ook deze hoofdzake
lijk de landbouw besprak, waarbij hij
de nadruk legde op de vrijheid van be
drijf.
's Avonds kabbelde de stroom der
agrarische welsprekendheid rustig ver
der.
De heer v. d. Weyden (Kath.) laakte
het, dat de uitvoer van paarden naar
Frankrijk ln een hand was en_Jtwam
op voor het particulier initiatief. Ook
punten als pachtdwang, cultuur-tech
nische werken en ziekten onder het
vee (TBC-bestrijding) brachten enige
variatie in de beschouwingen. Maar de
belangstelling bleef heel klein.
De heer Borst (Comm.) diende een
motie in tot handhaving van de ga
rantieprijzen.
Radiorede Moh. Hatta over
politieke toestand
DAARNA ENIGE WEKEN NAAR
SUMATRA.
Moh Hatta zal hedenavond voor Radio
Djokja een redevoering houden met be
trekking tot de hiftdige politieke situatie.
Volgens Antara zal Hatta morgen
per vliegtuig nara Sumatra vertrekken
en vergezeld worden door de Republi
keinse minister van welvaart SJafroed-
d'n Prawiranegara, de staatscommis-
saris voor Financiële Zaken, Loekman
Eakim en mr Hadi van het Ministerie
van Justitie, de laatste met de opdracht
om voorbereidingen te treffen voor de
a.s. algemene verkiezingen op Sumatra.
Moh Hatta zal enige weken op Sumatra
vertoeven.
VRIJDAG OPENING FEDERALE
BANDOENG-CONFERENTIE.
De derde zitting van de Federale
conferentie te Bandoeng zal Vrijdag a.s-
worden geopend.
Textieluitvoer overtreft
voor-oorlogs peil
Op het Textielhandelscongres te Am
sterdam heeft o.a. de heer A. B. Spee
kenbrink. Directeur-Generaal! van de
buitenlandse economische betrekkingen
gesproken over: „D? textielhandel, zijn
plaats in het handelsverkeer van Ne
derland met het buitenland". Spr. zei-
de, dat het helaas nog altijd niet mo
gelijk is de remmen op de buitenlandse
handel los te gooien. Onze invoer is
sterk gebonden aan de devies npositle
en deze weer aan de export. Het stelsel
der invoervergunningen zal voorlopig
nog moeten blijven bestaan. De enige
mogelijkheid om hier van los te komen
zag de heer Speekenbrink in opvoe
ring der productie en verlaging van de
kostprijs, waarbij dan nauwe interna
tionale samenwerking de meeste an
dere landen verkeren in dezelfde posi
tie als Nederland de Internationale
handel zal moeten leiden.
De veelheid van critiek, welke de
overheid te verduren krijgt, weet de
heer Speekenbrink aan het feit, dat
de overheid steeds het algemeen be
lang voor het oog moet houden, ter
wijl het bedrijfsleven veel eenzijdiger
verlangens heeft. Ook stond spr. stil
bij de critiek, uitgeoefend ojf de im
port van luxe of in het algemeen
minder noodzakelijke goederen.
N.S.-persodeel verzoekt
vergoeding voor stakingsschade
De personeelraad der Ned. Spoorwe
gen heeft aan de Ministerraad een uit
voerig schrijven gezonden inzake de
toekenning van een volledige vergoe
ding voor de geleden stakingsschade
door het spoorwegpersoneel op de voet
van de toegekende vergoedingen wegens
verzetsschade.
Dit zo zeide hij is het gevolg
van het feit, dat Nederland ook goede
ren exporteert waarvoor ln het bui
tenland slechts geringe belangstelling
bestaat. Het is een kwestie van het
koppelen van „sterke" en „zwakke" in-
en uitvoerproducten. Steeds moet in
het oog gehouden worden, dat de beta
lingsbalans met de diverse landen niet
scheef getrokken mag worden. Somber
waren ook de opmerkingèn, van de
heer Speekenbrink over onze handel
met de toekomstige partner België.
De import uit België Is helaas nog
steeds aanzienlijk hoger dan de ex
port naar België. De textielhandel
heeft zonder twijfel te kampen met
de Invoerbeperkingen maar neemt
geen-Ghgunstige plaats in. Wat de
export betreft; de uitvoer van tex-
tielgoederen overtreft het vooroor
logse peil, hetgeen spr. een woord
van hulde ontlokte.
Belangrijk achtte spr. het. dat het
Nederlandse bedrijfsleven tijdig wensen
en verlangens naar voren brengt, op
dat met deze rekening kan worden ge
houden bij de internationale besprekin
gen.
DE NATIONALE RESERVE EN
VOORMALIGE N.S.B.'ERS.
Ten aanzien van de voorwaarden wel
ke door de regering zyn gesteld betref
fende de te stellen eisen aan de adspi-
rant-vrijwilliger der Nationale Reserve,
deelt de Nationale Federatieve Raad van
het voormalig verzet in Nederland, daar
toe gemachtigd door de Minister van
Oorlog, mede, dat onder de te weigeren
personen, ook behoren zü, die op of na
10 Mei 1940 lid zijn geweest van de N S.B.
Ingezonden Mededeling
voor elke vrouwen- en meisjeshand,
vooral in herfst en winter, is een
tube Hamea Gelei (Mijnhardt)pr. 75 ct.
JULIA CUYPERS NAM AFSCHEID.
In de Stadsschouwburg te Amsterdam
gaf mevrouw Julia Cuypers gisteravond
haar afscheidsvoorstelling als Elionora
de wilde ln .Lentewolken" van Herman
Roelvink.
Het is een afscheid geweest dat zich
ontwikkelde tot een grootse hulde aan
deze 77-jarige vrouw, die nu reeds 70
jéar toneel speelt.
Allereerst sprak wethouder mr Van
Wijck als vertegenwoordiger van het
gemeentebestuur, .toen Ferd Sterneberg.
haar tegenspeler in Lentewolken en
voorzitter van het huldigingscomité.
Na hem spraken nog Marie Hamel
namens de vereniging van toneelkun
stenaars, Emma Morel. Caroline van
Dommelen, Paul Huf, Defresne en tal
van anderen, o.w. Rika Hopper. Tal van
telegrammen en gelukwensen waren
van alle zijden binnengekomen, o.a. van
H.K.H. Prinses Wilhelmina. En naar
mate de rij van sprekers kleiner werd,
nam de stapel cadeaux en bloemen toe.
tot deze het gehele middenstuk van het
toneel vulde. Diep geroerd dankte ten
slotte mevrouw Cuypers voor de vele
gaven en goede wensen.
BIJEENKOMST DER
EERSTE KAMER.
De Eerste Kamer zal Dinsdagavond
a.s. beginnen in de afdelingen ver
scheidene hoofdstukken der rijksbegro
ting voor 1949 te onderzoeken.
Woensdag d.a.v, zal zij in openbare
vergadering o.a. behandelen hoofdstuk
Ila der Rijksbegroting «Dep. van Alg
Zaken) en de wederinvoering van de
totalisator.
NEDERLANDS MOTORSCHIP BUITEN
THEEMSMOND GEZONKEN.
Vannacht is het Nederlandse m.s.
„Quo Vadis" buiten de mond van de
Theems gezonken. 10 leden van de be
manning zijn door een voorbijkomend
Engels motorschip opgepikt en te
Southend aan land gebracht. Een
vrouw en een kind behoren tot de ge
redden.
WORDT RATIO KOSTER'S STRAF
VERLICHT?
Gisterochtend stond R-atio Koster,
dienstplichtig militair, die de krijgs
tucht ondermijnende lectuur verspreid
de, in hoger beroep voor het Hoog Mi
litair Gerechtshof terecht.
Het O.M, achtte het vonnis juist doch
de strafmaat te zwaar. Geëist werd een
gevangenisstrafvan lü jaar met aftrek.
De verdediger, mr dr Stokvis, vroeg
op juridische gronden het vonnis te
vernietigen, vrijspraak en onmiddellijke
invrUheidsstelling.
Uitspraak over 14 dagen.
FAMILIEBERICHTEN,
ONTLEEND AAN ANDERE BLADEN.
Bevallen: Van Rossem-Huydecoper, z.,
Eindhoven; Van BeunlngenDe Vrlese,
d., R'dam; HeljnlsRenssen, d., Arnhem.
Gehuwd: H. Brinkhoff en E. D. de
Vooys, Arnhem.
Overleden: A. Smits, m.. Doorn; E. E.
Bell—VVeldln, v., 90 J.. R'dam; J. A.
Wiesebron, m., 4* J., Den Haagj J. H.
van Laer, m„ Deu Haag.
Ingezonden Mededeling
i
flinke tube
f 3°"
l zeer grote tube
FEUILLETON
door Elisabeth Margetson, vertaald uit
het Engels.
69)
Die avond ging ze naar bed vol van
Bietgeen Marianne haar gezegd had. Ze
bekeek haar zienswijze van allekan
ten. Was het waar wat Marianne zei?
Was ze een dwaas geweest door Joel
uit haar leven te laten verdwijnen, al
leen omdat ze van oordeel was, dat ze
door moest gaan met de familie te
(helpen?
De warme melk maakte haar slape
rig. maar voordat ze inslaap viel was
ze toch tot de conclusie gekomen, dat
Marianne het niet bij het- rechte eind
had. Kinderen uit één gezin moesten
samen vechten, als er moeilijkheden
waren en elkaar blijven helpen. Vader
en moeder zouden het vreselijk hebben
gevonden, als ze uit elkaar waren ge
gaan. En er waren nog andere redenen
ook. Bill b.v. was niet iemand, die ge
makkelijk op eigen benen stond. Dat
was een feit, dat onder ogen gezien
moest worden. Hij was slap en aan
zichzelf overgelaten, zou hij misschien
weer ,in de verleiding komen van de
rechte weg af te zwenken. O, het was
waar, dat hij diep beschaamd was ge
weest over zijn misstap, maar die
schaamte betrof voornamelijk de smet
op de familienaam. Als zijn zusters er
niet waren om hem te steunen, belang
stelling in hem te tonen en hun ver
trouwen in hem te stellen, wie weet in
wat voor wonderlijke affaires hij dan
opnieuw verzeild zou raken?
En dan was er Ruth. Als Ruth op
kamers woonde, zou ze zich gaan ver
waarlozen. Ze gaf weinig om eten en
de normale prettige dingen van 't leven.
Als niemand voor haar zorgde en
maakte dat ze beh<x>rlijk at en dat ze
goed verzorgde kleren droeg, dat haar
schoenen verzoold werden, haar ver
warming gestookt werd enz., dan zou
Ruth al gauw gaan leven op maaltij
den van brood met jam of iets derge
lijks en zou ze haar uiterlijk volkomen
verwaarlozen. O nee, Ruth kon niet
aan zichzelf overgelaten worden, dat
was uitgesloten! En dan was er Mari
anne zelf nog! Als ze weer beter was,
veronderstelde Ginette, zou Marianne
weer willen optreden. Ze zou waar
schijnlijk opnieuw op tourneé gaan of
misschien in Londen optreden. Maar
Marianne, met haar twintig jaren,
moest ergens een thuis hebben, waarop
ze terug kon vallen, ze moest weten,
dat ergens op de achtergrond haar
broer en zusters waren, die haar altijd
ha hun kring met warme hartelijkheid
zouden opnemen. Zo'n achtergrond was
ontzettend belangrijk voor een jong
meisje, dat een eigen weg in het leven
wilde vinden.
En wat haar zelf betreft, dacht- Ginet
te, terwijl ze de dekens over haar
schouders trok, wist ze, dat ze, zo lang
Ruth, Bill en Marianne haar nog no
dig hadden, nooit tce zou geven aan
haar soms wilde verlangen om alles
hier in de steek te laten en naar Joel
te gaan
De volgende dag was het 1 December
en hoewel het veel kouder begon te
worden, was er 's middags toch nog
genoeg zonneschijn, dat Marianne, gced
toegestopt onder de dekens, bulten kon
liggen, om de gezondmakende zeelucht
de frisse zeewind in te ademen. Gi
nette zat naast haar en las haar voor
uit een 'boek, dat hen beiden zeer amu
seerde. Ze merkten niet hoe een auto
voor het hek van de tuin stil hield. Ze
hadden vaag het geluid van een auto,
die heuvelwaarts klom, gehoord, maar
er geen aandacht aan geschonken. Er
kwamen zoveel auto's en touringcars
langs de boerderij, aangezien iets ver
der op, bovenop de heuvel, de ruïne
van een oude abdij te bezichtigen was.
Toen het opeens tot hen doordrong dat
er een auto voor het hek had stil ge
houden, en ze verrast opkeken, liep
Max al op het tuinpad in hun richting.
Hij keek hen beiden met een vrolijke
blik in zijn ogen aan en zijn prettige
gezicht zag er opgewekt uit.
Maar Max, wat een verrassing!
zei Ginette. Hoe kom jij zo opeens
hier opdagen?
Ik moest in dé buurt zijn, zei
Max. Ik kreeg een tip, dat een
plaatselijke zangvereniging enige bij
zondere tenors had. Maar het bleek
niets te zijn. Veel te gezwollen stijl
Zijn antwoord wras bestemd voor Gi
nette, maar zijn ogen gingen naar Ma
rianne. En Ginette zag, terwijl ze Ma
rianne tersluiks aankeek, dat er een
zacht blosje op het nog tere gezichtje
van haar zusje was gekomen en dat er
in haar blauwe ogen een schittering
was, zoals er in geen weken in te zien
was geweest.
Hoe gaat het met jou, Manny,
liefje?
Ze bracht een hand naar haar hoofd,
als wilde ze haar slordige aangegroeide
haar ordenen. Ik zie er vreselijk uit,
zei ze.
Je ziet er uit als een reclame voor
het buitenleven, vergeleken met de
laatste keer, dat ik je zag. Maar ik
veronderstel, dat je je niet herinnert,
wanneer dat was
Misschien niet! Is dat erg? Er
schijnt heel veel te zyn, dat ik me niet
precies herinner
Nu, hoe dan ook, ik ben hier spe
ciaal naar tce gekomen, cm je een en
ander in herinnering te brengen!
Ginette stond op," nam haar boek,
sigaretten en aansteker op, en kesk
met een teder, geamuseerd glimlachje
naar Max en Marianne.
Ik zal vrouw Maradick gaan waar
schuwen, 'dat er bezoek is met 't oog
op een extra-portie thee. Ik hoep, dat
je honger hebt, Max. Went je zult
eigen gebakken brood moeten eten, met
dikke boter en jam, en ei-gele cake en
slagroom. Vrouw Maradick noemt dat
een klein hapje om op 'voort te kun
nen tot aan het avondeten!
Breng alles maar. Ik heb niet ge
luncht, en heb dus behoorlijke trek.
Goed, zei Ginette lachend. Wil
je Marianne naar binnen dragen, als 't
zover is? Ik roep wel. Het wordt te
koud om buiten thee te blijven drinken.
Ze ging naar binnen en liet hen al
leen achter. Voordat ze het huis be
trad, keek ze nog even om en zag, hoe
Max naast Marianne was gaan zitten
en haar handen in de zijne had gëno-
men.
(Wordt vervolgd)
Het Bijz. Gerechtshof te Amsterdam behandelde gisteren de zaak tegen de
beruchte ondercommandant van het concentratiekamp Amersfoort, Kotalla
en zes van zyn satellieten.
De dagvaarding van elk was een luguber verhaal, dat bij de vele getui
gen en belangstellenden pijnlijke momenten in de herinnering terugriep.
Kotalla bleek een van de ergsten te zijn geweest. Zijn dagvaarding sprak
over het neerschieten van ruim 100 gevangenen. Hy mishandelde weerloze
zieke gevangenen met de handen, vuisten, knuppel of een stokje, dat hij al
tijd bij zich droeg. Dit stokje lag als corpus delicti vooraan op de groene
tafel. Kotalla liet honden op de gevangenen los, sloot gevangenen op in een
bunker, liet ze uren, dagen en zelfs weken strafstaan in de zgn. „rozen
tuin". Voorts nog mishandelingen van allerlei aard, de ene nog erger, gruwe
lijker dan de andere. Voor elk der verdachten golden bijna dezelfde fei
ten als voor Kotalla; alleen Berg en May hebben het neerschietén van 72
Russen nog op hun credit staan.
O.a. kwam de moord op de Amster
damse wethouder A. S. de Miranda ter
sprake. Toen hij arriveerde werd hij
het slachtoffer van een opgehitste ben
de, bestaande uit Nederlandse en Duit
se S.S.'ers. Onder de vreselijkste mar
telingen werd De Miranda binnen 3
dagen na aankomst in het kamp ver
moord.
Twee ambtenaren van de dienst
identificatie en berging, die de graven
in de omgeving van het kamp en op
de Leusderheide hebben blootgelegd,-
vertelden, dat zij 33 graven hebben ge
vonden, waarin zich ln totaal 439 lij
ken bevonden. Bovendien werden door
deze dienst nog 26 graven gevonden met
Joden en Russen, die ook nog honder
den lijken bevatten. Een gruwelijke
lijst van gevallen werd voorgelezen.
Dr I. Wessel uit Hilversum, die van
de oprichting van het kamp af als ge
vangene in Amersfoort vertoefde, ver
teld van de toestanden in het kamp.
Toen 2 gevangenen ontvlucht waren,
moesten alle gevangenen, ook de zie
ken, 's morgens om 5 uur op de appel
plaats aantreden en moesten zonder
eten tot 11 uur 's avonds blijven staan.
Hij heeft zich steeds geërgerd aan de
zgn. „Lagerkeuringen", waarna men
sen, die hoge koortsen hadden, doorge
stuurd werden naar Duitsland. Dr Wes
sel noemt deze keuringen een „aanflui
ting". Het tempo was ongeveer 100
„keuringen" per uur. Eenmaal kwam
een commissie contróle houden in het
kamp.
Dr Wessel heeft toen met eigen ogen
gezien, dat een der beklaagden Berg
alle Joden, die blauw geslagen waren
en de gevangenen, die door ondervoe
ding en slaag nauwelyk meer konden
staan, aan de contróle onttrok.
Dr Wessel noemde de toestand, waar
in de Russische gevangenen verkeer
den, „onbeschrijfelUk". Deze mensen
waren uitgemergeld door honger en el
lende en behoefden niet eens meer te
werken. Bij intrede in het kamp, be
merkte prof. Borst, als deskundige ge
hoord, dat 30% van het aantal gevan
genen hongeroedeem had. De gevan
genen kwamen per dag ruim 1300 ca
lorieën te kort. „Meermalen heb ik ge
zien, dat Berg mensen, die in het laat
ste stadium van hongeroedeem waren,
opjoeg om te werken. Deze mensen
De eisen in hoger beroep in de
Bondowoso-affaire
GEVANGENISSTRAFFEN VOOR
ALLE EERDER VRIJGESPROKEN
BEKLAAGDEN OP EEN NA.
De advocaat-fiscaal bU het Hoog
Militair Gerechtshof concludeerde he
denochtend in de Bondowosozaak
slechts ten aanzien van één beklaagde
tot bevestiging van het vonnis van de
zeekrUgsraad, n.l. voor wat betreft de
vrUspraak van de sergeant-majoor B.
J. van Lier. Tegen alle door de zee-
krijgsraad vrygesprokenen eiste hij ge
vangenisstraffen, variërend van 2 tot
6 maanden, en tegen de sergeant-ma
joor A. D. Jippes de enige der be
klaagde, die door de zeekrUgsraad tot
een maand was veroordeeld 4 maan
den gevangenisstraf. De eisen luidden:
de kapitein der mariniers A. R. J. Zand
man 3 maanden, de le luitenant der
Mariniers J. van den Dorpe 6 maan
den, de le luitenant der mariniers H.
J. Ch. GIts 5 maanden, de sergeant
majoor A. D. Jippes 4 maanden, de
sergeant-majoor B. J. van Lier be
vestiging van het vrysprekende vonnis,
de korporaal C. L. Leytens 2 maanden,
de marinier Ch. Grimberg 2 maanden,
de marinier Kaspers 2 maanden, de
marinier Huizer 2 maanden, de marinier
Van Esch 2 maanden en de marinier
Van Amelsvoort 2 maanden, alle straf
fen met aftrek van voorarrest.
De advocaat fiscaal noemde de wijze,
waarop het transport was geregeld en
vervoerd, „catastrophaal" en zeide, tot
zijn spijt te moeten constateren, dat
in dit geval een vergelijking met de
methoden van het Japanse leger, niet
ten gunste van het Nederlandse leger
uitvalt en constateerde als vaststaand
dat. indien dc regeling van het trans
port en de uitvoering er van tot Soe-
rabaja in handen van één man was
geweest en het resultaat hetzelfde zou
zijn als thans het geval is geweest, er
stellig geen rechter zou zijn geweest,
die hierover niet zijn scherpste af
keuring zou hebben uitgesproken en
een gevoelige-, zo niet de maximum
straf zou hebben opgelegd. Het feit,
dat in dit geval de verrichtingen over
een aantal schijven hebben gelopen,
doet in beginsel niets af aan de aan
sprakelijkheid.
konden iedere dag sterven, maar dat
was voor Berg geen reden om ze min
der wreed te behandelen".
Aan de hand van een medisch rap
port, door hemzelf geschreven, ver
klaarde prof. Borst, dat de chirurg
van het kamp geen „grein" verstand
had van geneeskunde. Operaties wer
den uitgevoerd zonder narcose, met
een bot mes. Zelfs benen en vingers
werden op deze manier geamputeerd.
„De Russen", aldus prof. Borst, „wa
ren dermate verzwakt, dat z(| niet
eens meer in staat waren de kachel
te stoken. Toen ik eens in de Russi
sche barak kwam, lagen daar 8 Rus
sen, jongens van 18 a 19 jaar, op
een hoop bij elkaar om zo wat warm
te te vinden. Zij hadden dysentrie, en
bevuilden zichzelf en anderen".
Dr H. P. ten Cate uit Utrecht die in
Februari 1942 naar het kamp vervoerd
werd, bevestigde de verklaringen van
prof. Borst maar vertelde bovendien
dat Berg de gewoonte had „paardje te
rijden" op de Joden. De appèlplaats
had een lengte van 800 meter en Berg
had een speciale voorliefde bU een Jood
op de rug te gaan zitten en de arme
man met een zweep in de lengte van
de appèlplaats heen en weer te jagen.
Het slachtoffer was meestal al erg ver
zwakt en als hU dan niet verder kon,
werd hij met trappen gedwongen toch
verder te gaan tot hU absoluut niet
meer kon.
Nog vele andere getuigen legden
schrikbarende verklaringen af.
Het slot van de behandeling volgt
29 en 30 November, wanneer de requisi
toirs en pleidooien gehouden worden.
Ingezonden Mededeling
Uw tanden en mond
stralend-wit en gezond!
b^evat
vitamine C
fluörsilicaat
sulfonamide
VOOR DONDERDAG 18 NOVEMBER.
Hilversum 1 (301 M.) AVRO 7 00:
nieuws; 7.15: ochtendgymnastiek; 7.30:
gram.muzlek; 7.50. dagopening door dr A.
Trouw; 8.00: nleuws; 8.15: operettemuz.;
8.55: voor de vrouw! 9.00: gram.muzlek;
9.30: een lied gaat de werel drond- 10.00:
morgenwijding dooi ds P. C. Vermeulen;
10.15: arbeidsvitaminen, 10.50: voor de
kleuters; 11.00: voordracht. 11.20: duet
ten; 11,45: de republiek Letland 30 Jaar;
12.00: J Walvis, orgel- 12.22: ln 't spion
netje; 12.27: weerpraatje; 12.30: Neder
landse muziek voor de BBC; 13.00 nieuws-
13.15: mededelingen; 13.20: filmmuziek;
14.00: uit de wereldpers- 14.15: solisten-
concert; 15.00: voor zieken en gezonden;
16.00: assortlmento; 17.00: kaleidoscoop;
17.20: over dieren; 17.30: doe het zelf;
17.35: ensemble J. Meyer- 18.00: nieuws;
18.15: sportpraatje; 18.3d: Ned. strijd
krachten, 19.00: radiostrip: 19.10: avond
school voor Jong en oud- 19.45: RVD ant
woordt; 20.00: nieuws; 20.05: echo van
de dag: 20.15: Omroeporkest- 20,40: ver
tellingen ln woord en muziek; 21.35 hoor
spel „De nederdallng der goden"- 22.25:
de speeldoos; 22.45- de Nederlandse zout-
lndustrle 23.00: nieuws; 23.1524,00: gra-
mofoonmuziek.
Hilversum II (415 M.) KRO 7.00:
nieuws; 7.15: gram.muzlek; 7.45: morgen
gebed en liturgische kalender, 8.00:
nieuws; 8.15: opgewekte muziek; 9.00:
voor de vrouw- 9.05: orkestmuziek; 9.30:
waterstanden; 9.35: Omroep kamerorkest;
9.45: schoolradio; NCRV 10.00: werken
van Vivaldi en Zlpoli. 10 15: morgen
dienst o.l.v ds B. F C. dc Groot; 10 45:
gewijde muziek; KRO 1100: ziekenbe
zoek; 1140: schoolradio- 12 00: Angelus;
12 03- orkest Klaas van Beeck; 12 30:
weeroverzlcht; 12.33 gram.muzlek- 12.55
zonnewUzer; 13.00: nieuws; 13.25 plano-
recital- 13.45: voor de vrouw. NCRV 14.00:
Holanda Sextet; 14.40. voor de vrouw;
15.00: kwintet van Mozart; 15 30: M.
Voorberg, plano- 16.00: bijbellezing; 16 45
muziek van Prokofjef, 17.00: voor de
Jeugd. 17 30: bU de Gltanos; 17.50: een
Indonesisch sprookje- 18 00. Vijf Zapaka-
ra's; 18.15: CMB-kwartler. 1830: natio
nale schoolzangwedstrUd; 18.45: puzzle-
rubrlek- 19 00: nieuws; 19.15: Leger des
Hells; 19.45 Ned. organisten spelen eigen
werken; 20.00: nieuws; 20.05: proloog;
20.15: pusztaklanken; 21.30: famillecom-
petitie; 22.00: gram.muzlek: 22.05: de
vaart der volken 22.25.' liederen uit Va
lerius' Gedenck Clarck; 22.45: avondover
denking; 23 00: nieuws; 23.15'24.00: mu
ziek van Tsjalkofskl.
16). Wel maakte hU even een bewe
ging, alsof hij de mensen wilde weg
jagen, maar toen haalde hU zyn schou
ders op en terwUl de mensen de laatste
bosjes veters raapten, stond de mars
kramer heel diep na te denken en pein-
zend keek hU naar Panda en professor
Dommel, die intussen alweer waren
doorgelopen.
„Zag je nu, kereltje", vroeg de pro
fessor trots, „hoe die man niets meer
te vertellen had, toen lk met myn uit
vinding begon. HU gaf zUn koopwaar
gewoon weg, omdat ik het wilde".
„Ja", zei Panda, „maar ik geloof.dat
lk het toch elgenlyk niet zo erg leuk
vind. Die arme kerel is al zyn koop
waar kwUt en hy heeft er geen cent
voor gehad. Dat is toch eigeniUk niet
netjes".
„Ach wat", zei Dommel, „lk zal de
man straxs wel een beetje geld gaan
brengen. Dan is hU weer tevreden ge
steld".
Nu, het leek er veel op, dat de pro
fessor niet eens behoefde terug te gaan
om zyn voornemen ten uitvoer te bren
gen, want de marskramer, had Ineens
met een resoluut gebaar zyn kistje on
der de arnj genomen en was het twee
tal achterna gegaan.
Ned. Herv. Kerk Beroepen: te Zoe-
len (toez.) C. B. Boere. pred. der Prot.
Kerk ln Indonesië te Delft
Aangenomen: naar Mydrectat D. Groe-
neboer. cand. en hulppred. te Leeuwar
den, die bedankte voor Oldemarkt (toez.)
en voor Balk: naar Oosterblerum C. J. L.
Loor te Anjum naar Schoonrewoerd A. F.
P. Pop te Kockengen.
Bedankt: voor Loosduinen (vac-dr A.
F N. Lekkerkerker) A. J Flink te Ca-
pelle a d. IJss»>l: voo: Zwammerdam en
voor Wolphaarsdyk A. v. d. Veen te
NliegaEljahulzen.
Beroepbaarstelling. P. H de Bres. se
cretaris van de Herv Raad voor de uit
wendige Zending, Korte Bergstraat 5 te
Amersfoort.
Benoemd: te Klmswero A. Kalis L.Czn.,
godsdlenstonderwUzer. voorganger te
MaasdUk.
Drietal te Dordrecht: L. A Bodaan,
vlootpred. te Den Helder; H. Coolsma te
Prlncenhage en E. v. d. Schoot te Zaan
dam.
Geref. Kerken Beroepen: te Elburg
S. Wagenaar te Arum; te Groningen (vac.
P. v. Strlen) K W. Dercksen te Maas
sluis en (voor de nieuwe 7de wijk) J. P.
Hörchner te Voorthuizen; te Veendam M.
Hamming te Den Helder; te Schoondljke
A. C. Scherpenlsse. cand te Klundert- te
Haren (Gron.) L. Zwanenburg te Holwerd
(Fr-).
Bedanktvoor Bunschoten-Spakenburg
(vac-H. Torenbeek) en vooi Hoofddorp
dr O. C. Broek-Roelofs te Woerden.
Geref. Kerken onderh. art. 31 K. O.
Beroepen: te Bruchterveld K. de Hoop.
cand. te Groningen, te Delfzijl R. K. Wlg-
boldes te Stadskanaal.
Aangenomen: naar Waardhuizen (N.
Br.) A. H. Algra, cand. te Leeuwarden,
die bedankte voor Mlnnertsga Oude-
Blldtzljl, Mlldam, Wierum. Opende-Sur-
hulsterveen. Goes. Zuldwolde (Dr.), Ba-
rendrecht en Ede.
Tweetal te Zwollt (3de pred.pl.): E. T.
van den Bom te Amersfoort en J. O.
Mulder te Hattum.
Ohr. Geref. Kerken Beroepen: to
Werkendam H. van Leeuwen te Tholen.
Bedankt: voor Papendrecht D. Driessen
te Vlaardingen.
Geref. Gemeenten Bedankt: voor
RUssen D. L. Aangeenbrug to Dordrecht.
Bapt. Gemeenten Drietal te Gronin
gen: A. A. Hardenberg te Hengelo (O
F. E. Sterrlnga te Leeuwarden en L. d«
Haan te Apeldoorn.
AGENDA
WOENSDAG:
Gerechi .0: Splritlsch Genootschap, 7.(1
uur nam.
Gerecht 10: Geünieerde Loge van Th«#
eophen. 8 uur nam.
