St Jeroen, de Apostel van Noordwijk (II)
Kwartet in een flat
Broeder Dijkstra's „Jeugddorp"
aan het IJ
VOOR DE JEUGD
Het Leidsch Dagblad
Ikzoon van het Duitse volk
Een examen van twee dagen weegt zwaarder
dan honderd eden
FaMa tandpasta
tegen tandbederf
Radio-programma
ZATERDAG 13 NOVEMBER
Hei voorportaal van de hemel:
voor verwaarloosde jeugd
Hulp
Onder de rook van Amsterdam, aan
de overkant van het IJ, zal in het
komende jaar broeder Dijkstra's
jeugddorp verrijzen. Het zal afge
stemd zijn op het bekende plan van
dc Amerikaanse pater O'Flanningan
en op een idee van Carl Farley, die
in Noord Texas een jongensboerderij
inrichtte, welke door 70 knapen tot
een bloeiend bedrijf werd ontwikkeld.
In dc cel, waarin de Duitsers Dijk
stra lange tijd hielden opgesloten, werd
de^dee geboren om, na zijn in vrijheid
stelling, contact te zoeken met in nood
verkerende gezinnen en vooral de kin
deren te helpen voor zover dat. in zijn wllf,BMÏ„lwll ue 1C1J1C
vermogen lag. Tientallen meisjes en j,en aue moeilijkheden zün. dat di
jongens, weggehaald uit sloppen en 1
stegen, waar geen eten. geen bed en
geen kleding meer voor hen was, heb
ben ln die laatste oorlogsjaren in broe
der Dijkstra hun hulp cn toeverlaat
gevonden en toen de grote dag der be
vrijding kwam. had hij in het gebouw
der Amsterdamse Studentensociëteit,
naast 36 onderduikers, en 24 KP'ers,
niet minder dan 165 kinderen onder
zyn hoede
Zonder geld met een kwartje op
rak zegt hij zelf maar gesterkt
door een diep geloof en zijn intense
liefde voor het misdeelde kind, heeft
broeder Dijkstra een actie op touw ge
zet voor de stichting van een tweetal
kindertehuizen te Amsterdam .(voor
Jongens) en te Bloemendaal (voor meis-
ies). En het geloof overwon alle moei
lijkheden! 50.000 gulden was in enkele
dagen bijeen, er kwamen huizen en
kleding, dekens en schoenen. De actie,
hoewel geheel zonder overheidssubsidie,
werd een voldongen succes en draagt
nog altijd rijke zegen!
HET PROBLEEM VAN DE
RLTPERF. JEUGD.
Doordenkend over het probleem, dat
nu al vijf jaren lang zijn aandacht en
toewijding opeist, is de heer Dijkstra
evenwel tot de conclusie gekomen dat
met de leiding van die kindertehuizen,
waar in hoofdzaak meisjes en jongens
van 3—14 Jaar worden verzorgd, zijn
taak niet volbracht kan worden ge
noemd.
Ontstellend groot Is Immers ook het
leed van de verwaarloosde Jeugd bo
ven de 14 Jaar. Stellig doet zü veel
kwaad en zijn er veej Jongeren ver
vanen tot misdaad. Maar broeder
Dijkstra bestrijdt fel de mening, dat
men zulks die jeugd aanrekenen mag.
HIJ ontkent ook, dat zü niet werken
wil. Om het probleem volledig te
doorgronden moet men gaan kijken ln
de achterbuurten.
Vele ouders hebben het slecht. De
linnenkasten zijn leeg, er is aan alles
tekort, er is helaas ln zo talloze
gezinnen een sfeer van bittere armoede,
van ruzie en verwaarlozing. Is het
wonder dat de jeugd kapot gaat. als het
dolblij moet zijn met een bed van
vodden, als het te weinig eten krJlgt en
geen kleren? Is het zo vreemd dat de
opgroeiende Jongen geen lust tot wer
ken heeft, als er zelfs geen werkpak
voor hem is en geen paar werkschoenen
of als hij weet, dat zijn weekloon spoor
loos in een vat zonder bodem zal ver
dwijnen?
„Breng mij dë kinderen, die „werk
schuw" heten te zijn en die anderen,
die tot misdaad dreigen te vervallen",
heeft de heer Dijkstra gezegd. Hij is
overtuigd ze klaar te kunnen maken om
als fatsoenlijke mensen zelfstan
dig de wereld in te gaan. om er werk
krachten van te maken, met begrip van
verantwoordelijkheid en vol ambitie
voor de hun opgedragen taak.
VOORAL GEEN HOGE HEKKEN
Het werk in de Kindertehuizen heeft
broeder Dijkstra veel geleerd.
Nederland gaat zo stelt hij vast
mank aan gestichten met hoge mu
ren en hoge hekken. De jeugd rilt »an
angst, als zij weet dat zii naar een
gesticht moet, omdat zij daar alle ge
zinsverband mist en weinig anders
wordt dan een nummer in de massa.
Kinderen horen niet achter hoge hek
ken. Zij ln hben een schouder nodig
om eens uit te huilen, pleegouders, die
hen hclDen in hun moeilijkheden, ze
moeten vrij zijn om te spelen, een
tuintje te vc tn of er een ko ijju
on na te houden. Het kind moet de ge
legenheid krijg «n m inderdaad kind
te blijven en z.ich uit te leven als
zodanig!
Ook de oudere Jeugd moet die kans
hebben. En voor hen bouwt broeder
Dijkstra of bouwt officieel dan de
„Sticht ng" het Jeugddorp aan de
overkant van het IJ.
Ongetwijfeld zal de beste remedie te-
e incis
ies en jongens zo spoedig moeeLU aan
het werk worden gezet. In versneld tem
po moet hun een vak worden geleerd.
Geen baatjes als krullejongen e.d. al
thans niet gedurende lange tild. Vak-
ODleiding. met daarnaast enige uren
theorie, kweekt zoals in de praktijk is
gebleken, enorme ambitie en doet als
regel alle drang tot k-vaad als bii tover
slag verdwijnen. In de omgev'ng van
het op te richten Jeugddorp zijn talloze
industrieën gevestigd. Broeder Dijkstra
durft bij voorbaat te garanderen, dat hij
zijn pupillen zonder moeite te werk zal
kunnen stellen.
VRIJHEID IN GEBONDENHEID.
Aan één voorwaarde zal het Jeugd
dorp voor alles moeten voldoen om een
succes te kunnen worden. Het zal de
jeugd vrijheid in gebondenheid moeien
verzekeren, zonder hekken en zonder
bewakers, het moet haar ook dc hui
selijke intimiteit brengen, welke zij in
het jonge leven zo ernstig heeft moe
ten missen. Met de bouw van het
„dorp" zal daar derhalve rekening
mee worden gehouden.
Er komen tien pavilloens voor Jongens
en tien voor meisjes. In elk paviljoen 2al
plaats zijn voor een groot gezin: een
pleegmoeder, een pleegvader en tien
kinderen. Het zal eten en slapen in zijn
eigen woning, het zal het onderlinge
verband en de wederzildse genegenheid
zien groeien en aldus voorzien in een
leemte, die oorzaak is geweest, dat dui
zenden jongeren op het hellende vlak
zijn geraakt. Er zullen sportvelden ko
men en moestuinen, een muziektent en
een recreatiezaal voor 1200 personen en
er zal volop gelegenheid zün voor het
beoefenen van persoonlijke liefhebberij
en!
„HET GELD LIGT KLAAR"
Het heeft lang geduurd, voordat men
de grbnd heeft kunnen krijgen, waarop
het „dorp" moet verrijzen. Maar men
verwacht dat. dit juist dezer dagen in
orde zal komen. Daarna zal het bouw-
probleem weer nieuwe moe lijkheden
scheppen Geld is er nog lang niet vol
doende. thans ongeveer f. 75.000.-. doch
broeder Dijkstra is een voortvarend man.
In zijn blik glanst het bezielende licht
van de idealist, die overtuigd is te zullen
slacen.
Maakt u zich niet ongerust", zegt hij
lachend. ,.Het geld l'gt klaar. Het moet
alleen nog even worden opgehaald. Gro
te sommen zijn trouwens al toegezegd
tegen het moment, waarop de eerste
paal zal worden geslagen."
Voor de heer Dijkstra zün er Intussen
diverse wegen, die naar Rome leiden
Om propaganda te voeren, kreeg hij van
grote ondernemingen een auto en een
proiectie-aonaraat en als daar de filins
Jongensstad" en „Achter de wolken"
aan zün toegevoegd, zal hii dezer dazen
in veis gaan om de Nederlandse auto
riteiten. de werkgevers en de arbeiders
warm te maken voor zün idee Enkele
proefnemingen hebben al schitterend re
sultaat opgeleverd. Een filmvoorstelling
in de recreatiezaal van een verffabriek
leverde hem gratis de verf op om zijn
„dorp" straks te schilderen en ook gra
tis de arbeiders daarvoor. Hii zal naar
de steen- cement- en dakoannenfabrie-
ken gaan. naar beddenfabrieken en
hout-industriecn en hii weet dat hii vrii-
wel nergens „neen" zal kriigen Autori
teiten in Utrecht en Den Bosch zegden
al medewerk'ng toe. Amsterdam zal niet
achterblijven. Meer dan 20 hoofdstede
lijke agenten boden zich reeds aan om
in hun vrüe tüd de Jongens bü de bouw
te heioen.
„Jeugddorp zal verrijzen", zegt broe
der Dijkstra vol overtuiging!
„Een dorp voor verwaarloosde kin
deren van alle gezindten uit heel ons
land. Het zal voor hen het voorportaal
van de hemel zün!"
Uit vroeger eeuwen
Zijn gebeente zwierf eeuwen
rond
VII*
Gedurende vele Jaren bleef de laatste
rustplaats van de prediker onbekend.
Het duurde namelük tot 973 aleer zU
teruggevonden werd. In zijn „Neder
lands Catholyk Martelaarsboek" (1700)
verhaalt P. Opmeer daaromtrent het
volgende:
„Te Noordwijk woonde ln die tyd een
boer, Notbodus geheten, die tot twee
maal toe een verschijning kreeg van de
martelaar. Beide keren ontving hij op
dracht om het graf te zoeken en aan-
wüzlngen onjtrent de plaats. Maar
Notbodus vreesde met een verschynlng
van de duivel te doen te hebben, en
gehoorzaamde het gezicht niet.
Toen gebeurde het dat op zekere dag
zün paarden verdwenen waren. Met
huisgenoten en buren toog Notbodus er
op uit om de dieren te zoeken, maar
zender resultaat. En tegen de avond
legde het gezelschap zich onder enige
struiken ter ruste. Toen verscheen de
H. Jeroen voor de derde maal aan een
van Notbodus metgezellen. Hij duidde
dt plaats aan waar de paarden zich
bevonden, en beval tevens de man
Notbodus van de verschijning in ken
nis te stellen. Inderdaad werden de
paarden op de aangeduide plaats ge
vonden, Notbodus was nu overtuigd dat
het de H. Jeroen was geweest die eerst
hem en daarna zün metgezel was ver
schenen, en met zijn beiden haastten
zü zich naar de plaats waar des marte
laars laatste rustplaats moest zijn. En
als voorzegd vonden ze het graf. „bescey
dellken met steenkes overgeleyt".
Enkele dagen later werd het graf. in
tegenwoordigheid van de bisschop en
van de graaf, geopend, en het gebeente
van de prediker werd naar Egmond
vervoerd, omdat de kerk van Noordwijk
ressorteerde onder het klooster van
Egmond.
Een grote menigte gelovigen volgde
de dragers, en allerwegen stroomde het
volk toe. Maar de weg was lang, en de
dragers werden moe. Reeds beklaagden
6. Dezelfde weg ging naar het bos.
VI. (Ingezonden door Alle Smolders)
Mijn geheel ls een spreekwoord van
letters. 15. 14, 13 ls een deel van de vin-
heel ls een spreekwoord van 39
voor allen om uit te kiezen; cl»
groteren (1116 Jaar) %yf, de'klei
neren (711 jaar) drie goede op
lossingen. Naam, leeftijd en adres ger; 3, 35 een lidwoord; 1, 9. 30 een
onder de raadsels. - Inzenden naar meisjesnaam; 19, 14, 10 vind Je op de
BUREAU LEIDSCH DAGBLAD, of Veluwe- 33. 8. 28. 22. 23, 18, 37. 13. 13,
17. 38 ls een vrucht; 19, 6, 14, 4, 26, 32, 9
sieren de tuin; 29. 24, 1. 7 ls een tel
woord; 2,12, 12, 9 een ontkenning; 21, 4,
5. 5, 27. 24 Is eon uurwerk; 11, 20 een
voorzetsel- 16. 30 een persoonlijk voor
naamwoord: 31. 7, 25, 34. 8. 27 een meis
jesnaam. 36. 37, 38. 39 doe Je op een
wond.
naar WASSTRAAT 38. tot uiterlijk
Dinsdagmorgen 9 uur.
I. (Ingezonden door Anke Warring)
Op de kruisjes komt van boven naar
beneden de naam van 'n bekend sprook
jesschrijver te staan. Alle woorden be
staan uit 7 letters.
x1. stad ln Noord-Holland.
x2. ander woord voor onzin.
x3. predikant
x4 denkbeeldige lijn om de
aarde getrokken op gelijke
afstand van Noord- en
Zuidpool.
x5 groot land ln Europa.
x6. vogel.
x7. alleen
x8 windrichting.
II. (Ingezonden door Bep de Mik)
Voor wie nemen velen de hoed af. zon
der aan groeten te denken?
III. (Ingezonden door Henk Binnendijk)
Je kunt mij in 3 stukken verdelen. Het
lste deel ls een metaal, het 2de deel een
deel van een korenhalm, het 3de deel ls
de naam van het Koninklijk Palels bij
Apeldoorn. Mijn geheel ls een plaats in
Drente.
IV. (Ingezonden door Ellle Brandt,
Bllderdy kstraat
De spoorbomen zijn dicht, en toch mag
lk doorrijden. Hoe kan dat?
V. (Ingezonden door Greetje v. d. Leeden)
Verborgen dierennamen.
1 Wlm had een paar donkerbruine
schoenen gekregen. 2. H(J zal met alles
meedoen. 3. Er was een gesp in haar tas
verborgen. 4. Aan dek aten zij hun brood
op. 5. Op het mos was het heerlijk slapen.
4. Hindelopen; hinde, lopen.
5. Een koperslager.
6. Een tol
7. Eerlijkheid duurt het langst.
Lek, rat. kat. Henk, uur, lelijk, Gent,
drie. hark. das.
zij zich, dat zü niet' een draagbaar van
takken hadden gemaakt toen zü door
het bos gingen, toen er een baar over
zee kwam aandrüven. Daarop heeft
men toen het gebeente naar Egmond
gedragen, om het bij te zetten in de
kapel van de H. Adelbertus".
Tot zover Opmeer.
WONDERE DINGEN.
Later werd op de plaats van het graf
een kerk gebouwd, gewijd aan de mar
telaar Bü een verbouwing binnen de
kerk in het jaar 1316 werd een schedel
gevonden, waarvan men meende te mo
gen aannemen, dat het de schedel van
de H. Jeroen was. Een oude kroniek
weet echter te vertellen hoe de Hemel
zelf een duidelyk bewijs gaf van de
echtheid van-het hoofd. Toen namelijk
de schedel aan het licht kwam, zouden
alle klokken vanzelf zün gaan luiden,
er. een doofstomme, die door de duivel
bezeten was, zou eensklaps met luider
stem verkondigd hebben dat het hoofd
van Jeroen gevonden was.
Hoe het zü- sedert die tijd werd
Noordwijk een bedevaartplaats, en elk
jaar werd op de patroonsdag, op 17
Augustus, een plechtige ommegang ge
houden door het dorp. Maar in de eer
ste jaren van de Tachtigjarige Oorlog,
misschien in 1573, schijnt de schedel
verloren te zijn geraakt. Mogelijk ook
heeft een vrome priester de reliquie
voor ontheiliging willen behoeden, en
in de grond verborgen. Bü een restau
ratie van de Kerk in 1909 is tenminste
een schedel gevonden, die misschien
dezelfde is als de reliek van 1316.
Het gebeente dat in Egmond bewaard
werd, kwam eerst na veel omzwervingen
weer in Noordwük terug. Toen in het
begin van de Tachtigjarige Oorlog het
Noorden van Holland door de Geuzen
werd afgestroopt, werden de kostbare
overblüfselen eerst naar Haarlem ge
bracht, en vandaar zelfs naar Keulen.
Vrü spoedig kwam het gebeente weer
terug in Haarlem, en daar bleef het
tot 1892.
In dat Jaar werden de reliquleen op
de feestdag van St. Jeroen (17 Aug.)
teruggebracht naar de plaats waar
meer dan 900 jaar geleden de apostel
van de Rijnmond leefde, werkte en
stierf.
Vorige artikelen in deze reeks ln
het L.D. van 25 Sept., 1, 9, 16, 23 en
30 October.
HJIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIillllllllllH»!»!'11'111"11111111111
Als van ouds de
MEEST GELEZEN COURANT
van Lelden en Omstreken
Hllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
>9
VII. (Ingezonden door Joke Smlttenaar).
Mijn eerste is niet zoet. mijn tweede
ls een groente, en mijn geheel ls een
wintergroente.
VIII.
Mijn geheel ls een mooie bloem van 18
letters. 7. 14. 15, 16 ls een meisjesnaam;
11. 5, 6 een lichaamsdeel; 1, 5. 12. 4 een
kleur. 6. 2, 18, 4 ook een deel van het
lichaam; de 8, 9, 10 staat aan de hemel;
1. 13. 14. 15. 7 ls niet klein; 8, 9. 9, 4
een gedeelte van een 6choen; 1, 18, 3, 5,
4 de voorkant van een huls.
OPLOSSINGEN
der raadsels uit het vorige nummer.
I
val
gaar
lui
pan
eer
zwaar
II
lel
de
er
ter
lijk
Hl.
den
els
varen
mijn
koets
nor
De gelijke nummers van groep I en II
vormen dus: 1. vallei, 2. gaarde, 3.
luier, 4 panter. 5. eerlijk 6. zwaarte.
De gelijke nummers van groep II en
III vormen dus. 1. Leiden. 2. aeels, 3.
ervaren, 4. termijn. 5. lijkkoets, 6.
tenor.
2. Een uur van onbedachtzaamheid, kan
maken, dat men Jaren schreit.
3. 1. Zebra, 2. tomaat, 3. vlo. 4. aap. 5.
noot. 6. kers.
Beste Raadselnichtjes en -neefjes,
Alweer de derde ronde! Present blijven,
hoor, anders zou Je bil de loting af moe-;
ten vallen. Let wel: elke keer wéér leef
tijd en adres onder de raadsels, en na
tuurlijk Je naam (met voornaam). Vooral
Je leeftijd niet vergeten. Het is niet vol- lidmaatschap van het comité opgeven,
m°eten schriftelijk geformuleerde
(Van onze Duitse correspondent)
zoon van het Duitse volk, zweer
te allen tijde bereid te zijn voor dc
strijd tegen het fascisme en daarvoor
mijn leven te offeren. Zou ik deze
eed schenden, dan moge mü de straf
van het Duitse volk treffen."
Zo luidt de eed. die de Duitse krijgs
gevangene in Rusland moet afleggen,
alvorens hy wordt toegelaten tot de
politieke opleiding, welke in de Russi
sche propagandascholen aan de leden
van het nationale comité „Freies
Deutschland' wordt gegeven. De oplei
ding zelf is zo hard en zo suggestief,
dat de meeste mannen aan het eind
van hun proeftijd geestelüke slaven der
communistische ideologieën zün en zich
sterker gebonden voelen dan honderd
eden het zouden kunnen bewerkstelli
gen. De candidaten, die zich voor het
bijschrijft. Ik kan heus al Jullie leef-
tyden niet uit mijn hoofd onthouden.
Egbert Postel Ook oplossingen geven,
en omschrijving bij Je nieuwe raadsels.
Wlm Heemskerk: Natuurlijk goed, en
welkom.
Cootje Marks: Voor Jou ln dit geval
een apartje- spoedige beterschap!
Wlm Schouten: Heb Je Je prijs Inmid
dels ontvangen?
Tot volgende week weer Allen harte
lijk gegroet door Jullie Raadseltante,
Mevr. M. ~J. BOTERENBROOD.
Ingezonden Mededeling
Uw tanden en mond
stralend-wit en gezond!
bevat
vitamine C
fluorsilicaat
sulfonamide
FEUILLETON
door Elisabeth Margetson, vertaald uit
het Engels.
66)
Ik heb een idee, zei Ruth plotse
ling. En niet ao'n slecht idee ook.
Herinner je je die man. die bü vader
en moeder kwam. juist voordat ze naar
Amerika zouden gaan. De een of ande
re zonderlinge antiquair of iets derge-
Qüks?
Ik geloof het wel. zei Ginette,
zich vaag een oude grysharige man
voor de geest halend, die was kofnen
dineren en daarna uren en uren was
blijven praten. Vader en Moeder had
den zo'n wonderlijke kring van vrien
den gehad, dat het moelliik was al die
speciale mensen uit elkaar te houden
Maar op de een of andere manier stond
haar iets bil van deze oude heer. die
erg laat was gebleven en erg veel had
(gepraat.
Nou, ik herinner me hoe geïnteres
seerd hU in deze kast was. Hij noemde
het een uniek kunstwerk en was opge
wonden over het feit, dat het geheel
handwerk was. Zün enthousiasme vond
4k toen niet erg belangrijk, maar nu
opeens schiet me te binnen, dat hij
tegen moeder zei dat hij als ze ooit
die kast zou willen verkopen er
graag een paar honderd pond voor zou
willen geven, in contant geld.
Ginette bekeek de oude kast met een
blik van hernieuwde bewondering. Ze
ging naast Ruth staan en voelde langs
het gladde gepolüste hout met eerbie
dige vingers.
Een paar honderd pond zouden we
natuurlijk uitstekend kunnen gebrui
ken op het ogenblik, zei ze peinzend.
maar het zal niet eenvoudig zijn om
de kast te verkopen en dat over
weeg je toch. is het niet? als we
de naam en het adres van de oude heer
niet meer weten.
Dat is niet zo erg. Als hij er zo
veel contant geld voor wilde geven,
veronderstel ik dat iedere andere anti
quair dat ook wel zal willen doen. Ik
i?a. hoe dan ook. morgen eens informe
ren. Realiseer je je, dat die kast kan
betekenen dat we al onze schulden kun
nen betalen en dat Mannv een paar
maanden voor herstel weg zal kunnen?
Ik snap niet. dat we er eigenlijk
niet eerder aan gedacht hebben. Weet
je wat. ik zal er morgen dadelijk eens
over praten met de taxateur ln de an
tiekafdeling van het warenhuis. Ik zal
hom vragen of hij hier de kast eens wil
kernen beküken, wat vind ie daarvan?
Dat lfjkt me geen slecht idee.
De ohef van de antiek-afdeling;, een
klein mannetje met een lorgnetje en
een lange snor, kwam de kast bekijken
en scheen wel tot kopen bereid te zijn.
Ruth hield echter denkend aan hun
wanhopige financiële situatie strak
vast aan de prys van twee honderd
guineas. Gedurende ongeveer een half
uur werd er over en weer gepraat, ge
dongen en geboden, maar tenslotte ging
het mannetje aan de tafel zitten en
schreef de chèque voor het volle be
drag uit, terwül hij aankondgde, dat
hü de kast de volgende morgen zou
laten halen. Voordat hü wegging liet hij
nog eens een goedkeurende blik gaan
langs het andere meubilair en Ruth
gaf hem rustig gelegenheid een en an
der goed in zich op te nemen en te
taxeren. Wie weet, hoe spoedig ze op
nieuw iets zouden moeten verkopen?
Het mannetje was pedant en ordinair,
maar hü was van zün zaken op de
hoogte. Er zou een ogenblik kunnen
komen, dat ze hem weer nodig zouden
hebben. Hoe heerliik was het nu de
meest urgente schuldeisers af - te kun
nen betalen. En hoe heerlük was het
contant geld te hebben om Marianne
cp reis te kunnen sturen. Ruth en Gi
nette discussieerden er een hele avond
over, waarheen Marianne zou gaan, en
toen ze eindelyk naar bed gingen, wa
ren ze nog niet tot een besluit geko
men. De volgende morgen kwam er een
brief van Bill, die met zyn zonderlinge
werkgever onderweg was naar de Scilly
Eilanden.
We hebben in een sprookjesachti
ge oude boerderij in CornwaLlis gelo
geerd. schreef hij, genaamd Win
nings Farm, en de vrouw van de boer,
vrouw Maradick, is een juweel. Ik heb
haar gepolst, of ze Marianne niet een
poosje daar zou willen hebben en ze
zei, dat ze dat prachtig vond en dat ze
haar wel op zou fokken met melk en
room. De bcerderü ligt in een soort
dal terzijde van de heuvels boven King-
bridge, zeer beschut en zonnig, er is
een echte badkamer met volop warm
water. Als Manny er iets voor voelt,
zal ik er onmiddellük verder werk van
maken. Omhels haar namens mü en
voor jullie beiden veel liefs van Bill.
Ruth reikte de brief over aan Ginet
te. Haar vermoeide gezichtje keek op
gewekter.
Winnings Farm lijkt me de op
lossing van het probleem. Het zou jou
ook goed doen, Ginny. Je ziet er als
een schim uit tegenwoordig. Geen won
der, dat Monsieur Henri je een vacan-
tie op wil dringen. Het lykt me niet,
dat je veel reclame voor hem maakt
tijdens de shows, als je er zo uit ziet.
Dank je, lieve engel. Wat kun Je
iemand tooh opbeuren! Ik neem aan.
dat Je Je niet realiseert, dat je er zelf
ook uitziet als een levend lijk? Ja, die
landelüke Idylle in Comwallis lijkt me
wel iets. Ik zal Marianne haar brief
ran de trouwe Max brengen en haar
tegelijkertijd over het idee polsen.
Marianne polsen was niet meer dan
een formaliteit, want deze was zo pa
thetisch dankbaar voor alles wat de
anderen voor haar deden, en zo vol
verontschuldigingen voor haar hulpe
loosheid, dat ze het ook goed gevonden
zou hebben om b.v. naar Lapland ge
stuurd te worden, als Ruth en Ginette
dat goed voor haar geoordeeld hadden.
Het Üjkt me heerlyk, Ginette, zei
ze.
Het wordt fantastisch, liefje. Je
gaat heerlük iedere dag buiten in de
tuin liggen en je zult enorm veel eten
en weer een welgevuld Jong meisje
worden. Zo dik, dat je overal uit zult
springen
Marianne keek langs haar magere
lichaam onder de dekens en zuchtte
even. Dat zal nog heel wat moeite
kosten.
Wacht maar rustig af en doe wat
je gezegd wordt.
(Wordt vervolgd)
levensloop voorleggen, die als uitgangs
punt dient van een streng verhoor,
waaraan zü door Duitse en Russische
commissarissen worden onderworpen. In
de gewone scholen worden de krijgs
gevangenen, die zich voor de strüd
tegen het fascisme beschikbaar stellen,
onderwezen in de grondbeginselen der
politiek naar Sovjetrussische opvatting.
Het rooster van het onderwijs omvat
de volgende drie gebieden:
Duitse en Russische geschiedenis, cri-
tische behandeling der nationaal-socia-
listische leerstellingen en bestudering
der actuele staatkundige problemen.
Na het einde van de oorlog geraakte
het begrip „anti-fascisme" hoe langer
hoe meer op de achtergrond. Het werd
geleidelyk, doch consequent vervangen
door het begrip „Marxisme". Bü wijze
van examen, dat de scholieren aan het
eind van de cursus moesten afleggen,
kregen zij de opgave, een opstel te
schrijven over een politiek onderwerp.
De examen-commissies stonden onder
leiding van een Duitse communist. In
vele gevallen was dat Ulbricht, die
thans in de leiding van de S.E.D. een
hoofdrol speelt en speciaal belast is
met de zuivering der Duitse communis
tische organisaties. Cursisten, die voor
het examen zakten, werden in een van
de krygsgevangenkampen terugge
bracht. Van de geslaagden werden uit
sluitend de besten uitgezocht om deel
te nemen aan een cursus op de „hoge
school van het Marxisme" te Moskou.
Het onderwijs aan dit instituut richtte
zich in het bijzonder op de filosofie
van Marx. Engels. Feuerbach en Hegsl
en tot besluit op de werken van Lenin.
Om de veertien dagen hielden Walter
Ulbricht en Wilhelm Pieck. de voor
zitter van de S.E.D., lezingen. Het doel
van de opleiding aan de hogeschool was
niet alleen de studenten" vol te prop
pen met Marxistische wysheden. doch
vooral de verovering van de ziel der
toehoorders.
Voor de tweede maal. doch ditmaal
veel uitvoeriger, moesten de deelnemers
een levensloop schryven. die zij ten
aanhore van 't gehele collegium moes
ten toelichten. Zo'n referaat duurde
dikwüls tien tot dertien uur en bete
kende steeds een uiterste inspanning
van alle krachten en zenuwen.. De
mede cursisten maakten aantekeningen,
op grond waarvan zij de volgende dag
de referent vragen konden stellen. Het
beklagenswaardige slachtoffer had het
hard te verduren. Zün gehele levnn
werd als op een operatietafel ontleed.
Niets bleef verborgen en wee hem, als
hij tegenstrijdige verklaringen had afge
legd, onlogische gevolgtrekkingen had
gemaakt of donkere bladzijden uit zfjn
levensboek had overgeslagen. Wee hem,
als hij in de motivering van zün poli
tieke bekering te kort schoot. Meedo
genloos en zonder onderbreking werd
zijn zieleleven onderzocht, gewogen en
geoordeeld. De discussies duurden dik
wüls van 's ochtends vroeg tot 's avonds
laat en het kwam herhaaldelijk voor,
dat de ondervraagden van uitputting
Ineenzakten of in huilkrampen uitbra
ken Vele toehoorders kwamen zó on
der de indruk, dat zü, zodra zij zelf
aan de tand zouden worden gevoeld, uit
angst reeds vóór het begin der proce
dure in hysterische zelfbeschuldigingen
vervielen en daarmede het recht op een
verdere deelneming aan de cursus ver
speelden.
Zij werden ln speciale barakken
geïsoleerd en verdwenen na korte tüd
spoorloos. Alle vroegere Duitse krijgs
gevangenen, die thans in Oost-Ber-
lljn en in de Russische zone hoge
functies bekleden, hebben deze weer
galoze proef doorstaan. Zü zün voor
het grootste deel gewillige, wellicht
zelfs willoze werktuigen van het com
munisme geworden.
RAADSELACHTIGE WEGEN.
Met veel begrip voor de psychologie
en voor de mentaliteit van de Duitse
soldaat en officier, werd in de oplei
ding een plaats ingeruimd aan de na
tionale aspiraties der Duitsers. Reeds
het manifest dat ter gelegenheid van
de oprichting van het nationale comité
in 1943 werd uitgegeven, en dat een
rand in de oude rykskleuren droeg,
zwart, wit, rood, ademde een büna chau
vinistische geest. Het was ondertekend
door generaal Seidlitz, generaal Von
Hoven, kolonel Steidle en de legerpre-
dikanten Schroder en Kaiser en ver-
heerhjkte de heldendaden van York von
Wartenburg, die in 1812 met Rusland
de overeenkomst van Tauroggen sloot
en de eerste stoot gaf tot de vrijheids
oorlog tegen de Franse overheersing.
Maar ook nu nog wordt in de lezingen
en redevoeringen voor de krijgsgevan
genen van het nationale comité een
beroep gedaan op het patriottisme. Ge
neraal Seidlitz en andere hoge officie
ren der voormalige Duitse weermacht
plegen er op te wyzen, dat Pruisen en
vooral de Pruisische eer geenszins zijn
uitgestorven, maar dat zü met Russi
sche goedkeuring en hulp eens mach
tiger dan ooit zullen herrijzen, om de
leiding in Duitsland over te nemen.
De schünbarp tegenstrijdigheid tus
sen deze nationalistische mentaliteit en
de communistische ideologieën geeft
aanleiding tot twyfel en wantrouwen
en vervaagt het beeld, dat buitenstaan
ders zich van de zogenaamde Seidlitz-
armee pogen te maken. De Russische
propaganda bewandelt nu eenmaal
raadselachtige wegen.
13). Toen professor Dommel en Pan
da zo een eindje gereden hadden, ter
wijl ze zachtjes met elkaar praatten,
sqheen de autobestuurder steeds' meer
tot bezinning te komen en hy werd hoe
langer hoe meer verbaasd over zün on
verwachte passagiers.
Plotseling, terwijl ze door een park
reden, zei hij: „Zeg, wat doen jullie
daar achterin myn wagen? Zou je niet
eens gaan lopen?"
.Zeker, kereltje, zeker", antwoordde. „Nee", antwoordde Panda, „maardat
de professor. „Zet ons er hier maar I ls toch zeker niet alles, wat U er mee
uit". Dat geschiedde en nagestaard dooi
de verbaasde bestuurder, wandelde het
tweetal verder.
„Vat je kereltje?" vroeg professor
Dommel aan Panda. „Begrijp je nu het
grote nut van mün uitvinding. Je hebt
zelfs niet eens een eigen auto meer no
digi"
bereiken wilt? In andermans auto's
rijden?"
„Natuurlük niet, kereltje, ik kan er
nog heel andere grapjes mee uithalen",
legde de professor uit, terwül ze een
oude marskramer naderden, die langs
de weg zün koopwaar stond aan te
prüzen.
VOOR ZONDAG 14 NOVEMBER.
Hilversum I (301 M.) VARA 8.00:
nieuws: 8.15: strijdlied; 8.18: gram.-mu
ziek; 8.30: voor de tuin; 8 40: Intermezzo;
9.10: postduivenpraatje; 9 15: verzoek
programma; 9.45. geestelijk leven; 10.00:
Meester Trio; 10.30: briefgeheim; 10.50:
Jonge Flierefluiters; 11.15 triangel; AVRO
12.00: achter het voetlicht; 12.15: Mela-
chrlno Medley: 12.30: Zondagsclub; 12.40:
Sandor Vldak. plano; 13.00: nieuws; 13.15:
mededelingen; 13.20: Romancers; 13.50:
even afrekenen; 14.00; gram muziek;
14.05: boekbespreking; 14.30- middagcon
cert; 15.30: fllmpraatje; 15.45: dansmuziek;
16.30: wekelijkse sportrevue; VARA 17.00:
De Krekels: 17.15: gitaarduo; 17.30: Ome
Keesje; 17.50: sport; 18.00. nieuws; 18.15:
tn gesprek met de lezer; 18 30: Ned. strijd
krachten; IKOR 19.00: dienst by Wereld
gebedsdag; 19.45: ds Dankbaar over het
zendingswerk; AVRO 20.00: nieuws; 20 05:
actualiteiten. 20.15- Waltztlme: 20.45:
hoorspel „Paul Vlaanderen en Ina". 21.20:
Italiaanse volksliedjes; 22.00: fritsen en
fratsen; 22.30: London String Ensemble;
23.00: nieuws; 23.15; reportage zesdaagse;
23 3024.00- gram.muzlek.
Hilversum II (415 M.) KRO 8.00:
nieuws; 8 15: strijkorkest: 8.25: Inleiding;
3 30. Hoogmis Cunerakapel Wagenlngen;
NCRV 9.30: nieuws: 9.45-' psalmen; 10 00:
dienst Geref. Kerk art 31 Haarlem, voorg.
ds A. Bos: 11.30: na de kerkdienst; KRO
12.15: apologie; 12.35. Slavische muziek:
12.40 orkest zonder naam; 12.55: zonne
wijzer; 13.00:,.nieuws; 13.15: orkest zonder
naam: 13.50: Buffalo Bill; 14,05- muziek
van Reger en Bruckner; 15.10: het wets
ontwerp rechtshandelingen landbouw
gronden: 15.20: kamermuziek; 16.10: repor
tage: 16 25: tweede Vespers; NCRV 17.00:
Jonge Kerk en het Oude Woord; 18.30:
profetische boodschap: 18.45 bijbelse lie
deren; 19.15 kent ey uw bijbel: 19.30
nieuws: KRO 19.45 Louis van Tulder
tenor: 19.50' boekbespreking; 20 05: de
gewone man: 20.12. uit en thuis; 22.37:
actualiteiten; 22 45 avondgebed en litur
gische kalender; 23 00: nieuws; 23.15
24.00: gram.muzlek.
VOOR MAANDAG 15 NOVEMBER.
Hilversum I (301 M.) VARA 7.00:
nieuws; 7.15: ochtendgymnastiek; 7.30:
gram.muzlek; 8.00: nieuws; 8.15: stryd-
lled; 8.18: filmselecties; 9.15: gram.-mu-
ziek; VPRO 10 00: morgenwijding door ds
J, J. Thomson; VARA 10.20: Noorse mu
ziek; 10.30: voor de vrouw; 10.45: zieken
bezoek; 11.15: muziek van Mozart en Beet
hoven; 11.45: voordracht; 12.00: Accor-
deola. 12.30: weerpraatje: 12 33: voor het
platteland; 12.38: chansons: 13.00: nieuws;
13.15: kalender; 13 20: Malando-orkest:
14.00: Jonge Ned. kunstenaars; 14.30: voor
de vrouw; 14.45: opera Ernani; 15.30: ge
varieerd programma: 16.35: kwartet Jan
Corduwener; 17.00: de school ls uit: 17 30:
gram.muzlek: 17.45: de parelmoervisserij:
18 00: nieuws: 18.15: varia; 18,20: zang en
orkest; 18.30: Ned strijdkrachten; 19.00:
gram.muzlek; 19 15: W. Noske, viool; 19.45:
landbouwrubrlek; 20.00: nieuws. 20.05:
dingen van de dag: 20.15: populair Neder
lands programma: 20.50: kabinet der kleine
zaken: 21.10 volksconcert: 22.10* het be
roep van souffleuse; 22.30: actuele kant
tekeningen: 23 00: nieuws: 23.15: reportage
zesdaagse: 23.3024.00: J. Jong, orgel.
Hilversum II (415 M.) NCRV 7.00:
nieuws; 7.15: Te Deum Laudamus; 7.45:
woord voor de dag; 8.00: nieuws; 8.15:
gram.muzlek: 9 00: L. Lasklne, harp; 9 15:
ziekenbezoek: 9.30: waterstanden: 9.35:
gram.muzlek: 10.30: morgendienst o. 1. v.
dr H. de Valk: 11.00: muziek van Brahms:
11.20: voordracht: 11.40 lunchconcert:
12.30: weeroverzlcht; 12.33: Ancora Trio:
13.00: nieuws; 13.15: Mandolinata; 14.00:
schoolradio; 14.35: muziek van Taylor;
15.00: gram.muzlek; 15 15: kamerorkest:
16 00: bijbellezing: 16 45: gram muziek:
17 00: voor de kleuters: 17 15: Nederlands©
liederen; 17.40: orkest en koor: 18.15:
sDortflltsen; 18.30: verzoekorogramma;
19.00: nieuws: 19.15: boekbespreking:
19.30: actueel geluld 19.40- Nederland en
Z'ilri-Afrika: 20.00: nieuws: 20 05 Droloog;
20.15: Collegium Muslcum Amstelloda-
mense: 20.45 hoorsDel ..Het wuivend»
koren" 21.20: Sans Souci: 21.50: de krant
en de uolltlek: 22.05: nieuwe plat°n: 22.30:
NCRV-kwartet; 22.45: avondwlldlng;
23.00: nieuws: 23.1524.60: muziek vm
Beethoven.
