STADSNIEUWS
Gustav Holander''s filmbewerking
van Kaj Munk,s „üef WOOI'd
Regering gelooft niet aan derde
wereldoorlog
Maar er moet rekening mee gehouden
worden...
VRIJDAG 13 NOVEMBER
De etalageverlichting in
December
(Van een speciale correspondent).
Van enkele zijden werd gesuggereerd,
«at in December toestemming zal wor
den verleend opi de etalageverlichting
te laten branden. Naar wjj vernemen,
heeft het Rijkskolen bureau echter nog
geen enkele beslissing te dien aanzien
genomen, ook niet met betrekking tot
een soepeler toepassing gedurende de
gehele winter van 't voorschrift, waar
bij het slechts toegestaan is de etalage
verlichting te ontsteken een half uur
na zonsondergang en te laten branden
tot de winkelsluiting.
MONTGOMERY VANDAAG NAAR
BRUSSEL.
Gisteravond heeft ae Minister van
Oorlog, mr W. F. Schokking, veldmaar
schalk Montgomery in 't kasteel „Oud-
Wassenaar" een diner aangeboden,
waarbij vele autoriteiten aanzaten.
Vandaag gaat Montgomery voor een
driedaags bezoek naar Brussel voor be
sprekingen met kolonel De -Fraiteur, de
Beljische Minister van Defensie, de
Belgische stafchefs en andere militaire
leiders.
De veldmaarschaTk keert Maandag
naar Londen terug. Op 19 November
zal hij Luxemburg bezoeken.
De kolonel der genie, A. V. van den
Wall Bake, Is als Nederlands stafoffi
cier toegevoegd aan het hoofdkwartier
van Montgomery.
DODENHERDENKING TE
HOOFDDORP.
Gistermiddag had op de nieuwe al
gemene begiaafplaats te Hoofddorp ter
gelegenheid van de wapenstilstandsdag
een gevallenenherdenking plaats, geor
ganiseerd door het comité ..Haarlem
mermeer". Daar liggen Nederlandse en
Engelse militairen begraven, van wie de
eersten sneuvelden op 10 Mei 1940 na
bij Schiphol. De Britten werden gedu
rende de oorlog in de buurt van Hoofd
dorp naar beneden geschoten. Mr J. F.
Jansonius, burgemeester van Haarlem
mermeer, dankte namens de familie
leden der Engelse gevallenen, welke hij
enige tijd geleden bezocht, voor de zor
gen, die de bewoners van Haarlemmer
meer aan de graven besteden.
Botsing te Parijs
OPTREDEN TEGEN
COMMUNISTISCH BLAD.
2.000 a 3.000 personen, die te Parijs
deelnamen aan 'n door de Franse bond
van oudgedienden georganiseerde para
de, trachtten de politiecordons te ver
breken, die een gedeelte van de weg
•hadden afgezet, waar de prefect van
politie demonstraties verboden had. De
demonstranten zongen de Marseillaise
en vinaakten luide opmerkingen, die te
gen Jules Moch, de minister va-n Bin
nenlandse Zaken, gericht waren.
Toen de demonstranten er niet in
slaagden de afzetting te doorbreken,
wierpen zij een „tegen-barricade" op.
Bijna een uur lang stonden demon
stranten en politie tegenover elkaar,
met tussen hen in een „niemandsland"
van 50 meter breedte. Van tijd tot tijd
werden stukken pietaal en stenen ge
worpen.
Na een onderhoud tussen de politie-
prefect en een lid van ae bond van
oudgedienden mochten de demonstran
ten tenslotte hun mars langs de
Champs Elysées voorzetten.
In verband met de botsing zijn 20
personen aangehouden. Onder hen be
vinden zich twee communistische par
lementsleden, waarvan er een gewond
is De Franse avondbladen meldden,
dat de politie verscheidene schoten
heeft gelost, toen demonstranten een
politieauto wilden aanvallen.
De Parijse politieprefect heeft beslo
ten de speciale editie van gisteravond
van het communistische avondblad „Ce
Soir" in beslag te laten nemen op
grond van het feit, dat „de door het
blad gebezigde koppen onjuist en van
dien aard zijn, dat de openbare veilig
heid er door in gevaar wordt gebracht.
De koppen luiden: „Bloedige botsing
op Champs Elysées. Politie vuurt op
11-Novemberparade.verscheidene per
sonen ernstig door kogels gewond. Twee
parlementsleden gearresteerd. Vuur van
tommyguns."
Attlee voelt niet voor speciale
bijeenkomsten
Uit Londen wordt gemeld, dat de
Britse eerste minister, Attlee, zich
heeft uitgesproken té^en het denk
beeld van een spcciaie bijeenkomst
van president Truman, generalissimus
Stalin en hem zelf om vrcdesproble-
men te behandelen. Op een desbetref
fende vraag in het parlement ant
woordde Attlee, dat hü het in het al
gemeen het meest aanbevelenswaar
dig vond, dat problemen, die niet langs
dc normale diplomatieke kanalen te
regelen waren, door de V.N. ter hand
werden genomen.
Tegenover het labour-lid Leslie Sol-
ley gaf Attlee toe, dat zulke bijeenkom
sten nuttig waren geweest gedurende
ae oorlog, maar hij meende dat hij er
niét zeker van was, dat zij thans ook
zo nuttig zouden zijn, waar zij „nor
male methoden krachteloos zouden ma
ken."
DROOGTE IN AUSTRALIË.
Het vee sterft tengevolge van de
droogte in grote getale in het gebied van
de rivier Georgina, Dit gebied ligt op de
grens van Queensland. Zu.d-Australie en
het Noordelijk territorium. Tenzij het
binnen veertien dagen regent, zal er
misschien geen stuk vee meer in leven
Een hevige droogte heerst ook in het
gebied van Queensland, dat ligt aan de
gdlf van Carpentaris en in een groot
oeel van het Oosten van het Noordelijk
territorium, het hart van Australië s
rundveeslachteriien, (Het Noordelijk
territorium is evenals Queensland en
Zu d-Australië een deel van het Austra
lische gemenebest).
Grote gebieden grasland worden kaai
en het vee verzwakt en sterft.
ONDERSCHEIDING VOOR
MAARSCHALK TITO.
Maarschalk Tito is tot ere-lld van de
Joegoslavische academie van weten
schappen benoemd. Ter gelegenheid
hiervan heeft hij een rede u.tgesproken,
waarin hij om. heeft gezegd, dat de re-
volutionnali'e periode ln het land nog
niet voorbij Is. Zij zou duren zolang het
verzet van de kapitalisten aanhield. Er
werd dagelijks en overal een felle klas
senstrijd tegen de kapitalisten gevoerd.
De overgrote meerderheid van het v<plk
had echter efe betekenis van het socia
lisme -besrePen-
Er waren geleerden die meenden, dat
de wetenschap neutraal moest zijn. Dit
was een onwetenschappelijk standpunt.
De meeste Joegoslavische mensen van
dp wetenschap hadden hun plicht in het
nieuwe Joego-Slavië begrepen.
Fokkerfabrieken komen bij
Schiphol
MAANDAG WORDT MET BOUW
BEGONNEN.
Thans is definitief beslist, dat de
Fokker-fabrieken in haar geheel naar
Schiphol zullen worden verplaatst.
Het ligt in de bedoeling een aaneen
gesloten complex te bouwen aan dc
Z.W. hoek van Schiphol, onmiddellijk
gelegen aan de Ringvaart.
In deze fabriek, waarvan de bouwtijd
wordt geschat op 4 jaar, zullen 3000 ar
beiders werk vinden. Maandag a.s. be
gint de aannemer op Schiphol de werk
zaamheden aan het eerste project, de
grote reparatiehal, die een lengte krijgt
van 165 meter en een breedte van 40
meter en in een jaar gereed zal zijn.
De beslissing om de Fokkerfabrieken
uiteindelijk bij Schiphol te vestigen is
gevallen na een uiterst zorgvuldige
studie. Wanneer over een jaar de repa
ratie hal gereed zal zijn, zullen hier 300
afbeiders onmiddellijk aan het werk
kunnen gaan.
VERGIFTIGINGSVERSCHIJNSELEN
BIJ „DROGE PERMANENT".
De Sociale Voorlichtingsdienst van 't
ministerie van Soc. Zaken deelt mede,
dat de Keuringsdiensten van Waren
hebben vastgesteld, dat dameskappers
preparaten gebruiken ter verkrijging van
een „droge permanent", welke zeer ern
stige vergiftigingsverschijnselen hebben
veroorzaakt.
Het betreft hier papleren zakjes ge
voerd met aluminiumblad en filtreerpa-
pier, waarin het zeer giftige sublimaat
aanwezig is.
Volgens de Warenwet is het verboden
toiletartikelen en cosmetica te verko
pen. die schadelijk zijn voor de gezond
heid. Bij kappers en winkeliers worden
deze preparaten in beslag genomen.
..DE ZWEVENDE HAND"
ONTMASKERD.
Bende knapen gearresteerd.
De politie van Heerlen heeft de leden
van „De zwevende hand" gearresteerd-
een bond bestaande uit tien jongens,
die zich onder aanvoering van een 14
jarige bakkersleerling de laatste maan
den hebben schuldig gemaakt aan een
aantal kleine diefstallen in Heerier-
heide en omgeving. Naast de aanvoer
der waren leden van deze bende: een
tweede bakkersleerling, eveneens 14
jaar oud, een 17-jarige schildersleer
ling. een 14-jarige fabrieksarbeider, en
zes scholieren, van wie er vier 13 jaar
zijn en twee 12 jaar. Hun laatste over
val op een bestelwagen bracht vier kg.
marsepein en een fles wijn op. De lek
kernijen bekwamen hen echter slecht,
want de politie kwam door deze dief
stal op het spoor, dat een roemloos
einde van de bende tot gevolg had.
Toen de jeugdige rovers aan de
tand werden gevoeld, bekenden zij
na deze diefstal nog een reeks
andere, waar de politie nog niets
van wist, omdat er geen aangifte van
was gedaan.
LEDEN VAN BANKRAAD BENOEMD.
Het lid van de Bankraad, ingesteld bij
de Bankwet 1948, zijn benoemd:
H. Hollenkamp, te Amsterdam, dr W.
F. van Gunsteren, te Rotterdam, H. P.
Gelderman Cm Zn., te Oldenzaal, prof.
dr F. L. van Muiswinkel, te 's-Graven-
hage. Ir J. S. Keijser, te 's-Gravenhage,
ir G. P. F. Royackers, te Roermond, F.
P. Fuykschot, te Utrecht, J. A. Kolk
man, te Utrecht. A. Vermeulen te Am
sterdam. prof. mr dr G. M. Verrijn
Stuart, te Amsterdam, Tj, Greidanus. te
Hilversum, prof. dr J. Tinbergen, te
's-Gravenhage.
Door en uit de leden van de raad van
de commissarissen bij de Nederlandsche
Bank werden benoemd:
Ir M. H. Damme, H. L. van Eeghen,
mr W. G. F. Jongejan. mr M. P. L.
Steenberghe. Als voorzitter treedt op
prof. mr F. de Vries, prof. dr J. Tin
bergen is door de minister van Finan
ciën benoemd tot plvd. voorzitter.
NED. VER. EX-POLITIEKE
GEVANGENEN UIT DE
BEZETTINGSTIJD.
E. Schudcl herdacht.
Gisteravond kwam het district Leiden
van de Ned. Ver. van Ex-politieke ge
vangenen uit de bezettingstijd in „Het
Gulden Vlies" bijeen. Mede was aanwe
zig het H.B.-lid, de heer G. Ch. Aal-
ders uit Dordrecht.
Alvorens met de afhandeling van de
agenda werd begonnen, heeft de voor
zitter, de heer L. Questroo, in 'n sym
pathiek woord het overlijden van het
lid der vereniging, de heer E. Schudel,
herdacht. Spr. herinnerde er aan, dat
de heer Schudel, zowel in het kamp te
Vught als in één der Duitse concentra
tiekampen de onmenselijke terreur,
welke onze bezetters in die tijd uitoe
fenden, aan den lijve heeft ondervon
den. Ook de heer Schudel is één van
de slachtoffers, die de doorgestane ont
beringen nimmer is to boven gekomen.
Zijn nagedachtenis zal in onze kringen
steeds blijven voortleven, aldus spreker.
Naast dit feit vroeg de heer Questroo
de belangstelling der leden voor de
hoge buitenlandse onderscheiding, wel
ke twee leden der vereniging. t,w. prof.
mr R. P. Cleveringa en het H.B.-lid,
de heer Van Lanschot, een dezer da
gen mochten ontvangen. Hoewel niet
aanwezig, werden beiden met deze on
derscheiding gelukgewenst.
Vervolgens drong de heer Questroo
aan op een actieve medewerking met de
Stichting 19401945. Teneinde hiervoor
het nodige contact te scheppen zal de
vereniging een twintig leden afstaan,
die behulpzaam zullen zijn bij Stich
tingswerkzaamheden. Voorts liet spr.
neg een opwekking horen om zich be
schikbaar te stellen bij de morgen hier
ter stede te houden Klaprooscollecte,
waarvan de baten bestemd zijn voor
het Ned. Oorlogsgravencomité.
In verband met het in Juni in Apel
doorn te houden congres, werd de mo
gelijkheid onder ogen gezien om te ko
men tot vorming van een zg.n. spaar
kas, waarvan de regeling in handen
werd gelegd van de secretaris, de heer
W. M. v. d. Burg, Leidseweg 289, Voor
schoten.
Tenslotte sprak de heer Questroo nog
een woord van gelukwens tot de vice-
voorzitter van het district Leiden, de
heer M. I. Smit. in verband met zijn
benoeming tot secretaris van 't hoofd
bestuur.
Na afwerking van de huishoudelijke
zaken, volgde een door de heren Rut
gers en Bol verborgde filmvertoning,
waarin o.a. was opgenomen een repor
tage van het onlangs hier ter stede ge
houden congres, dc Jubelflora en de
3 Octobervlering.
Nieuwjaarsgroeten
voor de jongens overzee
TWEE LEIDEN AARS VRAGEN...
Twee oud-stadgenoten, de korporaals
Van Eyken en J. C. Wijnen, bei
den te Palembang in garnizoen, delen
ons mede namens tal van oud-Leide-
naars, die zich aldaar bevinden mede,
dat Radio Palembang in de nacht van
31 December op 1 Januari uitsluitend
ten behoeve van personen in Zuid-Su-
matra, Nieuwjaarsgroeten zal uitzen
den.
In de eerste plaats groeten uit het
vaderland; voorts wensen van 'relaties
en vrienden, die zich in Indonesië be
vinden en ten slotte Nieuwjaarsbood
schappen van wapenbroeders uit het
territorium, die zich bij andere leger
onderdelen bevinden. De groeten zul
len worden vergezeld van gramofoon-
muziek, in de vorm van een verzoek
programma dus.
Wie zijn verwanten of vrienden op
Zuid-Sumatra een Nieuwjaarsgroet wil
zenden, dient zijn verzoek te richten
tot het Strijdkrachten-programma Ra
dioPalembang, Dienst voor Legercon-
contacten Zuid-Sumatra, Talang Dja-
wa 7 te Palembang.
Stemt tot diep nadenken
GERTRUD LEISTIKOW OVERLEDEN
Op 9 November is na een langdurige
ziekte in de leeftijd van 63 jaar de dan
seres Gertrud Leistikow te Amsterdam
overleden. Het eerste optreden van deze
Poolse danseres ln Nederland dateert
van 1914 kort voor het uitbreken van de
eerste wereldoorlog. In 1924 maakte zij
een grote tournee door Java en Suma
tra. Enkele jaren later meende zij, dat
voor haar het tijdstip was gekomen om
als danseres afscheid te nemen en zich
voortaan aan het dansonderricht te
wijden. Toch Is zij ook daarna bij ver
schillende gelegenheden nog wel in het
openbaar opgetreden, meestal in gezel
schap van haar leerlingen. Nog in 1940
gaf zij te Amsterdam een demonstratie
der prestaties van haar leerlingen af
gewisseld door een paar eigen dansen
ui haar oude repertoire.
Gisterochtend werd het stoffelijk
overschot ter aarde besteld.
COMMUNISTISCHE STEUN AAN
1RANSE MIJNWERKERS.
(Van onze Haagse redacteur).
In het vragenuurtje in de Tweede
Kamer antwoordde minister Lief-
tinck op desbetreffende vragen dat
de deviezen-recherche een onder
zoek instelt naar het door „De
Waarheid" gemelde overmaken van
400.000 francs door de E.V.C. ten
behoeve van de stakende mijnwer
kers in Frankrijk.
Er is door de Nederlandse bank
terzake geen vergunning verstrekt!
SMOKKELAUTO MET
DIPLOMATIEK NUMMER.
Verleden week is door de douane re
cherche tc Amsterdam gearresteerd de
40-j. Nederlander A. M. wonende te
Brussel, die in het bezit was van 4 kof
fers, waarin zich een partij kant en
lederen horlogebandjes bevond ter
waarde van ruim f. 10.000.—. M. is in
verzekerde bewaring gesteld. Het on
derzoek heeft, uitgewezen, dat de kant
en de horlogebandjes ons land zijn bin
nengesmokkeld en dat daarbij gebruik
is gemaakt van een auto voorzien van
een diplomatiek nummer.
VLIEGTUIG SLACHTOFFERS VAN
VOORHOUT BEGRAVEN.
Hun grote verdiensten herdacht.
De officier-vlieger 2e klasse W. A. L.
Limque en de Luit. ter zee 2e klasse W.
L H de Vries, die Maandag j.l. bij een
vliegtuigongeluk te Voorhout het leven
verloren, zijn gistermiddag met militaire
eer, onder grote belangstelling begraven
op de Algemene Begraafplaats ..West
duin", te Den Haag-
O.m. waren aanwezig de Commandant
Zeemacht Nederland schonr-blj-nacht
J. J. L. Willinge, de vlagofficier van
de Marineluchtvaartdienst, de hoofdof
ficier-vlieger le klasse H. Schaper en
de commandant van het marinevlieg
kamp Valkenburg de officier-vlieger le
klasse H. L. J. Swaab, die de beide om
gekomen officieren onder zijn bevelen
had gehad. Hij hei-dacht hun grote ver
diensten. „Hun dood noemde hij een
groot verlies voor de Marineluchtvaart
dienst, die kort geleden ook reeds een
paar van haar mannen verloren had".
De vlootaalmoezenier Herberts richtte
zich in troostvolle bewoordingen tot de
achtergebleven familieleden.
Wonderlijke film: deze „Ordet" (Het
woord) naar het dramatische toneel
stuk van de bekende Deense predi
kant Kaj Munk.
Gewaagde film: voor on-en klein -
gelovigen onaannemelijk, voor sterk-
gelovigen vermoedelijk volkomen aan
vaardbaar. hoewel ook zij worstelen
met de twijfel en de vraagstukken, die
Kaj Munk ondanks zijn onwrikbaar
Godsvertrouwen, niet terugdeinzend
voor de uiterste consequenties, de
mensheid voor de voeten werpt.
Het ..wonder", dat de van gees
tesstoornis genezen prediker Johannes,
hij, die onder twijfel lijdt als geen
omdat zijn geloof te klein was ten
slotte verrichten mag dank zil de God
delijke genade, waardoor Gods woord en
Gods wonder zelfs in deze tijd weer tot
levendmakende werkelijkheid worden, is
zoals het in deze film gesteld is, het
grootste wonder in dit mysterie.
Zijn echter, zoals hier overduidelijk
blijkt, de bloemen des velds ook geen won
deren en is dat tevens niet de uiteinde
lijke verbroedering tussen de aanhanger
van de Staatskerk en die der Piëtisten,
elkander aanvankelijk hoogmoedig ha
tend. op een wijze, d e met het Chris
tendom niets van doen heeft?
En daarbij ieder voor zich denkend,
dat zij „de waarheid" in pacht heb
ben? Maar de offervaardigheid en
vergeivensgezindiheid doet alles ten goe
de keren!
De sterkgelovige zal met deze Johan
nes meegaan tot de verlossende daad,
het „bovennatuurlijk wonder", waartoe
God de kracht geeft, n.l. het uit doods
slaap doen herrijzen van de gestorven
vrouw, waardoor elke twijfel opgeheven
wordt, om de heerlijkheid Gods te open
baren.
Toch zou men zich kunnen afvragen,
of het „Net mijn wil, doch Uw wil ge
schiede" niet hoger geweest ware dan
zulk een afsmeken van iets. dat ook voor
het heden de zekerheid moet schenken.
Maar Johannes had nu eenmaal voor
eigen geloofdskracht en om deze aan
anderen door te kunnen geven, dit op
merkelijk „bewijs" van node,
Men zou zich kunnen afvragen
doch st l: lijer komen zóveel proble
men, pijnigende problemen op ons toe,
dat zwijgen verkieselijker is.
Beter betreden wij de binnenkamer,
om ons te bezinnen, hóe dit alles aan te
vatten.
Wees déarvan verzekerd: Munk be
zorgt allen, die hem volgen, een sohok,
waarop diep nadenken volgt
Wat deze door ds Kelder met een kort
woord ingeleide ongetwijfeld voorname
en opzienbarende film door K. en O.
naar onze stad gebracht -- zelve be
treft:
De acteurs, in 't bijzonder Victor
Sjöström als de oude grootvader zijn
contrastvol en sterk getekend, terwijl
hun actie imponerend is.
De natuur, waarin zil leven laten
wij 't niet vergeten: op zichzelf reeds
een Gods wonder! is weergegeven
door een zeldzame fotographie en zó
realistisch, dat wij héél dicht naast en
bij hen vertoeven. Ook in de boerderij,
DE VERON.
Op de maandelijkse bijeenkomst van
de afd. Lelden der Ver. voor Exprimen-
teel Radio Onderzoek ln Nederland
hield de heer A, C. Ponsteyn een lezing
over „Röntgen-apparaten".
Na een korte inleiding over de ge
schiedenis en de werking van deze ap
paraten, werden enige zeer interessan
te demonstraties gegeven met appara
ten. welke door de fa. Smit in eigen
ontwerp waren vervaardigd.
Minister Drees in Tweede Kamer:
(Van onze parlementaire redacteur)
Gisteren antwoordde de regering op de algemene beschouwingen der Tweede
Qamer naar aanleiding van de Staatsbegroting voor 1949, met een rede van
lf4 uur van premier Drees en met een 3 uur lange speech van minister Lief-
tinck. De algemene indruk van liet regeringsantwoord is, dat dit getuigt van
een gematigd optimisme. De hoofdpunten kunnen aldus worden geformuleerd:
de regering gelooft niet aan een derde wereldoorlog, al moeten wij met dc
mogelijkheid daarvan rekening houden Zij ziet nog geen eind aan de „koude"
oorlog. Indien er geen overeenstemming met Djokja wordt bereikt, zal toch
vóór 1 Januari a.s. de Indonesische interimregering worden ingesteld. - De
regering verwacht, dat met soberheid en werklust de Ned. betalingsbalans in
evenwicht zal zijn, wanneer de Marshall-hulp volledig zal zijn verleend.
WESTEUROPESE „OVER
KOEPELENDE" ORGANEN.
Minister Drees ging op zeer veel
punten uit de beschouwingen niet in.
Die zullen aan de orde komen bij de
behandeling der afzonderlijke begro
tingshoofdstukken of bij speciale wet
ten.
De staatsregeling voor het Koninkrijk
nieuwe stijl is in voorbereiding. Alleen
het tijdstip en de wijze, waarop zij in
werking zal treden, zijn nog in over
weging. Daarbij zal ook de kieswet wor
den bezien. Ook de noodzakelijkheid om
te komen tot een bepaalde vorm van
contact en binding met andere staten
eist bezinning. Men denke aan Bene
lux. Vijfmogendhedenpact en straks mo
gelijk een Atlantisch verdrag, de 16
Marshall-landen enz.
Wat dit laatste betreft ,is de regering
overtuigd van de wenselijkheid van
overkoepelende organen voor (West)
Europa.
Een commissie van bestudering is
daartoe ingesteld, van welker 18 leden
Nederland er 3 zal aanwijzen. De orga
nen zullen echter uit de praktijk moe
ten groeien. Bij al die internationale
bindingen, die elkaar vaak „overlap
pen". ontstaan zeer ingewikkelde ver
houdingen. Het zal daarbij een grote
zorg zijn dat de volksinvloed en die
van het parlement niet te zeer worden
uitgeschakeld
GESPANNEN
INTERNATIONALE TOESTAND.
De internationale spanning is uiter
mate ernstig. Maar ik geloof niet,
dat het in Europa tot een oorlog zal
komen, aldus de premier.
Indien ik naar China en overig
Azië zie, naar Griekenland en de
VVesteuropesc Staten, waar de com
munisten onrust stoken, dan lijkt het
mij waarschijnlijk, dat zij aldus voort
zullen willen gaan. Dus werken met
de vijfde colonne.
Helaas moeten we toch rekening
houden met de mogelijkheid van oor
log en natuurlijk daaromtrent in over
leg treden met de overige bedreigden.
DE ARBEIDERS ZIJN
GEWAARSCHUWD!
De voorbereiding in eigen land,
waarnaar de heer Tilanus vroeg, heeft
inderdaad onze aandacht. Maar spr.
heeft geen grote verwachtingen van
instructies, daar wij de verwikke
lingen van oorlog en e.v. bezetting niet
te voren kunnen overzien. Ten slotte
zal alles in hoofdzaak afhangen van
de mens en zijn karakter, die zelf
moet beoordelen, wat de plicht hem
gebiedt. Door de „practische voor
lichting" der communisten zijn onze
arbeiders nu gewaarschuwde mensen,
aldus de premier.
De mogelijkheid wan een economische
eenheid ln Benelux-verband hangt
hoofdzakelijk van monetaire invloeden
af. Het is een vraagstuk, dat nog ern
stig zal moeten worden bestudeerd.
Waarschijnlijk zal zij komen te liggen
in het vlak van het gemiddelde. De ver
houding van prijzen en lonen in België
is niet beter dan hier. Er zal tegen In
flatie moeten worden gewaakt.
Ten .aanzien van het Duitse probleem
is de Ned. regering ten volle actief. De
verhoudingen zijn sinds de Duitse ca
pitulatie echter in sterke mate ver
schoven. Doch wij laten niets na om de
Ned. eisen, ook inzake de grenscorrec
ties. ingewilligd te krijgen.
Met de Antillen zijn we in een ver
heugende sfeer gekomen. Reeds is op
dracht gegeven een of meer voorstellen
voor een interim-regeling op te stellen.
VAN MOOK'S HEENGAAN.
Voor persoon en werk van Van
Mook heeft minister Drees diepe be
wondering De resultaten van diens
werk ziin vaak onderschat. Bij de
kabinetsformatie is ziin positie reeds
besproken. Het bleek toen zeer moei
lijk een voldoende basis voor hot In
donesische beleid te vinden, indien
Van Mook langer zou blüven. Er
waren bezwaren uit het verleden
gedeeltelijk steunend op misverstand,
gedeeltelijk voortspruitend uit andere
waarde-bepaling. Maar het was rea
liteit, terwijl daarnaast de ontwikke
ling ten aanzien van dc interim-
regering enz. genoegzaam was gevor
derd. Het was wenselijk de arbeid
verder door een ander te doen ge
schieden.
Ik persoonlijk, aldus de premier, had
gewild dat Van Mook zou zijn aange
bleven, totdat de interimregering defi
nitief zou zijn gevormd.
De premier schetst nogmaals, wat in
Indonesië bereikt is, en spreekt de hoop
uit, dat het Beei gegeven moge zijn de
arbeid te voltooien.
DE VERHOUDING TOT DJOKJA.
Minister Drees deelt de bezwaren, dat
men zich van internationale zijde zeer
eenzijdig op de Indonesische affaire
heeft geworpen. Men is eenzijdig ge
oriënteerd, weet niet wat de Republiek
is en waaruit zij is voortgekomen, en
trekt zich niets aan van de bestand
schendingen. Niettemin is de interna
tionale situatie een realiteit. Wij mogen
niet anderen over onze zaak laten be
slissen. Maar we mogen ook niet de
realiteit uit het oog verliezen, doch
moeten daarmee rekening houden.
Indien de bestandschendingen be
eindigd worden en het goederenver
keer hersteld, zullen wij nog niet de
Republiek onderhandelen.
Zo niet. dan houdt de regering on
verkort vast aan de instelling der in
terim-regering voor 1 Januari 1949.
Daarbij zal zij zich houden aan het
onderling overleg, hier in Den Haag,
en waarvan de resultaten vertrouwe
lijk aan de Kamer zijn' overgelegd
(wetsontwerp Indonesië in overgangs
tijd).
De heer Stikker had zichzelf aange
boden om naar Indonesië te gaan. De
heer Sassen was hier moeilijk te mis
sen en wij hadden vertrouwen, dat de
heer Stikker kans van slagen had, Het
ging ons niet om de vorm. doch om de
zaak.
Minister Stikker heeft ons doen we
ten, dat er zi. mogelijkheden zijn. Als
hij terug is, zal het kabinet zich nader
beraden.
Het heeft geen zin nieuwe overeen
komsten te sluiten, als de vorige niet
worden nageleefd.
FINANCIEEL-ECONOMISCHE
PROBLEMEN.
Inzake de financieel-eeonomische
problemen werd wein'g nieuws ge
hoord. De regering besc' :\t nu een
maal over beperkte middi !*n en dient
uit verschillende wenselijkheden ja.
noodwendigheden, een keus te doen.
Vaak komt het zelfs hierop neer, dat
wat aan de een wordt gegeven, aan
de ander wordt onttrokken.
Als de loongrens voor de compensatie
toeslag wordt verhoogd tot 5 f6000.
zou de regering nog beter de subsidie
op tie levensmiddelen kunnen handha
ven. Alleen leggen we door dit laatste de
lasten op de toekomst; en doorbereke
ning van de toeslag ln de prijzen ver
oorzaakt weer prijsstijging, en dan moet
daarvoor weer compensatie-toeslag wor
den gegeven.
Bij dit punt interrumpeerden de
communisten, dat de militaire uitga
ven dan maar verminderd moeten
worden. Doch premier Drees reageer
de fel: „Als de communisten zich beter
gedroegen, dan zou daar inderdaad een
oplossing liggen!"
De toeslag voor de ouden van dagen
is in overweging. Ook de progressieve
kinder-bijslag.
De distributie wordt pas losgelaten,
als de consumptie heel dicht ligt bij wat
men vernacht, dat bii vrije handel zal
worden geconsumeerd. Er komt dus in
het algemeen niet meer. maar wel rui
mer keus ln wat men kopen wil.
De financiële chaos van kort na de
bevrijding is thans overwonnen en de
basis is gelegd voor een innerlijke ver
sterking onzer financiën. De betalings
balans is nog onze zwakke stee- Die over.
1947 kan eerstdaags worden gepubli
ceerd. Verwacht wordt, dat over 1948
60% van onze invoer door export wordt
gedekt. Het is niet ongegrond te ver
wachten. dat dit percentage in 1949 68%
zal bedragen.
LABIEL MONETAIR
EVENWICHT.
Het Plan-bureau venvacht dat onze
betalingsbalans slu'tend zal zijn, als de
Marshall-hulp volledig zal ziin verleend,
mits soberheid wordt betracht in con
sumptie en bij de uitvoering van open-
ba re werken.
Het ligt in het voornemen der rege
ring om met de Amerikanen overleg te
pleeen om minder consumptie- en meer
productie-goederen uit de Marshall
hulp te ontvangen.
Het monetaire evenwicht is labiel en
het vergt inspanning te zorgen, dat de
inflatoire krachten het niet winnen.
Tussen de beide wereldoorlogen be
droeg onze belastingopbrentrst 18%
van ons nationale inkomen. Thans is
dit pereentago 30. In Engeland is di'
nog veel hoger. n.l. 43. Al zijn hierbij
ook de sociale lasten inbegrepen, die
bii ons niet via de belastingen worden
gef'nancierd.
Er moet bezuinigd worden, maar dJc
od ambtenaren en auto's is n'et
van zovel invloed als men algemeen
denkt. Wat heer Lu^as van de
Maastrichtse Keramische fabriek ver
telde. vindt minister Lieftjnck een
prachtverhaal, maar hij gelooft ct
nW, veel van.
Tegenover de klevers over de on-
zedeli'k b^ge belastingen citeerde de
heer Lieftinck een Pauselijke uiteen
zetting over hetgeen op dit gebied ge
oorloofd is-
FIGUURLIJK GEVECHT.
's Avonds zaten de heren v. d. Goes
en Wagenaar elkaar figuurlijk in de ha
ren over onderwerpen als landverraad
en spionnage. De neren v. d. Goes cn
Tilanus over de brochure van Lunshof,
terwiil de heren Welter en Romme naar
Amerikaanse stijl over een kalkoen- en
kraaidincr dachten. Maar stof voor ver
der antwoord van de regering leverde
dat alles niet op. evenmin als de spreek
beurten der heren Schouten en Lucas,
die persisteerden bii het in eerste in
stantie gesprokene.
waarin zich dit dramatisch gebeuren af
speelt.
Gelukkig is de humor door middel van
bevrijdende flitsen oorzaak van een
evenwicht, absoluut noodzakelijk in deze
sfeer.
De Zweedse regisseur Gustav Molan-
der zorgt er voor. dat de grenzen naar
het belachelijke het zou slechts een
stap geweest zijn! nergens overschre
den worden.
Ten slotte is dit alles toch bijkom
stigheid:
beheersend is. dat in deze film vol
schoonheid de behandeling en beant
woording van dat éne „Het geloof kan
bergen verzetten", liever nog „wonde
ren verrichten", waarbij voor de waar-
acht'^ gelovige niets onmogelijk is,
scherp voor ogen gesteld wordt.
De een zal 't ontkennen, de ander
het betwijfelen, voor weer een ander
zal 't een positief weten zijn.
Tot wie behoort U?
H.
„La Kermesse Héroïque"
ZEER GESLAAGDE VOORSTELLING
VAN DE STUDENTEN FILMLIGA.
De Leidse Studenten Filmliga bracht
ln een 'nachtvoorstelling in Trianon de
merkwaardige film „La Kermesse Hé
roïque" van Jacques Feyder en deed
daarmede een greep die haar tot dus
verre nog niet alleszins „op dreef" ge
komen seizoen op een aanzienlijk hoger
niveau bracht.
Feyder slaegüe er in - mede dank zij een
harmonieuze rolbezetting en een ruime
mate van dichterlijke vrijheid ten aan
zien van de historische werkelijkheid
in ruim een uur welhaast alle mense
lijks zwakheden op onverbeterlijke wijze
aan de kaak te stellen. Hij brengt daar
toe een korte episode van het Vlaamse
stadsleven in 1616 ln beeld, wanneer de
burgerij de Spaanse troepen voor de
poorten weet; schout en schepenen zijn
radeloos zoals ook vele overheden in
onze huidige samenleving niet toege
rust bleken te zijn voor een alarmtoe
stand, zoals die in de jongste oorlog tel
kenmale optrad. De vrouwen van het
stadje nemen dan de leiding, halen de
Spaanse troepen naar binnen, voorko
men door hun gulle ontvangst een plun
dering en brandschatting, en weten ze
op het Juiste moment weer weg te wer
ken ook. Men kan zich afvragen of het
luist is. tegemoetkomendheid jegens de
vijand te propageren, om diens toorn te
voorkomen; op zich zelf is ten aanzien
daarvan ernstige twijfel zo zacht mo
gelijk uitgedrukt gerechtvaardigd.
Zoals deze film echter dit gegeven aan
pakt als middel om de fouten, zwak
heden en sluwheid van de mensen mee
te schetsen, lijkt ons de opzet van Fey
der ten volle veroorloofd.
De humor die uit deze film spreekt,
de spiegel die deze uitstekend gespeel
de geschiedenis ook de huidige mens
voorhoudt, de ononderbroken „gang"
van het verhaal, die elementen stempe-
leirdeze film tot een kunstwerk dat zo
wel de verdienste van een bijzondere
gaafhed als de verdienste van bevatte-
lijkheSd voor ieder volwassen publiek
bezit-
T^n. aanzien van deze vertoning voor
de Filmliga vragen wij ons echter af,
welke doeleinden daarmede werden na
gestreefd. die niet door normaal bio
scoopbezoek kunnen worden bereikt. De
Nederlandse teksten aan de voet van het
beeli hadden in deze voorstelling weg
gelaten dienen te worden, om de aan
dacht scherper tot de filmische kwali
teiten te trekken. Wij misten voorts een
van de elementen, die de filmliga van
zo grote waarde doet zijn voor de vor
ming van een critisoh bioscooppubliek:
de explicatie van de bijzondere verdien
sten. ook de kleinere gebreken, de opzet
en de uitwerking van de film. Wordt een
zo door de liga gedraald als het
bioscooppubliek -hem te zien krijgt, zon-
der daaraan iets toe te voeeen of ver
klarend te omlijsten, dan Kaat het be-
staansreoht van de Liga o.i. op den duur
verloren.
Een enkel woord nog over het teken-
filmpje in het voorprogramma. Eén en-
kei woord: onnavolgbaar!
LEIDSE LUCHTVAARTCLUB.
Koperen jubileum.
Met een feestavond in het St. Anto-
mus Clubhuis, vierde de Leidse Lucht
vaartclub gisteravond haar koperen ju
bileum. En hoe zou een luchtvaartclub
dit anders doen dan in het kader van
de luchtvaart? Daarom een zaalversie
ring met zweefmodellen, enkele films
over het vliegtuigwezen en een causerie
over de Nederlandse luchtvaart.
De voorzitter, de heer J. J. Robert,
die een der oprichters is en daarom een
voorzittershamer mocht ontvangen»
opende met welkomstwoorden tot de ge
nodigden, waaronder de heer Fr. Noest,
die de Leidse Luchtvaartclub uit hoge
nood hielp door een clublokaal ter be
schikking te stellen. Een kistje sigaren
en bloemen voor mevr. Noest getuigden
van de waardering der leden.
Een geluidsfilmpje over een trans
atlantische vlucht AmsterdamNew
York— Curasao, gaf een duidelijk over
zicht van het comfort en de snelheid,
waarmede ae grote Constellations thans
de grootste afstanden bagatelliseren. De
heer F. Zandvliet, chef van de afdeling
Luchthavenbezoek der KIM, gaf, ln
een geestige causerie, een overzicht van
de ontwikkeling van de Nederlandse
luchtvaart, sedert de oprichting van de
K.L.M. Hij goochelde met getallen van
afstanden, vluchten en passagiers, die
een duidelijk beeld gaven van de enor
me ontwikkeling van dit bedrijf, sedert
in 1920 de eerste vlucht naar Londen en
de eerste tocht door v. d. Hoop ln 1924
naar Batavia. Spr. wees er op dat de
KJj.m. bij voorkeur employe's zoekt in de
kringen van Luchtvaartclubs, omdat deze
jongens tonen werkelijk belangstelling te
hebben voor de luchtvaart, een voor
waarde. die noodzakelijk aanwezig moet
zijn.
Het programma vermeldde verder nog
twee geluids-kleurenfilms. resp. over de
Boeing Strato Cruiser, het grootste
Amerikaanse passagiersvliegtuig, en de
Shooting-Star, de snelste straaljager ter
wereld. De leden wisselden dit program
ma af met een toneelstukje en een
voordracht, terwijl het geslaagde pro
gramma gecompleteerd werd met een
toespraak van de heer J. Asselbergs,
secr. van de vakafd. modelvliegtuigsport
van de Kon. Ned. Ver. voor Luchtvaart,
en van de penningmeester van de Leid
se afdeling, de heer N. Sira. Tijdens de
pauze was er een kleine verloting, met
als hoofdprijs een retourvlucht naar
keuze op het binnenlandse luchtnet.
ACADEMISCHE EXAMENS
Geslaagd voor het candldaatsexamen
Nederlands recht: de dames A. Touw
(Rotterdam)mevr. E. S. M. Nijpels-
Jolenberg (Amsterdam); E. M. Lemm
(Rotterdam); D. M. Th. de Wolf (Den
Haag)M. den Haan (Wassenaar)3.
Oele (Lelden); J. C. J. de Koning (De*
Haag) en T de Heer (Lelden) en 09
heren H. Raben (Den Haag) en B C,
J. Sjollema (Rotterdam).
