Sjahrir over eventuele
Nederlandse actie
WEERBERICHT
Wat er in Indonesië
gebeurt
Wysjinsky „alias de brievenbus*'
Met een enkel woord
87ste Jaargang
f ZATERDAG 6 NOVEMBER 1948
No. 26534
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f4,15 per kwartaal; 32 cents per week
Telefoon Dir. en Adra.: 25041; Red. 21507
Witte Singel 1, Leiden - Giro no.: 57055
Een hopeloze taak
DE recente gebeurtenissen in Indo
nesië, waarvan verschillende be
richtgevers gisteren in ons Blad
melding maakten, gaven weinig reden
tot optimisme, voor zover dit na alle
droeve ervaringen onder in aantal steeds
afnemende kringen van het Neder
landse volk momenteel toch nog altijd
aanwezig mocht zijn.
Om het anders en helaas juister!
te formuleren: de vooruitzichten
zijn uitgesproken slecht.
Wie sedert Augustus 1945 de ontwik
keling in de verhouding tussen Neder
land en de Republiek heeft gevolgd met
de aandacht, welke een dergelijke be
langrijke zaak vereist en daarbij zijn
ogen niet voor de werkelijkheid heeft
gesloten, kan zich door de voortduren
de verslechtering dezer verhouding nau
welijks meer teleurgesteld gevoelen en
de hoop op een oplossing langs de weg
van het vreedzaam en redelijk overleg
voor zichzelf reeds lang hebben opge
geven, al bleef men zich zelfs daarna
nog halsstarrig vastklampen aan de
strohalm van het Wonder, dat de re
publikeinse machtshebbers te elfder ure
tot het juiste inzicht van het weder
zijdse belang zouden komen.
Tal van regeringsstukken uit de
laatste tijd noemen de toestand op Ja
va onhoudbaar en onduldbaar.
Generaal Spoor maakte er kortgele
den melding van, dat 10.000 man repu
blikeinse troepen in het door Neder
land beheerde gebied zijn geïnfiltreerd
en het toenemend aantal moorden en
ontvoeringen, ook op en van Indonesi
sche gezagsdragers bewijst, dat deze
terugkeer met weinig vredelievende be
doelingen geschiedt. Tal van cultuur
ondernemingen op West-Java hebben
hun personeel aangeraden de plantages
te verlaten totdat orde en rust en vei
ligheid voldoende worden gewaarborgd
om voortzetting van de arbeid gerecht
vaardigd te doen zijn. Aan en bij de
demarkatielijnen zijn bestandsschendin
gen aan de orde van de dag en binnen
het republikeinse gebied bestrijdt de
ene communistische groepering de an
dere zonder dat bestrijding van het
communisme evenwel het motief tot de
strijd vormt.
AAN minister Stikker ls de weinig
benijdenswaardige taak opgedra
gen een allerlaatste poging in het
werk te stellen orde in de chaos te
scheppen Dat deze opdracht werd ver
strekt aan de minister van Buitenland
se Zaken en niet aan zijn ambtgenoot
van Overzeese Gebiedsdelen, accentu
eert nog eens extra het internationale
belang van dit conflict, dat voor het
eerst concrete vorm vond in de instel
ling ener Commissie van Goede Dien
sten en dat zich meer en meer schijnt
te ontwikkelen tot een aangelegenheid
van Amerikaanse belangen, gezien het
feit. dat juist het Amerikaanse lid, mr
Cochran een enorme activiteit ten toon
spreidt, terwijl van de werkzaamheid
der Belgische en Australische leden in
de laatste tijd met geen woord meer
wordt gerept.
DE heer Stikker staat o.l. niet slechts
voor een moeilijke taak, doch voor
een hopeloze.
Wanneer het de Nederlandse rege
ring ditmaal eindelijk eens ernst is met
haar in de laatste weken herhaaldelijk
geuite bewering, dat zij hervatting der
onderhandelingen afhankelijk stelt van
soliede waarborgen van republikeinse
zijde tot eerbiediging van de bestands
overeenkomst en herstel van het goe
derenverkeer dan vraagt zij van de Re
publiek veel meer dan deze kan geven,
afeezien nog van de vraag of zij het zal
willen.
Een Republiek, die op grond van haar
gemis aan autoriteit niet bij machte
was de accoorden van Linggadjati en
de Renville te honoreren, een Repu
bliek die op grond van haar innerlijke
verdeeldheid niet bereid was de belof
ten van haar politieke leiders gestand
te doen, die Republiek kan na haar
toegenomen versnippering onmogelijk
de goede trouw opbrengen, welke ook
maar in de verste verte het karakter
zou kunnen dragen van waarborgen, laat
staan soliede waarborgen.
En zelfs, al zou het de Republiek dit
maal ernst zijn met hare bedoeling haar
besluit tot uitvoering te brengen, dan
nóg zou de bevolking voor de gebalde
vuist geen ontzag tonen, omdat zij in
de afgelopen jaren en vooral maanden
geleerd heeft dit gebaar te beschouwen
niet als een argument van dreiging,
maar als een groet en als een uiting
van zogenaamde solidariteit
WTJ kunnen waardering hebben
voor heren Stikker's reis als 'n
laatste redmiddel, maar wij kun
nen onmogelijk geloof stellen in zijn
welslagen. De laatste reactie van repu
blikeinse zijde is ook weinig geschikt
om dat vertrouwen te rechtvaardigen:
het onverhoedse afstel van de officiële
maaltijd te Djokja, waar de Nederland
se minister zou aanzitten met alle be
langrijkste hoogwaardigheidsbekleders
wijst ook al weer niet op een sfeer,
waarin het persoonlijk contact zich kan
ontwikkelen tot zakelijke onderhande
lingen.
Hetgeen tot geen ander resultaat kan
leiden dan dat de Republiek zich staat
kundig isoleert, de federale regering
binnenkort wordt gevormd zónder
Djokia en Nederland tezamen met de
federale staten gedwongen worden tot
militaire maatregelen ter bescherming
van de gemeenschappelijke veiligheid.
BIJNA OVERAL DROOG WEER.
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Koude en tamelijk heldere nacht met
weinig wind en plaatselijk nachtvorst.
Morgen: geleidelijk toenemende bewol
king, maar bijna overal droog weer.
Meest matige wind, hoofdzakelijk tus
sen Zuid en Zuid-Oost. Ongeveer de
zelfde temperatuur.
7 NOVEMBER.
Zon op: 7.45 uur; onder: 17.02 uur.
Maan op: 14.23 uur; onder: 21.55 uur
(8 Nov. E.K.).
Hoogwater te Katwijk te 7.37 en
19.57 uur. (8 Nov. te 8.30 en 20.57 uur).
Bit nummer bestaat uit acht pagina's
Communisten heroverden
Sarangan
Inzake de onderhandelingen met de
Republiek verklaarde Sjahrir aan de
„Sinpo" dat de Republikeinse regering,
altijd rekening heeft gehouden met de
mogelijkheid van een Nederlandse mili
taire actie, ofschoon zij op succes van
de besprekingen hoopt. Voorts meende
Sjahrir dat de beslechting door middel
van oorlog slechts te aanvaarden is,
wanneer geen andere weg meer open
staat
Over een eventuele militaire actie
door de Nederlanders, deelde Sjahrir
nog mede, dat de Nederlanders dan
niet geheel Java, maar misschien
slechts de steden zullen kunnen be
zetten. Vooral de bezetting van Su-
•matra is een zeer moeilijke opgave.
Daarom zal de centrale regering haar
taak in Sumatra voortzetten, mocht
zij gedwongen worden Java te ver
laten.
Over de voorgenomen reis van Hatta
naar Sumatra, schrijft de Sin Po: „Dit
bezoek, dat zeer belangrijk wordt ge
acht, geschiedt meer met een militair
doel. dan om de algemene regerings
belangen te behartigen. Men vermoedt
dat hij belangrijke wijzigingen in het
defensie-systeem aldaar zal invoeren en
bevel zal geven tot de voltooiing van
de voorbereidingen voor totale defen
sie. De overste Kawilarang (de com
mandant van de Siliwangïtroepen in
Sumatra) is van Java naar Sumatra ge
zonden, waar hij thans bezig is met de
verbetering van het defensie-systeem,
de opleiding van guerillastrijders en
de organisatie van het volksverzet.
Over de militaire situatie in de Re
publiek deelt de dienst Legercontrac-
ten mede, dat communistische troe
pen in het gebied tussen Patjitan en
het Lawoe-complex nog steeds in op
mars zijn in Noordelijke richting en
daarbij Djeblok hebben veroverd op
6 K.M. afstand van Sarangan. Vol
gens een bericht van Republikeinse
zijde waren de opstandelingen, 3000
man sterk, volledig bewapend.
Voorts wordt gemeld dat in de ge
bieden, waar de opstand heeft gewoed,
een groot gebrek aan levensmiddelen
bestaat, in verband waarmede de chef
van de staf der TNI speciale maatre
gelen heeft genomen om prijsopdrijving
te voorkomen, speciaal in het gebied
van Madioen.
De gouverneur van Noord-Sumatra
te Koetaradja maakt melding van het
optreden van Chinese zeeroversbenden
ln Oost-Sum'atra en - Panipahan Als
centrum van deze zeeroverij wordt ge
noemd de baai van Bangsi, ten N.W.
van Bagan Si Api Api.
In verscheidene Franse mijnen is de ko-
lenwinning onmogelijk geworden, daar de
mijngangen zijn ondergelopen toen de
veiligheidsDloegen hun posten vérlieten.
In. het kolenbekken van de Loire zijn
verschillende schachten van de Pigeot-
mijn te Montrambert gesloten, aange
zien de productie niet voldoende was om
de kosten te dekken. Er zal zeker rog
geruime tijd verlopen eer deze mijnen
hun Droduct'e kunnen hervatten en met
een beoaaide periode van werkloosheid
moet dus rekening worden gehouden.
Een ondergelopen gang in de Pigeot-
miin.
Weinig hoop op hervatting
der onderhandelingen?
Inzake het onderhoud van de minister
van Buit. Zaken mr D. U. Stikker met
de Republikeinse minister Mohammad
Hatta. wordt gemeld, dat de heer Stik
ker vervolgens bijeenkomsten had met de
leden van de politieke commissie van het
werkcomité van het KNIP.
In een interv.ew met Antara verklaar
de Mangoensarkoro. de leider van de
PNI. en lid van de politieke commissie:
..De bespreking met Stikker gaf geen
duidelijk beeld van de Nederlandse op
zet om op de beste wijze tot een oplos
sing te geraken Hij had de indruk,
dat er weinig hoop bestond op hervat
ting van de besprekingen. Hij zside
voorts, dat de PNI uit het kabinet zou
treden indien haar wensen betreffende
de voorwaarden tot heropening der on
derhandelingen niet zouden worden ver
vuld.
DE CONTROLE-WERKZAAMHEDEN
DER C. v. G. D.
Een woordvoerder van de C. v. G. D.
heeft verklaard, dat de demarcatielijn
op Java en Sumatra resp. een lengte
hebben van 700 en 1300 km en dat er
ongeveer 45 militaire waarnemers van
de Commissie aanwez'g zijn, waarvan
17 te velde. Voorts zijn er liasonbureaux
te Djokja en te Boeklttinggi (Fort de
Kok), benevens een staf in Batvia.
PEST TE BANDOENG EN SALATIGA.
In de morgenuren van 29 October
werd te Bandoeng bij een Chinese
vrouw in Kotta Bandoeng een geval van
plenaire longpest geconstateerd.
De vrouw overleed dezelfde avond.
Ook te Salatiga heeft zich Vrijdag
j.l. een geval van pest met dodelijke
afloop voorgedaan. Een Indonesische
jongen van 15 jaar was hier 't slacht
offer.
Binnenkort zal te Soerabaja een mas.
sa-vacantie worden georganieerd te
gen pest.
Ouderdomskwalen deden de Mallumse watermolen bij Eibergen in Maart van
dit jaar gedeeltelijk nstorten Rijk. provincie, gemeente. Monumentenzorg en
Darticulieren brachten de belangrijke som bijeen, die voor een spoedig herstel
van de molen nodig is. Nog dit iaar hoopt men de restauratie van het oude
gebouw te voltooien.
De blijde gebeurtenis
in Engeland
De Britse minister van binnenlandse
zaken zal officieel de geboorte van het
kind van prinses Elisabeth aan het
Engelse volk bekend maken.
Hij zal de gebeurtenis echter niet in
een belendende kamer afwachten, zoals
het sedert 75 jaren de traditie was, doch
hij zal hiervan per telefoon verwittigd
worden.
Een uitgegevencommuniqué meldt, dat
„de koning het voortzetten van deze
verouderde gewoonte nutteloos acht".
Reeds had koningin Victoria de mi
nisters van binnenlandse zaken het
voorrecht ontzegd persoonlijk de ge-
boorte bij te wonen om het opvol-
gingsrecht te legaliseren.
Voor iedere beslissing moeten
27 instanties worden
geraadpleegd
(Van onze correspondent te Parijs).
In Uno-kringen hebben velen zich
afgevraagd waarom er toch altijd zo
veel tijd mee gemoeid moet wezen al
vorens Wysjinsky een beslissing ne
men kan. Bij de behandeling van de
resolutie der „Neutralen" inzake Ber
lijn gingen er vier dagen heen voor het
bleek, dat de Rus niet aan de verwach
tingen. die hij had gewekt, zou beant
woorden. Lag dat aan het impulsieve
karakter van de Rus? Of mogelijk aan
een trage telefoonverbinding met Mos
kou?
Een plausibele verklaring is dezer da
gen door een functionaris van de Quai
d'Orsay verstrekt aan wie de Franse
minister van buitenlandse- zaken op
had gedragen het mechanisme der Rus
sische diplomatie eens te ontleden. Hij
kwam toen tot de conclusie, dat Wy
sjinsky pas een „beslissing" kan ne
men. wanneer met inbegrip van men
sen als Stalin en Molotof eerst 27
functionarissen in verschillende sovjet-
regionen tot een accoord zijn gekomen.
Wysjinsky zelf heeft bij dat overleg al
leen een raadgevende stem als deskun
dige van Amerikaanse aangelegenhe
den.
De Russen lijden namelijk aan het
zelfde euvel, dat het Duitse leger en
staatsbestel noodlottig is geworden en
dat inhaerent is aan elke dictatuur: na
melijk een zeer drastische beperking van
het initiatief en de verantwoordelijk-
heid der uitvoerende ambtenaren, die
hen in feite tot goedbetaalde loonsla-
ven van de topleiding degradeert. In
telligente diplomaten als Wysjinsky en
Bogomoloff, de sovjet-gezant te Parijs.
zijn zich die situatie zeer wel bewust.
Dezer dagen had de Franse regering
j een hoge ambtenaar naar Bogomoloff
I gestuurd om deze te polsen over de mo- j
gelijkheid van een zending veevoer ten 1
gunste van de Franse landbouw. De Rus
deelde de bezoeker mee. dat hij niets
beslissen kon en over de kwestie ook
geen eigen opinie bezat. Op verder aan
dringen van de Franse afgezant viel
plotseling Bogomoloff uit: „Maar weet
u dan niet. dat ik alleen maar als brie
venbus fungeer?"
Sedertdien wordt er in de couloirs van
het Palais de Chaillot veel over brieven
bussen gemompeld. De ingewijden we
ten. dat er in zulke gevallen over Rus
sische diplomaten wordt gesproken
TELEGRAM VAN TITO AAN STALIN.
Ter gelegenheid van de 31e verjaar
dag van de October-revolutie heeft
maarschalk Tito aan Stalin een tele
gram doen toekomen waarin hij zegt:
„Ik wens u volledig succes bij de ver
wezenlijking van het communistische
doel en lk spreek de hoop uit, dat het
Sovjetrussische volk een serene toe
komst tegemoet gaat, die door niets
kan verstoord worden".
ONZE VERLIEZEN
De Regering maakt bekend, dat
in de afgelopen week tot haar
leedwezen de navolgende verlie
zen zijn gerapporteerd:
Kon. Landmacht: Sold. Y. W.
Dijk. Lemsterland.
Sold. H. J. Altenburg, St.Nico-
laasga
Sold. G. J. Meyerink. Vriezen-
veen;
Korp. B. J Nijhoff, Gorssel;
Sold. W. F. B. Nijsen, Duiven
(Geld.):
Sold. G. A. Welle, Renkum;
Sold. B. Rijken, Bennekom (ge
meente Ede).
Koninklijk Ned Ind. Leger en
Kon. Marine geen verliezen.
BINNENLAND.
Bij Kon. Besluit is bepaald, dat ge
durende de periode van 29 October 1948
tot aan de terugkeer van de minister
van Bult. Zaken het beheer van het mi
nisterie van Bult. Zaken ad int. zal wor
den waargenomen door de minister-pre
sident, de heer W. Drees.
Tegen \V. L. Y. en J. W. S„ belden
agent van politie te Zwolle, en tegen mej.
W van V. ls ter zake heling proces-ver
baal opgemaakt. Belde agenten zijn on
middellijk uit hun functie geschorst en
ter beschikking gesteld van de Officier
van Justitie te Zwolle.
Op de te Breda gehouden jaarver
gadering der Ver. voor Facultatieve lijk
verbranding. werden de algemeen voor
zitter. dr P. H. van Roojen en dr K.
Simon Thomas herkozen als leden van
het hoofdbestuur. Tot algemeen pen
ningmeester werd gekozen drs M. F. J.
Cool Tot directeur van het crematorium
te Velsen werd ln de plaats van de
scheldende heer J. van Dijk benoemd de
adjunct-directeur, de heer M. de Bruin.
Zoals gemeld, heeft het hoofdkwar
tier van de „Nederlandse Padvinders" be
sloten. uit de Nederlandse jeugdgemeen
schap te treden. Het hoofdbestuur van
het Nederlandse padvlndstersgllde deelde
ons mede. dat dit alleen voor de Jongens
geldt.
Morgen hoopt de voorzitter van de
AVRO de heer G. dc Clercq, zijn 6Cste
verjaardag te vieren.
De ..Stichting Radio Omroep in
overgangstijd" heeft medegedeeld, dat
met Ingang van 1 November J.l. de stich
ting volkomen los staat van de Regerings
voorlichtingsdienst. Belde diensten wer
ken thans geheel onafhankelijk van el
kaar.
Gistermorgen te 4 uur teisterde een
hevige windhoos de haven van Vlieland.
Aanzienlijke schade werd aangericht aan
een viertal hulzen, drie gebouwen van de
Rijkswaterstaat en een particulier huls.
De Ned. R.K. Middenstandsbond ls
van oordeel, dat er o.a. op zeer korte ter
mijn moet komen een tegemoetkoming in
de verhoogde kosten van het levenson
derhoud. alsook een afdoende klnderbij-
slagregellng.
BUITENLAND
De voormalige Albanese communisti
sche minister van binnenlandse zaken,
Koce Hoxe. died oor de Albanese com
munistische partij beschuldigd ls van
„Trot-sky 1stlsche en pro-Tito-actlvitelt".
is uit Tirana gevlucht.
De vakbondlelders van West-Dults-
land \uorneniens tegen midden No
vember een algemene staking van een of
twee dagen af te kondigen uit protest
tegen prijsstijgingen sinds de valutaher
vorming van Juni.
Davls. leider van de Britse liberale
parlementsfractie, heeft op een partijver
gadering gezegd, dat hij zich zou verzet
ten tegen het regeringsvoorstel tot natio
nalisatie van de staalindustrie Hij liet
doorschemeren, dat de liberalen zich ook
zouden verzetten tegen toekomstige na
tionalisatie-maatregelen.
De Amerikaanse medische vereniging
ls van oordcel dat „enkele duizenden'
Amerikanen moorden plegen zonder hier
voor gestraft te worden. Van ongeveer
300.000 omgekomen weet of vermoed
men. dat zij de dood gevonden hebben
door geweld of „onverwachte duistere
oorzaken".
De politieke commissie der V.N.
heeft gisteren de Griekse kwestie verder
behandeld zonder tot beslissingen te ko
men.
Het nieuwsbureau Dena (Ameri
kaanse zone van Duitsland) meldt, dat
bij een treinbotsing op de lijn Hembach
Welnhelm vijf personen gedood zijn en
23 gewond.
De Britse minister van binnenlandse
zaken heeft ln het parlement meegedeeld,
dat het verbod van politieke optochten
te Londen met drie maanden zal wor
den verlengd.
Leni Riefenstahl, Hitlers favoriete
clneaste en fllmactrlce, ls door een hof
van onderzoek te Vllllngen zuiver ver
klaard van betrekkingen met de Nazi
partij.
De ontwerper van onderzeevaartui
gen prof. Vassena uit Napels, wiens klein
model boot onlangs zonk. heeft het schip
weer vlot gekregen en een proefdulk
volbracht ln de baai van Napels.
Het centrale actie-comité van de
Tsjechoslowaakse sportvereniging Sokol
deeit mee. aat il.4uo leden Uit de vereni
ging zijn gestoten- Tevens zijn 98.000
nieuwe leden toegetreden.
Bramuglia zal een nieuwe
poging doen
INZAKE BERLIJN.
De Argentijnse minister van buiten
landse zaken Bramuglia. Ls wals gemeld
voor een officieel bezoek te Londen
aangekomen. Hij heeft verklaard, dat
hij waarschijnlijk een nieuwe poging zal
doen een oplossing te vinden voor de
Berlijnse kwest'e, zodra hij aanstaande
week te Parijs zal zijn teruggekeerd. Hij
heeft geen bijzonderheden verstrekt
over de manier, waarop hij zal trachten
een verzoening tussen de grote vier te
bewerken. Hij heeft er echter op gewe
zen. dat het mogelijk is, dat de Ber
lijnse kwestie uit een nieuwe gezichts
hoek zal v/orden beschouwd. Hij ver
klaarde dat een nieuwe poging waar
schijnlijk veel kans van slagen heeft,
daar naar ziin mening de stemming
bij de V.N. thans over het algemeen
beter ls dan bij het begin van de zit
ting.
Uit China
Naar men aanneemt, ls de Chinese
regeringscrisis thans beëindigd door de
toezegging van Wong wen hao, in func
tie te zullen blijven als minister-presi
dent. Men gelooft, dat ook de andere
ministers, die en bloc aftraden, nu in
functie zullen willen blijven, met uit
zondering van de minister van finan
ciën, Wong yoen woe.
Een honderdtal Chinese professoren
te Nanking heeft een rechtstreeks be
roep gedaan op Tsjang-kai-sjek en de
communistische leider Mao-tse-toeng
een einde te maken aan de strijd door
onderhandelingen over een vreedzame
regeling en de vorming van een coali
tieregering.
Tweeduizend leden van het personeel
van de spoorweg Peiping-Hangkou heb
ben besloten gedurende drie dagen het
werk stop te zetten, als protest tegen
het feit, dat de minister van verkeers
wezen geweigerd heeft hun een loons
verhoging. benevens aanvullende rant
soenen rijst en kolen toe te kennen.
Da stakers leggen zich op de rails
neer om te beletten dat treinen uit sta
tions, waar niet gestaakt wordt, Peiping
zouden binnenrijden.
De stakers hebben de directeur van
de spoorweg in zijn kantoor opgesloten
om hem te verplichten aan de staking
deel te nemen.
Generaal David Barr, commandant
van de Amerikaanse strijdkrachten in
China, heeft bevel gegeven de gezinnen
van de Amerikaanse militairen zo spoe
dig mogelijk te evacueren. Dit bevel
geldt voor geheel China.
Vermoedelijk zullen Amerikaanse ma
riniers naar Sjanghai worden gezonden.
Een druk programma voor
Veldmaarschalk Montgomery
Veldmaarschalk Montgomery wordt
Dinsdag a.s. te 12.00 uur op het vlieg
veld Valkenburg verwacht. Hij begeeft
zich na aankomst naar de Britse am
bassade te 's Gravenhage, waar hij ge
durende zijn verblijf in ons land de
gast zal zijn van de Britse ambassadeur.
Woensdag te 14.00 uur wordt de
veldmaarschalk op het ministerie van
oorlog ontvangen door minister mr W.
F. Schokking. 's Avonds zal hij aanzit
ten aan een diner, aangeboden door
de Britse ambassadeur en Lady Nichols,
waarbij tevens aanwezig zullen zijn de
minister-president, de minister van
oorlog en van marine a.i., de heer A.
H. J. Lovink, buitengewoon ambassa
deur en secretaris-generaal van het
ministerie van Buitenl. Zaken bij afwe
zigheid van minister Stikker, voorts de
chef van de generale staf, de chef van
de marine-staf en de chef van de
luchtmachtstaf.
Donderdagmorgen te 10.30 uur wordt
veldmaarschalk Montgomery ontvangen
door de minister-president op het ka
binet aan het plein 1813 te 's Graven
hage. 's Middags vertrekt hij naar
Soestdijk, waar hij ten paleize het noen
maal zal gebruiken bij H.M. de Konin
gin en Z.K.H. Prins Bernhard der
Nederlanden, 's Avonds zal minister
Schokking namens de Nederlandse re
gering Lord Montgomery een diner
aanbieden.
I Vrijdag 12 November te 11 uur ver-
j trekt de veldmaarschalk van het vlieg
veld Valkenburg.
Rood gevaar in Azië
Te midden van oe spanningen ln het
Westen, culminerend in het gebeuren
rondom Berlijn en van de onverwachte
spanning bij de Amerikaanse presi
dentschapskeuze, is slechts weinig aan
dacht geschonken aan hetgeen zich be
zig is af te spelen ln het Verre Oosten.
Dat ls niet minder dan een aanval van
het communisme op China!
Het is vrijwel overbodig te herinneren
aan het feit, dat China ten gevolge van
de Japanse agressie grotendeels was
leeggebloed, toen' ten slotte de viede
tot stand kwam door de onvoorwaarde
lijke capitulatie van het land van ae
rijzende zon. Slechts het feit van de
niet te schatten uitgestrektheid van het
Chinese rijk. zodat Japan ae macht ont
brak om tot een volslagen bezetting
over te gaan, heeft destijds de ineen
storting van China voorkomen. Steeds
dieper het land in trok de Chinese re
gering van Tsang kal sjek zich terug
om aan de ondergang te ontkomen tot
de Japanners niet meer in staat waren
om te volgen, gelet op de lange ver
bindingsweg en als anderszins. In dit
opzicht heeft China veel weg van het
Russische rijk, dat door zijn uitgestrekt
heid immers ook voor het Westen on
neembaar bleek. Hitier heeft er het
laatst kennis mee gemaakt
Toen de oorlog met Japan was afge
lopen ook al is een officiële vrede in
het Verre Oosten al evenmin gete
kend als hier in het Westen kreeg
China niet de gelegenheid om op zijn
verhaal te komen, want de oude
strijd tussen de „generaals" herleefde
in optima forma. Althans schijnbaar.
Spoedig zou blijken, dat er in dit geval
meer schuil ging achter die generaal-
strijd, uit het verleden zo wel bekend.
Het was het door Moskou gepropageer
de communisme, dat zich van de ge
neraals bediende
Op zichzelf behoeft men zich daar
over niet te verbazen, want heeft het
communisme op zichzelf niet meer
aantrekkingskracht op de Aziaten dan
op de Westelijke wereld? Kan men
Rusland zelf niet meer Oosters dan
Westelijk georlënterd oordelen?
Dit is, helaas, te weinig onderkend
en de politiek van Moskou heeft in
dit opzicht ongetwijfeld een geduchte
voorsprong weten te veroveren.
Tot overmaat van ramp was er na de
derde wereldoorlog slechts één mo
gendheid overgebleven, die in staat
was om de officiële regering van China
te hulp te komen, n.l. Amerika en,
laat het ons maar eerlijk bekennen,
Washington heeft het gevaar, dat er
dreigde niet ingezien. Weliswaar heeft 't
Tsjang kal sjek gesteund, doch slechts
mondjesmaat, zodat de Chinese leider
met het door de oorlogen afgematte
volk, wiens moraal diep was geschokt,
weinig spankracht bleef.
De sympathie voor het China van
Tsjang kai sjek was bovendien in Ame
rika niet erg groot, want men be
schouwde de Chinese generalissimus te
veel als een dictator en dat ligt
Washington nu eenmaal niet.
Met gevolg, dat de hulp zeer beperkt
bleef en zelfs niet het toegestane peil
bereikte. Enkele dringende waarschu
wingen van de Amerikaanse missie in
China ten spyt.
Anders daarentegen Moskou, dat
blijkbaar de communistische legerscha
ren of althans wat daarvoor door gaat,
zoveel mogelijk heeft uitgerust en be
wapend en daardoor plotseling en di
rect gevaar gaat opleveren, dat de we
reld wakker schriel.
Aan de schommelende verhoudingen
in China was men zo langzamerhand
gewoon geraakt, men nam er weinig of
geen notitie van; het was allemaal zo
als men gewend was sinds geruime
tijd. Hoe lang heeft het hemelse rijk al
geen regering, die in staat is orde en
rust te waarborgen?
Thans gaan echter de ogen open en
erkent men het gevaar! Moge het nog
niet te laat zijn
Momenteel is immers duidelijk ge
worden. ^at achter al dat geschermut-
sel de hand van Moskou zit en dat de
sovjets thans bezig zijn om de beslis
sende slag te slaan
Achter al dat plaatselijk vechten was
een vastgesteld doel verborgen en dat
is nu in een dergelijk stadium geko
men. dat het duidelijk naar buiten
treedt.
Dat doel ls de bolsjewlserlng van
China, daaraan is moeilijk meer te
twijfelen. Men ziet de communistische
legers zich gereed maken voor de
laatste beslissende slag.
De verovering van Mandsjoerije door
de roden hoe wreekte zich daarbij
het weer afstaan van het zo belang
rijke Port Arthur als haven aan de
Russen! biedt Moskou maar al te
zeer de kans om met behulp van de
colonnes in China zelf een aanval op
touw te zetten, tegen het hart van
China. En het laat zich die kans niet
ontgaan, gelet op de berichten van
het strijdtoneel.
Zoals gezegd, de wereld is opge
schrikt, dus ook Amerika, dat plot
seling vaart gaat zetten achter de
reeds toegestane, maar nog niet ge.
leverde leveranties aan oorlogsmate
riaal. Roden zowel als de regering van
Tsjang kai sjek zijn begonnen aan het
concentreren van hun strijdkrachten
voor de laatste rondeZullen de
Amerikaanse versterkingen nog op tijd
komen? Zal de regering van Nan
king het zo geslonken moreel der
troepen tijdig weten te herstellen?
Het zijn vragen, waarop het ant
woord niet is te geven, maar voor de
rust ln geheel Azië is het dringend ge
wenst, dat het antwoord bevestigend
zij!
Zou China aan het communisme
verloren gaan, dan dreigt een rode
zondvloed over Azië te zullen gaan,
die niet zal zijn te stuiten
De Belgische koningskwestie
Naar het socialistische blad „Le Peu-
ple" schrijft, zou de secretaris van ko
ning Leopold, Pirenne, hebben ver
klaard, dat, ook al mocht de huidige
crisis 20 jaar duren, de Belgische vorst
niet van plan is afstand te doen van
de troon ten behoeve van xijn zoon
Boudew^a