Sjahrir over eventuele Nederlandse actie WEERBERICHT Wat er in Indonesië gebeurt Wysjinsky „alias de brievenbus*' Met een enkel woord 87ste Jaargang f ZATERDAG 6 NOVEMBER 1948 No. 26534 LEIDSCH DAGBLAD Directeur: J. W. Henny Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f4,15 per kwartaal; 32 cents per week Telefoon Dir. en Adra.: 25041; Red. 21507 Witte Singel 1, Leiden - Giro no.: 57055 Een hopeloze taak DE recente gebeurtenissen in Indo nesië, waarvan verschillende be richtgevers gisteren in ons Blad melding maakten, gaven weinig reden tot optimisme, voor zover dit na alle droeve ervaringen onder in aantal steeds afnemende kringen van het Neder landse volk momenteel toch nog altijd aanwezig mocht zijn. Om het anders en helaas juister! te formuleren: de vooruitzichten zijn uitgesproken slecht. Wie sedert Augustus 1945 de ontwik keling in de verhouding tussen Neder land en de Republiek heeft gevolgd met de aandacht, welke een dergelijke be langrijke zaak vereist en daarbij zijn ogen niet voor de werkelijkheid heeft gesloten, kan zich door de voortduren de verslechtering dezer verhouding nau welijks meer teleurgesteld gevoelen en de hoop op een oplossing langs de weg van het vreedzaam en redelijk overleg voor zichzelf reeds lang hebben opge geven, al bleef men zich zelfs daarna nog halsstarrig vastklampen aan de strohalm van het Wonder, dat de re publikeinse machtshebbers te elfder ure tot het juiste inzicht van het weder zijdse belang zouden komen. Tal van regeringsstukken uit de laatste tijd noemen de toestand op Ja va onhoudbaar en onduldbaar. Generaal Spoor maakte er kortgele den melding van, dat 10.000 man repu blikeinse troepen in het door Neder land beheerde gebied zijn geïnfiltreerd en het toenemend aantal moorden en ontvoeringen, ook op en van Indonesi sche gezagsdragers bewijst, dat deze terugkeer met weinig vredelievende be doelingen geschiedt. Tal van cultuur ondernemingen op West-Java hebben hun personeel aangeraden de plantages te verlaten totdat orde en rust en vei ligheid voldoende worden gewaarborgd om voortzetting van de arbeid gerecht vaardigd te doen zijn. Aan en bij de demarkatielijnen zijn bestandsschendin gen aan de orde van de dag en binnen het republikeinse gebied bestrijdt de ene communistische groepering de an dere zonder dat bestrijding van het communisme evenwel het motief tot de strijd vormt. AAN minister Stikker ls de weinig benijdenswaardige taak opgedra gen een allerlaatste poging in het werk te stellen orde in de chaos te scheppen Dat deze opdracht werd ver strekt aan de minister van Buitenland se Zaken en niet aan zijn ambtgenoot van Overzeese Gebiedsdelen, accentu eert nog eens extra het internationale belang van dit conflict, dat voor het eerst concrete vorm vond in de instel ling ener Commissie van Goede Dien sten en dat zich meer en meer schijnt te ontwikkelen tot een aangelegenheid van Amerikaanse belangen, gezien het feit. dat juist het Amerikaanse lid, mr Cochran een enorme activiteit ten toon spreidt, terwijl van de werkzaamheid der Belgische en Australische leden in de laatste tijd met geen woord meer wordt gerept. DE heer Stikker staat o.l. niet slechts voor een moeilijke taak, doch voor een hopeloze. Wanneer het de Nederlandse rege ring ditmaal eindelijk eens ernst is met haar in de laatste weken herhaaldelijk geuite bewering, dat zij hervatting der onderhandelingen afhankelijk stelt van soliede waarborgen van republikeinse zijde tot eerbiediging van de bestands overeenkomst en herstel van het goe derenverkeer dan vraagt zij van de Re publiek veel meer dan deze kan geven, afeezien nog van de vraag of zij het zal willen. Een Republiek, die op grond van haar gemis aan autoriteit niet bij machte was de accoorden van Linggadjati en de Renville te honoreren, een Repu bliek die op grond van haar innerlijke verdeeldheid niet bereid was de belof ten van haar politieke leiders gestand te doen, die Republiek kan na haar toegenomen versnippering onmogelijk de goede trouw opbrengen, welke ook maar in de verste verte het karakter zou kunnen dragen van waarborgen, laat staan soliede waarborgen. En zelfs, al zou het de Republiek dit maal ernst zijn met hare bedoeling haar besluit tot uitvoering te brengen, dan nóg zou de bevolking voor de gebalde vuist geen ontzag tonen, omdat zij in de afgelopen jaren en vooral maanden geleerd heeft dit gebaar te beschouwen niet als een argument van dreiging, maar als een groet en als een uiting van zogenaamde solidariteit WTJ kunnen waardering hebben voor heren Stikker's reis als 'n laatste redmiddel, maar wij kun nen onmogelijk geloof stellen in zijn welslagen. De laatste reactie van repu blikeinse zijde is ook weinig geschikt om dat vertrouwen te rechtvaardigen: het onverhoedse afstel van de officiële maaltijd te Djokja, waar de Nederland se minister zou aanzitten met alle be langrijkste hoogwaardigheidsbekleders wijst ook al weer niet op een sfeer, waarin het persoonlijk contact zich kan ontwikkelen tot zakelijke onderhande lingen. Hetgeen tot geen ander resultaat kan leiden dan dat de Republiek zich staat kundig isoleert, de federale regering binnenkort wordt gevormd zónder Djokia en Nederland tezamen met de federale staten gedwongen worden tot militaire maatregelen ter bescherming van de gemeenschappelijke veiligheid. BIJNA OVERAL DROOG WEER. De Bilt verwacht tot morgenavond: Koude en tamelijk heldere nacht met weinig wind en plaatselijk nachtvorst. Morgen: geleidelijk toenemende bewol king, maar bijna overal droog weer. Meest matige wind, hoofdzakelijk tus sen Zuid en Zuid-Oost. Ongeveer de zelfde temperatuur. 7 NOVEMBER. Zon op: 7.45 uur; onder: 17.02 uur. Maan op: 14.23 uur; onder: 21.55 uur (8 Nov. E.K.). Hoogwater te Katwijk te 7.37 en 19.57 uur. (8 Nov. te 8.30 en 20.57 uur). Bit nummer bestaat uit acht pagina's Communisten heroverden Sarangan Inzake de onderhandelingen met de Republiek verklaarde Sjahrir aan de „Sinpo" dat de Republikeinse regering, altijd rekening heeft gehouden met de mogelijkheid van een Nederlandse mili taire actie, ofschoon zij op succes van de besprekingen hoopt. Voorts meende Sjahrir dat de beslechting door middel van oorlog slechts te aanvaarden is, wanneer geen andere weg meer open staat Over een eventuele militaire actie door de Nederlanders, deelde Sjahrir nog mede, dat de Nederlanders dan niet geheel Java, maar misschien slechts de steden zullen kunnen be zetten. Vooral de bezetting van Su- •matra is een zeer moeilijke opgave. Daarom zal de centrale regering haar taak in Sumatra voortzetten, mocht zij gedwongen worden Java te ver laten. Over de voorgenomen reis van Hatta naar Sumatra, schrijft de Sin Po: „Dit bezoek, dat zeer belangrijk wordt ge acht, geschiedt meer met een militair doel. dan om de algemene regerings belangen te behartigen. Men vermoedt dat hij belangrijke wijzigingen in het defensie-systeem aldaar zal invoeren en bevel zal geven tot de voltooiing van de voorbereidingen voor totale defen sie. De overste Kawilarang (de com mandant van de Siliwangïtroepen in Sumatra) is van Java naar Sumatra ge zonden, waar hij thans bezig is met de verbetering van het defensie-systeem, de opleiding van guerillastrijders en de organisatie van het volksverzet. Over de militaire situatie in de Re publiek deelt de dienst Legercontrac- ten mede, dat communistische troe pen in het gebied tussen Patjitan en het Lawoe-complex nog steeds in op mars zijn in Noordelijke richting en daarbij Djeblok hebben veroverd op 6 K.M. afstand van Sarangan. Vol gens een bericht van Republikeinse zijde waren de opstandelingen, 3000 man sterk, volledig bewapend. Voorts wordt gemeld dat in de ge bieden, waar de opstand heeft gewoed, een groot gebrek aan levensmiddelen bestaat, in verband waarmede de chef van de staf der TNI speciale maatre gelen heeft genomen om prijsopdrijving te voorkomen, speciaal in het gebied van Madioen. De gouverneur van Noord-Sumatra te Koetaradja maakt melding van het optreden van Chinese zeeroversbenden ln Oost-Sum'atra en - Panipahan Als centrum van deze zeeroverij wordt ge noemd de baai van Bangsi, ten N.W. van Bagan Si Api Api. In verscheidene Franse mijnen is de ko- lenwinning onmogelijk geworden, daar de mijngangen zijn ondergelopen toen de veiligheidsDloegen hun posten vérlieten. In. het kolenbekken van de Loire zijn verschillende schachten van de Pigeot- mijn te Montrambert gesloten, aange zien de productie niet voldoende was om de kosten te dekken. Er zal zeker rog geruime tijd verlopen eer deze mijnen hun Droduct'e kunnen hervatten en met een beoaaide periode van werkloosheid moet dus rekening worden gehouden. Een ondergelopen gang in de Pigeot- miin. Weinig hoop op hervatting der onderhandelingen? Inzake het onderhoud van de minister van Buit. Zaken mr D. U. Stikker met de Republikeinse minister Mohammad Hatta. wordt gemeld, dat de heer Stik ker vervolgens bijeenkomsten had met de leden van de politieke commissie van het werkcomité van het KNIP. In een interv.ew met Antara verklaar de Mangoensarkoro. de leider van de PNI. en lid van de politieke commissie: ..De bespreking met Stikker gaf geen duidelijk beeld van de Nederlandse op zet om op de beste wijze tot een oplos sing te geraken Hij had de indruk, dat er weinig hoop bestond op hervat ting van de besprekingen. Hij zside voorts, dat de PNI uit het kabinet zou treden indien haar wensen betreffende de voorwaarden tot heropening der on derhandelingen niet zouden worden ver vuld. DE CONTROLE-WERKZAAMHEDEN DER C. v. G. D. Een woordvoerder van de C. v. G. D. heeft verklaard, dat de demarcatielijn op Java en Sumatra resp. een lengte hebben van 700 en 1300 km en dat er ongeveer 45 militaire waarnemers van de Commissie aanwez'g zijn, waarvan 17 te velde. Voorts zijn er liasonbureaux te Djokja en te Boeklttinggi (Fort de Kok), benevens een staf in Batvia. PEST TE BANDOENG EN SALATIGA. In de morgenuren van 29 October werd te Bandoeng bij een Chinese vrouw in Kotta Bandoeng een geval van plenaire longpest geconstateerd. De vrouw overleed dezelfde avond. Ook te Salatiga heeft zich Vrijdag j.l. een geval van pest met dodelijke afloop voorgedaan. Een Indonesische jongen van 15 jaar was hier 't slacht offer. Binnenkort zal te Soerabaja een mas. sa-vacantie worden georganieerd te gen pest. Ouderdomskwalen deden de Mallumse watermolen bij Eibergen in Maart van dit jaar gedeeltelijk nstorten Rijk. provincie, gemeente. Monumentenzorg en Darticulieren brachten de belangrijke som bijeen, die voor een spoedig herstel van de molen nodig is. Nog dit iaar hoopt men de restauratie van het oude gebouw te voltooien. De blijde gebeurtenis in Engeland De Britse minister van binnenlandse zaken zal officieel de geboorte van het kind van prinses Elisabeth aan het Engelse volk bekend maken. Hij zal de gebeurtenis echter niet in een belendende kamer afwachten, zoals het sedert 75 jaren de traditie was, doch hij zal hiervan per telefoon verwittigd worden. Een uitgegevencommuniqué meldt, dat „de koning het voortzetten van deze verouderde gewoonte nutteloos acht". Reeds had koningin Victoria de mi nisters van binnenlandse zaken het voorrecht ontzegd persoonlijk de ge- boorte bij te wonen om het opvol- gingsrecht te legaliseren. Voor iedere beslissing moeten 27 instanties worden geraadpleegd (Van onze correspondent te Parijs). In Uno-kringen hebben velen zich afgevraagd waarom er toch altijd zo veel tijd mee gemoeid moet wezen al vorens Wysjinsky een beslissing ne men kan. Bij de behandeling van de resolutie der „Neutralen" inzake Ber lijn gingen er vier dagen heen voor het bleek, dat de Rus niet aan de verwach tingen. die hij had gewekt, zou beant woorden. Lag dat aan het impulsieve karakter van de Rus? Of mogelijk aan een trage telefoonverbinding met Mos kou? Een plausibele verklaring is dezer da gen door een functionaris van de Quai d'Orsay verstrekt aan wie de Franse minister van buitenlandse- zaken op had gedragen het mechanisme der Rus sische diplomatie eens te ontleden. Hij kwam toen tot de conclusie, dat Wy sjinsky pas een „beslissing" kan ne men. wanneer met inbegrip van men sen als Stalin en Molotof eerst 27 functionarissen in verschillende sovjet- regionen tot een accoord zijn gekomen. Wysjinsky zelf heeft bij dat overleg al leen een raadgevende stem als deskun dige van Amerikaanse aangelegenhe den. De Russen lijden namelijk aan het zelfde euvel, dat het Duitse leger en staatsbestel noodlottig is geworden en dat inhaerent is aan elke dictatuur: na melijk een zeer drastische beperking van het initiatief en de verantwoordelijk- heid der uitvoerende ambtenaren, die hen in feite tot goedbetaalde loonsla- ven van de topleiding degradeert. In telligente diplomaten als Wysjinsky en Bogomoloff, de sovjet-gezant te Parijs. zijn zich die situatie zeer wel bewust. Dezer dagen had de Franse regering j een hoge ambtenaar naar Bogomoloff I gestuurd om deze te polsen over de mo- j gelijkheid van een zending veevoer ten 1 gunste van de Franse landbouw. De Rus deelde de bezoeker mee. dat hij niets beslissen kon en over de kwestie ook geen eigen opinie bezat. Op verder aan dringen van de Franse afgezant viel plotseling Bogomoloff uit: „Maar weet u dan niet. dat ik alleen maar als brie venbus fungeer?" Sedertdien wordt er in de couloirs van het Palais de Chaillot veel over brieven bussen gemompeld. De ingewijden we ten. dat er in zulke gevallen over Rus sische diplomaten wordt gesproken TELEGRAM VAN TITO AAN STALIN. Ter gelegenheid van de 31e verjaar dag van de October-revolutie heeft maarschalk Tito aan Stalin een tele gram doen toekomen waarin hij zegt: „Ik wens u volledig succes bij de ver wezenlijking van het communistische doel en lk spreek de hoop uit, dat het Sovjetrussische volk een serene toe komst tegemoet gaat, die door niets kan verstoord worden". ONZE VERLIEZEN De Regering maakt bekend, dat in de afgelopen week tot haar leedwezen de navolgende verlie zen zijn gerapporteerd: Kon. Landmacht: Sold. Y. W. Dijk. Lemsterland. Sold. H. J. Altenburg, St.Nico- laasga Sold. G. J. Meyerink. Vriezen- veen; Korp. B. J Nijhoff, Gorssel; Sold. W. F. B. Nijsen, Duiven (Geld.): Sold. G. A. Welle, Renkum; Sold. B. Rijken, Bennekom (ge meente Ede). Koninklijk Ned Ind. Leger en Kon. Marine geen verliezen. BINNENLAND. Bij Kon. Besluit is bepaald, dat ge durende de periode van 29 October 1948 tot aan de terugkeer van de minister van Bult. Zaken het beheer van het mi nisterie van Bult. Zaken ad int. zal wor den waargenomen door de minister-pre sident, de heer W. Drees. Tegen \V. L. Y. en J. W. S„ belden agent van politie te Zwolle, en tegen mej. W van V. ls ter zake heling proces-ver baal opgemaakt. Belde agenten zijn on middellijk uit hun functie geschorst en ter beschikking gesteld van de Officier van Justitie te Zwolle. Op de te Breda gehouden jaarver gadering der Ver. voor Facultatieve lijk verbranding. werden de algemeen voor zitter. dr P. H. van Roojen en dr K. Simon Thomas herkozen als leden van het hoofdbestuur. Tot algemeen pen ningmeester werd gekozen drs M. F. J. Cool Tot directeur van het crematorium te Velsen werd ln de plaats van de scheldende heer J. van Dijk benoemd de adjunct-directeur, de heer M. de Bruin. Zoals gemeld, heeft het hoofdkwar tier van de „Nederlandse Padvinders" be sloten. uit de Nederlandse jeugdgemeen schap te treden. Het hoofdbestuur van het Nederlandse padvlndstersgllde deelde ons mede. dat dit alleen voor de Jongens geldt. Morgen hoopt de voorzitter van de AVRO de heer G. dc Clercq, zijn 6Cste verjaardag te vieren. De ..Stichting Radio Omroep in overgangstijd" heeft medegedeeld, dat met Ingang van 1 November J.l. de stich ting volkomen los staat van de Regerings voorlichtingsdienst. Belde diensten wer ken thans geheel onafhankelijk van el kaar. Gistermorgen te 4 uur teisterde een hevige windhoos de haven van Vlieland. Aanzienlijke schade werd aangericht aan een viertal hulzen, drie gebouwen van de Rijkswaterstaat en een particulier huls. De Ned. R.K. Middenstandsbond ls van oordeel, dat er o.a. op zeer korte ter mijn moet komen een tegemoetkoming in de verhoogde kosten van het levenson derhoud. alsook een afdoende klnderbij- slagregellng. BUITENLAND De voormalige Albanese communisti sche minister van binnenlandse zaken, Koce Hoxe. died oor de Albanese com munistische partij beschuldigd ls van „Trot-sky 1stlsche en pro-Tito-actlvitelt". is uit Tirana gevlucht. De vakbondlelders van West-Dults- land \uorneniens tegen midden No vember een algemene staking van een of twee dagen af te kondigen uit protest tegen prijsstijgingen sinds de valutaher vorming van Juni. Davls. leider van de Britse liberale parlementsfractie, heeft op een partijver gadering gezegd, dat hij zich zou verzet ten tegen het regeringsvoorstel tot natio nalisatie van de staalindustrie Hij liet doorschemeren, dat de liberalen zich ook zouden verzetten tegen toekomstige na tionalisatie-maatregelen. De Amerikaanse medische vereniging ls van oordcel dat „enkele duizenden' Amerikanen moorden plegen zonder hier voor gestraft te worden. Van ongeveer 300.000 omgekomen weet of vermoed men. dat zij de dood gevonden hebben door geweld of „onverwachte duistere oorzaken". De politieke commissie der V.N. heeft gisteren de Griekse kwestie verder behandeld zonder tot beslissingen te ko men. Het nieuwsbureau Dena (Ameri kaanse zone van Duitsland) meldt, dat bij een treinbotsing op de lijn Hembach Welnhelm vijf personen gedood zijn en 23 gewond. De Britse minister van binnenlandse zaken heeft ln het parlement meegedeeld, dat het verbod van politieke optochten te Londen met drie maanden zal wor den verlengd. Leni Riefenstahl, Hitlers favoriete clneaste en fllmactrlce, ls door een hof van onderzoek te Vllllngen zuiver ver klaard van betrekkingen met de Nazi partij. De ontwerper van onderzeevaartui gen prof. Vassena uit Napels, wiens klein model boot onlangs zonk. heeft het schip weer vlot gekregen en een proefdulk volbracht ln de baai van Napels. Het centrale actie-comité van de Tsjechoslowaakse sportvereniging Sokol deeit mee. aat il.4uo leden Uit de vereni ging zijn gestoten- Tevens zijn 98.000 nieuwe leden toegetreden. Bramuglia zal een nieuwe poging doen INZAKE BERLIJN. De Argentijnse minister van buiten landse zaken Bramuglia. Ls wals gemeld voor een officieel bezoek te Londen aangekomen. Hij heeft verklaard, dat hij waarschijnlijk een nieuwe poging zal doen een oplossing te vinden voor de Berlijnse kwest'e, zodra hij aanstaande week te Parijs zal zijn teruggekeerd. Hij heeft geen bijzonderheden verstrekt over de manier, waarop hij zal trachten een verzoening tussen de grote vier te bewerken. Hij heeft er echter op gewe zen. dat het mogelijk is, dat de Ber lijnse kwestie uit een nieuwe gezichts hoek zal v/orden beschouwd. Hij ver klaarde dat een nieuwe poging waar schijnlijk veel kans van slagen heeft, daar naar ziin mening de stemming bij de V.N. thans over het algemeen beter ls dan bij het begin van de zit ting. Uit China Naar men aanneemt, ls de Chinese regeringscrisis thans beëindigd door de toezegging van Wong wen hao, in func tie te zullen blijven als minister-presi dent. Men gelooft, dat ook de andere ministers, die en bloc aftraden, nu in functie zullen willen blijven, met uit zondering van de minister van finan ciën, Wong yoen woe. Een honderdtal Chinese professoren te Nanking heeft een rechtstreeks be roep gedaan op Tsjang-kai-sjek en de communistische leider Mao-tse-toeng een einde te maken aan de strijd door onderhandelingen over een vreedzame regeling en de vorming van een coali tieregering. Tweeduizend leden van het personeel van de spoorweg Peiping-Hangkou heb ben besloten gedurende drie dagen het werk stop te zetten, als protest tegen het feit, dat de minister van verkeers wezen geweigerd heeft hun een loons verhoging. benevens aanvullende rant soenen rijst en kolen toe te kennen. Da stakers leggen zich op de rails neer om te beletten dat treinen uit sta tions, waar niet gestaakt wordt, Peiping zouden binnenrijden. De stakers hebben de directeur van de spoorweg in zijn kantoor opgesloten om hem te verplichten aan de staking deel te nemen. Generaal David Barr, commandant van de Amerikaanse strijdkrachten in China, heeft bevel gegeven de gezinnen van de Amerikaanse militairen zo spoe dig mogelijk te evacueren. Dit bevel geldt voor geheel China. Vermoedelijk zullen Amerikaanse ma riniers naar Sjanghai worden gezonden. Een druk programma voor Veldmaarschalk Montgomery Veldmaarschalk Montgomery wordt Dinsdag a.s. te 12.00 uur op het vlieg veld Valkenburg verwacht. Hij begeeft zich na aankomst naar de Britse am bassade te 's Gravenhage, waar hij ge durende zijn verblijf in ons land de gast zal zijn van de Britse ambassadeur. Woensdag te 14.00 uur wordt de veldmaarschalk op het ministerie van oorlog ontvangen door minister mr W. F. Schokking. 's Avonds zal hij aanzit ten aan een diner, aangeboden door de Britse ambassadeur en Lady Nichols, waarbij tevens aanwezig zullen zijn de minister-president, de minister van oorlog en van marine a.i., de heer A. H. J. Lovink, buitengewoon ambassa deur en secretaris-generaal van het ministerie van Buitenl. Zaken bij afwe zigheid van minister Stikker, voorts de chef van de generale staf, de chef van de marine-staf en de chef van de luchtmachtstaf. Donderdagmorgen te 10.30 uur wordt veldmaarschalk Montgomery ontvangen door de minister-president op het ka binet aan het plein 1813 te 's Graven hage. 's Middags vertrekt hij naar Soestdijk, waar hij ten paleize het noen maal zal gebruiken bij H.M. de Konin gin en Z.K.H. Prins Bernhard der Nederlanden, 's Avonds zal minister Schokking namens de Nederlandse re gering Lord Montgomery een diner aanbieden. I Vrijdag 12 November te 11 uur ver- j trekt de veldmaarschalk van het vlieg veld Valkenburg. Rood gevaar in Azië Te midden van oe spanningen ln het Westen, culminerend in het gebeuren rondom Berlijn en van de onverwachte spanning bij de Amerikaanse presi dentschapskeuze, is slechts weinig aan dacht geschonken aan hetgeen zich be zig is af te spelen ln het Verre Oosten. Dat ls niet minder dan een aanval van het communisme op China! Het is vrijwel overbodig te herinneren aan het feit, dat China ten gevolge van de Japanse agressie grotendeels was leeggebloed, toen' ten slotte de viede tot stand kwam door de onvoorwaarde lijke capitulatie van het land van ae rijzende zon. Slechts het feit van de niet te schatten uitgestrektheid van het Chinese rijk. zodat Japan ae macht ont brak om tot een volslagen bezetting over te gaan, heeft destijds de ineen storting van China voorkomen. Steeds dieper het land in trok de Chinese re gering van Tsang kal sjek zich terug om aan de ondergang te ontkomen tot de Japanners niet meer in staat waren om te volgen, gelet op de lange ver bindingsweg en als anderszins. In dit opzicht heeft China veel weg van het Russische rijk, dat door zijn uitgestrekt heid immers ook voor het Westen on neembaar bleek. Hitier heeft er het laatst kennis mee gemaakt Toen de oorlog met Japan was afge lopen ook al is een officiële vrede in het Verre Oosten al evenmin gete kend als hier in het Westen kreeg China niet de gelegenheid om op zijn verhaal te komen, want de oude strijd tussen de „generaals" herleefde in optima forma. Althans schijnbaar. Spoedig zou blijken, dat er in dit geval meer schuil ging achter die generaal- strijd, uit het verleden zo wel bekend. Het was het door Moskou gepropageer de communisme, dat zich van de ge neraals bediende Op zichzelf behoeft men zich daar over niet te verbazen, want heeft het communisme op zichzelf niet meer aantrekkingskracht op de Aziaten dan op de Westelijke wereld? Kan men Rusland zelf niet meer Oosters dan Westelijk georlënterd oordelen? Dit is, helaas, te weinig onderkend en de politiek van Moskou heeft in dit opzicht ongetwijfeld een geduchte voorsprong weten te veroveren. Tot overmaat van ramp was er na de derde wereldoorlog slechts één mo gendheid overgebleven, die in staat was om de officiële regering van China te hulp te komen, n.l. Amerika en, laat het ons maar eerlijk bekennen, Washington heeft het gevaar, dat er dreigde niet ingezien. Weliswaar heeft 't Tsjang kal sjek gesteund, doch slechts mondjesmaat, zodat de Chinese leider met het door de oorlogen afgematte volk, wiens moraal diep was geschokt, weinig spankracht bleef. De sympathie voor het China van Tsjang kai sjek was bovendien in Ame rika niet erg groot, want men be schouwde de Chinese generalissimus te veel als een dictator en dat ligt Washington nu eenmaal niet. Met gevolg, dat de hulp zeer beperkt bleef en zelfs niet het toegestane peil bereikte. Enkele dringende waarschu wingen van de Amerikaanse missie in China ten spyt. Anders daarentegen Moskou, dat blijkbaar de communistische legerscha ren of althans wat daarvoor door gaat, zoveel mogelijk heeft uitgerust en be wapend en daardoor plotseling en di rect gevaar gaat opleveren, dat de we reld wakker schriel. Aan de schommelende verhoudingen in China was men zo langzamerhand gewoon geraakt, men nam er weinig of geen notitie van; het was allemaal zo als men gewend was sinds geruime tijd. Hoe lang heeft het hemelse rijk al geen regering, die in staat is orde en rust te waarborgen? Thans gaan echter de ogen open en erkent men het gevaar! Moge het nog niet te laat zijn Momenteel is immers duidelijk ge worden. ^at achter al dat geschermut- sel de hand van Moskou zit en dat de sovjets thans bezig zijn om de beslis sende slag te slaan Achter al dat plaatselijk vechten was een vastgesteld doel verborgen en dat is nu in een dergelijk stadium geko men. dat het duidelijk naar buiten treedt. Dat doel ls de bolsjewlserlng van China, daaraan is moeilijk meer te twijfelen. Men ziet de communistische legers zich gereed maken voor de laatste beslissende slag. De verovering van Mandsjoerije door de roden hoe wreekte zich daarbij het weer afstaan van het zo belang rijke Port Arthur als haven aan de Russen! biedt Moskou maar al te zeer de kans om met behulp van de colonnes in China zelf een aanval op touw te zetten, tegen het hart van China. En het laat zich die kans niet ontgaan, gelet op de berichten van het strijdtoneel. Zoals gezegd, de wereld is opge schrikt, dus ook Amerika, dat plot seling vaart gaat zetten achter de reeds toegestane, maar nog niet ge. leverde leveranties aan oorlogsmate riaal. Roden zowel als de regering van Tsjang kai sjek zijn begonnen aan het concentreren van hun strijdkrachten voor de laatste rondeZullen de Amerikaanse versterkingen nog op tijd komen? Zal de regering van Nan king het zo geslonken moreel der troepen tijdig weten te herstellen? Het zijn vragen, waarop het ant woord niet is te geven, maar voor de rust ln geheel Azië is het dringend ge wenst, dat het antwoord bevestigend zij! Zou China aan het communisme verloren gaan, dan dreigt een rode zondvloed over Azië te zullen gaan, die niet zal zijn te stuiten De Belgische koningskwestie Naar het socialistische blad „Le Peu- ple" schrijft, zou de secretaris van ko ning Leopold, Pirenne, hebben ver klaard, dat, ook al mocht de huidige crisis 20 jaar duren, de Belgische vorst niet van plan is afstand te doen van de troon ten behoeve van xijn zoon Boudew^a

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1948 | | pagina 1