Laatste Berichten
Lichamelijke opvoeding op het hellende vlak
30 arrestaties in verband met Utrechtse
distributie-fraude
Grote spanningen in
Sumatra
DINSDAG 12 OCTOBER
Leidse Schouwburg
EERSTE ABONNEMENTS
VOORSTELLING.
„De Nacht van de 16e Januari".
De Haagse Comedle (dir. Cees La-
•eurt heelt gisteravond de serie abon-
nementsvoorsteiilngen geopend met de
opvoering van het Amerikaanse spel
van de rechtszaal, dat bovenstaande
titel draagt. Ayn Hand is er ln ge
slaagd een van het begin tot het eind
boeiende rechtzaak op originele wilze
bij voortdurend open doek, terwijl de
opkomst uit de zaal zelf bijdraagt tot
het wekken, van -
en uit te werken.
In de nacht van 16 Januari viel BJorn
Faulkner van het hoge dak van zijn
flatgebouw. Was het moord of zelf
moord? Dat is hetgeen moet worden
uitgepuzzeld en de schrijfster laat dit
doen aan de' hand van de beschuldi
ging van moord tegen Faulkner's secre
taresse Karen Andre. Kostelijk weet
zij mede dank zij een reeks pakken
de onverwachte wendingen deze
puzzle tot vrijwel het eind een puzzle
te doen blijven. De uitspraak van de
uit de zaal gekozen jury, finder voor
zitterschap van prof. mr J. M. van
Bemmelen, die op het toneel had zit
ting genomen jammer dat 'het
„ambtscostuum" der 2 L.S.C.-commis-
sarissen detoneerde! gaf ongetwijfeld
bevrediging al werd deze op geestige
wijze door de rechter (door Anton
Roemer sappig uitgebeeld), „afgestraft".
De uitspraak was „onschuldig aan
moord". Het gevoel leidde ongetwijfeld
daartoe, maar volgens de wetWij
zouden het een „vrijspraak bij gebrek
aan bewijs" willen noemen.
Het is een stuk, dat intens bezig
houdt en met onverslapte aandacht
volgt men de harde strijd tussen O.M.
en verdediger by het getuigenverhoor,
waarbij nu eens het O.M. dan weer
de verdediger winst behaalt,
De Haagse Comedie geeft onder
regie van Paul Steenbergen die deze
maand zijn 25-jarig jubileum als to
neelspeler viert alleszins relief aan
het Amerikaanse spel. Speciaal de be
klaagde, door Vera Bondam als gast
knap uitgebeeld, het OM. (Jan v. d.
Linden), de verdediger (Jan Retel) le
veren uitnemend spel, terwijl we van
de getuigen speciaal Bob van Leersum,
Theo Frenkel, Marie Meunier, Coba
Keiling en Annie van Duyn nog willen j
noemen. Vera Bondam ontving bloe
men.
Het was een prachtige inzet van deze
serie, die bij de talrijke aanwezigen
ten zeer is ingeslagen. Men toonde
zich uiterst dankbaar. En terecht!
Niet onvermeld willen we laten de
zeer belangrijke verbetering, in het
parterre aangebracht. De harde zetels
zijn daar vervangen door mooie leren
klap-fauteuil§, waardoor een langjarige
ergernis van vele bezoekers is opgehe
ven. Weliswaar zijn er nu 7 zitplaatsen
minder - in de achterste rij - doch dit
wordt door deze vernieuwing alleszins
goedgemaakt. Voor volgend jaar wordt
gedacht aan baignoire en loge. Moge
dit ook doorgang vinden. Hqt zou onze
knusse schouwburg heel wat opfleuren.
M.
GEMEENTEZAKEN
AGENDA VOOR RAADSZITTING
VAN 18 DEZER.
B. en W. stellen voor de heren P. C.
A. ten Broek, G. Hordijk, B. J. Huur
man, J. de Jong qn J. H. Schüller op
nieuw te benoemen als leden van de
commissie van advies als bedoeld in
art. 8 van de Woonruimte-wet.
ONDERWIJSZAKEN.
Voorgesteld wordt mevr. N. A. J.
Strack-Hageman te benoemen tot-jtij-
delijk lerares in 't Duits aan de Meis-
jes-H.B.S.; de heer L. M. van 'tHart
over te plaatsen als onderwijzer van de
bijz. school Rijnsburgerweg naar de
opl.school Cronesteinkade; eervol ont
slag op verzoek te verlenen aan de heer
G. H. Frederik als leraar aan het Gym
nasium, f3570 beschikbaar te stellen
voor aanschaffing van leermiddelen
voor ae opl.school Cronesteinkade
f743 beschikbaar te stellen voor het
zelfde doel voor de R.K. school Rapen
burg; f.1891 voor hetzelfde doel voor
de L. O- Geref. school Hoogl. Kerk-
gracht;f. 328 voor de Ul.O. Geref.
school aldaar; medewerking te verle
nen voor uitbreiding der R.K. O. L.
school Levendaal door huurvergoeding;
f.950 voor verbetering der verwarming
in de Geref. school Hoogl. Kerkgracht;
vast te stellen de vergoedingen aan het
bijz. onderwijs over 1945.
Gevraagd wordt f - 472,84 voor bestrij
ding der kosten van een te Gent ge
houden kunsttentoonstelling Leiden
Nijmegen; f. 23.2222 voor het schoon
maken van grachten en sloten; f.2500
voor een renteloos voorschot aan de
Leidse Bond van Volkstuindersvereni-
gingen voor de volkstuin van P, C. en
L. in plan-Noord.
Verder komen nog enige kleine pun
ten in behandeling, w.o. het scheppen
van de mogelijkheid der herbouw der
vijf vernielde huizen, begrensd door de
President Stevnstraat, de Lopseristraat,
de Joubertstraat en de Oranjestraat te
Wordt „Leidse" rijkswerkplaats
opgeheven?
j MOMENTEEL ONTVANGEN ER RUIM
70 MAN HUN OPLEIDING.
Naar wtf vernemen bestaat bij de
regering het voornemen om de aan
de 1ste Looierstraat te dezer stede
gevestigde rykswerkplaats met in
gang van 1 December a.s. op te
heffen.
Enerzijds houdt dit verband met het
feit. dat de regering niet voornemens
uw,, ls ?m een hoger bedrag voor de exploi-
wekken. van sfeer, op te bouwen tatie van dit soort inrichtingen uit te
trekken, aterwyi anderzijds de nood
zaak aanweig is om aan het aantal
rijkswerkplaatsen in het Oosten en
Noorden van het land uitbreiding te
geven. Een en ander heeft tot gevolg,
dat men thans over al gaan tot de
samenvoeging van enige rijkswerk-
plaatsen in het Westen van het land.
Behalve de hier ter stede gevestigde
rijkswerkplaats, is ook die te Schiedam
in het concentratieplan opgenomen.
Momenteel ontvangen thans in
de „Leidse" werkplaats ruim 70
man, w.o. 27 uit Indonesië gede-
mobiliseerden, hun opleiding. In
dien de opheffing van deze inrich
ting een feit zal zijn, zullen deze
mensen ln de gelegenheid worden
gesteld om hun opleiding aan één
der rijkswerkplaatsen, gevestigd te
Utrecht, Rotterdam, Den Haag of
Haarlem, te voltooien.
Zoals bekend werd de opleiding hier
ter stede reeds geruime tijd vóór de
oorlog door het gemeentebestuur ter
hand genomen, waartoe indertijd de
gemeentelijke centrale werkplaats werd
opgericht. In 1941 is de Inrichting door
het Rijk overgenomen.
T eraardebestelling
A. van den Eelaart
In grote eenvoud vond hedenmiddag
op de begraafplaats „Rhijnhof" de ter
aardebestelling plaats van het stoffelijk,
overschot van de heer A. van den
Eelaart. in leven oud-directeur van het
P.T.T.-kantoor te dezer stede.
Onder hen, die hier van hun belang
stelling blijk gaven, merkten wij o.m. öp
cie heer J. C. Smid als vertegenwoordi
ger van de directeur-generaal van het
P.T.T.-bedrijf, de heer D. G. Hartge-
rink, directeur van het P.T.T.-kantoor
alhier en voorts tal van leden en oud
leden van het P.T.T.-personeel te dezer
stede.
Nadat de kist met het stoffelijk over
schot in de groeve was neergelaten,
heeft de heer J, C. Smid er in een
sympathiek woord op gewezen, dat de
heer Van den Eelaart, hoewel ambte
loos burger, bij het Staatsbedrijf van de
P.T.T. nog altijd in hoog aanzien stond,
in welke kring hij zioh heeft doen ken
nen als een uitnemende kracht, die 'het
bedrijf in velerlei functies heeft ge
diend. Hij was een man met een helder
verstand, van wiens deskundige rap
porten in de loop der jaren zeer veel is
geprofiteerd. Daarnaast was hij ook 'n
echte gezagsdrager, wiens hart evenwel
warm klopte voor zijn ondergeschikten.
De heer C. Bregman, inspecteur van
het P.T.T.-bedrijf te Breda, die vele
jaren ondet leiding van de heer Van
den Eelaart heeft mogen werken, sprak
vervolgens nog een zeer persoonlijk
woord, waarin hij de overledene schet
ste als een strikt rechtvaardig mens,
aie steeds bereid was anderen te hel
pen. Ofschoon hy veel van zijn onder
geschikten eiste, deed hij dit ln de al
lereerste plaats van zichzelf. Bij heel
zijn optreden heeft steeds het P.T.T.-
belang sterk gedomineerd.
Namens de familie heeft de heer S.
Elzevier Stckman bedankt voor de sym
pathieke belangstelling van zo vele zij
den bij dit verschelden betoond.
Ds W. A. Smit, Indisch predikant
te dezer stede, die bedankte voor het
beroep van de Ned. Herv. Kerk te
Peize ontving een beroep van de Ned.
Herv. gemeente te Dordrecht.
VOORSCHOTEN
DS J. C. HOUTZAGERS BEROEPEN.
Ds J. C. Houtzagers ontving een toe
roep naar de Geref. Kerk te Drieber
gen.
Thans Koninklijk Nederlands
Indonesische leger
De legercommandant, luit.-generaal
S. H. Spoor, heeft voorgesteld de
naam van het Koninklijk Nederlands
-Indisch Leger te wijzigen in „Ko*
ninklijk Nederlands Indonesisch Le
ger". Deze naamsverandering is II
October van kracht geworden.
Hierbij gelden de volgende overwe
gingen: door in de nieuwe naam de
woorden „Nederlands Indonesisch" te
beschouwen als de staatkundige verbin
ding tussen het Nederland Koninkrijk
(nieuwe stijl) en Indonesië, geeft deze
benaming op de juiste wijze aan, dat
deze krijgsmacht is bestemd voor de
Nederlandse en Indonesische belangen
te zamen, zoals deze in de overgangs
tijd gezamerflijk worden behartigd
Aangezien de Nederlandse souvereini-
teit en de Kroon als zodanig in de
overgangstijd nog immer gehandhaafd
blijven, Ls het praedicaat ..Koninklijke"
eveneens nog steeds op zijn plaats. Door
deze benaming wordt tevens de ver
trouwde afkorting „K.N.I.L." behouden.
Enorme brand
in marine-etablissement
te Soerabaja
SCHADE OP VIJF MILLIOEN
GULDEN GESCHAT.
In het marine-etablissement te
Soerabaja is gistermiddag een gewel
dige brand uitgebroken, die een
schade van vijf millioen gulden ver
oorzaakte. Een complex opslagruim
ten, een oppervlakte beslaand van een
halve km 2, is uitgebrand.
Vonken van een locomotief veroor
zaakten brand ln het alang alang. wel
ke oversloeg naar een hoek van de
victualienloods van het etablissement,
waar vetten en oliën waren opgeslagen.
Door de langdurige droogte en de har
de wind breidde de brand zich uit, zo
dat enige naburige loodsen eveneens
vlam vatten. Ondanks het intensieve
werk van de brandweer en leden van
de marine kon niet voorkomen worden,
dat voorraden levensmiddelen en me
dicamenten verloren gingen
OUD-MINISTER VAN BOETZELAER
ONDERSCHEIDEN.
De Nederlandse ex-minister van Bui
tenlandse Zaten, mr G. W. H. baron
Van Boetzelaer van Ocsterhout. is he
denmorgen door Prins-Regent Karei en
de Belgische premier en minister van
Buitenlandse Zaken. Spaak, ten paleize
te Brussel ontvangen. Bij deze gelegen
heid werd baron Van Boetzelaer onder-
soheiden met het Grootkruis in de Leo
poldsorde.
PROF. DR VAN DAM VOOR
AMSTERDAMS BIJZONDER HOF.
Prof. dr Jan van Dam, de gewezen
secretaris-generaal van het Dep. van
Onderwijs. Wetenschap en Cultuurbe
scherming, zal Dinsdag 26 October voor
het Amsterdams Bijz. Gerechtshof ver
schijnen. Hem wordt o.a. ten laste ge
legd, dat hfj in zijn functie, welke hij
uit handen van de vijand aanvaardde,
besluiten en beschikkingen heeft uitge
vaardigd, waardoor de Duitsers con-
tröle kregen op het onderwijs in Neder
land en hierdoor in de gelegenheid wa
ren nationaal-socialistische en Duitse
invloed hierop te doen gelden en door
hen niet gewenste invloed kenden we-
,ren. Voorts, dat zijn beleid er op ge
richt was de bevolking te brengen tot
een gedwee aanvaarden en volgzaam
naleven van de Duitse en door hem uit
gevaardigde bepalingen en voorschrif
ten ten aanzien van Onderwijs, weten
schap en cultuurbescherming.
Hatta en Soedirman e.a.
gaan er heen
NOG STEEDS GEVECHTEN MET
COMMUNISTEN.
De dienst Legercontacten heeft een
communiqué uitgegeven, waarin wordt
medegedeeld, dat de Republikeinse re
gering een week geleden besloot, dat
premier Hatta, legercommandant Soe
dirman. luchtvaartcommandant Soeria-
darma en andere Republikeinse autori
teiten gisteren naar Sumatra zouden
gaan. De reis is echter ln verband met
transportmoeilijkheden enkele dagen
uitgesteld. Het communiqué wijst er op,
dat reeds uit eerdere berichten geble
ken is. dat thans overal op Sumatra
grote spanningen ziln.
De situatie te Tapanoeli is verward,
terwijl in Asahan onder de bevolking
een ontstellende nood heerst cn bet
bestuur gedesorganiseerd is. De dienst
Legercontacten zegt: „Het ligt voo
hand, dat de reis van Hatta c.s. hier
mede verband houdt."
WASSENAAR
Dodelijke val
De 14-jarige Th. van der K., die Zon
dagavond door de Langstraat holds,
struikelde daarbij over het touw van
een zonnescherm, waardoor de knaap
een zware hersenschudding en -bloeding
bekwam, aan de gevolgen waarvan hij
is overleden.
De politie verzoekt hen, die van dit
noodlottig ongeval getuigen zijn ge
weest, zich voor het verstrekken van
inlichtingen te vervoegen by de re
cherche.
Meer dan 100.000 leerlingen
der L.S. er van verstoken
(Speciale reportage).
Het ernstige tekort aan oefengelegen
heid op de lagere scholen is oorzaak
dat de lichamelijke opvoeding van onze
jeugd allengs meer in het gedrang be
gint te komen. Bij herhaling heeft de
„Vereniging van leraren en onderwij
zers in de lichamelijke opvoeding in
Nederland" onze regering gewezen op
het feit, dat er een bedreiging ls ont-
-- staan van onze volksgezondheid en
vergroten, .enige verhuringen, aistana onze Weerkracht doordat een zeer groot
van grond en het aangaan van een gedeelte van de leerlingen der lagere
overeenkomst met Voorhout voor de scj10c>i van elke vorm van lichamelijke
levering van gas en electriciteit
verhoging van het bedrijfskapitaal der
Volkscredietbank met nog f.75 000.
Burgerlijke Stand van Leiden
geboren.
Eric Martlnus Franciscus z. van N. C.
Opdam cn A. J. Miltenburg; Robert z.
van B H. Bllderbeek en M. de Kier; Ton
z van T. Peterl en O. Gordijn, Robert z.
van P H. Koolloos en B. Cosyns; Johan
nes Albertus Antonlus z van A P.
Schrber en B. J. de Munnlk: Pleter Johan
Antonlus z. van R J. Pijpers en A. Koe-
nekoop: Albertba Adflana Gemma d. van
H. W. van Marwijk en B. J. Verhagen,
Johannes Franciscus Maria z. van F. P.
BurcmeUer en E. Scbaafstra; Henry z.
van H. tan der Meer en w- DeJilM; 1l0,"
hannes Mlchlel z. van J. Korbee en J.
H C Koedijk; Emllle Hubertlne Jeannet-
te d van N. J A. Overdevest en M. G.
van Brussel; Hendrik Johannes z. van H.
J. van Iterson en A. Welnllch, Jakob
Wlcsert z van W Kranenburg en G J.
G.-rsle; Anna Maria d. van A. F. van der
Weljden en M. A. Hogenes: Johanna
Maria d. van A van der Zalm en G. O.
van Maanen: Wilhelmus Gerardus z van
W. B van der Pouw Kraan en M J van
der Laan; Anne z. van D van t Zeilde
eu a. a. Groothuls; Danny z. van a. a.
van Nood en W. van Dam.
OVERLEDEN.
J. G. van der Zwet z. 12 dagen; K.
Tuyn, man. 50 Jaar; A. Brommel er, wednr
74 laar; H. J. de Vries, man, 51 Jaar. D.
Mulder man. 64 Jaar; G. a. van der Ploeg
dr 31 Jaar; J. Gorden, wed van L. %an
Es. 81 Jaar; a. Hulsman wed van J. C.
Oskam. 63 Jaar; J. van Syl wednr 62 J.
GEHUWD.
a
j. C. van Ark jr.: w - -
b. C. Jansen Jm en E. C. van Lorson
oefening verstoken blijft. De secretaris
van de vereniging, dhr. H. M. Graaf
land. te Den Haag. heeft ons met tal
van feiten en gegevens aangetoond, niet
alleen dat het slecht is gesteld met de
lichaamsoefening op de lagere school,
maar ook dat wij steeds verder ach
terop raken.
Van alle lagere soholen beschikte al
in het schooljaar 19431944 een derde
deel niet over een eigen gymnastieklo
kaal. In meer dan 27%* van de scholen
waar wel lichaamsoefening werd gege
ven, was het oefenlokaal niet overdekt,
terwij-l 40% van de lokalen een speciale
kleed- of wasgelegenheid ontbeerde.
Volgens ggevens van het Centraal
Bureau voor de Statistiek is Neder
land sindsdien steeds meer op het
hellende vlak geraakt. Verschillende
lokalen zijn uitgewoond, andere wer
den door oorlogshandelingen bescha
digd of vernield, en zo wijzen de fei
ten uit, dat ruim 100.000 leerlingen
alle lichaamsoefeningen moeten mis
sen. Dat is een officiële opgave. In
werkelijkheid is de situatie echter nog
veel erger. De lichamelijke opvoeding
ls door de overheid wel verplichtend
gesteld, maar zij iaat zelf na de mo
gelijkheid te scheppen, om daaraan
te voldoen. Derhalve maakt het les
rooster van honderden scholen mel
ding van gymnastiek zonder dat er
een minuut aandacht aan wordt be
steed. Meerdere inspecteurs hebben
dergelijke scholen echter gerangschikt
onder die, waar lichamelijke oefe
ning wordt gegeven en in feite moet
dat totaal van honderdduizend dus nog
veel hoger worden gesteld.
ZWIJGENDE OUDERS.
Het is vreemd, dat de lichamelijke
opvoeding in ons land altijd het stief
kind van de regering heeft kunnen
blijven zonder dat de ouders, die er toch
zo nauw bij betrokken zijn, er tegen in
opstand zijn gekomen. Schromelijke
verwaarlozing van ieder ander vak zou
een storm van protesten hebben uitge
lekt. Hier echter zwijgt de brede kring
van al die ouders, die het volle pond
aan schoolgeld betalen en het rustig
slikken dat aan hun kinderen de zo
nodige lichaamsoefening wordt onthou
den, of dat deze wordt gegeven op een
wijze, die veelal alles te wensen over
laat. De regering meent, dat de bouw
van oefenlokalen in deze tijd wel ach
terwege kan blijven. Zij meent ook dat
de klasse-onderwijzer wel in staat is om
de lichamelijke opvoeding van onze
jeugd te verzorgen. Of die klasse-onder
wijzer daar ambitie voor heeét en er
wel geschikt voor is, speelt blijkbaar
geen rol. Dat hy zelf dikwyis nauwe
lijks onderricht in de gymnastiek heeft
gehad en soms zijn wysheid uit een
boekje moet opdiepen, evenmin.
TRIESTE SITUATIE.
De situatie aldus de heer Graaf
land is buitengewoon ontmoedi
gend en triest. De lagere school is het
enige instituut hier te lande waar de
jeugd van 6 tot 14 jaar in haar ge
heel bij de lichamelijke opvoeding kan
worden betrokken. Wil men van het
Nederlandse volk een sportief volk
maken, lichamelijk en geestelijk sterk
en gezond, dan moet hier de basis
worden gelegd. Nederland heeft tot
dusver haar taak helaas niet begre
pen en zich nimmer gerealiseerd, dat
de lichamelijke opvoeding moet wor
den beschouwd als een aspect van het
totale schoolleven, als een zaak, welke
uit een complete school niet meer weg
te denken valt.
Leerkrachten met M.O. bevoegdheid
k-omen er geleidelik meer. zy vormen
een derde deel van alle leerkrachten
aan de openbare school, een vijfde aan
de Prot. Ohr. school en een zesde aan
de R.K. school, zy zouden ongetwijfeld
in veel grotere mate naar een dergely-
ke functie solliciteren, indien niet de
leraar M.O. aan de lagere school slechts
de helft verdiende van zijn collega aan
de middelbare school met precies de
zelfde opleiding en met precies dezelfde
diploma's.
Ten aanzien van de militaire situatie
ln de Republiek zegt het communiqué,
dat nog steeds gevochten wordt in de
omgeving van Tjepoe; een deel van de
bevolking koos de zijde van de opstan
delingen.
Circa 50.000 personen zUn uit de stad
geëvacueerd. Randoeblatoeng is nog
steeds in handen van de communisten.
De communistische opmars naar liet
Z.O. van Rembang is thans gevorderd
tot Saleh. Prigi aan de Zuidkust Is
door 700 man communistische troepen
bezet. In het Noordelijk deel van de
stad Blitar wordt nog steeds gevoch
ten. Uit Kediri wordt gerapporteerd,
dat de militaire politie daar haar mo
reel verloren heeft; van de residentie-
politie te Madioen worden circa 200
man vermist.
Arrestatie met dodelijke afloop
in de hongerwinter
TILBURGSE STUCADOOR
.MISDROEG ZICH IN
NOORDWIJKERHOUT.
Het Bijzonder Gerechtshof te Den
Haag begon hedenmorgen de behan
deling van de strafzaak tegen E. Wes-
selius, stucadoor te Tilburg, die in de
hongerwinter als hulplandwachter in
Den Haag was ingedeeld. Het zwaarste
punt van de ten laste legging was de
arrestatie van W. van Mourik in Noord
wij kerhout, die na de arrestatie werd
doodgeschoten. Drie getuigen werden
gehoord. Twee mensen van de C.C.D.
hadden W„ waarvan zy wisten dat hy
land wachter was en een pistool droeg,
gevraagd, of hy eens meeging om te
„stunten". W. wist niet goed, wat hy
hiermee aan moest en besprak de zaak
met de getuige C. J. van Leeuwen, ook
landwachter, thans gedetineerd. Deze
zou hierop naar de hoofdwachtmeester
bij de Haagse politie W. de Frens die
SS'er was, gegaan zyn. Hierop volgde
een bespreking met W. en werd een
plan georganiseerd. Lang ondervroeg
de president de getuige de Fr. over de
toedracht van de zaak.
De verklaringen, die de twee getui
gen aflegden verschilden nog al wat van
elkaar, hetgeen aanleiding was voor de
raadsman jhr mr W. H. de Geer Por-
tugael om op te merken, „Twee verkla
ringen mynheer de president allebei
onder ede afgelegd, en zy kloppen geen
van beide met de waarheid".
Het verhoor wordt voortgezet.
VEERTIG JAAR DIRECTEUR
EDELMETAAL BEDRIJVEN.
15 October zal de heer C. J. A. Begeer,
directeur-generaal van de N.V. Konink
lijke Nederlandse Edelmetaal Bedryven
Van Kempen, Begeer en Vos, veertig
jaar in de zaak zyn. De heer Begeer,
die tevens die dag vyf en zstlg jaar zal
worden, was leerling van de beeldhou
wer, prof. Bart van Hove en studeerde
in Duitsland, Frankrijk, Engeland en
Italië. Aan de universiteit te Utrecht
volgde hij het kunsthistorisch onderwys
van prof dr W. Vogelsang.
In 1908 werd de heer C J A. Begeer
als deelgenoot in de zaak van zyn va
der opgenomen, om ln 1910 na 't over
lijden van de laatste de leiding der za
ken op zich te nemen.
Sinds 1925 is hy voorzitter van de
internationale federatie van vakorgani
saties der edelsteen en edelmêtaalny-
verheid, en -handel, en sinds 1919 te
vens voorzitter van de Nederlandse or
ganisatie der edelmetaallndustrie.
De heer Begeer werd in 1935 benoemd
tot Officier in de Orde van Oranje
Nassau.
SCHOUWBURG TE WAGENINGEN
AFGEBRAND.
Hedennacht ls te Wageningen brand
uitgebroken in „Junushoff", de gemeen-
telyke schouwburg. De grote zaal, die
plaats bood aan ongeveer 500 mensen,
brandde volkomen uit. De sohade wordt
geraamd op ongeveer 2% ton.
Deze brand betekent een groot ver
lies voor het toch al reeds zo geteis
terde Wageningen, daar Junushoff het
centrum was van het verenigingsleven.
Het gebouw, dat tydens de evacuatie
ernstig was beschadigd, was juist weer
hersteld en van een nieuwe Inventaris
voorzien. Deze ging gedeeltelyk verlo
ren. De schade wordt door verzekering
gedekt.
PRIJSBEHEERSING IN DE TEXTIEL
BRANCHE WORDT ONVERMINDERD
GEHANDHAAFD.
Het ministerie van Economische Za
ken deelt, naar aanleiding van allerlei
geruchten, die by het publiek en het
bedrijfsleven de ronde doen over de toe
komstige prijspolitiek in de textielbran
che. mede dat de regering niet zal af
wijken van het tot dusver ln deze sector
gevolgde systeem van prijsbeheersing.
De geldende voorschriften zullen dan
ook met kracht worden gehandhaafd.
Aangezien gebleken is. dat een aantal
fabrikanten en handelaren de neiging
heeft het op grond van bovenstaande
geruchten minder nauw met de voor
schriften te nemen, is de contróledienst
van het directoraat-generaal van de
pryzen met een uitgebreide contróle-
actie bii de industrie begonnen.
Voor een verhoging van de prys van
textielgoederen behoeft by het publiek
geen ongerustheid te bestaan. De enige
tijd geleden sterk gestegen grondstef-
prijzen. in het bijzonder van wol. zyn
reeds vrijwel geheel in de huidige prij
zen verwerkt
Uit het vorenstaande bülkt tevens.dat
er voor het. bedrijfsleven geen reden b
hoeft te bestaan goederen achter te
houden in de hoop dat de prijzen zullen
stijgen, aldus besluit de mededeling van
het ministerie van Economische Zaken.
„ANTARA" MELDT ARRESTATIE
VAN ALIMIN.
„Antara" meldt uit D jok ja, dat de
communistenleider Alimin, te zamen
met drie andere personen thans „op
een bepaalde plaats in de Republiek"
door de overheid is gearresteerd.
Het gevaarlijke preparaat
(Van onze correspondent te New-York)
Een chemisch apparaat, dat afgeleid
is van salpeter en onder meer gebruikt
wordt by het fabriceren van buskruit,
wordt nu al vele jaren achtereen
door de tabaksindustrie aangewend.
Het wordt door de sigarettentabak ge
mengd en zorgt er dan voor dat de
eenmaal aangestoken sigaret niet weer
uitgaat. Aan het preparaat (k c 1 o 3)
is echter, naar de heer Percy Bugbee,
een autoriteit op het gebied van de
brandbestrijding, heeft verklaard, een
ernstig bezwaar verbonden. Het be
vordert de verkoop van sigaretten
zo zei hy maai het bevordert tevens
het uitbreken van branden. Zorgeloze
sigarettenrokers waren in 1947 ver-
antwoordeiyk voor 130.000 branden in
de Ver. Staten en het is waarschyniyk
dat dit aantal in 1948 tot 150.000 zal
stygen. In 1947 ging daar een verlies
mee gepaard van 470 millioen dollar,
voor 1948 moet dit geschat worden op
700 millioen dollar. Door de branden
verloren bovendien duizenden mensen
het leven. Hun aantal zal niet ver be
neden de elfduizend blijven. De heer
Bugbee heeft tevergeefs de sigaretten-
fabrikanten verzocht het gebruik van
het preparaat achterwege te laten. Al
leen van de zyde van de Philip Mor
ris-onderneming kw£m ln zoverre een
reactie dat aan de hotels kaarten zijn
verstrekt met de waarschuwing om
voorzichtig te ziln bil het roken in bed.
BEZUINIGING OP
STROOMVERBRUIK TE PARIJS.
Als gevolg van de nhjnstaking moes
ten vandaag te Parys bezuinigingen op
het stroomverbruik worden ingevoerd
om de steenkoolvoorraden zoveel mo
gelijk te sparen In verscheidene Wes-
teiyke buitenwijken werd vanochtend
om 7.30 uur de stroom afgesneden tot
18 uur. Sinds Zaterdag hebben de
electriciteitsfabrleken geen steenkool
ontvangen.
Ontwerp voor Economische
Benelux-Unie
De bijeenkomst van de technische ra
den van de Benelux, die gisteren te
Luxemburg werd gehouden, was geheel
eewyd aan de bestudering en afhande-
line der lopende zaken.
Een redactie-commissie werd belast
met het opstellen van een ontwe--»
voor een Economische Unie tussen de
drie landen, waarbii rekening zal wor
den gehouden met de wensen, die in
de loop der besDrekingen naar voren
werden gebracht.
N MARSHALL TE PARIJS TERUG.
De Amerikaanse minister van buiten
landse zaken, Marshall, is vanochtend
op het vliegveld Orly bij Parys aange
komen. Hij was vergezeld van de Ame
rikaanse ambassadeur te Moskou, ge
neraal Walter Bedell Smith, en de ad
ministrateur van het plan-Marshall.
Hoffman. Het gezelschap reisde met het
vliegtuig van president Truman, de
„Independence".
COMMUNISTISCHE DEMONSTRATIE
TE BRUSSEL.
Ter gelegenheid van de 12e verjaar
dag van het overiyden van de commu
nistische leider Jozef Jacquemotte heeft
de Belgische communistische party
gisteravond een demonstratie gehouden.
Onder de leuze ,,Wy willen vrede" trok
een stoet door de straten van het cen
trum van Brussel.
Lalmand, de secretaris van de Bel
gische communistische party zeide ln
een toespraak o.a. „Geen imperialisme
kan de sovjet-unie imponeren. De rede
van Spaak in het Palais de Chaillot is
een schande voor België. Hy heeft ge
sproken uit naam van degenen, die
koelbloedig een oorlog voorbereiden.
Het is echter niet uitgesloten, dat de
Amerikanen op een goede dag tot de
ontdekking komen, dat de ons door hen
geleverde wapens tegen henzelf zullen
worden gekeerd"
Ten slotte verklaarde de w.n. voor
zitter Relecom nog, dat de Belgische
communisten op rich nemen niet al
leen de onafhankelijkheid van België en
de vryheid te zullen verdedigen, doch
ook om nooit de wapenen op te nemen
tegen de sovjet-unie.
HJIIIlllilllllllllllllllllllllllllUIIIIIIIIIII'HII"!""""'"""""" jjj
1 WENSEN VAN LEZERS
1 Ofschoon onze als gevolg van de g
ee papierdistributie noz steeds be-
ES perkte plaatsruimte een herstel =j
van onze vroeger zo gewaardeerde
Ej rubriek „Ingezonden Stukken" in
voor-oorlogse omvang voor alsnog EE
verhindert, willen wij er toch de
ee aandacht van onze lezerskring op
vestigen, dat onze kolommen ook ee
ee nu open staan voor kort-en-bondig
ee geformuleerde wensen en klachten.
ee welke onze lezers in het algemeen ee
belang menen tot uiting te moeten ee
brengen. es
Wij zullfti er naar streven deze ee
ee wensen zoveel mogelyk onverkort
ter kennis van onze lezers te bren-
ee gen doch doen een dringend be- ee
roep op onze abonné's zich by de
formulering van hun desiderata de ee
ee door de omstandigheden vereiste
ee beperking op te leggen.
ee Maar overigens verklaren wy ons
EE bij deze gaarne bereid onze bemid-
ee deling te verlenen teneinde tot
ee uiting te brengen wat er ln onze =e
lezerskring leeft aan wensen en
klachten op het gehele maatschap-
ee pelilk terrein.
ee Moge een veelvuldige verschy- s
ning in deze kolommen van de ru- ee
briek „Wat lezers schryven" van
deze belangstelling getuigen!
Red. „L.D."
^lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllirH
LeZ'
zers s
chrij
ven
Abonné A. H. schryft ons:
„Mag ik de aandacht van de desbe
treffende autoriteiten eens vestigen op
de gevaarlijke toestand in de Van Beu-
ningenlaan. waar de ryweg. gezien uit
de richting Van Slingelandtlaan en
gaande naar de Rijnsburgerweg. zich
plotseling vernauwt, terwyi het voetgan
gerstrottoir abrupt overgaat ln een mod
dersloot. Wie ter plaatse niet bekend is,
heeft zowel als automobilist, wielrijder
of voetganger grote kans. mede by af
wezigheid van verlichting in die sloot
terecht te komen Plaatsing van een
deugdelyke afscheiding en een waar
schuwingsbord lykt mij dringend nood-
zakeiyk"
Na bezichtiging van de situatie ter
plaatse moeten wij de Juistheid van
deze opmerking volledig onderschryven
Red. L D.
Het Sprookje
van Kum-bu-ze-den
(Van onze correspondent te New York)
Een elfjarige Chinese Jongen, Kum-
bu-tze-den, wordt door Tibetaanse „zie
ners" opgevoed en opgeleid voor de taak
om ln de provincie Tsjinghal straks het
geestelijke leiderschap te aanvaarden
over het Tibetaanse volk als de tiende
reïncarnatie van de Panchen Lama en
als de „levende Boeddha van het gren
zeloze licht".
Vele uren per dag besteedt de iongen
aan het bestuderen van de geschriften
om zich terloops eens even te amuseren
met een rubberbal. een kleine zwarte
hond en drie vogels, waaronder een pa
pegaai. die een soort SJanghai-dlalect
spreekt L
De twee leidende figuren in het Ti
betaanse Lamaisme. een vorm van
Boeddhisme, zijn de Dalai Lama, die
heerst in Lhasax. en de Panchen Lama,
die de leiding heeft in Shigatze. beide
ln de provincie Tibet, welke door Nan
king beschouwd wordt als een onder
deel van China, terwijl de Tibetaanse
bevolking zich feitelijk onafhankeiyk
acht.
De Dalai Lama werd verondersteld de
wereldlijke en de Panchen Lama de
geestrijke top te zijn van het Lamals-
me. Een in 1925 ontstane tegenstelling
tussen de Dalai en de Panchen Lama is
nog niet opgeheven. Ten gevolge van
dat conflict heeft toen de Panchen La
ma Tibet verlaten. Hi1 ging in 1936 te-
i-ug. vergezeld van een militaire lijf
wacht. maar ls onderweg op geheim
zinnige wijze omgekomen. Velen gelo
ven dat hll werd vergiftigd.
Sindsdien is gezocht naar een opvol
ger en men heeft zich ten slotte bepaald
tot drie pasgeboren kinderen die aan de
gestelde voorwaarden heetten te vol
doen. Een van de babies stierf, een twee
de moest, onder Chinese pressie, wor
den afgewezen en zo viel ulteindeWk
keus op Kum-bu-tze-den de elfjarige
knaap, die thans voor zijn taak wordt
opgeleid.
Distributie-ambtenaren reikten
ongeoorloofd duizenden
kaarten uit
30 ARRESTATIES IN VERBAND
MET DISTRIBUTIEFRAUDE
TE UTREOHT.
De economische recherche te Utrecht
is een belangrijke fraude in bonnen
op het spoor gekomen, waarbij be
halve twee bekende zwarte handela
ren in bonnen, tevens enkele distri
butie-ambtenaren betrokken zyn.
In totaal zijn sinds deze zaak aan
het rollen ging 30 arrestaties ver
richt.
De politie te Utrecht deelt in een be
kendmaking over deze fraude o.a. mede,
dat in Juli in deze aangelegenheid de
eerste aanhouding verricht werd. toen
een man te Harmeien bij de uitrei-
klngspost van het distributiekantoor
bezig was 150 inwisselingsbonnen om
te ruilen tegen levensmiddelenkaarten.
Het bleek, dat deze man met zijn
broer bekende bonnenhandelaren
in contact stond met distributie-amb
tenaren, die op ongeoorloofde wyze
levensmiddelenkaarten, textielkaarten,
tabakskaar ten en versnaperingskaarten
afgaven tegen inlevering van inwisse
lingsbonnen, zonder dat de overgelegde
stamkaarten daarvoor werden afge-
kruist. Toen werd begonnen met de op
sporing van de bij deze aangelegenheid
betrokken distributieambtenaren. Twee
hunner werden aangehouden; zy leg
den een gedeeltelyke bekentenis af. Al
spoedig konden toen meerdere arresta
ties volgen.
In totaal zyn gelyk gezegd, van
Jul! af 30 personen gearresteerd, w.o.
7 distributie-ambtenaren en 2 ex-
distributie-ambtenaren. Van hen be
vinden zich thans ruim 20 personen
In voorlopige hechtenis. In de ko
mende weken zal echter nog een
groot aantal personen worden gear
resteerd. Alle gearresteerden hebben
een volledige bekentenis afgelegd.
Het aantal kaarten, hetwelk door
de distributie-ambtenaren ongeoor
loofd werd uitgereikt en welke kaar
ten in de zwarte handel terecht kwa
men, loopt in de duizenden.
De knoeieryen vonden plaats se
dert Juli 1947 op het distributiekan
toor te Utrecht en de uitreikingspos-
ten te Harmeien, Maarssen, Vleuten
cn Schalkwijk. Bepaalde distributie-
ambtenaren hebben by deze knoeie-
ryen in twee maanden f. 7000 „ver
diend"..
Het onderzoek wordt met kracht
voortgezet.
BEURSOVERZICHT
AMSTERDAM, 12 October.
Vandaag bestond er een gedrukte
stemming, welke moest worden toege
schreven aan de minder behagelljke po
litieke toestand. Verliezen van beteke
nis werden overigens niet geleden.
De koers van HVA's kwam iets lager
te liggen en schommelde tussen 163 3/4
en 1661/4. Amsterdam Rubbers open
den op 165, liepen achteruit tot 163 3/4,
doch konden zich later op de middag
een kleinigheid verbeteren. Van de Ta
bakken bewegen Oude Deli's zich tus
sen 153V2 en 154 3/4. De Indsohe fond
sen waren stil en over het algemeen iets
lager.
Konlnkiy'ke werd by opening afge
daan te2en 337%. waarna een inzinking
kon worden waargenomen tot 334
334%. Op de Scheepvaartmarkt kwa
men de koersen een paar punten lager
te liggen. Unilevers openden op 283 en
verlieten de notering op omstreeks 280.
Phflips daalde tot 337.
De Nederlandse Staatspapieren wa
ren by na onveranderd. Van affaire in
Amerikaanse fondsen was hoegenaamd
niets te bespeuren.
