Rekenkamer als vriend die feilen toont!
159 Republikeinse doden en gewonden
bi) Madioen
De Eerlij nse kwestie
in de Veiligheidsraad
Minister In 'tVeld vol lof
over resultaten der woningbouw
WEER BERICHT
Met een enkel woord
87ste Jaargang
DINSDAG 5 OCTOBER 1948
00 No. 26506
LEiDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f4,15 per kwartaal; 32 cents per week
Telefoon Dir. en Adm.: 25041; Red. 21507
Witte Singel 1, Lelden - Giro no.: 57055
Jessup contra Wysjinsky
Gistermiddag om drie uur is de Vei
ligheidsraad bijeengekomen om de dis
cussie over de Berlijnse kwestie te
openen.
Voordat de zitting begon, schudden
de Sovjet-afgevaardigden Wysjinsky en
de Britse vertegenwoordiger Cadogan
elkander de hand en maakten grappen.
De plaatsen voor het publiek waren
alle bezet; er waren vele hoge gasten en
diplomaten aanwezig.
Daarna deelde Warren Austin mee,
dat hij bij de behandeling van de Ber-
i inse kwestie niet zou presideren. Hij
z.ou Argentinië verzoeken de voorzit
tersplaats te bekleden, nadat de agenda
aangenomenzóu zijn. Hij zou gebruik
maken van de regel, dat een land, dat
direct bij een zaak betrokken is, het
recht heeft het presidium over te dra
gen aan het land, dat er volgens de
alphabetische volgorde het dichtst bij
staat.
WYSJINSKY WIJST RECHT
VAN BEHANDELING AF.
Bij de aanvang der discussie hief
Wysjinsky (USSR) „rustig de hand
op", aldus Reuter, om in de gelegen
heid te worden gesteld zijn bezwaren
uit te spreken. Hij verklaarde, dat de
klacht der drie Westelijke mogend
heden „ongegrond" was en dat de
Veiligheidsraad niet competent was
om de kwestie to behandelen.
Elke poging, aldus Wysjinsky, om de
kwestie Berlijn te scheiden van de
kwestie Duitsland is kunstmatig en be
tekent inbreuk op artikel 107. Dit arti
kel waarbqrgt het recht van een geal
lieerd mogendheid om maatregelen te
nemen ten aanzien van de voormalige
vijanden uit de tweede wereldoorlog
voor zover die maatregelen uit die oor
log voortvloeien.
Wysjinsky betoogde, dat de kwestie
Duitsland in haar geheel geregeld was
door middel van internationale verdra
gen en daarom door de vier bezettende
mogendheden tot oplossing moest wor
den gebracht.
Frankrijk, Groot-Brittannië en de
V.S. beschikken volgens Wysjinsky over
alle wettige middelen om de zaak te
behandelen. Gaandeweg geraakte
Wysjinsky in vuur en maakte zijn be
kende redenaarsgebaren.
Onder verwijzing naar de jongste
Sovjet-nota, waarin wordt aangedron
gen op een conferentie van de raad
van ministers van Buitenlandse Zaken,
zei Wysjinsky: „Is het niet vreemd, dat
steeds wanneer dit lichaam actief moet
worden, het met lamheid,is geslagen?"
Er is geen blokkade in Berlijn, ver
volgde Wysjinsky, want de Sovjet-re
gering had aangeboden voedsel en
brandstof aan de Westelijke zones te
verstrekken. Alle geruchten omtrent
slechte condities in Berlijn, zo zei hij,
worden verspreid om de vrees en de
oorlogshysterie te vergroten.
Daarna zette Wysjinsky uiteen, dat
de Sovjet-zone zich had „te verdedigen
tegen de agressieve acties van de drie
landen in kwestie", te weten de valuta
hervorming, waardoor de Oostelijke
zone dreigde overstroomd te worden
met een vloed van nieuwe valuta uit
het westen.
Wysjinsky achtte verder de bewering
der drie mogendheden, dat de wereld
vrede door de situatie in Berlijn gevaar
zou lopen, absurd. Zulke beweringen, zei
hij, worden kennelijk gebruikt om te
trachten de vredesorganisatie der V.N.
voor agressieve doeleinden in het ge
weer te roepen. i
Categorisch wees Wysjinsky de be
schuldiging van de hand. dat de Sov
jetautoriteiten de recente actie in de
Oostelijke sector van Berlijn zouden
hebben aangemoedigd. Integendeel, zo
zei hij, de Sovjet-autoriteiten te Berlijn
hadden uitdrukkelijke aanwijzingen uit
Moskou gekregen, dat, ondanks de on
tevredenheid in de stad als gevolg van
de door de Westelijke mogendheden op
gelegde valutamaatregelen, de orde ge
handhaafd moest worden".
De Belgische afgevaardigde van Lan-
genhove, die na Wysjinsky sprak, meen
de, dat de Sovjetbezwaren buiten de
orde vielen, aangezien men, zo zei hy,
in dit stadium niet discussieerde over
de vraag, of de Veiligheidsraad compe
tent was, maar enkel over de vraag „of
dit punt op de agenda moest worden
S6Hier interrumpeerde Wisjinsky. ,,Ik
hen niet bulten de orde", zei hij, „IK
behandel de kern van de zaak geens-
zins, aangezien de Sovjet-regering n e t
van plan is hier de kern van de zaak
ter sprake te brengen".
„Wij zullen daar niet aan meedoen
JESSUP ANTWOORDT
Philip Jessup, die voor de Ye5en*g<*®
Staten antwoorde. zei, lat het hem
niet verwonderde, dat de Sovie.t-Ur"®
niet wenste, dat haar „onwettige en
vijandige activiteit te Berlijn door de
Verenigde Naties onderzocht wordt.
Onder verwijzing naar de jongste
Sovjet-nota meende Jessup, dat er
geen verandering in de situatie
gekomen, aangezien de Soryet-Unie
nog weigerde „de Berlijnse blokkade
on te heffen en aldus de bedreiging
van de vrede die thans door de Vei
ligheidsraad moest worden behandeld,
weg te nemen".
Wysjinsky was verkeerd ingelicht, als
hij meende, dat de gehele Duitse
kwestie aan de Veiligheidsraad werd
voorgelegd.
Jessup herhaalde daarop de in de
geallieerde nota vervatte beschuldiging
aangaande onwettige en van dwang ge
tuigende methoden, die de Sovjet-rege
ring te Berlijn zou toepassen, daar
vreedzame middelen niet toereikend
waren. Hij verklaarde, dat de Sovjet-
Unie voortdurend en stelselmatig „het
handvest veronachtzaamde".
„De werkelijke vraag is, of onder de
huidige omstandigheden, waarvan ik
de ernst niet onderschat, het enige
internationale lichaam voor het be
houd van de vrede inderdaad gebruikt
kan worden om bedreiging van de
vredp uit de wos te ruimen of dat
de Sovjet-regering de wereld naar
het niveau van een ongeorganiseerde
gemeenschap wil terugvoeren met
alle gevolgen vandien".
Daarop zei Jessup, dat de Verenigde
Staten in doel en beginselen van de
V.N. geloven en dat zij de verdraag
zaamheid wensen te betrachten. De
Westelijke regeringen hebben zich ge
houden, zo zei hij, aan het artikel van
het Handvest, dat directe besprekingen
aanbeveelt voor de regeling van ge
schillen. Doch de Sovjet-Unie had re
gelmatig beloften geschonden en aldus
de methode der onmiddellijke bespre
king waardeloos gemaakt.
Verder zei Jessup, dat de Sovjet
maatregelen en de daarachter steken
de motieven „enige maanden voor
de valutamaatregelen ln de Weste
lijke zones aan de dag waren getre
den", zodat er volgens hem geen
sprake kon zijn van een defensieve
maatregel van de zijde der USSR.
De Westelijke mogendheden hadden
drie wegen kunnen volgen: „Buigen
voor het geweld van de Sovjet-Unie",
„geweld met geweld beantwoorden" of
„artikel 34 van het Handvest erkennen,
dat behandeling voor de Veiligheids
raad voorschrijft van geschillen, die de
internationale vrede bedreigen".
De Sovjet-regering, aldus Jessup.
heeft luide geprotesteerd, doch wan
neer haar bedoelingen oprecht waren
geweest, zou zij de aan de Veiligheids
raad gegeven gelegenheid om de huidi
ge ernstige toestand tot een einde te
doen komen, hebben toegejuicht. Jes
sup zelde, dat artikel 107, waarop
Wysjinsky zijn verweer baseerde, be
doeld was om te verhinderen, dat de
verslagen mogendheden zich zouden
mengen in overgangsmaatregelen voor
de veiligheid, welke door de overwin
naars zouden 'worden genomen.
De Britse afgevaardigde, sir Alexan
der Cadogan, verklaarde, dat zjjn de
legatie geheel met de mening van de
Amerikaanse instemde.
De vergadering werd daarop verdaagd'
tot hedenmiddag.
'Op een na de vergadering door jour
nalisten gestelde vraag, wat hij zou
doen wanneer de Berlijnse kwestie op
de agenda geplaatst zou worden, zeide
Wysjinsky op losse toon: „De tijd zal
het leren".
Senator Vandenberg over de
buitenl. politiek
Harlingen bereidt zich voor op een drukker scheepvaartverkeer. De haven wordt
verbeed. De in aanbouw zijnde haven dijk hoopt men voor de winter gereed
te hebben. Overzicht van de nieuwe haven in aanleg.
HET REPUBLIKEINSE STANDPUNT.
In een radiotoespraak in het kader
der verkiezingscampagne heeft Arthur
Vandenberg, voorzitter der senaats
commissie voor buitenlandse aangele
genheden en vooraanstaand republi
keins adviseur aangaande de buiten
landse twee-partijenpolitiek, verklaard,
dat het republikeinse poiitWte plan be
stond uit de volgende punten:
1. Wij geloven in collectieve veilig
heid om der wille van rechtvaardigheid
en vrijheid. Wij zullen de V.N. steunen
als de beste hoop der wereld in deze
richting. Wij zullen werken voor ef
fectieve evolutie en bruikbaarheid der
V.N De VN. behoren een internatio
naal recht te vestigen. Het recht van
veto dient afgeschaft te worden bij de
vredelievende behandeling van interna
tionale disputen. De V.N. moeten voor
zien worden van een internationale
legermacht, zoals in het Handvest over
wogen wordt.
2. Wij zullen meedogenloos ons doel
nastreven ter instelling van een alge
hele contróle op oorlogstuig op basis
van een betrouwbare discipline tegen
kwade trouw.
3 Wij zullen trachten in de door ons»
bezette gebieden zo spoedig mogelijk 't
zelfbestuur te herstellen en voortdu
rend waken tegen herleving van
agressie.
4. Binnen de „voorzichtige grenzen"
van ons economisch welzijn zullen wij
op basis van eigen hulp en wederzijdse
bijstand vredelievende landen helpen
hun economische onafhankelijkheid, de
menselijke rechten en de fundamentele
vrijheden, waarvoor wij in twee oorlo
gen vochten en waarop de vrede moet
worden gebouwd, te herstellen. Wij zul
len aandringen op een zakelijke en ef
ficiënte administratie van alle hulp
aan het buitenland.
Vandenberg zeide, dat de republi
keinse partij tegen ..het afstaan van
onze duidelijke rechten in Berlijn aan
de Sovjet-agressie" is. Een dergeli'ie
overgave zou evenals die van Mün-
c'nen onvermijdelijk andere landen
meeslepen.
Illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
ONGELOOFLIJKE VANGST.
In een plas in de Peel slaagde de
hengelaar J. Coenen uit Blerick
er in een karper van 39 pond cp
het droge te slepen met assis
tentie van omstanders. Het zcet-
wa termons ter was niet minder
dan 1.08 meter lang.
llllllllllllllllllllllllllllillllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllH
Zij zet de puntjes op de i
„Het is een vriend, die mij mijn
feilen toont". Zó gezien kan de Alge
mene Rekenkamer de vriend van de
Riikshuishouding genoemd worden.
Het jaarverslag 1947 brengt nog
heel wat rare uitgaven aan het licht,
hoewel het begint met een juiste al
gemene opmerking.
Hoor maar:
„Over het geheel heeft het ambtelijke
apparaat zich met ijver van zijn moei
lijke taak gekweten. In tal van gevallen
mocht het college bil zijn arbeid grote
medewerking ondervinden. Het zou even
wel van weinig zin voor de werkelijk
heid getuigen, indien naast deze licht
zijde niet de aandacht werd gevestigd
op een minder bevredigende gang van
zaken. Naarmate het administratief her
stel voortschrijdt schijnt het wel of het
temno van verbetering minder snel
wordt. Het nieuwe is nog te veel in het
stadium van voorbereiding gebleven.
Niet steeds wordt met voortvarendheid
eereageerd op wenken of voorstellen van
de kamer tot verbetering. In enige ge
vallen zag deze zich dan ook gedwon
gen tussentiids een beroep te doen op
de medewerking van de Tweede Kamer.
ZOEKGERAAKTE BOEKEN!
De liquidatiebalans van de Radio-
Omroep „Herrijzend Nederland" per 19
Januari 1946. toont een nadelig saldo
van f 2.404 790.
Volgens het rapport waren de boekèn
van „Herrijzend Nederland" sinds Juli
1946 zoekgeraaktOp dit betreu
renswaardig feit werd de aandacht van
de Minister van O.. K. en W. gevestigd.
EEN DURE UITGAVE.
In September 1947 vernam de Alge
mene Rekenkamer, dat binnenkort een
boekwerk zou verschijnen, waarin een
beschrilvine zou worden gegeven van de
werkzaamheden van het militair eezag.
De totale kosten van dit werk met een
oplaag van 2200 exemplaren zouden
zeker f 50 000 a f. 60.000 bedragen. Daar
tegenover zouden naar het inzicht der
kamer slechts geringe ontvangsten we
gens verkoop komen te staan Volgens
berpkening zou een verlies ontstaan van
f. 5000.
De Rekenkamer heeft er op gewezen,
dat zii in dit geval aanmerking had op
het doen verspreiden van het bedoelde
verslag in de vorm van een kostbaar
boekwerk.
DE NOG LEVENDE KOENRAAD
De afwikkeling van de voormalige Ne
derlandse Arbeidsdienst is nog niet vol-
Gewaakt moet worden tegen
overijling
Maandagavond sprak in Huize Nieuw
Rijksdorp minister J. J. in 'tVeld voor
leden en genodigden van de afdeling
Wassenaar van de Partij van de Arbeid
over het onderwerp: „Probleem der
daarvoor noodzakelijk; door verbetering
daarin is volgens spr. de arbeidspresta
tie met 40% gestegen. Met de Bizonië
werd een contract voor 400.000 ton ce
ment uit Duitsland afgesloten, met Bel
gië een contract voor levering van bak
stenen. Kalkzandstenen maakt Neder
land zelf en de bakstenen waren be-
doeld voor het Zuiden van het land,
woningbouw". Spr. memoreerde de cri- maar het particulier initiatief is weinig
tiek, welke er was en nog is, en ving
aan met het geven van een overzicht
van wat in de jaren na de oorlog is be
reikt bij een ontwrichte betalingsbalans,
welke oas land zonder hulp van Ame
rika 25 tot 50 jaar in volslagen armoe
zou hebben gehouden: Wieringermeer
en Walcheren droog, boerderijen werden
herbouwd, geteisterde gebieden kregen
een behoorlijk aanzien, 386.000 licht en
36.000 zwaar beschadigde woningen
hersteld, een groot deel der vernielde
bruggen weer ir? gebruik, de havens van
Amsterdam practisch in gereedheid en
die van Rotterdam volgend jaar. Men
moet het ons volk tot een grief maken,
dat het zo weinig begrip toonde voor de
moeilijkheden, terwijl buitenlanders vol
bewondering zijn. Met de nieuwbouw
ging het langzaam. In '46 en '47 kwa
men circa 11 000 huizen gereed. In '48
werden de sluizen opengezet en er zijn
nu 45.000 woningen in aanbouw, waar
bij de bouw topzwaar is geworden met
de aankleve van zwarte lonen en prij
zen. Afremmen is nodig om werkelijk
afgewerkte woningen te krijgen, met
welke beperking tot 35.000 in de a.s.
winter zal worden begonnen. Doelmatig
bouwen is nodig; er moet evenwicht
zijn tussen werkkrachten en materialen
en de bouw. Half '48 kwamen per maand
3000 woningen klaar, een peil, dat ver
moedelijk gehandhaafd kan worden. Re
gelmatige aanvoer van materialen is
meegaande: de stenen komen ook in
andere provincies terecht. Men verlangt
nu ingrijpen. Voor 1949 werd een be
drag voor bouw van f 1 200.000.000 uit
getrokken. waarvan 400 milllioen voor
woningbouw. Deze zal gaan ln de rich
ting van 30.000 gewone huizen en 25.000
duplexwoningen, welke laatste met een
kleine verandering geschikt kunnen
worden gemaakt voor éér gezin. Hier
mee zal zeven jaar worden voortge
gaan, waardoor allen een bescheiden
woning zullen hebben Daarna zal wor
den voortgegaan met 60.000 gewone hui
zen per jaar. Spr. behandelde tot be
sluit nog enkele verdere problemen, o.a.
de huurverhoging.
PORTUGAL BIJ WEST-EUROPESE
UNIE?
Het bericht over de plannen voor 'n
bezoek van de ohef van de Portugese
generale staf, generaal Barros Rodri
guez. aan Groot-Brittannië, heeft spe
culaties doen opkomen over de moge
lijkheid van aansluiting van Portugal
bij de West-Europese Unie. Volgens di
plomatieke waarnemers zou deze mo
gelijkheid groter zijn dan formele aan
sluiting van Scandinavië bij de West-
Europese Unie.
De vierjarige Janice Palmer te Southampton neeft een sprookje ln eigen
tuin: haar vader bouwde voor haar een miniatuur dorp. bestaande uit 85 hui
zen. een bioscoop en een gemeentehuis, terwijl een kasteel in de maak is. Janice,
knielende, laat een vriendinnetje haar sprookjesdorp zien.
Tientallen leiders gruwelijk
vermoord
Een woordvoerder van het Republi
keinse Ministerie van Defensie heeft
volgens Antara verklaard, dat de
achtdaagse campagne om de herove
ring van Madioen de TNI 159 doden
en gewonden heeft gekost. Het aan
tal vermisten is nog niet vastgesteld,
terwyl het aantal gesneuvelden aan
WEINIG WIND.
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Veranderlijke bewolking en darmede
samenhangend van plaats totJ?laa.S
eenlopende nachttemperaturen. Plaat
selijke ochtendmist met ovenEe?s4j°°?
weer. Weinig wind. Morgen overdag over
het algemeen iets hogere temperatuur.
6 OCTOBER.
Zon op: 6 48 uur; onder- 18.07 uur.
Maan op: 11.49 uur, onder: 19.33 uur
Hoogwater te Katwijk te 5.42 en 18.03 u.
Dit nummer bestaat uit vier pagina's
BINNENLAND
Op het landgoed de Hoge Veluwe
vergaderden dezer dagen leden van de
Nederl. Belgische culterele commissie. De
commissie stelde de toewijzing van beur
zen voor studenten en afgestudeerden van
belde landen vast voor het Jaar 1948/49.
Hootrlerai en en kunstenaars van belde
landen zullen voordrachten houden.
De minister van O.. K. en W. prof. dr
F. J. Th. Rutten begroette de leden der
commissie.
FM. Koningin Juliana en Z.K-H.
Prins Bernhard der Nederlanden hebben
gistermiddag de Lord Chancellor van
Engeland en lady Jowltt ten paleize Soest-
dljk ontvangen.
In het Wlerdenseveen ln de gemeente
Wierden ls bij graafwerk een Keltische
speld gevonden, welke vermoedelijk 20
eeuwen oud ls. Deze doekspeld, die nog
bijzonder gaaf ls, ls ongeveer 10 cm lang.
BUITENLAND
In Kaapstad ls opgericht een Zuld-
afrlkaans bureau vöor rasaangelegen
heden. dat tot doel heeft het weten
schappelijk bestuderen van rasvraagstuk
ken en het onpartijdig regelen van ras-
aangelegenheden.
Generalissimus Stalln wordt ln het
Zuld-Slavlsche blad Borba ln het geding
betrokken. Het orgaan van de Joegoslavi
sche communistische party bevestigt wel
iswaar „de trouw der Joegoslavische com
munistische partij aan de leiding van
Stalln en de gehechtheid van genoemde
partll aan zbn persoon", doch voegt er aan
toe dat „ln het conflict tussen het hoofd
bestuur der communistische partij der
U.S.S.R. en dat van de Joegoslavische
communistische party, het goede recht
niet aan zyn zyde ls".
Nauwelijks was de Britse minister
van landsverdediging. Alexander, een rede
voor de vrywilllge dienstneming begonnen,
of een vloed van antl-oorlogspamfletten
werd over de menigte uitgestrooid.
Op hetzelfde moment stelden zich twee
personen achter de minister op, een bord
dragende met het opschrift „geen oorlog
om Yankee-dollars Anderen droegen
vaandels met de woorden „vrede, geen
oorlog". De politie hield ongeveer twintig
personen aan.
De 19-Jarige koning Phoemlbol van
Slam is by een auto-ongeluk ernstig ge
wond. Voor zyn leven wordt echter niet
gevreesd. De koning, die te Lausanne rech
ten studeert, reed aan het meer van
Genéve met zyn auto, die hij zelf be
stuurde. ln op een voor hem rydende
vrachtauto.
Talrijke afgevaardigden en anderen
die de algemene vergadering van de V.N.
bywonen. zijn het slachtoffer geworden
van een lnfluenza-epidemle, die evenwel
niet ernstig ls. Een der diplomaten heeft
de ziekte de naam „Fluno" gegeven.
Tribunalen ln Bulgarije hebben vyf
personen, die beschuldigd zijn van „spion-
nage voor een vreemde mogendheid ter
dood veroordeeld.
Een vliegtuig van de Amerikaanse
luchtmacht heeft op een eenzaam eiland
van de Bahama-ellanden op het strand
een vliegtuig ontdekt, dat daar blijkbaar
een noodlanding heeft gemaakt. Ook wer
den ln de nabyheld verschillende personen
waargenomen van wie enigen gewond
waren. Toen de kustwachter over het
eiland vloog seinden de personen om
water. Enkele flessen werden naar beneden
geworpen. Men vermoedt, dat het een
vliegtuig betreft dat met 21 personen aan
boord, vermist werd. Er zyn maatregelèn
getroffen voor de redding der over
levenden.
Het Amerikaanse ministerie van bui
tenlandse zaken heeft medegedeeld, dat de
sovjet-regering nieuwe beperkingen heeft
Ingesteld op reizen van leden van buiten
landse missles en consulaten ln de sovjet
unie.
communistische zijde eveneens niet
bekend is.
Antara maakt bekend, dat de PKI
tientallen Republikeinse leiders op
gruwelijke wijze heeft vermoord.
Voorts zijn vele woningen in brand
gestoken en zeer vele bezittingen van
de bevolking geroofd.
Het hoofdkantoor van de Republi
keinse spoorwegen heeft medegedeeld,
dat de opstandelingen, die uit Madioen
wegvluchtten, vier millioen roepiah, be
horend aan de Republikeinse spoorwe
gen, hebben geroofd.
REGELING GELDCIRCULATIE.
Radio DJokJa heeft een regeringsver
ordening betreffende de „geldcirculatie
via de bank" bekend gemaakt. Volgens
deze regeling moet ieder bedrag boven
de honderdduizend roepiah by de Bank
Negara (Staatsbank) of bij door het
Dep. van Financiën aangewezen ban
ken worden gedeponeerd. Voorts moet
iedere betaling boven de 25.000 rcepiah
door tussenkomst van deze banken ge
schieden. Deze regeling is nodig ter
verbetering van de geldtoestand, aldus
Antara.
POKKENVACCIN VOOR
REPUBLIKEINEN.
De dienst voor Volksgezondheid te
Palembang stelt 300.000 eenheden pok-
kenvaccin via de militaire waarnemers
van de C.v.G.D. ter beschikking van de
Republikeinse autoriteiten te Tjoeroep
en Loeboek Linggau voor de bestrUding
van de aldaar heersende pokkenepide
mie. Door massa-vaccinatie is de epi
demie in het Nederlandse gebied vrij
wel bedwongen.
tooid. Wel zijn belangrijke vorderingen
gemaakt. Het laat zich aanzien, dat 'ook
in 1948 nog enkele ambtenaren van het
departement van binnenlandse zaken
(by het afsluiten van dit verslag zijn er
twee werkzaam) met afwikkelingswerk
belast zullen moeten blijven.
Bil het afwikkelen van de kassen is
als bijzondere moeilijkheid ondervon
den. dat de rekenplichtigen comman
danten en andere kaderleden die na
September 1944 bij de Arbeidsdienst
waren gebleven bijna allen als politiek
onbetrouwbaar waren geïnterneerd. Ge
leidelijk is te^covolee van dit snonrwerk
meer dan f. 70.000 aan de kaseelden en
meer dan f. 150.000 aan betaalde reke
ningen. welke aanvankelilk als vermist
waren beschouwd, weer in het bezit van
het Rijk gekomen.
PRIVÊ-UITGAVEN
De Rekenkamer nam kennis van een
nota van de accountantsdienst van het
Departement van Landbouw, betreffende
uitgaven van de Nederlandse delegatie
naar de „Food and agriculture organi
sation" (FAO) conferentie te Quebec.
Twee punten trokken daarin hun aan
dacht. Aan enige leden van de delega
tie was een bedrag van 400 dollar voor
privé-uitgaven toegestaan. Afgezien van
de vraag of het gewenst is voor derge
lijke doeleinden een beroep te doen op
de schaarse deviezen, diende op de te
rugvordering van de tegenwaarde dezer
sommen te worden toegezien. Drie af
gevaardigden voldeden aan deze ver
plichting. echter eerst in het 2e half
jaar van 1947. terwijl de conferentie in
het tweede halfjaar van 1945 was ge
bouwen. Een derde lid ls met de terug
betaling bezig in betalingen van f. 100
per maand. Er wordt nog onderzocht of
wellicht andprp leden de- delegatie even
eens voor prlvé-doeleinden gelden heb
ben opgenomen.
Bij haar contróle van het Rijksinsti
tuut voor d° Volksgezondheid bemerkte
de Rekenkamer, dat een aantal kisten
met sera en vaccins voor duizenden gul
dens waardeloze sera en vaccins bevat
ten Pogingen tot verhaal van de ver
liezen od de buitenlandse leveranciers
stuitten af od de omstandigheid, dat de
bedoeldp goederen slechts voor een be
trekkelijk korte tijd kunnen worden ge
garandeerd.
ONREGELMATIGHEDEN EN
BELEIDSFOUTEN.
In 1947 nam de Rekenkamer kennis
V3u een tweetal accountantsrapporten
betreffende het beheer bij onderafdelin
gen v„n het Bureau Nationale Veilig
heid. vorens welke rapporten ten ge
volge van verschillende onregelmatig
heden en beleidsfouten de volgende
schaden aan het Rijk waren toege
bracht:
Voeding: teöveel verbruikt voor een
waarde van byna f. 30.000. zoekgeraakt
voor een waarde van f.250 (rond), ge
stolen ruim f 600, te weinig maaltUd-
bonnen verantwoord voor meer dan 7000
dacrantsoenen.
Cantine: te weinig ln ontvangst ver-
antvoorn ongeveer f. 4500. Verder werd
ten gevolge van te hoog opgegeven
sterktecijfer een hoeveelheid rookartike
len ten onrechte uit de magazijnen van
de leeercantinedienst betrokken.
Sociale zorg: beleidsfouten tot een be
drag van circa f.8000.
TE HOGE UITKERINGEN.
Nog 6 gevallen van dubbele betaling
va ntoelage aan officieren bij „entrée
de campagne" werden gesignaleerd. Het
totaal bedrag van f. 1500 ls of wordt
teruggevorderd. Hoogst bedenkelijk is,
dat officieren bij de tweede uitbetaling
van de toelage een verklaring hadden
ondertekend, inhoudende, dat znj nog
geen toelage uit dezen hoofde hadden
ontvangen. De administratie is thans
zodanig veranderd dat dubbele betaling
onmiddellijk wordt geconstateerd.
De rekeningen van een bakker waren
na contróle door de dienst van de kwar
tiermeester-generaal niet geheel luist
bevonden. Het bleek, dat de bakker
f. 11.982 te veel had genoten. Het bedrag
ls teruggevorderd. Nog werden andere
dubbele betalingen geconstateerd tot
een totaal van f.2112.
Voorts ls gebleken, dat een ambtenaar
van de Landbouwvoorlichtingsdienst. die
ln September 1940 in militaire Zeedienst
was getreden en op grond van de voor
schriften van zijn salaris als burgeramb
tenaar alleen dèt gedeelte mocht be
houden. dat zijn militaire inkomsten te
boven ging. ten gevolge van minder
luiste toepassing der voorschriften ge
durende de oorlogsjaren meer dan
f. 14.000 te veel had ontvangen.
Een hoofdambtenaar, ressorterende
onder het Dep. van Econ. Zaken, had
terzake van zyn verhuizing naar 's-Gra-
venhage. waar hij in verband met wo
ningnood enige tijd in een hotel had
moeten vertoeven, in totaal voor f.3781
onkosten gemaakt.
De kamer richtte tot de minister het
verzoek, het ten onrechte betaalde be
drag van belanghebbende terug te vor
deren.
DURE CURSISTEN!
Aan circa 870 ambtenaren van de Cen
trale Dienst voor Economische contróle
was van Rijkswege een vormingsoplei
ding gegeven met het doel. hen meer
kennis bij te brengen omtrent het op
stellen van een proces-verbaal en hen
in het algemeen beter geschikt te ma
ken voor het optreden in het openbaar.
De kosten van dit onderwijs waren tot
een zeer hoog bedrag opgelopen, waar
aan niet vreemd was. dat de docenten
en examinatoren honoraria hadden ont
vangen. welke de kamer exhorbltant
acht (politle-ambtenaren ontvingen f.5
per lesuur en f.25 per examendag). In
totaal werd bjjna f- 200,000 uitgegeven.
De gemiddelde kosten per cursist be
droegen ruim f.240.
De minister betreurde het gebeurde
en gaf de verzekering, dat het mogeiyke
I ?ou worden gedaan om ln de toekomst
bil het organiseren van dergelijke op
leidingen de nodige soberheid te be
trachten.
Men ziet: dergelijke en nog veel staal
tjes tonen aan, dat de Rekenkamer de
puntjes op de 1 weet te aetten!
