Kan volkshuishouding
uitgaven staatshuishouding blijven dragen!
Haringvangsten blijven bevredigend
Berlijners hebben vertrouwen
in de luchtbrug
beter DRUKWERK bestellen
dan WERNER bellen
Van verre voortijd
Nederland in vroeger eeuwen
RECHTZAKEN
VOOR DE JEUGD
Radi o-pr ogramma
87ste Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD Zaterdag 25 September 1948
Tweede Blad No. 26499
Russen en Amerikanen peilen voortdurend de stemming
onder de bevolking
„OPERATION GUM DROP"
l EEN SUCCES.
Van onze Berlijnse correspondent)
De Berlijnse luphtbrug heeft nu al
ongeveer drie maanden haar onschat
bare diensten bewezen. Met spanning
vraagt heel de wereld zich af, of zij ook
in de komende winter in stand zal
moeten woorden gehouden.
In Juli waren er maar weinig men
sen in Berlijn, die konden geloven, dat
de geallieerden door middel van de
luchtbrug de bevolking gedurende de
winter in leven zouden kunnen houden.
Sindsdien zijn de inzichten echter radi
caal gewijzigd en ongeveer 8 van de 10
personen, zijn, wat dat betreft, nu vol
vertrouwen, al voorzien zij natuurlijk
stiieendp moeilijkheden.
Het staat als een paal boven water,
dat de luchtbrug alle verwachtingen
verre heeft overtroffen. De Russen zijn
er zelfs op pijnlijke wijze door verrast!
Beide partijen maken thans een zeer
zorgvuldige studie van de stemming on
der de Berlijnse bevolking. Daarbij heb
ben de Amerikaanse autoriteiten de
c.ertuiging. dat de Russen wachten op
een beduidende terugslag in dit welwil-
oordeel van de bevolking over de
maatregelen der geallieerden, om een
reeks van demonstraties te ontketenen
in de Westelijke sectoren! Gelukkig is
van die terugslag tot op dit ogenolik
nog weinig te bespeuren, al heeft een
onderzoek uitgewezen, dat geleidelijk
meer Berlijners van mening zijn, dat de
geallieerden meer voor hen zullen moe
ten doen dan tot nog toe is geschied.
Geheel voldoende kan de voorziening
van de stad via de luchtbrug natuurlijk
nooit zijn. Het transport van kolen is
zodanig, dat slechts een minimum aan
verlichting en verkeer in stand kan wor
den gehouden De' industrie is voor een
belangrijk deel tot werkloosheid ge
doemd, er komen steeds meer mensen
zonder arbeid en de sociale en econo
mische situatie wordt steeds ernstiger.
Voor verwarming zal er waarschijnlijk
geen brandstof zijn. En de winter met
koude, sneeuw en ijs en harde wind zal
nieuwe moeilijkheden brengen. Moeilijk
heden voor de bevolking, maar niet min
der voor hen, die de luchtbrug in stand
houden.
De leiding van de .United States Air
Forces" is. na drie maanden ondervin
ding. overtuigd, dat zij „can do the job",
maar het zal af en toe toch wel heel
zwaar worden. Door het aanleggen van
nieuwe start- en landingsbanen op Tem
pelhof en van een nieuw vliegveld in de
Franse zone (dat in December voltooid
zal zijn)door uitbreiding bovendien van
de grond-diensten, hoopt men in staat
te zijn een bij slecht weer te boeken
achterstand op betere dagen te kunnen
inhalen
Men gelooft intussen niet, dat het
weer zo slecht zal kunnen worden, dat
men de vluchten ook maar één gehele
dag achtereen stop zal behoeven te zet
ten.
Een bijzondere noot bij de dagelijkse
vluchten naar Berlijn wordt gevormd door
het optreden van de 27-jarige luitenant
Halverson. die op zekere dag op Tem
pelhof plotseling omringd was door een
aantal Duitse kinderen en hen toen trac-
te°rde op klontjes suiker en kauwgum.
In een vriendelijke bui zei hij: .Jon
gens. ik heb niet voor jullie allemaal,
maar wacht tot morgen, dan zal ik
klontjes en kauwgom voor jullie uit het
vliegtuig werpen". De volgende dag
„dropte" hij drie parachutes en onaf
gebroken heeft hij dat daarna voortge
zet en uitgebreid. Steeds meer piloten
hoorden er van officiële instanties werk
ten mee en alles wat vliegt zoekt naar
zakdoeken, welke als parachutes worden
gebruikt! Luitenant Halverson kreeg
van tal van Duitse jongens en meisjes
dankbetuigingen. Zij waren geadresseerd
aan „Uncle Sam" of „Captain Ameri
can".
Aanvankelijk gebruikte Halverson zijn
igen rantsoen en dat van enige vrien
den om er de kinderen blij mee te ma
ken. Thans worden dienaangaande van
alle zijden bijdragen geleverd! Tot uit
alle delen van de Verenigde Staten
zendt men klontjes en kauwgom voor
.Operation Gum Drop", zoals de piloten
deze actie hebben gedoopt.
50 MILLIOEN K.G. UIEN NAAR
DUITSLAND.
Teler verzekerd van minimumprijzen.
Voor de uientelers in Zeeland en
Zuid-Holland kwam het verheugende
bericht dat evenals dit voor andere
tuinbouwproducten reeds het geval is,
er voor de uien mogelijkheid is geko
men voor uitvoer naar Duitsland en
wel voor een hoeveelheid van 50 mil-
lioen kg.
Wanneer aan de veiling aangevoerde
uien de door het bedrijfschap vastge
stelde minimumprijs niet halen, worden
de partijen opgehouden en voor de
minimum prijzen uit de markt geno
men, om naar Duitsland te worden ge
ëxporteerd. De vastgestelde minimum
prijzen zijn voor September 6 cent, voor
October 6 cent, November cent.
December 7 cent, Januari cent. De
teler is nu dus verzekerd van deze mi
nimum prijs, zij het dan verminderd
met sorteerloon en veilingkosten.
Hei stoffelijk overschot van Graaf Bernadotte, die 17 September j.l. in Jeru
zalem werd doodgeschoten, is. na door het speciale U.N.O.-vliegtuig naar Stock
holm te zijn overgebracht, in zijn huis „Dragengarden" in Stockholm opge
baard.
WASSENAAR - K1751 - 4300 a.d. DEYL
(Adv.)
SCHEEPSBERICHTEN.
AALSDIJK, RotterdamNew York. pass.
23/9 Portland Bill; ALCOR. Porto Alegre—
Rotterdam, pass. 24/9 Ouessant; ALDERA-
MIN, BombayRotterdam, pass. 23/9 Pe-
rlm; ALPHACCA, 23/9 van Rotterdam te
Dublin; AMSTELKERK, LagosAmster
dam, 23/9 te Accra; ANTONIA (T), 19/9
van Singapore naar Pladjoe; CORYDA (T)
24/9 van Gibraltar te Haifa; GROOTE
BEER, 24/9 van Soerabaya te Batavia;
KEDOE. RotterdamJava, 24/9 te Mar
seille, KEILEHAVEN, Newport MonFree
town pass. 23/9 Sclllies; HUGO DE GROOT
23/9 van Oslo naar Stavanger; LISSE-
KERK, AmsterdamPerzische Golf, 23/9
te Port Said; KAMERLINGH ONNES. 23/9
van Soerabaya naar Semarang; LOPPER-
SUM, 23/9 van Rotterdam te Regglo; MA-
CUBA (T) 24/9 van Singapore te Pladjoe;
MODJOKERTO, 23/9 van Samarang naar
Soerabaya; MOLENKERK, JapanRotter
dam, 23/9 te Antwerpen; MAASLAND,
AmsterdamBuenos Aires. 23/9 van San
tos; PERICLES. CubaRotterdam, pass.
23/9 Azoren; POLYPHEMUS, Amsterdam
Java pass. 23/9 Point de Galle; PRINS
JOHAN WILLEM FRISO, Montreal—Rot
terdam. pass. 23/9 Sclllies; PRINS MAU-
RITS, MontrealAntwerpen 23/9 480 mij#
W.N.W. Sclllies; STAD MAASTRICHT. Rot
terdamSavona, pass. 23/9 Gibraltar;
SOCRATES, AmsterdamCurasao pass.
23/9 St. Mlchuel; TERNATE, 24/9 van Ba-
lik Papan te Tarakan; VALERIUS. 23/9 v.
Shumldrzu naar Yokohama; VOLENDAM.
New YorkRotterdam, pass. 23/9 Lands
End; WATERMAN. RotterdamBatavia,
pass. 23/9 Malta; MEERKERK. Japan
Rotterdam, 22/9 te Penang; RUYS, Japan-
Buenos Aires, 22/9 van Mombassa; TJI-
BODAS, Rlo de JaneiroJapan, 22/9 te
Port Elizabeth; TJIKAMPEK, Japan
Buenos Aires 21/9 van Penang; VAN
HEUTZS. BataviaHongkong, 22/9 van
Penang; ALCYONE, 23'/9 van Rotterdam te
Jucaro (Cuba); AMSTELKERK. Lagos
Amsterdam, 25/9 te Takoradl verwacht;
ANDIJK, 24/9 van Tamplco te Galveston;
AVERDIJK, 24/9 van Newport News naar
New York; CASTOR, 25/9 van Guanta te
New Orleans verwacht; GAASTERKERK.
MombassaAmsterdam, pass. 24/9 Straat
Messina; GAROET, JavaRotterdam, 24/9
van Port Said; STREEFKERK, Madras
Rotterdam, pass. 23/9 Straat Messina;
ALPHERAT. Buenos Aires-Rotterdam, 23/9
te Antwerpen; ALUDRA (charter) 22/9 v.
Rotterdam te Calcutta; HEDEL, 23/9 van
Cornerbrook naar Quebec; HERMES. 23/9
van Recife naar Port of Spain; MARIE-
KERK, RotterdamJapan, 24/9 v Genua;
PERNA (T), CuragaoSydney 24/9 van
Panama; PRINS ALEXANDER. Rotterdam
Montreal 23/9 van Londen: PRINS WIL
LEM 3. pass. 2-3/9 Vlissingen Antwerpen-
Montreal; PRINS WILLEM 4, 23/9 van
Rotterdam te Montreal; PYGMALION,
24/9 van Puerto Cabello naar La Guaira;
RADJA. 24/9 van Balboa naar Los An
gelos; ITTERSUM, RotterdamCalcutta,
24/9 te Colombo: LEUVEKERK. 22/9 van
Rotterdam te Calcutta; LUTTERKERK,
24/9 van Hamburg naar Antwerpen; CLA-
VELLA (T). 21/9 van Curacao naar Gi
braltar V.o.; KLIPFONTEIN. 23/9 van
Belra naar Lorenzo Marquez; NIJKERK,
AmsterdamKaapstad, 22/9 van Dakar;
THEMISTO. 23/9 van Amsterdam naar
Key West: TJIBADAK, 22/9 van Hongkong
te Batavia.
Groter vrijheid bedrijfsleven en verlaging lasten noodzakelijk
(Van onze financiële medewerker).
De reacties van de beurs op ae Troon
rede en de Millioenennota zijn tot dus
ver negatief geweest, waarvoor zeals te
begrijpen is, de blijvende internationale
spanning en de communistische agita
tie in IndonesiëNederlands-Indië zijn
we nu officieel kwijt mede aanspra
kelijk moeten worden gesteld. Men rea
liseert zich dat de begroting 1949 voor
de staatshuishouding weliswaar betere
perspectieven opent, in zoverre het fei
telijk tekort vermoedelijk tot enkele
honderden millioenen zal beperkt blij
ven, maar dat de Nederlandse volks
huishouding het ook in 1949 nog zwaar
te verduren zal hebben.
De handelsbalans, die voor het eer
ste -halfjaar-1948 een nadelig saldo van
f. 1181 millioen heeft gelaten en over
Juli een deficit van f. 197 millioen aan
wijst, ondanks de EJt.P. steun, is nog
zeer ongunstig en de andere posten van
de betalingsbalans buitenl, dienst
verkeer, rente van beleggingen etc.,
zullen in 1948 en ook in 1949 van te
geringe omvang zijn om het tekort cp
die balans te dekken.
Een deel van wat we voor de con
sumptie Invoeren, kan door de bevol
king niet uit haar inkomen worden
betaald. Zou de beschikbare hoeveel
heid goederen door de gezinnen vol
ledig worden opgenomen, dan waren
verschijnsel dat de aandrang om ons
prijspeil aan dat van België cp te trek
ken, vermoedelijk zal verminderen en
men ginds eer naar prijsverlaging zal
streven.
Hoe dit zU. we staan in West-Europa
en dus ook in ons land, als gevolg
van de toenemende productie, de sa
menwerking in het kader van de Be
nelux en de bevordering van 'fc mul
tilateraal handelsverkeer, voor ingrij
pende wijzigingen in de economische
structuur, welke pok door de beurs
met grote nauwlettendheid zal moe
ten worden gevolgd. Wat de Neder
landse industrie betreft, staan we
voor de vraag of de verwachte prijs-
en winstdaling door grotere productie
en verlaging van de kostprijs zal kun
nen worden opgewogen.
Van temeer betekenis wordt in dit
verband de andere vraag, n.l. of de
Overheid haar uitgaven dermate zal
kunnen beperken, dat zij van de one-
reuze belastingpolitiek kan afzien en
aan de bedrijven een grotere belasting
vrije afschrijving en reservering zal
toestaan, waarop in de Nota van Mi
nister Lieftinck wordt gezinspeeld.
Om ditmaal niet te spreken van In
donesië, dat thans nog vele honderden
millioenen aan de Staat kost, maar
dat bij verdere econcmisohe ontslui
ting, een krachtige bijdrage zal kunnen
volgens het Centraal Planbureau de leveren tot een gezonde opbouw van
besparingen der bevolking negatief. onze nationale economie.
Voor 1949 worden de ontsparingen
door het Centraal Planbureau op f. 600
millioen geschat, waartegenover welis
waar de besparingen staan, o.a. in de
vorm van premies en pensioenbijdra
gen (f. 800 millioen), het saldo der be
sparingen -blijft echter onvoldoende cm
daaruit de behoeften van de Staat en
de noodzakelijke kapitaalsinvesteringen
te financieren.
Daarom wordt in de Nota van de
Minister op verdere verhoging van de
arbeidsproductiviteit aangedrongen als
het voornaamste middel om ons wel
vaartspeil te kunnen handhaven.
Dat van Overheidswege daarbij ge
streefd wordt naar een grotere mate
van vrijheid voor het bedrijfsleven door
beperking van de politiek der prijssub-
sidies en opheffing van belemmerende
bepalingen voor de goederencirculatie,
moge in sommige kringen als een ver
loochening van de befaamde progres
siviteit worden beschouwd, beurs, han
del en bedrijf zien dit als een onmis
bare voorwaarde van economisch her
stel, zomede voor de verwezenlijking
van de Economische Unie met België
en Luxemburg. Terecht ziet Minister
Lieftinck thans in, dat die grotere
mate van vrijheid tot toenemende con
currentie, rationalisatie en verhoogde
inspanning zal leiden en dat daardoor
vermoedelijk de stijging van het prijs
peil grotendeels zal kunnen worden ge
neutraliseerd.
Krijgt Minister Lieftinck gelijk, dat,
als gevolg van de zich herstellende
productiviteit ook in het buitenland,
prijsdalingen op de werelmarkt niet
kunnen uitblijven in de agrarische
sector thans reeds waarneembaar
dan komen we binnenkort voor een
geheel nieuwe situatie te staan, een
situatie, die aan de ene kant voor de
Staat als gevolg van de liquidatie der
subsidiepolitiek, een voordeel zal be
tekenen, maar aan de andere kant
ook de bedrijfswinsten in ons land zal
doen dalen, wat natuurlijk ook weer
zijn terugslag op de staatsinkomsten
zal hebben.
In het pas verschenen jaarverslag
van de Hoogovens, die in 1946/47 en
1947/48 vooral van de hoge exportprij
zen hebben gèprofiteerd, wordt ook
reeds de verwachting uitgesproken dat
aan die hoge exportwinsten een einde
zal komen, In België, waar het prijs
peil hoger ligt dan bij ons. heeft men
reeds met afzetmoeilijkheden te kam
pen, in zoverre voor ons een gunstig
Emigratie-schema voor
Australië
TEN BEHOEVE VAN OUD-MILITAI
REN EN OUD-VERZETSSTRIJDERS.
Naar wij van Australische zijde ver
nemen, zal er op 1 October a.s. een
schema in werking treden voor Ne
derlandse oud-militairen en oud-ille
gale strijders, die naar Australië
wensen te emigreren. Dit schema zal
niet van toepassing zijn op emigran
ten, die vóór 1 October naar Austra
lië vertrekken.
Het schema heeft alleen betrekking
op die personen in 'Nederland, die of
Er is een tijd geweest vele, vele
eeuwen voor het begin onzer jaartelling
dat de zee bijna het gehele gebied
van Nederland bedekte. Slechts de hoge
gedeelten van Brabant, Limburg en het
Oosten waren droog. Daaiover baanden
zich de rivieren een weg en vulden al
lengs de kuststreek met zand.
periods var^ 3 ^eptemtar I939 tol ?-eel ««l» "«breidden. Ook de
15 Augustus 1945, of die oud-leden zijn
van de verzetsbeweging en in staat zyn
voldoende bewijs van hun actieve deel-
Noordelijke helft van ons land werd
door het ijs overdekt
Deze toestand duurde weer vele eeuwen.
Maar ten slotte steeg de temperatuur,
neming hieraan gedurende de vilande- !r ae L<r"ipetlr
lijke bezetting ovlr te legden i ?e ?eweldlge ^massa's smolten af. en
Het schema betreft dus niet de ove-
de Zuidelijke helft der Noordzee, kwa
men in beweging, en bouwden langs onze
kust een strandwal.
Gaandeweg groeide deze wal aan. In
de breedte door. aanslibbing, in de
hoogte door het opwaaien van het zand
tot duinen.
Achter deze strandwal ontstond een
kustvlakte, waar de zee klei afzette. Dat
is de „oude zeeklei", die op een diepte
van 3 tot 5 meter in Holland en Zee
land in de bodem aanwezig is, en in
droogmakerijen aan de oppervlakte
komt.
Aan deze kleiafzettlng kwam een eind
toen de schoorwal zo hoog en breed was
geworden, dat zelfs de hoogste vloeden
brede stromen zochten zich een weg j geen toegang meer hadden.
Het schijnt dat het klimaat in deze
Sl!e f® ^WtedtasktrMkeo^°vand™nde?n grint! «ld warm'en vochtig is geweest. Er
Ske ibïds^Snx Die zandvlakte strekte rich uit tot ver fad een sterke pantengroei op. en wel
bede Stichting Landverhuizing Neder- ^^Lwaïtetand® HeVutaaa?" «rtn-
derde, de plantengroei nam toe, en in
Oud-militairen en oud-illegalen, die
reeds een geldelijke steun van de over
heid gemeten, komen niet voor gelde
lijke bijstand onder dit schema in aan
merking.
Aan degenen, die wel in aanmerking
komen, zal de nodige bevoegdheid wor
den verleend tot binnenkomst in Aus
tralië. Na aankomst in Australië zullen
zij een zeker bedrag ontvangen ter te
gemoetkoming in hun passagekosten en
die van hun familieleden.
Gegadigden zullen' zich alleen schrif
telijk in verbinding kunnen stellen met
de Australische Legatie, Lange Voor
hout 18, 's-Gravenhage, waar uitgebrei
de inlichtingen omtrent voorwaarden
voor de aanvragers zullen verstrekt
worden.
Met nadruk wordt er op gewezen, dat
dit aanbod tot geldelijke steun geen
passage naar Australië garandeert.
BINNENKORT GEDIPLOMEERDE
PENSIONHOUDERS.
Over een maand zal ons land zijn
eerste gediplomeerde pensionhouders
en -houdsters kennen. In 1947 werd
door de Srichting Vakonderwijs Horeca
bedrijven een aanvang gemaakt met het
opleiden van pensionhouders voor het
diploma vakbekwaamheid pensionhou
der. Op 29 Sepcember a.s. zulleil de
eersten, die zich lieten opleiden, te
Zwolle het schriftelijk gedeelte van dit
examen afleggen, waarna het monde
ling en practisch examen op 19 October
in Groningen en op 22 October in Am-
Amsterdam wordt afgenomen. Zij, die
voor dit examen slagen, zullen dus de
eerste Nederlandse pensionhouders zijn,
die in het bezit worden gesteld van het
diploma vakbekwaamheid pensionhou
der, dat vereist zal zijn wanneer de
vestigingswet kleinbedrijf ook op het
pensionbedrtff van toepassing wordt.
de lagere streken ontstond veen uit riet
en mos, soms met overblijfselen van wil
gen, berken en elzen
Dat is het veen. dat soms de vissers
op de Noordzee ophalen in hun netten.
Dat is ook het veen, dat men aantreft
onder de klei in de droogmakerijen en
in de polders.
Maar het water rijst. En eindelijk
overspoelt het weer het lage gedeelte
van ons land. De golven der zee breken
op de Utrechtse zandgronden.
En eeuwen gaan voorbij.
Misschien omstreeks 5000 jaar voor
hét begin onzer jaartelling baande de
zee zich een weg tussen Frankrijk en
Engeland. Het Nauw van Calais ont
stond Grote zandmassa's. opgehoopt in
HAAGSE GERECHTSHOF.
De straf die blijft Wegens diefstal
die herhaalde malen in haar betrekking
was gepleegd, had de rechtbank W. C.
M. te Oegstgeest veroordeeld tot negen
maanden gevangenisstraf, waarvan drie
maanden voorwaardelijk met proeftijd
van drie jaar. Verdachte kwam van dit
vonnis in hoger beroep, doch de proc.
generaal zag geen termen in het vonnis
wijziging te brengen en vorderde beves
tiging. De raadsman, mr v. d. Flier,
pleitte vrijspraak, subs, clementie.
Zakkenroller op het station De gla
zenwasser A. D. was te Leiden en Den
Haag op de stations aan het zakkenrol
len geweest, waarbij hij op heterdaad
betrapt was. Tegen verdachte werd een
jaar en zes maanden gevangenisstraf
met aftrek van preventief geëist.
De rechtbank heeft hem veroordeeld
tot negen maanden gevangenisstraf met
aftrek van preventief.
Vandaag maken wij een aanvang
met de publicatie van een tiental
artikeltjes, welke wi) in de komende
weken geregeld des Zaterdags zullen
plaatsen.
In deze artikelen wordt op popu
laire wijze verteld van de ontwik
keling van het Nederlandse land
schap sinds de IJstljd, waarby ln
het bijzonder aandacht zal worden
geschonken aan het gebied rondom
Leiden en zijn opvolgende bewoners.
Wij vragen er de speciale aandacht
voor. Red. „L D."
Geringe aanvoer van verse vis
(Van onze deskundige medewerker)
Door slecht weer moest gedurende de
afgelopen week de visserij enige dagen
geheel of gedeeltelijk worden onderbro
ken. De aanvoer van verse vis was mi
nimaal, prijzen in doorsnee maximum.
Door de vastgestelde prijzen voor die
soorten, welke voornamelijk door de
kustboten gevangen worden, is het voor
deze categorie schepen uitgesloten om
een lonende exploitatie te maken met
het gevolg, dat dat gedeelte, wat daar
van niet op de haringvangst kan gaan,
stilligt. Het behoeft geen betoog, dat ook
de handel daardoor groot nadeel onder
vindt. Er lopen sedert lang geruchten,
dat meerdere soorten zullen worden vrij-
even, maar er schijnt heel weinig
schot in te zitten.
Door de grote haringtrekkers wordt
veel gevangen. Dagvangsten van 800 tot
1000 manden behoren niet tot de uit
zonderingen. Er zit echter nogal eens
wat kleine haring tussen, waarvoor de
markt geen of heel weinig interesse
heeft. De prijzen fluctueerden van f.6 -
tot f.15.- per kist, al naar gelang de
aanvoer en de kwaliteit. Als gevolg van
de stagnatie door het slechte weer sun
de noteringen deze week beter dan vo-
..ic week. Op enkele dagen werd er een
aanzienlijke hoeveelheid voor export uit
de markt genomen, voornamelijk voor
Ts j echo-Slowakü e.
Verwacht wordt, dat binnen korte tijd
ook de Bizone aan bod komt.
De resultaten der haringdrijfnetvls-
biyven behoorlijk. Over Aug. '48
werd ca. 1.4 mill, gulden meer besomd
dan over Aug. '47. Tot eind Aug. '48 be-
de totale aanvoer 330.000 kantjes
met een opbrengst van 13 millioen gul-
ien tegen resp. 344.000 kantjes en f. 10.5
millioen in 1947. Hierbij moet echter de
uitbreiding van de vloot terdege in aan
merking genomen worden.
De stemming op de haringmarkt is ta
melijk vast. De prijzen voor de goede
kwaliteit volleharing lopen om de f. 31-,
voor de goede steurharing om de f. 27.-.
Er is inmiddels weer een behoorlijke
partij steurharing naar het buitenland
verkocht. Wat er uiteindelijk naar de
Bizone gestuurd zal kunneh worden, is
nog niet bekend. Op dit gebied heerst
er. wat de haring aangaat, een levendige
activiteit en het is een zeer verheugende
omstandigheid dat de eigenlijke han
del daarbij geleidelijk ln toenemende
mate ingeschakeld wordt.
RAADSELS
voor allen om uit te kiezen; de
groteren (1116 jaar) vijf, de
kleineren (711 jaar) drie goede
oplossingen. Naam, leeftijd en
adres onder de raadsels. Inzenden
naar Bureau Leidsch Dagblad, of
naar Wasstraat 38, tot uiterlijk
Dinsdagmorgen 9 uur.
I. (Ingezonden door Dineke Swart).
Mijn geheel is een zinnetje van 18 let
ters. dat wij veel gehoord en uitgeroe
pen hebben in de afgelopen weken. 13,
12, 11 is de top van een dak, 14, 15 een
voorzetsel, 16, 6, 10. 5 is een kleur, 9. 8
een lidwoord, 1, 17, 18, 4, 6 een rivier in
Gelderland. 7, 2, 3 een voorzetsel.
II. (Ingezonden door Alie Smolders).
Weike beer is soms een heer?
III. (Ingezonden door Marijke Groe
nendijk). Verborgen steden. 1. O, Bob,
red arme Jaap, hij is in de sloot geval
len. 2. Ik zag in de vallei de nevels op
trekken. 3. Op zolder lag oud antenne
draad van Vaders radio. 4. Ik zag de
venter er met Vaders fiets van door
gaan.
IV. (Ingezonden door Anke Warring).
Van onderstaande woorden elk van 4
lettei s vormen de beginletters, van bo
ven naar beneden gelezen, iets, dat elke
dag in de krant staat. De woorden be-
üetekenen: 1. drijft in de lucht. 2. me
taal. 3. stekelig dier. 4. meisjesnaam
(of; groeit langs 't water). 5. vrolijke.
6. slot. 7. kleur. 8. bloem, 9. een bescher
ming tegen regen. 10. niet koud. 11.
drank.
V. (Ingezonden door Bep Bourgeois).
Mijn geheel is een spreekwoord van 38
letters. 26. 10. 31. 24 doe je elke dag, 38,
14, 17 is een lichaamsdeel, 7, 20, 31, 10
een ontkenning, 27, 37, 29 een scherp
ding, 15, 11, 3 een huisdier, 4, 5 een
persoonlijk voornaamwoord, 23, 35. 12
een gladde vis, 21, 6 een voegwoord, 9,
13 een lengtemaat, 1, 2. 15 een afslui
ting, 19, 16, 34 betekent verdroogd, 28.
32, 36 is nauw. 25, 23, 18 doet dienst in
elk huishouden en is brandbaar, 22, 8.
33 ben je van een club, 15, 11, 30. 3 is
een bergplaats.
VI. (Ingezonden door Wim Schouten)
Welke sport wordt niet beoefend?
VII. Met b gebruikt de houthakker
mij, met m ben ik een afstandsmaat,
met v een gereedschap, met z een water
bij Leiden, met p een wapen uit vroeger
tijd. met n een rivier in Egypte.
VIII. Ik ben een grote Russische ri
vier en besta uit twee delen. Mijn le
deel noemt haar van het schaap,
mijn tweede een bevel, om zich te ver
wijderen.
OPLOSSINGEN
der raadsels uit het vorige nummer.
1. le deel: Veel geluk voor het Huis
van Oranje. 2e deel: Temiddag van
het Nederlandse volk. 1. huis, oran
je, oor, roer, vel, geel. keurig, vat,
hen, vloot, 2. volk, vloed. net. den.
drinken, latter, mes, tand, heer.
2. Boxmeer, box, meer.
3. Een rivier.
4. 1. Paard, 2. koe, 3. beer, 4. zebra,
5. slang.
5. Het haantje van de toren.
6. Klomp, lomp.
7. Appel.
Beste raadselnichtjes en -neefjes,
Dit is dan de krant, waarnaar jullie
al 4 weken met ongeduld hebben uitge
zien. Uitslag van onze Jubileum-Prijs
raadsels! Wèl zijn de feesten nu overal
afgelopen, maar voor ons komt er van
daag nog een grote feestelijke staart.
Twaalf gelukkigen hebben een mooi
boek. een prachtig aandenken aan de
feestelijke weken, die achter ons liggen.
Gefeliciteerd, Prijswinnaars! En alle
anderen vinden hun naam in de krant
bü de goede oplossingen. Al zijn de
feestraadsels nu voorbij, we gaan weer
even prettig verder met oplossen, want
onze 4-wekelijkse prijsraadsels blijven.
Dus wie nu geen prijs won, kan een der
volgende keren zo gelukkig zijn. Over
4 weken worden weer boeken verloot,
doch nu gewoon drie voor de groteren,
en drie voor de kleineren. Ook niet te
versmaden! Volgende keer krijgen jullie
er weer eens een kruiswoordraadsel bij.
Voor nieuwelingen herhaal ik alles nu:
Wie 3 of 4 keer per maand steeds ge
noeg goede oplossingen Inzendt, loot
mee voor een boek. Ieder, die geregeld
inzendt, heeft dus een kans. Bovendien
komen na die 4 weken de namen van
alle goede oplossers in de krant Wie
mee wil gaan doen, kan het beste nu
beginnen. Ik mis nog steeds oude be
kenden. Waar blijven zij? Maak onze
raadselkring weer groot. Hoe meer
zielen, hoe meer vreugd. Bedankt voor
de nieuwe raadsels. Je weet, die zijn
steeds welkom. Nu, tot volgende keer.
met onze nieuwe ronde.
Allen hartelijk gegroet door jullie
Raadseltante,
Mevr. M. J. BOTERENBROOD.
ONZE PRIJSRAADSELS
De zes prijzen voor de Grotere
zijn na loting toegekend aan:
L Elly Kiel, 15 jaar, met eervolle
vermelding voor een harer verzorg
de feestelijke inzendingen.
2. Jozes Kuikens, 13 jaar.
3. Lies Gijsman, 13 jaar.
4. Ida Sandberg, 11 jaar.
5. Jan Ravensbergen. 13 jaar.
6. Willy Vavier, 13 jaar.
De zes prijzen voor de Kleineren
zijn na loting toegekend aan:
L Cobie Brandt, 7 jaar.
2. Kees Spierenburg, 8 jaar.
3. Joop Crama, 10 jaar.
4. Ronny Haanstra, 10 jaar.
5. Hans v. d. Kwaak, 10 jaar.
6 Tinie Stol. 9 jaar.
De prijzen kunnen aan ons Bureau
worden afgehaald a.s. Woensdag
tussen 12 en 1 of tussen 4 en 5 uur.
Red. „L.D."
dra was de afgezette klei bedekt met
een dikke veenlaag. Door en over dit
veengebied moesten de rivieren zich een
v/eg zoeken. Men neemt aan, dat in deze
tijd, d.w.z. 2 0 0 0 J. voor Chr.. ook de
Oude Rijn is ontstaan met een brede
mond bij Katwijk.
Op het veen langs haar oevers zetten
de rivieren zand en klei af. Daardoor
ontstonden daar stroken hogere en vas
tere grond, die vrijwel de enige toe
gangswegen vormden tot ae overigens
ontoegankelijke streek vaD moeras, bos
en plas.
In deze tijd is ook de duinenstreek ln
elk geval bewoond geweest. Sporen van
huizen, scherven van aardewerk en ge
reedschappen en wapenen van herten
gewei en brons wijzen daarop. Maar het
is niet wel mogelijk zich en beeld te
vormen van het leven hier in die verre
voortijd.
Tegen het begin van de historische
tijd, tussen 500 en 300 v. Chr., wordt de
grote strandwal op verschillende plaat
sen doorbroken. De zee overstroomt het
lage land, en gedeeltelijk wordt het veen
weggeslagen, waardoor grote plassen
ontstaan. Maar ook zet zich klei af op
het bestaande veen. Dat is de jonge
zeeklei, die aan verschillende streken zo
grote vruchtbaarheid geeft.
Dan bouwt de zee het strand weer op,
dan groeien de duinen weer aan. Maar
de rivieren banen zich een weg door
klei en veen en plas, doorbreken de dui
nenmuur en bereiken de zee.
En toen kwam de mens en bedwong
het water. Plaatselijk en noodgedwongen
eerst, leerde hij spoedig dat ook ln deze
strijd eendracht macht maakt. En de
fiere Zeeuwse wapenspreuk werd tot de
vies voor heel het Hollands polderland:
„Luctor et Emergo"!
GOEDE OPLOSSINGEN
der Prijsraadsels voor de Groteren
ontvangen van:
Ineke Segaar, Jan Ravensbergen, Wil
ly Vavier, Geeske Somer, Willy Potters,
Letty Muyzert. Astrid Muns, Lies Gijs
man, Loes Goutier, Wim Kramer. Ger
hard Kramer, Tinie Hoogervorst, Willy
Jansen, Lientje Looyensteln, Gré v. d.
Leeden. Bepple Bourgeois, Elly Brandt,
D. Brons, Jozef Kuikens, Ferdinand
Kulkéns, Corrie Schaart, Wim Schou
ten, Nelly v. Rossum. Miek v. d. Stok,
Ida Sandberg. Annie Spierenburg, Rietje
IJzerman, Nelly v. Poelgeest, Lex Voor
hoeve, Elly Kiel, Janny Kiel, Moniesje
Dros, Ineke David, Hans Middelraad,
Henk Klos, Maria Kanbier, Henk Ju.
en van de Kleineren:
Hans v. d. Kwaak, Maaike Fluyt,
Joop Crama, Elly Brandt. Cobie Brandt,
(beide Bilderdijkstraat), Ronny Haan
stra, Joke Vollenga, Frans Spierenburg,
Kees Spierenburg, Toosje Segaar, Joke
Smittenaar. Tinie Stol. Ida Ringrose,
Wim Kloeke, Jacquelientje Kat, Erna
Berg.
VOOR ZONDAG 26 SEPTEMBER.
Hilversum I (301 M.) NCRV 8.00:
nieuws; 8.15: gram.muzlek; 8.30: morgen
wijding; KRO 9.30: nieuws; 9.45; Wanda
Landowska; 9.55: Inleiding Hoogmis; 10.00:
Pontificale Hoogmis; 11.30: Mario F.
Glucci, cello; 11.40: planoconcert; 12.15:
lichte Franse orkestwerken; 12.33; orkest
zonder naam; 12.55: zonnewijzer; 1.00:
nieuws; 1.20: orkest zonder naam; 1.40;
hoorspel; 2.00: Nederlands Kamerkoor;
2.35: Kamermuziek; 3.30: bewuste mid
denstand; 3.40: muzikale tombola; 4.10:
reportage Wagenlngen-Qulck; 4.25: af
scheid der missionarissen; NCRV 5.00:
Jongerendienst; 6.00: gram.muzlek; 6.30:
strijdkrachten; 7.00: NCRV-kwartet; 7.15:
Kent ge Uw bijbel?; 7.30: nieuws; KRO
7.45; George Formby met orkest; 7.5C:
boekbespreking 8.05; de gewone man;
8.12; klein orkest en vocaal kwartet; 8 45:
hoorspel; 9.25: spetet Johnny Ombach;
9.45: voordracht; 10.04: muziek van Ros
sini; 10.30: actualiteiten; 10.45: avond
gebed; 11.00: nieuws; 11.1512.00: Radio
Phllharmonlsch Orkest.
Hilversum II (415 M.) VARA 8.00:
nieuws; 8.15: strijdlied; 8.18; gram muziek;
8.30: voor het platteland; 8.40: Barcarole;
9.12: sportmededellngen; 9 15: verzoek
programma; 9.45: geesteiyk leven; VPRO
10.00: Zondagshalfuur; 10.30: kerkdienst;
11.45: tussen Kerk en wereld; AVRO 12.00:
60 Jaar Ned. muziek; 12.30de Zondagclub;
12.40: pianomuziek; 1.00: nieuws; 1.20:
Les Gars de Paris; 1.60: de Spoorwegen
spreken; 2.00: marsmuziek; 2.05: boeken
halfuur; 2.30: Zo geniet u meer van mu
ziek; 3.50: filmpraatje; 4.05; Skymasters;
4.30: sportflitsen; VPRO 6.00: boekbespre
king; 5.15: een gedicht; VARA 5.30: Stem
des Volks; 5.45: sport; 6.00: nieuws; 6.15:
Ramblers; 7.00: radlolympus; 7.30: Stra-
dlva Sextet; AVRO 8.00: nieuws; 8.15:
Romancers: 8.40: voordracht; 9.00: opera
muziek; 10.15: hoorspel; 10.45: Dmitry
ShostakovltsJ, plano; 11.00: nieuws; 11.15:
duo James van HeusdenBurke; 11.45
12.00: Nocturne.
VOOR MAANDAG 27 SEPTEMBER.
Hilversum I (301 M.) NCRV 7.00:
nieuws; 7.15: ochtendgymnastiek; 7.30:
reveille; 7.45: woord voor de dag; 8.00:
nieuws; 8.15: gewyde muziek; 9.00: plano-
werken van Llszt; 9.15: ziekenbezoek; 9.30:
gr.pl.; 10.15: kwartet in D voor fluit en
strijktrio; 10.30: morgendienst; 11.00: sym
phonic voor strykorkest; 11.20: boekbe
spreking; 11.40: orgelmuziek en zang:
12.00: bekende orkestwerken; 12.30: weer-
overzlcht; 12.33; Amatl Trio; 1.00: nieuws;
1.15: zeg het met muziek: 1.45: walsen.
gr.pl.; 2.00; uitzending voor de scholen:
2.35: Nocturne; 3.05. ensemble Euphonla;
3.30: omroepkoor; 4.00: bybellezing; 4.45:
werken van Manuel de Falla; 5.00. het
kleuterklokje klingelt; 5.15: Sydney Gus-
tard, orgel; 5.30: de vyf Zapakara's; 5.45:
causerie; 6.00; Andree de Raaff en Jacq.
Schutte; 6.15: sport; 6.30; strydkrachten;
7.00: nieuws; 7.15: NCRV-leeslamp; 7.30:
actueel geluld: 7.45: lezing door dr C. J.
Brieier; 8.00: nieuws; 8.15: 50 Jaar Ned.
orgelmuziek; 8.45: causerie; 9.15: Busch
Strykorkest; 9.45: de zes strijkkwartetten
Opus 18 van Beethoven; 10.15: met band
en plaat; 10.45: avondoverdenking; 11.00:
nieuws; 11.1512.00: avondconcert.
Hilversum II (415 M.) AVRO 7.00:
nieuws; 7.15: ochtendvarla; 8.00: nieuws;
8.15: operette-concert; 8.45: gram.muzlek;
9.15: morgenwydlng; 9.30: waterstanden;
9.35: arbeidsvitaminen; 10.30: voor do
vrouw; 10.35: Hollandse liedjes; 11.00:
op de uitkijk; 11.15: Symphonlo-muzlek;
12.00: Mlen Potharst, plarto; 12.30: weer-
S raatje; 12.33: ln het spionnetje; 12.33:
oop Walvis, orgel; 1.00: nieuws; 1.20:
Metropole Orkest; 2.00: lezing; 2.15: gr.pl.;
3.00: èev. programma; 4.00: aansluiting
met de BBC, 4.45: Musicalender; 5.30:
Hoort zegt het voort; 5.54: Al G-oodmaa
en orkest; 6.00: nieuws; 6.20: Creool#
gr.pl. progr.; 6.45: Album für die Jugend;
7.15: Muslcorda; 7.45: inleiding tot mt»»
zlekbegrip; 8.00: nletiws; 8.05: Radloscoop;
10.30. Londen Radio Orchestra
nieuws; 11.1512.00:
u.oo:
dans'
