II.>1. de Koningin richt zich tot het
Nederlandse volk
Grandioze vreugdedag in opgetogen
Kroningsstad
Blik in verleden en toekomst
Herinnering aan Juliana van Stolherg's
voorbeeld
Magische kracht van een Gouden Kroon
Triomfale
intocht en
imposante aubade
Duizenden bewonderden luisterrijk
Stadionspel
WEERBERICHT
87ste Jaargang
WOENSDAG 1 SEPTEMBER 1948
No. 26479!
„Ik vertrouw dat Gij veel zult verwezenlijken van wat in oorlogs
jaren als toekomstdroom in ons allen leefde en nog leeft".
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f3.90 per 3 maanden; 30 cents per week
Telefoon Dir. en Adm.: 25041; Red. 21507
Witte Singel 1. Lelden Giro no.: 57055
Ik heb de goede strijd gestreden
Ik heb de loop geëindigd
Ik heb het geloot behouden.
Vóór de uitvoering van het spel „In Neérland's Tuin'dat gistermiddag in
het Stadion te Amsterdam werd opgevo erd, heeft H. M de Koningin zich mét
de navolgende rede tot het Nederlandse volk gericht:
„Ik dank alle aanwezigen voor hun tegenwoordigheid alhier op dit
ogenblik. Met vreugde begroet ik de vertegenwoordigers uit Indonesië,
Suriname en de Nederlandse Antillen die hierheen zijn gekomen om
mijn jubüeum te herdenken en de inhuldiging van mijn dochter bU
te wonen.
Dat ik mij, vanwege mijn leeftijd, tot enkele uren feestbetoon, heb
moeten beperken, doet mü leed, maar ik geef allen die ik niet kan
ontmoeten de verzekering dat ik met hun herdenking meeleef en met
ware belangstelling volg al hetgeen zij hebben ondernomen om mijn
jubileum te vieren.
In het bijzonder waardeer ik daarbij het streven om niet alleen een
feest te vieren zonder meer, maar om dingen tot stand te brengen Van
blijvende waarde voor onze toekomst. Een kleine vergoeding voor het
geen mij ontgaat is, dat ik thans door de microfoon tot u kan spreken
en zo in persoonlijke aanraking met u kan zijn.
Ik zal u niet vermoeien met een opsomming van al wat geschiedde
in deze vijftig jaren. Slechts wil ik een enkel woord zeggen over het
alles beheersende gebeuren van de jongste tijd; het verzet hier en in
Indonesië, onze vrijheidsstrijd.
In het bijzonder richt ik een woord tot allen, die in die strijd, op
welke wijze ook, hebben meegestreden.
Ik wend mij tot hen, die nog dagelijks offers brengen in het leed,
dat zij hebben te dragen.
Ik gedenk de duizenden die hun leven hebben gegeven, en allen, de
levenden en hen die zijn heengegaan dank ik voor hun vaderlands
liefde en voor wat zij mij gegeven hebben in hun samenwerking.
Het is voor wij een vreugde te weten, dat ook mijn beide kinderen
ieder op verschillende wijze, hun uiterste krachten hebben gegeven in
grote strijd voor de bevrijding van hot vaderland en met U allen
mijn actieve medewerkers zijn geweest. Zij kennen als gij het jongste
verleden; als ikzelf hebben zij met u medegeleefd en begrijpen zij u.
Thans loopt dit tijdperk voor mij ten einde. De strijdende taak, die
wij allen tezamen gehad hebben, die wij zovele jaren tezamen hebben
vervuld, ga ik neerleggen.
Veel is er in de oorlogsjaren gedroomd en verwacht van de toekomst,
voor velen is de werkelijkheid na de bevrijding een teleurstelling ge
worden.
ik vertrouw dat gij sterk zult zijn en veel zult verwezenlijken van wat
toen als toekomstdromen in ons allen leefde en thans nog leeft.
Aan de vooravond van mijn troonsafstand bind ik u dit op het hart.
Met erkentelijkheid denk ik voorts aan velen, hetzij hoog of laag
geplaatst, die' gedurende deze lange jaren mij bij het vervullen van
mijn taak hebben bijgestaan.
En thans gaan mijn gedachten terug naar het verre verleden, naar
mijn kinderjaren en de liefde van mijn onvergetelijke grijze vader.
Ik denk aan mijn Moeder, aan wie ik zo onuitsprekelijk veel ver
schuldigd ben, aan haar, de wijze regentes, die mij opvoedde en met
haar moederlijke liefde en zorg omringde, aan haar, wier hart steeds
uitging naar de lijdenden in ons volk.
Ik denk aan mijn innig betreurde man, die mij bij het vervullen van
mijn taak tot grote steun is geweest en wiens nagedachtenis bij ons
volk steeds in het teken zal staan van dienende liefde.
Nu wend ik m\jn blik naar de naaste toekomst, naar dc troonsbe
stijging van mijn dochter.
Het is voor mij als moeder een aangrijpend ogenblik, nu mijn kind
een stap zet als deze.
Zij aanvaardt haar taak in een moeilijke en ingewikkelde tijd, een
tijd die vraagt om sterke mensen.
Als vanzelf rijst nu voor mij op het beeld van onze stammoeder, wier
naam zij draagt.
Groot was het geloof,
Groot waren de taaie volharding en offervaardigheid,
Groot was het verstand, de bezieling en het moederlijk hart van
Juliana, de moeder van de Vader des Vaderlands.
Ik kan mijn dochter geen betere wens medegeven, dan dat zij, ge
heel als kind van haar eigen tijd, bezieling moge putten uit deze lich
tende gestalte, voor wie als voor vele Nederlanders van vroeger
en latere tijd geldt,
„Ik heb de goede strijd gestreden
„Ik heb de loop geëindigd
„Ik heb het geloof behouden".
Koningin Juliana zal eed op
oude grondwet afleggen.
Het lag aanvankelijk In de bedoeling,
dat de plechtige afkondiging van de
veranderingen ln de grondwet nog
vóór 4 September a-s. zou geschieden.
Dit is echter niet mogelijk gebleken.
Zo mogelijk zullen de veranderingen
voor de nieuwe zitting der Staten-Ge-
neraal, welke op de derde Dinsdag van
September wordt geopend, worden af
gekondigd. Koningin Juliana zal dus
Maandag a.s. de eed afleggen op de
grondwet in de thans vigerende tekst.
Koninginne-rijtoer naar de
Jordaan.
Geheel onverwacht heeft H.M. de
Koningin besloten hedenmiddag om
5 uur een rijtoer door de hoofdstad te
maken. Op deze tocht zal zij o.m. door
de Jordaan, over de eilanden en door
een gedeelte van Amsterdam-Oost rij
den.
Dr 8©el grootofficier
Orde,van Oranje Nassau.
Bij Kun Besluit van 27 Augustus ls
dr L; J- M- Beel benoemd tot Groot-
Officier ln de Orde van Oranje-Nassau.
Maandagmiddag is deze onderscheiding
aan de oud-mlnister-presiient uitge
reikt in de vergadering van de Minister
raad
De Vorstin en de overige leden van de Koninklijke Familie op het balcon van het Paleis op de dam. Foto ANP-dHn.
Overal in den lande ls gisteren met enorm enthousiasme Koninginnedag
gevierd!
Wat de ontelbare feestelijkheden betreft, bepalen wfl ons in hoofdzaak tot
die te Amsterdam, waar de opvoering van "t Stadionspel „In Neérland's Tuin"
in het centrum der belangstelling stond. Mede dank zy het schitterende weer
de beroemde Oranjezon scheen gisteren ononderbroken de ganse dag!
is dit spel,'waaraan de rede van de jubilerende Vorstin voorafging een gran
dioos succes geworden!
Maandag deed H.M. Koningin Wil-
helmina Haar triomfale entrée in de
hoofdstad, waar burgemeester d'Ailly
Haar met een rede begroette.
De Koningin beantwoordde diens
welkomstgroet met een woord van dank.
„Amsterdam zal voor my steeds zün
de stad, waar het volksverzet tegen de
overweldiger het eerst als 'n vlam naar
buiten sloeg, de stad, die was „held-
haftig, standvastig, barmhartig", al-
dus de Koningin.
Het zal mij dan ook een groot genoe
gen zijn onder de regering van Koningin
Juliana nog vele malen in Uw stad te
vertoeven en te genieten van het schone
en goede, dat zij te bieden heeft!
Dat Amsterdam moge groeien en
bloeien!, zo eindigde de Koningin.
Hierna schreed de Koningin door de
hal van het station gevolgd door de
talrijke aanwezige gasten langzaam
het Oranje-zonnetje, de Kroningsstad
en de juichende duizenden tegemoet.
Zij was gekleed in een paars fluwelen
mantel met een parelgrijze hoed, ge
sierd met een toef van struisveren.
Voorts droeg Zij een eveneens parelgrijze
zijden japon en een bijpassende schild
padleren tas
schillende Nederlandse studentcn-
corpora, begaf H.M. zich in het Pa
lcis. Even later gingen de deuren van
het balcon open en verschenen Ko-
ningin Wilhelmina in gezelschap van j
het gehele kroonprinselijk gezin op j
het balcon. Prinses Juliana droeg de
kleine Marijke op Haar arm en dit I
was het sein voor een donderende I
ovatie van de voor het Paleis verza-
melde menigte.
Kort daarop begaf het gezelschap
zich naar binnen en de inmiddels ge
hesen koninklijke standaard toonde,
dat de jubilerende vorstin haar paleis
in de hoofdstad heeft betrokken.
ten van de reeds op het Damplein
verzamelde zangertjes, daar verza
meld voor de te brengen aubade.
Even voor elf uur verscheen ook
Prins Bernhard op het balcon, die zijn
filmcamera op de samengestroomde
menigte richtte.
DE GROOTSE AUBADE.
Om klokslag elf uur verenigde het
gehele Koninkiyke gezin zich met de
burgmeester van Amsterdam, op het
balcon en nam de grootse en ont
roerende aubade een aanvang.
Plechtig klonk het Wilhelmus, door
allen, die op de Dam waren tezamen
gekomen, meegezongen. En dan gin
gen op een teken van dirigent Roes-
ke de duizenden plastic oranje vlag
getjes omhoog en zwol het gejubel
tot een ware orkaan aan! Met dc
hand wuivend dankte de vorstin voor
deze ovatie.
Stormachtig waren de toejuichingen,
die telkens losbarstten als de Konink-
ONTROERENDE ONTMOETING
MET FRED. ROESKE.
Toen H. M. de Koningin naar buiten
kwam klonk onmiddellijk het Wilhel
mus uit 30G kelen, gezongen door de
gemengde koren onder leiding van de
dirigent Fred J Roeske.
Na de zang klapte de Koningin in
Haar handen en riep; „De heer Roes
ke".
Ontroerd stapte de gryze dirigent
van zyn dirigcntenstoel en liep op, de
Vorstin toe, die hem hartelyk de hand I
drukte en hem opdroeg alle leden van j
het koor te willen bedanken. Dit be-
loofde de heer Roeske en hy zei te
vens: „Ook vijftig jaar geleden heb
ik voor U gedirigeerd. Majesteit" En
de Koningin antwoordde, niet minder
bewogen: „Dat ben ik niet vergeten!"
Bij de opvoering van Carel Bnels' Jiiblleumspej „In Neerlands Tuin" waren de meeste leden der Koninklijke Familie
aanwezig. In de Koninklijke loge v.l n.r. Prinses Beatrix, Prinses Juliana, Koningin Wilhelmina, Burgemeester d'Ail
ly, Prins Bernhard. Prinses Irene en Baron de Vos van Steenwljk, Commissaris der Koningin in de provincie
Sloord-Holland. Foto ANP-v. d. W.
TRIOMFTOCHT.
Vijf rijen dik en op sommige plaatsen
nog dikker, stond het publiek langs de
straten, waarlangs vervolgens de Ko
ninklijke stoet reed.
Overal juichten de mensen, overal
wapperden de vlaggen en overal stond
een haag van stramme militairen, on
derbroken door de erefronten, die overal
opgesteld stonden.
OP DE DAM.
Op de Dam hadden zich reeds vroeg
m de middag dikke hagen van belang
stellenden gevormd en bij het naderen
van het uur. waarop H.M. zou aanko
men, dreigde de menigte zo groot te
worden, dat de politie een deel van
net plein moest afzetten. Inmiddels
was het Prinselijk gezin incognito in
het Koninklijk Paleis gearriveerd en
omstreeks half zes vertoonden de klei
ne Prinsesjes zich voor de ramen, lui
de toegejuicht door de grote menigte,
niet alleen op het plein zelf, maar in
üle omliggende gebouwen, tot zelfs in
ie dakgoten verzameld.
Precies tien minuten voor zes kon-
ïigde het luide gejuich op het Rokin
ie nadering van de Koninklijke stoet
xan. Het gejubel dat de stoet had om-
jeven, bereikte zyn hoogtepunt! Toen
R.M.'s auto voorreed klonk het Wil-
lelmus, gespeeld door de stafmuziek
/an de Amsterdamse politie, en negen
ie vaandels van de erewacht en klon
ken de commando's voor de voorge
schreven eerbewijzen.
H.M. \'erliet Haar auto en begaf zich 1
I na een korte Inspectie van de ere-
wacht der Studentenweerbaarheid,
i gevormd uit onderdelen van de
I Weerbaarheidsformaties der ver
Bijna 20000 zangeressen, zangers
helmina een aubade in de ochtend van
Paleis op de Dam. Na afloop defileerden
ten de vorstin toe.
Deze triomfale intocht was het sein
voor een uitbundige feestviering, zoals
Amsterdam bijna nooit tevoren gezien
heeft. Bij het invallen van de duister
nis togen honderdduizenden naar de
binnenstad. De feeststemming werd
nog verhoogd door de sprookjesachtige
verlichting.
Het feest zette zich na middernacht,
toen de verlichting gedoofd was, voort
in de café's en dancings, die tijdens de
feestdagen langer geopend blijven.
DE MORGEN VAN
31 AUGUSTUS.
Amsterdam ontwaakte gistermorgen
al vroeg, onder de tonen van talrijke
muziekkorpsen, die taptoes en fanfares
bliezen.
De 35 saluutschoten, waarmede H.M.'s
Karei Doorman om negen uur hulde
bracht aan de jarige Landsvrouwe,
waren waarlijk niet een reveille, want
om negen uur was de stad al één roe
zige menigte!
Om kwart voor tien boden de stoere
estafettelopers uit Axel 'hun oorkonde
aan het Paleis aan. De Zeeuwse athle-
ten hadden 2-0 uur gelopen met hun
oorkonde, die een groet vah de Axelse
bevolking aan Koningin Wilhelmina
inhield.
Om kwart over tien klonk een vro
lijk gejubel over het Damplein. De
Prinsesjes Beatrix, Irene en Margriet
in groene feestjurkjes kwamen voor
de ramen om een kijkje te nemen
en even later verschenen zy met hun
moeder, die de kleine Maryke op de
arm droeg, op het balcon. Vriende
lijk wuivend en lachend keken zy
neer op de honderden wuivende
vlaggetjes en lachende kindergezich
kinderen bradhten H.M. Koningin Wil-
haar 68e verjaardag voor het Koninklijk
de deelnemers langs het Paleis en juich-
Foto ANP-dHn.
ïyke familie, die gedurende de aubade
op het paleisbalcon was gezeten, aan
de balustrade kwam staan om de hon
derdduizenden Amsterdammers de ge
legenheid te geven een glimp op te
vangen van de jubilerende vorstin, die
in lichtgrijs gekleed, telkenmale
lachend dankte voor dit spontane eer
betoon.
De witte dlrlgeerstoel, waarop de
bijna 80-jarige Fred J. Roeske zo
eminent deze massale aubade had ge
leid. was nu in beslag genomen door
een batterij fotografen en filmopera
teurs, die tientallen platen en meters
film verschoten op de koninklijke fa
milie.
OVERWEGEND DROOG WEER
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Iets koudere nacht en ochtend met
meest zwakke wind en op enkele plaat
sen nevel of mist. Morgenoverdag: toe
nemende bewolking maar overwegend
droog weer. Matige, in het Noorden van
het lano nu en dan vrij krachtige Wes
telijke wind. Ongeveer dezelfde tempe
ratuur als vandaag.
t SEPTEMBER
Zon op 5.51 uur; onder: 19.27 uur.
Maan op: 3.45 uur; onder: 19.34 uur
(L.K.)
Hoogwater te Katwijk te 2.27 en 14,59 C
bestaat uit wm pagina's
