Sfinx van het Kremlin verbergt
zijn bedoelingen
Duizenden jachten omringden
de Piet Hein
Schandaal In Frankrijk
Mei een enkel woord
Wat er in Indië
gebeurt
WEERBERICHT
87ste Jaargang
WOENSDAG 18 AUGUSTUS 1948
No. 26468
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredactie: B. W, Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f3,90 per 3 maanden; 30 cents per week
Telefoon Dir. en Adm.: 25041; Red. 21507
Witte Singel 1. Leiden - Giro no.: 57055
Chromique Scandaleuse
ER ZIJN zo de laatste dagen in Indië
een paar dingèn gebeurd, die waard
zijn er even de bijzondere aandacht
op te vestigen, omdat zij eens te meer
getuigen van de merkwaardige republi
keinse mentaliteit, waarover wij reeds
vele woorden schreven, doch die helaas
nog altijd een onevenredig klein aantal
goede verstaanders hebben gevonden, al
is hun aantal ook gedurig groeiende.
Hoe kan het ook anders? Niemand kan
toch op de duur zijn ogen sluiten voor
de werkelijkheid!
Daar is dan in de eerste plaats de
omvangrijke smokkelaf faire, waarbij
tonnen opium hun weg vonden naar het
buitenland, hetgeen tonnen gouds in de
republikeinse staatskas deed vloeien,
welke voornamelijk werden besteed aan
de diplomatieke vertegenwoordiging in
het buitenland.
Onze minister-president, de heer Drees
heeft in zijn jongste regeringsverklaring
terecht zijn teleurstelling uitgesproken
over het feit, dat de republikeinse rege
ring om het euphemistisch te zeggen
zo weinig toenadering toont, maar
daarbij in één adem vergoeilijkend ge
sproken over bepaalde republikeinse in
stanties, welke moeilijkheden zouden
scheppen zonder dat daarvoor de Indo
nesische regering in de eerste plaats
verantwoordelijk kon worden gesteld.
Maar wat moet de heer Drees nu wel
zeggen over dit smokkelschandaal in op
tima forma, waarbij niet alleen de mi
nister van financiën, dr Maramis be
trokken is, doch dat blijkens het door
de Ned.-Indische autoriteiten verspreide
communiqué met medeweten van het
gehele republikeinse kabinet is opgezet
en uitgevoerd?
De heer Maramis kreeg de officiële
waarschuwing zich niet in Batavia te
vertonen, daar hij andei's zonder meer
zou worden gearresteerd, doch wat zal
er gebeuren, wanneer straks in Djokja
de republikeinse minister van financiën
officieel Nederlandse deskundigen ont
vangt. voor het voeren van monetaire
of financiële besprekingen? De vraag
stellen is het antwoord geven. Dan zal
ongetwijfeld aan Zijne Excellentie de
Smokkelaar de eer worden bewezen aan
zijn hoge rang en stand, verschuldigd.
Nederland streeft immers als hoogste
ideaal na de wereld te overtuigen van
zijn innige verknochtheid en bereidheid
tot samenwerking!
Dat de hoogste republikeinse autori
teiten zich niet hebben ontzien voor het
vervoer van de smokkelwaar misbruik
te maken van de faciliteiten hun ver
leend als diplomatieke onderhandelaars
is een bijkomstige omstandigheid, welke
in het kader van dit schandalig bedrijf
nauwelijks meer pijnlijk mag heten!!
DAAR is in de tweede plaats de te
rugkeer van Soeripno, de republi
keinse diplomatieke vertegenwoor
diger te Praag, die werd teruggeroepen
na de publicatie van zijn met succes be
kroonde pogingen om consulaire betrek
kingen aan te knopen met de Sovjet
unie, Het is goed even ln de herinne
ring terug te roepen, dat de Renville-
overeenkomst gedurende de overgangs
periode de Nederlandse souvereiniteit
erkende en de uitbreiding der republi
keinse diplomatieke vertegenwoordiging
nadrukkelijk verbood. Men zal zich wel
licht ook herinneren, dat de republi
keinse regering na het bekend worden
der Praagse overeenkomst zich er op
beriep, dat Soekarno deze opdracht
reeds lang voor de Renville-overeen-
komst aan Soeripno had verstrekt (met
blanco volmachten nog wel!), doch dat
laatstgenoemde op eigen verantwoorde
lijkheid had gehandeld!
Het Nederlandse standpunt scheen ju
ridisch en moreel onaantastbaar en het
zoveelste papieren protest werd inge
diend. Hoe weinig de Republiek zich
daarvan aantrekt, blijkt uit het feit, dat
het officiële republikeinse persbureau
Antara niet eens meer moeite doet om
de waarheid te verbloemen, doch open
lijk spreekt over de door Soeripno ge
vestigde „diplomatieke" betrekkingen.
Hetgeen dus altijd weer een stap verder
is dan „consulaire" relaties.
EN TEN SLOTTE is er de rede, welke
de president, ïr Soekarno gisteren
heeft gehouden ter gelegenheid van
de derde verjaardag van de Republiek
en waarin hij zulke absurditeiten heeft
verkondigd, dat elk weldenkend mens
de haren ten berge rijzen.
Nederland, zo zeide hij, moet niet
„pingelen" aan de datum van 1 Januari
1949, zijnde dit het tijdstip waarop
krachtens het Linggadjatl-accoord er
naar gestreefd zou worden Indone
sië onafhankelijkheid te geven.. De oor
spronkelijke tekst geeft die datum
geenszins als definitief tijdstip, doch
uitsluitend als streefdatum.
Maar wie, zo vragen wij ons af, heeft
Linggadjati overboord gegooid? Wie
schond tot in den treure de order,, staakt
het vuren" en wie trad de Renville-over-
eenkomst met voeten? Wie verhinderde
een harmonische opbouw van de sou-
vereine Ver. Staten van Indonesië en
ten slotte: wie brak kort geleden de po
litieke onderhandelingen af? Het ant
woord op al deze vragen is eentonig
maar waar: Indonesië
En is het nu niet het t-oppunt van
brutaliteit om onder deze omstandig
heden Nederland te verwijten, dat het
zich niet houdt aan de regelen van het
spel"3 Het is alles zó dwaas, dat we er
hoe langer hoe meer voor gevoelen met
de goedwillende elementen in de Indo
nesische samenleving op zo kort moge
lijke termijn tot een definitieve staat
kundige constructie te 'komen en de Re
publiek in haar isolement te laten
staan, totdat criteria van redelijkheid en
inzicht in het wederzijdse belang ook
daar beginnen door te dringen.
Want één ding moet toch zo langza
merhand ook de meest ethisch-denkende
Nederlander duidelijk zijn geworden:
hoe meer Nederland toegeeft, hoe verder
de Republiek zich terugtrekt. En dit snel
kan ter wille van het nationale en in
ternationale prestige niet ten eeuwigen
dagp voortgaan Om nog maar niet te
spraken over de twijfel en ontstemming,
welke een dergeliike ..politiek" onder de
overige deelstaten terecht veroorzaakt.
Dit nummer bestaat uit vier pagina's.
Rusland reorganiseert.
Militaire concentratie
allerwegen
(Van onze Duitse correspondent).
In Mei heeft generaal Schatrnow, de
vertegenwoordiger van het Sovjetrussi-
sche volkscommissariaat voor buiten
landse aangelegenheden, achter geslo
ten deurenen onder strenge bewaking
een reeks besprekingen gevoerd met
prominente communisten uit Duits
land, Polen, Tsjecho-Slowakije, Roe
menië en Bulgarije. De conferenties
hadden uit de aard der zaak een ge
heim karakter en wat er over is uit
gelekt, hebben wij weer te danken
aan de vertellingen van sindsdien uit
Praag en Warschau ontsnapte partij
politici, afvalligen, die zich aan de
ijzeren greep van het communisme
onttrokken en zich met hun onthullin
gen een alibi trachtten te verschaffen.
Opmerkelijk is evenwel, dat ook zij, bij
talloze afwijkingen in hun verhalen,
overeenstemmend verklaarden, dat ge
neraal Schatrnow zijn toehoorders in
structies heeft gegeven met betrekking
tot een radicale reorganisatie der Rus
sische buitenlandse politiek.
Ook deze herziening zou er in de
eerste plaats op zijn gericht, de fouten
van de Kominform te corrigeren, haar
tanende invloed te ondervangen door
de vorming van een geheel nieuw stel
sel van communistische organen in al
die landen, die tot de Russische in
vloedssfeer behoren en door de oprich
ting van een centrale voor geheel Euro
pa in de Albanese hoofdstad Tirana,
Deze centrale zou niet, zoals de Komin
form te Belgrado, een zuiver politiek
karakter dragen, doch zij het ook
gecamoufleerd een militair hoofd
kwartier moeten zijn voor alle door
Rusland gecontroleerde staten. De po
litieke consolidatie van de Balkan en
Midden-Europa schijnt Moskou als
veiligheidsmaatregel tegen de bedrei
ging uit het Westen niet voldoende te
zijn. Tegelijkertijd streeft het naar een
organisatie van alle militaire hulpmid
delen. De legers van Roemenië en Bul
garije worden in wezen reeds gecom
mandeerd door Russische generaals. In
Polen is het nauwelijks anders. Van vele
officieren, zowel van lage als van hoge
rang, is niet bekend, welke nationaliteit
zij in werkelijkheid bezitten. Het is geen
geheim meer, dat ook talrijke stafoffi
cieren van de voormalige Duitse weer
macht in Russische dienst zijn en te
gelegener tijd in staat zullen zijn op
korte termijn een Duits leger te forme
ren. Doch niet alleen buiten Rusland,
ook in de Sovjet-Unie zelf wordt ijverig
gewerkt aan een reconstructie van het
leger. En alweer zijn het overlopers en
afvalligen, vluchtelingen uit het Oosten
en uit- Tsiecho-Slowakije, die over de
reorganisatie ,?an de rode Armee deels
opzienbare büzonderheden weten te
vertellen, terwiil de Soviets zelf voor
namelijk over hun luchtmacht details
plegen mede te delen, die doen vermoe
den. dat de rode generale staf een gi
gantische moderniserings-progra mma
afwerkt. De mogelijkheid van een oor
log op vele fronten schijnt de Russische
militaire autoriteiten er toe te hebben
bewogen, haar strijdkrachten te verde
len in vijf afzonderlijke legers., die elk
in hun eigen gebied zelfstandig kunnen
opereren. Met het oog op storingen, die
door vijandelijke atoombommen teweeg
gebracht zouden kunnen worden, wordt
er rekening mee gehouden, dat een toe
stand zou kunnen intreden, waarin het
onderling verband tussen deze vijf
groepen is verbroken en waarin zij van
de vroeger gecentraliseerde verzorgings
bases zijn afgesneden. Om dezelfde re
den wordt een ravitaillerlngsproject
ontworpen, dat er van uitgaat, de voed
selvoorziening der strijdkrachten ge
scheiden te houden van die der burger
bevolking. Uit verscheidene bronnen
wordt gemeld, dat Russische ingenieurs
en technici, geholpen door een heerle
ger arbeiders, die in vele gevallen on
der leiding staan van Duitse, Poolse en
Tsjechische vaklieden, dag en nacht in
de weer zijn om naar het model van
tijdens de laatste wereldoorlog uit
Amerika geleverde of op de Duitsers
buitgemaakte strijdmiddelen nieuwe
wapenen te fabriceren. Monstertanks
van meer dan 60 ton gewicht. Stalin
orgels voor rakettenprojectlelen, die
met een salvo een oppervlakte van een
vierkante kilometer bestrijken, straal
vliegtuigen en viermotorige superforten
zouden b\j de laatste manoeuvres reeds
zijn beproefd en vooral van de beruchte
V-wapenen, die naar een verbeterd Duits
patent od grote schaal zouden worden
vervaardigd, schijnt men in de Sov-
jetische militaire kringen veel te ver
wachten. De berichten van de reorgani
satie van het Rode leger gewagen ook
van mutaties in de opperste leiding.
Een reeks van namen van generaals,
die sedert 1945 vrijwel in vergetelheid
waren geraakt, duikt thans weer op.
Timosjenko, Sioekoff, Tolboeknin, die
klaarblijkelijk in ongenade waren ge
vallen. zijn onlangs door Stalin in ere
hersteld en belast met het bevel over
legerkorpsen. De sterkte van het Rode
leger wordt door buitenlandse deskun
digen geschat op ongeveer 200 divisies
van gemiddeld elk 10.000 man, waarbij
de luchtmacht, die naar het heet,
400.000 man sterk is, niet is inbegrepen.
Aangezien een sterk, goed uitgerust
en modern georganiseerd leger ook tot
de politieke inrichting van een grote
mogendheid behoort en evengoed een
werktuig kan zijn om de vrede te be
waren als een wapen om geweld te ple
gen. behoeft uit de hervorming van het
Russische Militair-apparaat niet onher
roepelijk de conclusie worden getrokken,
dat Moskou het op 'n oorlog aanstuurt.
Evenals haar politieke aspiraties, hult
de Sovjet-Unie haar militaire plannen
In een ondoorzichtige sluier. Geruchten
en combinaties, fantasie en veronder
stellingen ontwerpen een beeld, dat
schrik aanjaagt en verontrust. Moeilijk
is het te onderschedien tussen waar
heid en droom. Moeilijk blijft het zo
lang Moskou zwijgt en de sfinx van het
Kremlin achter 'n geheimzinnige glim
lach haar werkelijke bedoelingen ver
bergt.
DE FINSE GEHEIME POLITIE.
Door een commissie van drie onaf
hankelijke juridische deskundigen is in
Finland een rapport opgesteld betref
fende inbreuken op de wet, welke door
de geheime politie van de oud-minister
van binnenlandse zaken, Leino (com
munist) gepleegd zouden zijn, Volgens
het rapport had de geheime politie
80.000 personen (een vijftigste van de
Finse bevolking) onder haar toezicht.
Zü beschikte over een systeem om te
lefoongesprekken af te luisteren. Men
weet evenwel niet om welke personen
het precies ging. Volgens de Finse bla
den zou de geheime politie o.m. de tele
foongesprekken van de president der
republiek en van de ministers hebben
afgeluisterd. Volgens het rapport zijn
verscheidene personen louter op ver
moedens aangehouden en is de politie
voor politieke doeleinden van één par
tij gebruikt.
Wie heeft het militair geheim
geschonden?
(Van onze Parijse correspondent).
In de nieuwe Kerk te Amsterdam,
waar Koningin Juliana officieel inge
huldigd zal worden, is men bezig de
laatste hand te leggen aan de voorbe
reidingen. De panelen van het beroem
de orgel zijn na zorgvuldige restauratie
weer op hun plaatsen aangebracht, de
prachtige preekstoel is geheel schoon
gemaakt en gerestaureerd.
Een kijkje door de kerk, waar men
juist bezig is de lampen aan te bren
gen, die voor de speciale belichting voor
de filmoperateurs en fotografen moe
ten dienen. (Foto: ANP-dWt.)
Men doet aan de verantwoordelijk
heid der socialisten in de jongste Fran
se kabinetscrisis o.i. niets af, wanneer
men thans achteraf vaststelt dat de
regering Schuman, naar menselijke be
rekening, óók gevallen zou zijn als de
partij van Blum de vorige maand een
wat minder tweeslachtige rol had ge
speeld en het oog wat meer op het
landsbelang in casu de solidariteit
met de partners van de Derde Macht
en wat minder op een naderende
verkiezingsstrijd en de communistische
demagogen had gericht. Men komt na
melijk thans iets meer te weten over -de
schending van een geheim militair re-
geringsplaneen schandaal, dat zó ern
stig is, dat onder democratische ver
houdingen zelfs een innerlijk krachti
ge regering er wel door springen moest.
En het kabinet van Schuman was nu
juist niet zo heel erg sterkDoordat
de socialisten een crisis forceerden
over een overigens onbelangrijk punt
enkele milliarden die een fractie van
het militaire budget vormden kon dit
schandaal tijdelijk aan de algeméne
aandacht worden onttrokken. Thans
echter is men doende het mysterie uit
de windselen te doen en de verant-
woordelijkheid vast te stellen van de
toenmalige Katholieke minister van
defensie, de momentele katholieke vice-
president Teitgen, die vrij plotseling
wegens overspanning, rust heeft moeten
nemen, alsmede van een aantal gede-
j puteerden, hoge ambtenaren, typisten
en andere functionarissen, die beroeps
halve met het bestaan van het plan op
de hoogte konden zijn.
Toen men in de Junimaand ten aan
zien van de besprekingen te Berlijn
met een fiasco ernstig rekening moest
houden en het de taak van de rege
ringschef was de consequenties van
een breuk tussen de Sovjet-Unie en de
Westelijke mogendheden onder ogen te
zien. stelde president Schuman een
hypotheseplan op dat liij drie leden van
het kabinet de ministers van Bin
nen- en Buitenlandse zaken en Lands
verdediging alsmede acht hoge ge
neraals ter studie en discussie zond.
Uiteraard was dit een streng geheim
document dat dan ook zelfs in de mi
nisterraad niet eens ter sprake werd
gebracht. Korte tijd later kwam het
Schuman ter ore, dat verschillende ml-
BINNENLAND
Maandagmiddag la ln de Coöp. Zui
velfabriek „Bergh" te Zeddam een ammo-
nlaketel ontploft. De stukken vlogen door
bet dak van de machinekamer. Er waren
slecbts enkele lichtgewonden, die door
de plaatselijke arts werden verbonden. De
fabriek zal geruime tijd bulten werking
zijn.
Gistermiddag heeft een korte, doch
felle brand gewoed bij de Kon. Zwavelzuur-
fabrieken Ketjen N V- ln Amsterdam-
Noord, waar een partij zakken naphtallne
ln brand was geraakt.
Naar eerst thans bekend werd is
Zondagmiddag, tijdens de „Ronde van
Helmond". Ingebroken in het pand van
de heer A. aan de Ameidestraat te Hel
mond Hierbij werden een bedrag van 6000
gulden, een gouden damespolshorloge, een
gouden armband en een herenborloge
ontvreemd.
Ter gelegenheid van bet 700-jarlg
bestaan van de gemeente Goor worden
aldaar van 3 t/m 12 September a s. ver
scheidene feestelijkheden georganiseerd.
BUITENLAND
Volgens een communiqué van het
Hongaarse departement van binnenlandse
zaken ls de Reutercorrespondent te Boe
dapest. Laurel Varannai. door de veilig
heidsdienst aangehouden en ln staat van
beschuldiging gesteld wegens het zenden
van tendentieuze berichten naar bet
buitenland.
Meer dan 24.000 leden van de ver
enigde automobielarbeiders-unie hebben
ln zeven fabrieken van de internationale
Harvester-maatschapplJ in de V. St. het
werk neergelegd als gevolg van het mis
lukken der onderhandelingen over loons
verhoging.
Zondag a.s. zal de 21ste* bedevaart
naar de IJzer gehouden worden, een
voortzetting dus van de traditie van voor
de oorlog. Maar dit is de eerste bedevaart
na de bevrijding, en dat is aanleiding
genoeg voor een felle woordenwisseling ln
de Belgische pers over de vraag, of deze
bedevaart olrbaar of onoirbaar is, of zij
„Vlaamse plicht" ls of „als anti-nationaal"
moet worden verboden.
De dokters ln Chaurmont in Oost-
Frankrijk, hebben aangekondigd in sta
king te gaan, tot hun belastingaanslagen
verminderd zouden zijn. Alle spreekuren
in de stad van 18 duizend zielen waren
afgelast. Ernstige gevallen hadden echter
de aandacht.
Volgens het gezondheidsbulletin van
mevr. Kosenklna ls de toestand van de
patiënte niet verbeterd. ZIJ heeft ingevolge
inwendige bloedingen verscheidene bloed
transfusies moeten ondergaan.
De Indische minister van financiën,
Chetley, heeft zijn ontslag ingediend daar
men hem verweet ..de trusts en de groot
Industriëlen te begunstigen". Het ontslag
is aanvaard, hoewel men zijn goede trouw
heeft toegegeven.
In Bazel heerst een ernstige rood
vonk-epidemie, Tot dusver moesten 300
personen ln het ziekenhuis worden op
genomen. Alle lagere scholen zyn gesloten.
litaire attaché's van buitenlandse na
ties te Parijs met de inhoud van het
project op de hoogte waren en het plan
te Londen bij de militaire commissie
der vijf Westelijke mogendheden zelfs
ter sprake was gekomen. Ook in het
parlement maakten enkele gedeputeer
den. waaronder Paul Reynaud, toespe
lingen op het geheime plan, met het
verzoek aan de regering haar stand
punt ten aanzien van de geruchten die
de ronde deden te willen bepalen. 1
Juli jJ, was de minister van defensie
toen wel genoodzaakt in de Kamer in
bedekte termen het bestaan van het
plan te erkennen, zonder echter de
identiteit te onthullen van degene, die
het had opgesteld, noch de inhoud van
het project.
Gezien de grote ernst van de zaak
heeft thans de nieuwe premier André
Marie de hoogste magistraat des lands,
de procureur generaal Frette Dami-
court opgedragen de plaats vast te
stellen waar het lek gezeten kan heb
ben. En zo is men dan nu getuige van
een verschijnsel, dat waarschijnlijk
uniek is in de annalen der parlemen
taire geschiedenis: een rechter die
volksvertegenwoordigers en zelfs mi
nisters ondervraagt over een zaak, die
de landsverdediging betreft. In politie
ke kringen heeft deze gang van zaken,
welke de parlementaire onschendbaar
heid wel enigszins in de verdrukking
brengt, grote deining, om niet te zeggen
opschudding, verwekt,
FRANSE LEGER NAAR
NOORD-AFREKA?
Ofschoon men het naadje van de
kous nog niet te weten is kunnen ko
men, schijnt het toch wel vast te
staan dat het plan van Schuman de
eventuele evacuatie van het Franse
leger in tijd van oorlog naar Noord-
Afrika tot onderwerp had. En het is
dan ook zeer goed verklaarbaar, dat de
Franse regering er weinig prijs op stel
de zélfs haar intieme bondgenoten met
het feit in kennis te stellen dat zij
thans reeds de evacuatie van het eieen
grondgebied diende te voorzien. Een
hoge dunk betreffende het vertrouwen
in de eigen militaire paraatheid werd
inderdaad door zulk een veronderstel
ling niet verraden.
Anderzijds kon men met enig recht,
onder de gespannen binnenlandse ver
houdingen van het ogenblik, de demo
raliserende reacties van het eigen volk
duchten, dat weet, dat van elke drie
honderd francs belasting er honderd
aan de landsverdiediging worden be
steed.
Wij herhalen, dat het tot de elemen
taire plichten behoort van een rege
ring, de mogeijkheid van een geweld
dadige uitbarsting onder ogen te zien,
en in betrekking tot die eventualiteit
haar militaire plannen te bepalen. Doch
tot die elementaire plichten behoort
het evenzeer, die projecten aan een
strenge geheimhouding te onderwerpen.
Militaire voornemens hangt men, zelfs
in zogenaamde vredestijd, nu eenmaal
niet aan de grote klok. De verant
woordelijke autoriteiten hebben een
zware schuld op de schouders geladen,
toen zij bewezen aan dé fundamen
tele eisen niet te kunnen voldoen.
EEN GEVAARLIJKE PASSAGIER.
Geen verschil tussen appel en pistool.
Een eenzame passagier, die met een
pistool de piloot van een Noors water
vliegtuig in de hals schoot, heeft ver
klaard het wapen voor een appel gehou
den te hebben!
De passagier was een ambtenaar van
het ministerie van Justitie. De piloot zag
kans het vliegtuig uit eer duikvlucht op
te halen, hoewel hij even zijn bewustzijn
verloren had Hij maakte daarna een
noodlanding op het water en redde zijn
aanvaller nog van de verdrinkingsdood.
De piloot zeide later: „Indien dit een
poging tot zelfmoord was, dan was het
een tamelijk egoïstische daad".
Gisteren was het hoogtepunt van de Sneker zeilweek. Mede in verband met
het regeringsjubileum werd een vlootrevue en het z.g. admiraal-zeilen gehou
den. De Prinselijke familie woonde deze grootste zeilgebeurtenis bij aan boord
van het jacht „Piet Hein". Wij zien hier het Prinselijk jacht te midden van
de honderden zeilvaar tuigen. („Luchtfoto KIj.M.")
geweldige gevaarten op, waarop hon
derden Friezen, dicht opeengepakt,
trachtten ook en bik op het vorstelijke
jaoht te kunnen slaan, waarop vooral
Beatrix en Irene met grote verbazing
dit schouwspel gadesloegen. Steeds
meer boten omringden de „Piet Hein",
steeds meer vernauwde zich de kring
om het jacht. Reeds raakten enige
zeiljachten het schip. De positie van
de .Tiet Hein" scheen een ogenblik
hachelijk. Toen kwam de rijkspolitie.
Enorme, angstaanjagende stemmen
klonken over het water.
„Van de „Piet Hein" vandaan. De
grote schoonmaak begon. De Beatrixen,
de Pionokkio's, de Drie Gebroeders, de
Froukjes, ze moesten er aan geloven.
De onbarmhartige stem van politieboot
RP 75 had het pleit gewonnen. Het
water werd weer zichtbaar, de masten
verspreidden zich over het water, de
„Piet Hein" kon weer varen. Dat ge
beurde zo tegen half zeven. Via de
Friese meren ging het naar het IJssel-
meer. Vannacht zouden de opvarenden
aan boord blijven. Hedenmorgen vroeg,
kwamen zij in Muiden aan en vandaar
ging men per auto naar het Loo.
Hartelijke ontvangst
op het Snekermeer
Om half drie gistermiddag arriveer
de het Prinselijk Gezin met uitzonde
ring van het jongste Prinsesje aan de
Jousterkade te Sneek, waar de „Piet
Hein" reeds lag gemeerd. Vijf minu
ten later zette het jacht koers naar 't
Sneekermeer. Het was een zeer rusti
ge tocht, want de politie had aange
kondigd, dat de toegang tot het Snee
kermeer tot twee uur open was, zodat
iedereen, die maar een boot bezat of
een plaatsje op een vaartuig had kun
nen bemachtigen op dat tijdstip al op
het grote water lag.
Het begon met een vlootrevue. Onder
het gejuich der opvarenden en het
lawaai der scheepstoeters voer de „Piet
Hein" statig langs de honderden, ja,
misschien wel duizend schepen, die
daaT lagen.
Prinses Juliana, de Prins en de Prin
sesjes waren naar Sneek gekomen om
een oude traditie te zien herleven. Het
admiraalzellen. En zij zagen het. Drie
groepen van elk zestien jachten, der
tig m2, regenbogen en 16 m2, geleid
door het admiraals jacht, zeilden in
kiel- en in frontlinie voorbij. Het was
een groots gezicht en de vorstelijke
bezoekers sloegen de bewegingen der
imposante groepen met onverflauwde
belangstelling gade.
Doch het admiraalzeilen, hoe kun
stig en imposant het ook mocht zijn,
zou niet het hoogtepunt vormen. Het
hoogtepunt werd iets heel anders, n.l.
een onverwachte, ongekunstelde, maar
ook niet te stuiten doorbraak van de
duizend boten, de schouwen, valken,
larken, regenbogen, pampusjachten,
sharpies, vrijbuiters en wat zich nog
meer voor vaartuigen met of zonder
zeil op het Snekermeer bevonden.
Een ogenblik was het, of het water
was verdwenen en met het water de
„Piet Hein". Het was nog slechts een
woud van masten en zeilen. Men kon
over afstanden van honderden meters
van de ene boot op de andere stappen.
En temidden van dit gekrioel doken
Partai Rakjat
wil onderhandelingen
niet hervatten
OOK TEGENSTANDER VAN HET
„IMPERIALISTISCHE"
MARSHALL-PLAN.
Volgens „Antara" heeft het eerste
congres van de Partai Rakjat („Volks
partij"), dat gehouden werd van 10 tot
12 Augustus, met betrekking tot bin
nenlandse aangelegenheden besloten,
accoord te gaan met het nationaal pro
gram ln zijn geheel, het te steunen en
zijn goedkeuring te hechten aan de
houding van het hoofdbestuur van de
Partai Rakjat, dat zijn medewerking
verleende aan de vorming van de Ge-
rakan Revoloesi Rakjat volksrevolu-
tionaire beweging).
Voorts besloot het congres, er bij
de regering op aan te dringen de on
derhandelingen niet meer voort te
zetten.
Als motivering van deze besluiten
voert het congres van de Partai Rakjat
onder meer aan, dat de C. v. G. D. van
de Verenigde Naties tot dusver geen
definitieve houding heeft aangenomen
en dat het Nederlandse imperialisme
stellig zijn beloften niet zal nakomen.
Het congres besloot verder, er bij de
regering op aan te dringen, zo spoedig
mogelijk een algemene mobilisatie af
te kondigen.
De Partai Rakjat zal het verzet van
het volk in de bezette gebieden, zoals
West-Java, steunen.
Tevens zal er bij de regering op aan
worden gedrongen Tan Malakka en de
zijnen in vrijheid te stellen, daar de
redenen van zijn arrestatie niet vol
doende geacht worden. De regering was
indertijd overgegaan tot de arrestatie
op verzoek van de republikeinse dele
gatie, opdat de onderhandelingen met
de tegenpartij voortgang konden vinden.
Voorts dient Tan Malakka in vrijheid
gesteld te worden, omdat zijn gevan
genschap reeds lang genoeg heeft ge
duurd; het is gebleken, dat de strijd
voor de vrijheid sedert de arrestatie
van Tan Malakka c.s. in kracht is af
genomen, hetgeen de revolutie nadelig
beïnvloedt
Met betrekking tot de buitenlandse
politiek van de Republiek besloot het
congres, conform de Inhoud van het
nationaal program, te allen tijde te zul
len streven naar de erkenning van de
Republiek door het buitenland, doch
er voor zorg te dragen, buiten de di
plomatie te blijven, die de Republiek in
een eventuele oorlog zou kunnen be
trekken. Het congres besloot ten slotte
ieder plan, dat het imperialisme helpt
voortbestaan, zoals het Marshall-plan,
te verwerpen.
TREIN MET EVACUEES UIT
REPUBLIEK GEARRIVEERD.
75 in plaats van 275!!
Verleden week Donderdagavond arri
veerde op het station Manggarai te Ba
tavia wederom een trein niet evacuees
uit de Republiek.
Ditmaal kwamen slechts 75 per
sonen mede, hoewel het ln de bedoeling
lag, dat met deze trein ook 200 ver
weesde kinderen zouden meekomen.
Het transport van deze kinderen is reeds
herhaalde malen uitgesteld en ook dit
maal waren er moeilijkheden gerezen,
zodat zij op het moment van het ver
trek van de trein nog niet te Gombong
waren aangekomen. De trein vertrok
dus zonder hen naar Batavia. (Aneta).
ZEG MIJ WIE UW VRIENDEN ZIJN..
De republikeinse vertegenwoordiger
in Australië, dr Roesman, heeft ter ge
legenheid van de derde verjaardag van
de vestiging der Republiek een receptie
gegeven, die door de ambassadeur van
de Sovjet-Unie, Nikola M. Lifanof,
vooraanstaande leden van de Russische
ambassade, de Chinese ambassadeur en
vertegenwoordigers van de regeringen
van India, Nieuw Zeeland en Australië
werd bijgewoond. Er waren géén En
gelse, Franse, Nederlandse en Ameri
kaanse vertegenwoordigers aanwezig.
Soeripno, republikeinse vertegen
woordiger in Praag, zal Donderdagmid
dag aan vice-president Hatta rapport
uitbrengen betreffende het verdrag.dat
door zijn toedoen tussen de Republiek
en de Sovjet-Unie tot stand is gekomen
om gezanten uit te wisselen, 5ldus meldt
Antara.
(Wij tekenen hierbij aan, dat Antara
spreekt van „gezanten", waar tot dus
verre slechts melding werd gemaakt van
consulaire betrekkingen Red. L.D."),
VEEL BEWOLKING.
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Aanvankelijktoenemende bewolking
met vooral in het Zuiden van het land
tijdelijk regen. Meest matige Zuid-
Oostelijke wind.
Later: wisselende bewolking met
plaatselijke buien. Matige tot krachtige
naar Westelijke richtingen draaiende
wind. Koel weer.
19 Augustus.
Zon op: 5.30 uur; onder: 19.56 uur.
Maan op: 20.52 uur; onder: 4.38 uuf
(V. M.)
Hoogwater te Katwijk te 3.37 en 16.03
uur.
