De geldzuivering in Duitsland
Het grote Amerikaanse
verkiezingspektakel begint
Reizigers voor het Witte Huis,
Washington, D. C. instappen...
WEERBERICHT
Met een enkel woord
87ste Jaargang
DINSDAG 22 JUNI 1948
LEIDSCH
No. 26418
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredactie: B. W, Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f3,90 per 3 maanden; 30 cents per week
Telefoon Dir. en Adm.: 25041; Red. 21507
Witte 6ingel 1, Leiden - Giro no.: 57055
Ook een Russische sanering?
Het Britse militaire bestuur heeft
de tweede der wetten betreffende de
nieuwe valuta voor West-Duit-sland
gepubliceerd.
De bank der Duitse staten wordt
op grond van deze wet de enige in
stantie, welke bevoegd is tot het uit
geven van de nieuwe biljetten en mun
ten, bedoeld in de eerste publicatie van
Vrijdag j.l. Biljetten en munten zullen
luiden in Duitse marken en in pfen-
nige. De bank kan biljetten uitgeven,
die haar naam niet dragen. Zij moet
de coupures en de kenmerken van het
geld, dat zij uitgeeft, bekend maken.
Het hoofd van de financiële afde
ling van het Sovjet-militaire bestuur,
Maletin, verklaarde, dat de Sovjet
autoriteiten verwachten, dat de Wes
telijke geallieerden de „Deutsche
mark" in de Westelijke sectoren van
Berlijn zullen invoeren, zodra de Sov
jets hun monetaire hervorming be
kend maken. Dit zou tot mislukking
gedoemd zijn, zo zeide hij. Er zouden
„vastbesloten tegenmaatregelen" wor
den genomen, „aangezien er voor Ber
lijn geen ander betaalmiddel kan zijn
dan die, welke in de Soi^et-zone cir
culeert".
Alle spaarbanken te Berlijn hebben
medegedeeld, dat zij geen stortingen
meer zouden toelaten. Gedurende de
afgelopen dagen hadden zich voor de
banken, waar duizenden Berlijners
nieuwe rekeningen openden, queue's
gevormd.
De eerste dag van de invoering van
de „Deutsche Mark" in West-Duits-
land bleek een kopersmarkt met zich
mee /te hebben gebracht, althans voor
het ogenblik. Te Frankfort waren van
de lederwinkels de etalages gevuld met
handkoffers, manicure-etui's en reiskof
fers. Sommige winkeliers stelden ter
mijnbetalingen in om aan het geld
tekort tijdens de overgangsperiode te
gemoet te komen. Te Duesseldorf koch
ten de Duitsers voor het eerst sedert de
oorlog bloemkool, aardapelen en spi
nazie vrij. De politie arresteerde te
Hamburg 480 personen, nadat deze hun
nieuwe marken hadden gehaald.
Sommige van hen werden als „ge
zocht" herkend, andere konden niet
verklaren hoe zij in hun levensonder
houd voorzagen.
De Duitse economische commissie
van de Sovjet-zone in Duitsland
heeft een ontwerp-decreet goedge
keurd voor een valutahervorming in
genoemde zone, aldus het Duitse
persbureau A.D.N., dat met Sovjet
licentie werkt.
Na een geheime bijeenkomst van
de commissie heeft de voorzitter het
ontwerp ter goedkeuring gezonden
aan maarschalk Sokolofsky. De com
missie heeft voorgesteld de regeling
ook voor Berlijn te doen gelden.
BESPREKINGEN.
Generaal sir Brian Robertson, de
Britse militaire gouverneur van Duits
land, heeft aan maarschalk Sokolofsky
de Sovjet-Russische opperbevelhebber,
medegedeeld, bereid te zijn vier-mo-
gendliedenbespreklngen te voeren over
de geldhervorming in Duitsland, hetzij
ln eigen persoon, hetzij door middel
van zyn staf.
In een brief aan de Sovjet-maar
schalk wees Robertson categorisch de
Sovjet-verklaring van de hand, dat
Berlijn een deel vormt van de Sovjet
bezettingszone.
Maarschalk Sokolofsky heeft het
voorstel tot het voeren van onder
handelingen tussen de vier mogend
heden aangenomen, zo wordt uit
Sovjet-bron vermeld.
Hedenmiddag zullen de besprekin
gen aanvangen.
HET VERKEER MET BERLIJN.
De Amerikaanse militaire gouverneur
in Duitsland, generaal Lucius Clay,
heeft meegedeeld, dat voor het vervoer
van de Westelijke zones naar Berlijn
geen gebruik meer zal worden gemaakt
van Amerikaanse militaire goederen
treinen als gevolg van het feit, dat de
Sovjets de lading aan een nauwkeurig
onderzoek wensen te onderwerpen.
Het goederenvervoer door de lucht
zal worden hervat.
Het zal het Russische militaire be
stuur niet worden toegestaan de Ameri
kaanse militaire treinen te inspecteren,
aldus Clay. Zulks zou schending van de
in 1945 tussen de vier partijen gesloten
overeenkomst betekenen.
De enige Amerikaanse militaire goe
derentrein die sedert Vrijdag heeft ge
poogd Berlijn te bereiken, staat nog op
een zijspoor te Marienbom in de Sov
jetzone. De commandant heeft strikte
orders geen Sovjetbeambten in de trein
toe te laten.
De Duitse goederentreinen woeden,
nadat zij zijn onderzocht, doorgelaten.
GEEN NIEUWE ZESLANDEN-
CONFERENTIE OVER DUITS
LAND.
Een" Labour-afgevaardigde heeft in
het Britse Lagerhuis de vraag gesteld,
of de minister van buitenlandse zaken
nieuwe zeslandenbesprekingen over
West-Duitsland overweegt teneinde de
voorstellen betreffende internationale
controle op de Ruhrindustrieën en de
Tol van de Duitse directeuren bij die
industrieën scherper te definëren.
Hector MacNeil, minister van staat,
verbonden aan het ministerie van bui
tenlandse zaken, antwoordde: „Frank
rijk heeft ons meegedeeld, dat het de
aanbevelingen van de conferentie tl
Londen aanvaardt, daarbij onze aan
dacht vestigend op het door de Franse
nationale vergadering gemaakte voor
behoud. De kwestie van het weder bij
eenroepen van de conferentie doet zich
niet voor. Nadere besprekingen over
het Ruhrgebied zullen worden gevoerd
in overeenstemming met artikel 12 van
het accoord".
Ronald Chamberlain (Labour) vroeg
vervolgens: „Geeft u toe, dat het hier
om hoogst ernstige en belangrijke kwes
ties gaat en dat internationaal beheer
van het Ruhrgebied, waarom de Fran
sen thans vragen, iets heel anders is
dan internationaal toezicht daarop?"
MacNeil gaf hierop geen antwoord.
Warbey (Labour): „Wilt u het daar
heen leiden, dat er opnieuw wordt ge
tracht overeenstemming tussen de vier
bezettende mogendheden te bereiken
over de unificatie van Duitslnad en is
u voornemens Bevin voor te stellen, dat
hernieuwde pogingen in die richting
worden gedaan?"
Ook deze vraag werd niet beantwoord.
Zweden handhaaft gewapende
neutraliteit
VERKLARING IN PARLEMENT.
De Zweedse minister van buitenlandse
zaken, Unden, heeft in 't Zweedse par
lement verklaard, dat er tussen Zweden,
Noorwegen en Denemarken verschil van
opvatting heerst omtrent de mogelijk
heid van een gemeenschappelijke ver
dediging.
Zweden had in Mei en Juni het initia
tief genomen voor besprekingen. Men
was echter overeengekomen niet haastig
te werk te gaan, daar slechts een diep
gaand onderzoek de drie landen in staat
zou stellen om de voor- en nadelen van
een dergelijke samenwerking na te gaan.
De Zweedse buitenlandse politiek is
niet gericht op isolationisme, aldus de
minister. Het deelnemen aan het plan-
Marshall toont duidelijk, dat Zweden
samen wil werken.'
Zweden onderhoudt een verdedigings
macht, welke aanzienlijk is in verhou
ding tot' zijn afmetingen. Haar taak is
het land te verdedigen tegen iedere mi
litaire aanval. „Met andere woorden, wij
handhaven een gewapende neutraliteit",
zo besloot Unden.
Fins-Russische overeenkomst
Radio Moskou heeft gemeld, dat 19
Juni tussen de USSR en de Finse rege
ring een overeenkomst is gesloten be
treffende regeling van conflicten en
grensincidenten. De besprekingen hier
toe, die op 8 Juni begonnen zijn, had
den "plaats in een vriendschappelijke
sfeer en in een geest van wederzijds be
grip, zo wordt er aan toegevoegd.
Zuid-Afrika tegen het
communisme
De minister van justitie van Zuid-
Afrika, Swart, heeft te Pretoria ver
klaard, dat hij bezig was de kwestie van
het communisme in de unie te bestu
deren, met het doel „het uit te roeien".
Op een vraag, of bepaalde delen van de
bepalingen betreffende nationale veilig
heid, die Vrijdag door de regering wer
den ingetrokken, niet nuttig zouden zijn
geweest om het communisme buiten de
openbare diensten te houden, antwoord
de Swart: „Ja, maar ik wil deze kwestie
volgens de gewone wetgeving behandelen
en niet op grond van een oorlogsmaat
regel".
Krachtens de door de regering inge
trokken maatregelen was het aan rege-
ringsemployé's verboden zich aan te slui
ten bij de fascistische organisatie „Os-
sewabrandwag" en de „Broederbond",
een geheime Afrikaans-sprekende ver
eniging.
AMERIKAANSE GEWAPENDE HULP
AAN WEST-EUROPA.
Een woordvoerder van het ministerie
van landsverdediging der V.S. heeft ver
klaard, dat <fe volgende stap ter voor
bereiding van „gewapende Amerikaanse
bijstand voor de West-Europese ver-
dragslanden" diplomatieke besprekingen
zullen zijn tussen de Verenigde Staten
en de vijf landen der Westelijke unie:
België, Frankrijk, Groot-Brittannië. Lux
emburg en Nederland.
Er is nog geen datum vastgesteld, zo
ging de woordvoerder verder, maar
waarschijnlijk zal het binnen twee of
drie maanden gebeuren.
Deze besprekingen zullen aan het over
leg tussen de militaire staven vooraf
gaan.
DE KOMENDE DONAUCONFERENTIE
In gezaghebbende kringen te Londen
wordt verklaard, aldus meldt Reutels
diplomatieke correspondent, dat Enge
land op de Donauconferentie, die 30 Juli
te Belgrado of te Boedapest geopend
wordt, zich zal verzetten tegen elke her
ziening van het vooroorlogs systeem der
contróle op de Donauscheepvaart, waar
de vier grote mogendheden en de lan
den, waar de Donau doorheen stroomt,
het niet met algemene stemmen over
eens zullen zijn. Dit houdt in, dat de
Slavische groep van staten niet met een
enkelvoudige meerderheid de Westelijke
mogendheden uit zullen kunnen sluiten
van enig aandeel in een nieuwe Donau-
regeling. Men verwacht, dat dit de voor
naamste hinderpaal voor overeenstem
ming zal zijn. De Westelijke mogendhe
den willen herstel van internationale
controle als voor de oorlog, de Sovjet-
Unie wil de controle in handen houden
van de overstaten, waar zij nu een van
is.
DE STAKING IN LONDEN EINDIGT.
De afgevaardigden van 3.000 stakende
havenarbeiders to Londen hebben bij
stemming besloten morgen het werk te
hervatten.
De komende verkiezingen
in Amerika
CONGRES REPUBLIKEINSE PARTIJ
Dwight Green, gouverneur van Illinois
heeft in een toespraak tot het congres
van de republikeinse partij te Philadel
phia verklaard, dat een republikeinse
president „het ministerie van buiten
landse zaken van personeel zou voor
zien, dat onze diplomatie in elke hoek
van de wereld zou doen respecteren".
„Het is een oude beproefde republi
keinse traditie, dat de Amerikaanse
invloed overal moet worden gevoeld,
waar Amerika een wettige plicht in
de wereld buiten onze poorten heeft".
Wij zullen niets doen, dat een oorlog
uit kan lokken en tijdens dit congres
een werkelijk verbond voor vrede slui
ten, aldus Green.
Hij verkaarde, dat de V.S. „het recht
hebben een werkelijke tegenwaarde
een werkelijke tegenwaarde in vrede en
veiligheid te verwachten voor de
Marshall-hulp aan Europa". Deze hulp
moet niet uitsluitend een voortzetting
van het leen- en pachtstelsel en de
schenkingen zijn, zo zei hij.
Green viel vervolgens de diplomatie
van de „New Deal" aan, die „een over
winning had weggegooid, lang voordat
onze soldaten deze hadden afgedwon
gen". Deze diplomatie had de Sovjets
toegestaan Berlijn te nemen. „Te Tehe
ran en Yalta ging een „New Deal"-pre-
sldent accoord met de Sovjet-overheer
sing over Polen en een groot deel van
China. Te Potsdam bevestigde een an
dere ..New Deal"-president de Sovjet
overheersing over de satelliet-landen en
het alleen-recht der Sovjet-Unie om
Oost-Duitsland en Oost-Oostenrijk te
bezetten. Hun nutteloze politiek om de
communistische Sovjet-Unie tevreden te
stellen zette de klok van de Poolse vrij
heid twee eeuwen terug en bereidde de
weg voor de vernietiging van de repu
bliek Tsjecho-Slowakije". Green criti-
seerde daarop de regeringspolitiek ten
aanzien van Palestina.
De koude oorlog is een gevolg van
de verzoenende politiek van de New
Deal ten aanzien van het communis
me, aldus Green. „Met onze beste wil
en onze grootste bekwaamheid moe
ten wij de uitdaging van het com
munisme een infectie van een valse
leer in de gehele wereld tegemoet
treden" zo besloot Green.
Men verwacht, dat het congres het
isolationisme zal verwerpen.
DE BESPREKINGEN INZAKE
PALESTINA.
Graaf Folke Bernadotte. de bemidde
laar der VN voor Palestina, heeft ver
klaard te hopen deze week voorstellen
voor een regeling van het Palestijnse
vraagstuk „zwart op wit" te krijgen.
Hij gaf te verstaan, dat de Arabische
en Joodse deskundigen zich op Rhodos
bevinden voor het verstrekken van in
lichtingen „teneinde ons in staat te stel
len voorstellen voor de toekomst te
doen".
Zij zullen niet verantwoordelijk ge
steld worden voor de voorstellen, aldus
Bernadotte, noch zullen zij te maken
hebben met de voorstellen, welke ik uit
eindelijk aan twee partijen zal doen.
Harold Evans, die kortelings was be
noemd tot neutrale gemeentelijke com
missaris van Jeruzalem is afgetreden en
zal naar de V.S. terugkeren.
In een brief aan Trygve Lie. de se
cretaris-generaal der VN, verklaarde
Evans te menen, dat het geen nut had,
dat hij zijn plichten thans te Jeruzalem
waarnam. Hij voegde er aan toe. dat de
zaak van vrede en verzoening in Jeru
zalem, die hem er toe gebracht had zijn
benoeming te aanvaarden, het best ge
diend zou zijn, als aan graaf Bernadotte
de vrije hand gelaten werd zich met het
vraagstuk bezig te houden.
HAGANAH EN IRGOEN IN
BOTSING.
AFP' deelt mede, dat een schip met
oorlogsmateriaal aankwam tussen Haifa
en Tel Aviv. Het lossen zou geschieden
onder bescherming van een sterke Ir-
goen-afdeling, doch de Naganah, die per
radio was ingelicht, zond gewapende
troepen en gaf de Irgoen bevel het schip
te doen vertrekken. Ondertussen had een
vliegtuig van de VN het schip opgemerkt
en de afvaardiging te Tel Aviv gewaar
schuwd. Dadelijk begaven zich een Ame
rikaanse en een Franse waarnemer naar
de aangeduide plaats. De Irgoen wei
gerde gehoor te geven aan het bevel van
Haganah en koos stelling op ongeveer
een kilometer afstand van het strand,
waartegenover ook de troepen van de
Haganah in stelling gingen.
De onderbevelhebber van de Irgoen
heeft voor de radio gezegd: „Wij delen
het land mede, dat de Haganah ergens
in Palestina de Irgoentroepen aanvalt
en dat reeds verscheidene manschappen
zijn gedood of gewond. De Joodse staat
is in gevaar en de komende uren zijn
beslissend want indien de Haganalf deze
strijd niet dadelijk stopzet, kan een
burgeroorlog uitbreken."
Aankomst van enige leden van de groep der „negen mannen" op het vliegveld
Kemajoran te Batavia. De „negen mannen", brengen op uitnodiging van de
Nederlandse regering en de Luit.-G. G. een bezoek aan Indonesië. De heren
mr E. M. J. A. Sassen, P. A. Kerstens, mr A. J. Joekes en prof. L.
A. Logemann arriveerden op 16 Juni en werden o.a. verwelkomd door prof.
Romme (geheel links), die met het lid. mr D. U. Stikker reeds eerder aan
kwam. (Foto ANP-A.)
(Van onze correspondent)
Gisteren begon de voorlaatste fase
van het Grote Amerikaanse Verkie-
zings Spekta kei
De Republikeinse Partij komt name
lijk in de Convention Hall in Phila
delphia bijeen om daar onder luidruch
tig vergaderen tot overeenstemming te
geraken, wie harer zonen in November
van dit jaar de candidaat zal zijn voor
de uitermate moeilijke, maar o zo be
geerde taak van President der Verenigde
Staten 19491952.
In totaal 1094 afgevaardigden uit de
48 staten zullen hun stem uitbrengen;
voor de nominatie is een gewone meer
derheid (548) vereist, maar heeft een
maal een candidaat de nominatie ver
kregen, dan wil het goede gebruik, dat
alle anderen zich terugtrekken, waarop
de nominatie „met algeméne stemmen"
wordt gemaakt.
Naar schatting zijn er thans nog wel
een lö Republikeinen, die met hoop
in het hart naar de oude Quakerstad
vertrekken, onder het motto „je kunt
nooit weten". Het veld, dat echter een
serieuze kans maakt, is veel kleiner en
bestaat thans uit (in alphabetisohe
volgorde)
Thomas Dewey (Gouverneur van de
Staat New York)
Joe Martin Speaker van het Huis
van Afgevaardigden)
Harold Stassen (ex-Gouverneur van
Minnesota en kruisvarend politicus)
Robert Taft (de belangrijkste Repu
blikeinse senator voor binnenlandse
aangelegenheden)
Arthur Vandenberg, (belangrijkste
Republikeinse senator voor aangelegen
heden op het gebied der Buitenlandse
politiek)
Earl Warren (Gouverneur van de
Staat Caiifornië)
WEINIG VERANDERING
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Wisselend bewolkt met plaatselijke buien
hier en daar met onweer. Meest mati
ge wind tussen West en Zuid. Weinig
verandering in temperatuur.
23 JUNI.
Zop op: 4.20 uur; onder 21.04 uur.
Maan op: 23.12 uur; onder: 5.27 uur
(VM.)
Hoogwater te Katwijk te 4.46 en 17.14 u.
Dit nummer bestaat uit vier paginal
BINNENLAND.
Bij beschikking van de minister van
Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening
is met Ingang van 1 Juli 1948 de zuive
ringsraad voor de landbouwindustrie op
geheven.
Op de Rijksweg Lochem-Goor slipte
een trailer met aanhangwagen en kwam
in botsing met een vrachtauto. De 18-
larige H. Sasbrlnk uit Haarle (gem. Hel-
lendoom), raakte tussen beide werktui
gen bekneld en werd vrijwel op slag ge
dood.
BIJ beschikking van de minister vary
O., K. en W. is ingesteld de functie van
adviseur, belast met het toezicht op de
van Rijkswege gesubsidieerde symphonie-
orkesten. Als zodanig is benoemd dr C. L.
Walther Boer te 's-Gravenhage. dlo deze
functie zal vervullen naast zijn ambt van
Inspecteur voor het muziekonderwijs.
In de loop ener serie schermutselin
gen, welke onlangs plaats had in Midden-
Java, tussen afdelingen van de T.N.I. en
strijdkrachten van de Hizboellah (ge
vechtseenheden van de Masjoemi) werden
16 leden van dc T.N.I. en 35 volgelingen
van de Hizboellah gedood.
De directeur van de Kon. Ned. Jaar
beurs. mr J. Milius, is in gezelschap van
de heer J. den Tex per vliegtuig naar
Barcelona vertrokken voor een bezoek
aan de 16e Spaanse Jaarbeurs. Dit is het
eerste na-oorlogse officiële bezoek, dat
door de Utrechtse Jaarbeurs aan een
Spaanse zusterinstelling wordt gebracht.
Met Ingang van 1 Juli a.s. wordt het
postwisselverkeer met de Ver. Staten ln
belde richtingen hervat, op de beperken
de voorwaarden, die ook gelden in het
overige postwisselverkeer met het buiten
land.
BUITENLAND.
Radio Rome meldt, dat midden Juli
een Italiaanse handelsdelegatie naar Mos
kou zal vertrekken om oespreklngen te
voeren over een handelsovereenkomst
met de Sovjet-Unie.
Beide huizen van de Zweedse Rijks
dag hebben hun goedkeuring gehecht aan
het uittrekken van een som van 205 mll-
lloen kronen voor het versterken van
's lands defensie.
Het Hooggerechtshof der V.S. heeft
met algemene stemmen de uitspraak van
een lager hof bekrachtigd waarbij de be
schuldiging tegen de C.I.O., dat zij vak-
vereniglngsgelden voor politieke doelein
den had gebruikt, van de hand werd ge
wezen.
Wegens de verkiezing van Gottwald
(comm.) tot president van de Tsjecho-
Slowaakse republiek is Zondag J.L in alle
R.K. kerken van TsJecho-Slowakije een
dankmis gecelebreerd.
Het Franse kabinet besloot, dat men
de politiek van het bevriezen der lonen
zal voortzetten en dat slechts enkele
kleine plaatselijke wijzigingen eventueel
zullen worden aangebracht.
Bij de Pengest-fabrieken dreigt ook een
staking.
Overstromingen worden gemeld uit
Zuid-Frankrijk, Zwitserland. Tirol en
Japan. Er zijn geen slachtqffers, maar wel
ls grote schade aangericht.
Brigade-generaal Taylor, de Ameri
kaanse openbare aanklager te Neurenberg
heeft een verzoek gericht tot het Ameri
kaans militair gerechtshof om de uit
spraak ten aanzien van Alfred Krupp en
elf medebeschuldigden, allen leden van het
Krupp-wapenconcern, te herzien.
Het hof had van vervolging afgezien,
daar het meende onvoldoende bewijzen
te hebben ln verband met een beschul
diging wegensmisdaden tegen de vrede.
In de fabriek van de .Hercules
Powder Company" te Kenvll (New Jer
sey) heeft een zware ontploffing plaats
gehad waarbij drie personen om het le
ven zijn gekomen en velen gewond. De
ontploffing was op 80 km. afstand te
voelen. Hoog boven de fabriek hing na
het gebeurde een geel-rode rookwolk en
op 16 km. afstand dwarrelden roet en
verbrande papiersnippers neer.
Het Canadese Lagerhuis heeft de
internationale tarwe-overeenkomst, waar
aan 36 landen deelnemen geratificeerd.
De overeenkomst heeft ten doel, de tarwe-
prijs voor een periode van vijf jaar te
stabiliseren.
Na de publicatie van een herderlijk
schrijven van de R.K. aartsbisschop van
Praag, dr Beran, waarin opnieuw gewezen
werd op de beslissing der Tsjecho-Slo-
waakse bisschoppen, volgens welke pries
ters der RK. kerk geen politieke functies
behoren te vervullen, aangezien de moge
lijkheid vai^ bestraffing door de wereld
lijke rechter in strijd wordt geacht met
hun priesterlijke plichten, zijn een aan
tal Tsjecho-Slowaakse priesters van hun
kerkelijke functies ontheven wegens po
litieke activiteit.
Aangezien ddt jaar de Republikeinse
nominatie voor 80% zekerheid biedt op
het Presidentschap, bestaat er in Ame
rika voor de Republikeinse Conventie
ontzaglijke belangstelling. Kranten,
tijdschriften en radio zijn er vol van en
aangezien de Amerikaan nimmer rust
bezit om de loop der gebeurtenissen af
te wachten, zijn er tientallen „polls"
(onderzoek naar publieke opinie) ge
houden om te trachten de sluier op te
lichten. Gepolld zijn de leden van de
volksvertegenwoordiging (favoriet Taft),
de leidende politieke journalisten in de
48 staten (favoriet Vandenberg), de
Gouverneurs van de 43 staten (favo
riet Dewey), gepolld zijn groepen zus
en groepen zo, en ongeveer iedereen.En
alle hebben bij deze „polls" niet de
éne man kunnen aanwijzen, zij hebben
het veld der waarsohijnlijken verder
teruggebracht tot 4 gegadigden: Dowey,
Stassen, Taft en Vandenberg, met an
dere woorden precies wat wij 6 maan
den geleden ook al wisten.
In de laatste weken is Stassen wat
teruggevallen en Dewey wat omhoog
gekrabbeld. Taft is vrijwel op het oude
plan gebleven. Vandenberg doet niets,
maar de loep der geschiedenis drijft
„Van" onweerstaanbaar op de voor
grond. De aanval op het Marshall plan,
waarbij gedreigd werd de geldmiddelen
met bijna \Vz milliard dollar te be
snoeien, kwam geheel op zijn hoofd
neer en het moet gezegd: „Van" heeft
weer braaf van zich afgesproken op
Capitol Hill, en hij is weer in het mid
den der publieke discussie geraakt. Hij
is nog altijd het „dark horse", de com
promis candidaat bij uitstek, voor al
diegenen, die menen dat noch Dewey,
noch Taft de vereiste 548 stemmen zul
len halen en de oplossing dus gezocht
moet worden in de richting van een
compromis. Aan de andere kant kan
Vandenberg thans niet anders dan sterk
de rol van internationalist blijven spe
len, hetgeen hem bij een lang niet on
belangrijke sector der Republikeinse
Partij minder populair maakt.
Aangezien iedereen momenteel voor
spellingen doet, welnu dan hier nog één
er bij: Dewey krijgt de nominatie. Zou
echter Taft een blok worden op het
pad van Dewey, dan zal Taft daar zelf
weinig zijde bij spinnen, maar gaat de
nominatie naar Vandenberg. Dewey en
„Van" zijn beide goede stemmentrek- s
kers in November. Slechts indien de 1
Conventie te overmoedig wordt en de
kansen der Partij te hoog aanslaat,
lijkt een candidatuur van Taft mogelijk.
Stassen zou een candidaat zijn, die
goed bij het publiek ligt, maar het zal
wel niet nodig zijn om hem de candi
datuur te geven. De jonge Stassen zou
eventueel een goede Vice-President
kunnen zijn, maar dan alleen met Van
denberg als President, want noch De-
wey, noch Taft lusten Harold.
Het kan niet ontkend worden, dat1
Taft's positie strategisch de meest be- j
langrijke is. Realiseert hij zich de on-
mogelijkheid van een eigen candida
tuur, dan heeft hij het in zijn hand om
zijn blok gedelegeerden hun vrijheid
terug te geven. resp. die steun in de
ring te gooien voor iemand, die vcor
Taft acceptabel is, hetgeen zouden
kunnen zijn Dewey, Vandenberg en
Warren. In mindere mate heeft Van
denberg een dergelijke positie en in
dien hij zelf niet zou willen, dan zou
men kunnen verwachten, dat „Van"
Groot Grieks offensief ingezet
NAAR HET EINDE VAN DE
GUERILLASTRIJD?
Aan een nieuw offensief tegen de
Griekse guerillastrijders nemen zes di
visies regeringstroepen in het gebied van
West-Macedonië deel. Drie divisies voe
ren de strijd en drie houden zich ge
reed om eventueel guerillastrijders de
pas af te snijden.
Dit is, aldus Reuter, tot nu de groot
ste operatie door Griekse regerings
strijdkrachten tegen de troepen van ge
neraal Markos.
De regeringsluchtmacht heeft reeds
installaties en opslagplaatsen gebombar
deerd. Ook de marine staat gereed om
de regeringstroepen bij te springen. De
generale staf der regering bewaart het
stilzwijgen over de resultaten.
Men verwacht, dat de guerilla-strjjd
nu spoedig zal zijn gebroken.
Perscorrespondenten in Macedonië ma
ken melding van een bericht, volgens
hetwelk de militaire autoriteiten een
boodschap van generaal Markos, de
Griekse partisanenleider, onderschept
hebben, waarin hij het Joegoslavische
staatshoofd, maarschalk Tlto, dringend
om militaire hulp heeft verzocht.
Veertig van honderdnegentien officie
ren en manschappen der Griekse vloot
zijn door een Atheens militair gerechts
hof ter dood veroordeeld, wegens sabo
tage ten gunste van het communisme.
19 anderen werden tot levenslange ge
vangenisstraf veroordeeld, negen tot
tien jaar en tien tot twee jaar. 41 be
schuldigden werden vrijgesproken.
Staking in België geëindigd
De vertegenwoordigers van werkgevers
en werknemers in de Belgische metaal
nijverheid zijn gisteren tot een accoord
gekomen. De staking die 6 dagen heeft
geduurd is hiermede geëindigd.
De katholieke en socialistische vak
bonden hebben de arbeiders verzocht het
werk heden te hervatten.
Op grond van de bereikte overeen
komst zal de zgn. stiptheidspremie van
5 procent ,te rekenen van 1 Juni 1948
af, in het loon worden opgenomen'.
Verder zal de exportbelasting van 3
procent voor de metaalnijverheid en de
staalindustrie worden gehandhaafd tot
31 December 1948. De opbrengst van
deze uitvoerbelasting zal aan de ar
beiders van de staalindustrie en de
metaalnijverheid ten goede komen in
een vorm, die nog nader door de rege
ring zal worden bepaald. Ook de ar
beiders in de mijnindustrie zullen van
het aldus te scheppen fonds profiteren.
Verder zullen in gevallen waar het
loon onrechtvaardig laag is, maatrege
len worden genomen om dit op een re
delijker peil te brengen.
De regering zal verder nog voor 31
December a.s. een bedrag van fr. 600
millioen ter beschikking stellen in de
vorm van zgn. „uitrustingsbons". Het
betreft hier waardebons, waarop de
arbeiders huishoudelijke artikelen en
kleding kunnen aanschaffen. Met be
trekking tot de burgerlijke mobilisatie is
een accoord tot stand gekomen, waar
van nog geen details bekend zijn. Aan
genomen wordt echter, dat deze nog
uit de oorlogsdagen afkomstige maat
regel zal worden ingetrokken.
Ten slotte heeft de regering toege
zegd. nog vóór het einde van de par
lementaire zitting de reorganisatie van
de Nationale Bank van België, van de
nationale maatschappij tot het ver
strekken van credieten aan de industrie
en de structuurhervormingen in de be
drijven in stemming te zullen brengen.
zijn invloed ten gunste van Dewey doet
gelden,
POTVERTEREN IN
CONVENTION HALL
Gaan we thans over tot de eerste
ballotage. Met grote reclameborden met
partijslogans maken de verschillende
delegaties onder het daverende geblaat
van hoempa-orkesten een rondgang
door de Convention Hall. Tot op dat
ogenblik lijkt de 'Conventie nog meer
op een dagje potverteren dan op een
ernstige politieke bijeenkomst. Vervol
gens betreden de delegatievoorzitters
het spreekgestoelte, in alphabetisohe
volgorde gerangschikt naar de staat varu
herkomst. Eerst Alabama, dan Arizona,
Arkansas, Caiifornië enz., enz. tot Wyo
ming toe. De eerste bailotage is dit
keer onbelangrijk. Uit beleefdheid ten
opzichte van verdienstelijke figuren uit
de eigen staat zullen dit jaar heel wat
„favorite sons" candidaat worden ge
steld, het merendeel waarvan verder
geen schijn van kans maakt. Bij deze
eerste ballotage verwacht Dewey 329
stemmen, Taft 250, Stassen 175 en Van
denberg favorite son van Michigan
41 stemmen. Niemand heeft dus de
vereiste meerderheid en het spel gaat
nu in ernst beginnen. Bij de tweede
ballotage vallen de meeste favorite sons
uit en de vrijkomende stemmen gaan
naar de grote gegadigden. Verwacht
wordt, dat al deze groten in stemmen-
tal vooruit zullen gaan, zonder noch
tans de 548 te halen. Nu wordt het voor
de delegaties uitkijken. Wie lijkt sterk?
Dan met hem meegaan, want het is
altijd leuk om op de winner gestemd!
te hebben. Deze onverwachte verschui
vingen in de richting van de vermoe
delijke winner worden hier genoemd
„to climb on the band wagon", in gqed
Hollands: met de# muziek meehollen.
Wie er tijdens de 2de, 3de en 4de bal
lotage niet in slaagt vooruit te komen,
is vrijwel ten dode gedoemd, men begint
hem dan aan alle kanten af te vallen.
Dewey hoopt bij ongeveer de 4de bal
lotage zijn meerderheid te hebben. Is
hij er dan nog niet, dan zal de zahk
wel op Taft zijn vastgelopen en dan
b >gint het gebakkelei en geconfereer
pas goed. Komt men de eerste dag niet
tot een resultaat, dan wordt er
's avonds in de hotelkamers zwaar aan
hoge politiek gedaan, worden delegaties
bewerkt; worden politieke gunsten in
het vooruitzicht gesteld.
Meer dan de helft van alle nomina
ties geschiedde in het verleden bij de
eerste ballotage. Maai' het kan z'.c'n
voortslepen tot van 5 .tot 50 ballotages
toe en het record wordt gevormd 'J or
103 -«allotages uitgestrekt óver 9 verga
deringen. eer. teken ^an *r?nTl vze
Interne partiivernee dheld
Dit is de situatie Deze week zullen
de persbureaüx het rrote nieuws vnn
Philadelphia uit de were c) ln flits".n,
Laat ons de adem inhouden en het ooc
gespitstl
