Joodse Staat „Israël" geproclameerd
Palestina strijdtoneel
De Arabische landen zijn in actie
WEERBERICHT
Herbouw van kerken wordt van
staatswege betaald
Met een enkél woord
Nog een stukje Grondwetswijziging
Mogelijk maken van burgerlijke slaaf van beleg
87ste Jaargang
ZATERDAG 15 MEI 1948
No. 26387
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny x
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f 3.90 per 3 maanden; 30 cents per week
Telefoon Dir. en Adm.: 25041; Red. 21507
Witte Singel 1, Leiden - Giro no.: 57055
Hedennacht is voor Palestina de be
slissende phase ingegaan. Engeland
heeft dan het mandaat, eens door de
Volkenbond verleend, neergelegd! 30
jaar heeft Engeland het heilige land
beheerd, waarvan plm, 27 jaar als man
dataris. Het heeft gefaald in zijn be
heer, want het is er niet in geslaagd om
Joden en Arabieren tot elkaar te bren
gen en zodoende een oplossing te vin
den. Londen erkent het volmondig,
maar het troost z*ch met de gedachte,
dat het ieder ander precies zo zou zijn
vergaan
En daarin schuilt veel waars. Zelfs
aangenomen, dat vele fouten zijn ge
maakt, een overeenstemming te bren
gen tussen het Zionisme, dat een eigen
Joodse staat opeist en de Arabieren, die
een zelfstandige Joodse staat beslist
weigeren te erkennen, zie, dat gaat bo
ven menselijke kracht! Ware er een
Volkenbond geweest, die over macht
had beschikt, mogelijk zou veel anders
zijn verlopen en zeker geldt dit voor de
U.N.O., de opvolger van de Volkenbond.
Maar, helaas, kracht en macht ontbre
ken dit college. En dientengevolge
zwalkt' het scheepje van de Verenigde
Naties her en derwaarts. Een ogenblik
leek het er op, dat de Palestijnse
kwestie tot een eind-oplossing zou wor
den gebracht, toen het verdelingsplan
werd aanvaard, zij het onder sterk ver
zet, maar later werd daarop teruggeko
men, toen bleek, dat het de Arabieren
ernst was met hun verzet. Weliswaar
werd het verdelingsplan niet direct her
roepen, maar vele voorstanders lieten
het in de steek en niemand denkt aan
handhaving van dit plan, omdat de
macht om het uit te voeren, zoek is
De fatale datum van de verdwijning
der Engelsen uit Palestina is aange
broken en nog steeds is te Lake Success
geen beslissing gevallen.
Men beraadslaagt en beraadslaagt,
doch besluiten laten op zich wachten.
Intussen hebben beide rechtstreeks
betrokken partijen niet stil gezeten. De
Joden zijn, zonder af te wachten, direct
in actie gekomen en hebben gebruik ge
maakt van hun overmacht over de
Arabische guerilla-strijders om het door
de UN.O. aangenomen verdelingsplan
in de practijk om te zetten. Aan de
practische verwezenlijking mankeert
dientengevolge slechts weinig meer. De
Zionisten zullen de kroon op hun werk
zetten door hedennacht de zelfstandige
Joodse Staat uit te roepen, zoals de
Joden zich dat sinds 20 eeuwen hebben
gedroomd
Maar eveneens hedennacht, komen de
Arabische staten in beweging! Aanvan
kelijk schijnen zij eerder te hebben wil
len ingrijpen, doch de Britse verklaring,
dat zij geen overschrijding der grenzen
tijdens bun mandaat zouden dulden,
heeft hen blijkbaar daarvan terugge
houden.
Nu dat mandaat is geëindigd, leggen
ook zij elke aarzeling terzijde en he
dennacht hebben de Arabische strijd
krachten de grenzen overschreden.
Daarmede is in Palestina de oorlog in
volle omvang ontbrand! Alle bespre
kingen over wapenstilstand in Jeruza
lem of waar ook hebben daarmede haar
betekenis verloren. Zij zijn nog slechts
een slag in de lucht geworden. Te ho
pen valt slechts, dat pieteit voor de hei
lige plaatsen haar vernietiging zal kun
nen voorkomen. Wij vrezen echter, dat
slechts het wijken van een van beide
partijen de catastrophe zal kunnen
voorkomen
In Joodse kringen heeft de mening
overheerst, dat de Arabische landen on
derling verdeeld waren. Speciaal sloeg
dat op de positie van koning Abdoellah
.van Transjordanië, die zou streven naar
een overheersende positie,, doch men zal
goed doen, deze veronderstelling thans
naar het land der vrome wensen te ver
wijzen. Koning Abdoellah heeft in eer
ste instantie zijn weflsen doorgedreven,
gezien de afkeuring van het beleid der
totdusvef in Palestina- gevoerde actie.
Bovendien is hij aanvaard als de leider
van de oorlog tegen het Zionisme!
In hoeverre ook Egypte zich aan de
leiding van koning Abdoellah onder
werpt, is nog twijfelachtig, maar in
ieder geval zullen ook de Egyptische
troepen hedennacht de grenzen over
schrijden en dus deelnemen aan het
offensief tegen de Joodse Staat. Ruzie
onderling na de strijd zal de Joden
weinig baat geven.
Waar de Westelijke mogendheden, in
de eerste plaats Engeland, de Arabische
staten van modern wapentuig hebben
voorzien en hun instructeurs hebben
geleverd voor opleiding van troepen,
verwachten wij. dat de Joden zullen ko
men te staan tegenover een niet te
stuiten overmacht.
En wie zal hun te hulp komen, ge
zien de onmacht der Verenigde Naties?
Wij vrezen, dat de Joodse droom een
kortstondig leven zal hebben en zal on
dergaan in een zee van bloed
Waarmede tevens Palestina voortaan
voor emigratie van Joden vrijwel zal
zijn gesloten!
Gistermiddag is op een plechtige bijeenkomst van de Joodse nationale raad
te Tel Aviv, de Joodse staat „Israël" geproclameerd. De raad was bijeengeko
men als vertegenwoordiger van het Joodse volk in Palestina en van de Joodse
beweging over de gehele wereld om in overeenstemming met de natuurlijke
en historische rechten van het Joodse volk en de resolutie van de algemene
vergadering der V. N. de stichting van een Joodse staat, „Israël" genaamd te
proclameren. Totdat de te verkiezen lichamen gekozen zullen zijn, zal de
raad als voorlopige regering van de staat Israël optreden. De lichamen zul
len gekozen worden volgens een grondwet, welke voor 1 October 1948 door een
constituante opgesteld zal moeten zijn.
De staat zal open staan, zo gaat de ten zijn de enige Engelsen, in de stad
verklaring verder, voor alle Joodse im- overgebleven.
VERKEERSCONTROLE TE BERLIJN.
Door Franse militaire politie zijn aan
de grens van de Franse en de Russische
sector van Berlijn gisteren drie spectale
contróleposten ingesteld. Alle vontrt-
een werden gecontroleerd. Dertien
vrachtauto's en een personenauto, die
gestolen zouden zijn van het Franse
militaire bestuur, zijn opgespoord.
ZONNIG WEER.
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Gedurende de nacht slechts op enkele
olaatsen tijdelijk vorming van mist 01
lage wolkenbanken. Overdag zonnig
droog en tamelijk warm weer, met een
matige, in de namiddag nu en dan vrij
krachtige Oostelijke wind.
16 MEI.
■7rtri od" 4 45 uur; onder: 20.28 uur.
Maan óp: 12.01 uur; onder; 2.40 uur
^Hoogwater te Katwijk te 9.24 en
te 10.45 en 23.25 uur Doodtij;
18 Mei te 12 en 12.01 uur).
migranten en zal ontwikkeling van land
en volk bevorderen. Hij zal gebaseerd
zijn op vrijheid, rechtvaardigheid en
vrede, zoals door de profeten is geleerd,
en sociale en politieke gelijkheid van
alle staatsburgers handhaven, zonder
onderscheid van ras, geloof en sexe en
garandeert volledige vrijheid van on
derwijs en cultuur. Voorts wordt in de
proclamatie de bescherming van de hei
lige plaatsen beloofd. De staat zal zich
aan de beginselen van het Handvest der
Verenigde Naties houden.
Er wordt een verzoek tot de V. N. ge
ri.cht het Joodse volk bij te staan bij de
opbouw van zijn staat en deze toe te
laten tot de V. N. De Arabieren wordt
verzocht terug te keren tot de vrede.
Hun wordt gelijke rechten als staatsbur
gers en vertegenwoordiging in de staats
instellingen gewaarborgd. Eveneens biedt
de proclamatie vrede aan de Arabische
buurvolken.
De verklaring is via de pas geopende
omroep „Stem van Tsrael" wereldkundig
gemaakt, acht uren voor de dfficiële
beëindiging van het mandaat, daar Za
terdag Sabbat is.
David Ben Gocrion is premier van
de nieuwe Joodse staat Israël gewor
den. Ook de portefeuille van defensie
is in zijn handen. Naast hem zjjn er
nog 12 ministers.
De voorlopige Joodse regering heeft
het Britse witboek van 1939, waarin de
immigratie in Palestina aan banden
werd gelegd, en de wet op beperking
van de verkoop van land, ingetrokken.
Het oppercommando van de Haganah
heeft per radio een beroep gedaan op de
Joodse bevolking rekening te houden
met de mogelijkheid vaninvasie en
luchtaanvallen op de Joodse staat. Twee
uur voor het uitroepen van de Joodse
staat heeft de Haganah verzocht met
ingang van hedennacht in de Joodse
steden een gedeeltelijke verduistering
in te voeren, de schuilkelders in orde te
maken, samenscholingen op straat te
voorkomen en op het platteland loop
graven te maken.
United Press meldt:
De blauw, wit en gouden vlag van een
vrij en onafhankelijk Zion wappert
boven Tel Aviv. Het blauw en witte dun
doek met de gouden vijfhoekige Davids
ster hangt van ieder balkon, waait van
de daken, is gedrapeerd in winkeleta-
lages en is uitgestoken bij de limonade-
en sodawaterstalletjes op de straat
hoeken.
Deze stad van 250.000 inwoners was
enkele (lagen geleden nog in de „front
lijn" gelegen. Op het ogenblik leeft zij
in vrede met het naburige Jaffa. Tel
Aviv is uiterlijk een paradijs van nor
maal leven, van overvloed en vrolijk
heid. Het lijkt meer op een badplaats in
Florida of Californië dan op een stad
waarover ieder ogenblik vijandelijke
bommenwerpers kunnen razen.
Tienduizenden Haganah-soldaten wan
delen door de straten, openlijk wapens
dragende, waarvoor zij vroeger gearres^
teerd zouden zijn. Drie Britse journalis-
De postkantoren beginnen Joodse
postzegels te verkopen en de auto's ver
schijnen met Joodse nummerborden op
straat. Engelse straatnamen zoaïs King
George-avenue "jvorden vervangen door
bijbelse benamingen.
Mannen en vrouwen die niet in mili
taire dienst zijn, verrichten burgerlijke
wachtdiensten.
Truman erkent Joodse Staat
President Truman heeft gisteravond
bekend gemaakt, dat de regering der
Verenigde Staten, de voorlopige rege
ring als de autoriteit de facto van de
nieuwe staat „Israël" erkent.
Charles Ross, de perssecretaris van de
president fceeft op het Witte Huis een
tweede verklaring afgelegd, waarin ge
zegd werd: „De Ver. Staten koesteren
de wens een wapenstilstand In Palestina
te verkrijgen".
Wij hopen, dat de nieuwe Joodse
staat met de wapenstilstandscommissie
van de Veiligheidsraad zal samenwerken
om de pogingen een eind te maken aan
de gevechten, te verdubbelen.
Arabië in beweging
Voor geheel Irak is de uitzonde
ringstoestand afgekondigd; in de Li
banon is de staat van beleg afgekon
digd; Yemen heeft bekend gemaakt
dat het zal deelnemen aan de heilige
oorlog; in Égypte is sinds gisteren de
krijgswet van kracht en Egyptische
troepen trekken sinds middernacht
Palestina binnen; koning Abdoella
heeft in een proclamatie verklaard
dat hij zich verder niets vaij de decla
ratie van Balfour zal aantrekken.
De Britse subsidie van twee millioen
pond per jaar aan het Arabische legioen
zal rustig doorgaan, in overeenstemming
met de bepalingen van het Brits-Trans-
jordaanse verdrag, aldus een woordvoer
der van het Engelse ministerie van bui
tenlandse zaken.
Die verklaring was weer even een be
wijs, dat Engeland, ondanks zijn falen
als mandataris, toch nog niet alle be
moeienissen met het midden-Oosten
denkt op te geven. De politieke commis
sie van de Verenigde Naties dacht er
anders over: die heeft gisteren met 32
tegen 8 stemmen de commissie voor Pa
lestina van haar taak ontheven.
De politieke commissie van de alge
mene vergadering der V. N. heeft echter
met 37 stemmen voor en 15 onthoudin
gen (Slavische en Arabische groep, Co
lumbia, Venezuela en enkele andere
lariden) haar goedkeuring gehecht aan
een aanbeveling, een bemiddelende on
derhandelaar der V. N. naar Palestina
te zenden. Deze persoon zal worden ge
kozen door een commissie van de alge
mene vergadering, samengesteld uit ver
tegenwoordigers van China, Frankrijk,
de S.U., Engeland en de V.S. Verder nam
de commissie een paragraaf aan, vol
gens welke de bemiddelaar als taak
krijgt zijn goede diensten aan te bieden
bij de plaatselijke en gemeentelijke auto
riteiten in Palestina ter voorbereiding
van het verrichten van gemeenschap
pelijke diensten.
Van het strijdtoneel
Joodse berichten uit Jeruzalem melden
dat een beslissende slag om de hoofd
stad van Palestina is begonnen. Joodse
troepen zijn Jaffa binnengetrokken en
beweren dat zij de stad en de vesting
van Accre hebben bezet.
De Haganah heeft, volgens deze be
richten, het strategisch gelegen genera-
liteitsgebouw in het hart van Jeruzalem
bezet en daar de vlag van Israël ge
hesen.
Latere berichten weten te melden dat
de Haganah op zware Arabische tegen
stand is gestuit bij een poging om de
door de Britten gebouwde versterkingen
en wegversperringen rondom het vroe
gere hoofdbureau van politie af te bre
ken. Straatgevechten zijn in volle gang
en de Haganah baant zich langzaam
aan een weg naar de Jaffa-poorten van
de oude stad. Op het Koning David-
hotel is de Rode Kruis-vlag gehesen.
Reeds "zegt de Haganah dat zij genoeg
van de stad heeft veroverd om te kun
nen verzekeren dat zij Jeruzalem in
haar macht heeft.
Reuter meldt verder, dat zes Spitfires
van onbekende nationaliteit in de vroege
ochtend ieder twee bommen boven de
haven van Tel Aviv hebben laten vallen,
Men bestookte de vliegtuigen met lichte
wapens. De aangerichte schade is nog
nl,et opgemaakt.
Nieuwe inzichten breken baan
(Speciale berichtgeving)
Naar wij vernemen heeft onze rege
ring het voornemen om de kosten
van herbouw van kerken voor reke
ning van de Staat te nemen,,mits het
aantal zitplaatsen, dat van de oor
spronkelijke kerk niet te boven gaat
en over de gehele lijn de nodige sober
heid wordt betracht.
Het bouwen van kerken in ons land
is, ten gevolge van verwoesting en
vernietiging door oorlogshandelingen,
een probleem van de eerste orde ge
worden. En het moet tot grote vol
doening stemmen, dat dc Overheid
niet alleen bereid is in zeer belangrijke
L?
Gisteren is de Nederlandse walvisvaarder „Willem Barendsz" van zijn tweede
reis naar de Zuidpool-gebieden teruggekeerd. Vroeg in de ochtend liep het
traanschip in IJmuiden binnen. Foto: A.NP./dWt.
binnenland.
Uit de Maas is, ter hoogte van Ur-
mond, het lichaam van de sedert 7 Mei
vermiste 40-jarige M. H. L., wonende te
Heer bij Maastricht, opgehaald.
Hr Ms patrouillevaartuig „Batjan",
dat als eerste Nederlands korvet op 19
November 1947 uit Indië thuisvoer, zal
28 Mei de haven van Den Helder wederom
verlaten voor de reis naar de Oost, waar
het schip 13 Juli te Tandjong Priok wordt
verwacht.
buitenland
Engeland zal binnenkort zijn.troepen
uit de Ethiopische provincie Ogaden te
rugtrekken. Ogaden vormt een corridor
tussen de nieuwe Britse militaire basis,ln
Kenya en Brits Somaliland.
Mayhew deelde voorts mede. dat goede
vorderingen zijn gemaakt bij het voor
lopige contact Inzake onderhandelingen
over een Brlts-Ethiopisch verdrag.
160 millioen sigaretten uit Amerika
zullen onder de Duitsers verdeeld worden.
Slechts de kosten van verzending moeten
worden vergoed.
Te.Newport (Minnesota) hebben 200
stakers zich toegang verschaft tot de
vleesconservenfabrlek van Cudahy en Co.,
waar zij Installaties vernielden, ruiten In
gooiden en daarna werkwilligen ontvoer
den. 20 ontvoerden werden later aan de
kant van de weg aangetroffen.
President Truman heeft bij het
Amerikaanse congres een uit vier punten
bestaand plan ingediend, dat ten doel
heeft de handhaving van een gezondere,
productievere en welvarender Amerikaanse
landbouw, welke een uiterst belangrijk
onderdeel uitmaakt van de Amerikaanse
bijdrage tot het wereldherstel en de
wereldvrede.
De Verenigde Staten bezitten een
reactiemotor voor vliegtuigen, die sterker
is dan enige motor, tot dusver vervaar
digd. aldus de „General Electric Company"'
Een Amerikaanse Jager, die met deze motor
toegerust is, zou een snelheid van 1040
km kunnen ontwikkelen.
Te Northampton in Massachusetts
(V. S.) is een Skymaster van de Ameri
kaanse luchtmacht ln een onweer ver
ongelukt. De drie inzittenden vonden de
dood.
mate in de bouwkosten bij te dragen,
maar tevens richting poogt te geven
aan de inzichten van hen, die bij de
hedendaagse kerkelijke bouwkunst ten
nauwste betrokken zijn.
De tentoonstelling „Nederlands nieuwe
kerken", welke Dinsdag in het Museum
van Land- en Volkenkunde aan de Wil
lemskade te Rotterdam door minister In
't Veld zal worden geopend (zij duurt
tot 6 Juni) is daar een duidelijk getuige
nis van!
Al in het voorjaar van 1946 is door de
regering, in samenwerking mei? de rijks
commissie voor monumentenzorg, het
Interkerkelijk Overleg der Ned. Prot.
Kerken en de Interdiocesane Commissie
van Overleg inzake de wederopbouw van
RJCi Kerken, een z.g. voorbereidings
commissie voor deze expositie ingesteld.
En het is vooral te danken aan het ac
tieve werk van prof. G. H. Holt, dat men
thans in staat is een tentoonstelling te
openen, welke een zeer belangwekkend
beeld geeft van de gedachten, die er
thans leven op dit gebied, hier zowel als
in het buitenland.
Gelijk met zovele andere takken van
kunst het geval is, verkeert ook de ker
kelijke bouwkunst, als uiting van het
religieuze leven, momenteel in een ze
kere impasse door het gemis aan een
algemeen geldende levensbeschouwing.
Op een te Rotterdam gehouden, bij een
komst stelde prof. Holt dat uitdrukkelijk
vast! Maar hij voegde er aan toe, dat er
een streven merkbaar is bij de katho
lieken even goed als bij de pro
testanten naar vernieuwing in
de liturgie. Het is van grote be
tekenis te weten hoe de ontwerpers van
kerkgebouwen daar tot heden op gerea
geerd hebben, mede ook in verband met
het gebruik van de meest moderne
bouwmaterialen. De Rotterdamse expo
sitie zal daar ten zeerste toe kunnen
bijdragen!
Het spreekt vanzelf, dat er in de vele
ontwerpen, welke tentoongesteld zullen
v/orden, nog geen eenheid van idee en
van lijn te bespeuren valt, maar zij
zullen wel een Indruk geven van de ge
dachten van hen, die opdracht ver
strekken tot het bouwen van kerken, en
van wat er leeft onder hen, die ze straks
bouwen zullen. Hetgeen een stimulans
zijn kan tot het zoeken naar de Juiste
oplossing
GEEN NOODKERKEN MEER.
Men is in brede kring van oordeel,
dat het nu uit moet zijn met de bouw
van noodkerken of van kerken, die, als
zovele historische kerkgebouwen, op
de lange duur nog kunnen worden af
gebouwd. Ook aan de architectonische
en de stedebouwkundige kant van het
vraagstuk zal aandacht worden be
steed, meer waarschijnlijk dan vroe
ger! Het gevolg zal hopelijk zijn, dat
een kerkgebouw straks niet zo maar
ergens zal worden neergezet in de om
geving, waarvoor het moet dienen,
maar een dominerende plaats zal krij
gen in stad of dorp, passend bij de
functie, welke de kerk in het leven der
mensen vervult!
In de vergaderzaal van de Twe Kamer heeft gistermiddag op plechtige
doch sobere wijze de beëdiging van HK.H. Prinses Juliana als Regentes
plaatsgehad. Na de eedaflegging brengen de Kamerleden een driewerf hoezee
uit op de Regentes. Foto: A.NP./vdW.
niet" riep er een terug en een ander,
blijkbaar een Amsterdammer, vond het
nog veel te vroeg voor „luilak", het tra
ditionele vermaak in de vroege ochtend
van de Zaterdag voor Pinksteren.
De voorzitter begon terstond een fik
se roffel met zijn hamer en overstemde
gemakkelijk de acht mannenstemmen.
Maar toen hij even ophield om te luis
teren of de orde was teruggekeerd,
klonken weer de stemmen: „Tot de
strijd ons geschaard". Toqn bleek eerst,
hoe slecht de zangers zich aan de maat
hielden, hoeveel moeite praeses, thans
dirigent, v. Schalk zich gaf. Daarom
hielpen de rustig gebleven 61 leden hem
en begonnen alle met het deksel van
hun lessenaar te klapperen.
Maar de praeses, die het blijkbaar
nog te voorbarig vond dat de commu
nisten hem als stecnklopper tc werk
stelden, zocht naar zijn bel om een
suppoost te roepen. Terwijl de onwen
nige stemmen, een beetje uit de toon,
uithaaldëm „En d'Internationale!"
kwamen een bode en een parket
wachter voor het gestoelte van de
voorzitter aan, die het zo te zien zon
de vonden, een eind aan de zeldzame
serenade tc maken.
Het voorstel werd aangenomen met
61 st. voor en geen tegen: de commu
nisten hadden zich blijkbaar stemloos
gezongen.
Mooi, was het niet
Communistische tactiek
verijdeld
(Van onze parlementaire Redacteur).
Bij de jongste discussies over het
.openhakken" van de Grondwet werd
van de zijde der regeringspartijen aan
gedrongen op het tevens wijzigen van
de Grondwet in die zin, dat de moge
lijkheid zou worden geopend om tegen
bedreiging van de in- of uitwendige
veiligheid een burgerlijke staat van be
leg af te kondigen. Het kabinet ver
klaarde, er geen bezwaar tegen te zul
len maken, als dit idee in een initiatief
voorstel zou worden belichaamd.
Prompt daarop diende de heer Rom-
me (Kath.) es. een dergelijk voorstel in
en de Kamer zette er alles op om dit zó
vlug af te werken, dat het in de senaat
nog gelijktijdig zou kunnen worden be
handeld met de hoofdvoorstellen tot
Grondwetswijziging: zodat de vereiste
verkiezingen door dit initiatiefvoorstel
geen vertraging zouden ondervinden.
Gistermiddag, na de eedsaflegging
door H.K.H. Prinses Juliana, kwam
het wetsontwerp-Romme in behande
ling. Het was duidelijk, dat het met
vlag en wimpel zou worden aangeno
men en daarom probeerden de enige
tegenstanders, de communisten, al
thans tijd te winnen, gedachtig aan
het gezegde: „Een veldheer wint al
veel, al wint hij maar wat tijd". Een
voorstel van de heer Wagenaar (Com.)
om de behandeling uit te stellen, werd
evenwel verworpen met 760 st.
De heer Vonk (WD) verdedigde een
amendement om, voor afkondiging van
de burg. staat van beleg uitsluitend ten
behoeve van de inwendige veiligheid, een
meerderheid van twee derden der uit
gebrachte stemmen'in de Staten-Gene-
raal te eisen. Een wet tot instelling van
de burg. staat van beleg (mede) ten
behoeve van de uitwendige veiligheid
zou met de gewone meerderheid van de
helft plus één kunnen worden aange
nomen.
De heer Wagenaar (Comm.) bestreed
het voorstel daar het z.i. slechts moest
dienen om de arbeiders 'in de strijd
voor hun rechten te beknotten. Hij
sprak zo uitvoerig, dat er kennelijk
sprake was van obstructie, hetgeen tot
diverse interrupties leidde. Terwijl de
heer Donker (Arb.) daarna het voorstel
verdedigde, staken dan ook voorzitter
en beide plaatsvervangende, voorzitters,
dp heren v. Schaik, Jóekes en Smeenk,
de hoofden bijelkaar en raadpleegden
het reglement van orde.
Het gevolg was een voorstel, om de
algemene beraadslagingen des avonds
te half elf te beëindigen; de beschik
bare tijd zou dan naar billijkheid on
der de sprekers worden verdeeld. Dit
voorstel werd aangenomen met 588
st. De communisten waren zichtbaar
teleurgesteld, dat hun tactiek aldus
werd verijdeld.
Hierna was het gauw bekeken. Wel
beklommen nog de heren Stokvis en De
Groot, beide comm., de katheder, maar
zij wisten niets toe te voegen aan de
argumenten van hun fractieleider Wa
genaar, terwijl de onverstoorbare prae
ses hen fijntjes binnen de parlementaire
perken hield.
De heer Romme had weinig moeite,
zijn voorstel te verdedigen. Waarom, zo
vroeg hij de heer Vonk. zou men de
wetgever in buitengewone omstandig
heden, niet vertrouwen en een stem-
menmeerderheid van twee derden vra
gen, als men hem in normale omstan
digheden wel vertrouwt? Dè communis
ten hebben tegen zichzelf gesproken.
Dè wetgever zal te gelegener tijd wel
bepalen. welke bevoegdheden alsdan
dienen te worden overgedragen en op
welke organen.
Na korte replieken werd het amen
dement-Vonk verworpen met 663 st.
Ook de communisten hadden enige
amendementen ingediend, die eveneens
werden verworpen; ditmaal met slechts
de stemmen der C.P.N. vóór.
HET SLOT KWAM MET GEZANG!
Artikelen en considerans werden z.h.
st. goedgekeurd, waarna over het wets
ontwerp .in zijn geheêl*zou worden ge
stemd. Toen stonden de communisten
op en schaarden zich vlak voor het
klapdeurtje. Met een lachend gezicht
maar wat onwennig en schor intoneerde
de heer De Groot en zijn fractiegenoten
vielen hem bij„Ontwaakt, verworpe
nen der aarde!" zo zongen zij hun mede
leden toe.
„Verworpenen der aarde, dat zou
Je wel willen; maar zo ver is het nog
MAANDAG GEEN L. D.
Maandag, Tweede Pinksterdag, zal ons
Blad niet verschijnen en zullen onze
bureaux de gehele dag gesloten zijn.
DE DIRECTIE.
Opnieuw op een bespreking
aangedrongen
Het Britse Labour-parlementslid
Raymond Blackburn, deskundige op het
gebied der atoomenergie, heeft ver
klaard, dat het goed zou zijn wanneer
Stalin, Truman en Attlee van gedach
ten zouden wisselen over de controle
op de atoomenergie. Churchill, Mars
hall en senator Vandenberg zouden bij
het onderhoud tegenwoordig moeten
zijn.
Naar Blackburns mening was Stalin
een geïsoleerd man en „een slachtof
fer van zijn eigen terreur-regiem".
Blackburp dacht niet, dat Stalin juist
werd ingelicht over de mening in En
geland en Amerika. Daarom was het
noodzakelijk met Stalin zelf te spre
ken.
De onderminister van buitenlandse
zaken, Mayhew, verklaarde dat de re
gering verlangend was de internationale
geschillen tot een oplossing te brengen.
Hij verwees echter naar de verklaring
van Bevin op te passen voor nieuwe
mislukkingen, teleurstellingen en ont
moedigingen. Naar de mening van
Mayhew waren de vooruitzichten op
een regeling van het probleem der
contröle op de atoomenergie uiterst
somber. De regering bleef echter ho
pen.
WEfrONTWERP TOT HET BUITEN
DEW ET STELLEN VAN AMERI
KAANSE COMMUNISTISCHE PARTIJ
Het Amerikaanse Huls van Afgevaar
digden is gisteren begonnen met 'n de
bat overe en wetsontwerp strekkende
tot het „buiten de wet stellen van de
Amerikaanse communistische partij als
'n geheime samenzweerdersorganisatie",
ofschoon het bijna zeker is dat presi
dent Truman over dit wetsontwerp zijn
veto zal uitspreken. Voorstanders van
de maatregel voorspellen, dat het de
bat, dat waarschijnlijk tot de volgende
week Dinsdag zal worden voortgezet,
besloten zal worden met een stemming
van 4 tegen 1. voor het wetsontwerp.
De voorzitter van de commissie voor
on-Amerikaanse activiteit, Paroell Tho-
mass (republiekein). zeide, dat 't wets
ontwerp „het einde zou beduiden van
de bemoeiing van Stalin met de bin
nenlandse aangelegenheden van de
V.S.". De bond van Amerikaanse staal-
arbelders de grootste vakvereniging
in de CIO met 'n ledental van 928.000
heeft te Boston de bandsstatuten
gewijzigd in die zin, dat dec om munis-
ten geweerd worden uit iedere plaatse
lijke of internationale functie en zij
niet als af g vaardig den of leden vaa
enige oommissie kunnen optreden,
