Eerste Marshallgoederen met vuurwerk en toespraken begroet Woorden van dankbaarheid voor ingenieus plan WEERBERICHT Franse volk in meerderheid niet bereid Pétain vergiffenis te schenken 776 Twee echtparen gedood bij ontzettende botsing Auto reed met geweldige kracht tegen trailer Met een enkel woord 87ste Jaargang 1 MAANDAG 26 APRIL 1948 No. 26371] LEIDSCH DAGBLAD Directeur: J. W. Henny Hoo|dredactle: B W Menkhorst en J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f350 per 3 maanden; 30 cents per week Telefoon Dir. en Adm.: 25041; Red. 21507 Witte Singel 1, LeideD Giro oo.: 67055 Soberheid moet voortduren Beiroet met vuurwerk, dat aan het begin van de Noorderpier te Hoek van Holland werd afgestoken en in het duister een fantastisch effect veroor zaakte is vannacht om 4 uur de „Noordam" van de H.A.L. de Nieuwe Waterweg binnengestoomd. Zoals men weet is dit het eerste schip, dat in het kader van het plan-Marshall in ons land arriveert. De „Noordam" stoomde vervolgens op naar Rotter dam. waar het zijn gebruikelijke plaats aan de Wilhelminakade innam. „LUCTOR ET EMERGO!" By aankomst' werden toespraken ge houden door de minister van Ec. Zaken, prof. dr Van den Brink, de minister van Buit. Zaken, mr baron van Boetzelaer en de Amerikaanse ambassadeur, dr H. Baruch. De eerste gewaagde van het gevoel van grote vreugde en van diepe dank baarheid jegens het Amerikaanse volk, dat reeds zo vele malen op .treffende wijze heeft blijk gegeven van 'zijn war me vriendschap. Met de inwerkingtreding van het Europese herstelprogramma is, aldus spr. een nieuwe- phase in de Neder landse reconstructie ingeluid. Een phase, waarin van ieder het uiterste gevergd zal worden, opdat aan de ge stelde verwachtingen voldaan zal kun nen worden. Ik heb er bij myn land genoten geen twijfel over laten be staan, dat voorlopig niet op een ver hoging van het voorzieningspeil mag worden gerekend. De soberheid, waar in de Nederlandse huisgezinnen gedu rende de laatste jaren hebben geleefd, zal noodzakelijkerwijs nog enige tijd moeten voortduren, wil het doel wor den bereikt, dat ons land binnen af zienbare tijd onafhankelijk zal wor den van buitengewone buitenlandse hulp. Wij zullen ons laten leiden door het trotse devies, dat in het wapen van Zee land staat vermeld: ..Luctor et Emergo", „Ik worstel en kom boven". HERBOUW VAN EEN „GROOT NEDERLAND" De Amerikaanse ambassadeur wees er op, dat er in Amerika nimmer een mo ment aan getwijfeld is, dat de Neder landers hun uiterste best zouden doen om als een der eerste naties hun vroe gere economische welvaart te herwin nen. De eerste scheepslading uit Amerika voor Nederland in het kader van het Europees herstelplan bereikt deze kust binnen drie weken na het aanvaarden door het congres van de wetgeving, wel ke de wereld kent als het plan-Marshall. De vijanden van de democratie beweren, dat zij traag werkt, doch het is mijn overtuiging dat de democratie in de laatste twee eeuwen nimmer gefaald heeft gelijke tred te houden met de ont wikkeling van de toestand. De lading bestaat uit tarwe, dat voor naamste graan van de Westerse bescha ving, dat diepzinnig-eenvoudig symbool van de indentitelt der Europese en Ame rikaanse cultuur. De bedoeling is de landen in staat te stellen hun economie weer in even wicht te brengen, zo spoedig mogelijk, doch de bedoeling van het plan-Mar shall strekt zich nog verder uit. Het is er op gericht de grondslagen te leggen voor een tüdperk van grote vreedzame vooruitgang op alle gebied van mense lijke activiteit, geestelijk zowel als materieel. „Ik weet", aldus spr., „dat gij snel voorwaarts zult gaan, dat gij niet slechts een „groot Nederland" zult herbouwen, doch in belangrijke mate zult bijdragen aan het economisch herstel van uw na buren. Nergens ter wereld kan men het motto ,.Ik worstel en kom boven" beter in practijk gebracht zien dan in dit land, waar ik de eer heb door mijn re gering in functie te zijn gesteld. Bradley thans somberder Generaal Bradley, chef van de Ame rikaanse staf, heeft voor de Senaats commissie voor de gewapende diensten Woensdag in een geheimezitting ver klaard: ,.Wij zijn wat meer bevreesd, dat er iets zal gebeuren, dan drie maan den geleden, toen wij ons minder posi tief uitlieten Wij zijn er niet zeker van, dat er niet een oorlog voor de deur staat." Dit verslag is zwaar gecensu reerd. aldus meldt Reuter. Bradley verklaarde, dat hij zijn ver zoek om algemene militaire opleiding handhaafde en getrainde reserves en luchtmacht gezonden moeten worden naar Engeland of naar elders, daar an ders misschien alle vaste grond intus sen verloren zou zijn, van waaruit de Sovjet-Unie aangevallen kan worden. „Want wij weten, dat wij allen over de Sovjet-Unie spreken", aldus generaal Bradley. DROOG WEER. De Bilt verwacht tot morgenavond: Aanvankelijk op vele plaatsen weinig, doch later weeaO toenemende bewolking. Droog weer met matige wind uit Noor delijke richtingen. Vannacht iets lagere temperaturen, morgen overdag onge veer dezelfde temperatuur als vandaag. 27 APRIL. VOORUITZIENDE POLITIEK. Minister Van Boetzelaer ten slotte, merkte op, dat men vandaag getuige is van het eerste tastbare resultaat van de opbouwende en vooruitziende poli tiek van de regering der V.S. Wij zijn vol verlangen de handel te herstellen, onze industrie op te bouwen, onze land bouw te ontwikkelen, ten einde een waardige rol te kunnen spelen bij de heropbouw van Europa. Thans kunnen wy, dank zij een in genieus nieuw plan, waartoe het initia tief is genomen door Amerika's grote staatsman George Marshall, aan het werk gaan! UITSLUITING IN DE BELGISCHE VISSERIJ. 12.000 15.000 werknemers in de Bel gische visserij en verwante bedrijven kwamen Zaterdag zonder werk als £.*- volg van de uitsluiting, die de Belgische trawlereigenaars de vorige week hebben geproclameerd als protest tegen de te grote invoer van vis uit het buitenland. De enkele trawlervissers, die de vorige week nog waren uitgevaren van uit Oostende, hebben thans besloten aan de uitsluiting-deel te nemen, waardoor de visserij werkzaamheden in alle Belgische havens tpt stilstand zijn gekomen. AANSLAG OP LEIDER EGYPTISCHE OPPOSITIEPARTIJ. Voor het huis van Nahas Pasja, lei der van de Wafd (Egyptische oppositie partij) en voormalig eerste minister, is gistermorgen een auto met ontplofbare stoffen in de lucht gevlogen. De pasja werd niet gewond, zijn vrouw en zijn chauffeur licht. Het huis liep lichte be schadigingen op. De Egyptische rege ring heeft een beloning van lO.OOOpd. st. uitgeloofd voor degeen, die inlichtingen kan verstrekken, welke zouden leiden tot de arrestatie van de dader (s).' Beide partijen hebben verzamelen geblazen (Van onze correspondent te Parijs) Het offensief der volgelingen van Pétain, dat in de etalages der boekwin kels werd gelanceerd, ontwikkelt zich thans op een breder front tot een alge mene actie met petitionnementen, be- vrijdingscomité's en openbare vergade ringen in de grote Franse steden. Doch ook de tegenstanders van de maarschalk hebben verzamelen geblazen en tijdens een manifestatie te Parys spraken ver tegenwoordigers van alle richtingen uit het vroegere verzet zich met unanieme heftigheid tégen amnestie uit! De schrij ver Vercors riep uit, dat hij, wanneer ooit Pétain op vrije voeten zou worden gesteld, de daad zou begaan, die hèm inplaats van de maarschalk achter de tralies zou brengen. De gemoederen blijken, zoals men ziet, dus zéér verhit te zijn, nu het geval-Pétain openlijk aan de orde is gesteld. Het probleem is gecompliceerd, om dat het geva-l-Pétain verschillende as pecten bezit, welke men onmogelijk kan schelden. .Pétain is thans een stokoude man van 92 jaar, wiens doodstraf in levenslange hechtenis werd gewijzigd en die nu in een klein vertrek met een stoel, een tafel en een bed zit opgeslo ten. Maar deze man, die thans het me delijden van elk normaal metis op moet wekken, is gedurende de vier smartelijke jaren uit Frankrijks geschiedenis het symbool geweest der samenwerking met de Duitsers. Een symbool, waarachter onnoemelijk veel misdaden deporta tie, jodenvervolgingen, veemmoorden, martelingen hebben plaats gegrepen, doch een symbool, dat zeer zeker öök veel onheil heeft voorkomen: dank zij Pétain werd Frankrijk immers nimmer dirèct door de Duitsers bestuurd. Thans, nauwelijks vier jaar na dato, ls het nog niet met zekerheid vast te stellen, of in het licht der historie Pétain, uitein delijk, een nationale ramp of een zegen moet worden genoemd. De wonden, die de oorlog heeft geslagen, zijn thans nog te vérs,.dan dat men over de figuur van Pétain reeds objectief zou kunnen oor delen. Doch tientallen Fransen, die zich op het woord en het bevel van Pétain beroepen hebben, zijn sedert de Bevrij ding door de Justitie des lands ter dood gebracht. En deze terechtstellingen zou den het aanschijn van een gerechtelijke misdaad, het karakter van een moord verkrijgen, wanneer men Pétain amnes tie verleende en bevrijden zou. De vraag is derhalve: kan men deze juridische motieven het zwijgen opleggen terwiile van humanistische overwegingen? Men kan daarop eventueel bevestigend ant woorden, wanneer de grote massa des volk zich bereid zou tonen een streep door een jong verleden te halen. Dat is echter niet het geval: een recente opl- nietest wees uit. dat 63% der onder vraagden het verleden niét vergeten Icon, en slechts 37% bereid was Pétain zijn vrijheid te hergeven. Onder die omstandigheden is het nauwelijks aan te nemen, dat het comi té, dat zich vooral uit de kringen van d^ Académie Frangaise heeft gevormd - waarvan Pétain een der veertig ledeh was haar doel zal kunnen bereiken. Ghef hem elke ochtend twee gebakken eieren op een zilveren schaal, maar stel hein niet in vrijheid, verklaarde kort geleden generaal De Gaulle, die leerling was van Pétain, aan wie hij een zijner boeken op heeft gedragen en die boven dien de peetvader is van zijn oudste Z 'Oiv In haar grote meerderheid onder schrijft, naar het wel schijnt. Frank rijk deze mening: men-verzachte de ge volgen van zijn detinering, doch men schelde hem zijn straf niet kwijt! Nader wordt gemeld: De Franse regering heeft de activi teit van het „comité" voor de vrijlating van Philippe Pétain" verboden. LABOUR EN HET EUROPA CONGRES Morgan Phillips, secretaris der Britse Labcurpartijheeft kortgeleden aan de veertig parlementsleden der Lahcurpar- tij, <Me besloten hadden deel te nemen aan het congres van Europa te- Den Haag, gelijk reeds gemeld, een brief ge richt, waarin hij hun verzocht van dit besluit terug te komen. In een naar aanleiding daarvan ge houden vergadering hebben de 33 aan wezige Labour-leden besloten tooh naar Den Haag te gaan. Van de zeven, die niet op de vergadering aanwezig wa ren. hebben vier hetzelfde toesluit ge nomen. Slechts drie hebben dus aan het verzoek van Phillips gehoor gege ven. Zij zijn reeds door anderen ver vangen. BIJEENKOMST PERMANENT ORGAAN. De Britse minister van buitenlandse zaken, Bevin, heeft de eerste bijeen komst van het permanent orgaan van de West-Europese unie geopend. De twee voornaamste taken vaa ds conferentie zijn: de bespreking van re gelingen voor regionale veiligheid, in het licht van een mogelijke Amerikaan se garantie, en de voorwaarden, waar onder toelating van Italië tot de Wsot- Europese unie uitvoprba-ir zou kun af n zijn D.i Britse afgevaard'gde in het per manent orgaan is Gladwyn Jebb, Frankrijk, België, Nederland en Luxem burg worden vertegenwoordigd door hun ambassadeurs te Londen. De bijeenkomst, welke louter formeel genoemd werd. duurde nog geen uur. In het later uitgegeven communiqué wordt gezegd, dat besloten is wekelijks, of indien noodzakelijk bevonden veel- vuldiger, bijeen te komen. Het voorzit terschap zal, wisselend om de drie maanden, bij toerbeurt worden waar genomen. Jebb begint. Mr E. Star Busmann, van de Neder landse ambassade te Parijs, is benoemd tot secretaris. |lllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllHIIIIIIIIIIIIIIII^ „100 JAAR GAS" 1 BIJNA 800 INZENDINGEN. Het aantal inzendingen op de j| H Jubileumprijsvraag „100 jaar gas" overtreft onze stoutste verwach- |j tingen. j§ Toen wij ze in ons Blad van 14 H April j.L publiceerden, achtten wij de opgave zó moeilijk, dat wij ern- stig rekening hielden met de mo- 1 gelijkheid, dat slechts weinigeh er S in zouden slagen de plaats van alle H acht lantaarnpalen vast te stellen, doch het uiteindelijk resultaat wijst |j uit, dat deze veronderstelling een schromelijke onderschatting inhield. van de plaatselijke bekendheid on- zer stadgenoten. Alleen de oogst van het af ge- E lopen weekeinde bedroeg meer dan 500 inzendingen, waardoor het totaal-aantal steeg tot Hulde aan de scherpzinnigheid j§ H en speurzin van onze lezerskring! Wij hopen de uitslag in ons Blad j| ran a.s. Zaterdag bekend te maken. S Redactie „L. D." j| HlllillilllifË De Ronde van Nederland is begonnen. De burgemeester van Amsterdam heeft Zaterdag op de Dam te Amsterdam het startschot gelost voor de Ronde van Nederland, een race waaraan vele prominete Nederlandse en buitenlandse wielrenners deelnemen. Het startschot knalt en de „tour" is aangevangen. Een ontzettend auto-ongeluk, dat in de nacht van Zaterdag op Zondag op de Rijksweg Amersfoort-Amsterdam is geschied, heeft aan vier mensen het leven gekost. Het zijn de echtparen Erven Dorens uit de Guido Gezellestraat te Amster dam en Van Heukelum Stuyt uit de Jan van Goyenkade, eveneens te Am sterdam. Beide echtparen laten 5 kin deren» achter. Het ongeluk speelde zich af omstreeks 1 uur. Toen stond aan de rechterzijde van de Rijksweg, ter hoogte van de Palmkazerne te BusSum, een zwaar bë- laden trailer geparkeerd, waarvan de bestuurder met bandenpech te kampen had. Een personenauto naderde met grote snelheid uit de richting Amers foort en botste met geweldige kracht tegen de trailer. De personenauto schoof onder de laadbak van de grote trailer, de kap werd afgerukt en de auto totaal vernield. Alle vier inzit tenden waren op slag dood. ONTVLUCHT MEISJE ALS GETUIGE. Bij de trailer, bevond zich nog een 20- jarig meisje, gekleed in gestichtskleren, zy bleek te zyn Annie Druif, die de zelfde avond ontvlucht was uit het op voedingsgesticht te Zeist en de chauf feur van de trailer gevraagd had te mo- (Poto'Van Vliet). Gisteravond heeft ds D. Kuilman, de nestor der Ned. Herv. predikanten te Leiden, in de Pieterskerk, na een.ruim 40-Jarige ambtsbediening afscheid ge- nomen van zyn werk. Ter gelegenheid van dit afscheid nam onze fotograaf in de Gemeente-commissie-kamer der Pieterskerk déze zeldzame foto, waarop wij de scheidende predikant zien temidden van het voltallige ministerie van predikanten en de beide emeritus-predikanten, ds M. J. Punselie en dj1 J. Rle- mens, die de komst van ds. Kuilman in Leiden nog hebben medegemaakt. VJji.r. de predikanten W. H. Kelder Jr.. D. J. Vossers, J. de Wit, J. C. van Apeldoorn. M: J. Punselie, D. Kuilman, J. Riemens, M. Ottevanger, J. Swynen- burg, P. W. Spruyt, A. Th. van Leeuwen (predikant in alg. dienst met byzon- dere opdracht) en H. J. van Achterberg. gen meeliften en vast in de cabine was gaan zitten. Voor dc reconstructie van het onge luk en het vaststellen van de schuld vraag was tjaar aanwezigheid van onschatbaar belang. Annie Druif heeft nl. verklaard, dat haar aandacht, op de trailer is gevallen door het bran dende rode achterlicht. Het staat vrijwel vast, dat de reflector ook op het ogenblik, dat de personenauto na derde, heeft gebrand. Dit wordt door de politic dan ook aangenomen, waarmede een grote last van de schouders van~ de chauffeur is genomen. Annle Druif is na het verhoor vastge houden en weer naar Zeist terugge bracht. De stoffelyke resten van de beide echtparen werden na#r de St. Majella- stichting te Bussum overgebracht. NOG EEN BELANGRIJKE VERKLARING. Uit het politieonderzoek is nader ko men vast te staaji, dat de chauffeur van de vrachtauto, toebehorend aan de N. V. StoomvaartmyVan Swieten te Amsterdam, geen schuld treft. Behalve de verklaring van het meisje, dat in de cabine zat, is er nog een be- langryke verklaring. Enige ogenblikken voordat het ongeluk geschiedde, naderde uit de richting Amersfoort een auto, waarvan de bestuurder op ca. 100 meter afstand het rode achterlicht van dê vrachtauto opmerkte en ontdekkend, dat de wagen stilstond, snelheid vermin derde. Een aanrijding kon echter niet meer worden voorkomen, doch door het krachtige remmen had deze aanrijding geen ernstig gevolg. De auto werd ove rigens wel dusdanig beschadigd, dat zy moest worden weggesleept. Uit deze verklaringen biykt, aldus de politie dat de vrachtauto geheel aan de rechterzyde van de weg stond, die ter plaatse slechts twee rybanen heeft. Zon op: 5.19 Maan op: 0.40 uur; (V. M.). uur; onder: 19.57 uur. dn onder: 7.07 uur T. M.). Hoogwater te Katwyk te 6.03 en 18.28 uur. BINNENLAND De 72-jarige vrouw J. M. Dickhout- Weekhoüt is in haar woning aan de Blok landstraat te Rotterdam van de trap ge vallen. Zy kwam op het hoofd terecht en was vrywel op slag dood. Dinsdagmorgen heeft de plechtige in*- stallatte plaats gehad van de nieuwe bur gemeester van Buitenzorg, Raden Toe- menggoeng DJoekardl door de Recomba van West-Java, in tegenwoordigheid van vele autoriteiten. Zaterdagnacht ls op het stations emplacement te Zutphen een uit Zwolle komende goederentrein op een stilstaande goederentrein gereden. Acht wagons ont spoorden en werden grotendeels vernield. Niemand werd gewond. By K.B. ls gratie verleend aan E. Sprlngelkanjp, tot de doodstraf veroordeeld bij sententie van het Bijz. Gerechtshof te Leeuwarden. De doodstraf ls gewijzigd ln een levenslange gevangenisstraf. Te Eindhoven zijn aangehouden de opkopers J. C. P., A. J. S. en A. A. G., die een grote party valse textielpunten 80.000 die een zwarte waarcfe vertegen woordigden van f. 20.000.van de hand wilden doen. zy zijn op transport gesteld naar Den Bosch. Zaterdagavond ls Henriëtte Davids per K.LM.-lijntoestel naar de V.S. ver trokken. Na een verblijf van een week in New York zal zij doorreizen naar Holly wood, waar zij voor de film zal optreden. In een te Utrecht gehouden verga dering van de Ned. Ver. van Chr. handels reizigers- en agenten is met grote stemmen meerderheid besloten tot aansluiting bij het C.N.V. Dit betekent dat binnen afzienbare tijd de eenheid der Christeiyke vakorganisaties van handelsreizigers tot stand zal komen. De dader van de overval, waarbij elf dagen geleden te Oosterbeek een Arnhems taxichauffeur zijn wagen onder bedreiging van een pistool afhandig werd gemaakt, is door de Amsterdamse politie by het ver laten van zijn woning te Amsterdam ge arresteerd. De Ned. Bond van Chr. fabrleks- en transportarbeiders komt 27 en 28 Mei a.s. ln algemene vergadering byeen ln het Kurhaus te Schevenlngen. Omstreeks half Mei zal de Britse admiraliteit aan de Kon. Marine het vlieg kampschip H.M.'s ..Venerable" met enige plechtigheid overdragen. BUITENLAND De economische onderhandelingen tussen Egypte en de Sovjets over een tweede verdrag betreffende de ruil van, katoen tegefc. Sovjet-Russische goederen, zijn mislukt. Generaal Gotsjnjak, eerste plaatsver vangende minister van landsverdediging ln Joego-Slavlë, heeft voor de twee Kamers der Joegoslavische nationale vergadering verklaard, dat het land een „sterk en modern" leger nodig heeft, daar aan de grenzen een „abnormale situatie heerst". Oswald PJrof, voorzitter van de Zuid- Afrikaanse „beweging voor een nieuwe orde", heeft verklaard, dat hij en sir Os wald Mosley van plan waren een nieuwe politieke party op te richten onder de naam van „De vijanden van de Sovjet- Unie". Dr BenesJ, de Tsjecho-Slowaakse pre sident, heeft op zyn buiten te Sezlmovo- CJstl de Bulgaarse regeringsdelegatie ont vangen, welke werd geleld door Dlmltrof, de Bulgaarse minister-president. De Sovjet-Unie, welke tot nog toe de beheersraad van de V.N. geboycott had. heeft Vrydag een brief gezonden aan Tryvé Lie. de secretaris-generaal van de V.N., waarin Tsarapkln benoemd wordt tot ver tegenwoordiger van de Sovjet-Unie by de raad. De Sovjet-Russische boycott was aan vankelijk gebaseerd op de bewerking, dat de beheersraad „onwettig" was opgericht. De Bulgaarse regeringsdelegatie en de vertegenwoordigers van de Tsjecho-Slo waakse regering hebben ook een voorlopig handelsverdrag en een accoord betreffende de samenwerking der belde staten op het gebied van politie, sociale politie en ad ministratie ondertekend. In het proces ln Zuld-Slavlë tegen 16 Joegoslaven en Oostenrijkers, die terecht staan wegens verraad en sabotage, ls ln 12 gevallen „dè zwaarste straf" geëist en lichtere straffen voor de andere vier. De vergadering van de ministers van financiën der vyf landen van de West- Europese fmle, die thans officieel op Woensdag a.s. ls vastgesteld, zal waar schijnlijk twee of drie dagen duren. Naar verluidt zullen de ministers maatregelen bespreken om te komen tot een nauwere economische en financiële samenwerking, niet alleen ln het kader van de West- Europese unie, doch ook ln dat van de onlangs te Parijs door de zestien land/an van het plap-Marshall getekende conventie. Een wet, waarbij de addelll|ke titels ln Spanje weer worden Ingesteld ls door de Cortes aangenomen. Eén lid stemde tegen. De gouverneur van West-Bengalen heeft de arme bewoners der wyken, waar pest ls uitgebroken, de raad gegeven hun hulzen te sluiten en ze gedurende enkele tyd te verlaten. Tot nog toe heeft de plaag zes slacht offers geëist. Zaterdag zijn 23 nieuwe ver dachte zieken in het ziekenhuis opgeno men. Gisterochtend zijn te Calcutta 28 centra voor inenting opengesteld. Te Wenen ls op 62-Jarlge leeftijd overleden de pianist prof. Paul Welngar- ten, een zeer bekend Beethoven vertolker.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1948 | | pagina 1