„Wonderland met fabelachtige rijkdommen"
Ethiopië:
Nederlanders kunnen er goed werk verrichten!
De Staatkundige structuur
van het Koninkrijk
375 millioen francs op de boter
Streven naar vrije handel heeft goede resultaten
WEERBERICHT
Tumult en rumoer in Amsterdamse
Gemeenteraad
Met een enkel woord
87ste Jaargang
DONDERDAG 25 MAART 1948 j
No. 26346'
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. -Henny
Hoofdredactie: B W Menkhorst en J Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f3.90 per 3 maanden: 30 cents per week
Telefoon Dir. en Adm.t 25041: Red. 21507
Witte Singel 1. Leiden - Giro no.: 57055
Labourleden
willen bijeenkomst
Stalin-Truman-Attlee
(Van onze Haagse Redacteur).
De vorige maand is gelijk bekend
onder leiding van de heer Aukes een
Nederlandse „goodwill-missie" naar
Ethiopië (Abessynië) geweest, waarbij
zich enige zakenlieden aansloten. Gis
teren hebben de heer Aukes, van het
Afrika-instituut, en zijn mede-missie
leden op een persconferentie te 's-Gra-
venhage iets van hun bevindingen en
belevenissen verteld.
Ethiopië is nog altijd hetzelfde won
derland met zijn fabelachtige rijk
dommen als in de grijze oudheid, dat
als enig gebied van Afrika de eeuwen
door zijn onafhankelijkheid bewaarde;
geholpen door de onverschrokkenheid
'en schranderheid zijner bewoners en
vooral door zijn ontoegankelijkheid.
Deze ontoegankelijkheid is evenwel
tevens de grootste hinderpaal voor
zijn economische ontsluiting.
Het paradijselijk klimaat levert twee
tot drie oogsten per jaar; maar de
transportmoeilijkheden maken b.v. het
ddar geteelde graan twee maai zo duur
als het Amerikaanse. Afgezien van bij
zondere omstandigheden als b.v. de af
gelopen oorlog, zijn van de Ethiopische
landbouwproducten slechts huiden en
koffie voor de wereldmarkt van bete
kenis. De delfstofrijkdommen komen
eenvoudig niet voor exploitatie in aan
merking, al heeft de Sinclair Oil Cy.
een prospecting concessie voor de tijd
van 50 jaar. De import blijft derhalve,
door gebrek aan koopkracht, ook op
een laag niveau.
De keizer Haile Selassie heeft veel op
met de Nederlanders, wier grote er
varing met arbeid en hygiëne in tro
pische gewesten in zijn land hoog
wordt aangeslagen. Onlangs heeft
Z.M. de vroegere vice-president van
de Raad van Indië, mr Spit, tot zyn
adviseur benoemd.
De missie schijnt goed werk in Ethio
pië te hebben verricht. Tulpen, bier en
kaas waren daar reeds bekend, maar
ook op ander gebied wisten de mee
reizende zakenlieden contracten af te
sluiten en de grond is bereid voor nau
wer samenwerking tusseh onze beide
landen. Adviezen op land-, tuinbouw-
en veeteelt-gebied, inzake verkeerswe
zen enz. liggen in het verschiet. De
vliegtuigen der E-A.L. (Ethiopian Air
Unie tussen Koninkrijk
en Ver. Staten van Indonesië
NIEUW HOOFDSTUK
BIJ GRONDWET.
De Staatscommissie, ingesteld by K.B.
van 29 September 1947, heeft haar op
dracht, te onderzoeken, of en in hoe
verre ter voorbereiding van de her
vorming van de staatkundige struc
tuur van het Koninkrijk, verandering
in de Grondwet gewenst is, voltooid.
Zij heeft haar bevindingen neergelegd
in een rapport en een wetsontwerp
voorgesteld, waarbij aan de Grondwet
een veertiende hoofdstuk wordt toege
voegd. In dit hoofdstuk wordt voor de
in art. 1 van de Grondwet genoemde
grondgebieden (Nederland, Nederl.-
Indië, Suriname en Curasao) op
grond van het overleg met de verte
genwoordigers van de bevolkingen een
nieuwe rechtsorde gevestigd. Er zal
een Unie worden gevormd tussen het
Koninkrijk en de Verenigde Staten
van Indonesië, waarby onder het Ko
ninkrijk, behalve het gebied in Neder
land, ook Suriname en de Nederlandse
Antillen zullen zijn begrepen.
Indien de overgang naar de nieuwe
rechtsorde voorzieningen vordert,
waarbij van de grondwettelijke bepa
lingen wordt afgeweken, worden deze
getroffen by de wet. Deze voorzienin
gen kunnen door de Kamer slechts
worden aanvaard by tweederde meer
derheid.
Het rapport kan de instemming weg
dragen van de overgrote meerderheid
der commissieleden, doch een hunner
maakte zeer grote bezwaren. De door
de commissie voorgestelde artikelen
dragen volgens hem een zo vaag ka
rakter en geven dientengevolge een zo
grote onzekerheid omtrent de toekom
stige structuur van het Koninkrijk, dat
hy zich met het wetsontwerp niet kan
verenigen. Een tweede lid achtte de
indiening van het wetsontwerp in het
huidige stadium prematuur.
Er dient op gewezen te worden, dat
men dit rapport niet moet verwarren
met het wetsontwerp, dat ter zake by
de Tweede Kamer verwacht kan wor
den.
Lines) zullen b.v. hier te lande door de
K.L.M. worden gereviseerd. Dienstbe
toon is in afzienbare tyd, zolang ons de
geldmiddelen ontbreken wel de enige
manier, waarop Nederland ginds ten
goede werkzaam kan wezen. Zou er niet
een weg gevonden kunnen worden, dat
dit dienstbetoon van Ned. zyde gecom
bineerd werd met kapitaalsverstrekking
van andere kant? Bij betere verkeers
wegen en gemakkelijker verbindingen
met het buitenland ligt er voor dit in
telligente en ongelooflijk leergierige volk
een grote toekomst open.
16 Engelse parlementsleden hebben in
een motie verzodht op „een spoedige
bijeenkomst" van maarschalk Stalin,
president Truman, minister-president
Attlee en vooraanstaande vertegenwoor
digers van het Britse gemenebest, zoals
veldmaarschalk Smuts en Lord Mount-
batten, gouverneur-generaal van India.
In deze motie wordt voorts uiting
gegeven aan „misnoegen over de* snel
verslechterende politieke positie in Eu
ropa" en de verleden week Vrijdag door
veldmaarschalk Smuts afgelegde ver
klaring, dat een nieuwe poging moet
worden gedaan tot overeenstemming
met de Sovjet-Unie te komen, toege
juicht.
België bespaart:
(Van onze Brusselse correspondent)
Na de vrijlating van het vlees, welke
nu goede resultaten begint te geven, om
dat de normale wet van de concurrentie
hersteld is, gaat de Belgische regering
gelijk bekend een tweede gewich
tige stap zetten. Van 1 Mei af zal de
rantsoenering van de inlandse boter
worden afgeschaft. Om zwarte-markt-
speculatie te vermijden, zal men het vet-
rantsoen van April met ca. 650 gram
verhogen, de Belgen zullen ontvangen
600 gr. margarine, 500 gr. boter, 250 gr.
tafelolie, 300 gr. importreuzel, samen
1650 gram. Het zwaartepunt van deze
actie ligt in het feit, dat óe prijs van
de inlandse boter vrij zal komen en men
onbeperkt zal kunnen aankopen. Om
een richtlijn te bepalen, verlaagt de re
gering de prijs van fle ingevoerde boter
van 95 frs tot 80 frs per kilo. Dat bete
kent ontegenzeggelijk een slag voor de
zwarte handel, maar de vraag is, hoe de
„vrije" boterprijs zal evolueren. Om de
smokkelhandel naar het buitenland te
beletten, blijft de margarine gerantsoe
neerd.
Dank zij de prijsdaling van het graan
te Chicago, zal de broodprijs tegen het
^inde van 1948 met 1 fr. kunnen wor
den vermihderd. Dit bevestigt de uit
spraak- van Spaak „dat de baisse op de
Amerikaanse markten België ten goede
komt". Ook de kwaliteit van het brood
verbetert. Men moet deze actie niet
alleen zien in het kadei van de prijsda
ling, welke door Spaaks regering wordt
nagestreefd, maar evenzeer ingevolge de
bekommernis om het staatsbudget in
evenwicht te brengen. De afschaffing
van de subsidie op de boter betekent een
375 millioen frs besparing.
België zal aan Frankrijk bevroren
vlees en hulpgranen (rogge, gerst, ha
ver) lenen. Dit is, naar wij in Brusselse
kringen vernamen, het zekere bewijs
voor het bestaan van grote voorraden
vlees en graan, welke dank zij het han
delsverdrag met Rusland, nog zullen
toenemen.
FINSE PREMIER NAAR MOSKOU,
Pekkala, de Finse eerste-minister, is,
vergezeld van zyn arts, in een speciaal
Russisch vliegtuig uit Helsinki naar
Moskou vertrokken.
Pekkala werd op het vliegveld te Mos
kou door Molotof en andere hoge Sovjet
functionarissen, alsmede door leden van
'het corps diplomatique, begroet. Een
erewacht was opgesteld en men speelde
het Finse volkslied.
Morgen geen „L. D."
Morgen, Goede Vrydag, zal ons
Blad niet verschijnen en zullen onze
Bureaux de gehele dag gesloten zyn.
De Directie
DROOG.
De Bilt verwacht tot morgenavond.
Uit het Noorden binnendrijvende wol
kenvelden, doch overal dróóg weer met
later matige wind tussen Noord en Oost.
In de nacht iets minder koud, morgen
overdag echter iets lagere temperatu
ren.
26 MAART.
Zon op: 6.30 uiir; onder: 19.03 uur.
Maan op: 21.07 uur; onder: 7.13 uur
(V.M.).
Hoogwater te Katwijk te 4.33 en 16.49
uur (Springtij). (27 Maart te 5.10 en
17.30 uur).
Denemarken
neemt maatregelen
VOOR ZIJN VEILIGHEID.
De Deense minister van Justitie heeft
via de radio aan alle Denen een oproep
gericht, in het bijzonder aan de bewo
ners van kuststreken, om zonder uitstel
melding te maken van eventuële onge
wone of verdachte acties en gebeurte
nissen. De autoriteiten, aldus de woord
voerder, hadden alle berichten over het
geheim aan land brengen van wapens
grondig onderzocht, zy bleken echter
alle onjuist te zijn geweest. „Toch kun
nen dergelyke dingen gebeuren", aldus
de woordvoerder. In een andere officiële
bekendmaking wordt gelast het verwij
deren van schuilkelders in geheel Dene
marken stop te zetten. Dit besluit,
aldus de bekendmaking, is genomen met
het oog op de internationale politieke
situatie. Na de bevrijding zijn ongeveer
700 schuilkelders opgeruimd, terwijl er
nog 5000 over zijn.
De Deense officieren, die op 't punt
stonden met Paasverlof te gaan, hebben
order gekregen het gebied, waarin zij
gedetacheerd zijn, niet te verlaten, aldus
verneemt Reuter te Kopenhagen uit be
trouwbare bron. Naar verluidt, is het
Paasverlof voor cadetten in het kasteel
Kronberg te Elseneur eveneens inge
trokken. De cadetten mogen de stad niet
verlaten.
Volgens een officieel communiqué heb
ben minister-president Hedtoft en de
minister van buitenlandse zaken Ras
mussen aan de commissie voor buiten
landse aangelegenheden verslag uitge
bracht over hun jongste bezoek aan
Stockholm en Parijs.
Welingelichte waarnemers te Kopen
hagen kennen geen bijzondere betekenis
toe aan deze maatregelen, die volgens
hen passen in het algemene raam der
bekendgemaakte regeringspolitiek, om
elke poging tot het maken van inbreuk
op dj? Deense souvereiniteit tegen te
gaan. De regering heeft reeds de nadruk
gelegd op de ernst van de internationale
situatie en neemt blijkbaar voorzorgs
maatregelen, aldus deze woordvoerders.
Op de vraag of Denemarken enig
voorstel of verzoek van de Sov1et-unie
of enig ander land heeft gehad, ant
woordde de minister van buitenlandse
zaken met nadruk; „Neen".
BELGISCHE SENAAT AANVAARDT
VERDRAG VAN BRUSSEL.
De Belgische Senaat heeft niet 138
tegen 15 stemmen het wetsontwerp ter
bekrachtiging van 't verdrag van Brus
sel goedgekeurd. Tégen stemden de
communisten.
Dank zij de ruimere toewijzing van eieren is de jeugd dit jaar weer bezig
met het kleuren van eierenen ze doet het graag.
Prettig vooruitzicht:
mensen vernietiging
NIEUWE AMERIKAANSE WAI^NS.
De Amerikaanse vliegtuigfabrikant
Glenn Martin heeft gisteren verklaard,
dat de VS een radio-actieve wolk kun
nen samenstellen, die „iedereen doodt
die ermede in aanraking komt."
„Zij oefent haar werking over 'n veel
groter gebied uit dan de atoombom en
zal dit gebied misschien voor onbepaal
de tijd radio-actief maken. De wolk
wordt door de wind verspreid, hetgeen
het noodzakelijk maakt, dat de weers-*
omstandigheden met zekerheid worden
vastgesteld, opdat de wolk niet ten na
dele van haar gebruikers werkt.",
Martin zeide voorts, dat Amerika nieu
we atoombommen heesft, waarvan de
uitwerking groter is dan de boven Ja
pan geworpen bommen. Verder, aldus
Martin, beschikt de .Amerikaanse mari
ne over een perfecte inriohting voor
het lanceren van draadloos bestuurde
projectielen, waardoor elk willekeurig
schip kan worden vernietigd. „Wij kun
nen een schip tot zinken brengen, al
ligt er een halve oceaan tussen. Wij
moeten alleen zorgen, dat onze eigen
schepen buiten de onveilige zone zijn."
Tenslotte maakte Martin melding van
nieuwe bacterie-wapens. Sommige daar
van oefenen hun werking pas na enige
tijd uit en „bezorgen het slachtoffer
aaarna 'n ziekte, waarvan hij niet her
stelt."
Met deze nieuwste wapens is het
waarschynlyk, aldus Martin, dat een
eventuele nieuwe oorlog binnen twee
maanden is beslist.
BELASTINGVERHOGING IN BELG IE.
In het kader van de nieuwe fiscale
maatregelen zal de belasting op auto's
in België worden verhoogd.
Verder zal op winsten, voortvloeiend
uit gokspelen, 10 procent belasting wor
den geheven voor bedragen tussen fr.
10-000 en fr. 250.000 en 20 procent op be
dragen hierboven.
De weeldebelasting wordt van 7,5 tot
10 procent verhoogd, die op Jachten en
op privé-vliegtuigen van 7,5 tot 12.5 pro
cent.
De gezamenlijke fiscale maatregelen
zullen de Belgische belastinginkomens
I met ongeveer fr. 900 millioen per Jaar
verhogen.
Politieke fracties breken met communisten
Vanavond worden debatten
voortgezet
Engels-Nederlandse Scheepvaartovereenkomst ondertekend. De Britse minister
van Vervoer Alfred Barnes en onze minister van Verkeer ir H. Vos tijdens het
tekenen. V.l.n.r. Jhr. Michiels van Verduynen, Ned. Ambassadeur, Alfred Bar
nes en ir H. Vos. Bij deze gelegenheid nam ir Vos een cheque van £4.742.709
naar ons land mede voor de bewezen vervoersdiensten tijdens de oorlog.
Tjjdens de gistermiddag gehouden
Raadsvergadering van Amsterdam,
werd de door ons vermelde motie be
handeld tegen de communistische wet
houders en na opwindende debatten
en groot tumult en rumoer werd de
vergadering des avonds te halftwaalf
geschorst en zal vanavond voortgezet
worden.
De heer Gortzak (CPN) herinnerde
aan de vergadering der Amsterdamse
communistische kfezers, waarin werd
medegedeeld, dat de CPN-wethouders
niet op de uitnodiging tot het beschik
baar stellen hunner zetels zouden in
gaan.
De indieners der motie zijn blijkbaar
vergeten, hoe zij zelf in het verleden van
oordeel waren, dat het tot de democra
tische rechten ook de CPN behoorde in
het college vertegenwoordigd te zyn.
Over Tsjecho-Slowakije sprekend ci
teerde spr. dat „door het daar gebeurde
de vrede een stukje veiliger is gesteld."
„Thans huilt men te Amsterdam en
juicht men te Praag." Wij juichen, om
dat ln Tsjecho-Slowakije de wil van het
volk zegeviert," aldus spreker.
„Wij hebben een comité voor Natio
nale Welvaart gesticht; dat schijnt een
BINNENLAND
Gisteren op de 300ste verjaardag van
het verdrag tussen Frankrijk en Nederland
betreffende Sint Maarten ls door gouver
neur Kasteel een monument onthuld op
de grens tussen het Nederlandse en Franse
gedeelte.
De 25-Jarige Amsterdamse magazijn
bediende-expediteur, P. van der W.. ge
raakte glstermlddaè tussen het dekzeil,
waarop zlnkbladen lagen, en de muur van
de brug over het Singel bij het Konings
plein te Amsterdam bekneld, toen de dek
schuit „de Rovlm" tegen de brugmuur
stootte Het slachtoffer overleed ter plaatse.
De Antwerpse politie heeft de "Ne
derlander Karei Sommen, afkomstig uit
Breda en verblijf houdend te Westmalle,
aangehouden. Tijdens een bli hem ver
richte huiszoeking werd een onlangs te
Brussel gestolen auto gevonden. S. blMkt
heler te zijn van verscheidene auto's die
de laatste tijd te Brussel en Antwerpen
ontvreemd werden. Hil ls ter beschikking
gesteld van de procureur des kohlnGs.
Bil graafwerkzaamheden 'ten behoe
ve van de herbouw ener school aan de
grote markt te Vllsslngen ls men gestuit
op fundamenten, die een overblijfsel
bleken te zUn van het enige klooster,
dat Vllssdngen tijdens de middeleeuwen
bezat, n.l. dat der Carmelieten, hetwelk
reeds ln 1410 vermeld wordt en tot 1572
ls blilven bestaan. Tevens trof men frag
menten van kannetjes aan. die hoogst
waarschijnlijk uit de periode 13501450
dateren.
Dinsdag zijn 700 Nederlandse im
migranten met de Kota Inten in Hali
fax aangekomen.
Zil werden verwelkomd door dr. A. S.
Tuinman, de Nederlandse landbouwkun
dige attaché namens de Nederlandse
ambassadeur, dr J. H. van Royen. Met
speciale treinen werden de Immigran
ten. merendeels boeren, naar hun diverse
bestemmingen vervoerd.
Dr. Adenauer, voorzitter van de
Christelijk democratische partij ln de
Britse zone van Duitsland, heeft de uit
nodiging tot bijwoning van het congres
voor een Ver. Europa te 's-Gravenhage
aangenomen.
BUITENLAND
De afgevaardigden van de tweehon
derd Britse vakverenigingen, aangesloten
bij het algemeen vakverbond, hebben ter
conferentie met 5.400.000 tegen 2.000.000
mandaten hun goedkeuring gehecht aan
de regeringspolitiek van blokkering van
prijzen, winsten en lonen.
Vijf April zullen handelsbesprekingen
tussen Spanje en Frankrijk een aanvang
nemen.
De internationale handelsconferentie
te Havanna is besloten met het onder
tekenen van een slotovereenkomst door de
afgevaardigden van 53 landen.
Argentinië en Polen hadden reeds eerder
te kennen gegeven, dat zij de overeen
komst niet zouden tekenen en de Turkse
delegatie verklaarde, dat zij op verdere
instructies uit Ankara moet wachten.
Het Tsjecho-Slowaakse ministerie van
binnenlandse zaken heeft bekend gemaakt,
dat verschillende voormalige hoge functio
narissen van/het ministerie vair Justitie
voor het gerecht zijn gedaagd in verband
met de ontdekking van een samenzwering.
Attlee, de Britse eerste minister, heeft
ln het Lagerhuis verklaard, dat ontslagen
communistische of fascistische ambtena
ren niet schadeloos gesteld zullen worden.
Onder de Paraljse beursbedienden is
een algemene staking uitgebroken. Voor
lopig voor 24 uur, maar de kans op voort
zetting is groot.
Op verzoek van het Britse militaire
bestuur ln Duitsland zullen Brits-Duitse
clubs worden opgericht te Berlijn en in de
grote steden van de Britse zone. Engelsen
en Duitsers zullen met dezelfde rechten
lid kunnen worden.
Na de Belrische Kamer heeft nu ook
de Belgische Senaat met 151 tegen 3
stemmen het wetsontwerp strekkende tot
het verlenen van het kiesrecht voor de
wetgevende vergaderingen aan vrouwen,
goedgekeurd. Tegen stemden drie socia
listen.
De plaatselijke telefoondienst te Graz
(Zwitserland) heeft een Installatie Inge
richt. waardoor het mogelijk wordt op
leder uur van de dag niet alleen telefo
nisch de Juiste tyd te vernemen, maar ook
het weerbericht en de weersverwachtingen.
Prof. Antonio Marchl, die Marconi by
zyn eerste werk op het gebied van de radio
terzijde heeft gestaan, is te Ponteccio op
105-Jarige leeftyd overleden.
Jindrlch Nosek. de Tsjecho-Slowaakse
ambassadeur ln Frankrijk, heeft de Franse
regering er van ln kennis gesteld, dat hy
ten gevolge van de Jongste politieke crisis
in TsJecho-Slowaklie zijn land niet langer
ln het buitenland kan vertegenwoordigen.
Naar van betrouwbare zyde verno
men wordt, heeft Zweden practlsch alle
export naar Roemenië stopgezet als protest
tegen de socialisatie zonder compensatie
van het Zweedse lucifer-monopolie in
Roemenië.
Zweden weigert ook handelsbetrekkingen
met Roemenië te beginnen zolang de
kwestie niet ls geregeld.
Yazle Mohammed, secretaris van de
Algerijnse nationalistische fractie ln het
Franse parlement! is gearresteerd, daar hij
verdacht wordt van activiteit tegen de
veiligheid van de staat.
Op grond van dezelfde verdenking zijn
Alssani Achmed. arts te Parijs en Bendl-
mered DJamil. voorzitter van de Moham
medaanse studentenvereniging te Toulouse
gearresteerd.
Naar ln gewoonlijke welingelichte
kringen te Bern wordt vernomen heeft dr
Rlpka, een van de 12 ministers, wier af
treden tot de Tsjecho-Slowaakse crisis
heeft geleld. Tsjecho-Slowakye verlaten.
Door verschillende Vlaamse organi
saties te Brussel ls een Vlaams „kunst- en
cultuurcentrum" opgericht. Dit verbond
heeft zich tot taak gesteld de Nederlandse
cultuur te bevorderen in samenwerking
mot de meest vooraanstaande kunstenaars
van Vlaanderen en het buitenland.
Na 5)/ laar rantsoenering komt het
brood ln Zwitserland 1 April weer vry. Ook
macaroni, spaghetti enz. ls dan vry ver-
krygbaar. Alleen bloem blijft op de bon.
misdaad te 2ijn Men mag blijkbaar al
leen propaganda maken voor volksver
arming."
„Men vraagt ons waar wy zullen staan
als Rusland ons aanvalt. Dit ls ons ant
woord: „Wij zullen-aan de zijde van ons
land staan als dat geëist wordt."
Spr. wilde „met een hartstochtelijk
beroep op de P. v. d. A." besluiten: „Wilt
u iets bereiken in Nederland, dan kunt
u dat alleen met links en nooit met
rechts. Zorg er met ons voor, dat de linkse
meerderheid in het college van B. en W.
behouden blijft en wy niet voor een re-
actionnair college komen te staan.
De rede van de heer Gortzak duurde
twee en een half uur.
De heer Faber (P v.d. A.) zelde o.a.
„wy hebben gezien wat ln Tsjecho-Slo
wakije gebeurde en wij willen niet in ons
land een z.g. „volksdemocratie" zien ge
vestigd. Niet van ons komt het isole
ment. De CPN-fractie heeft dit isole
ment aan zichzelf te wijten. Wij aan
vaarden niet wat de communisten even
tueel bereid zijn te doen.^
De federatie van de P. v .d. A.
schaart zich geheel achter de Amster
damse fractie dezer party. Wij zullen
blijven trachten een vooruitstrevend
beleid te waarborgen. Wij achten on
ze motie in het belang van Amster
dam. (Herhaaldelijk hamerde voorzit
ter bij interrupties van de CPN-afge-
vaardigden).
Ons realiteitsbesef zegt ons aldus
spr. dat de realiteit elders in Euro
pa ons moet opwekken in ons land op
onze hoede te blijven.
HET MASKER AFGEWORPEN
De heer Steinmetz (KVP) dat de
eenheid uit de verzetstijd nu na drie
jaar vrijheid is veranderd in de nood
zaak alarm te slaan tegen efen drijven
van een politiek van de CPN met op
fie achtergrond Stalin, zoals wij voor
jaren moesten doen tegen de NSB met
op de achtergrond Hitier, De CPN
heeft aldus spr. het masker af
geworpen. In Oost-Europa is onder
bepaalde landen opruiming gehouden
en zijn satellieten gevormd als in Hit-
Iers tijd.
In Tsjecho-Slowakye nam een min
derheid met vreemde hulp de macht in
handen, vertrapte de vrijheden. Daar
heerst nu.de reinste dictatuur.
Nu de CPN volledig onderschrijft, niet
wat het Tsjechische volk heeft gewild,
maar heeft ondergaan, moeten wij ons
wapenen om niet nogmaals te worden
opgeroepen voor een verzet tegen o.a.
wegvoeren onzer mensen naar buiten
landse concentratiekampen.
Met de stichting van de welvaartco-
mité's bedoelt men aldus spr. ^aar-
mee te bereiken wat in TsJ echo-Slowa
kije werd bereikt. Spr. betreurde dat men
nu elkaar de eer van het verzetsbegin en
het aandeel daarin betwist.
SCHORSING ONDER RUMOER.
Het rumoer nam toe en groeide tot tu
mult. De voorzitter schorste de zitting
om 5 min. na vijf tot kwart over vyf.
De heer Tas (Arb.) zei, dat de Neder
landse communisten toch mede de ver
antwoordelijkheid nemen voor wat in
andere landen gebeurt en er dus van de
CPN gesproken moet worden als van een
internationale party. Ons volk heeft zich
eenstemmig uitgesproken (gelach by de
CPN) tegen wat in Tsjecho-Slowakye
gebeurde. De CPN heeft zich daarvan
niet gedistancleerd.
Voor ons heeft dat consequenties, om
dat de CPN zich niet zal onttrekken aan
haar consequenties.
De hele wereld is gealarmeerd door
wat de comité's van acties in bepaal
de gevallen bleken te kunnen gaan be
tekenen. Dit is een van die acties die
centraal worden georganiseerd. Dit
geeft rnjj aldus de heer Tas de
zekerheid, dat ook de Amsterdamse
CPN heeft te gehoorzamen aan dat
centrale orgaan in Moskou.
Om halfzes schorste de voorzitter de
zitting.
Te halfnegen heropende burgemeester
d'Aily de zitting.
OMZWENKING DER MOSKOUSE
POLITIEK.
De heer Tas vervolgde zyn afgebroken
rede. Het is geen toeval, dat in tal van
landen soortgeiyke comité's als het Am
sterdamse Welvaartscomité door de CPN
worden gesticht, aldus spr. Hier is dus
geen sprake van een Amsterdamse ac
tie. Het is een internationale actie, heeft
dus een internationaal doel. Welk is dat
inter-Europese doel?
Dat ligt in de omzwenking van de
Moskouse politiek. Aanvankelijk was
deze er op gericht de communisten
allerwege te doen samenwerken met de
andere partyen. Deze geleidelijke po
litiek heeft Rusland, ongeduldig ge
worden, verlaten. Nu kregen de com
munistische partyen opdracht agitatie
te voeren, zodat de Rusland omrin
gende landen minstens werden ver
zwakt. Dit als antwoord op het Mars
hall-plan, dat West-Europa wil ver
sterken. Deze politiek willen de com
munisten hier ook voeren.
Tegen deze politiek van internationale
allure en consequenties voelen wy ons in
opdracht-van onze kiezers gedwongen
ons te verzetten. De CPN vereenzelvigt
zich ongemotiveerd met de arbeiders
klasse, dat Ls bewustzynsvernauwing.
OORLOGSBEDREIGING UIT
HET OOSTEN.
We staan zo ging de heer Tas
voort voor een oorlogsbedreigng uit
het Oosten. Wy willen een concreet
antwoord van de CPN: „Wat zal zy
doen ln geval van oorlog met Sovjet-
Rusland?" Als men zich nu niet uit
spreekt plaatst men zich in de positie
van de vyfde colonne. Aan zyn eigen
kracht overgelaten vormt de CPN geen
gevaar.
De heer Blokzijl: „Voor de arbeiders
niet, voor zekere mensen wel".
De heer Tas: „Dat een communistische
overwinning een gevaar voor de demo
craten zou, betekenen, d&t zyn we ons
bewust".
Ernstig is, dat er in ons land een so
cialisme van verbittering, van rancune
ls De oorzaak daarvan moet worden op
geheven. De stryd op reële basis tegen
de sociale nood ls de enige reële stryd
tegen het communisme, wy verdedigen
vanavond een politiek van cultuur en
vryheld. Amsterdam zal geen Praag wor
den.
De heer Rustige (CH) zei o.a. dat de
communistische wethouders sportlef
moesten zijn en nu zij zich niet meer
aan de regels van het spel houden, als
raadslid de belangen der gemeente die
nen. De communisten moeten zich, na
wat elders gebeurd is, niet verbazen, dat
wy geen samenwerking met hen meer
willen.
De heer Van Santen (CPN) noemde de
ingediende motie een verlegenheids
motie.
De voorzitter sloot daarop de verga
dering.