Vijfmogendheden-verdrag
vijftig jaar getekend
Vijfmogendhedenverdrag fer bescherming
der West-Europese landen
Tot tier toe en niet
verder
WEERBERICHT
Wederzijdse militaire hulp bij aanval in Europa
Nederland voert geen neutraliteits-politiek meer
Instelling van een Permanente
Consultatieve Raad
Andere staten kunnen toetreden
87ste Jaargang
DONDERDAG 18 MAART 1948
No. 26340
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Hermy
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f 3.90 per 3 maanden; 30 cents per week
Telefoon Dir. en Adm.: 25041; Red. 21507
Witte Singel 1, Leiden - Giro no.: 57055
DE verklaring, welke onze minister
president. dr Beel, gistermiddag
in de Tweede Kamer namens de
regering heeft afgelegd, overtreft on
getwijfeld in belangrijkheid alle vorige
mededelingen van dien aard sedert de
Bevrijding-
Hadden deze alle zonder uitzondering
betrekking op onze staatkundige ver
houding tot Indië, op ons bestaan der
halve als natie, als volk, ditmaal betrof
het een afweer tegen een in angstwek
kend tempo groeiende dreiging tegen
ons bestaan als individu, als mens.
Deze verklaring sloot onmiddellijk
aan bij het historisch gebeuren, dat
zioh kort tevoren in Brussel had vol
trokken, alwaar de grondslagen zijn
gelegd voor een hechte samenwerking
op politiek, economisch, sociaal, cultu
reel en militair gebied tussen de drie
Benelux-landen: België. Nederland en
Luxemburg benevens de Westerse groot
machten Groot-Brittannië en Frank
rijk.
Immers het heeft geen zin te ver
doezelen, dat dit verdrag is geboren uit
de dringende noodzaak een aaneenge
sloten economisch en militair front te
vormen tégen de expansiezuoht der
Sovjets, welke rich dezer dagen in haar
meest revolutionaire vorm heeft gema
nifesteerd in Tsjecho-Slowakije en zich
direct daarop aansluitend duidelijk uit
steekt in de richting van Finland. Er
kan bij geen enkel weldenkend mens
twijfel over bestaan, dat aan.de Brus
selse overeenkomst geen enkele agres
sieve bedoeling ten grondslag ligt. De
regeringsverklaring stipuleert dit ook
nadrukkelijk en betoogt dat integen
deel het verdrag geen ander doel
heeft dan de bevordering van de vrede
en de harmonische ontwikkeling der
Europese samenleving.
DE thans tot stand gekomen West-
Europese Unie is voor uitbreiding
vatbaar; nochtans stellen de Be-
nelux-staten, blijkens de regeringsver
klaring, zioh op het standpunt, dat
eerst de aaneensluiting der vijf mo
gendheden zioh moet consolideren en
verdiepen alvorens andere staten zich
daarbij kunnen aansluiten. Wij geven
enerzijds toe, dat enorme problemen
moeten worden overwonnen voordat er
sprake kan zijn van een werkelijke
coördinatie der gemeenschappelijke be
langen op zo uiteenlopend, terrein, maar
anderzijds achten wij die nadere uit
werking ondergeschikt aan het alles
overheersende belang van de vorming
van een zo machtig mogelijk tegen
wicht voor de uitbreiding der Russische
invloedssfeer.
Er bestaat naar onze diep gewor
telde overtuiging maar één middel
om de vrede te bewaren en dat is:
aan Moskou op zo kort mogelijke
termijn duidelijk te maken, dat
elke verdere daad van agressie of
poging om de wereldrevolutie te
verwezenlijken, zal afstuiten op de
eensgezinde wil van geheel West-
Europa (impliciet de Scandinavische
landen en het Iberische schier
eiland) om de Westerse beschaving
te redden van een totale ondergang.
De Sovjets fnogen onder geen beding
de kans krijgen ook nog maar één staat
of staatje los te weken uit het sterk
gekrompen complex, dat nu nog van
Westers Europa is overgebleven.
Terwllle van de veiligheid:en de be
schaving der mensheid mag deze con
centratie van machten en krachten
geen dag langer worden uitgesteld dan
strikt noodzakelijk Is. Het is beter on
middellijk gemeenschappelijk een bre
de dam op te weipen en deze geleide
lijk te versterken dan nu te volstaan
met de aanleg van een kade met de
bedoeling daaraan te gelegener tijd
stukjes op en by te bouwen. Want
anders is het gevaar groot, dat de
Russische vloedgolf het bouwsel om-,
over- en omvèrspoelt.
ZONDER de morele en uiterst effec-
I tieve financiële, economische en
militaire steun van de Ver. Staten
van Amerika zou ons uitgemergeld con
tinent niet in staat zyn een dergelijk
krachtig standpunt in te nemen, doch
waar dit. Gode zy dank. wèl het geval
15 getuige het Marshall-plan en Tru.
man's elders afgedrukte rede - rust op
allen de dure plicht met inzet van alle
krachten te steeven naar de spoedigst-
mogelijke verwezenlijking van een
heoht-aaneengesloten anti-communis
tisch front.
Nog geen tien jaar geleden bleef de
democratische wereld een fataal tempo
ten achter by het totalitaire régime.
Deze les kan nog niet vergeten zyn.
Moge Smuts' recente oproep „Tot hier
toe en niet verder" allen doordringen,
die leven in het besef, dat het leven
waard is om geleefd te worden en om
dat naar Multatuli's woord de
roeping van de mens is „Mens" te zijn.
Het Brussels verdrag is een uiterst
belangrijke stap op die weg
Schoenen blijven op de bon
Naar wy vernemen, hebben het
bestuur van de vakgroep schoenin
dustrie en het bestuur van de vak
groep detailhandel besprekingen
gevoerd met het Ryksbureau voor
Huiden en Leder en met de Minis
ter van Economische Zaken. On
danks het feit, dat de vakgroepen
van mening zijn, dat de opheffing
van de schoenendistributie - volko
men verantwoord zou zyn, blijft
men van regeringszyde een andere
mening toegedaan, zodat de schoe
nen voorlopig nog op de bon bly-
ven.
KRIMPENDE WIND
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Matige tot krachtige, naar Z.W. rich
ting draaiende wind. Weer toenemende
bewolking met later plaatselijk enige re
gen. Vannacht kouder. Morgen overdag
weinig verandering in temperatuur.
19 MAART.
Zon op: 6.46 uur; onder 18.51 uur.
Maan op: 10.56 uur; onder: 4.07 uur
(E.K.).
Hoogwater te Katwijk te 9.27 en 22.13
uur (Doodtij).
Het vijfmogendheden-verdrag is gistermiddag te vijf uur in het Paleis der
Academiën te Brussel door België, Frankrijk, Groot-Brittannië, Luxemburg en Ne
derland getekend. In dit verdrag is naast economische, sociale en culturele samen
werking, wederkerige militaire hulp tegen elke agressie vastgelegd. De tekst van
het verdrag werd gelijktijdig in de vijf hoofdsteden gepubliceerd, op het ogen
blik, waarop de vijl ministers van Buitenlandse Zaken hun hantekening plaatsten.
Het verdrag heelt een looptijd van 50 jaar en kwam, na slechts één week van voor
bereidingen, gereed.
Ingesteld wordt een permanente Consultatieve Raad, die onmiddellijk bijeen
komt ter bestudering van elke situatie, die een bedreiging van de vrede zou kunnen
De rechten en verplichtingen van de Vjjf Landen, die te zamen de Westerse
Unie vormen, zijn neergelegd in dé tien volgende punten:
1. De economische activiteit der Vijf Landen zal dusdanig gecoördineerd wor
den, aat zy het grootst mogehjke resultaat zal opleveren. Dit zal onder meer ge
schieden door opheffing van tegenstellingen in de economische politiek, door
harmonisering van de productie en door ontwikkeling van het onderlinge han
delsverkeer.
2. Langs de weg van rechtstreeks overleg als wel in dc gespecialiseerde orga
nisaties zullen de Vijf naar verhoging van de levensstandaard van hun volken
streven. Zy zullen de nationale werkzaamheden op sociaal terrein bevorderen en
harmoniseren en onderling zo spoedig mogeiyk overeenkomsten sluiten betreffende
de sociale zekerheid.
3. Dc Vyf Landen zullen er naar streven hun volkeren een dieper begrip by
te brengen van de beginselen, die ten grondslag liggen aan hun gemeenschappe
iyke beschaving. Zy zullen culturele uitwisseling bevorderen door middel van
onderlinge overeenkomsten.
4. Indien een der Vyf het voorwerp zou zyn van een gewapende aanval in
Europa, zullen de anderen, in overeenstemming met de bepalingen van artikel 51
van het Handvest, aan de aldus aangevallen partij alle militaire en andere hulp
en bystand verlenen, welke in haar vermogen-liggen.
5. Alle maatregelen, in geval van agressie genomen, moeten terstofrd ter ken
nis worden gebracht van de Veiligheidsraad. Zy zullen worden opgeheven zodra
de Veiligheidsraad de nodige maatregelen zal hebben genomen om de internatio
nale vrede en veiligheid te handhaven of te herstellen. Dit verdrag is in overeen
stemming met de bepalingen in het Handvest der Verenigde Naties. Het tast de
competentie van de Veiligheidsraad in geen enkel opzicht aan.
6. De Vyf Landen zullen onderling of met een derde staat geen verbintenissen
aangaan, die in stryd zyn met de bepalingen van dit verdrag. Zy zullen geen bond
genootschap aangaan en aan geen coalitie deelnemen, gericht tegen één der Vyf
Landen.
7. Een permanente consultatieve raad zal worden ingesteld om overleg te
plegen over alle vraagstukken, die onderwerp van dit verdrag uitmaken. Op ver
zoek van één der Vyf zal deze raad onmiddeliyk byeenkomen, om alle partijen
in staat te stellen, overleg te plegen omtrent elke toestand, die een bedreiging van
de vrede zou kunnen vormen, of die de economische stabiliteit in gevaar zou
kunnen brengen.
8. Onderlinge geschillen tussen de Vyf Landen zullen worden voorgelegd aan
het Internationale Gerechtshof.
9. De vijf verdragsluitende partyen kunnen na gemeenschappelijk overleg
iedere andere staat uitnodigen tot dit verdrag toe te treden op de voorwaarden,
die tussen haar en de uitgenodigde staat zullen worden overeengekomen.
10. De acten van bekrachtiging van dit verdrag zullen by de Belgische rege
ring worden gedeponeerd. Het verdrag zal in werking treden, zodra de laatste acte
van bekrachtiging is overhandigd. Na afloop van 50 jaar zullen de* verdragsluitende
partijen het recht hebben, het verdrag te beëindigen.
Even voor 5 uur traden de vyf mi
nisters van Buit. Zaken onder het ap
plaus der vele aanwezigen de marme
ren zaal binnen. Precies om 5 uur zet
te eerste minister minister Spaak, te
vens minister van Buitenlandse Za
ken, rijn handtekening onder het be
langrijke dooument. De ondertekening
had plaats met een stalen pen. Hierna
tekenden de ministers van Buit. Za
ken Bidault, Bech, Van Boetzelaer v.
Oosterhout en Be vin, alsmede de Bel
gische minister van Financiën Sys-
kens, de Franse ambassadeur te Brus
sel graaf de Hauteclocque, de Luxem
burgse gezant te Brussel Robert Als,
de Nederlandse ambassadeur te Brus
sel baron Van Harinxrrta thoe Slooten
en de Engelse ambassadeur te Brussel
Sir George Rendël.
Onmiddeliyk na de ondertekening
nam Spaak het woord. „Ik zal niet
trachten te verbergen," zo zeide hij,
„met hoeveel genoegen ik u hier te
Brussel verenigd zie. Wy hebben een
verdrag ondertekend, dat een beslis
sende invloed kan hebben in de ge
schiedenis van elk onzer landen en
derhalve in de geschiedenis van Eu
ropa en van de wereld.
Wij zijn thans verenigd om ons te
verdedigen, in geval wij aangevallen
zouden worden. Onze formule van by
stand hebben wy ontleend aan het
Handvest der Ver. Naties en aldus
hebben wy er de nadruk op gelegd,
dat het onze bedoeling is gebruik te
maken van een- redht, dat ons en de
andere volken te San Francisco is
verleend. Wy hebben ook het voorne
men nauw samen te werken op eco
nomisch gebied. De formule van eco
nomische samenwerking die wij in het
verdrag opgenomen hebben, is uitste
kend, en is ruim genoeg om alle mo-
geïykheden te omvatten, doch het is
nog maar een formule en de beste
formule krijgt slechts waarde door de
y ver waarmede zij ten uitvoerwordt
gebracht.
Moge te dien opzichte de onderteke
ning van het verdrag geen eindpunt,
maar integendeel, een eerste stap op
de goede weg zyn.
Het democratisch Europa, dat wy
willen verdedigen ^n inrichten, be
perkt zich niet tot onze landen. Daar
om hebben wij voorzien dat anderen,
met onze eenparige instemming, rich
zekere dag bij ons zouden kunnen
aansluiten om onze pogingen te ver
sterken en aan te vullen. Ziedaar wat
wij hebben willen verwezenlijken door
het opmaken en het ondertekenen van
dit verdrag.
BIDAULT AAN HET WOORD.
Vervolgens nam de Franse minister
van Buit. Zaken, Bidault, het woord.
„Het verbond, dat wy op deze plech
tige dag sluiten, is ons opgelegd door
onze gemeenschappelijke idealen en
belangei^. Het houdt slechts waarbor
gen voor vrede en veiligheid in. Op
de weg van Parijs naar Brussel, is er
bijna geen stad of dorp, of 't draagt
de sporen van strijd. Dit drama heeft
te lang geduurd en wy zyn hier ver
enigd om er een einde aan te maken.
Wij zullen de vrede en de vrijheid
verdedigen. Nodh list, noch geweld zijn
de richtsnoeren geweest van ons be
sluit en dit accoord is eigener bewe
ging tot stand gekomen.
Hetgeen de vrede altyd in gevaar
heeft gebracht, is isolering, vrees en
wantrouwen. Wy zyn hier om deze
drie dingen te bestrijden. Voortaan
zullen wy verenigd rijn en ik hoop,
dat dit voor immer zo zal blyvem"
BECH SPREEKT.
Hierna sprak de Luxemburgse mi
nister van Buit. Zaken Bech, die er
o.a. op wees, dat dit verdrag slechts
waarde zal hebben door de geest,
waarin wij liet uitvoeren. Vooral op
economisch gebied zullen onze naties
blijk moeten geven van een moed tot
verwerkelijking der plannen over te
gaan. Dit pact zal kunnen worden
uitgebreid tot de landen van goede
wil, die bereid zyn met ons deze groot
se taak te volbrengen."
REDE VAN MINISTER
BOETZELAER.
De Nederlandse minister Van Boet
zelaer zeide hierop, dat de onderte
kening van het regionale verdrag
betreffende West-Europa een zeer
belangrijke datum betekende in dc
geschiedenis van het Koninkrijk der
Nederlanden. In de 19de eeuw had
ixeaeriana een „neutraiueuspouueK
of liever gezegd een „politiek van
onafhajakelykheid" gevolgd.
„Het West-Europese pact maakt de
finitief een eind aan de mogelijkheid
om neutraal te blijven, wanneer een
van de 5 partners het slachtoffer is
geworden van een agressie in Europa.
Het garandeert anderzijds de grootst
mogelyke militaire en andere bystand
voer het geval wij zelf zouden worden
aangevallen. De Nederlandse regering
is er van overtuigd, dat de deelneming
van Nederland aan het pact door een
zeer .grote meerderheid van het Ne
derlandse volk gunstig ontvangen zal
worden.
Men kan de ogen niet sluiten voor
de ingrypende wijzigingen in de si
tuatie in Europa en de gehele we
reld. Wy zyn er van overtuigd, dat
een mogelyke agressie tegen het Eu->
ropees gebied van een van ons, het
zelfde gevaar inhoudt voor de ande
ren en de gehele Europese bescha
ving.
Naar het ons voorkomt, moeten wij
allereerst een consultatieve raad in
het leven roepen, die tot taak heeft de
geest van het verdrag te verwezenlij
ken. Slechts op die ma,nier zou men
kunnen voorkomen, dat het verdrag
niet meer blijft dan een facade, in
plaats van een solded en duurzaam
bouwwerk. Wij zullen met biydsöhap
de dag begroeten, waarop de kring
van deelnemenden aan onze regionale
unie zal worden uitgebreid.
Indien de landen van de Benelux
hun lot verbinden met dat van de
grote mogendheden, lijkt het ons bil
lijk, dat zij hun. stem kunnen laten
horen wanneer het gaat om het ne
men van besluiten, die een bedreiging
van de wereldvrede zouden kunnen
inhouden."
MINISTER BEVIN.
SPRAK.
De Engelse minister Bevin zeide
hierop om., dat het verdrag bedoeld
was om goede buren tot elkander te
brengen, goede betrekkingen te onder
houden en een orgaan in het .leven te
roepen, dat niet sleohts de verdrags
partners tot nut moest strekken, en
ook niet slechts alleen Europa, maar
de gehele wereld. Hy legde er de na
druk op. dat de vyf partners het ver
drag niet tekenden op grond van mo
tieven, die gericht waren tegen wie
dan ook. Het orgaan, dat de vyf lan
den in het leven wilden roepen', zou
ceze landen in staat stellen meer bij
te ciagen tot het werk van dc orga
nisatie der V.N.
De ondertekening van het verdrag
schept de mogelykhud tot 't stich
ten van gezonde gemeenschappen,
die in volkomen harmonie zullen
samenwerken en de burgers van de
vyf landen het gevoel zal geven, deel
uit te maken van één grote eenheid.
„Vliegende kampen"
in Frankrijk
Pact van Brussel getekend. Het verdrag van Engeland, Frankrijk en de Bene-
luxlanden is in het Paleis der Academiene te Brussel op lechtige wijze gete
kend. Mr Baron van Boetzelaer van Oosterhout, min. van Buitenlandse Za
ken tekent.
TOURISTEN KUNNEN GOEDKOOP
UITGAAN.
(Van onze correspondent te Parijs)
Vorig jaar zyn er tijdens de vacan-
tiemaanden in Frankrijk proeven geno
men met zogenaamde „vliegende kam
pen", dat zyn verplaatsbare tentendor
pen, die afwisselend in de buurt van
een aantal grote steden. Parijs, Cannes,
Biarritz en Ohamonix, werden opgesla
gen, teneinde touristen het verblyf in
Frankrijk zo goedkoop mogelijk te ma
ken en hun tooh een minimum aan
comfort te kunnen bieden. Deze kam
pen zijn een groot succes geworden:
een 5000 mensen waaronder één der
de uit Engeland, Nederland en Dene
marken afkomstig hebben van de
mogelijkheid geprofiteerd om aldus
voor weinig geld de kosten bedroe
gen vorig jaar frs. 150,— per dag
hun vaoantie in een onbekende omge
ving door te kunnen brengen. Dit jaar
hoopt men minstens het dubbele aan
tal gasten in deze kampen te ontvan
gen, die intussen reeds met verschillen
de nieuwe werden uitgebreid. Ofschoon
de prijzen, uitgedrukt in Franse munt,
ongetwijfeld verhoogd moeten worden,
zullen de kosten voor buitenlanders,
tengevolge van de devaluatie, dit sei
zoen niettemin aanmerkelijk léger zyn
dan vorig jaar. Men verwacht dat het
eerste kamp met Pasen aanstaande
reeds geopend zal kunnen worden.
WIJZIGING ENGELSE KIESWET.
De door de Britse regering voorgestel
de wyziging van de kieswet is in het
Lagerhuis aangenomen met 323 tegen 192
stemmen. Krachtens de nieuwe wet zal
de bijzondere vertegenwoordiging in het
parlement van de universiteit en de
Londense city komen te vervallen. Het
aantal afgevaardigden zal van 640 wor
den gereduceerd tot. 608, waarvan 489
toegewezen aan Engeland, 71 aan Schot
land, 36 aan Wales en 12 aan Noord-
Ierland.
De veiligheid in Engeland
Verzet by kleine Labour-groep.
Router's politieke correspondent meldt,
dat een aantal leden van de 'Labour-
parlementsfractie hun bezorgdheid heb
ben geuit over de mogelijkheid, dat de
uitsluiting door de Britse regering van
„communisten en' fascisten" als ambte
naar in diensten, die de veiligheid be
treffen, zou kunnen leiden tot „politieke
discriminatie".
Een communiqué, dat na de bijeen
komst van de ongeveer 440 leden tel
lende fractie werd uitgegeven, meldde
slechts, dat er een discussie heeft plaats
gehad over „de recente gebeurtenissen
in Tsjecho-Slowakije en de verklaring
van de eerste minister over de ambte
naren".
Men neemt aan, dat de fractieleider,
Morrison, een volledige uiteenzetting
heeft gegeven over de houding der rege
ring en de motieven, die haar geleid
hebben. Hy zou voorts categorisch ver
zekerd hebben, dat de regering het by
deze ene maatregel zou laten („de be
scherming van de veiligheidsdiensten
Van de staat").
Een groep leden, waarvan het aantal
op dit moment gering zou zyn, is bezig
te trachten vyftig handtekeningen
byeen te krygen ten einde in het par
lement een motie in te dienen, waarin
de regering te dezer zake op zekere pun
ten wordt aangevallen. Het lljkfc waar
schijnlijk, zo schryft de correspondent,
dat gepoogd zal worden de kwestie in
het Lagerhuis in debat te brengen en
als de belangstelling groot genoeg is,
zou de regering hiertegen vermoedelyk
géén bezwaar maken.
Canada en het communisme
CANADA VOLLEDIG ACHTER f
VRIJHEIDSBLOC.
Onmiddeliyk nadat Mackenzie King,
de Canadese minister van buitenlandse
zaken, in het Canadese Lagerhuis de
ondertekening van het Brusselse verdrag
had meegedeeld en uitdrukking had ge
geven aan de voldoening van de Cana
dese regering over dit verdrag, heeft het
Huis een motie,, aangenomen om van de
vastgestelde agenda af te wijken en „de
communistische bedreiging van de vrede
van Canada en de gehele wereld" te be
spreken.
Tevoren had Mackenzie de kabinets
ministers meegedeeld dat de internatio
nale situatie slechter dan ooit is, en
voorspeld, dat de crisis binnen een paar
weken haar hoogtepunt zou bereiken.
Een mislukte aanslag?
De piloot van een constellation, die te
ongeveer 8 uur gisteravond van het vlieg
veld Croydon opsteeg, keerde weer naar
Londen terug, toen hy een radiobood
schap ontving, dat éen bom in de cock
pit was verborgen. Onder de 25 passa
giers bevond zich Gladwyn Jebb, onder
staatssecretaris van het Britse ministe
rie van buitenlandse zaken, die op weg
was naar New York voor een onderhoud
met Cadogan, gedelegeerde van Enge
land bij de VN, over de Tsjecho-Slo-
waakse kwestie. De politie stelt een on
derzoek in.
Later wordt gemeld, dab niets is ge
vonden.
Regeringsverklaring in de Tweede Kamer
In de gistermiddag, te lialfzes voortgezette vergadering der Tweede Kamer
heeft de minister-president, dr L. J. M. Beel, de volgende verklaring afgelegd:
Hedenmiddag hebben de ministers van Bult. Zaken en H. M's. ambassadeur
te Brussel, daartoe door H.M. gemachtigd, een verdrag ondertekend, dat voor
Nederland en niet voor Nederland alleen, maar voor de gehele verdere ontwikke
ling van Europa, van de grootste betekenis kan worden. De voorgeschiedenis inzake
een West-Europese Unie is U bekend. Het thans aangenomen verdrag beoogt o.a.
in geval een der 5 verdragslanden, Belgic, Frankryk, Groot-Brittannië, Luxem
burg en Nederland aan een gewapende aanval bloot staat, onmiddeliyk gemeen
schappelijk de militaire en andere bijstand der overige verdragstaten te doen
verlenen.
De vyf staten geven aldus de mogeUjkhcid van neutraliteit, die onder het
handvest van de Ver. Naties by onenigheid der vyf grote mogendheden, althans
theoretisch, nog bestaat, prys, waartegenover zij echter, bij aanval in Europa,
van de onmiddellijke bystand der overige verdragstaten verzekerd kunnen zijn
een zekerheid, die het Handvest niet verschaft.
De drie Benelux-landen hebben gemeend, dat, in aanmerking genomen de
politieke en militaire ontwikkeling, de veiligheid hunner landen het noodzakelyk
maakte, militaire samenwerking met gelijkgezinde staten te aanvaarden.
Zy hebben echter gemeend, dat het verdrag méér zou moeten inhouden dan
een wederzydse toezegging tot militaire bijstand. Zij zyn van oordeel geweest,
dat voor de vyf landen, die in zo hoge mate zich door gemeenschappeiyke poli
tieke, economische, culturele en geestelUke opvattingen kenmerken, het ogenblik
gekomen was zich nauwer aape ente sluiten, ten einde aldus een kern te vormen
tot bescherming van hun gemeenschappeiyke beschaving en ter bevordering van
hun gemeenschappeiyke belangen. Zy hebben van de aanvang af de onderlinge
militaire bystand willen beschouwen als met deze gemcenschappelykheid ten
nauwste verbonden.
In die zin hebben de drie Benelux-landen gétracht, het verdrag op te stellen,
en het stemt tot voldoening te kunen constateren, dat dit streven sucftes heeft
gehad. Het verdrag heeft geen ander doel dan de bevordering van de vrede en
de bescherming van de belangen der West-Europese staten, het richt zich tegen
geen enkele andere staat, het beoogt integendeel by te dragen tot een harmoni
sche ontwikkeling der Europese samenleving. Toetreding van andere staten is
geenszins uitgesloten; wel echter menen dc Benelux-landen dat eerst de aaneen
sluiting der vyf staten zich moet consolideren en verdiepen, alvorens tot uitbrei
ding kan worden overgegaan. Het middel daartoe is gegeven in de vorm van een
consultatieve raad, die door de'vUf staten zal worden gevormd. De taak van deze
Raad zal zowel op politiek als op economisch, sociaal en cultureel terrein een
uiterst belangrijke zijn. De organisatie daarvan zal terstond ter hand moeten
worden genomen.
Wat het politiek terrein betreft zou ik de aandacht er op willen vestigen,
dat ook by een bedreiging van de vrede buiten Europa in welk geval geen auto
matische verplichting tot bystand bestaat deze raad de gelegenheid biedt tot
onverwyld overleg.
Het zal geen betoog behoeven dat dit voorschrift voor staten als Nederland,
die met nauwe banden aan landen buiten Europa zyn verbonden, van groto bete
kenis is.
Het verdrag zal U zo spoedig mogclyk ter goedkeuring worden aangeboden.
In afwachting daarvan leg ik U hierby de volledige tekst er van over, met de
bede, dat de gewichtige stap, die de Nederlandse regering heeft ondernomen,
onder God's zegen bevorderlyk moge zyn voor het welzyn van ons vaderland en
de vrede in de wereld.
De voorlezing der verklaring vorderde omstreeks zeven minuten. Aan da
regeringstafel hadden mede plaats genomen de ministers Vos. Lieftinck en Jonk
man. Overeenkomstig het voorstel van de voorzitter werd besloten de beraadsla
ging over deze regeringsverklaring aan de orde te stellen in de vergadering, welke
hedenavond te acht uur aanvangt. Deze beraadslaging wordt samengevoegd mot
de interpellatie-Van der Goes van Naters.
De vergadering is daarna verdaagd.
