India in rouw gedompeld
Communistische sprekers trekken van leer
Herdenking „Vrede van Munster"
Voortzetting Indië-debat
Met een enkel woord
WEER BFRfCHT
86ste Jaargang
ZATERDAG 31 JANUARI 1948
No. 26300
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f.3.90 per 3 maanden; 30 cents per* week
Telefoon Dir. en Adm.: 25041; Red. 21507
Witte Singel 1, Leiden - Giro no.: 57055
Een wereld in wording
Een wereld in wording. Het is dit
beeld, dat het huidige moment gestalte
geeft, al is het antwoord op de vraag,
hoe de wereld er dan straks zal uitzien,
niet te geven.
Alles is in gisting en wat uit dit
proces te voorschijn zal treden Neem
om te beginnen ons werelddeel. West-
Europa is in afwachting van hetgeen
het plan Marshall zal opleveren, daar
nog steeds niet met zekerheid is te voor
spellen, in welke vorm dit plan zal wor
den verwezenlijkt. Zal Amerika de stem
der werkelijkheid verstaan dan wel zal
de politieke constellatie daar tornen aan
hetgeen zelfs in het Amerikaanse be
lang zelf feitelijk niet voor wijziging
vatbaar is?
West-Europa blijkt de roepstem om
een eenheid te formeren te hebben ge
hoord en maakt zich op daarnaar te
handelen. Het is een maatregel van lou
tere zelfverdediging, die men liever had
nagelaten, doch de nood dwingt....
Nogmaals zij uitdrukkelijk vastgelegd,
dat de West-Europese samenhang geens
zins wil zeggen, dat met het Oosten zal
worden gebroken. Integendeel, niets zou
het Westen liever zijn dan de mogelijk
heid om ook het Oosten te betrekken
in een algemeen samengaan, iedere
ideologie ten spijt. Het feit, dat zowel
Engeland als België rëeds handelsover
eenkomsten met de sovjet-unie afslo
ten, spreekt in dit opzicht voor zich zelf.
Wanneer de sovjets maar wilden afzien
van verdere machtsuitbreiding door een
gewelddadige overheersing en hun stre
ven wilden matigen, zou een modus vi-
vendi (middel tot samenwerking) niet
tot de onmogelijkheden behoren.
Helaas schijnt dat stadium echter nog
niet rijp te zijn voor verwezenlijking
Het vraagstuk Duitsland begint daar
nevens meer en meer naar voren te ko
men en het inzicht gaat veld winnnen,
dat deze aangelegenheid haar stempel
drukt op de gang van zaken als aan
vankelijk niet werd ingezien.
In midden-Europa is een volledig
vacuum ontstaan en zolang die leegte
niet wordt gevuld met een vast-omlijnd
plan van opbouw, lijkt voor West-
Europa, zelfs met de hulp van het
Marshall-plan, de tijd voor een defini
tief herstel niet aangebroken.
De kwestie Duitsland schreeuwt om
een oplossing en wanneer het niet an
ders wil, zal men zo verstandig moeten
zijn om de splitsing in een West- en
een Oost-Duitsland eenvoudig-weg te
aanvaarden als de enige mogelijkheid
uit de ingetreden impasse te geraken.
Moskou schijnt niet te vermurwen
door praten, welnu, dan ga men over
tot daden. Voor de harde realiteit
schijnt Moskou wel oog te hebben
Een realiteit is ook het Franco-Spanje
en langzamerhand schijnt in deze ma
terie het nuchtere verstand terug te
keren. Het Spaanse volk aanvaardt dit
regiem blijkbaar wie heeft dan het
recht daartegen te opponeren? Dit in
zicht begint zich baan te breken, zodat
opneming van Spanje in het economi
sche leven waarschijnlijk wordt. Ook
dat dient los te worden gemaakt van
de vraag, welk regiem te Madrid heerst,
als zijnde een kwestie van het Spaanse
volk zelf, niet van het buitenland. On
verschillig of men al dan niet sympa
thiek staat tegenover het Franco-regiem.
Het wordt hoog tijd, dat de wereld
weer eens in volle omvang het recht
gaat erkennen van ieder volk, om zich
een eigen systeem van bestuur te kiezen.
Mits dan deze keuze ook vrij wordt ge
daan en de meerderheid zich vrijwillig
achter de keuze stelt.
Wanneer zal het zover komen
Een wereld in wording. Het geldt al
evenzeer en vooral in niet mindere
mate het Oosten.
In Palestina zijn beide partijen druk
doende, om haar krachten te bundelen
en reeds kan worden vastgelegd, dat ter
U.N.O. de noodzakelijkheid van een in-
ter-geallieerde legermacht om van de
Engelsen de handhaving van orde en
rust over te nemen, algemeen wordt
erkend.
Recht zonder macht is minder denk
baar dan ooit!
Maar zal dit in de practijk mogelijk
blijken? En niet uitlopen op een over
dracht van de verantwoordelijkheid aan
een of meer groteren? Te meer, waar
in de Arabische wereld de vastbesloten
heid, niet te wijken, wat ook de gevol
gen mogen zijn, eerder toe- dan af
neemt? Zodat zelfs gesproken kan wor
den van „oorlogsgevaar", zodra de En
gelsen het Heilige Land verlaten
En wat staat ons te wachten in het
zo juist in twee onafhankelijke delen-
gesplitste Brits-Indië (India en Pa
kistan) nu een jonge heethoofd Mahat-
ma Gandhi heeft vermoord? Een rem
van niet te schatten betekenis in de
tweespalt tussen Hindoes en Mohamme
danen is gewelddadig uit de weg ge
ruimdZal een ander die taak kun
nen overnemen?
Laat het ons hopen, anders zou wel
eens een bloedbad kunnen losbarsten,
als de wereld slechts zelden zag.
Het zou niet de eerste maal zijn, dat
de daad van een fanaticus onoverzien
bare gevolgen na zich sleepte.
Het is overigens wel droevig een man
van het formaat van Gandhi, die de
grondslag heeft gelegd voor de zelfstan
digheid van zijn land, het slachtoffer
te zien worden van bekrompenheid. Hij
is in de historie niet de eerste en hij
zal, helaas, ook wel niet de laatste zijn
geweest.
Gandhi's dood diep betreurd
Het bericht van Gandhi's dood heeft
India in diepe rouw en stilte gedompeld.
Te New-Delhi waren de winkels en
bioscopen gesloten. Door de donkere
straten rees slechts het noodzakelijke
verkeer en mannen en vrouwen stonden
buiten hun huizen en weenden zonder
zich te schamen. Ook in andere steden
in geheel India deden zich dergelijke
taferelen voor.
Gandhi's lijk, bedekt met een wit kleed,
dat zijn hoofd vrij liet, werd in de avond
naar het terras van het Birla-huis ge
dragen en daar onder het licht van een
schijnwerper opgebaard. Rondom dé
verlichte baar was alles donker.
Later op de avond, toen Gandhi's fa
milie, vrienden en volgelingen zijn stof
felijk overschot naar binnen droegen om
de- laatste riten te beginnen, verbraken
honderden het politiecordon om een
laatste blik op de Mahatma te werpen.
Door het bureau van de minister-presi
dent werd aangekondigd, dat geheel In
dia 13 dagen in staat van rouw zal zijn.
De vlaggen zullen halfstok waaien en
er zullen geen publieke vermakelijkre-
den worden gehouden.
Een wereld in wording. Het geldt ver
der voor het Verre Oosten, het geldt
voor Afrika, het geldt zelfs voor Ame
rika, momenteel het werelddeel dat het
minste heeft te lijden van de drang
naar vernieuwing.
Wat eens uit het wordingsproces der
wèreld te voorschijn zal treden?
Evolutie of revolutie zullen beslissen -
PRIJZEN LINNEN GOEDEREN
VERLAAGD.
De prijzen van linnen goederen rijn
in een nieuwe calculatieschema gere
geld. waarbij de tot nu toe bestaande
bewerkingskosten zodanig zijn vermin
derd. dat de inmiddels gestegen srond-
stoffenprijzen voor het publiek geen
prijsverhoging ten gevolge zullen heb
ben.
De moordenaar heet Nathoeram Vi-
najak Gode en is 36 jaar oud. Hij is een
z.g. „Maratha-Hindoe" en staat bekend
als een extreme figuur.
Alles ging zo vlug, dat niemand on
middellijk begreep, wat er gebeurde. De
dader werd echter direct overmeesterd
en aan de politie uitgeleverd.
Voordat hij stierf, heeft Gandhi de
politie verzocht zijn moordenaar niet te
streng te behandelen.
Met een door emotie verstikte stem
heeft Pandit Nehroe voor de Indische
omroep over het sterven van Gandhi
gesproken. „Ik weet niet, hoe ik 't u
vertellen moet", begon hij, „de vader
der natie is niet meer".
Heden zal in India gevast en gebeden
worden. „Wij, die onze beminde leer
meester zo veel jaren hebben gekend,
kunnen bij hem nu niet meer om raad
gaan en dit is een zware slag, niet
slechts voor mij, maar ook voor de mil-
lioenen en millioenen i^dit land".
Nehroe heeft ten srotte het gehele
land opgeroepen om tot eenheid te ko
men en om in 't aangezicht van de grote
ramp van Gandhi's dood alle geschillen
bij te leggen.
,Het beste gebed, dat wij aan Gandhi
en zijn nagedachtenis kunnen schenken,
is onszelf te wijden aan de waarheid en
de zaak, waarvoor onze grote landge
noot leefde en stierf".
Nehroe sprak eerst in het Hindostans
en daarna in het Engels.
Mohammed Ali Djinnah, de gouver
neur-generaal van Pakistan, heeft de
Karatsji verklaard: „ik wil uiting geven
aan mijn diepe smart en oprecht mede
leven met de grote Hindoe-gemeenschap
en Gandhi's familie".
Liaquat Ali Chan, minister-president
van de overwegend Mohammedaanse
dominion Pakistan, noemde de moord
een uiterst schurkerige daad en betuigde
zijn oprecht en diepgevoeld medeleven.
Attlee, de Engelse minister-president,
heeft in een verklaring onder meer ge
zegd: „Het zedelijke en geestelijke lei
derschap van Gandhi is een inspirerend
voorbeeld geweest voor een verward en
troebel tijdperk. Engeland zal delen in
de smart van India over deze ramp".
Uit de hele wereld stromen betuigin-
gen^van leedwezen en medeleven toe.
President Truman, generaal Smuts, de
Paus en de Franse assemblee zonden
reeds condoleantie-telegrammen.
Onze minister-president dr. Beel zeide
tot een Reuter-correspondent „diep ben
ik geschokt door het bericht, dat Ma
hatma Gandhi op gewelddadige wijze
de dood heeft gevonden. Zijn leven was
steeds gewijd aan het lot zijner mede
mensen, voor welk doel geen persoonlijk
offer hem te groot was. Het heengaan
van figuren als Gandhi is bijzonder in
tijden als wij thans beleven een ernstig
verlies".
♦VEILIGHEIDSMAATREGELEN.
Gisteravond, zijn in geheel India vei
ligheidsmaatregelen genomen en aan de
commanderende officieren van het leger
is bevel gegeven zich gereed te houden
de burgerlijke autoriteiten bij te staan.
Te Bombay laaide de burgerstrijd plot
seling weer op, zodat de politie moest
ingrijpen. Er zijn 11 doden en 50 gewon
den gevallen.
Maarschalk Sokolofsky contra
generaal Clay
Schuman overwinnaar
FINANCIËLE WETTEN
AANVAARD.
De Franse Nationale Vergadering
heeft het wetsontwerp der regering,
strekkende tot het instellen van een
vrije markt in goud en harde valuta's,
aanvaard met 324 tegen 226 stemmen.
Tevoren was het besluit inzake in
trekken der 5000 fr-biljetten met 36
stemmen meerderheid goedgekeurd.
De Franse raad der republiek (Eer
ste Kamer) aanvaardde dit laatste
met 167126 stemmen.
Een woordvoerder van het internatio
nale monetaire fonds heeft medege
deeld, dat het fonds een zijner verte
genwoordigers, Robert Triffin, binnen
kort naar Europa zal zenden om ..het
oog te houden op de gehele West-Euro-
pese monetaire situatie" in verband met
de devaluatie van de franc.
Spaak vreest geen oorlog
VERBETERING ECONOMISCHE
OMSTANDIGHEDEN EIS.
Op een vergadering van de Nationale
Belgische Vrouwenraad heeft eerste-
minister Spaak verklaard, dat er geen
reden bestond voor het voorspellen van
een oorlog, daar dë politiek van de Sov
jet-Unie meer ingegeven scheen door de
onredelijke angst dan door een reële
geesst van bedreigen. Spaak verklaar
de voorts, dat een politieke alliantie van
West-Europa niet voldoende zou zijn; de
veiligheid zou vermeerderd worden juist
door betere economische omstandighe
den. De minister-president sprak de hoop
uit, dat in dit critieke tijdsgewricht de
idealen van Bevin ten aanzien van een
consolidatie van West-Europa werkelijk
heid zouden worden.
Maarschalk Sokolofsky heeft in een
open brief aan generaal Clay, gepubli
ceerd in de „Taegliche Rundschau", ver
klaard, dat in Beieren 206 Sovjetrussi-
sche burgers tegen hun wil worden
vastgehouden door de Amerikanen. De
betrokkenen zouden gevangen gezet
zijn in Straubing, ten Noorden van
Muenchen, na veroordeling door Ame
rikaanse krijgsgerechten. Van de 206
zouden er dertig ter dood veroordeeld
zijn, 68 tot levenslange gevangenisstraf
en de overigen tot gevangenisstraffen
van tien tot vijftig jaar. Sokolofsky eist
in zijn brief onmiddellijke opschorting
der vonnissen en opgave van de in
Amerikaanse gevangenissen vertoeven
de Sovjetrussische burgers.
Deze publicatie van een open brief
van de ene militaire gouverneur tegen
de andere in de pers is zonder prece
dent.
In de Nieuwe Kerk te Delft
Het gemeentebestuur van Delft ont
ving gistermiddag op het stadhuis de
autoriteiten, die de herdenking van de
Vrede van Munster in de Nieuwe Kerk
zouden bijwonen.
Na ontvangst ten stadhuize begaven
zij zich onder het luiden van de zwaar
ste -klok van Nederland, de Bourdon in
de Oude Kerk te Delft en cortege naar
de Nieuwe Kerk, waar de andere geno
digden inmiddels him plaatsen hadden
ingenomen.
De organist D. Jansz Zwart speelde,
toen de autoriteiten het Kerkgebouw
betraden, twee oud-Nederlandse mar
sen. Na het gemeenschappelijk zingen
van- „Wilt heden nu treden" opende de
loco-burgemeeser van Dieft, de heer
J, A. Lausberg, de plechtigheid met het
uitspreken van 'n korte rede. Hij zeide
het welkom aan de genodigden met te
meer vreugde toe te roepen, ,daar wij
De Nederlandse ploeg met de driekleur bij de Olympische Winterspelen te St.
Moritz in de stoet bij de plechtige opening van gisteren. (Foto ANP)
ONZE VERLIEZEN
De regering maakt bekend, dat
tot haar leedwezen in de afgelopen
week de navolgende verliezen zijn
gerapporteerd
Kon Landmacht:
Sold. Ie kl. A. Hendriks, Brun-
sum; Sold. Ravelinga, Leeuwar
den; Sold. P. F. Don, 's-Graven-
hage; 2e luit. G. T. H. Bom, Ba
tavia; Korp. J. A. de Broos, Ber
gen op Zoom; Sold. T. van Gelder,
Renkum; Sold. L. Ouwerkerk,
's-Gravenhage; Sold. L. Wessel,
Schiedam; Sold. A. van Rijswoud,
Rotterdam;
Kon. Ned.-Indische Legerr«
Amb. sold. Ie kl. J Kalarie, Ned.
-Indië; Man sold. 2e kl. Artie, R.
H. B. Rasuh, Ned.-Indië; Tor sold.
2e kl. Infie Dandi, Ned.-Indië; Eur
mil sold. 2e kl. G. T. Elliot, Ned.-
Indië.
Kon. Marine:
Geen verliezen gemeld.
Motie van de heer Hoogcarspel
(Van onze parlementaire Redacteur).
Dinsdag a.s. zal de Kamer weer bijeen
komen om het antwoord van minister
Jonkman aan te horen.
Er kwamen gisteren nog vijf sprekers
aan het woord. De heer Stokvis (CPN)
merkte o.a. op, dat op alle mogelijke
manieren geprobeerd wordt de souve-
reiniteit van de republiek te ontkennen,
maar een eenmaal gecreeërde souverei-
ne staat kan z.i. niet te niet worden
gedaan met sophismen. Ten aanzien
van de gebeurtenissen op Zuid-Celebes
en bij Bondowose eiste hij een objectief
gerechtelijk onderzoek.
De heer Bruins Slot (AR) betoogde,
dat prof. Romme's beroep op sprekers
rede van 19 December 1946 niet opgaat,
omdat in rede gesproken is over het
naakte Linggadjati. Het staatskarakter
BINNENLAND.
In de Nederlandse delegatie naar
de zesde zitting van de economische en
sociale raad der V.Nwelke op 2 Febr.
as. te Lake Succes zal worden geopeaid,
zijn benoemd tot vertegenwoorddger prof.
dx. Ir. H. C. J. Gellssen, oud-minister van
Handel en Nijverheid, tot plaatsvervan
gende vertegenwoordigers Jhr. J. W. M.
Snouck Hurgronje, permanent vertegen
woordiger van Nederland bij de V-N. en
mr S Blnol vice-minister van Binnen
landse Zaken van Oost-Indonesië.
Op de Amersfoortseweg onder Apel
doorn is een personenauto, bestuurd
door R. de Jong uit Heerde, op een stil
staande tankauto gereden, waardoor een
naast hem zittende verpleegster, de 26-J.
mej. E. Singer uit Zutphen, die van
Amersfoort af had gelift, op slag werd
gedood en de bestuurder zwaar werd ge
wond
Des. nachts verbrandde te Deventer
aan de rand van de stad nabij de psy
chiatrische inrichting „Brinkgreven"
een van de daar staande zeven hooiber
gen. Het hooi en een paar landbouw
werktuigen gingen verloren. De politie
arresteerde ln verband hiermede een 70-
jarige landloper uit Hoogeveen. die be
kende de hooiberg in brand gestoken te
hebben. Het speet hem, dat ook de an
dere hooibergen niet in brand geraakt
waren.
Bi) de Tweede Kamer is ingediend
een wetsontwerp tot „goedkeuring en
uitvoering van een overeenkomst tussen
de regeringen van Nederland. België en
Luxemburg, inzake de belasting op wiln"
Gisteren heeft het gemeentebestuur mist werd tussen Istres en Udine is vijf-
van Den Haag de dirigent en de leden tien k.m, van Digne Zuldwest-Frank-
van het „Orchestre de la Soclété des rijk) teruggevonden. Het toestel ligt on-
Concerts du Conservatoire" uit Parijs, dat dersteboven. bilna vijfentwintighonderd
ook !n onze stad met groot succes con- meter boven de zeespiegel in dë bergen,
certeerde. officieel in de zalen van hét Er werden geen tekenen van leven waar
gebouw Javastraat ontvangen. genomen.
De Amerikaanse ambassadeur dr.
Herman B. Baruch zal 1 Februari a.s.
naar ons land terugkeren.
De heer-H. Diemer, die zijn 25-jarlg
voorzitterschap van de centrale commis
sie ln het Typografenbedrij f herdacht, is
in verband met dit feit tijdens een re
ceptie te Amsterdam gehuldigd. Tevens
werd hij benoemd tot ridder in de Orde
van de Nederlandse Leeuw.
BUITENLAND.
Shirley Temple, die thans 19 jaar
is, heeft het leven geschonken aan een
dochter.
Shirley, eens door de wereld aanbeden
als kind-ster, huwde in 1945 met John
Agar.
De soolaal-democraat Keieman. die
onlangs aftrad als Hongaars ondermi
nister van industrie, is samen met 11
anderen gearresteerd.
De openbare aanklager gewaagde in
verband met deze arrestatie van een
„geweldig schandaal", waarbij „spiona
ge ln de industrie, de vleze nzwendel en
sabotage" was gemoeid.
De Poolse premier, Cyrankiewlcz.
heeft te kennen gegeven, dat de ge
zondheidstoestand van maarschalk Sta
lin bij de besprekingen te Moskou -uit
stekend was en dat hij in een zeer goede
lichamelijke conditie verkeerde.
Orville Wright, die met zlj-n broe
der Wilbur het eerste vliegtuig con
strueerde .dat ln 1903 de eerste geslaag
de vluoht maakte, is in een ziekenhuis te
Dayton op 67-Jarlge leeftijd overleden
tengevolge van een hartaanval Wilbur
Wright stierf in 1912.
De Amerikaanse Dakota, die
van de Unie is juist geïntroduceerd door
de aankleding van Linggadjati.
De heer Hoogcarspel (CPN) vroeg
andermaal of het juist is. dat gewonde
militairen, die naar het vaderland te
rugkeren een verklaring voorgelegd
krijgen, dat zij hun verwondingen of in
validiteit niet in en door de dienst heb
ben opgelopen. Verder herhaalde hij
zijn vraag of er pressie wordt uitge
oefend bij de detachering van ambtena
ren in Indonesië. Met de motie-Schou
ten kon spr. zich niet verenigen. Ten
slotte diende hij een motie in, waarin
te kennen wordt gegeven, dat zowel de
instelling van het collegiaal orgaan als
de taakomschrijving moet geschieden
bij de wet; de motie nodigt de regering
uit een daartoe strekkend wetsontwerp
bü de Kamer in te dienen.
De heer Zandt (SG) trad in een her
haling van hetgeen hij in eerste instan
tie had gezegd. De geheime notulen van
Kalioerang vond hij nog erger dan die
van Linggadjati. Hij verlangde een ver
klaring der regering over de positie van
de Indische Nederlanders en voorts gaf
hij te kennen, dat hij zich met kracht
er tegen zal verzetten, dat het ene In
dische volk het andere onderdrukt.
0.m. wilde hij maatregelen ter onder
drukking van de toenemende corruptie
in Indië.
De heer De Groot (CPN) wees o.m.
op berichten omtrent besprekingen van
de heer Graham en merkte op, dat het
schijnt, dat de rechterzijde van de
Masjoemi en de P.N.I. proberen een
nieuw kabinet te vormen met Ameri
kaanse steun. Er wordt met medewer
king van de Commissie van Drie ge
ïntrigeerd om deze elementen de ge
hele macht in handen te spelen, zo be
toogde de heer De Groot. De toestand
zou naar zijn inzicht ~3an nog erger
worden dan hij was onder Nederlands
bewind. Elke samenwerking tussen Ne
derland en Indonesië zal z.i. ondermijnd
worden. Spr. merkte op, dat de leuze
„Indië lös van Holland", reeds lang
door de communistische party is losge
laten. Het is de conservatieve, gebor
neerde. provinciale politiek, welke in
Nederland is gevoerd en de druk van
reactionaire kringen, welke bezig is de
band met Indonesië door te snijden,
zo verklaarde de heer De Groot. Ter-
wyi men hier spreekt over drie ver
schillende souvereiniteiten zeide hy
treedt in Indonesië een vierde op
het toneel, de souvereiniteit van Wall-
street. De politieke onderhandelingen
moeten spoedig geopend worden, vond
de heer De Groot, die een zeer daad-
werkelyke progressieve politiek noodza-
keiyk zeide te achten. Ten slotte deed
hy een krachtig protest horen tegen
het optredén van de Commissie van
Drie, welke een Amerikaanse belangen -
politiek voert onder de dekmantel van
de Veiligheidsraad.
Engeland en het Palestijnse
vraagstuk
Engeland heeft de commissie voor
Palestina te verstaan gegeven, dat het
beslist niet sympathiek zal staan tegen
over iedere poging van de commissie om
Palestina eerder te bereiken dan twee
weken voor de beëindiging van het
mandaat.
Het Engelse standpunt" houdt in
hoofdzaak het volgende in;
1. De Engelse regering kan niet toe
staan, dat een gewapende militie in
Palestina op de been gebracht wordt
voordat het mandaat ten einde is.
2. De Britse strydkrachten zullen de
leden der commissie bescherming ver
lenen gedurende de tijd gelegen tussen
hun aankomst en de afloop van het
mandaat, doch niet daarna.
3. De Engelse regering kan niet toe
staan, dat de commissie in Palestina
rondtrekt om de grenzen af te bakenen
zolang de Engelsen het gezag uitoefe
nen.
4. Het Arabische legioen en de Trans-
jordaanse grensmacht zullen vóór de
afloop van het mandaat van het toneel
verdwynen.
5. De Engelse regering kan onmoge-
lyk ambtenaren ter beschikking stel
len van de commissie.
HET HUWELIJK VAN
EX-KONING MICHAEL.
„Ex-koning Michael van Roemenië en
mijn dochter Anne zullen in Parijs, Ko
penhagen of Villefranche aan de Fran
se Riviera in het huweiyk treden", ver
telde prins René de Bourbon Parma in
een interview met een United Press
correspondent. De prins zeide. dat hy
in elk dezer plaatsen woningen bezat
en dathy het jonge paar het huis in
Villefranche zou schenken, indien zy
zouden besluiten zich daar te vestigen.
„In ieder geval zal het huweiyk niet
in een van de luxe-winteroorden in
Zwitserland voltrokken worden", liethy
er op volgen. „Dit huweiyk moet inder
daad een huweiyk zyn en niet het een
of andere toeristenvermaak".
HET „GOUDEN BOEK" WORDT
GEZUIVERD.
211 pagina's van het „Gouden Boek"
van Frankfort, een van de beroemdste
verzamelingen autogrammen, zullen
verwyderd worden, omdat men meent,
dat de handtekeningen van hoogge
plaatste Nazi's het voorwerp van ver
ering zouden kunnen worden. Het/kost
baar versierde boek is veertig jaar oud
en omvat 628 pagina's. Hitler's handte
kening is een van de weinige die een
hele bladzyde beslaat. De vroeger Duit
se staatssecretaris Meissner zette zyn
handtekening vijfmaal in het boek.
Deze handtekeningen en die van de
oorlogsmisdadigers van Neurenberg zul
len uit het boek genomen en in het
gemeentearchief ondergebracht worden.
hier verenigd zyn in dit kerkgebouw,
waar hy rust. die tachtig jaren voor
het gebeuren, dat wij thans herden
ken, het eerst het zwaard opnam, om
de rechten van de verdrukte Neder
landse landszaten te verdedigen en zon
der wiens idealisme, humaniteit, door
zettingsvermogen en organisatietalent
deze stryd nooit tot een goed einde
zou zijn gebracht. Niet alleen danken
wy hem wat wy zyn, maar evenzeer,
dat wat wy willen wezen. De beste
tradities van onze staat berusten op
zyn idealen. Laat ons dan ook naast
bewondering voer de kloekheid onzer
voorvaderen een eerbiedig saluut bren
gen aan de grootste onder hen, aan
wie wy tevens ons vorstenhuis danken,
symbool onzer vrijheid en eenheid."
„Moge God geven," zo besloot spr..
„dat wy nog lange jaren geschaard
mogen blijven om de vertegenwoordig
ster van dit Vorstenhuis, die ons nu
reeds vyftig jaren in omstandigheden,
weinig minder moeilijk dan die, waar
onder Willem van Oranje zyn werk
begon, heeft .geleid."
REDE VAN MINISTER GIELEN.
„Er zullen wel weinig jaartallen in
de geschiedenis van ons vaderland zyn,
die by alle Nederlanders zulk een rijk-
.dom van gedachten, zulk een warmte
van gevoelens en zulk een verscheiden
heid van reacties opwekken als 1648,"
aldus sprak vervolgens de minister van
O., K. en W., dr Jos. J. Gielen.
Spr. wees er o.a. op, dat de ge
schiedkundige wetenschap, de beel
dende kunsten en het onderwys dit
nationale jaartal onuitwisbaar in ons
geheugen hebben gegrift en ons van
de betekenis, de belangrykheid en de
vruchtbaarheid van het grote gebeu
ren van dat jaar, van generatie tot
generatie hebben doordrongen.
Het jaar 1648 was er echter niet
alleen een van blijdschap en feest
vreugde.
Er was de schrilheid der dissonan
ten, in Zeeland werd geen feestklank
gehoord. In Brabant en de andere Ge
neraliteitslanden heerste verslagenheid,
zy traden een donker tydperk in van
150 lange jaren, zonder recht van me-
despreken, zonder de, toch ook door
hen begeerde vrijheden, bruggenhoof
den slechts over de grote rivieren. Zien
wy verder Zuidwaarts, dan dcemt do
vraag op, aldus de minister, in hoe
verre „Munster", zelfs als men rekening
houdt met de opvattingen van die da
gen, de toets van barmhartigheid en
gerechtigheid bestaan kan. Voor ons,
het nageslacht, liggen de feiten en ge
beurtenissen in blinkende historie. Het
jaar 1648 is voor ons een jaar van
vrede, onafhankeiykheid, vrijheid en
welvaart. Voor de tydgenoot van vóór
1648 was dat anders, voor hem was de
toekomst duister en onzeker.
De werkelijkheid geeft ons meer recht
tot herdenken dan de idylle en zo
willen wy hier in het oude Delft, ln
het gebouw zelf waar hy te ruste ge
legd is, de gedachtenis oproepen aan
hem, die wy in dit verband met meer
recht dan ooit de „Vader des vader
lands" mogen noemen.
Indien wy nu nagaan, welk gebruik wy
gemaakt hebben van de verkregen vrij
heid en onafhankeiykheid, dan mogen
wy met gerustheid verklaren, dat ons
volk er in geslaagd is de krachten, die
in hem schuilden, tot ontplooiing te
brengen.
1648 was geen idylle, 1948 is het even
min, ook al zal het voor het nageslacht
misschien eenmaal zó schynen, omdat zy
het kostbare erfgoed onzer zelfstandig
heid herwonnen, aldus eindigde spr.
Het slotwoord werd gesproken door Ir.
S. H. Stoffel, voorzitter van de Stichting
„Het Princenhof" te Delft. Deze wees er
op, dat er in deze met gevaren en ge
beurtenissen gevulde tyd reden te over
is, om ons te bezinnen op wat ons, als
Nederlanders, aan elkander bindt. „En
wat biedt daartoe beter gelegenheid dan
het gezameniyk herdenken van de meest
in het oog springende momenten van
historie? wy doen dat hier vandaag in
een omgeving, die wel bij uitstek ge
schikt is, om ons te herinneren aan de
tijd, waarin, rondom de kernen, die de
oudste Hollandse steden vormden, zich
de schare groepeerde, die er ten slotte
in slaagde die groep van gewesten te
vormen, welke door het symbool van de
ondertekening op 30 Januari 1648 werd
bevestigd in haar staat van onafhanke-
ïyke en invloedryke mogendheid in het
Europa van die tyd.
In overleg met de regering stelt Delft
zich voor, om in het Prinsenhof een ten
toonstelling te arrangeren, die op 5 Juni
zal worden geopend en de hele zomer aan
duizenden Nederlanders en vreemdelin
gen gelegenheid zal bieden zich een
ogenblik in te leven in de gebeurtenis,
die wy vandaag herdenken en het tyd
perk. waarin ze plaats vond",
stelling te arrangeren, die op 5 Juni zal
worden geopend en de hele zomer aan
Tenslotte zong het koor Delf'se San-
gfoers onder leiding van N. Verh~eff
de ..Rots in zee" van Richard Hol en
„Domine Salvam Fac" van A. Giessen.
Met. een gezameniyk zingen van twee
coupletten van het „Wilhelmus" werd
de plechtigheid besloten.
AANVANKELIJK OPKLAREND.
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Aanvankeiyk weinig bewolking, nog
verder afnemende Z.W. wind en Iets
kouder. Morgen in de loop van de dag
weer toenemende bewolking met later
plaatselijk enige regen, geleideiyk aan
wakkerende Z.W. wind en :ets zachter.
1 FEBRUARI.
Zon op: 8.22 uur; onder 17.26 uur.
Maan op; 0.40 uur; onder 1106 uur.
(2 Febr. L.K
Hoogwater te Katwyk te 8.19 en 20.40 u.
2 Februari 9.06 en 21.34 u.
