AVONTUUR MET SINT NICOLAAS
STADSNIEUWS
W oniiigbouwvereniging
De Eendracht"
«J
VRIJDAG 5 DECEMBER.
Dr. K. J. Brouwer naar Indië.
Naar wjj vernemen is gisteren in
de vergadering der Ver. Nederland
se Zendingscorporaties besloten, dat
dr. K. J. Brouwer, Zendingsdirector
te Oegstgecst, zicli in Januari naar
Indië zal begeven voor een bezoek
aan de zendlngsterreinen.
Prof. dr. H. Kraemer treedt
af als voorzitter der Ver.
Ned. Zendipgs-Corporaties.
Ds. W. A. ZEYDNER VOLGT HEM OP.
In verband met zijn a.s. vertrek
naar Zwitserland treedt prof. dr.
Kraemer, hoogleraar aan de univer
siteit te dezer stede, af als voorzit
ter van de Verenigde Nederlandse
Zendingscorporaties te Oegstgeest.
In zyn plaats is tqt voorzitter be
noemd ds. W. A. Zeydner te Rotter
dam, praeses van de Generale Sy
node der Ned. Hcrv. Kerk.
Hongaarse kinderen komen
naar Leiden en omgeving
Omstreeks half December wordt een
transport Hongaarse kinderen, die door
Nederlandse pleegouders zullen worden
opgenomen, in ons land verwacht. De
kinderen, die met een Belgische trein
over Roosendaal in ons land aanko
men, zullen direct naar Haarlem, Lei
den en omgeving doorreizen. Het trans
port bestaat ongeveer uit 300 kinderen.
Een aanvullend transport van 200 kin
deren is nog te verwachten. Deze laat
ste groep zal in het kamp Horst-Ame-
rica worden gekeurd, in tegenstelling
met het eerste transport,, dat niet ge
keurd wordt.
Leidse Schouwburg
2DE ABONNEMENTSVOORSTELLING.
„De Grote Race".
Als 2de abonnementsvoorstelling bracht
de Haagse Comedie (directeur Cees La-
sei^r) het Engelse spel „De grote race".
Men zou het een goedmoedige „thriller"
kunnen noemen, die de aandacht voort
durend weet bezig te houden. Men leeft
intens mede met de race van de hoofd
figuur naar zijn geluk, waarbij hij niet
terugdeinst voor het wagen van een
„gok", rekenend op zijn veine bij het
nemen van de hindernissen. En men
gunt hem de eind-overwinning tegen de
naarstig pluizende detective van harte!
Meer zullen wij van de inhoud niet ver
klappen. Intussen biedt dit stuk een al
leraardigste avond, aan de lichte Muze
gewijd.
Aan de vertolking was onder regie van
Paul Steenbergen alle zorg geschonken,
zodat het een mooi sluitend geheel is ge
worden. Paul Steenbergen speelde zelf
de hoofdfiguur met alle entrain hiervoor
benodigd, terwijl Bob van Leersum de
detective naar behoren uitbeeldde.
Een speciale vermelding verdient nog
Henri Eeren.s voor zijn gave buttler. en
Pinkie van Ida Wasserman.
M.
RUSTHUIS GEREF. KERK.
Tot directrice van het rusthuis van
de Geref. Kerk aan de Hooigracht is
benoemd zuster D. Nieuwenhuizen te
Utrecht.
ACADEMISCHE EXAMENS
Geslaagd voor het doctoraal examen
•rechtsgeleerdheidde heren J W. A.
Huibregtse (Wassenaar), A. de \fri-es
Scheveningen) en R. M. Gallas (Gou
da icandiöaatsexamen rechtsgeleerd
heid: mej. M C. Dijkshoorn (Haarlem)
en de heren H. E. Gotink (Schiedam)
en J W. Bosch (Arnhem).
Herdenking van het
zevende lustrum.
De Leidse woningbouwvereniging „De
Eendracht" herdacht gisteren haar 35-
jarig bestaan met een receptie in „Het
Gulden Vlies", waarbij van tal van zij
den grote belangstelling werd getoond.
De aanwezigen- werdeh ontvangen met
een kopje thee en toen de zaal geheel
gevuld was, sprak de heer G, Eikerbout
als voorzitter van de Jubileumcommis
sie namens bestuur en Raad van Com
missarissen een woord van welkom.
HISTORISCH OVERZICHT.
Daarna hield de voorzitter der jubi
lerende vereniging, de heer H. van
Weizen, een korte rede, waarin hij al
lereerst een terugblik wierp op de af
gelopen 35 jaar. In 1912 werd door een
aantal mensen, werkzaam bij de coöpe
ratie „Vooruit" de vraag besproken of
het mogelijk zou zijn op coöperatieve
grondslag over te gaan tot de bouw
van arbeiderswoningen. Voor dit vraag
stuk bleek zeer grote belangstelling te
bestaan en als gevolg daarvan werd
een bijeenkomst gehouden, om de mo
gelijkheid van de bouw te onderzoeken.
Het bleek evenwel niet mogelijk op
de oorspronkelijke gedachte verder te
werken, wel echter op basis van de
Woningwet 1901. Dat er heel wat moei
lijkheden moesten worden overwonnen
om te komen tot het in meer concrete
vorm gieten van de plannen laat zich
begrijpen, Met behulp van een kapi
taalvoorschot kwam het eerste blok wo
ningen aan de 3 October- en Magda-
lena Moonsstraat in 1915 gereed. Eén
van de oprichters was de heer J. G. v.
d. Zeeuw, op het ogenblik nog werk
zaam bij de coöperatie. In 1919 kwa
men de plannen voor de Kooi gereed;
deze woningen vormden een sieraad
voor de stad.
Meerdere woningbouwverenigingen ont
stonden en er werd grote activiteit aan
de dag gelegd, vooral in de jaren 1920
1926. Dat duurde vrijwel tot 1932 en
in 1934 werd het laatste plan van „De
Eendracht" voltooid. Sindsdien heeft
de woningbouw min of meer stilge
staan,
Een blik werpen in de toekomst zei-
de spr., dat er tei.gevolge van de stop
zetting van de arbeiderswoningbouw
een en ander is gewijzigd op het ge
bied der volkshuisvesting. Met nieuwe
moed tracht men thans eohter weer
de bouw tot nieuwe ontplooiing te
brengen, er is uitzicht, dat binnen niet
al te lange tijd er weer iets gaat ge
beuren en er wordt hard gewerkt om
aan de woningbouw een nieuwe impuls
te geven en in het tekort aan wonin
gen enigermate te vooTzlen.
Spr. herdacht vervolgens de heer J.
Poeliejoe, die als voorzitter veel voor
de ver. heeft gedaan en de heer J.
Brouwer, voorz. van de Raad van Com
missarissen, waarna hij er op wees, dat
in de naaste toekomst op andere wijze
gewerkt zal moeten worden iin het
belang der volkshuisvesting door de
zich centraliserende tendenzen, welke
op het ogenblik waarneembaar zijn. De
maatregelen van de laatste tijd, ook in
verband met de wet'op de woningruim
te, brengen het bestuur bijna dagelijks
in contact met het gemeentelijk bureau
van huisvesting, waarmede innige sa
menwerking bestaat. Dit is ook het ge
val met andere takken van gemeente
dienst en spr. hoopt, dat zulks ook in
de toekomst het geval moge zijn. Spr.
hoopte vervolgens, dat de ver. nog lan
ge jaren op het gebied der volkshuis
vesting werkzaam zal mogen zijn, in
het bijzonder voor de arbeiderswoning
bouw.
REDE VAN WETH. JONGELEEN.
.Namens het gemeentebestuur sprak
vervolgens «weth. A. J. Jongeleen. Spr.
had de laatste dagen eens nagegaan
hoe „de Eendracht" in de loop der ja
ren Is gegroeid. De moeilijkheden zijn
ongetwijfeld vele geweest, dooh de re
sultaten waren daaraan evenredig be
vredigend. Met trots kan worden te
ruggezien op hetgeen voor de volks
huisvesting is gedaan en ook voor de
toekomst is nog geen ongewenste con
currentie te duchten met particuliere
bouwers, want er bestaat momenteel
een tekort van 3000 woningen, terwijl
er jaarlijks nog een tekort van 400 wo
ningen bijkomt, zodat in de eerstvol
gende tien jaar nog in een tekort van
7000 woningen moet worden voorzien.
Ook „de Eendracht" zal binnenkort
een plan van 28 woningen in uitvoe
ring krijgen en de weth. spreekt de ver
wachting uit, dat het hierbij voor 1948
niet zal blijven. De verdeling van
woonruimte is een van de moeilijksce
problemen van deze tijd, doch spr.
hoopt niettemin, dat spoedig nieuwe
woningen in beheer kunnen worden ge
nomen. want het nieuwe plan Zuid
West biedt mogelijkheden genoeg.
EEN STROOM VAN WEL
SPREKENDHEID.
Vervolgens werd door wel twintig
sprekers het woord geveerd en de lof
der vereniging in allerlei toonaarden
bezongen.
We noemen ze slechts: de heer H. J.
Arnold namens de Nat. Woningraad en
de afd. Zuid-Holland, de heer J. de
Jong namens de Federatie van Wo
ningbouwverenigingen hier ter stede,
de heer J. C van Schalk, als voorzitter
van.de coóp. Vooruit, de heer H. Ncte-
boom namens de woningbouwver „Ons
Deel", de heer M. Smit als voorz. van
Tuinstadwijk, de heer J. Gerritsen na
mens „Ons Belang", mevr. L. de Graaf
-Smit namens het dames-comité van
„de Eendracht", de heer J. G. v. d.
Zeeuw, als oud-voorzitter en oprichter
der ver., de heer R. Ensingh namens
het gem. bureau van huisvesting, de
heer M. Eikerbout namens de leden,
die als geschenk een fraaie bank aan
bood, welke geplaatst is in het Kooi-
park en morgenmiddag In gebruik zal
worden genomen. Verder voerden nog
het woord de heer W. G. van Katwijk
namens „de Eensgezindheid", de heer
H. Boom namens „Bultenlust" te Oegst
geest, de heer Zandbergen namens
.Spinoza" te Rijnsburg, de heer Koole,
namens het personeel van het badhuis
der ver„.de heer J. Dubbeldeman na
mens het personeel der ver., de heer
A, de Haas namens „Oosterkwartier",
de heer Olivier als verzorger der on
derhoudswerken, de heer L. Rombout
namens het solidariteitsfonds, de heer
C. A. Zaalberg namens de Tuintjesver.
„Ons Genoegen", de heer A. Kettenis
als accountant der ver,, en de heer P.
Piket als voorz. van de Raad van com
missarissen. Nog tal van anderen wa
ren aanwezig om het bestuur geluk te
wensen. We merkten o.m. op de heer
mr H. Goudsmit namens de Leidse.
Bouwvereniging, alsmede de 't?er G. F.
E. Kiers als inspecteur van de Volks
gezondheid en de neer J. Leicher, adj -
inspecteur.
Spoor- en A.T.O.-mannen
vieren feest.
HULDIGING VAN 5 JUBILARISSEN.
De spoor- en A.T.O.-mannen, die veel
al dag en nacht ln de weer zijn om het
grote raderwerk der Nederlandse Spoor
wegen met de regelmaat als van een
klok te doen functioneren, hadden gis
teravond op de jaarlijkse feestbyeen-
komst van de Ontspannings- en Jubi
leumvereniging in de Stadsgehoorzaal,
voor een ogenblik kniptang en fluit, be
stelwagen, locomotief en tender vergeten
om deel te hebben aan de algemene
feestvreugde, welke zich concentreerde
rond de 5 jubilarissen van deze avond,
de heer J. Idsenga, hoofdstationschef,
die kortgeleden zijn 40-jarig jubileum
mocht vieren en de heren A. H. Ver
goed en A. van Duijn van de A.T.O. en
G. Ravesteijn en J. de Wilde van de
N.S., die allen hun zilveren jubileum
achter de rug hebben.
Naast de vele aanwezigen reden als
gasten in deze „feesttrein" mede de he
ren J. A. A. v. d. Horst, directeur van de
A.T.O. (Van Gend en Loos) en Heyer,
hoofdcontroleur van de N.S. en chef van
de afd. Sport en Ontspanning.
De voorzitter van de Ontspannings-
en Jubileumvereniging, de heer J. Cats,
sprak woorden van welkom en releveer
de in het kort de verdiensten van ieder
der jubilarissen. Het deed spr. een groot
genoegen, dat, dank zij de service der
spoorwegen Sint Nicolaas met zijn
knecht, die pas enkele uren geleden de
grens waren gepasseerd, de jubileum
tegels eigenhandig aan de jubilarissen
zou uitreiken. Op hetzelfde moment ver
scheen de goede Sint onder groot ent
housiasme der aanwezigen in de zaal en
op het podium. Met een toepasselijk
woord en de nodige vermaningen over
handigde hierop de Sint de jubileum
tegels terwijl het zwarte knechtje de
echtgenoten der jubilarissen met een
bouquet bloemen verraste.
Een gevarieerd cabaret-programma,
dat verzorgd werd door het Kleinkunst-
ensemble „De Blokkendoos" oJ.v. dr. H.
M. Merkelbach en waaraan medewerk
ten Jacques Schutte, André de Raaff,
Katja Berndsen, de solo-danseres Viola
en de goochelaar Conchlto, vulde het
verdere gedeelte van de avond.
Tot slot volgde nog een gezellig dans-
ie onder leiding van de heer J. Alphe-
'naar en met medewerking van „The
Gold Starband" van de heer J. Neder-
lof. Al met al een zeer geslaagde feest
viering!
UITREIKING GOUDEN MEDAILLE
ADJ. O.O.-ADM. J. TRIPPENZEE.
Gisteren is voor het front van de
troep van de Staf Koninklijke Mare
chaussee te 's-Gravenhage, ae gouden
medaille voor 36 jaar trouwe dienst uit
gereikt aan de adl, o.o. adm. J. Trip-
penzee. Nadat de luitenant-kolonel Kist
de beschikking van de Minister van
Oorlog had voorgelezen, werd door de
Commandant van het wapen der Kon.
Marechaussee, generaal-majoor ir. M.
Tans, de medaille uitgereikt, waarna hij
de jubilaris toesprak en hem prees als
een plichtsgetrouw militair. Namens de
collega's van de jubilaris sprak de
opper-wachtmeester L. de Putter enige
hartelijke woorden van waardering en
overhandigde hem een rookstel, terwijl
aan de echtgenote van de adj. Trip-
penzee een prachtig bloemstuk werd
aangeboden. Hierna kregen de officie
ren en onderofficieren gelegenheid adj.
Trippenzee geluk te wensen met zijn
ontvangen onderscheiding.
De jubilaris dankte voor het prach
tige cadeau, ook namens zijn echtge
note, waarna men nog enige tijd gezel
lig bij elkaar bleef.
OUD-LEIDEN.
Zaterdagmiddag 13 December zullen
de leden van de Ver. ..Oud-Leiden" on
der leiding van ir. D. Boogerd 't Stad
huis kunnen bezichtigen.
7 Militairen verdronken?
Tijdens een nachtelijke patrouille-
vaart op de rivier de Ogan ln de om
geving van Nadjonggradja op Zuid-
Sumatra zijn twee prauwen omgesla
gen. Steven militairen worden hierbij
vermist. Vermoedelijk zijn zij verdron
ken.
OEGSTGEEST.
SINT NICOLAAS BIJ DE
MILITAIREN.
De Nederlandse Militaire Amusements
vereniging R.A.O. heeft al heel wat
voor onze jongens gedaan. Bijzonder
geslaagd was gisteravond het Sint Ni
colaasfeest, georganiseerd door de af
deling Valkenburg (vliegveld) in het
„Witte Huis" ie Oegstgeest.
Henri Boes had mtt het organiseren
van deze avond groot succes!
Het Sint Nicolaasfeest Het was
Donderdagmiddag een ongewone drukte
op het terrein van de Marine Radio
dienst nabij Postbrug,
Terwijl met enige autobussen onge
veer 80 kinderen, waarbij zich, begrij
pelijk, ook een aantal Moeders had
aangesloten, van uit verschillende plaat
sen tot zelfs uit Amsterdam en Rotter
dam. Leiden' en Oegstgeest in een der
cantine-gebouwen waren te samen ge
bracht. keken vele vaders door de ra
men om een glimp op te vangen ran
het grote Sinterklaasfeest hunner kin
deren, waarvoor zij al zo lange tijd
eendrachtig hadden samengewerkt.
Het was dan ook een geweldig feest
in deze zo rijk versierde zaal. De vreug
de steeg al spoedig bij de filmvertonin
gen van de heer Pronk,
Daarna werd door dhr. De Boer ge
meld dat St. Nicolaas ln aantocht was,
die in vol ornaat te paard arriveerde
met Zwarte Piet.
Beiden werden met gejuich ontvan
gen en dapper toegezongen.
Zij werden gevolgd door een tweetal
grote praalwagens, volgeladen met al
lerhande cadeaux, die na een toespraak
van de goede Sint, aan alle aanwezige
kinderen persoonlijk werden uitgereikt,
met een voor ieder toepasselijk woord.
Bij ieder pakket, waarvan de inhoud
bij loting van toegewezen, was tevens
een zak waarin koek, chocolade, sui
kergoed e.a. toegevoegd.
Sinterklaas op de Gevers Deutz Kleu
terschool Onder leiding van het
hoofd der school mej. Kenbeek ls op de
Kleuterschool een uitstekend geslaagd
Sint Nicolaasfeest gevierd, mede dank
zil de onmisbare actie en daadwerke
lijke hulp van de Oudercommissie en
het onderwijzend-personeel.
Behalve een welgeslaagde poppen-
kastvertoning hebben de kinderen vol
op genoten van de uitreiking van di
verse versnaperingen.
DE ZAAK TEGEN
IR. J. J. VALKENBURG.
Bij de Dinsdag j 1. vermelde uitspraak
in de zsak tegen ir. J. J. Valkenburg,
oud-leraar aan de Gem. H.B.S., werd
o m. gezegd, dat tal van roerende goe
deren reeds eerder door het Ned. Be
heersinstituut waren toegewezen aan
dr J D. A. Boks, directeur dier H.B.S.
Tot goed begrip van zaken moge die
nen, dat deze goederen aan dr Boks
door het Beheersinstituut geenszins zijn
toegewezen bij wijze van „schadeloos
stelling" voor het hen* door ir Valken
burg berokkende onrecht en leed, doch
dat deze goederen indertijd door het
Ned. Beheersinstituut tegen taxatieprijs
aan dr Boks zijn ovë^edragen.
Op ons bureau liggen ter inzage
de passagierslijsten van het ss. „Johan
de Witt" en het m.s. „Modjokerto",
welke resp. 16 Dec. te Amsterdam en
12 Dec. te Rotterdam worden verwacht
met repatriërenden uit Indië.
DE VERLOVING VAN KONING
MICHAEL.
Door de Sovjets belet?
Volgens de conservatieve „Daily Grajw
hic" zou een verloving van koning Mi
chael van Roemenië met prinses Anne
de Bourbon-Parma door Sovjetrusslsche
tussenkomst verhinderd zijn.
Moskou zou een kort en bondig „neen"
hebben doen horen. Reden voor deze
weigering is, aldus het blad, dat een hu
welijk met een West-Europese prinses
Michael's banden met het Westen op
een aan de Sovjets onwelgevallige ma
nier zou verstevigen.
VOORSCHOTEN
Medische Zondagsdienst Geduren
de het weélfeinde wordt de meüisohe
dienst waargenomen door dr F. J. M.
Tonino, Voorstraat 23, telefoon 493.
Sluiting Secretarie. De gemeente
secretarie, het kantoor van de gemeenn
te-ontvanger en de centrale boekhou
ding zullen in verbana met de brand-
stoffenschaarste tot nader aankondi
ging 's Zaterdags gesloten zijn.
Burgerlijke Stand Geboren: G\js-
bertina Wilhelmina Johanna, d.v. G. v.
Herpen, en J. de Jager; Johanna Mar-
garetha Maria Alice, d.v. N. Th. van
Wissen en C. H. den Hollander; Rainil-
da Petronella Ursula Maria, d.v. J. P.
Onderwater en H. J. Kortekaas; Robert
z.v. J. van de Graaf en A. Bandsma.
Ondertrouwd: Daniël Limburg 28 J.
en Wilhelmina Planje 21 j.; Jacobus
Quirinus /Warmenhoven 27 j. en Maria
Hendrika van Leeuwen 22 J.
Burgelijke Stand van Leiden.
GEBOREN:
Dirk, z. van A. Nasveld en A. M. van
der ReiJd; Maria. d. van P. A. van Hal en
M. Ouwerkerk; Antonius Frederik, z. van
J. A. Scheers en I NJi; Hermanus Jo
hannes. z. van J. G. de Bolster en G.
Bronsgeest; Pleter Otto. z. van B. Reeno-
vaart en M. ran Beek; Catharlna Wil
helmina Maria. d. van G. P. Pot en C.
Waardeloo.
OVERLEDEN:
J. van Bostolen vr., 83 J.; G. Beekman,
wed. van J. Veldnuljzen, 86 J.
ONDERTROUWD:
H. J. de Vrede, gesch., 62 J. en J. M.
van de Col-put Jd., 41 J.; W. Kershof.
Jm„ 29 J en M. G. de Wilde, Jd.. 23 J.;
D. P. Kuyvenhoven, Jm. 29 J. cn W. A.
Teske, jd.. 26 J.; B. Schrijver, jm„ 26 J.
en W. La man, jd.. 27 J.; J. Forsten. Jm„
23 J. en M. Zaal, gesch., 23 J.; H. Steen
voorden. Jm„ 24 J. en W. Llngen, gesch.,
35 J.; C. G. van Tol. 28 J. en C. P. van
Ek Jd.. 26 J.
BEURSO VERZICHT
AMSTERDAM, 5 December.
De beurs had vandaag een tamelijk
opgewekt voorkomen. Claims en aan
delen Kon. olie waren vast. De claims
liepen op tot f. 981, bij het slot werd;
tegen f976 gehandeld. De aandelen
stegen van 307 tot 311. Claims Dordt-
sche werden op f. 777 ingezet, en be
dongen bij het scheiden f.800. Aande
len Dortsche bewogen zich tussen f276
en f.280. Certificaten Handel MU. lie
pen op tot 158, aandelen Indische bank
tot 107, Koloniale Bank golden 100.
Calvé Delft werden 1713/4% exdivi-
dend genoteerd. Scheepvaartpapieren
waren iets hoger. Tabakken alle een
paar punten beter -Ook Rubberfondsen
lagen goed in de markt. Suikeraande
len prijshoudend. De Amerikaanse markt
was stil en een fractie lager. Nederland
se staatspapieren zo goed als onveran
derd.
Een persoonlijke belevenis
Verteld door
BEN VAN EYSSELSTEYN
Het zal U niet vaak overkomen zijn,
dat U de goede Sint buiten de gren
zen van ons dierbaar vaderland hebt
ontmoet; de brave Heilige is in de
lage landen méér populair dan waar
ter wereld ook, dat bewijst de aan
dacht die zelfs grote meesters der
Nederlandse schilderkunst aan het
intiem familietafreel op 5 December,
hebben besteed. Doch dat de Sint
ook elders vertoeft, heb ik verleden
jaar ervaren, op de eerst. December
het vaderland verlatend voor een ver
blijf van drie weken in het buiten
land.
Er zijn veel vrouwen, die netter en
doelmatiger koffers kunnen pakken dan
mannen; ik behoor tot de mannen, die
dit werk niet naar behoren presteren
en zo arriveerde ik op Schiphol met
twee loodzware valiezen, waarvan de
verzorgster me ha£ verzekerd, dat er
uitsluitend het allemodigste inzat en
„verder niks bijzonders".
De koffers werden gewogen en inge
schreven. We passeerden de strenge
douane, ik beurde moeizaam de beide
onhandelbare kolossen op de „toon
bank", zocht naar de sleuteltjes en
opende m'n bagage.
Douanen zijn jachthonden-en-men-
senkenners-in-er.en: ze ruiken het wild
al van verre ofze ruiken niets en
dan werken ze met krijt. In mijn ogen
lazen ze slechts kinderlijke onschuld.
„Niets aan te geven?". „Niets". Een
paar ogen keken even vorsend, een
hand streelde schier telepathisch langs
de koffers. „Niks bijzonders", zei ik, de
woorden van m'n vrouw herhalend. Er
verscheen een witte 1 rijthiëroglyph op
ieder valies en de passen-controle
wenkte
Vliegen is elke keer opnieuw een ver
rukking. Het zicht was prachtig. De
donkere heuvel van het Hradschin
beurde het kantwerk van de slanke
Sint Veith naar ons omhoog, over de
zilveren Moldau spanden zwarte stre
pen, een er van herkende ik als de
Karelsbrug met zijn barok-beelden. Het
was de eerste keer nè de oorlog, dat ik
Praag terug zag. Even later landden we.
De twee reuzen stonden al in de
douaneloods. Er waren nog twee vlieg
tuigen binnengekomen, en het was er
vol. Voor ons stonden een lange mon
seigneur met 'n juweel van een acte-
map en een Frans sprekende dame, die
uit Stockholm vla vele stations een do
zijn koffers en hoedendozen meesleep
te door de wolken en die in een broeiend
conflict met de douane zó opgewonden
ratelde, dat ik vreesde, dat de stevige
Tsjechoslowaak er zijn goede humeur
bij verliezen zou. Door dit oponthoud
van minstens een kwartier, werd ik de
laatste reiziger in de loods. Buiten
wachtte een geduldige autobus vol on
geduldige reizigers.
Och had ik toen maar wat beter op
gelet, misschien had ik een lieve oude
heer met 'n lange witte baard en 'n zwar
te jongeman met kroeshaar ontdekt, ik
zou dan op mijn hoede geweest zijn en
aan Spaanse heiligen hebben gedacht,
maar nu keek ik echter alléén maar
naar hetgeërgerd gezicht van de
douane-beambte. De dame ratelde.
Toen hij haar eindelijk gaan liet en
zich tot mij richtte, klonk zijn stem
koel blina vermoeid:
,.Ik zocht en zocht naar het sleuteltje"
„Niets aan te geven?' „Niets aan te
geven".
Hij zag me even aan. „Maakt U eveD
epen, alstublieft". Dat wilde ik met al
le genoegen doen. ik stond al in mijn
zakktn te grabbelen, maar kon mijn
sleutels zo gauw niet binden. Dit oni.
ging hem niet. Er kwam duijelijk merk
baar iets in zijn ogen, dat op belang
stelling wees. Ik zocht en zocht. In de
zakken van m'n overjas, in m'n col
bertniets. Had ik de sleuteltjes in
Schiphol op de toonbank laten liggen?
Het angstzweet brak me uit. Opnieuw
begon lk te zoeken; nu systematisch:
eerst de overjas. De overjas uit. Bin
nen- en buitenzakken van m'n col
bertjas, de vestzakken, de broekzakken.
Doch geen sleutels.
Buiten wachtt^ de autobus. Dèèx ra
telde de dame. Zeker hield ze een be
toog over een reiziger, die al méér dan
een kwartier zeurde bij de douane en
haar en alle passagiers ophield
Een tweede en een derde beambte
kwamen er bij staan. Nee, ik vergiste
me niet: ik zag iets van 'n ongelovig
spotlachje om hun monden en ik be
gon me ongelukkig te voelen. De doua
nier trok een der koffers met een on
geduldige ruk naar zich toe. En kijk,
daar lagen de sleutels: ik moest ze er
dadelijk hebben neergelegd, een kwar
tier geleden, toen de juffrouw begon te
ratelen; hoe had ik dèt kunnen ver
geten!
„Voila!" wees ik triomfantelijk en
reikte ze over.
„Hmkwam de beambte. Er
klonk een wereld van wantrouwen in
zijn stem. Hij opende zélf de koffer en
dook weg tussen deksel en valies als
wilde hij wegkruipen in m'n bagage.
De twee anderen kwamen wat dichter
bij. Ik herademde, trok m'n overjas
weer aan. De douane-beambte dook
omhoog. Zijn stem klonk hoffelijk,-
ironisch: „U hebt zeker een vriendin
netje in Tsjechoslowakije?"
Verbouwereerd staarde ik he maan en
keek daarna, niet begrijpend, naar het
pakje dat hij onder m'n neus hield.
„Wat ls dat?" Het was een doosje ter
grootte van een boerentabaksdoos, man
nelijke lezers van dit relaas zullen de
vorm aanstonds voor zich zien bij die
vergelijking. Het was gewikkeld in een
fijn zilverpapier, waarop het monogram
en de firmanaam van een Parijse juwe
lier van internationale reputatie voor
kwamen, Verbluft keek ik naar het pak
ketje, waaruit een zacht parfum op
steeg.
„Wat ls dit?" herhaalde de man
dringend.
„Iklkehweet het niet".
stamelde ik. Hij duwde het pakje in mijn
handen. „Maakt U het open". Onhandig
frommelde ik aan het zilverdraad, trok
hét eraf en vouwde het papier open.
Een zacht, zijde-achtig wit vloeipapier
kwam te voorschijn. Ik vouwde ook dit
open en ontwaarde een derde omhulsel:
een Franse krant. Althans een fragment
van dat blad „Le petitluidde de
kop. De rest was er afgescheurd. Hoe
voor de drommel kon dèt pakje in mijn
koffer gekomen zijn? M'n hart begon
sneller te kloppen: één ondeelbaar ogen
blik dacht lk aan de Frans-ratelende
dame en haar dozijn valiezen en hoe
dendozen; een angstwekkend visioen
van Juwelensmokkel en zakkenrollers
routine. Maar dat kón Immers niet! De
kofferj was toch op slot geweest! De
I ene krant na de andere vouwde ik open,
Het pakje werd kleiner. Ten slotte
hield ik een blaadje uit een cahier in
handen, een doodgewoon, gelinieerd
blad uit een schoolschrift. De toonbank
lag vol papierenEn uit dat laatste
blaadje kwamen: twee doosjes lucifers.
De ambtenaar greep ernaar, alsof hij
vreesde, dat ook die zouden verdwijnen.
„Hmzei hij weer. Er stak een
snipper papier uit het doosje; er stond
iets op geschreven. Hij las het, haalde de
schouders op en liet me de woorden
lezen. Ik herkende het handschrift: het
was dat van mijn vrouw en lk las
„Flauw hè?"
„Wat betekent dat?" informeerde de
man achterdochtig en met langzame
nadruk. In 's hemelsnaam, wat kon ik
hem antwoorden? Alles was me opeens
duidelijk geworden. Een Sint-Nicolaas-
grap. Had ik die goede Heilige niet zélf
verteld, dat ik op reis altijd lucifers te
kort kwam? Het was allerliefst bedoeld,
maar het moment was niet geschikt om
me dat te doen inzien. Ik werd nijdig.
Op Sint en op mezelf.
„Wat betekent het?" vroeg de beamb
te opnieuw. Kwaadaardig trok ik mijn
schouders op: „Helemaal niets", ant
woordde ik bits. Wat hèèl dom van me
was. Het maakte de situatie alleen maar
erger. De man keek even om zich heen.
Achter in de loods passeerde juist onze
stewardess, pratende en lachende met
een Tsjechoslowaakse collega. De man
gaf een snelle wenk aan de beide andere
beambten, die me strak bleven aankij
ken. terwijl hy als een kanonskogel op
de stewardess afschoot. Hij liet het pa
piertje zien en vroeg om de vertaling.
..Silly isn't?" zei ze en ze keek hem
aan met die betoverende glimlach, die
het geheim is van alle KLM-stewardes-
sen.
Wat's silly?" snauwde hij geprikkeld.
Ze wees op 't papiertje. „Dat is de ver
taling", zegde ze uit. „In het Hollands
„Flauw hè" is in het Engels: Silly
isn't". Ik. wenkte haar om haar onze
humoristische Sint-Nicolaaszeden en
gewoonten te laten uiteenzetten aan een
niet-humoristische douane, maar ze
scheen dat niet te zien. misschien strekt
de KLM-service zich niet uit tot land
genoten. die van smokkelen of erger
worden verdacht.
De douane-beambte bromde in het
Tsjechisch met z'n collega's. Hij keerde
het papiertje om en om, opende de lu
cifersdoosjes, schudde de lucifers uit in
z'n handen: betastte zs. graaide er in.
ik meen me zelfs te herinneren, dat hij
eraan rook. Ze zagen elkaar aan met
ogen vol argwaan.
„Ik houd niet van dergelijke grapjes"
zei hij koeltjes.
„Ik ook niet", antwoordde ik hèèl
timide.
Toen doken ze opeens alle drie fana
tiek in m'n koffers. Ik zuchtte. Buiten
wachtte de geduldige autobus met de
zèèr ongeduldig geworden passagiers.
Ze kwamen vrijwel gelijktijdig over-
I eind. Ieder had een pak in de handen en
hield me dat vragend voor. Drie pakken
Ezn doos van verbluffende afmetingen.
dat was één Iets dat of een gigantisch
i hoefijzer of een enorme Gelderse worst
leek. Dat was twee. En iets dat een
zorgvuldig verpakte miniatuur torpedo
jager kon zijn, dat was drie. De trotse
vinder klopte er eens op. De inhoud was
I onsmlskenbaar van steen. Hfj schom
melde het vreemde voorwerp heen en
weer. Er klonk een duidelijk klokkend
geluid. De beambten keken elkaar aan
en zsiden gelijktijdig één woord. Het was
het woord, dat naast Rembrandt, Kaas
en Delftse ingenieurs tot onze nationale
beroemdheid in het internationale be
hoort: „Bols"! zeiden ze. Er was nog
iéts wat hun verbazing en argwaan
gaande hield. Dat was de verpakking.
Elk voorwerp was in veelkleurig papier
gewikkeld en met keurige papieren
strikken en slingers versierd, rood en
goud en blauw en wit.
Het werd me geel en groen voor ogen.
Een snel en omzichtig gluren langs de
opgeslagen déksels was weinig hoopvol:
er lagen nog meer van zulke pakken in
de koffers, die „alleen maar 't allereen
voudigste en niks bijzonders bevatten".
Een zachte duizeling overviel me. De
eerste douanebeambte zei veel boza en
afkeurende dingen in het Tsjechisch. De
anderen knikten instemmend.
Op dat crltieke moment greep één
hunner nog een pak en bekeek het:
voor en achter. En opeens stonden ze
alle drie getroffen stil en staarden om
laag. Het was een hoogst primitieve te
kening in rood en geel en zwart. Rechts
was een roe getekend. Links een sigaar
met een punt aS en veel rook. Daar
boven een groot vraagteken. En daèr
weer boven een vrij goed gelijkende
schets van de Heilige met lange baard,
vuurrode mijter en knalgele kromstaf
En nu opeens begonnen ze alle drie
te lachen en rad Tsjechisch te praten,
ik verstond alleen maar de woorden:
„Holandsko" en „Niklas" en „Dajbel".
Wat dat laatste woord „Duivel" met de
Sint of mij te maken had, v/erd me niet
duidelijk, maar wel stond vast, dat de
hele situatie zich opeens allergunstigst
ontwikkelde.
„Vijf December", knikte de eerste dou
ane-beambte „Niklas?"
Ik knikte als de neger van het zen
ding-spaarpotje: „Ja-ja-ja, Sint Nico
laas, ja.
„Een gezellig feest, is 't niet?"
„Heel gezellig! Ja, ja
De Tsjechoslowaakse douane bleek
een formidabele kennis te hebben van
folklore: alle drie schenen ze Sint Ni
colaas en de sympathieke gewoonten van
die goede oude heer te kennen. Het was
ontroerend te zien. hoe ze me hielpen.
.Allright"OJK.". „Thank you
Sir".
De eerste vouwde zelfs alle papiertjes
opnieuw om de moeizaam weer gevulde
lucifersdoosjes. Ze schovep de bonte,
met linten en strikken zwierig versierde
gevaarten weer op hun plaats. Althans
zij trachtten het. Maar de pakkunst van
een vrouw was vier mannen te erg. Hoe
we ook zweetten, zwoegden en pastenen
maten en persten op het deksel: de kof
fers wilden riiet sluiten.
Buiten wachtte de geduldige auto met
passagiers, waarbij me het passende ad
jectief ontbreekt.
Ik ging op de koffer zitten, een dou
ane bood aan naast me plaats te nemen,
lk weigerde uit angst voor de torpedo
jager met z'n ..kloek-kloek-kloek" en
voor nog breekbaarder surprises. We
worstelden een ronde of zes. De koffers
wonnen het. Toen verscheen een vrou
welijke douanebeambte. Ze schoof de
vier mannen rustig op zij, begon eerst
uit te pakken, toen weer in te pakken
en.deed alléén en zonder zichtbare
moeite de deksels in 't slot vallen.
Een ongedurig trappelende Jongen
zeulde de bagage naar de uitgang; ik
had slechts te volgen. Daar leerde ik
wat het woord „Duivel" met de goede
Sint te maken had. In de hall stond een
stralend verlichte vitrine met voorwer
pen in de Tsjechische industrie: kristal,
glaswerk, porceleln, goud-leerEn
als feestelijke decoratie drie giote pop
pen! Links een Engel beladen met pak
jes, rechts een grimmige rode duivel met
drietand en roe, in het midden: de goede
Sint. Of het van de duizeling kwam,
weet ik niet, maar het leek net of de
heilige knipoogde. Toen werd het duide
lijk. dat de Tsjechische douane niet zo
zeer met de Hollandse folklore op de
hoogte is, dan wel dat Sint Nicolaas
zelf ieder jaar ook in Praag over de
daken rijdt en er zéér populair blijkt.
„In de hal stond de goede Sint"
Buiten wachtte de geduldige auto. Men
zat met woedende en vernietigende blik
ken te kijken, toen eindelijk de man ver
scheen, die dit hemeltergend oponthoud
op z'n geweten had. Op dat miserabel
individu had dus ieder moeten wach
ten! De jongen zeulde de koffers naar
de achterzijde van de wagen. Kleintjes
wilde de laatkomer binnensluipen. Toen
fladderde er iets achter hem aan en
greep z'n arm.
„Hallo, my dear...." zei een stem.
Verrast keek ae schuldbewuste om.
„Hemel, kom Je me halenl"
„Natuurlijk, kom meeEr ging
een veelbetekende gebaar naar een klei
ne, snelle Tsjechische auto, die rank en
élégant achter de zware, gigantische bus
stond te wachten. En de stem zei luid,
zodat leder het hoorde: „Haal de kof
fers er maar weer uit boy, meneer gaat
niet met de busOp dat moment
werd er minstens in twaalf talen hard-
grondig gevloekt.
Toen we even later het daverende
dreunende reuzengevaarte licht en spe
lenderwijze voorbij schoten, stak ik een
sigaret op; alle aandacht geconcentreerd
op de vlam van de lucifer. Alléén maar
om niét te zien, welke blikken op- dèt
Pijnlijke ogenblik uit de bus op het pijl
snelle wagentje werden ge worpen., rr.*
