Mr R. N. de Ruijter van Steveninck
voor het Leids Tribunaal
Bekleedde van 21 April 1941 tot aan de bevrijding
het ambt van burgemeester van Leiden
den-" -
Mozart's „Eetfüliriag aas dlem
Fantasievolle uitvoering der Nederlandse Opera
Laatste Berichten
Het Leidscb Dagblad
DINSDAG 25 NOVEMBER.
1 andaag dan was het de dag, dat mr, R. N. de Ruyter van Steveninck, die
van 21 April 1941 tot aan de bevrijding het ambt van burgemeester van Leiden
~e~/ bekleed, zich voor het Leids Tribunaal had te verantwoorden voor zijn
beleid, dat hij als N.S.B.-burgemeester in al die jaren in onze gemeente heeft
uitgeoefend.
Een groot aantal bezwarende feiten wij hebben ze reeds uitvoerig gepubli
ceerd is mr. De Ruijter van Steveninck ten laste gelegd o.a. het lidmaat
schap van de N.S.B. en de Germaanse S.S., adviseur van de leider der N.S.B.
het medewerken aan een gedwongen tewerkstelling van arbeidskrachten in
Duitsland, nazificering van het onderwijs, hel geven van opdracht tot het
afbreken van bruggen en woningen, het ontslaan van arbeidscontractanten
die zich aan uitzending naar Duitsland hadden onttrokken en nog veel meer.
Mr. De Ruijter van Steveninck. onder wiens bewind zich zovelen in de tijd
der bezetting moesten schuil houden, arriveerde omstreeks tien uur in een
arrestantenwagen uit 't kamp te Delft aan 't gebouw van 't Kantongerecht op
het Rapenburg, waar zich op dat uur reeds honderden hadden verzameld om
tot de tribunaalzitting te worden toegelaten. Behalve al deze belangstellenden
bestond ook van de zijde der advocatuur en van het gemeentepersoneel voor
deze zitting, welke de gehele dag in beslag nam, grote belangstelling. Toen
om even tien uur de publieke tribune werd opengesteld, bleek de belangstel
ling dermate groot te zijn, dat niet allen tot de zitting konden worden toege
laten en velen teleurgesteld moesten worden. Niet minder dan 25 getuigen,
waarvan 13 a charge, waren in deze zaak gedagvaard, terwijl dc verdedi
ging, welke voor een groot deel ook door mr. De Ruijter van Steveninck
zelf werd gevoerd, in handen was van jhr. mr. J. M. M. van Asch van Wjjck
te 's-Gravenhage. Het Tribunaal werd gepresideerd door mr. Ph. J. de Ruyter
de Wildt, terwijl de heren J. Fuhri Snethlage en L. Qucstroo als lid op
traden.
Nadat de oud-burgemeester in de verdachte bank had plaats genomen,
werden de belangrijkste punten uit de dagvaarding voorgelezen, waarna de
president verdachte aan een uitvoerig verhoor onderwierp.
Oud-burgemeester wordt
ondervraagd
Allereerst vraagt de pres. of verd.
erkent uit de gemeentekas verschillen
de posten aan diverse Nat. Scc. in
stellingen te hebben uitgekeerd en een
subsidie van f. 65.000 voor de Ned.
Volksdienst te hebben uitgetrokken.
Besch. zegt wel kleine bedragen te
hebben uitgetrokken, maar de post
voor de Ned. Volksdienst betreft vol
gens spr. een andere boeking, welke
ook door zijn voorganger reeds ge
schiedde.
Getuige W. H. de Hartingh, chef van
de afd. financiën, zegt, dat deze pos
ten onder burgemeesterschap van mr.
A v. d. Sande Bakhuyzen werden uit
gekeerd aan de Ver. voor Schoolkin
dervoeding en -kleding. Deze bedragen
zijn later toegekend aan de Ned.
Volksdienst, die het werk van de ver
eniging overnam. In 1943 werd f. 45.000
uitbetaald.
Verd. wijst er op, dat hoewel de
naam veranderde, in feite het bedrag
voor hetzelfde doel werd besteeed. In
wezen heeft geen verandering plaats
gehad; het was een kwestie van admi
nistratie.
Op een vraag van het lid Questroo
zegt verd. dat de Ned, Volksdienst geen
Nat.-Soc. instelling was. Deze dienst
deed precies hetzelfde werk als de Ver.
voor Schoolkindervoeding en werd ge
leid door een ambtenaar van het stad
huis.
Verd. vraagt hierop aan get. Har
tingh of het financieel beheer tijdens
zijn burgemeesterschap juist of niet
juist was.
Getuige Hartingh: Het uittrekken van
subsidies aan Nat. Soc. instellingen
acht ik onjuist. Het algemeen beheer
was juist.
Vervolgens wordt aan de orde ge
steld de benoeming van de heer Kra-
neveld (NSB) als directeur van de Gem.
Volkscredietbank en van de heer G. W.
J. Pollmann als bestuurslid van de
Stichting Rijnlands Borgstellingsfonds.
Verd. zegt, dat hij bij het voeren van
zijn personeelspolitiek, nooit anders
denkenden heeft ontslagen. Daartegen
over heeft hij wel bij voorkomende va
catures N.S3.-ers benoemd teneinde
het aantal N.S3.-ambtenaren in over
eenstemming te doen zijn met het aan
tal N.S3.-ingezetenen. In het algemeen
heeft hij ook bij de benoeming van
N.S.B.-ambtenaren gelet op hun be
kwaamheid. Verd. wenste een nauwe
samenwerking tussen niet-N.S.B.-ers en
N.S.B.-ers in de gemeentedienst en ver
werpt de tenlastelegging, dat hij het
gemeentepersoneel zou hebben genazifi-
ceerd.
Als verdachte geen Nat. Socialist zou
zijn geweest, dan had hij ongetwijfeld
ook dezelfde personeelspolitiek ge
volgd
Tegen de benoeming van de adj. ai-
ïecteur van de Volksbank, de heer J.
A. van Zanten had verd. bezwaren om
dat deze hem om de tuin had geleid.
Hierna komt ter sprake de afbraak
van bruggen en huizen, waartoe verd.
cpdracht gaf.
Verd. zegt, dat hy inderdaad opdracht
heeft gegeven tot het afbreken van
bruggen, waaraan hy volgens een be
paalde verordening van het landsoor-
logsreglement moest voldoen. Doordat de
bruggen afgebroken zijn is voorkomen,
dat zy opgeblazen werden. Bovendien
is het materiaal opgeborgen.
Voor de afbraak van enkele huizen
aan de Rynsburgerweg heeft verd. geen
opdracht gegeven.
DE ARBEIDSINZET.
Vervolgens komt het medewerken
van verdachte aan de arbeidsinzet aan
de orde.
Besch. verklaart, dat hy er in begin
sel afwyzend tegenover stond. Door
zijn tactisch optreden en overleg met
Mr. R. N. de Ruyter van Steveninck (rechts) hedenmorgen in de beklaagden
bank van het Leidse Tribunaal. Links zyn verdediger jhr. Van Asch van wyck
Foto Van Vliet.
meenten, welke een zeer laag percenta
ge van haar inwoners voor de arbeids
inzet heeft moeten afstaan. Steeds
heeft hy getracht deze maatregelen
voor Leiden zoveel mogehjk te ver
zachten.
Dan komt ter sprake de vordering
voor arbeidsinzet van zes leden van het
personeel van de Gem. Remigiiigs- en
Ontsmettingsdienst. De directeur van
deze dienst had zich tot de directeur
van de geneeskundige dienst gewend,
met het verzoek om vryst-elling van
twee ambtenaren, die inmiddels bij de
Ontsmettingsdienst waren geplaatst.
Deze laatste heeft zich tot de burgé-
meester gewend, die echter afwyzend
op het verzoek beschikte.
Getuige J. H. de Jong, directeur van
de Gem. R. en O.D. gaf nog een nadere
uiteenzetting en verklaarde, dat van de
6 genoemde ambtenaren 3 zijn uitge
zonden, 2 afgekeurd, terwyi er één een
ongeluk bekwam.
De president vraagt hierop besch.
naar zijn maatregel tot het Invoeren
van de 54-urige werkweek bij het ge
meentepersoneel.
Besch. zegt te moeten constateren,
dat de pres. heel weinig begrip schynt
te hebben van de taak van een bur
gemeester in oorlogstyd. Verd. heeft
alleen maar zyn voorzorgsmaatregelen
willen treffen voor het geval de Duit
sers gemeentepersoneel voor de ar
beidsinzet zouden opeisen.
Pres.: U had het ook anders kunnen
proberen. U werkte op deze wijze de
Duitsers bij voorbaat in de hand. U
had beter tijd kunnen winnen en zo
nodig de zaak trachten te rekken,
Verd.: „U had het U zo gedacht en
ik nu weer anders en ik moet U zeg
gen: ik heb succes gehad. Een zeer
gering percentage in verhouding met
andere gemeenten, is maar uitgezon-
Getuige J. H. de Jong gal zyn ziens-
wyze over de ten laste gelegde circu
laire en zeide, dat hy van oordeel was,
dat by zijn dienst geen aanwijzing
meer mogelijk was. Ook had getuige
de burgemeester er op gewezen, dat hy
ais hoofd van dienst geen personen
wenste aan te wyzen, die voor de ar
beidsinzet m aanmerking kwamen.
Verd.: ,,'t Was inderdaad hard, maar
lk werkte in de geest van de secr.-ge-
neraal van Binnenlandse Zaken, de
heer Frederiks."
Op een vraag van de verdediger of
getiuge De Jong het beter vond, dat de
arbeiders zo maar zonder meer door de
Duitsers werden aangewezen, antwoord
de getuige, dat hy steeds zijn personeel
heeft voorgehouden: „Ga nooit vrijwil
lig"!
Verd. die hierna wordt ondervraagd
over dé door hem gezonden circulaire
aan de hoofden van dienst, met het
verbod zich met gewestelijke en lanae-
ïyke instanties in verbinding te stellen
over de vrijstelling van arbeidsinzet,
zegt, dat voor iemand, die de ambte
lijke' verhoudingen kent, dit een vol
komen correcte circulaire was. Indien
een chef van dienst voor een bepaald
géval geen raad wist kon het betref
fende diensthoofd by hem komen.
Getuige De Jong geeft als zyn per
soonlijke mening te kennen, dat hij er
van overtuigd is, dat de hoofden van
dienst het gevoel hadden, dat zy m
deze kwesties by de burgemeester maar
heel weinig konden bereiken.
Verd. vraagt aan getuige De Jong of
hy de Indruk had. dat hy bang van
nature was.
,Dat zekei niet", aldus getuige.
In Juni 1944 had besch. verschillen
de arbeidscontractanten, die aangewe
zen v/aren voor uitzending naar Duits
land, doch zich daaraan onttrokken
hadden, op staande voet ontslagen.
Get. De' Jong verklaart hieromtrent,
dat bedoelde arbeidscontractanten een
schrijven van de burgemeester hadden
ontvangen, waarin zij verzocht werden
om voor hem te verschijnen teneinde
hun houding nader te motiveren. Zij
voldaan en zyn toen ondergedoken. Ge
tuige Nederlof geeft hierover nadere in
lichtingen. Nog een maand ongeveer
nadat hij ondergedoken was had ^j zijn
salaris ontvangen: daarna was hij ille
gaal gesteund.
Getuige J van Houten is precies het
zelfde overkomen.
Dan volgt de tenlastelegging, dat
verd. op 21 Februari 1944 aan de hoof
den van dienst zou hebben opgedragen
om op zeer korte termyn 20% van het
personeel voor uitzending naar Duits
land aan te wyzen Ir. Boogerd, adj -
directeur van gemeentewerken, die aan
deze opdracht geen gevolg heeft gege
ven, is toen ondergedoken en later ge
schorst; ook vond er nog een huiszoe
king by ir. B plaats.
Verd. ontkent, dat hy ooit een con
flict met ir. Boogerd heeft gehad. In
dertijd heeft ir. B enige dagen verlof
gehad, waarvan hy tot grote verwonde
ring van verd. nooit is teruggekeerd.
Niimmer heeft verd. ook een huiszoe
king bij ir. Boogerd laten verrichten.
Getuige Boogerd zegt aan de op
dracht nooit voldaan te hebben. Hij is
toen ondergedoken, nadat hy ervan
overtuigd was, dat het geen nut zou
hebben om over deze kwestie met de
burgemeester te praten. Enkele politie
beambten hebben, volgens getuige, een
huiszoeking gehouden.
Verd. ontkent, dat hy tot deze huis
zoeking opdracht heeft gegeven.
Tegen wethouder Wilbrink heeft verd.
zich uitgelaten, dat het hem speet, dat
ir. Boogerd was ondergedoken. Verd.
heeft altyd het idee gehad om ir. Boo
gerd aan te wyzen als hoofd van dienst.
Get. Boogerd vindt, het voor de hana
liggend, dat de burgemeester als hoofd
van de politie tot de huiszoeking last
gaf. Ir Boogerd is positief in zyn ver
klaring, dat hy op grond van zyn po
litieke overtuiging nimmer voor deze
functie van hoofd van dienst in aan
merking zou komen.
Vervolgens verklaart de oud-direc
teur van gemeentewerken, de heer A.
M. de Blauw, dat niemand van zijn
dienst voor uitzending in aanmerking
kon komen. Hy heeft alleen volstaan
met het Inzenden van een opgave van
het personeel; een aanwyzing van be
paalde ambtenaren was in stryd met
zyn overtuiging.
Verd. zegt ook gemoedsbezwaren te
gen uitzending gehad te hebb, maar
hy kon daarbij nog niet de bezwaren
van anderen delen. Verd was er van
overtuigd, dat de heer De Blauw niet
meer was opgewassen voor een juiste
uitoefening van zyn teak.
Tenslotte komt verdachte ook nu
weer met de door hem in deze zitting
al vele malen aangehaalde circulaire
van de voormalige secretaris-generaal
Frederiks
Getuige De Blauw is op zijn post
gebleven om daarmede het onder zyn
leiding staande personeel zo veel mo
gelijk te vrij waren voor de maatrege
len van de bezetter. Evenwel is getui
ge later op grond van zijn anti-Duif>e
houding door een Duitse rechtbank
o.m. tot zes' maanden gevangenisstraf
veroordeeld.
Toen get. deze straf had uitgezeten,
kreeg hy van de burgemeester enkele
tyd verlof Latei- deelde de burgemees
ter hem mede, dat hij op last van de
Duitse autoriteiten ln verband met zijn
veroordeling, niet meer ln zyn functie
mocht terugkeren. Door overleg is dit
ontslag gegeven op grond van het be
reiken van de pensioengerechtigde
leeftijd.
Uitvoerig ging getuige hierna nog in
op het ontslag van mej. Eskens, natio-
naal-socialiste en het aandeel dat de
oud-burgemeester in deze zaak heeft
gehad.
Verd. oordeelt, dat het vertrek van
mej.
v. d. Mark, uit de gemeentedienst toch
wel een bewys Is, dat hy met aan deze
ontslagen mede te werken twee ele
menten, die een onaangename span
ning tussen het personeel teweeg
brachten, uit de gemeentedienst heeft
verwyderd
Voor een vrywel geiyk luidende
kwestie als waarin zo juist ir. Boogerd
Het a.s. Regeringsjubileum
INSTALLATIE VAN EEN
PLAATSELIJK COMITÉ.
As. Donderdagmiddag te 5 uur zal
de burgemeester, jhr. mr. F. H. van
Kinschot in de raadzaal van het stad
huis een uit 46 verenigingen en kerk
genootschappen samengesteld plaatse
lijk comité installeren ter voorberei
ding van T Gouden Regeringsjubileum
van HM de Koningin in 1948.
BUURTVER. „DE BEVRIJDING".
Zaterdagavond gaf de buurtvereni
ging „De Bevrijding" omvattende Park-,
Lombok-, Drift-, Timor- en Atjestraat,
een feestavond voor de leden in het
„Raadhuis".
Het orkestje Wicinis onder leiding
van de heer Muuse verzorgde de entree-
muziek, zodat er al spoedig een gezel
lige stemming heerste.
Om kwart over 8 opende de voorzit
ter, de heer J. Sierat de byeenkomst
met een kort welkomstwoord, in het
byzonder tot de medewerkers van deze
avond; tevens deelde hy mede. dat er
behalve de relsverenlging, thans ook
een clubje opgericht is om te kaarten
en sjoelen.
Ook deelde ny mede, dat op Donder
dag 4 December as. een St. Nicolaas-
feestje voor de kinderen zal worden
gegeven. Er zal daar een film worden
vertoond, tenvyl voorts een goochelaar
zal optreden en ook de tractatie niet
zal ontbreken. Vervolgens gaf hy het
woord aan de conferencier van deze
avond, de heer Kolf, die met begelei
ding van de heer Galjaard het gezel
schap met een liedje en 'n praatje de
gehele avond aangenaam heeft bezig
gehouden. Hierop volgde een gezellig
bal, dat tot diep in de nacht duurde.
Een collecte voor „de jongens in In-
dië" bracht f. 10,— op.
NED. CHR. HANDELSREIZIGERSVEK.
Zaterdagmiddag kwam de N.C.H.V.
(Ned Christelyke Handelsreizigersver
eniging) afd. Leiden, in vergadering bij
een. De le secretaris wekte de leden
op de propaganda nog intensiever te
voeren en het ledental, dat zich steeds
in sty gen-de lijn beweegt, nog hoger op
te voeren. Dit was ook de strekking
van het referaat, dat de heer B. Es-
derts hield over „Samenwerking".
Hy toond daarin aan, dat tussen
patroon en vertegenwoordiger en ver
tegenwoordiger en cliënt een goede sa
menwerking moet bestaan. In de be
spreking, welke hierop volgde, kwamen
verschillende practische kwesties naar
voren, o.a de zg. historische klanten
met oude rechten.
Na het verslag van de penningmees
ter der feestcommissie werd deze com
missie bedankt voor de geslaagde
avond en het werk, dat zy hiervoor
verricht had.
By de rondvraag werd er nog op
gewezen, dat de leden by eventuele
moeilykheden en geschillen zich eerst
met het plaatselyk bestuur in verbin
ding behoren te stellen en dit bestuur
de kwestie dan by het hoofdbestuur
aanhangig maakt. De gezellige en leer
rijke middag werd door de voorzitter
met dankgebed gesloten.
werd gehoord, verscheen vervolgens get.
J. H. de Jong wederom in de getuigen
bank.
DE NAZIFICERING VAN HET
ONDERWIJS.
Hierna maakt de president een aan
vang met de maatrgelen van verdachte,
welke er op gericht waren het onder-
wys te nazificeren.
Als getuige wordt de heer J. K. van
Wyland, commies van de afd. onderwys,
gehoord, die verklaart, dat verd. aan
de hoofden van lagere scholen zang
boekjes heeft doen toekomen waarin
nat-socialistische liederen waren op
genomen. Toen de hoofden van scholen
niet voelden voor het laten zingen van
deze liedjes, Is door verd. op het onder
wijzend personeel aandrang uitgeoefend.
Verder zegt getuige, dat verd. by dc
benoeming van leerkrachten by het la-
Eskens en later ook van de heer j ger onderwijs tegen de voordracht in de
voorkeur heeft gegeven aan nat.-soc.
georiënteerde personen. Twee gevallen
zyn getuige bekend.
Dr. J. D. A. Boks, directeur van de
Gem. H.B.S., vult hierna de verklarin
gen van getuige Van Wyland inzake de
benoeming van nat.-soc. leerkrachten,
nog aan.
(De zitting duurt voort)
de Duitsers was Leiden één van de ge-hebben hieraan vanzelfsprekend niet
Indien de grote muzikale tovenaar
Mozart alleen maar zijn beroemd
zangspel „Die Entführung aus dem
Serail", waarvan wy de inhoud be
kend mogen veronderstellen, geschre
ven had, zou hij reeds tot de onster-
felijken behoord hebben!
Stellig stond hy tijdens het ont
staan ervan nog niet op het hoogte
punt van zyn scheppend kunnen,
maar tochwelk een verrukkelijke
rijkdom aan orkestrale reeds de
ouverture met het Turkse karakter is
een juweel op zichzelf! en bekoor
lijke vocale vondsten, welk een aan
stekelijke humor en een welluidende
charme, o.a. in de heerlijke aria's,
draagt het in zich.
Onvergankelijk is het tevens door de
spannende fantasie, passend als in
een der sprookjes uit de 1001 nacht en
zyn innige romantiek, waarvan ook
de modern voelende mens genieten
kan!
„Die Entführung" is dan ook een
kostbaar kleinood uit Mozart's oeuvre.
De Nederlandse Opera deed er goed
aan, dit beminnelyke „opera'tje" op
zyn repertoire te plaatsen en het Leids
Academisch Kunstcentruip komt grote
dank toe. het naar onze uitverkochte
Schouwburg gebracht te hebben Onte
genzeggelijk een evenement met ouder
wets aandoende allure voor onze stad,
ook wat het in feestelijk avondtoilet ge
stoken auditorium betreft.
De uitvoering, opvallend door een ge
heel nieuwe stond ook mu
zikaal op hoog peil. Hier waren krach
ten aan 't werk geweest, die reeds veel
wisten te bereiken en wier arbeid, zo
voortgaande, grote perspectieven opent.
Verheugend voor ons helaas van regel
matige opera-uitvoeringen verstoken
land
Met een, ook voor dit genre geboren
en soepel dirigent als Willem van Ot-
terloo, een beschaafd regisseur als
Abraham van der Vies en een kunstzin
nig décorateur als Nicolaas Wynberg.
werd het geheel op een cultureel ver
fijnd niveau geplaatst.
Zangers en zangeressen werden door
hun artistiek inzicht als vanzelf tot
respectabele prestaties gestimuleerd, des
te opmerkelijker, omdat zij hun teksten
in Nederlandse vertaling moesten zin
gen.
Eerlijk gezegd: déér hadden wy on-
noemelyk tegenop gezien.
Maar gelukkig: het viel mee.
Die van Jan Engelman voldeed, ge-
vrywaard als zy is van drakerige of te
sentimentele elementen, al verhelen wy
ons niet, dat eisen aan ons omschake
lingsvermogen gesteld werden, om er
in elk opzicht vrede mee te hebben.
Vooral als het wat &1 te vlot-modern
toeging en byv. buiten de tekst om het
woord „sorry" viel!
Gezien 't feit, dat ons land eigeniyi:
geen operatraditie bezit en dientenge
volge in dit opzicht geringe eruditie,
viel de vaartvolle vertolking te prijzen.
Hoog boven allen uitrijzend de koste
lijke Osmin van de geroutineerde Otto
Couperus, vocaal en qua actie een eer
ste rangs prestatie, hoewel wij het diep
ste register in deze rol zo byzonder
belangrijk by anderen wel eens in
drukwekkender hoorden. Louise de Vries
was, ook in de coloratuur, 'n krlstalhel-
der-zingende Constantia. edel van hou
ding. De vlot acterende Berthe Lowlev
als Blondje harmonieerde uitstekend
met de humoristische Pedrillo (Jan
Voogt), doch Albert Dana zong alsBel-
monte voortdurend met kopstem en dus
met weinig resonans. Ook als acteur
was hij zwak en stijf. Gerard Groot ten
slotte ontpopte zich als een uiterst
waardige Bassa Selim.
De bijfiguren, o.a. beul en wachters,
maakten een uitstekende Indruk.
De in wazige pasteltinten gehouden
décors muntten uit door smaakvolle
kleurgevoeligheid: sommige détails de
den echter te „suikerzoet" aan.
Effectvol de costuums. dat van Con
stantia vol distinctie.
Een verzorgd en weiafgewogen klin
kend orkestje en een zeldzaam gelukkig
Janitsjarenkoor!
Een met enorm enthousiasmp begroe
te voorstelling, met grootse bloemen
hulde voor alle medewerkenden.
Moge de Nederlandse Opera onze stad
nog vele malen aandoen: men ziet reik
halzend naar haar terugkomst uit!
H.
„DIE LEYTHE" INTRODUCEERT
JONG PIANIST.
De heer Hans Bik.
De Roei- en Zeilvereniging „Die
Leythe" (propaganda-commissie) gaf
een jong kunstenaar de pianist Hans
Bik uit Delft gelegenheid tot een
recital in de goed bezochte, kleine stads-
Initiatief ter navolging, ook de goede
gedachte, om tydens de voordracht de
lichten in de zaal uit te draaien.
Technisch heeft Bik veel in zyn mars
Maar juist ómdat het materiaal tot
grotere dingen aanwezig is. willen wy
een hoge maatstaf aanleggen. Dan ls
er plaats voor aanmerkingen.
Bik greep ons niet la het hart. De
reden' Misschien minder de jeugd en
meer de korte afstand van het conser
vatorium.
Bik kent het mechanische handwerk
(maar zonder zielsdrift), en heeft een
retraite nodig om verder te arbeiden
om ten minste het schoolse af te leren.
Beethoven's „Appassionata" had naast
verzorgd passagespel vele ruwheden, een
weinig zingende lijn en vóór alles een
rustiger tempo eis.
In Bach's Partita in c klein was het
spel sonoor en vry evenwichtig, maar
wy misten de doorzichtige lichtheid.
Chopin's Polonaise Fantasie lukte
beter; er was poëtische sfeer en nobele
klankvorming.
Orthel's pittige, praegnante Epigram
men vermochten het auditorium met
te boeien, het vergat spontaan te klap-
Wie zich aan Ravel's „Gaspard de la
Nuit" waagt, stelt zich aan vergelijking
bloot met de allergrootsten' Hier was
de verlangde lichtheid, zy het nog niet
het echte „jeu perlé" der Fransen. In
de vuurwerk-schittering van sommige
fragmenten kon Bik zich uitleven.
Van een leerling van Hugo van Da
len konden wij een noviteit als Katha-
turian's Toccata op het programma ver
wachten. Het is een hypervirtuoos, goed
klinkend, maar hol werk, dat uitste
kend vertolkt werd.
Ad. Int.
LEZING VAN PROF. Dr. J. VERGOTE
Op uitnodiging van het Voor-aziatisch
Egyptisch Genootschap „Ex Orlente
Lux" en de Ver. voor Antieke Bescha
ving heeft gisteravond ln het kader van
de Nederlands-Belgische culturele sa
menwerking prof. dr J. Vergote van de
Leuvense Universiteit in het academie
gebouw een lezing met lichtbeelden ge
houden over „Jozef in Egypte".
Het beeld, dat de Bybel ons van het
Oude Egypte schildert, aldus spr., be
antwoordt zeer onvolledig aan de gege
vens, welke le lessen in de algemene
geschiedenis ons over het Nylland ver
strekken. Spr. wil nagaan, aan de hand
van het Jozefsverhaal hoe de Bybei-
tekst door de egyptologische bronnen
belicht wordt.
Jozef wordt als slaaf verkocht aan
een karavaan van Midjanieten, die
verschillende soorten gomnars naar
Egvpte vervoeren. Vervolgens beant
woordde spr. de vraag of de jonge
Hebreër in de vesting Tsjaroe werd op
gesloten om daarna stil te staan by
Pharao's droom. De titel pharao en de
naam hartummim van de Egyptische
wyzen zyn typische woorden uit het
Nieuwe Rijk. Uitvoerig stond spr. stil
by de betekenis van het verlenen van
de ring, het fyne linnen kleed en de
gouden halsketen, zomede bij de per
soonsnamen uit het Jozefsverhaal.
Als verdere parallelen noemde spr.,
dat de Kanaaneërs en Edomieten graan
krijgen uit Egypte of zich met hun
kudden in het Oostelijke deel van do
Delta vestigen. Spr. concludeerde ten
slotte, dat ons Bybelverhaal uitstekend
beantwoordt aan de toestanden, 86-
woonten en zeden uit het Nieuwe
die ons dank zij de Egyptologie bekend
zijn, maar het is zeer de vraag of het
voldoende gegevens bevat om zoals
men het voorgesteld heeft de ge
beurtenissen in de Hyksostyd of in
Amarnaperiode te plaatsen.
LEIDSE HOUTSCHOOL.
Een geslaagde ontmoetings- (tevens
ouder) avond.
In de vergrote bovenzaal hield bo-
vengenoemae school een ouderavond
De zaal was tot in alle hoeken en gaten
geDeldavond was allereerst belegd om
de ouders in de gelegenheid te stellen
kennis te maken met het nieuw be
noemde hoofd de heer B. van Luyn en
voorts om de ouders met het onderwy-
zend personeel resp. in de klas te doen
spreken en tevens de prestaties der
kinderen te bezien.
De voorzitter, dr. P. G. Knibbe open
de deze bijeenkomst met het lezen van
een gedeelte uit Gods woord en gebed
en hield daarna een kort openings
woord, waarin hy om. gewag maakte
van de gestadige groei der school.
Spr. bracht dank aan de heer v. Luyn
voor het voortreffelijke werkvat hy in
korte tyd verricht had.
Ook zyn vrouw werd hierin betrok
ken, daar deze gedurende 2 maanden
een vacature had waargenomen, ont
staan, wegens het vormen van een
tweede eerste klasse (die inmiddels is
vervuld door de benoeming van mej,
A. E. v. d. Meulen).
Ter opluistering kregen de kinderen
hierna gelegenheid tot het zingen van
enige liederen.
Ter afwisseling sprak het hoofd der
school de ouders toe en bracht enkele
liederen ten gehore.
Tot slot zongen de kinderen nog en
kele twee- en driestemmige liederen.
Na een kopje thee konden de ouders
het werk bezichtigen en het onderwij
zend personeel over hun kinderen spre
ken.
TERAARDEBESTELLING
R. VAN OOSTEN.
Op de begraafplaats Rhynhof is he
denmiddag in alle eenvoud het stoffe-
ïyk overschot te rusten gelegd van de
heer R. van Oosten, in leven gepension-
neerd werkmeester van de Kettingfa-
briek der N.V. Kon. Ned. Grofsmedery.
De overledene was gedurende een 40-
tal jaren in deze functie aan de Ket-
tingfabriek werkzaam en heeft een groot
aandeel gehad ln haar totstandkoming
en voorspoedige ontwikkeling, zyn
verdiensten vonden erkenning in een
Koninklijke onderscheiding, de zilveren
medaille in de Orde van Oranje-Nassau.
Mede namens de directeur, ir. M C.
de Jong, die met diverse leden van hew
personeel aanwezig was. werd aan de
groeve het woord gevoerd d'tci ae heer
N van Ginkel Jr., cue eraan herinner
de noe de thans onts.apcne var» 1385
—1388 en vervolgens van. 189.9 tot 1936
aan het bedryf verbonden was Toen in
1899 besloten werd tot de inrichting
van een afzonderiyke kettingfabrlek.
waar kettingen zouden worden vervaar
digd volgens nieuw aangekochte Ame
rikaanse patenten, werd ae heer Van
Oosttn met de leiding daarvan belast
Voor een belangryk deel is het aan
h»m te danken, dat dc hier vervaar
digde producten over de gehele wereld
als de zgn. Leidse kettingen een uit
stekende reputatie hebben verworven.
Een van de daders van de
taxi-moord gegrepen?
ROTTERDAMSE POLITIE VERWACHT
SPOEDIG OPHELDERING.
In Hilversum is een zekere aldaar
woonachtige Brusser gearresteerd, die
Door sommige politic-instanties er van
verdacht wordt om in samenwerking
met zijn broer de moord tc hebben ge
pleegd op de Rotterdamse taxichauf
feur op de RUksweg nabij Sassenheim.
De gearresteerde, wiens initialen klop
pen met de letters in de hoed, die in
de taxi was gevonden, is naar Rotter
dam overgebracht.
De Hilversumse recherche meent
evenwel dat men met de arrestatie
van deze verdachte een verkeerd spoor
volgt.
Noch de politie te Sassenheim, noch
die ln Den Haag of Rotterdam was be
reid ons enigerlei inlichting te verschaf
fen of bovenstaande gegevens te beves
tigen of ontkennen. Wel bleek men een
volledige ontknoping van het drama op'
korte termyn te verwachten.
8 MILLIOEN KG. SINAASAPPELEN
NAAR ONS LAND.
Naar de „Haagse Crt." verneemt ko
men in totaal 8000 ton sinaasappelen
uit Palestina naar ons land. De eerste
scheepsladingen worden half December
verwacht. Begin Januari zal met de dis
tributie aan de consumenten begonnen
worden
TOESPRAAK VAN GENERAAL
SPOOR.
Luit.-generaal S. H. Spoor zal in de
loop van de dag voor Radio-Batavia een
toespraak houden, welke in het pro
gramma voor de strydkrachten om half
zeven hedenavond heruitgezonden zal
worden.
MISVERSTANDEN EN WRAAKGE
VOELENS BELEMMEREN OPLOSSING
Maar partyen zyn van goede wil.
Op een persconferentie sprak Paul
van Zeeland als overtuiging uit dat het
vooral misverstanden, wraakgevoelens
en bitterheid zyn, die de oplossing van
het basisprobleem van de Indonesische
kwestie in de weg staan. Beide partyen
zyn echter van goede wil en pogen ob
jectief te zyn.
Op het ogenblik houden, geiyk be
kend, de technische commissies zich
bezig met het bestuderen van de moda
liteiten van de wapenstilstand. Dit is
de reden, waarom de heer Van Zeeland
voorlopig In Indonesië gemist kan wor
den.
Het tydstip van zyn terugkeer staat
nog niet vast.
DE GROENTEPRIJZEN
VERLAGING GAAT DEZE
WEEK IN.
Naar wy vernemen, is in een
gistermiddag tussen grossiers en
winkeliers gevoerde bespreking be
sloten tot invoering van de door
de regering vastgestelde pryzen
voor bepaalde, reeds eerder In ons
Blad genoemde groentesoorten^et-
geen, gelijk bekend, een aanmerke-
ïyke verlaging inhoudt.
Lag het aanvankeiyk in de be
doeling voor de verkoop van deze
groenten een zeer beperkt aanital
winkels in te schakelen, thans is
besloten dat deze artikelen ln alle
winkels te koop zullen zyn. Hoogst
waarschijnlijk zal de verlaging in
het laatst dezer week Ingaan.
Minister van Marine
eervol ontslag verleend
MINISTER VAN OORLOG
NEEMT WAAR.
By besluit van H.K.H. de Regentes
van 24 November 1947 nr. 42, is met
ingang van 25 November op de meest
eervolle, wyze ontslag verleend aan J.
J. A. Schagen van Leeuwen als Minis
ter van Marine. Als Minister van Ma
rine a,i. is benoemd de Minister van
Oorlog.
VERMOORDE TAXICHAUFFEUR
TER AARDE BESTELD.
Onder enorme belangstelling had
gistermiddag op de begraafplaats
„Crooswyk" te Rotterdam de ter aarde
bestelling plaats van de op 18 Novem
ber op de Ryksweg by Sassenheim ver
moorde taxi-chauffeur A. G. Clobus.
Delegaties van collega's uit Amster
dam. Den Haag en Rotterdam volgden
per auto de lijkstoet tot de begraaf
plaats Crooswyk. De baar, die onder
een schat van bloemen was bedolven,
werd door collega's naar de geopende
groeve gedragen. Verschillende sprekers
herdachten de tragische omstandighe
den .waaronder hun collega het leven
had verloren. Een familielid dankte
voor de betoonde belangstelling.
BEURSOVERZICHT
AMSTERDAM, 25 Nov.
De claims en aandelen Koninkiyke
stond weer in het middelpunt. By de
opening werden de claims afgedaan
tegen f. 898, daarna f. 885, in het ver
dere verloop omstreeks f. 891 en ten
slotte f. 898.
De aandelen zakten eerst tot 293*6,
daarna stegen zy tot 298. De overige
afdelingen waren gedrukt. Unilevers
zakten in tot 279, Pliilipsaandelen tot
Iets lager. Amsterdam Rubbers iets
348. Scheepvaartpapieren merendeels
lager. HVA daalde van 224 tot 219.
De Nederlandse staatspapieren waren
niet veel veranderd. De conversielening
werd afgedaan tegen 97 3/4 k 97 7/8. De
Amerikaanse markt was zeer stil en
Iets lager.
De krant voor iedereen.
VRAGENRUBRIEK.
C, de G. te L. Wanneer U naast
Uw gewone bezoldiging een speciale
vergoeding voor tramkosten geniet, be
hoeft over deze laatste vanzelfsprekend
geen loonbelasting te worden betaald.
Spr. bracht hem daarvoor namens de
vennootschap hulde en dank.
Ten slotte bracht een lid van het per
soneel, de heer P. Ouwerkerk, namens
de vroegere medewerkers nog een
laatste groet.
Wethouder J. C. v. Schalk is ver
hinderd morgen spreekuur te houden.
