Klanken uit Memorie van Antwoord De Kleine Assemblee in de V. N. aanvaard Salarissen leraren Nieuwe hoop voor Indië Geen huurverhoging WEERBERICHT Huisvrouw J Heeft Sovjet-Rusland liet geheim van de atoombom? Met een enkel woord 86ste Jaargang VRIJDAG 7 NOVEMBER 1947 No. 26230 LEIDSCH DAGBLAD Directeur: J. W. Hermy Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f. 3.90 per 3 maanden: 30 cents per week Telefoon Dlr en Adm.: 25041; Red.: 21507 Witte Singel 1, Lelden - Giro no.: 67055 Aan de Memorie van Antwoord op de algemene beschouwingen der Tweede Kamer over de bcgroting- 1948 ontlenen wij enige der voor naamste klanken: 1. Ten aanzien van de achterstand in de salariëring van de leraren bij het middelbaar en voorbereidend ho ger onderwijs heeft de regering thans definitief haar standpunt bepaald. In de commissie van advies en overleg wordt thans de salarisregeling uitge werkt die geacht zal worden te zijn ingegaan met 1 September 1947. 2. Naar aanleiding van de opmerking dergenen, die een basisverbreding van het kabinet op dit ogenblik ongewenst achten, merkt de eminister-president op, dat ook hjj hiertoe de voorwaarden thans niet aanwezig acht. 3. De verwachting wordt gekoesterd, dat de commissie voor de beperkte grondwetswijziging nog in de loop van dit jaar, althans in de aanvang van 1948, met haar arbeid gereed zal komen en dat de eerste parlementaire lezing van het ontwerp in de eerste helft van het komende jaar haar beslag zal hebr ben gekregen. 4. Nederland blijft onvermoeid stre ven naar verbetering en versterking van de ordening der statengemeen schap, zonder nochtans blind te zijn voor of te zrwijgen over fouten, die daarbij worden begaan. In deze zin kan Nederland zeker „critisch interna tionalist" worden genoemd. 5. Op de vraag van vele leden der Kamer of de regering zich ook ten aanzien van de landsverdediging van de gezamenlijke verantwoordelijkheid voor de oplossing van de hangende Europese en internationale problemen bewust is, kan worden meegedeeld, dat cp militair gebied evenals op dat van dè materiele voorziening der krijgs macht het streven is gericht op een steeds nauwere samenwerking. De regering deelt het gevoelen van de vele landen, die uiting gaven aan hun grote bezorgdheid over de ont wikkeling van de Verenigde Naties, een bezorgdheid, voortvloeiende uit de overweging, dat de statengemeen schap nog slechts weinig rijp is voor een wezenlijke veelomvattende rechts organisatie. 6. De vraag of de ontwikkeling van de gang van zaken in Duitsland aan dè regering feitelijke aanknopings punten biedt om alsnog een minder - benauwde grenscorrectie" langs de Oostgrens van ons land te bepleiten, in stede van concessies in gebied on der Duitse souvereiniteit, moet ont kennend worden beantwoord. 7. Ten aanzien van Indië grijpt de regering de door de Commissie van Drie geboden goede diensten aan als een nieuwe mogelijkheid die tot het bereiken van overeenstemming zou kunnen bijdragen. 3. Tegenover het communisme als een leerstelsel, dat voor haar onaanvaard bare opvattingen huldigt over de ma te, waarin de mensenrechten en de persoonlijke vrijheid ook ten aanzien van de hogere, geestelijke levenswaar den moeten worden prijsgegeven ten behoeve van het materiële welzijn, neemt de regering een afwijzend stand punt in. 3. Het rapport der commissie voor de ondernemingsraden is, of wordt dezer dagen gepubliceerd. Uit dit rapport blijkt, dat de meerderheid dezer com missie het wenselijk acht een regeling van de ondernemingsraden te doen wachten op en dan op te nemen in een wettelijke regeling van de pubhek- rechtelijke organisatie van het bedrijfs leven. 10. Erkend moet worden, dat door de handhaving van het vooroorlogse huurpeil een offer van de hulseige naren wordt gevraagd. Gezien ech ter het feit, dat ook thans nog slechts in zeer beperkte mate onder houdswerkzaamheden kunnen worden verricht, meent de regering op grond van het grote algemeen belang van een stabiel loon- en prijspeil voor lopig nog geen huurverhoging te kunnen toestaan. 11. Wat de algemene financiële toe stand aangaat stemt de Minister van Financiën in met de constatering, dat de toestand zorgelijk en onze ker is. Op het verwijt, dat de regering er niet in is geslaagd de overheidsuitga ven binnen de door onze na-oorlogse armoede geboden perken te houden, antwoordt zij, dat zij binnen het kader van de zo juist genoemde taak er naar heeft gestreefd en nog streeft de na oorlogse armoede voor de zwaarst daardoor getroffenen te verzachten en voor allen te helpen overwinnen. Het financiële gezichtspunt, hoe belangrijk op zich zelf ook. stelt zij daarbij niet allesoverheerschend 12. Dat de Kamer vrij algemeen van oordeel is, dat de op het gebied der bezuiniging bereikte resultaten nog onvoldoende zijn, verwondert de Mi nister van Financiën niet. Dit oordeel is in den lande wijd verbreid. Het steunt echter veelal niet op een deug delijke kennis van zaken en draagt het karakter van een generalisatie, die tot voorzichtigheid maant. Hiermede wordt intussen niet ont kend, dat de efficiency in het staats apparaat, met name in dat gedeelte er v^n, hetwelk tijdens de bezetting en onmiddellijk daarna werd in het leven geroepen, gebreken vertoont en dat de geest der zuinigheid over sommige publieke instanties nog on voldoende vaardig geworden il. Vari de bedragen, die bij verbetering hiervan zouden kunnen worden be spaard, maakt men zich echter licht een te grote voorstelling. 13. Een wetsontwerp, houdende na dere regeling van het betalingsverkeer met Ned.-Indië ligt gereed, alsmede een nota nopens de financiële betrekkingen tussen Nederland en Ned.-Indië, welke laatste hy voornemens is de kamer aan te bieden terstond nadat de besprekin gen met vertegenwoordigers van de Ned.-Indische regering, welke op dit ogenblik te 's-Gravenhage worden ge houden, zullen zijn beëindigd. Hij hoopt in aansluiting daarop enkele mededelingen te kunnen doen over de concrete plannen, welke met betrek king tot de financiering van de weder opbouw van Ned.-Indië bij de regering leven. 14. Het oordeel van vele leden, dat de zuivering van het bedrijfsleven een mislukking zou dreigen te, worden, kan Öe regering nie dtaien. De zuiverings raden voor hetbedrijfsleven zijn door verschillende oorzaken waaronder vooral de noodzaak van zeer omvang rijke en moeilijke vooronderzoeken moet worden genoemd eerst betrekkelijk laat kunnen gaan werken. Zij werken echter thans met grote voortvarendheid en nauwgezetheid en hebben gedeeltelijk hun taak reeds volbracht. Verwacht kan worden, dat dit onderdeel van de zuivering omstreeks medio 1948 zal kunnen worden beëindigd. Ten einde de zuivering van de kunstenaars, welke door de houding van de ereraad in een impasse is geraakt, tot een goed einde te brengen, zal, naar verwacht wordt, binnenkort een wetsontwerp tot wijzi ging van de wet zuivering kunstenaars kunnen worden ingediend. AMERIKAANSE STOFFEN VOOR EUROPA. In antwoord op het pleidooi van de American Cotten Manufacturers Asso ciation hebben de textielfabrieken in het Zuiden der V. St. een hoeveelheid van meer dan een half millioen yards stoffen voor de behoeftige vrouwen en kinderen in Europa beloofd. Meer dan 100,000 yards hebben de fabrieken reeds verlaten voor export van Philadelphia uit. Oud-burgemeester VANi STEVENINCK voor het Tribunaal EVENALS Ir. VALKENBURG EN A. KRANTZ. Meldden wij onlangs, dat oud burgemeester, mr. R. N. de Ruyter van Steveninck zich nog in de loop van dit jaar voor het Leidse Tri bunaal zou hebben te verantwoor den, thans vernemen wij, dat het Tribunaal zijn zitting van Dins dag 25 dezer geheel voor de be handeling van deze zaak heeft ge reserveerd. Op 18 November en 2 December zullen twee andere bekende Leide- naars terecht staan, die in de be zettingsjaren eveneens een grote activiteit hebben ontwikkeld, t. w. op 18 dezer dr. ir. J. J. Valkenburg, vroeger leraar aan de Gem. H.B.S. alhier, die zich in oorlogstijd een benoeming ,liet welgevallen tot di recteur ener H.B.S. te Rotterdam en die voorts een vooraanstaande positie innam by het Opvoeders- gilde en daarrfa op 2 December A. Krantz, lid van de bekende firma van die naam. DE SOVJETS BLIJVEN IN GEBREKE MET BETALEN. Naar uit betrouwbare bron wordt ver nomen, is de Sovjet-Unie opnieuw ge deeltelik in gebreke gebleven met de betaling van de driemaandehjkse ter mijn, die, volgens de in 1941 gesloten overeenkomst tussen Engeland en de USSR voor levering van niet-militaire goederen, op 1 November afliep. De USSR had prompt de helft van het verschuldigde bedrag voor de afge lopen termijn betaald, doch heeft geen reden opgegeven voor het niet betalen van de andere helft. RUSTIG WEER. De Bilt verwacht tot morgenavond: Rustig droog weer, tydeiyk afnemende bewolking, doch hier en daar nevel of mist. Iets kouder. 8 November. Zon op: 7.46 uur; onder: 17.01 uur. Maan op: 1.56 uur; onder: 15.50 uur (12 Nov. N.M.). Hoogwater te Katwijk te 0.08 en 12.44 De voorbereidingen voor de Ronde Tafel Conferentie inzake de nieuwe ver houdingen in ons Koninkrijk vorderen gestadig. De organisatie-commissie in het departement van Overzeese gebiedsdelen by een. Van links naar rechts: zit tend dr. H. F. de Costa Gomez, mr. W. H. van Helsdingen, prof. mr. R. Kra nenburg, F. H. R. Lim Apo, dr. A. W. J. M. Deserline; staande H. K. A. Kleine, mr. Th. H Bot (secretaris) en mej. mr. P. F. Spits (assistente). (Foto ANP-de Hn.) Ta tares cu afgetreden COMMUNISTEN GRIJPEN NAAR DE MACHT. Tatarescu, de Roemeense minister van Buitenlandse Zaken is afgetreden; ook de andere 2 liberale ministers heb ben hun ontslag ingediend. Tatarescu is leider van de nationale liberale partij. In invloedryk communistische krin gen in de Roemeense hoofdstad werd verklaard, dat de Roemeense com munisten niet langer bereid zjjn om het parlementaire spel verder te spe len. „De loop der tyden dwingt ons onze vyanden in open stryd tegemoet te treden". Tevens werd in deze kringen verklaard, dat de gebeurte nissen het begin vormen van een volkomen wending naar links. VERKEERSONGEVALLEN IN ENGELAND. Teri gevolge van mist zyn gisteren in Engeland talryke verkeersongevallen ge beurd, waaronder drie spoorweg-onge lukken. Te Motspur Park in Z.-W. Lon den werden vier personen gedood en 30 gewond, doordat een rytuig van een personentrein ontspoorde. Te Herne Hill in het Zuidelijk deel van Londen reden twee personentreinen op elkaar. Twee rijtuigen stortten van de spoor- dyk. Hierby vielen twee doden en 17 gewonden. Buiten Londen kwam een personen trein in botsing met een goederentrein ten gevolge waarvan een dertigtal per sonen ligt gewond werd. Uit een groot deel van Engeland ko men voorts berichten over auto-onge lukken. i Zonder aan politiek te doen: De Engelse minister Stafford Cripps is mijn man! Ik hoorde hem dezer dagen dooi de radio. Hy sprak vele prettige woorden. Zei byv. tot de huisvrouw: „Ik roep U op, om ondanks de schaarste vrolyk te zyn én te bly- ven. Niemand heeft 'n zwaardere stryd te voeren dan de huisvrouw, om in déze tyden een gezellig „home" te maken en de goede geest wakker te houden. Ik weet zelf, dat een harteUjk woord en een lach van iemand an ders, mij dikwyis helpt, om door een berg werk heen te komen. Dè,t geeft me een gevoel van vriendschap, het maakt de arbeid zoveel gemakkelijker en verdry ft de zorg". Een wys woord van iemand, die biykbaar een goede huisvrouw heeft. En haar werk weet te waar deren! (Doet U dat?) In gewone tyden is 't al een toer een huishouden te besturen, laat staan tegenwoordig, nu 't geld zijn waarde verloren schynt te hebben en de huisvader „met 't vaste inko men" reeds in 't' begin van de maand in de put zit. Begrijp goed: deze rubriek is er niet, U nóg meer in de put te hel pen. Integendeel: zy wil 't luchtige hoog- en vasthouden, al valt 't dik wyis zwaar. Daarom doen Cripps' woorden my goed. Hij weet, wat de door zorg ge kwelde Adam nodig heeft. Een strijdende vrouw, met een lach en géén traan, niet verzuurd door huiselyke last. Een vrouw, die als 't kén maar 't kan helaas niet van een knoop een dubbeltje weet te maken. Afgezien van die knoop: als Stafford Cripps 't voorbeeld van zyn ambtgenoot Attlee mocht vol gen en hier ook een kykje komt ne men, dan zal hij zien, dat de oorlog in óns land allang zulke blij-moe dige huisvrouwen gekweekt heeft! In dit opzicht kan Holland nü Engeland tot voorbeeld zyn. Maar haar stryd mag toch niet té lang duren FANTASIO. INDIA IN GEVAAR? De eerste minister van India, Pandit Nehroe, heeft gezegd dat India „van alle kanten" aan gevaren blootstaat. Hy waarschuwde het volk, dat de vryheid „van korte duur zou kunnen biyken te zyn". De regering van India, aldus de pre mier, heeft reden om aan te nemen, dat reeds vele maanden geleden voorberei dingen zyn getroffen voor de inval in Kasjmir. „De aanvallers hebben mo derne wapens en staan onder bevel van officieren uit het leger van Pakistan". Sovjet-Unie en satelliet-staten zullen haar boycotten. De politieke commissie der V. N. heeft het voorstel tot instelling van een „kleine algemene vergadering" met 43 tegen 6 stemmen by 6 onthou dingen, aanvaard. De Sovjet-afgevaardigde Wysjinsky deelde mede, dat de Sovjet-Unie de „kleine algemene vergadering" zou boycotten. Natuurlyk gesteund door alle satelliet-staten. die trouwens te gen stemden. De vyf Arabische landen en San Salvador onthielden zich. Evatt, de Australische afgevaardigde, protesteerde tegen het verzet tegen de beslissing van de politieke commissie en zeide, dat dit tegen de letter en de geest van het Handvest was en een dui- delyke schending daarvan. Wysjinsky antwoordde hierop met 'n woedend gezicht, dat ieder land het recht heeft zyn mening te uiten en dat men iemand niet kan dwingen het Handvest te schenden. Sir Hartley Shawcross vroeg Wysjinksky of de Sov jet-delegatie bereid zou zyn zich ten aanzien van deze zaak aan de uitspraak van het Internationale Gerechtshof te onderwerpen en voorts of Wysjinsky zyn eigen mening niet alleen voor de grote meerderheid van de politieke commissie, doch ook voor het Interna tionale Gerechtshof te kennen wilde ge ven. Wysjinsky antwoordde hierop, dat dit de eerste keer was, dat hij hoorde, dat het internationale gerechtshof bo ven de V. N. geplaatst werd. Hy zeide een dergelijk voorstel niet in overwe ging te kunnen nemen. Hierna stapte men van de kwestie af. De Sovjet-boycot strekt zich nu uit over de beheersraad, de Balkancommis sie, de Koreaanse commissie, de „kleine assemblee" en alle speciale commissies op één .na. PALESTINA. In een geheime by eenkomst van de werkgroep voor de bestudering van de verdeling van Palestina bestaande uit afgevaardigden van de Sovjet-Unie, de V. S., Guatemala en Canada heeft de Amerikaanse afgevaardigde een com promis-voorstel naar voren gebracht be treffende de verdeling van Palestina. Dit voorstel is 'n poging om de Sovjet- zienswyze hieromtrent tegemoet te ko men en behelst in hoofdzaak, dat de V. S. bereid zyn de jurisdictie van de Veiligheidsraad t.a.v. een oplossing van PFEIFFER UIT OOSTENRIJK VERTROKKEN. De leider van de Hongaarse onafhan- kelykheidsparty Pfeiffer, die op zyn vlucht uit Hongarye te Wenen was aan gekomen, bevindt zich, naar in betrouw bare kringen wordt vernomen, niet lan ger in Oostenrijk. Het is nog niet bekend, wanneer en hoe Pfeiffer Oostenrijk heeft verlaten en waarheen hy zich heeft begeven. het Palestynse vraagstuk gedeelteiyk te erkennen. Het nieuwe voorstel is in de volgende vier punten vervat: 1) De commissie der V. N. zal toezien op en behulpzaam zyn by het over dragen van de bestuursmacht van de mandataris aan de twee onafhankeiykè staten. 2* Deze commissie, die door de alge mene vergadering is benoemd, zal rap port uitbrengen aan en geïnstrueerd worden door de Veiligheidsraad in aan gelegenheden, die verband houden met de internationale vrede en veiligheid. 3) De commissie kan eventueel rap port uitbrengen aan de beheersraad over andere aangelegenheden. De be heersraad moet door de algemene ver gadering gemachtigd worden om de commissie te adviseren in zaken, die op het terrein van de beheersraad liggen. 4) De datum voor de beëindiging van het Britse mandaat moet door de Vei ligheidsraad en Groot-Brittannië wor den vastgesteld, nadat de commissie haar aanbevelingen heeft ingediend. Deze datum mag in ieder geval niet latei* zijn dan 1 Juli 1948. De sovjets zien niet veel verschil tus sen het oude en het nieuwe Amerik. voorstel. De Sovjet-Russen zyn van mening, dat de algemene vergadering geen be voegdheid heeft om besluiten uit te voe ren, terwyl de Veiligheidsraad dat wel zou hebben. De Amerikaanse delegatie daai entegen wacht zich er voor om de Palestynse kwestie onder de Juris dictie van de Veiligheidsraad, waar de politieke scheidingsiyn zo scherp en het veto zo drastisch is, te stellen. Ervaren waarnemers hebben daarom weinig hoop op vorderingen in de voltallige commissie van Palestina indien deze kwestie tussen de Amerikanen en Sov jet-Russen niet eerst geregeld Is. De Sovjet-Unie, Egypte, Cuba, Zwe den, Nicaragua, Columbia, China en India zyn gekozen in de speciale com missie van beheer, die de door koloniale mogendheden verstrekte gegevens moet onderzoeken over de toestand in haar gebieden zonder zelfbestuur. Kardinaal De Jong vertegenwoordiger van Staatshoofd. In de Memorie van Antwoord op het voorlopig verslag der Tweede Kamer over de begroting 1948 wordt in verband met critiek op de ontvangst van kardi naal De Jong door militaire troepen bij het Marlacongres in Maastricht, opge merkt, dat Zijne Eminentie dit congres bijwoonde als officieel legaat van zyne Heiligheid de Paus. Hoe een achter wege laten van de protocolair voorge schreven eerbewyzen ten opzichte van een vertegenwoordiger van een staats hoofd verdedigd kan worden met een beroep op „het protestantse karakter van het Nederlandse volk", kan niet worden ingezien. Molotof verzekert het Ter ere van de dertigste verjaardag van de Sovjet-revolutie heeft de minis ter van buitenlands^ zaken, Molotof in een speciale bijeenkomst een rede ge houden. Molotof zei, dat dertig jaar Sovjetsocialisme de landen onder kapi talistisch bewind inzicht heeft kunnen geven aangaande hun eigen bevrijding van onderdrukking. Br is geen land, waar de Sovjet-Unie geen vrienden heeft onder de arbeiders en boeren! Molotof maakte melding van drie pe rioden in het bestaan van de Sovjet- Unie. De derde nam thans een aanvang. Gedurende de tweede wereldoorlog, zo zei Molotof. heeft Hitler in Europa ge handeld als meester. Enige naties wa ren zyn satellieten .andere waren ver overd of werden door' invasie bedreigd- De toestand veranderde pas, toen de Sovjetlegers tot het offensief overgin gen. Een belangrijke factor by het tot standkomen der overwinning was het vormen van een anti-fascistische coa litie. Molotof wees op de vooruitgang in Rusland na de oorlog; het indus triële plan voor 1947 was uitgevoerd en meer dan dat, in de eerste negen maan den, waarby ultimo October het pro- ductiepeil van de zware industrie de hoogte bereikte van het peil in 1940 in dezelfde maand. Ondanks slecht weer was de korenoogst achtenvyftig pro cent toegenomen, vergeleken met het vorig jaar, maar veel opbouwwerk moest nog onvoltooid blijven. Molotof verge leek het herstel van de Sovjet-Unie met BINNENLAND. De logger SCH 245 van de rederij A. van der Zwan, die ln de buitenhaven van Schevenlngen was vastgelopen, ls gis teravond vlot getrokken. Het Amerikaanse Ministerie van Landbouw heeft bekend gemaakt, dat 250 longtons koolzaadmeel voor uitvoer naar Nederland ls toegewezen. De Nieuw Amsterdam ls gisteren on der het geloei van scheephorens en hoog opschietende waterstralen van escorterende brartdweervaartulgen in de haven van New York aangekomen Vele Amerikaanse en Nederlandse autoriteiten o. w. de Neder landse ambassadeur mr. Van KI effens, waren by de aankomst aanwezig. Met de „Tosari" van de Rotterdamse Lloyd, die 13 November naar Indië ver trekt. zullen 100 kisten appelen vervoerd worden, welke een geschenk zyn van het Centraal Bureau van de veilingen voor de militaire hospitalen te Batavia. Het Nederlands Jongelingsverbond heeft zijn Jaariyks congres en landdag vastgesteld op 5 en 6 Mei 1948 te Am sterdam. In tegenwoordigheid van vele hoge marlne-autorltelten en de burgemeester van Rotterdam, mr. P. J. Oud, heeft de Lult.-Admiraal C. E. L. Helfrlch gister middag aan boord van het vllegkampschlp „Karei Doorman", liggende ln de Maas haven, tien posthume onderscheidingen uitgereikt aan nabestaanden van hen, die zich tijdens de oorlog ln dienst van de Koninklijke Marine door hun moedig ge drag byzonder hébben onderscheiden, do^h in het vervullen van de plicht Jegens hun vaderland zyn gevallen. Te Hollum op Ameland overleed op 89-Jarlge leeftijd de zeer verdlensteiyke oud-schipper der roelreddlngboot van het station Hollum. E. J. de Vries. Eeuwe de Vries behoorde tot de uit stervende generatie redders, die nog met roei reddingboten de branding Introk en daar by zeldzame staaltjes van zeeman schap heeft getoond, Hy ging op 27 red ding-tochten mee en heeft 72 schipbreu kelingen helpen redden. Het rapport der commissie De Visser, welke ln opdracht van de regering een onderzoek heeft Ingesteld met betrekking tot de klachten Inzake de Nederlandse militaire missie in Duitsland, zal dezer dagen aan de voorzitter der Tweede Kamer aangeboden worden ter bespreking ln de commissie voor-buitenlandse aangelegen heden dier kamer." Omstreeks twee uur gistermiddag landde het Sikorsky h^fsch roef vliegtuig op Ypenburg met post uit België. BUITENLAND. De Griekse regering heeft besloten tot „mobilisatie" van het personeel der open bare weiken en der banken, dat heden nacht in staking zou gaan wegens onte vredenheid over de salarisherzieningen na de devaluatie •van de Griekse munt. De politie houdt zich gereed en de militairen worden ln de kazernes vastgehouden. De staking ls ter elfder ure afgelast. Volgens een officiële bekendmaking heeft koning Christian van Denemarken Wilhelm Bunl, de vroegere sociaal-demo cratisch© premier, verzocht, besprekingen te voeren over de vorming van een nieuwe regering. De stemming in het Britse Lagerhuis kwam gisteren op kookpunt, toen de con servatieven de regering beschuldigden van .steeds toenemend nepotisme" door „de eigen mensen en hun aanhangers baantjes te verschaffen". Op een gegeven ogenblik waren vele leden van hun zetels opgestaan. Het leek wel een heksenketel. „Corruptie", „schande" werd geroepen, kreten, die uit klonken boven wederzijdse byvalsbetul- gingen. de toestand in de „meest ontwikkelde kapitalistische landen van Europa", zo als Groot-Brittannië, dat een ernstige crisis doormaakt. De wereldoorlog heeft het kapitalisme op zyn grondvesten doen wankelen, zo verklaarde hy. Molotof' legde er vervolgens de nadruk op, dat de Sovjet-Unie tot het uiterste de belangen van de wereldvrede zou verdedigen. Als bewys van de blijvende vredeswil noemde hy de vyf-jarenplan nen: de Sovjet-Unie heeft belang, zo betoogde hy, bij een duurzame vrede. Hoewel de economische systemen ver schillen, hebben gedurende de oorlog de Sovjet-Unie, de Verenigde Staten en Groot-Brittannië samengewerkt. Waar om zou die samenwerking thans onmo gelijk zyn? „Het is bekend, dat de politiek der Verenigde Staten gebaseerd is op het alleen-bezit van het geheim van de atoombom, ofschoon dit geheim als niet bestaand mag worden be schouwd". De ü#"ond onder de voeten der impe rialisten is in beweging, zo vervolgde hy, terwijl de kracht van de democratische naties dagelyks groeit. De Verenigde Staten, zo zei hy. eisen nog meer bases voor hun expansie. Wat Duitsland betreft, moeten de verdragen van Yalta en Postdam uitgevoerd wor den. De Sovjet-Unie heeft duideiyk be grepen. dat de Anglo-Amerikaanse zone niet indentiek is met Duitsland en dat de Duitsers het volste recht hebben op een eigen staat. Terwyl de Anglo-Amerikaanse be ginselen met betrekking tot Duisland zyn gebaseerd op imperialisme, berusten die van de Sovjet-Unie op de democra tie. De drie grote mogendheden zyn overeengekomen ten aanzien van Duits land een eensgezinde politiek te voeren, maar na de oorlog heeft slechts de Sov jet-Unie zich getrouwelyk gehouden aan de verdragen van Yalta en Postdam. In de loop van zyn redevoering ging Molotof nog onder meer in op de eco- nomie-volgens-plan in de Sovjet-Unie, waardoor werkloosheid en crises uitge sloten waren. Molotof herdacht verder uitvoerig de „grote vaderlandse oorlog" (tweede we reldoorlog) en bracht hulde aan Stalin. „Het feit" aldus Molotof,, „dat de ty- dens de oorlog bestaande gecombineerde Brits-Amerikaanse generale staf blyft gehandhaafd, houdt duidelyk geen ver band met vredesdoeleinden, doch heeft intimidatie met de mogelijkheid van toekomstige agressie ten doel" Het is goed, dat het Amerikaanse volk deze dingen komt te weten, want zyn pers en radio, die in de handen is van- klei ne kapitalistische cliques, maakt het voor het volk moeilyk de waarheid te weten te komen". Molotof zeide, dat het „Amerikaanse kapitalisme" gebruik maakt van de na oorlogse moeiiykheden van zekere lan den „om deze staten aan zyn wil en ongewenste leiding te onderwerpen en zodoende de weg te bereiden voor de wereldheerschappy van de V.S.". „De leidende kringen in Engeland en de V.S. staan aan het hoofd van een internationale macht, die de wereld wil domineren en enkele socialistische lei ders in Europa hebben zich by hen aan gesloten", zo zeide Molotof. „De Sov- jetrussLsche politiek vindt echter haar grondslag in het respect voor de souve reiniteit van alle staten, groot en klein, ten op het principe van noninterventie in de binnenlandse aangelegenheden van andere staten". Molotof verklaarde ,dat er een Engels- Amerikaans plan bestaat om met ge bruikmaking van het Ruhrgebied en de „Duitse kapitalisten, die ook Hitier gesteund hebben'V zich uit te rusten voor de bedreiging van de landen, „die zich niet slaafs onderwerpen aan de Engels-Amerikaanse plannen voor over heersing van Europa". Molotof deed voorts een beroep op „alle krachten in het anti-imperialisti sche en democratische kamp" om zich te verenigen tot een machtig leger", dat niet door de kapitalisten kan worden geëvenaard". Molotofs rede, die 90 minuten duurde, werd oorverdovend toegejuicht. Wysjinski Sovjetafgevaardigde by de VN, glimlachte en zeide: „het is mo gelijk", toen hem gevraagd werd, of hy dacht, dat de Sovjet-Unie atoombom men bezat. Wysjinski voegde er aan toe, dat hy moeilyk een verklaring kon af leggen, daar hij de rede van Molotof nog niet gelezen had. Een grote menigte Franse communis ten, die op het Velodrome d'Hiver te Parijs waren samengestroomd, hieven een enthousiast gejuich aan, dat 20 mi nuten duurde, toen hun party-secreta ris, Duclos, ,hen mededeelde, dat -,het geheim van de atoombom niet langer het monopolie is van een enkele staat". Duclos zeide: „Kameraden, ik heb goed nieuws voor jullie. Ik heb zojuist gehoord, dat kameraad Molotof te Mos kou heeft bekend gemaakt, dat het ge heim van de atoombom niet langer het monopolie is van één enkele staat". Hooggeplaatste deskundigen in re geringskringen te Washington waren niet bereid de verklaring van Molo tof, dat het geheim van de atoombom niet langer bestaat, te logenstraffen. Zy verklaarde echter, dat er een groot verschil bestaat tussen het weten van het atoomgeheim en het fabriceren van atoombommen. Voor dit laatste is geld, arbeid en materiaal nodig! Een vooraanstaand afgevaardigde, die een goed kenner van de Sovjets is. noemde Molotofs verklaring in werke lijkheid weinig sensationeel. „Iedereen weet. dat de Sovjetrussische geleerden evenveel over atoomsplitsing weten als ieder ander. De gehele kwestie komt er op neer. of de Russen over de indus triële capaciteit beschikken en weten hoe zij belangryke hoeveelheden atoom bommen kunnen maken".

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1947 | | pagina 1