Eerste Leidse Spaar- en Belaalzegelkas staakt
haar betalingen
VINGERSPEL
Waarom werd prof. Gerbrandy
spreekverbod opgelegd
„Hij wilde dr. Van Mook eigenmachtig laten handelen"
Sportsplimters
Laatste Berichten
RECHTZAKEN
Officiële publicatie
V
Ruim 350 Leidse winkeliers en kleine
spaarders gedupeerd
Naar wü vernemen heeft de Eerste Leidse Spaar- en Betaalzegelkas
naar betalingen gestaakt en zun de firmanten L. F.v.S., C. J, K en J N
door de politie in bewaring gsteld.
Nader vernemen wij dat het hier betreft de voortzetting van een
en betaalzegelbedrof, dat aanvankelijk als een klein spaarkasje
door de firmant O. is opgezet. Tevens verstrekte deze spaarkas crediet
door middel van zegels, waarop men bij de b(j de Kas aangesloten win-
keliers goederen kon kopen.
Vermoedelijk tekort van
één ton!
Ingevolge de bepalingen der Geld-
schieterswet behoort een spaar- en be-
taalzegelkas toestemming van Burge
meester en Wethouders om haar bedrijf
t-e mogen uitoefenen, terwijl daarnaast
tevens vergunning van het Ministerie
van Economische Zaken (Handel en Nij
verheid) nodig is.
Het Ministerie verleende z\jn toestem
ming. doch B. en W. van Leiden wei
gerde de toelating, aangezien bij onder
zoek bleek, dat de Kas reeds handelin
gen had verricht, die bedenkelijk veel
op woekerpraktijken geleken en een ver.
gunning derhalve niet in het algemeen
belang kon worden geacht. Tevens werd
procesverbaal opgemaakt op grond van
overtreding der Geldschieterswet. Dit
procesverbaal werd door de Officier van
Justitie geseponeerd en de firmanten
dus niet vervolgd op grond van het
feit. dat de gepleegde overtreding tij
dens de bezetting zou zijn geschied.
Inmiddels was de Kas van de weige
ring tot toelating in beroep gegaan bi]
Gedeputeerde Staten. Deze stelden
evenwel B. en W. in het gelijk zodat de
weigering van toelating gehandhaafd
bleef. Ondanks dit bleef de Eerste Leid
se Spaar- en Betaalzegelkas haar prak
tijken voortzetten alsof er niets gebeurd
was en had zelfs de brutaliteit nog
maals bij B. en W. aan te dringen de
vergunning alsnog te verlenen.
B. en W. handhaafden echter hun
standpunt, dat achteraf een gelukkige
omstandigheid blijkt te zijn geweest,
aangezien anders de schadelijke prak
tijken door de Kas ongetwijfeld zouden
zün voortgezet en er nog ontelbaar meer
koming van verval tot armoede terecht
kunnen.
De directeur van deze eerste instel
ling ls gaarne bereid hen, die te dezer
zake voorlichting behoeven, gratis van
advies te dienen Door verschillende
vertrouwenwekkende advertenties als
Spaarcredletinstelling e.d. tracht men
de laatste tijd wederom het publiek te
bewegen bij onbekende instellingen of
personen hun spaargeld te beleggen met
de belofte voor een crediet op korte ter-
f iu' l°°pt dit echter op teleur
stelling uit; men zij dus gewaarschuwd.
^NIIIINIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIlllllllllllll^
We werden direct al een tikje
onzeker, toen de wereldkampioen
EE begroette met ,,U bent natuur-
EE lijk van de krant", want wij- zijn
een sober levend mens met een
vroom uiterlijk en gelijken in niets
op een journalist.
Hij moest dus wel een bijzonder
EE man zijn, deze donkere jongeling.
Als we niet geweten hadden van
H zijn bovenaards talent, zou hij voor
ons een violist kunnen zijn. Of een
horlogemaker of een knappe chauf-
feur van de Eltax. Of een derde-
r= jaars, maar géén wereldkampioen
goochelen. Dat zie je hem niet aan.
5 Hij stelde zich voor als Niberco
(Nico van Berkel staat op zijn per-
soonsbewijs, maar Niberco is een
verkorting, zoals Benelux of Ha ka)
en hij vertelde. Hoe de eerste schre-
den op het gladde goochelpad hem
door zijn vader waren bijgebracht.
hoe kort hij nog eigenlijk maar in
SMS d4rrio^Uddfpf.«gr: I
mooie nrnppcvprhaol nntromo olrf tuoqt- J (-ar _enS een kaï^S te
moeten wagen op het Wereldcon-
gres. We wisten de rest, hij stond
met trillende handen op het toneel,
begon voor een zaal van zevenhon-
derd goocheme goochelaars, kreeg
maals procesverbaal opgemaakt, waar
door de Kas genoodzaakt, werd haar be
drijf te staken en tot liquidatie over
te gaan.
Voor zover reeds kon worden nage
gaan, zal er een belangrijk tekort r\in
vermoedelijk tot een bedrag ran J^en uur later een oratie van zeven-
f. 100.000.- waardoor tal van win'ie- honderd begoochelde goochelaars
liers te dezer stede (het zullen er on- jrote Kampioen,
geveer ruim 350 zijn), die op de bon
nen der Kas goederen hebben ver
strekt, slechts gedeeltelijk betaling
^zullen ontvangen. Erger is dat tal van
kleine spaarders, vermoedelijk tot een
bedrag van f- 50.000.-, gedupeerd zul
len zijn.
Nog kwam ons ter ore, dat door de
crediteuren een commissie en een ge
volmachtigde is benoemd om hun be
langen te behartigen, terwijl voorts een
commissie zal worden benoemd om het
zelfde te doen voor de spaarders.
.Van deze onverkwikkelijke zaak is ons
echter onbegrijpelijk, dat het Ministe
rie van Econ. Zaken, blijkbaar zonder
een deugdelijk onderzoek in te stelen,
wel vergunning verleende terwijl B. en
W. dit laatste weigerden. O.i. behoort
er overleg tussen deze instanties plaats
te hebben en had de vergunning door
het Ministerie niet eerder verleend
mogen worden voor dat Burgemeester
en W., die plaatselijk beter op de hoog
te kunnen zijn, de toelating ingevolge
Hij maakt een rusteloze indruk,
EE misschien wat onwennig, alsof het EE
EE juk der Wereldfaam hem nog niet EE
lekker zit. Z'n houding is te be- EE
scheiden en beslist nog niet gecom-
pliceerd genoeg voor een beroemd
EE man.
H Hij liet ons een paar eenvoudige
EE 'zoals hij zei) dingen zien. Ner-
veuze, witte vingers speelden een
wonderlijk spel met ivoren ballen,
witte en rode. Die verschenen, ver-
dwenen. reïncarneerden zich in
EE Lucky Strikes of blinkende, klin-
kende munt. We probeerden dood-
gewoon te kijken en hielden onze EE
linkerhand onbewust op ons sala- EE
ris, dat ons altijd nog dierbaarder
is dan een nieuw spel kaarten
(wie het kleine niet eert
EE Manipuleren heet dit werk. Moet EE
jaren van training geëist hebben,
dag in dag uit voor de spiegel.
„Tot kijk, meneer, ik oefen altijd jE
thuis, moeder is m'n proefkonijn.
de Geldschieterswet hebben verstrekt 1 Ze is overigens het enige konijn,
Voor de winkeliers, spaarders en cre-
dietbehoevenden moge bovenstaande een
les zijn om -goed uit te kijken alvorens
met een dergelijke instelling een rela
tie aan te gaan In Leiden is voor het
publiek voldoende gelegenheid om bij
een bonafide instelling als de Rijks
postspaarbank of de Leidse Spaarbank
zijn spaargelden veilig te beleggen ter
wijl voorts degenen, die crediet behoe
ven daartoe bij de Gemeentelijke Volks-
credietbank en de hulpbank van de
Leidse Mij. van Weldadigheid ter voor-
Verhoging van Kanaalrechten.
Ged. Staten van Zuid-Holland heb
ben een nieuwe verordening ontworpen
op de heffing van rechten voor het be
varen van het scheepvaartkanaal tus
sen Rijn en Schie, de Haagvllet en De
Zijl, welke op 25 Nov. a.s. aan de goed
keuring der Prov. Staten wordt onder
worpen.
He't bestaande tarief van 1 cent voor
EE waar ik ooit mee gewerkt heb".
Hebt U o&it een wereldkampioen
EE de hand gedrukt? En dan (bijna) EE
jij en jou gezegd? Verrukkelijk.
JOCHEM. Ëj
illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllfïï
Leids Academisch
Kunstcentrum
Hendrik Andriessen (orgel) en Hélène
Ludolph (zang).
Hoogtepunt van dit concert in de
Pieterskerk was zonder twijfel Hendrik
Andriqssen's .Miror de Peine" die ont
roerende liederen-cyclus, waarin Maria
het lijden van Haar zoon aan zich
voorbij ziet gaan, met het culmineren
de: „un Dieu qui meurtOui! Ie
grand Mystère! Je vols un Fils me va
quitter
Andriessen heeft hier met zeldzame
gaven van hoofd en hart de meest uit-
elk vaartuig per kubieke meter ver- gesproken harmonie tussei. zang en or-
plaatsing (minimum 3 cent) zal bij gel gevonden in een persoonlijke, zij
goedkeuring alsdan worden verhoogd
tot 1 cent per M3. met een minimum
van 10 cent.
Voor het bevaren van de Gouwe
wordt dit recht verhoogd van 3 cent
per M3. (minimum 10 cent) tot 5 cent
(min. 15 cent).
Voorts bevat de agenda een voorstel
van Ged. Staten tot verhoging van de
jaarlijkse bijdrage aan de gemeente
Koudekerk-aan-den-Rijn in de kosten
van onderhoud en bediening der Kou-
dekerkse brug. Deze bedroeg f. 1500,
per jaar en zal bij goedkeuring van het
voorstel van G. S. met ingang van
3 Maart 1946 worden gebracht op 36
der jaarlijkse kosten, welke in 1945 en
1946 werden begroot op f. 6470.— resp.
f10.200.—.
De resterende 64 worden door Ha-
zerswoude en Koudekerk elk vóór de
helft gedragen.
BONKAARTEN HALEN
Morgen wordt voortgang gemaakt
met de uitreikirig van een nieuwe serie
bonkaarten, eventueel in combinatie met
schoenenbonnen en toeslagkaartjes voor
jonge en a.s. moeders, welke dus gelijk
tijdig met de bonkaarten kunnen wor
den afgehaald.
Voor een schoenenbon komen in aan
merking zij wier Tweede Distributie
stamkaart eindigt op een 1 en die nog
bon 612 van het inlegvel bezitten, be
nevens kinderen, geboren in October of
November 1932 t/m '45 of kinderen die
in October of November 1947 10 maan
den oud worden en nog in het bezit ziin
van bon 604 van het inlegvel.
Meegebracht moeten worden de stam
kaarten van alle gezinsleden, de oude
titelstroken met inwisselingsbon en
eventueel inlegvellen en controlekaart
van a s. moeders.
Morgen zijn de gezinnen aan de
beurt waarvan het hoofd een st£m-
kaartnummer heeft van 72 001 tot en
met 76,500.
Ds. W. H. Kelder Jr.. Ned. Herv.
predikant te dezer stede, staat met ds.
het zich af en toe nog in de geest van
Fauré bewegende sfeer.
Welk een synthese ook van de ver
wonderlijk schone tekst van Henri
Ghéon en de tot overpeinzing stem
mende muziek, waarin droefheid en
troost samenvloeien tot één sterk getui
genis van groot geloof
Andriessen weet hier in fijnzinnige
kleuren en cantilenen te getuigen van
een schier bovenaardse klankenwereld,
waarin de sopraan Hélène Ludolph. die
in voorgaande orozrammanummers
niet steeds even gelukkig was, zich ex
pressief en met geestelijk begrip wist
te geven.
Maar ook Andriessen's Improvisatie
getuigde van zijn talentvol composito
risch kunnen op dit specifiek terrein
Na de adoratief-kernachtige inzet volgt
in zilveren, vloelende klanken de tedere
uitwerking, waarin wij eveneens een
van droefgeestigheid vervulde gemoeds
bewogenheid onder kenden, tot aan het
van innigheid vervulde, verstilde slot.
Wij zouden Andriessen te kort doen
indien niet 6ewezen wer op zijn geyoe-
lige registratiekunst, waarin het uiter
lijk effect vérworpen wordt en iedere
uiting doortrokken is van de nobele
geest van een zuiver denkend mens, die
stylistische reinheid als spreuk in zijn
schild draagt.
Zowel in Buxtehude als in Bach was
alt pvident.
Hélène Ludolph wist met haar sym
pathiek getimbreerde sopraan in de
Bacharia ,Die Seele ruht in Jesu Wun-
den" en in twee van muzikaal niveau
getuigende liederen van Anton de
Klerk indruk te maken, doch faalde in
Huygens' Psalmus 139. waarin de on-
gelijkheid der stemregisters te duidelijk t
sprak Bovendien werd zij in de lage
re regionen door het orgel overstemd.
Als gehee" echter een avond, waar
op Andriessen en zijn comparante een
voortreffelijk "leidooi hielden voor pie^n
en anderer werk. H.
Dr. G. W Locher, directeur
het Rijksmuseum voor Volkenkunde te
dezer stede is gisteravond als deskun
dige voor het museumwezen en als
P C. Vermeulen te Laren (N.H.) en ds, plaatsvervangend lid van de Nederland-
F. D. Emous te Badhoevedorp, op een I se delegatie voor de Unesco-vergadcring
drietal van de Ned. Herv. Gemeente te Mexico City per vliegtuig naar
te Amsterdam. Amerika vertrokken.
LEIDSE CHRISTELIJKE
BESTURENBOND.
F. P. Fuykschot over de
coöperatieve gedachte.
In de geheel bezette foyer der Stads
gehoorzaal werd gisteravond vanwege
de Leidse Christelijke Besturenbond een
vergadering gehouden, waarin de se
cretaris van het C.N.V., de heer F. P.
Fuykschot. gesproken heeft over: ..Is de
coöperatieve gedachte in strijd met het
christelijk beginsel?".
De voorzitter van de L.CJB., de heer
G. Hordijk, las een gedeelte uit 1 Cor.
12 en sprak een inleidend woord,' waar
na de heer Fuykschot allereerst op
merkte, dat de vakbeweging en de coö
peratie in de arbeidersbeweging loten
van^één stam zijn. Ook uit de geschie
dend is steeds weer gebleken, dat vak
beweging en coöperatie hand in hand
gaan n de strijd voor een verbetering
van het levenspeil der arbeiders.
Vervolgens ging spr. uitvoerig in op
de vraag of de coöperatieve gedachte
in strijd is met het christelijk levens
beginsel, waarop hij meende een ont
kennend antwoord te moeten geven. Ook
de in christelijke kringen vooraanstaan
de sociale hervormers als Kagawa en
Stanley Jones zijn warme voorstanders
van de coöperatieve gedachte. Spr. acht
te het een- grote misvatting om de coö
peratieve gedachte te vereenzelvigen
met het socialistisch stelsel. Dat vele
christelijke arbeiders de coöperatie als
zodanig wei eens hebben gezien, is z.i.
te wijten aan het feit, dat men van
socialistische zijde ten onrechte de
coöperatie heeft gebruikt als middel
voor haar propaganda. AJs christelijke
arbeiders moeten wij ons hierdoor niet
van de wijs laten brengen, maar besef
fen, dat de coöperatie een heel aanne
melijk middel Ls om de positie der ar
beiders te verbeteren. Hierna zette spr.
uiteen, dat er in de laatste jaren op het
terrein van de coöperatie wel het een
en ander is veranderd en dat het CNV
kort voor de oorlog een Chr. Bond vKn
Verbruikscoöperaties in het leven heeft
geroepen, welke ook is aangesloten bii
de Handelskamer te Rotterdam Het
boezemt vertrouwen in. dat deze Han
delskamer (Haka) zich op het stand
punt stelt, dat zij er niet is voor een
bepaalde politieke partij of arbeidersor
ganisatie, maar voor de gehele arbei
dende stand, hetgeen ook blijkt uit het
feit dat in de raad van commissarissen
van de Haka mensen met verschillende
levensovertuiging zitting hebben Ten
slotte wees spr. er op, dat de coöpera
tie niet gericht is tegen de bonafide
middenstand. Ook wij houden het oog
gericht op een welvarende middenstand,
maar daarnaast op een goed geleide
coöperatieve beweging als een bruikbaar
middel in de strijd om de arbeiders een
hoger levenspeil te verzekeren.
Nadat ook de voorzitter van Ons
j Doel", de heer P. Fuchs. nog met een
i enkel woord had gewezen op het doel
van de coöperatieve gedachte werden
enkele films vertoond.
DE BEELDHOUWKUNST VAN
TELL EL AMARNA.
Lezing van prof. C. de Wit.
Over dit onderwerp hield gisteravond
prof. C. de Wit uit Brussel de eerste
winterlezing in het Rijksmuseum van
Oudheden.
Een zeer eigenaardige periode is deze
van Amenhotep IV c.a. 13701352 v.
Chr. Van hem ging de grootste gods
dienstomwenteling uit, die Egypte ooit
gekend heeft. De geestelijke beweging,
die toen maar door enkelen begrepen
werd, komt tot uiting in de kunst. Alles
laat vermoeden, dat de koning zelf de
nieuwe pogingen bevorderde.
Ds revolutie te Tell el Amarna is niet
enkp] van godsdienstige aard, zij ik ook
en vooral een revolutie van het ziele-
leven. Licht! Levensvreugde! Terug
naar de natuur! Waarheid! dit schijnen
de nieuwe „slogans" te zijn. Een derge
lijke revolutie moest in de kunst haar
weerspiegeling vinden. De breuk met
het verleden is te vergelijken met die,
welke op het einde van de XlXe eeuw,
door het symbolisme, impressionisme,
cubisme en futurisme gekenschetst is.
Het lijkt wel, dat de nieuwe kunst in
haar jongste periode de meeste buiten
sporigheden toont. De kolossen van de
tempel van Aton te Karnak doen den
ken aan een Permeke. Later zal deze
kunst zich verzachten, zoals de buste in
l>et Louvre $n de koninklijke was]abti's
aantonen. De grondslagen van de Egyp
tische kunst, de conventies van het te
kenen, d.w.z. de indeling van het li
chaam in kenmerkende vlakken, ver
werpt men echter niet. De liefde voor
waarheid, tot het uiterst gedreven en
de reactie tegen de stijl van zijn voor
ganger ging van de figuur van de ko
ning eeri ca-ricatuur. een monster van
lelijkheid maken
De koninklijke gens zal het koninklij
ke gebaar navolgen.
Wat de nieuwe kunst kenschetst, is
niet zozeer het zoeken naar de objec
tieve waarheid. Met recht heeft men
van „introspectief realisme" gesproken.
Hier zien wij een koning, die bijna van
zijn troon afglijdt, met de arm mollig
op de leuning van zijn zetel gesteund,
met zijn wouw of zijn dochtertjes op
de knieën. Ziedaar het nieuwe, het bui
tengewone in deze kunst.
In het beroemde atelier van de beeld
houwer Thoetmose vond men te Teil el
Amarna een hele reeks studies, min of
meer afgewerkte beelden in steen en
plelsterafgietsels, die als model dienden.
Hiervan toonde spr. een riike keus
aan de hand van lantaarnoiaaties.
EEN LAFFE STREEK.
Sinterklaaspat van Kleuterschool
werd ontvreemd.
Maandagochtend werd ontdekt, dat
onverlaten tijdens de herfstvacantie een
inbraak gepleegd hebbm in de Kleuter.
School aan de Leliestraat alhier. Vermist
wordt de inhoud van de Sinterklaas
spaarpot der kleuters. HaaJt een Jaar
lang hebben de kleinen hiervoor te za-
men gespaard en zij hadden nu, enkele
weken voor het Sint-Nicolaasfeest, een
bedrag van f. 28 aan losse centen verza
meld.
Men kan zich de teleurstelling inden
ken van de kleintjes, die langzaamaan
hun spaarcenten tot dit mooie bedrag
hadden zien aangroeien en nu alleen
nog een sigarettenpeukje van de inbre
ker in hun spaarpot vonden.
Zal Sinterklaas de Kleuterschool nu
moeten voorbijgaan? De hoofdonderwij
zeres doet een beroep op de Leidenaars
om dit te voorkomen. Helpt haar de
laaghartige daad van de inbreker onge
daan te maken! Alle bijdragen, klein of
groot, zijn even welkom hetzij tijdens
de schooltijd aan het gebouw der Haan
stra-school, Leliestraat 1 of aan haar
huisadres mej. C. I. Gunning, Witte-
Singel 31, tel. 25251. Wanneer men niet
in de gelegenheid Is het te brengen,
komen de kinderen het graag halen.
DE FOTOTENTOONSTELLING.
De jubileumtentoonstelling der Leidse
Amateurfotografen Vereniging mag zich
in "en redelijke belangstelling verheu
gen. waarbii vooral de kleurprojectie" de
aandacht trrkken.
Wij herinneren er aan, dat morgen
avond de laatste vertoning van kleur-
projecties plaats vindt en dat de ten
toonstelling a.s. Zaterdagavond wordt
gesloten.
SPOORWEGALPINISME.
Lezing voor de N.R.V.
Gisteravond werd in de Turk door de
afd. Leiden der Ned. Relsvereniging
een druk bezochte vergadering gehou
den, waar als spreker optrad de heer
C. van Zwijndrecht, die een interessan
te causerie hield over „Spoorwegalpinis-
me in Zwitserland en andere streken".
Spr. begon met een algemeen over
zicht van het reizen in Zwitserland en
de wijze van vervoer middels de spoor
wegen, die een net bestrijken van 6000
KM. Bijna het gehele net is geëlectri-
ficeerd. De geschiedenis der spoorwegen
op zichzelf reeds is van belang. De wa
tervallen en stroomversnellingen leve
ren de kracht, voor de opwekking van
electrische stroom, waarop de droogte
van deze zomer van funeste invloed ls
geweest. Het gevolg laat zich nu nog
merken, aangezien de treinen maar ma
tig verwarmd zijn. Men zou nu eigen
lijk stoomtreinen kunnen inleggen, maar
vele. stoomlocomotieven zijn verkocht
naar Nederland.
De heer v Zwijndrecht besprak ver
volgens de aanleg van kunstwerken,
tunnels, viaducten enz. en vertelde
daarover tal van bijzonderheden. Zo is
de Simplontunnel 19.8 km. lang, de St.
Gothard 15 km., de tunnel bij Olten 8.9
km De Jungfrau-spoorweg is 10 km.
lang. waarvan de reis door een 7 km.
lange tunnel voert. De Gothard-route
heeft niet minder dan 76 tunnels. Tal
van bijzonderheden over de bouw van
deze tunnels en de ongelukken, w°lke
zich daarbij hebben voorgedaan, werden
hierbij gememoreerd. Daarna zette spr.
de werking van de bergbaan uiteen, wel
ke «haar ontstaan dankt aan Rlggen-
bach, een machinist van een stoomlo
comotief, van de tandradbaan en de
Seilswebebaan.
Lange tijd stond spr. vervolgens stil
bij de Jungfraubaan, welke de reiziger
voert naar het hooeste station van
Europa, n.l. op 3472 M. hoogte. Het ont
werp hiervóór ontstond in het brein
van 'n Zwitsers groot-industrieel. Guver
Zeiler geheten, die eens in dit gebied
aan het wandelen wa*s en op middelen
peinsde om leder te kunnen laten ge
nieten van deze schone natuur. Ook
het reizen per boot over de fraaie me
ren passeerde de revue.
Het geheel werd toegelicht door een
Drachtige serie lantaarnplaatjes en een
fraaie serie kleuren-dia's. terwijl tot slot
een tweetal films werd vertoond, n.l.
„Gothard Express" en „Die Fahrt im
Jungfraubahn"
Het was een buitengewoon interes
sante avond, welke door de prettige en
onderhoudende wijze van vertellen door
de aanwezigen werd gewaardeerd, waar
van de voorzitter der afdeling, de heer
v. .d Horst aan het slot van de avond
'n -Min dankwoord dankbaar getuigde.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd voor het propaedeutïsch exa
men Godgeleerdheid: mej. E. M. F. v.
Mervennée (Leiden) en de heer H. J.
Voörs (Leiden); doctoraal examen Wis-
en Natuurkunde (Scheikunde) de heer J.
Smit (Oegstgeest).
EERSTE CONCERT RESIDENTIE
ORKEST.
Het eerste abonnementsconcert, dat
het Residentie-Orkest op 13 November
a.s. in de Stadsgehoorzaal zal geven,
staat onder leiding van Frits Schuur
man. Solist is de jeugdige Amerikaanse
pianist William Kapell, die het 3e con
cert van Rachmaninoff zal spelen. Het
concert opent met een belangrijke no
viteit van de in Amerika overleden Hon
gaarse componist Béla Bartck. Concerto
voor orkest. Tot besluit voleen de Polo-
wetzLsche dansen van Borodin.
LEIDSE SPAARBANK.
Bij de Leidse Spaarbank is geduren
de de maand October 1947 ingelegd
f. 365 961.07 en terugbetaald f. 350.217.80;
ingeschreven zijn 232 nieuwe inleggers,
terwijl 108 boekjes geheel werden uit
betaald,
Het tegoed der 25 874 inlegers, hier
onder begrepen 1.901 deelnemers aan de
Afhaaldlenst, b°droeg einde October
1947 f, 14.484.649.28.
Door de Afahnldienst werd in 6.700
stortingen f.23.794.75 ontvangen.
Er werden 89 spaarbusjes ter lediging
aangeboden met een gezamenlijke in
houd van f. 1-918.69.
Op de scholen werd f..257.22 gespaard.
Alléén regeringsaanwijzingen
zijn geldend
Zoals gemeld, heeft de minister van
O.. K. en W. het beroep van de N. C.
R. V. inzake het spreekverbod van
prof. Gerbrandy ongegrond verklaard.
Naar wij vernemen is deze onge-
grondverklarlng gebaseerd op art, 3 van
de beschikking van de Minister van 15
Januari 1947, waarin is bepaald, dat
van een beslissing van de Regerings
commissaris beroep kan worden inge
steld voor zover de betreffende organi
satie bij de aangevallen beslissing be
lang heeft. De beslissing overweegt nu,
dat deze bepaling geen andere strekking
heeft dan beroep mogelijk te maken
uitsluitend voor die organisaties, die
zich door de beslissing van de Rege
ringscommissaris in haar belangen be
nadeeld achten, hetgeen met de N. C.
R. V. niet het geval is.
De beslissing van de minister over
weegt voorts o.a. nog: dat door de N.C.
R. V. o.a. wordt ontkend, dat prof.
Gerbrandy de Lult. G.-G. zou hebben
gesuggereerd zich niet gelegen te laten
liggen aan van bevoegde zijde te ver
wachten richtlijnen. Dit verweer houdt,
wat de feitelijke toedracht van het ge
beurde betreft, onvoldoende rekening
met de tekst van de redevoeering, zoals
die door prof. Gerbrandy is uitgespro
ken; dat immers die tekst op de on
bevooroordeelde lezer, en zeker op de
onbevooroordeelde luisteraar, geen an
dere indruk heeft kunnen maken dan
deze, dat de spreker heeft willen zeggen
„GU, dr. van Mook, hebt maanden
lang geregeerd, alsof er géén grond
wet en géén Indische staatsregeling
bestond. Gij hebt het kabinet met al
lerlei eigenmachtige besluiten be
sprongen. Zoudt ge thans, nu het een
goede zaak betreft, daarvoor terug
schrikken? Ga thans ook uw eigen
gang en stoor u niet aan hetgeen de
heren Beel en Jonkman u zouden
mogen voorschrijven."
Dat spreker weliswaar in zijn rede
verwees naar de wettelijke verlichting
van de Gouverneur-Generaal tot be
scherming van de inheemse bevolking,
maar dat dit niet geschiedde op een
wijze en in een mate, dat daardoor bo
venvermelde indruk werd en kon wor
den vermeden.
De grondslag van appellante's rede
nering bestaat in de stelling, dat de
Gouverneur-Generaal en thans ook
de Luit.-G.-G. bij de uitoefening
van zijn taak zelfstandig kan uitmaken,
al dan niet in strijd met de wet is
en wat hij dus naar die zelfde on
derscheiding heeft te doen of na te
laten, zonder zich daarbij te storen
aan de aanwijzingen van de regering.
Deze stelling zegt de minister
kan reeds in het algemeen niet op
gaan, en zeker niet onder de vigueur
van het op dit ogenblik toepasselijke
art. 1 van het K. B. van 23 Dec. 1943,
dat zo mogelijk nog duidelijker doet
uitkomen, dan art. 1 der Indische
staatsregeling,
dat de Landvoogd zich bü al zijn
ambtshandelingen te richten heeft
naar de aanwijzingen des Konings en
dat de beoordeling van de vraag, of
die aanwijzingen al dan niet in strijd
zijn met wettelijke bepalingen, in
laatste instantie berust bij de verant
woordelijke landsregering, tegen welk
oordeel de Landvoogd zich eventueel
slecht verweren kan door het morele
middel van beschikbaarstelling van
zijn ambt.
Het verweer van appellante is ook
om deze reden onaanvaardbaar, om
dat daarin in het geheel geen reke
ning wordt gehouden met de buitenge
wone omstandigheden van het ogenblik,
die een beroep op art. 45 der Indische
staatsregeling reeds daarom uitsluiten
daar zij het optreden tot handhaving
van de openbare orde in Indonesië ver
boven de sfeer van dat artikel uithef
fen en maken tot een vraagstuk, dat,
zowel uit nationaal als uit internatio-.
naai oogpunt bezien, de allerhoogste be
langen van het Koninkrijk in zijn ge
heel raakt en dus 'behoort tot het do
mein van het algemene regeringsbeleid.
SPORT
WATERPOLO.
Sleutelstad 1—Dc Zijl 2 2—7. De
plaatselijke ontmoeting tussen Sleutel
stad 1 en De Zijl 2 in de derde ronde
van de „In memoriam Joop van der
Burg Lauwerkrans" eindigde in een 72
overwinning voor De Zijl. Met de rust
had De Zijl reeds een 4—0 voorsprong.
In de tweede helft bood Sleutelstad wat
meer tegenstand, hetgeen zij in twee
doelpunten uitdrukte. Arbouw was met
4 doelpunten topscorer van De Zijl.
Keurig debuut van L.Z.C. Na de
fusie met Poelmeer debuteerde het
L.Z.C.-waterpolo-zevental gisteravond te
Gouda in haar nieuwe samenstelling te
gen Gouwe 1 in een wedstrijd om de
K.N.Z.B.-beker. De ploeg werd gevormd
door Laman, H. v d. Reyden, Elsinga,
J IJdens, Versluis, Lut en Tegelaar en
voldeed over het algemeen goed. Er
werd snel gespeeld, L.Z.C. was voortdu
rend in de meerderheid. Voornamelijk
dank zij de Goudse doelman ging de
rust in met slechts een 21 voorsprong
voor onze stadgenoten. Na de hervatting
bezweek de Goudse verdediging en kon
de stand worden opgevoerd tot 62.
SCHAKEN.
Winterwedstrijd Leids Schaakgenoot
schap In de derde ronde van de win
terwedstrijd van het L.S.G. vielen de
volgende beslissingenle groep: Rotte
veel—Van der Nat SegaarZon
derland 10. 2e groep: Van Steenis
De Kier Vi—Va, De Jong—Kuilman 0—1
Boot—Modderman 0—1. 3e 'groep: NJM.
Dr. van Ar kei 01, De GrootVan
Dam 1/&~4e groep: Baart de la
Faille—De Jong 1—0, Tio—De Geus
0—1.
HENGELSPORT.
GÊÊN VISSERSLATIJN I
De heer A. Boelee, een kapper op de
Hoge Rijndijk, heeft een enorme snoek
gevangen in de Weipoort bij boer De
Wit. Het lieve dier weegt 18 pond en
moet ruim een meter lang zijn!
TAFELTENNIS.
L.T.T.V. „De Sleutels" De uitsla
gen der gespeelde competitiewedstrijden
luiden' Heren 2e kl. Sleutels 1Tref
fers 1 19, 3e kl. Sleutels 4Dolfijn 3
37. Dames: 2e kl. Sleutels 1De Lus
1 8—2, 3e kl. Sleutels 2—Te Werve 1
5—5.
De returnmatch der massa-kamp te
gen Netbai vastgesteld op Vrijdag 14
November.
Het heeft er even naar uitgezien,
dat de sterrit naar Monte Carlo i.v.m.
Frankrijks benzine-positie niet door zou
gaan. De KNAC heeft thans uit Monte
Carlo bericht ontvangen, dat de rallye
definitief doorgaat en de reglementen
binnenkort zullen worden verzonden.
Waarschijnlijk zal Tommy Lawton,
Engelands bekende middenvoor, van
Chelsea naar Sunderland overgaan.
Nagekomen uitslagen KNVB afd.
Leiden. Zaterdagmiddag Jun. B, SVOW
—ARC 0—1, adsp. G SJC (B)—DOCOS
(B) 7—0. Zondag 2e kl. C Warmunda 2
—DOSR 3 21, 2D Warmunda 3—Lisse
4 30. Jun, A AlphdaASC (A) 13,
Jun. E Lisse (A)—SJC (A) 0—2, Jun. F
Lisse (B)Warmunda (B) 2O, Jun.
G DOSR (B)— DOSR (C) 5—0.
De 2e en laatste beslissingswed
strijd der uitdagingsmatch tussen Leeu
wenburg en Vletter eindigde ln remise,
zodat Vletter winnaar werd en de uit
geloofde Zilveren beker won. De eind
stand is dus 15—13 geworden.
KRACHTSPORT.
ENGELSE OVERWINNING IN
DEN HAAG.
De eerste landen-ontmoeting tussen
de gewichtheffers-ploegen uit Neder
land en Engeland, gisteravond onder
grote belangstelling in Den Haag ge
houden, is geëindigd in een 3—2 over
winning voor Engeland's sterkste ke
rels, wier kort verblijf in Holland on
getwijfeld van gunstige invloed op hun
biceps is geweest, want er werden twee
Britse records verbeterd!
De uitslagen luiden: Vedergewicht
Hallett (Engeland) totaal (drukken,
trekken en stoten) 290 kg. sloeg
Schroemgens, tot. 275 kg. Lichtgewicht
Halliday 327 1/2 kg sloeg Pieren (Ned.)
275 kg. Middengewicht Smeekens (Ned.)
tot 330 kg. sloeg Peppiatt (Eng.) tot.
327 1/2 kg. Zwaarmiddengewicht Bar-
nett (Eng.) tot 360 kg. sloeg Stahlecker
(Ned.) tot. 310 kg. Zwaargewicht Cha-
rité (Ned.) tot. 382 1/2 kg. sloeg Knight
(Eng.) tot. 380 kg.
BRIDGE.
Viertallencompetitie „De Sleutels"
De uitslagen der 7e ronde zijn: Hoofd
klasse team Van Helvert wint van team
Oudshoorn 38 p., team v. d. Star wint
van team Van Wingen 21 p., team
Thoolen wint van tea'- 'if-r 8 p.
le kl.: team Rijnbende wint van team
Van Noort 22 p., team Beyer wint van
team Pilanen 15 p.; team Staal wint
van team Aukes 7 p.; team Oudshoorn
wint van team Noordwijk I 38 p.; team
Been geljjk met team Leeuwin (3 p.
Been)
2e kl.: team Noordwijk n wint van
team Goddijn 88 p.; team Lautenbach
wint van team v. d. Broek 44 p.; team
Noordwijk II wint van team Kreft 35
p.; team Hommes gelijk met team God
dijn (6 p. Hommes)team Noordwijk
III wint van team Platteel 75 p.; team
v. d. Star wint van team Platteel 24 p.;
team Van Dijk wint van team Sier 13
p.; team Kallenberg wint van team
Noordwijk III 7 p.
T.N.I. bracht mijn tot
ontploffing.
HAAGSE BIJZ. GERECHTSHOF
Negen Jaar voor verkeerde hulp De
bloemist P. A. J. de Haas te Lelden heeft
zich te verantwoorden gehad wegens hulp
verlening aan de vijand waarvoor 10 Jaar
gevangenisstraf werd geëist. Het Hof heeft
veroordeeld tot negen Jaar gevangenis
straf met aftrek van preventief en ont
zetting uit de kiesrechten.
Tien Jaar voor verkeerde schilder
Vijftien Jaar gevangenisstraf luidde de els
tegen de schilder Arle de Jong uit Lelden,
die bij de Luftwaffennachrlchtendlenst
enz. had geholpen. Het Hof heeft tien Jaar
gevangenisstraf met aftrek preventief en
ontzetting uit de kiesrechten opgelegd.
f.1000.— BOETE VOOR BIGAMIST.
De Alkmaarse Arrondissementsrecht
bank veroordeelde de 25-J. typograaf H.
C. van den Berg hit Hoorn, die 14 da
gen geleden wegens bigamie terecht
stond, en tegen wie de officier reke
ning houdende met de eigenaardige
omstandigheden drie maanden ge
vangenisstraf had geëist, tot een geld
boete van f. 1000.subs, drie maanden
hechtenis.
VIER NEDERLANDSE DODEN
EN VEER GEWONDEN.
Officieel wordt gemeld, dat reeds ge
ruime tijd in het Nederlands gebied in
de omgeving van Poerworedjo overlast
is ondervonden van aldaar ondernomen
activiteiten.
Deze activiteiten culmineerden Maan
dag in het tot ontploffing brengen
van een mijn op Nederlands gebied,
waardoor 4 Nederlandse militairen
werden gedood, 3 zwaar en 1 licht
gewond. Het onderzoek wees uit, dat
deze activiteiten geschiedden in op
dracht van het T.N.I.-commando.
Om herhaling te voorkomen ls het in
de nabijheid van Bandjarnegara gele
gen verantwoordelijke stafverkeer van
de T.N.I. op geëigende wijze gecorri
geerd. Overigens neemt de activiteit in
de randgebieden toe.
Attlee weer naar huis
De Britse premier Clement Attlee is
hedenmorgen om kwart voor tien in ge
zelschap van zijn echtgenote en sir
Marshall Lees in het zelfde York-toestel
van de R.A.F., waarin hij Maandag
avond arriveerde, van Schiphol naar
Engeland vertrokken.
Hh werd uitgeleide gedaan door d©
Minister van Buitenl. Zaken Baron vanl
Boetzelaer van Oosterhout.
VERZOEK TOT OPENSTELLING
WEG WASSENAARKATWIJK.
De K.N.A.C. heeft de Minister van
Marine verzocht de weg Wassenaar
Katwijk voor wat betreft het gedeelte
door het vliegveld Valkenburg voor alle
verkeer open te stellen c.q. te doen
openstellen voor motorrijtuigen met uit
vaardiging van een stopverbod voor het
gedeelte door het vliegveld.
Gemeenteraadsverkiezingen
in Schotland
Gisteren zijn in Schotland gemeen
teraadsverkiezingen gehouden. De uit
slagen hiervan, die op minder dan 5%
na binnen zijn, tonen aan. dat de La-
bourpartlj 14 zetels verloren en 12 ge
wonnen heeft. In Glasgow boekte de
Labour-partij een verlies van 3 zetels,
doch behield de meerderheid in de ge
meenteraad. Het zeteloverwicht van La
bour in de gemeenteraden ran Dun
dee en Paisley ging verloren. In Edin-
burgl) moest Labour 1 zetel afstaan aan
de an tl-soci alistische progressieve par
tij. doch veroverde 1 zetel op de com
munisten.
UITBREIDINGSPLAN.
De Burgemeester van Lelden brengt ter
algemene kennis, dat een door de Ge
meenteraad ln zijn vergadering van 27
October 1947 vastgesteld plan tot herzie
ning van het plan van uitbreiding voor
de gemeente Lelden, ten aanzien van
gronden, gelegen tussen de Rljnsburger-
slngel en de Aloëlaan, met Ingang van
7 November 1947 gedurende veertien dagen
voor een leder ter Inzage zal liggen ter
gemeente-secretarie, afdeling Algemene
Zaken.
Lelden, 5 November 1947.
De Burgemeester van Lelden,
F. H. VAN KINSCHOT.
BEURSO VERZICHT
Amsterdam. 5 November
De stemming op de beurs was van
daag bepaald zwak, met een flauwe
houding voor Koninklijke, hoofdkoers
koers 2311116 Beleidelük ln tot
391%. Het vooruitzicht op een binnen
kort aan te kondigen uitgifte werkt
thans klaarblijkelijk averechts, Unile
ver daalde tot circa. 367. De Rubberaan
delen gingen een paar punten naar be-
neden. Van de Suikerfondsen zakten
HVA's tot 232. De minder courante in-
dustrieaandelen verkeerden merkbaar
onder Invloed van de zware beursten-
denz De Nederlandse conversielening
was gedeprimeerd en werd tot 99 afge
daan. Amerikanen niet noemenswaar
dig veranderd.
