„Noodvoorziening Perswezen" aangenomen
SOLIDOX
Het „Rode hond"-probleem
van enorm belang
PANDA EN DE MFE.STFR-DFTFCTIVF
een rij gave
en gezonde
tanden.
RECHTZAKEN
Catastrophale gevolgen mogelijk
voor a.s. moeders
Een man als jij
Minister bereed geen renpaard
maar een knol.
Nadat gisteren in de Eerste Kamer
o.a. was aangenomen de wijziging van
de Wet Dienstplichtvoorz\ening en het
wetsontwerp tot vaststelling van na
dere regelen omtrent de verbindende
kracht van gedurende de bezettingstijd
genomen maatregelen, o.a. op het ge
bied van het Lo. kwam het wetsont
werp „Noodvoorziening Perswezen" aan
de orde.
De eerste spreker, de heer R. Pollema
(C.H.) zegt, dat voor zijn fractie er
hier sprake is van een slecht wetsont
werp. De draagwijdte is niet te over
zien. De minister heeft, volgens spre
ker. hier gefaald door zich op het be
slissende moment geen regeringsper
soon te tonen, want hij is, r.ldus spre
ker voor tal van feitelijkheden ge
zwicht. Spr.'s fractie kan aan dit wets
ontwerp haar steun niet verlenen.
Mr. Kropman (K.VP.) hoopt, dat
dit de allerlaatste keer is dat deze Ka
mer in een dwangpositie gebracht wordt
Hij toont met een aantal juridisch-
technische voorbeelden aan. dat dit z.i.
een monstrum van wetgeving is. De
illegale bladen worden er niet door ge
holpen en zij dienen geholpen te wor
den. Zijn fractie zal het wetsontwerp
in deze vorm moeten afwijzen.
Nadat nog verschillende andere spre
kers het woord gevoerd hadden betoog
de in de avondvergadering Minister
Gielen, dat de aangevoerde bezwaren
door hem zélf waren voorzien. Het
ontwerp kan spr. toch naar eer en ge-
I weten uitvoeren, wijl de grondwettelijke
I bezwaren ondervangen waren. Boven-
j dien kan de minister mededelen, dat
het door hem toegezegde „wetje" tot
herdistributie der technische outilage
door hem reeds aan zijn ambtsgenoten
is toegezonden en eerstdaags in de
Ministerraad zal worden behandeld.
Spr. somt dan met voorbeelden op. hoe
de vroegere illegale pers bereids is ge
holpen. Spr. vreest, dat opneming van
disculpatiegronden in het wetje de zui
veringscommissie juist zal hinderen in
de toepassing daarvan
De heer Algra aldus de minister
noemde h(j een „Zondagsruitcr op het
legislatieve paard". Maar ik had nu
eenmaal geen renpaard.
De Kamer zal het met my eens zijn,
dat ik een knol te mijner beschik
king had.
Tot slot doet spr. een beroep cp de
Kamer het wetje aan te nemen.
Na replieken wordt het wetsont
werp aangenomen met 1914 stem
men. Tegen zijn alle aanwezige
Katholieken (8 van de 17). Chr. His-
torischcn (4 van de 5) en Vrijheid (1
van de 3).
Vóór stemden A.R., Arbeid en Com
munisten).
De vergadering werd hierop ver
daagd tot Woensdag as.
Besluit Pol. Delinquenten niet
verbindend.
Onlangs heeft de Civiele Kamer van
de Haagse Rechtbank behandeld de eis
van een gedetineerde politieke verdach
te. wiens procureur, mr. G. de Grooth.
uit Rotterdam, tot. de conclusie was ge
komen. dat bewaring volgens het gewij
zigde Besluit Politieke Delinquenten van
19 November 1945. onrechtmatige vrij
heidsberoving is. omdat dit besluit ver
bindende kracht mist. Als eis werd ge
steld veroordeling van de procureur-
fiscaal bij het Bijzonder Gerechtshof te
's-Gravenhage, lot het afgeven van een
bevel tot onmiddellijke invrijheidsstel-
ling en veroordeling van de Staat de
procureur-fiscaal opdracht te gevan,
datgene te verrichten, waartoe deze zal
worden veroordeeld.
De rechtbank, gisteren uitspraak
doende, heeft de eis toegewezen.
JHR. Mr. G. RUIJS DE
BEERENBROUCK TERUG.
Aan boord van de „Kortenaer", die te
Den Helder aankwam, bevond zich o m.
het Tweede Kamerlid jhr mr. G Ruys
de Beerenbrouck. die geduiende 20 we
ken in Indonesië is geweest.
Weer een veto van Truman
President Truman heeft zijn veto uit
gesproken over het wetsvoorstel, waar
bij de Amerikaanse invoerrechten óp
wol kunen worden verhoogd en de in
voer van wol kan worden beperkt.
In zijn boodschap aan het Congres
verklaarde de president, dat het wets
voorstel bepalingen bevat, die niet alleen
van nadelige invloed zouden zijn op de
internationale betrekkingen der V.S.,
doch bovendien niet noodzakelijk zijn
voor het steunen van de Amerikaanse
wolprcducenten. De president legde bo
vendien de nadruk op de internationale
terugslag, die deze wet zou hebben en
wees er op, dat het van kracht worden
van een wet, die ten doel heeft de in
voerrechten op wol te verhogen op
hetzelfde tijdstip, dat de Amerikaanse
regering een leidende rol speelt in de
conferentie der Ver. Naties te Genève,
bijeengeroepen voor het geheel of ge
deeltelijk opheffen van handelsbarrières
en voor het ontwerpen van een hand
vest voor een internationale handels
organisatie tot herstel van de economi
sche wereldvrede, een tragische fout
zou zijn.
Tevens zou deze wet. zo vervolgde
Truman, een slag betekenen voor ons
leiderschap in wereldaangelegenheden.
Zij zou over de gehele wereld worden
opgevat als een eerste stap op dezelfde
weg naar economische isolatie, die Ame
rika en andere landen na de eerste we
reldoorlog zijn gegaan met de rampza
lige gevolgen van dien
Daar de Senaat het initiatief voor de
wolwet heeft genomen, is de agrarische
commissie van de Senaat verantwoor
delijk voor de verdere stappen, welke
met betrekking tot het- wetsvoorstel wor
den ondernomen. Vermoedelijk zal tegen
dit veto niet worden geageerd.
Minister pleit voor
„Industriebof/l".
Z.I. ZIJN WONINGHUREN TE LAAG.
Op de jaarvergadering van de Ned.
Chr. Aannemers- en Bouwvakpatroons
bond, welke in Rotterdam werd ge
houden, hield minister Neher een rede
over het onderwerp „De ontwikkeling
van het bouwbedrijf".
Bij zijn beschouwing over de mate-
riaalschaarst? belichtte spr. de finan
ciële toestand waarin ons land momen
teel verkeert. Daar de geneigdheid tot
het verstrekken van leningen steeds
minder wordt, 5shet aanvaardbaar en
begrijpelijk, dat wij doodeenvoudig niet
kopen, wat wij eigenlijk zouden moeten
hebben. Wij dienen naast de beproefde
oude 'bouwmethoden voor een bepaald
percentage over te gaan tot wijziging in
die methoden, met name tot. de in
dustriële bouw. Bij de ontwikkeling in
die zin, zullen de bouwondernemers,
daar dit type bouw meestal slechts voor
grotere complexen geschikt is, meer
coöperatief moeten samengaan om tot
een bevredigende oplossing te komen.
Bij de steeds groeiende bevolking zal
naast de woningbouw, de industrie
bouw een zeer belangrijke plaats in
nemen, daar van de industrie in de
huidige omstandigheden een groot
deel van de welvaart in den lande zal
afhangen.
Een belangrijk punt noemde de mi
nister de veel te hoge bouwkosten voor
woningen, waardoor een schrille wan
verhouding tussen bouwkosten en het
rendement-, dat een woning bij verhuur
oplevert, ontstaat.
Mede gezien de hoge kosten van on
derhoud, zijn z.i. de huren te laag.
De Nederlanders kunnen niet jaar In,
jaar uit geld blijven steken in dingen
die niet renderen. Er moeten dus mid
delen beraamd worden, om de ver
houding tussen kapitaal en rendement
dichter bii elkaar te brengen. Een
meer rendabele hantering van het
materiaal en de beperking van eigen
winstbelang, zijn onontkoombare eisen.
BOTSING TUSSEN TREIN
EN AUTO.
Twee wielrijders zwaar gewónd.
Gistermorgen kwamen op het kruis
punt Jan van GalenstraatAdmiraal
de Ruyterweg te Amsterdam een tien
tons vrachtwagen met aanhangwagen
en een motorwagen van een trein der
NZHTM met elkaar in botsing. De be
stuurder van de vrachtwagen wilde de
naderende tram voor zijn; de tram
ramde de aanhangwagen zodanig, dat
een der achterwielen van de as vloog.
De losgeslagen aanhangwagen reed te
gen het trottoir waarbij twee wielrijders
zodanig bekneld raakten, dat zij met
zware verwondingen naar het Wilhel-
mina gasthuis moesten worden overge
bracht. Een hunner is de Amsterdamse
journalist S. Witteboon.
Prinses Marijke maakt het
uitstekend.
PRINSES JULIANA BEZOCHT
„HET HART VAN HOLLAND"
Begroet door duizenden juichende
inwoners uit Gouda en omgeving heeft
H.K.H. Prinses Juliana gistermorgen de
tentoonstelling ..Het hart van Holland"
bezocht. De rondgang duurde anderhalf
uur.
In de stand van de gemeente Gouda
volgde Zij met belangstelling de uit
eenzetting van burgermeester James
over de toekomstplannen van Gouda.
In een van de hallen is een stand
van de PTT ingericht. Met daarin op
gestelde toestellen kan via „Radio
Scheveningen" radiotelefonisch con
tact met schepen op zee worden ge
maakt. Na een oproep werd contact
gemaakt met motorschip „Speedwell"
op weg van Londen naar Delfzijl ter
hoogte van Texel. Toen de kapitein
vernam dat de Prinses voor de micro
foon stond, informeerde hy dadelijk
naar de toestand van prinses Marijke,
waarop de Prinses antwoordde, dat
de gezondheidstoestand van het Prin
sesje heel goed was.
Ook werd o.a. nog het St. Catharina-
gasthuis, het nieuwe Goudse museum
bezocht.
Ten slotte maakte Prinses Juliana een
korte rijtoer door Gouda.
Ontheffing vrijwillige
verbintenis
koopvaardijpersoneel
Ten einde tegemoet te komen aan
het tekort aan personeel bij de koop
vaardijvloot, heeft de minister van Oor
log het volgende bepaald:
Aan gediplomeerd koopvaardijparso-
neel, leerlingen van zeevaart-, machinis
ten- en stuurliedenscholen, alsmede aan
het z.g. ongediplomeerd-bevaren perso
neel der koopvaardij, dat als vrijwilliger
(niet beroepsvrijwilliger) dient bij de
Kon. Landmacht, zal op daartoe strek
kend en langs de hiërarchieke weg tot
de minister gericht verzoek, ontheffing
uit de vrijwillige verbintenis worden
verleend, mits een dergelijk verzoek is
vergezeld van een verklaring van de
Directeur-Generaal van Scheepvaart,
waaruit blijkt dat de verzoeker, na zijn
ontheffing uit. vrijwillig dienstverband,
op de koopvaardijvloot zal worden ge
plaatst.
Aan het in bedoelde koopvaardijper
soneel, dat voor het vervullen van eerste
oefening bij de Kon. Landmacht onder
de wapenen is. zal op daartoe strekkend
verzoek, uitstel van het nog te vervullen
gedeelte der eerste oefening worden ver
leend, zulks voor de duur, dat zi.1 va
rende zullen zijn bij de koopvaardij.
Voorts zal aan het bedoelde koop
vaardijpersoneel. dat ingevolge oorlog,
oorlogsgevaar of andere buitengewone
omstandigheden bij de Kon. Landmacht,
onder de wapenen is, op verzoek groot
verlof worden verleend.
DE OPVOLGER VAN WILLEM PIJPER
Drs. John Daniskas benoemd.
Het Bestuur van de Maatschappij tot-
Bevordering der Toonkunst, afd Rot
terdam en omstreken.'heeft in de vaca
ture, ontstaan door het overlijden van
Willem Pijper, benoemd tot directeur
drs. John Daniskas.
John Daniskas werd 1 Mei 1907 te
Rotterdam geboren en ontving zijn eer
ste muzikale opleiding aan de Toon
kunst-Muziekschool aldaar.
Hij was van 1935 tot 1940 leraar voor
piano en theoretische vakken aan het
Conservatorium voor Muziek te Rotter
dam en van 1940 tot heden aan het
Tconkunstconservatorium aldaar.
H.M. bezocht het
B.B.C.-Concert
IN HET KURHAUS.
Het BBC symphonie orkest uit Lon
den, dat een rondreis door Europa
maakt, gaf op uitnodiging van de am
bassadeur van Engeland, Sir Nevile
Bland zijn laatste concert in het Kur-
haus te Scheveningen. dat werd bijge
woond door H.M. de Koningin, vele le
den van de hofhouding, de Engelse
ambassadeur en leden van het Corps
Diplomatique. De vorstin werd bij het
betreden van de zaal verwelkomd door
de dirigent van het orkest. Sir Adrian
Boult.
De haring voor tien cent!
MET INGANG VAN ZONDAG A.S.
In overleg met de vakgroep voor de
detailhandel in vis heeft het Be-
dryfsschap voor Vis besloten alleen
voor de kleinhandel een maximum
prijs voor haring vast te stellen. Deze
bedraagt met ingang van 29 Juni
10 cent per schoongemaakte haring en
8 cent voor een niet schoongemaakte.
Voor de groothandel en de reders
worden geen maximumprijzen vas-tge
steld. De vakgroep voor de detailhandel
in vis heeft bij deze regeling de over
tuiging, dat een goede kwaliteit voor
de haring gewaarborgd blijft.
50 MILITAIREN VERLEENDEN HULP.
Kistje met springstof veroorzaakte
brand,
In Apeldoorn is een door twee gezin
nen, bewoonde woning uitgebrand, ver
moedelijk doordat een kistje met spring
stof door zonnewarmte tot ontploffing is
gekomen.
Enige kinderen hadden het kistje In
de bossen gevonden en het achter de
woning geplaatst. De inboedel kon ge
deeltelijk worden gered, dank zij de
hulp van een 50-tal militairen, van wie
er 2 licht werden gewond.
De spanning tussen lonen en
prijzen.
ONDERZOEK NAAR WERKELIJK
PEIL DER LEVENSKOSTEN.
Het bestuur van het- Chr. Nat. Vak
verbond. bestaande uit de voorzitters
van alle aangesloten bonden en de le
den van het dagelijks bestuur van het
Verbond, heeft zich opnieuw bezonnen
op het vraagstuk van lonen en prijzen.
Men kwam na een uitvoerige be
raadslaging tot de conclusie, dat de door
het Centraal Bureau voor de Statistiek
verstrekte gegevens een onvoldoende ba
sis vormen voor het vaststellen van een
standpunt.
Alvorens daarom een beslissing te
nemen in zake dc vraag of en zo ja,
in welke mate de lonen behoren te
worden gecorrigeerd, besloot het
C.N.V.-bestuur op korte termijn een
onderzoek in te stellen naar het wer
kelijke peil van de kosten van levens
onderhoud in de arbeiders- en amb-
tenarengezinnen. Dit onderzoek is be
reids begonnen.
Voorts worden gegevens verzameld
over de winstmarges in enkele indus
trieën, met name in de textielindustrie.
Verwacht mag worden, dat het- CNV-
bestuur binnen een maand een beslis
sing ter zake zal nemen.
SMOKKELAFFAIRE IN
ZWITSERSE HORLOGES.
Enigo arrestaties.
Te Schiedam is een grote smokkel-
offaire in Zwitserse horloges, die in to
taal ongeveer 4100 horloges met een ge
zamenlijke inkoopwaarde aan deviezen
van f 100.000 omvatte, door de politie
ontdekt. De drie Schiedammers W. S.,
T. R. en de goudsmid H. V. en diens
echtgenote, alsmede een Rotterdamse
mevr. B. zijn ge arrest-eer d, terwijl een
proces-verbaal naar de Zwitserse poli
tie is doorgestuurd, om twee Zwitsers,
die eveneens deel uitmaakten van de
smokkelbende, t-e vervolgen.
MARKTBERICHTEN
KATWIJK a. d. RIJN. 26 Juni. Groenten-
velling Eerstelingen X. 1317; Drielingen
X. 11—15; Kriel X. 8—11; Bospeen X. 7—15;
Sla f.0 40—4.90; Waspeen f.1623; Kro
ten X. 3.70—5 60; Bosuien X. 2.403.80; SJa_
lotten X 3.203.30; Tuinbonen X. 1314.
LEIDEN,. 27 Juni. Veemarkt. Aangevoerd
5 fokstieren; 9 slachtstleren; 53 kalf- en
melkkoeien 400700, 10 varekoeien 240
450; 250 vette koelen; 20 pinken 190240;
3 vette kalveren. 159 nuchtere slachtkal-
veren; 79 weldeschapen 5070; 610 lam
meren 2025; 1 zeug; 108 mestvarkens
3060: 371 biggen 2530; 16 paarden
300900. l veulen; 31 bokken en geiten
2040 Alles zeer matig.
Kaasmarkt. 27 Juni. Aangevoerd 53
partijen Goudse kaas, 5 partijen Leldse
kaas. Zware Goudse kaas 157; le soort
150153, 2e soort 147149; Leldse kaas
le soort 154—155. per 100 kg. Handel goed.
VLAARDINGEN, 27 Juni Binnen van
de haringvisserij de VI. 199 met 29 last
van 6 schepen; VI. 112 met 26 last van
4 schepen; VI 297 met 24 last van 5
schepen; VI. 197 met 21 last van 2 sche
pen. Aan de afslag was de trawler VI. 74
die X 6982 besomde en drie kust vissers
dile tezamen X. 1000 besomden. Prijzen:
groene haring X. 4245; zoute haring
X. 3640,30; zoute vis X. 134.50—145,20;
kool vis X. 69,90.
Ingezonden Mededeling
Om jaloersch op te zijn. Prach*
tig wit, zelfs van dichtbij. En ge*
zond zijn ze ook, van het ge*
vaarlijk tandsteen geen spoortje
meer. Dat bereikt men met Soli-
dox; want alleen Solidox bevat
sulforicinoleaat, het unieke middef\
dat tandsteen bestrijdt en voorkomt^
TANDPASTA
TEGEN
TANDSTEEN
nAAGSE RECHTBANK.
Het bus-ongeluk aan de
Lammeschansweg
Een ernstte ongeval, dat wonderlijk
genoeg ln gevolgen nog beperkt ls geble
ven. was aan de schuld te wijten van de
chauffeur A. v. d. B. uit Rlinsburg. die
met een door hem bestuurde vracht
auto met aanhangwagen op het kruis
punt aan de LammeschanswegKon -
laan te Lelden, geen voorrang gaf aan
een autobus. Het gevolg was. dat de bus
kantelde, en enkele passagiers gewond
werden, o.a. mej. K. vrij ernstig. Toch is
zij thans vrllwel geheel genezen, na pl m.
zeven weken In een ziekenhuis te heb
ben doorgebracht. Wegens veroorzaken
van lichamelijk letsel door schuld had de
chauffeur zich voor de Haagse rechtbank
te verantwoorden. Verdachte betoogde
dat ziin voet was blijven haken tussen
rem en gaspedaal, waardoor hii geen
voorrang had kunnen verlenen aan de
bus. De chauffeur der bus zei dat het
voertuig mogelijk niet omgeslagen zou
zijn. indien de weg ter plaatse niet
enlee helling had vertoond. De Officier
vorderde een maand hechtenis, doch de
raadsman, mr. J. J Koeleman meende
dat niet bewezen zou zijn het veroorza
ken van lichamelijk letsel door schuld,
doch slechts sprake kon zijn van geen
voorrang verlenen.
Een serie Inbraken Wegens plegen
van een groot aantal inbraken, had zich
voor dp Haagse rechtbank te verant
woorden de landarbeder J. C uit Noord--
wl,jk. De Officier vorderde fcesen ver
dachte een Jaar gevangenisstraf waarvan
een deel voorwaardelijk
15 jaar voor oud-burgemeester
van Utrecht.
DE VIERDE STOELPOOT ONTBRAK.
De 49-j. Amsterdammer C. van Ra-
venswaaij, van Mei 1942 tot Mei 1945
burgemeester van Utrecht, stond giste
ren voor de Utrechtse kamer van het
Bijz, Gerechtshof te Amsterdam terecht
om zich onder buitengewoon grote be
langstelling van de Utrechtenaren te
verantwoorden voor deze periode van
zijn leven.
De Proc.-Fiscaal mr. Drabbe zeiae in
zijn requisitoir dat door verdachte oo
geraffineerde wijze is gewerkt aan dé
nazificering van het gemeentelijk be
stuursapparaat en van het politiecorps,
evenzo aan de bevordering van de ar
beidsinzet en het deelnemen aan de
strijd aan het Oostfront.
In zijn houding ten opzichte van het
Ned. gezag, tracht verdachte zich te
vergeefs te verschuilen achter de Duit
se maatregelen.
Verdachte, die een zakenman was
van grote kwaliteit, was bezeten van
machtswellust. De door hem bezette
burgemeesterszetcl wérd door mr.
Drabbe vergeleken met een stoel met
slechts de drie poten van de NSB, het
civiele gezag en het gezag van de be
zetter. De vierde poot, de steun van
het Nederlandse volk, ontbrak.
Verdachte was ten volle verantwoor
delijk voor de daden van zijn trawan
ten. Na de eis van 15 jaar gevangenis
straf. bepleitte de verdediger, mr. F. P.
van Ravenswaaij uit Utrecht, in een
uitvoerig pleidooi clementie.
De gynaecoloog dr. J. de Groot heeft
in een vraaggesprek met een redacteur
van het A N.P. de wenselijkheid bepleit
om meer bekendheid te geven aan de
gevolgen, welke het optreden van „rode
hond" (rubeola) kan hebben.
Rode hond is een doorgaans onschul
dige infectie-ziekte. Men kan er zich
enige dagen onaangenaam bij voelen,
waarbij een zwelling van de nekklieren
optreedt.
In de oorlogsjaren heeft men echter
in het buitenland o.a. in Australië,
Engeland en Amerikade gelegen
heid gehad by het uitbreken van
rode hond vast te stellen, dat deze
infectieziekte catastrophale gevolgen
kan hebben als de moeders deze ziekte
in de éérste maanden der zwanger
schap krijgen.
Het is gebleken, daf, rode hond in die
periode de klem infecteert en daarbij
belangrijke organen treft, welke zich
nog moeten ontwikkelen. Onderzoekin
gen in die landen hebben aangetoond,
dat In die gevallen de jonggeborene
ernstige afwijkingen kan vertonen, zoals
doofstomheid. oogdefecten,, long- en
hartgebreken.
FEUILLETON
Romcm door Bettina Meyenberg.
5).
Maar toen zag ik zijn ogen. Het waren
zonderlinge. diepliggende ogen. die
voortdurend wisselden, zowel van kleur
als van uitdrukking. Zoëven nog. toen
hij met Mariana sprak, waren ze on
derzoekend en doorzichtig als glas Nu
echter, nu hij,zich naar mij toew-endde,
werden ze blauw..het waren de blauw
ste ogen. die ik ooit gezien had. en ik
had plotseling het waanzinnige gevoel
een heel andere man voor mij te heb
ben een man die zelfs niet op Gösta
Holms leek. ja. die hij, als hij hem ge
kend had, als zyn verbitterdste vijand
zou hebben bestreden. „Ik heb t ge
noegen u aan tafel te mogen leiden
zei hij met een elegante buiging. Ver
ward legde ik mijn vingertoppen op
zijn arm. Mariana scheen verrast te
zijn. Dan lachte ze en liet zich begelei
den door een corpulente, asthmatisch
blazende oude heer. die zich voortdu
rend met een enorme zijden doek het
zweet van zijn kale schedel wiste. Aan
tafel zat dit ongelijke paar tegenover
ons .Die heer naast Mariana is de di
recteur van het Semiramis-theater".
vertelde Gösta Holms me. En vervolgens
maakte hij me fluisterend bekend met
de andere gasten, wier naam en be
langrijkheid mij in de verwarring van
alle kennismakingen natuurlijk groten
deels ontgaan waren. Ik keek hem
dankbaar aan en ontmoette weer een
blik, die mij. de hemel weet waarom,
hevig in verwarring bracht. Om mijn
verlegenheid meester te worden, wist
ik niets beters te doen, dan maar door
te eten.
Niettegenstaande oorlog en distributie
was de tafel overladen met de meest
uitgezochte voorgerechten en vissoor
ten. Een heel legertje kellners met
borden en schalen maakte de r«-ide.
Ik stuurde er geen één weg, en ik werk
te als een paard om mij door dit over
weldigende menu heen te eten. „En
smaakt het nog al?" kraakte plotseling
het asthmatische creatuur naast. Ma
riana. Blozend bevestigde ik, en ineens
kreeg ik het gevoel door mijn naaste
buren uitgelachen te worden Ik begon
wat meer aandacht aan mijn omgeving
te schenken, en ik zag. hoe nog half
volle borden werden weggebracht; daar
lag nog een halve moot zalm. en daar
nog een hele kreeftenschaar. Vele gas
ten roerden schertsend of verveeld in
hun borden, slechts Gösta Holms hield
mij gezelschap. Nu pas viel het mij op,
dat hij zich even vaak had laten be
dienen als ik. en dat hij genoeglijk
glimlachte, als hij een gerecht bijzon
der lekker vond. Dat bracht mij plot
seling dichter tot hem.
Mijn antwoorden werden vrijer. In
het begin had hij zyn vragen zo gesteld,
dat ik niets anders hoefde te antwoor
den dan ja of nee. Hij had me vast
een dom, verlegen kind gevonden en
zijn pech verwenst, dat hij naast mij
moest zitten. ,,Ik yraag me al de hele
avond af: wat er met al die etensresten
op de borden gebeurt", zei Gösta Holms
halfluid tegen me, terwijl de kellners
de tafel afruimden. „Misschien slente
ren hongerige kinderen met kommetjes
voor het keukenraam op en neer en
wachten geduldig, tot ze iets toegewor
pen krijgen. Misschien zullen nog een
paar hongerige monden verzadigd wor
den door het eten, dat anderen niet
lusten. En wie zijn kom niet vol thuis
brengt, krijgt slaag van een dronken va
der en de moeder, die boven de dam
pende teil staat te wassen, droogt haar
handen af en deelt het laatste stuk
brood, terwijl ze denkt aan het moed
willig bedorven, kostelijk vlees, dat in
de vuilnisbak ligt. Want misschien is
ze wel dienstmeisje geweest in een ho
tel. en dan weet ze, hoe daar gezon
digd wordt".
Ik merkte, dat ik harder was gaan
praten, en dat de gasten om ons heen
verbaasd luisterden.
„Altijd nog beter in de vuilnisbak,
dan dat men het de volgende dag op
het menu terug vindt als goulasch",
probeerde een uit zijn krachten ge
groeid jongmens grappig,te zijn. Alge
meen gelach. Voor het eerst wendde ik
mij uit eigen beweging naar mijn tafel
heer en zei zachtjes: ,.U moet mij niet
kwalijk nemen, dat ik een zo weinig
hier aan tafel passende opmerking ge
maakt heb".
„Niet passend? Ik had u graag nog
langer horen spreken. Overigens, ik ben
degene, die het onderwerp aangeroerd
heeft. Ten slotte leven we in oorlogstijd
en we weten, dat in andere landen dui
zenden de hongerdood sterven. Denk
maar eens aan onze broedervolken!"
„Praat daar alstublieft niet over
niet nu", mompelde ik met verstikte
stem. En, als antwoord op zijn vragen
de blik: „Ik kom uit Fredrikstad".
„Als emigrante?"
Ik knikte en voegde er snel aan toe:
„Mariana heeft het mij erg gemakke
lijk gemaakt. Ik hoop, dat ik eens iets
voor haar terug zal kunnen doen".
„De dag zal komen, dat men u de re-,
kening presenteert. Het is alleen de
69) „Ik wil geen woord meer van
jullie horen!" riep de motorrijder ten
slotte. .Als jullie zo verder gaan. schei
ik er mee uit! En jullie zijn van mij af
hankelijk! Zonder mij krijg je al die
radiatordoppen niet over de grens!
Zonder mij valt het hele plan in dui
gen, als jullie dat maar weten! Denk
daar maar eens over na! En nu ga ik
naar de gevangenen kijken Het lijkt
mij het beste om die beide kerels uit
de weg te ruimen ze weten te veel!"
De motorrijder snelde de deur uit en
deed dat met zo'n vaart, dat Panda in
een hoek gedrukt werd. Dat was zijn
geluk, want nu werd hij niet ontdekt;
de schurk rende hem tandenknersend
voorbij.
„Aha!" dacht Panda. ..Hij wil ons
uit de weg ruimen, hè? Dat zullen we
eens zien!" En terwijl hij op zachte
voeten achter de motorrijder aansloop
raapte hijeen Engelse sleutel op die
daar op dé grond lag....
vraag, ofHij beet zich op de lip
pen.
„Of ik betalen kan?"
„Dat niet zozeer. Of u betalen wilt!"
„Maar dat spreekt toch vanzelf, als
ik kan!"
„Zo, zo. Spreekt dat vanzelf!" Nog
steeds kneep hij zijn lippen op elkaar.
De pupillen van zijn ogen waren smal
geworden. Hij bekeek mij koel en over
wegend zoals men iets bekijkt, waar
van men de prijs niet met de waarde
in overeenstemming kan brengen. Ik
weerstond zijn blik. Zo mocht ik hem
niet. Hij was een vreemde. Hij was weer
de man mét het stenen masker. Het
was maar goed, dat de theater-direè-
teur mij in mijn overpeinzingen stoor
de door aan zijn glas te tikken voor een
gezwollen toespraak tot Mariana, de
ster van de avond. Mariana dankte
hem. Haar ogen schitterden en haar
stem was net iets te luid. Ik kneep mijn
handen samen in mijn schoot en durf
de nauwelijks op te kijken. Mariana
had teveel gedronken. Ik wist van haar
kamenier, dat ze bij gelegenheden dron
ken was, en ik schaamde me voor haar
hoewel ze nog binnen de perken bleef.
Al gauw echter merkte ik. dat nie
mand er aanstoot aan nam. Iedereen
had al iets teveel op en later op de
avond werden de gesprekken steeds ge
waagder tot ten slotte alles ontaardde in
een uitgelaten gedoe. Gösta Holms liet
de band uit het restaurant naar boven
komen en wierp de leider een paar
bankbiljetten toe. Dadelijk bracht hij
zijn viool aan zijn kin en hief zijn strijk
stok op. Terwijl de man begon te spe
len, liep hij langzaam naar Mariana
toe en boog zich ver haar. als gold de
zwoele, prikkelend-zoete melodie haar
alleen. Het lied moest voor haar en
Gösta Holms een zeer bepaalde beteke
nis hebben, want zodra de violist zijn
smachtende klanken deed horen, hief
Gösta zijn glas op en liet zijn blik diep
in de hare dringen. Ik wilde het niet'
zien. Een onverklaarbare antipathie te
gen Mariana en Gösta Holms had zich
van mij meester gemaakt. nn toch moest
ik telkens weer. als gebiologeerd, kij
ken naar deze twee mensen, die zich
niet schaamden fyun verhouding zo
openlijk te tonen.
(Wordt vervolgd).
Een Australische oogarts, dr. Gregg,
heeft daaraan in 1941 de eerste bekend
heid gegeven. Men staat nog aan het
begin van de kennis ten aanzien der
kiembeschadiging door infectieziekten
van a.s. moeders.
Wel kon hy meedelen, dat de
Australische medici bij hun onderzoek
tot de conclusie zijn gekomen, dat de
kans op afwijkingen in de omgeving
van 100 ligt, als een vrouw rode
hond krijgt in de éérste maand van
de zwangerschap. Krijgt zy het in de
tweede maand, dan is er voor 50
kans op afwijkingen, na de 10de weck
bestaat de kans niet meer.
„Wat zou naar uw mening gedaan
moeten worden om deze wel zeer tragi
sche gevolgen voor moeder, kind en
samenleving te voorkomen?"
„Vooreerst daaraan algemene be
kendheid geven en vooral wijzen op het
belang van een vroegtijdige prophylac-
tische behandeling".
In een artikel van dr. de Groot in het
tijdschrift voor Sociale Geneeskunde
werd de wenselijkheid bepleit om aan
alle practiserende medici hun medewer
king te verzoeken door, ln de eerste
plaats bij het optreden van rode hond
bij volwassenen, deze patiënten naar
serologische centra te verwijzen.
Deze bestaan reeds te Rotterdam,
Den Haag, Leiden en .Amsterdam.
Daar wordt een deel van hun bloed-
serum verzameld. Want dit serum
heeft ongeveer 10 dagen na het op
treden van rode hond, de eigenschap
anderen immuun voor deze ziekte te
maken. Met dit serum (reconvalescen-
tervserum) zouden vrouwen uit een
omgeving waar rode hond heerst, be
handeld kunnen worden. Als even
tueel een epidemie von rode hond zou
optreden, zou men zoveel mogelijk
vrouwen met dit serum moeten be
handelen.
In de eerste plaats vrouwen, die ln.
het eerste begin der zwangerschap ver
keren. (Helaas weten zij dit dan vaak
nog niet). De artsen zouden de andere
vrouwen kunnen waarschuwen voor de
gevaren, die in een dergelijke periode
bestaan voor zwangerschap. Het is zo
jammer, dat de vrouwen meestal te laat
komen voor de behandeling, want deze-
heeft alleen in de allereerste weken
succes.
Inmiddels, aldus dr. de Groot, staan
wij nog slechts aan het begin. Er doe
men nog allerlei moeilijke vraagstukken
voor de medici op. zoals b.v. de vraag of
het wenselijk is om jonge meisjes zoveel
mogelijk aan een besmetting met rode
hond bloot te stellen.
In ons land zijn reeds enige tijd on
derzoekingen gedaan, o.a. ln de doof-
stommeninstituten (door mej. Kamer
beek) ten einde na te gaan of de pa
tiënten aldaar soms kinderen zijn van
een moeder, die in de eerste periode
der zwangerschap rode hond gehad
heeft. Inderdaad is dit zo.
Juist dezer dagen is, uitgaande van
het Instituut voor Preventieve Ge
neeskunde te Leiden, een werkgroep
gevormd, welke zich bezig houdt met
alles, wat het onderwerp betreft. In
de eerste plaats met het wetenschap
pelijk onderzoek, doch verder ook met
het verzamelen van gevallen, met de
toepassing der prophylactische be
handeling en met het geven van voor
lichting in de uitgebreidste zin.
In elk geval, aldus dr. de Groot,
het probleem van enorm belang. _j
