Nederland zoeke economisch contact met
anderelanden
Sjahrir wenst vermijding van oorlog
oi cafasfrophe
Ontwerp „Berechting vijandelijke misdadigers"
aangenomen
Wat er in
gebeurt
Eden en Bevin over de
Engelse buitenlandse politiek
WEERBERICHT
Met een enkel woord
86ste Jaargang
VRIJDAG 20 JUNI 1947
No. 26112
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J W. Henny
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J, Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f3.30 per 3 maanden; 26 cents per week
Telefoon Dir. en Adm.: 25041; Red.: 21507
Witte Singel 1, Leiden - Giro no.: 57055
Truman bereidt veto op
arbeidswet voor.
Een functionaris van het Witte Huis
verklaarde, dat president Truman thans
de laatste hand legt aan een boodschap
aan het Congres, waarin hij zijn vet-o
zal uitspreken over de door de republi
keinen ingediende en door beide Huizen
aangenomen arbeidswetgeving.
Door de republikeinse leiders werd
echter verklaard, dat zij in belde Hul
zen van het congres op de twee-derde
meerderheid kunnen rekenen welke
nodig, is om het presidentsveto te over
stemmen.
Het apparaat der
V.N. gereed voor Marshall's
plan.
De secretaris-generaal der V.N., Trygve
Lie, heeft bevestigd, dat het apparaat
der V. N. ii^ gereedheid is gebracht om
alle werkzaamheden, die verbonden zijn
aan het plan van Marshall voor de we
deropbouw van Europa, te verrichten.
Lie zeide, dat de economische commissie
voor Europa en aanverwante bureaux
der V. N. beschikten over alle gegevens
en deskundigen, om .het plan desnoods
onmiddellijk in practijk te brengen
Lie deelde mede, dat prof. Gunnar Myr-
dal, oud-minister, van handel van Zwe
den en thans secretaris yan de econo
mische commissie voor Europa, te Lon
den en Parijs besprekingen had gevoerd.
Hij bevond zich nu in Moskou en was
volledig geïnstrueerd om aan de Euro
pese regeringen bijzonderheden te ver
strekken inzake de faciliteiten, die de
organisatie der V. N. zou kunnen ver
lenen bij de tenuitvoerlegging van
Marshall's plan.
Lie wees er tevens op, dat de econo
mische commissie voor Europa reeds
bezig is met het opstellen van een plan
voor het opnemen in haar werkzaam
heden van organisaties zoals de econo
mische noodcommissie voor Europa, de
Europese centrale organisatie voor de
binnenvaart en de Europese steenkoo-
orga-nisatie aan welke organisaties reeds
een staf van deskundigen medewerkt,
DE SOVJET-PENETRATIE IN
HONGARIJE.
Graaf Dessewffy, lid van de parle-
mentsfractie der Hongaarse partij der
kleine boeren en vooraanstaand figuur
in de verzetsbeweging, heeft met zijn
vrouw Hongarije verlaten om in Oos
tenrijk in ballingschap te gaan, omdat
hij het niet eens is met de huidige
egeringspolitiek.
In het parlement deelde het lid Pfeif
fer mee, dat de communistische partij
de andere, partijen van de Hongaarse
coalitieregering zal voorstellen om bij
de verkiezingen in de herfst alle als een
enkel regeringsblok ter stembus te
tijgen. In dit blok zouden de partijen
haar eigen karakter bewaren en haar
eigen lijst, van Candida ten hebben. Om
echter tijdrovende verwikkelingen tus
sen concurrerende partijen te vermijden,
zou het blok volgens een gemeenschap
pelijk program te werk gaan.
Gromyko houdt vast aan
veto-recht.
De Sovjet-afgevaardigde in de werk-
commissie voor de atoomenergie van de
V. N., Gromyko, heeft verklaard,* dat de
Sovjetunie geen enkel plan voor de con
trole op de atoomenergie zal aanvaar
den, volgens hetwelk sancties in geval
van schendingep niet werden opgelegd
onder supervisie van de Veiligheidsraad,
zodat het recht van veto van de grote
mogendheden, dat deze in de Veilig
heidsraad bezitten, derhalve niet zou
kunnen gelden.
Standpunt van W. Borneo en
Oost-Indonesië.
TEGEN' REPUBLIKEIN SE .^OTA.
Sultan Hamid II v West Borneo en de
premier van Oost Indonesië, Nazimoed-
din, hebben aangekondigd, dat hun sta
ten het Nederlandse memorandum „on
der zekere voorwaarden" zouden aan
vaarden.
Hamid en Nazimoeddin, die voor 25
buitenlandse journalisten op een pers
conferentie het woord voerden, beiden
dat hun staten de Republikeinse tegen-
nota „volledig zouden verwerpen", doch
het Nederlandse memorandum zou&en
aanvaarden ..onder zekere voorwaarden"
(U.P.)
ONDERHOUD SJAHRIR
CONSUL-GENERAAL V.S.
Sjahrir heeft gisteren een onderhoud
genad met de Consul-Generaal der V.S.
te Batavia.
STERN-GROEP WEER ACTIEF.
De Joodse verzetsgroep Stern heeft
in een communiqué verklaard, dat de
wapenstilstand, die sinds de aankomst
van de commissie van onderzoek voor
Palestina stilzwijgend iiy acht genomen
werd, beëindigd wordt, „aaar de Britten
zich niet aan de wapenstilstandsvoor
waarden houden".
Het Regeringsbelang bij de
K.L.M.
ZAL 51 MILLIOE NGULDEN BE
LEGGEN IN AANDELENKAPITAAL.
Bij de Tweede Kamer is ingediend een
wetsontwerp „Bevorderen van het onder
houden van luchtdiensten door^de K. L.
M. N V." In de memorie van toelichting
zeggen de ministers van Verkeer en Wa
terstaat en van Financiën o. m.:
In de naaste toekomst stelt de regering
zich voor te bevorderen dat de K, L. M.
tenminste de volgende intercontinentale
luchtverbindingen zal kunnen onder
houden: AmsterdaqaBatavia, 6 x p- w..
A'dam—New York. 3 A'dam—Curacao, 3
A'damMontevideo 3. CuracaoRio de
Janeiro, 3. CuracaoMexico City 3 en
A'damJohannesburg 3 x p w.
De mogelijkheden tot. verdere uitbrei
ding van het luchtnet met interconti
nentale verbindingen zijn in 'studie. In
verband met de ontwikkeling van de K.
L- M. hebben de ministers er in toege
stemd. dat de K.L M. haar maatschappe
lijk kapitaal verhoogt tot f. 100.000.000.
Verschillende redenen leiden tot het
voorstel van de regering, dat zü worde
gemachtigd voor een bedrag van
f. 51.000.000 in het aandelenkapitaal
van de K- L. M. deel te nemen en aan
of ten behoeve van die maatschappij
leningen c. q. garanties te verstrekken
tot een bedrag van f. 50.000.000.
Pleidooi van minister Huysmans:
Ontplooiing van industriële
activiteit
Minister Huysmans had gisteren op
de Alg. Vergadering van de Ned. Mij.
voor Nijverheid en Handel te Haarlem
een rede willen houden over de in
dustrialisatie van Nederland, In ver
band met de economische samenwer
king in Europa. Door de buitengewone
vergadering van de ministerraad was
hij echter verhinderd. Hieronder volgen
enige bijzonderheden over hetgeen de
minister had willen leggen:
Er zal geen sprake kunnen zijn van
herstel van toestanden en verhoudin
gen. die vóór 1940 bepalend waren voor
onze volkshuishouding.
Vervolgens komt de minister op de
invloed van Duitsland op de Neder
landse economie.
Men moet in Duitsland geen ver
loren post zien. Indien Nederland
zich er niet van bewust blijft, dat wij
economisch een taak hebben ten aan
zien van Centraal Europa, dan ver
valt men in een foutieve redenering.
Door de moeilijkheden van de import
wordt ons land genoodzaakt op korte
termijn de voortbrenging ter hand te
nemen van een aantal halffabricaten,
Eerlijke taal zonder omwegen.
Anthony Eden opende gisteren in het
Britse Lagerhuis de discussie over de
Engelse buitenl. politiek. Hij zeide, dat
Europa's herstel t.otaal werd opgehouden
doordat de geallieerden het niet eens
konden worden- Hij oefende critiek uit
op "de jongste gebeurtenissen in Bulga
rije. Roemenië Oostenrijk en Hongarije.
Eden noemde de beschuldiging van Mo
lotof dat het de Engelsen en niet de
Sovjet-Russen zijn, die zich inmengen
in de interne aangelegenheden van Hon
garije, uiterst fantastisch. Volgens Eden
heeft Molotof deze beschuldiging geuit
om een rechtvaardiging»-, te vinden voor
zijn weigering tot het verstrekken van
inlichtingen aan de Britse en Ameri
kaanse leden van de bestuurscommissie,
hetgeen in strijd is met de statuten.
Hij achtte het huichelachtig te bewe
ren, dat de Anglo Amerikaanse be
trekkingen met de Sovjet-Unie onaan
getast zijn gebleven. In Engeland, zei
Eden, bestaat nog een groot vertrou
wen ten aanzien van de Sovjet-Unie.
maar dat kan alleen gebruikt worden
op een grondslag van oprecht samen
gaan en wederzijds respect.
Eden liet zich waarderend uit over het.
plan. ..Niemand kan mij er van beschul-
stap acht tot het verenigd Europa, dat
Churchill zo na aan het hart ligt.
Naar aanleiding van de economische
unie tussen België, Nederland en
Luxemburg zei Eden het volgende:
„Ondanks alle moeilijkheden die over
wonnen moesten worden, zullen deze
landen aan het eind van dit jaar on
derling een volledige tolunic hebben
gevormd en ik denk, dat een van de
gevolgen hiervan zal zijn, dat- deze
groep van kleine landen waarschijnlijk
de derde handelsmogendheid der we
reld zal zijn".
Eden is van oordeel dat de economi
sche crisis in de komende 12 en.-mis
schien wel in de komende 6 maanden
haar hoogtepunt zal bereiken- Eden be
sloot met de woorden: „Wij zijn thans
in de gelegenheid de grondslag te leg
gen voor een nieuw tijdperk voor ons
gekwelde continent".
Bevin zeide in zijn antwoord gehan
dicapt te zijn door de uitnodiging aan
Rusland tot deelneming ^an Marshall's
plan. „Niemand kan mij ervan beschul
digen een enkele stap te hebben gedaan
om Europa te verdelen", zeide hij. „Toen
de voorstellen van Marshall werden ge
publiceerd voelde hij dat dit de eerste
kans was die na de oorlog werd gege
ven om de economie van Europa als een
geheel te zien. Het leidende beginsel
bij alle besprekingen over de voorstellen
van Marshall zou snelheid zijn", zeide.
Bevin.
Ten aanzien van de toestand in Hon
garije zeide Bevin: „Als er een con
flict moet ontstaan tussen ideolo
gieën zal ik dat betreuren, maar als
het-ons wordt opgedwongen. moeten
wij het onder het oog zien",
Bevin geloofde» niet dat de westelijke we
reld daar op de duur de dupe van zou zijn
„Ik heb zoveel conflicten gezien en zo
veel dictators zien trachten de.vrijheid
in de wereld te onderdrukken, en het
zijn ten slotte altijd de dictators ge-
Bevin had oprecht getracht ten aanzien
weest die aan het korste eind trokken",
van de toestand in Hongarije de feiten
te weten te komen en het speet hem op
recht, dat Molotof daar kwaad om was
geworden en tegenbeschuldigingen tegen
Engeland geuit had. „Maar ik moet zeg
gen dat ik daar zeer aan ben gewend".
Bevin verklaarde dat hij zich als mi
nister van buitenlandse zaken nooit had
gemengd in de zaken van de Hongaarse
regering. „We hebben dit allemaal eer
der meegemaakt: Polen. Hohgarije, Roe
menië, Bulgarije. Waarom zouden wij
daar blind voor zijn?" vroeg Bevin. „Wij
doen er goed aan hiervoor geen veront
schuldigingen te .maken omdat het be-
Gouda viert haar 675-jarig bestaan met een tentoonstelling, getiteld „Hart
van Holland". Voorts was een van de hoogtepunten de huldiging van minis
ter-president Beel en minister Drees, georganiseerd door de vereniging van
ouden van dagen „Ons Belang" in verband met de invoering van de ouder-
domspensioenwet. Minister Drees ontvangt een huldeblijk in de vorm van een
Gouds aarde werkbo'rd. 4 (Foto ANPde Wt.)
Frauduléuse import van
bloembollen. v
ENGELAND DEELT ZWARE BOETE's
UIT.
Twee Engelse ondernemingen en de
Nederlander S. T. Witteman zijn tot
1.050 pond sterling boete veroordeeld
wegens het frauduleus importeren van
een grote hoeveelheid anemonenplan-
ten en bloembollen in Engeland.
W. en de beide Engelse firma's, waar
van hij de hoogste leiding in handen
had, kregen elk een boete van 250 pd.
st- wegens het binnensmokkelen van
320.000 anemonenbollen en 40.000 zu-
ringbollen. W. en een der firma's kregen
elk een boete van 150 p. st. wegens het
binnensmokkelen» van 636-000 anemonen-
bollen. aldus de „Evening News". Later
werd de 24-jarige A. K. van Hoorn uit
Wanstead door" hetzelfde gerechtshof
veroordeeld tot een boete van 700 p. st.
wegens medeplichtigheid aan het bin
nensmokkelen van 42.000 gladiolen en
30.000 begoniabollen.
ter is open en eerlijk te zijn. Als men
weet dat je begrijpt, wat men doet, is
men er minder toe geneigd het een
tweede maal te doen".
Ten aanzien van Bulgarije zeide Be
vin dat men in dat land kennelijk de
bedoeling had de oppositie weg te va
gen; dat speet hem zeer. omdat hij le
gen een één-partjjstaat gekant is.
„Wij weten allen dat in Griekenland
het opheffen van een vinger een eind
zou kunnen maken aan de burgeroor
log, De communisten voeren daar een
politiek om dat arme landje te ver
scheuren. die ik een tragedie vind".
„Men vraagt mij iedere dag tussen
beide te komen in Spanje- Ik geloof
dat. het gerechtvaardigd is te interve
niëren. Ik haat en verafschuw wat zich
daar afspeelt". Een eigen mening be
hoort niet samenzwering genoemd te
worden. Als ik naar de gevangenis zou
moeten gaan wegens samenzwering zou
ik er nooit meer zijn uitgekomen"
Bevin besloot: „De massa wil leven,
vrij zjjn, sociale gerechtigheid, per
soonlijke veiligheid, in staat zijn naar
huis tc gaan en hun sleutel in het slot
omdraaien, en zjj willen geen last heb
ben met een geheime politie. Waar
om laat men hen niet leven? Waarom
hitst men ze tegen elkaar op? Dat is
de basis, waarop ik de problemen van
het door de oorlog geteisterde Europa
en van de wereld benader".
Het debat werd daarop gesloten zon
der dat er van- stemming sprake was
geweest
onderdelen en. waar mogelijk, grond
stoffen en aldus nieuwe gebieden van
industriële activiteit te ontginnen.
De minister laat niet na te wijzen
op de constructieve mogelijkheden, die
ook industrieel gezien -- in een
goede en doelmatige publiekrechtelijke
bedrijfsorganisatie schuilen. Hij acht
het nodig, dat aan de voorbereiding
van een publiekrechtelijke bedrijfsorga
nisatie met voortvarendheid en met
kracht gewerkt wordt.
De minister gaat voorts in op de be
zwaren en moeilijkheden, verbonden
aan de oprichting van nieuwe groot
industrieën of aan de uitbreiding van
bestaande ondernemingen;
Nederland is typisch een land, dat
bestemd is om wenst het een hoog
levenspeil voor de massa van zijn
volk te herkrijgen en te handhaven
een internationaal gericht econo
misch stelsel te behouden. Nederlapd
is daartoe geëigend krachtens zijn
volksaard, zijn geografische ligging
en zijn sociaal-economische struc
tuur.
Onze industrialisatie-politiek, als on-'
derdeel van onze economische politiek,
mag dus niet dan in de uiterste noofi-
zaak het blijvend verval van de econo
mie van Centraal Europa als uitgangs
punt kiezen.
Daarom moet Nederland zorgvuldig
overwegen, of zijn vertakkingen in
Midden-Oost Europa en ook in het
verre Oost-Europa geen versteviging
verdienen.
Daarom moet Nederland trachten
met de Noordelijke Europese Staten
een blijvend intensief verkeer op te
bouwen. Daarom is een groeiend
overleg met Frankrijk van nauwelijks
te overschatten betekenis. Daarom
streven wij er naar de traditionele
handel met Engeland zoveel mogelijk
te ontwikkelen en uit te breiden.
Daarom verklaarden wij ons bereid,
ondanks de noden in rigen land, om
voor de opleving van het economisch
verkeer met Duitsland zekere offers
te brengen.
De minister legt er vooral de nadruk
op, dat ons volk bij zijn streven naar
welvaart gehouden is, om met de doel
stellingen en de rechtmatige belangen
van de andere stateh en volkeren op
verregaande wijze rekening te houden.
Verontschuldigingen over
Republikeinse nota.
Sjahrir heeft gisteravond in een
radiorede voor radio Indonesia o m. ge
zegd: „Men spreekt thans algemeen van
de mogelijkheid van een catastrophale
oorlog of een strijd tussen de Neder
landers en Indonesiërs. Men zegt wel,
dat de Republikeinse antwoordnota
niet anders inhoudt dan een bedekte
afwijzing. Er zijn er ook, die beweren,
dat de Republiek eigenlijk opzettelijk
aanstuurt op een overwinning of een
snelle afdoening van zaken los ran de
overeenkomst en de opzet van Ling-
gadjuti en wel door de Nederlanders te
dwingen ot> dit oogenblik over de ge
hele linie toe te geven. Er zijn er die
beweren, 'dat de Republiek, om dit te
bereiken, bereid is zo nodig oorlog en
geweld te aanvaarden. De geest en de
hoofdpunten van de Republikeinse no
ta hielden echter in waarheid niets
anders in dan de vurige wens om snel
tot een ipractische oplossing te komen.
Het"s mogelijk, dat de keuze van
de woorden in dc Republikeinse nota
zou kunnen worden verbeterd en dat
daarmede het ongemotiveerde wan
trouwen had kunnen worden voor
komen, doch met nadruk dient to
worden verklaard, dat achter ons ant
woord geen bedekte bedoeling ver
borgen ligt, die een kwade opzet of
een catastrophe inhoudt.
Sedert echter de antwoordnota aan
de Commissie-Generaal is overhan
digd, heeft geen gedachtcnwisseling
De tandartsopleiding
(Van onze parlementaire redacteur).
Het was eigenlijk een strijd tussen de
Bijzondere Raad van Cassatie en het
Departement van Justitie, welke giste
ren in de Tweede Kamer werd gestre
den: Op 17 Februari j.l. gaf genoemde
Raad bij zijn arrest In de zaak-Ahl-
brecht te kennen, dat de Ned. rechter
voorshands géén rechtsmacht had over
leden der vijandelijke krijgsmacht. Als
gevolg hiervan diende de minister van
Justitie een wetsontwerp in tot wijzi
ging van ,het Besluit Buitengewoon
Strafrecht om de leemte aan te vullen.
Na een uitvoerige schriftelijke gedach
tcnwisseling kwam de vaste Commissie
van Privaat- en Strafrecht met haar
eindverslag op 31 Mei J.l.; het ont-
derp werd op de agenda voor de open
bare behandeling geplaatst en er weer
van afgevoerd, waarop genoemde Com
missie op 17 Juni met een amendement
kwam, dat een geheel nieuw ontwerp
genoemd moest worden. Uit de woor
den van min. v. Maarseveen in eerste
instantie bleek reeds van enige animo
siteit tegen de Raad. Z.Exc. betreurde
het, dat hier de indruk was gevestigd,
als zoude het aan de rechterlijke macht
staan, om de wetgevende macht de pas
te markeren. En in tweede instantie
deelde de heer Terpstra (AE.) onom
wonden mee. dat de Bijzondere Raad
zich* tot de vaste Commissie had ge-
w*&ftd met de mededeling, dat men het
aangeboden ontwerp niet moest goed
keuren.
Het is niet doenlijk, hier in finesses
HONGERSTAKING IN KEULEN.
In een officiële - Britse verklaring is
bekend gemaakt, dat 9600 arbeiders van
ae Keulse ijzerfabrieken, constructie-
werkplaa-tsen en machinefabrieken het
werk hebben neergelegd, daar zij, naar
zij verklaard hebben wegens de verla
ging der voedselrantsoenen, niet in staat
zijn te werken. Men verwacht, dat heden
practisch alle fabrieken en werkplaatsen
stil zullen liggen.
OVERTREKKENDE REGENZONE.
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Meest matige wind tussen Zuid en
West. Aanvankelijk zwaar bewolkt -met
enige regenLater brekende bewolking.
Iets lagere temperaturen dan vandaag.
21 Juni.
Zon op: 4c-19 uur; onder:'21.04 uur.
Maan op;' 6.52 uur; onder: 23.52 uur
(25 Juni E.K.)
Hoogwater te Katwijk-aan-Zee te
5.38 en 18.04 uur.
BINNENLAND.
Bij beschikking van de minister van
Buitenlandse Zaken is benoemd als ver
tegenwoordiger ln het comité van advies
van de voorbereidende commissie voor de
internationale vluchtelingenorganisatie,
mevr dr. H. VerweyJonker
In de Maas bil Tegelen ls een 23-
Jarlge Poolse iongeman met kiln kano
omgeslagen en verdronken Het slacht
offer stond -bil zijn collega's bekend als
een voortreffelijk zwemmer.
Het 6-J. zoontje van de familie Coolen
ls onder de gemeente Venlo ln de Maas
gevallen en verdronken.
Jhr. Loudon, de Nederlandse am
bassadeur te New York. heeft ln de „Ne-
therland Club'' aldaar onderscheidingen
uitgereikt aan ongeveer 50 Amerikanen
en Nederlanders uit het Oosten der V St.
..als bewlls van dank voor hetgeen een
verarmd land van een edelmoedlc land
heeft ontvangen"
Ret Nederlandse paviljoen op de
Jaarbeurs te Milaan ls gisteren geopend-
In tegenwoordigheid van de heer De
Waal. handelsattaché bil de Nederlandse
ambassade te Rome, en de heer Bren
ner. de consulgeneraal voor Nederland te
Milaan.
Gistermorgen hééft de Commissaris
der Koningin ln Zuid-Holland, mr. L. A.
Kesper ln Gouda, de streektentoonstel-
llng ..Het- Hart van Holland" geopend.
Ongeveer 200 Nederlandse boeren en
hun gezinnen zijn met de schepen der
HollandAmerlka-llln, de Edam en de
Veendam, te New York gearriveerd. Zij
zullen zich ln Amerika vestigen.
BUITENLAND.
Nadat de zeelleden vakverbonden
aan de Oostkust der V.S besloten had
den een loonsverhoging van 5 percent te
accepteren, hebben ook de vakverbon
den aan de Westkust de staking opge
heven. Ook het verbod van vrachtver
voer per trein naar do havens ls opge
heven.
De Pan-American Airways maakt
bekend, dat 15 personen (8 passagiers en
7 leden van de bemanning) zijn omge
komen. toen het Constellation toestel
Eclipse, dat op weg was van Karachi
naar Istanboul bij een noodlanding na
bil Emyadln in Syrië neerstortte
19 passagiers en 3 leden der beman
ning zijn gered.
Naar het Italiaanse blad ..Voce
Libera"' meldt ls de bisschop van Triest,
mgr Glsant, tijdens een officieel bezoek
aan Capodlstria door een vrij groot aan
tal personen aangevallen en mishandeld.
Karatsjl ls thans definitief gekozen
als hoofdstad van het dominion Pakis
tan.
Op de vraag of de staat zich ter
zake economische vraagstukken van el
ke Inmenging moet onthouden, ant
woordde 26% der geraadpleegde perso
nen ln België bevestigend, de anderen
ontkennend Op de vraag of de staat zich
moet belasten met het beheer der onder
nemingen ln sommige sectoren ant
woordde 32.4% bevestigend en 54.8%
ontkennend.
Drie van de grootste Parljse waren-
hulzen zijn gesloten, wegens staking van
het personeel. Men verwacht, dat an
dere warenhuizen zich bij deze staking
zullen aansluiten. Do eisen zijn: 1.500
franc per maand meer. hangende do al
gemene loonherzlenlng en 2% aandeel ln
de omzet bij wijze van „verhoogde om-
zet"-premle. Parljse bankbedlenden sta
ken eveneens. Personeel van filmver
huurkantoren voor Franse en buiten
landse films ls sinds Dinsdag ln staking
President Truman heeft de New-
Yorkse bankier Charles Saltzman be
noemd tot onderminister van buiten
landse zaken ln plaats van John Hlll-
drlng. belast met de zaken betreffende
de bezette gebieden.
Een Lockheed Shooting Star neeft
het wereldsnelheidsrecord, dat met 985,6
k.m. per uur op naam stond van Do
naldson met een Gloster Meteor, ge
bracht op 998 K.M. per uur.
na te gaan, waarover de geschillen
precies Hepen. De Commissie heeft
om het kort te zeggen met haar
amendement het zgn. Londensc Hand
vest inzake de berechting van oor
logsmisdadigers in ons Nederlandse
Buitengewone Strafrecht geïncorpo
reerd; waartegenover de minister stel
de, dat men hierdoor niets meer be
reikte dan door zün ontwerp, terwijl
zelfs ln enkele gevallen delinquenten
aan hun berechting zouden ontsnap
pen
Ongetwijfeld moesten de leden der
Commissie, die achtereenvolgens de
katheder beklommen, het tegen minis
ter v. Maarseveen afleggen; speciaal
de argumenten van de heren Donker
(Arbeid) en Sassen (Kath.) werden door
deze bewindsman scherpzinnig weer
legd. Ma$r de Commissie bleef op haar
stuk staan. En daar zij uit leden van
alle fracties is samengesteld, welke na
tuurlijk in zulk een speciale stof het
oordeel van haar deskundigen volgen,
kon voorzitter v. Schaik ten slotte toch
voorstellen, het amendement z.h.st. aan
te nemen. Wat wel erg teleurstellend
moet zijn geweest voor de minister, die
het gaarne op een stemming had laten
aankomen. Het ^wetsontwerp werd daar
op eveneens z.h.st. aangenomen.
Een haast even langdurig debat ont
wikkelde zich over het wetsontwerp tot
wijziging en aanvulling van de H.O.-wet
enz. in verband met de tandheelkun
dige opleiding. Sprekers van alle frac
ties spraken hun vreugde uit. dat er nu
eindelijk iets aan deze kwestie wordt
gedaan, maar oefenden critiek op di
verse onderdelen. Met name de arts Mol
(Kath.) was hierin zeer agressief. Hij
wenste een aparte faculteit der genees
kunde. Minister Gielen voelde hiervoor
maar weinig, doch beloofde een nadere
beslissing als het rapport der reorgani
satie-commissie voor het gehele H.O.
zal zijn uitgebracht. Spr. was niet bang
voor rivaliteit, maar zou zo nodig daar
tegen maatregelen nemen. De deplora
bele toestand des lands is oorzaak dat
er niet eerder en niet beter is voorzien
in de impasse van het tandheelkundig
onderwijs te Utrecht. Maar men heeft
het toch zover gebracht, dat in Septem
ber a.s. in Groningen 125 studenten aan
het werk kunnen gaan. Dit is een hele
ontlasting voor Utrecht. De kwestie der
tandtechnici en mondverzorgsters zal
spr. aan zijn ambtgenoot van Sociale
Zaken doorgeven. Spr. is bereid, om de
datum van 1 Januari vóór welke stu
denten hun studie moesten hebben
aangevangen om nog de huidige 4-Ja-
r.ige opieiding te mogen volgen, te ver
anderen in Juni 1947 Al wie daarna
zijn studie begint, moet de nieuwe op
leiding van zes jaar volgen. De zgn.
stoomcursussen, die in twee Jaar tand
artsen zou klaarstomen, acht spr. een
misstand, maar aan de hand der H.O.-
wet is nieta daartegen te doen. Noch- i
plaats gehad, evenmin als een verge
lijking of confrontatie van de stand
punten, ofschoon het onderling wan
trouwen steeds groter en de sfeer
steeds slechter werd, zodat men nog
niet weet, welke laatste mogelijkhe
den beide partijen aanvaarden kun
nen.
Wij behoeven thans hierover geen
spijt te hebben. Ik acht het mijn
plicht, om algemeen bekend te maken,
dat de wezenlijke bedoeling van de Re
publikeinse regering is, om elke moge
lijkheid te voorkomen, dat men gedre
ven wordt door psychose, door een
sfeer, die ons dwingt tusseD oorlog,
moord tegen moord met 'voorbedachte
rade. dan wel geen oorlog cn onvoor
waardelijke overgave. Het is daarom
niet onze bedoeling geweest een aan
vaarding van onze verlangens in hun
geheel en ineens te forceren. Wij heb
ben voorgesteld, dat aanstonds de sa
menwerking, zoals in Llnggadjati be
doeld en gewenst is, wordt gerealiseerd.
Hetgeen wij ten aanzien van de po
sitie van de vertegenwoordiger van de
Kroon en de vorm van de overgangs
regering naar voren hebben gebracht,
sloot geenszins de mogelijkheid uit. dat
bij Instelling van de overgangsregering
de vertegenwoordiger van de Ned.
Kroon een formele de jure positie in
nam aan het hoofd van de interim-
regering tijdens de beginperiode "an dè
oprichting van de federale regering.
Besprekingen betreffende de vorm van
de overgangsregering, zoals door de
9 voorgesteld als „nader overleg",
dienen uiteraard plaats te hebben met
vertegenwoordigers van Indonesia Ti-
moer en West-Borneo, opdat de 'over
gangsregering vóór medio Juli kan
werken.
Die overgangsregering dient eveneens
tot taak te hebben het opzetten van
federale organen. Zo snej mogelijk zal
o.m. een aanvang gemaakt rorden met
de oprichting van federale economische
organen.
Indien in het voorgaande het ope
nen van een mogeiykheid gezien kan
worden om een aanvang te maken,
met het realiseren van hetgeen in de
overeenkomst van Linggadjati is over
eengekomen. dan zal zeker de duistere
en benauwde sfeer weer helder en
ruim worden".
Men meent, dat bezoeken van de
Britse en Amerikaanse consuls van In
vloed zijn geweest op de inhoud van
deze rede.
menselijke toon maar
géén concessie's.
In regeringskringen te Batavia ls
men met van mening, dat SJahrirs rede
ee£ nieuw element brengt In het ver
schil der gezichtspunten van de Neder
landers en de Republikeinen. Men er-
heugt zich over „de vriendschappelijke
menselyk-bewogen toon" van zijn rede,
waarin hij het oprechte verlangen te
kennen geeft, de deur voor nieuwe on
derhandelingen te openen.
Men legt er echter de nadruk op,
dat deze rede geen enkel fundamen
teel element bevat, waaruit zou zyn
op te maken, dat de Republikeinen
vast besloten zijn belangrijke conces
sies te doen.
Voorts wordt opgemerkt, dat Sjahrir
plotseling het besluit nam deze rede-
wering voor de radio te houden en dat
hy dit gedaan heeft zonder vooraf
gaand overleg met het kabinet te Djog-
jakarta. Dit geeft aan de rede een per
soonlijk karakter.
tans wil spr. op middelen zinnen.
De reorganisatie-commissie voor het
Hoger Onderwijs zal waarschijnlijk in
het najaar met haar arbeid gereed ko
men, aldus de minister; hetgeen bete
kent. dat een wetsontwerp tot herzie
ning der gehele H.O^-wet in statu nas-
cendl verkeert. Hiermede heeft spr.
reeds rekening gehouden met dit ont
werp.
Nadat de datum bovengenoemd in 1
Juni was veranderd, werd het ontwerp
z.h.st. aangenomen.
OPZIENBAREND stuk
PASSEERDE GERUISLOOS.
De conclusie van het Verslag der Com
missie voor de Rijksuitgaven omtrent de
halfjaarlijkse verslagen van de Buiten
gewone Algemene Rekenkamer te Lon
den betreffende haar werkzaamheden
over de periode 1 Juli 1941—31 Decem
ber 1944 uit welke verslagen onlangs
zulke ontstellende bijzonderheden wer
den gepubliceerd) werd zonder dis
cussie en z.h.st. aangenomen.
Ongetwijfeld passeerde dit opzien
barende stuk zo geruisloos, wijl er toch
een voorstel aanhangig is gemaakt tot
het houden van een parlementaire
enquête, waarby deze zaken automa
tisch aan de orde zullen komen.
