De Sovjets wijzen Engelse en Amerikaanse nota's af De snuifdoos van de Keizer DE MEESTER-DETECTIVE ©ms Distributichockje Radi o-programma Kerkelijk Leven Chestems sprekende overwinning Een mens zon er bijgelovig van worden Waarschuwing tegen weder- opstaan van het fascisme. DOCUMENTEN OVERGELEGD. Een correspondent van Reuter deelt mee, dat de internationale commissie voor de studie van Europa kwesties te Londen aan de regeringen van voorma lige geallieerde landen documenten heeft doen toekomen, welke het gevaar van een herstel van het fascisme in het licht stellen. Leden van de bovenge noemde commissie zyn o.m. de Franse oud-premier Herriot, de president van de Belgische senaat, GiUon, de voor malige Deense premier Moelier en de Britse staatsman lord Vansittart. Volgens de commissie is de slechte voedseldistributie In Duitsland voor een goed deel toe te schrijven aan sabotage van Nazi's, die o.m. in het departement van landbouw van Beieren belangrijke posten bekleden en in de Britse zone het spoorwegnet onder hun beheer heb ben. In Zwitserland künnen volgens de documenten de nationaal-socialisten vrijelijk hun propagandistische acties voeren. Hier bveindt zich o.a. Freiherr von Stohrer. Hitler's voormalige am bassadeur in het Spanje van Franco. Van Zweden uit wordt natlonaal-socia- listische litteratuur verspreid. Een in Duitsland geboren Zweeds groot-in dustrieel zou aan het hoofd staan van een vereniging, die Duitse nationaal- socialisten helpt naar Portugal en Zuid- Amerika te komen. In Zuid-Afrika ten slotte, zo gaan de rapporten verder, zijn nationaal-socialistische verenigingen met tienduizenden leden, die regelma tig militaire oefeningen houden. De crisis in Oostenrijk. BEKENTENIS VAN GRUBER. Dr. Gruber. de Oostenrijkse minister van buitenlandse zaken, heeft in een rede toegegeven, dat hij verantwoorde lijk is geweest voor het „uitlekken" van de geheime besprekingen tussen dr- Leo pold Figl, de Oostenrijkse kanselier, en Ernst Fischer, de communistische afge vaardigde. hetgeen aanleiding geworden is tot de politieke crisis die Dinsdag j.l. begon. „Het was mij niet mogelijk, om dit voor het volk geheim te houden", aldus Gruber. „Indien de regering werkelijk, zoals door Fischer voorgesteld werd. gewijzigd was geworden zelfs indien de wijzi ging tot stand zou zijn gekomen zonder enige druk van de zijde van een der be zettende mogendheden zou het nieu we kabinet in hevige mate de achter docht van de Westerse mogendheden ge wekt. hebben. Dat zou tevens de tot standkoming van het vredesverdrag vol maakt onmogelijk gemaakt hebben". NU EEN ZUID-SLAVISCHE KLACHT. De joegoslavische vertegenwoordiger bij het hoofdkwartier der VN heeft op dracht gekregen bij de secretaris-gene raal der VN een verzoek in te dienen, dat. deze de Veiligheidsraad zal verzoe ken een spoedonderzoek tor plaatse in te stellen naar het. beschieten van een Joegoslavische grenspost door Griekse vliegtuigen. Vrijdag maakte Joego-Slavië bekend, dat 2 Griekse vliegtuigen de Joego—Sla vische grens waren overgevlogen en een grenspost hadden beschoten waarbij een commandant en een soldaat werden ge dood en een telefonist gewond werd. BON VOOR EEN EI VOOR KINDEREN. In de bonnenlijst, die op 19 Juni zal worden gepubliceerd, wordt een bon aangewezen voor één ei voor de leef tijdsgroepen t/m. 14 jaar. KOOPT THANS NOG GÉÉN Z.G. „SPIJSOLIE". Er is onlangs een voorinleveringsbon (bekend gemaakt voor spijsolie. De de taillisten zijn hiermede nog niet bevoor raad. Daar er kort geleden een soort paraffine-olie zonder bon in de handel bleek te zijn gekomen, die bij nader onderzoek een voor menselijke con sumptie niet eens onschuldig en zeker waardeloos product bleek te zijn, be- staat het gevaar, dat deze olie als „bon spijsolie" te koop zal worden aangebo den. Men is alleen zeker van de afle vering van goede spijsolie, indien men deze t-z.t, op de bon bij zijn bona fide winkelier betrekt en deze olie behoor lijk als zodanig aangeduid is. Het tijd stip, waarop de aflevering kan begin nen, zal worden bekend gemaakt. Nagy te New York. De Sovjetrussische autoriteiten heb ben in een te Moskou uitgegeven com muniqué. waarin bewoordingen worden gebruikt, die zelden in diplomatieke taal worden gebezigd, Engeland beschuldigd van inmenging in de interne aangele genheden van Hongarije. Het commu niqué maakt gewag van de bijeenkomst, welke verleden week Dinsdag tussen Molotof en Peterson, Brits ambassadeur in de Sovjetunie, heeft plaats gehad, maar spreekt niet over hun tweede on derhoud, dat Zaterdag schijnt te hebben plaats gevonden, maar waarover gezag hebbende kringen te Londen op het ogenblik nog geen bevestiging hebben ontvangen Ook zwijgt het communiqué over het Britse verzoek om de documen ten over de voorgeschiedenis van het aftreden van Nagy in overeenstemming met de bepalingen van de overeenkomst der bestuurscommissie ter beschikking te stellen aan de Britse vertegenwoordi ger in de geallieerde bestuursraad De sovjet-voorzit ter van de geallieerde bestuursraad in Hongarije, generaal Swiridof, heeft in een nota het Ameri kaans protest inzake de politieke crisis In Hongarije van de hand gewezen Swiridof bestrijdt de Amerikaanse opvatting, dat de wijzigingen in de Hon gaarse regering tegen de wil van de meerderheid van het Hongaarse volk tot stand zouden zijn gekomen. De ka binetscrisis, aldus Swiridof. is veroor zaakt. doordat Nagy geweigerd heeft op een verzoek van de regering en van zijn partij naar Hongarije terug te keren. In de nieuwe coalitie-regering 'zijn de portefeuilles op dezelfde Wijze als te voren onder de partijen verdeeld en de overweldigende meerderheid der bevol king heeft de nieuwe regering haar vertrouwen gegeven. Er kan geen sprake zijn van Sovjet inmenging in Hongaarse binnenlandse aangelegenheden. De nota zegt voorts nog: „Het is on mogelijk om in het Amerikaanse pro test iets anders te zien dan een poging om de personen, die betrekkingen on derhielden met de samenzweerders, die naar het buitenland gevlucht zijn. te ondersteunen. Ik verklaar' dat de sovjet- regering geenszins zich gemengd heeft in Hongaarse aangelegenheden. Der halve kan ik niet accoord gaan met de vorming van een driemogendhedencom- missie vcor een onderzoek naar de toe stand in Hongarije en ik ben van me ning, dat een dergelijke oplossing een onvergeeflijke interventie in Hongaarse aangelegenheden is". Ferenc Nagy, de voormalige Hon gaarse minister-president, is Zaterdag avond per vliegtuig uit Zwitserland te New-York aangekomen. Op een persconferentie op het vlieg veld gevraagd naar wat hij van de grote mogendheden verwachtte in verband met Hongarije, antwoordde Nagy: „Toen de grote mogendheden de oorlog had den gewonnen, werd door alle kleinere mogendheden verwacht-, dat er geen ob stakels in de weg gelegd zouden worden aan een vrij geloof in de democratie. De kleinere mogendheden hadden ver wacht, dat na de ondertekening der vredesverdragen geen enkel volk in zijn onafhankelijkheid bedreigd zou worden. Men verwachtte, dat de grote mogend heden de ontwikkelingen nauwkeurig zouden gadeslaan en dat men zou on derzoeken. wat voor soort democratie de volken van de kleinere mogendheden verlangden. „Het is de hoge plicht der V. N een onderzoek in te stellen wan neer zij bemerken, dat de souvereini- ■teij; van enig volk bedreigd wordt. Ik ben er zeker van, dat de veiligheidsraad een onderzoek zal bevelen in de Hon gaarse kwestie evenals in de kwestie van enig ander Oost-Europees land". Nagy zeide geen mededelingen te kunnen doen over zijn verdere plannen. Volgens berichten, die te Wenen zijn ontvangen, zou de Hongaarse socialis tische minister van justitie, Rless, ver klaard hebben, dat Hongarije nooit zou kunnen toestaan dat de aanstaande ver kiezingen onder internationale controle zouden staan Een dergelijke stap zou onverenigbaar zijn met de Hongaarse souvereiniteit. De leider van de Hongaarse vrijheids partij Sulyok, die Donderdag j.l. zo felle critiek heeft geoefend op het huidige Hongaarse regiem, heeft echter te ken nen gegeven, dat zijn partij niét zal deelnemen aan de verkiezingen, tenzij er een internationale contróle is. Ernstige vliegongevallen 71 SLACHTOFFERS. Het vermiste Amerikaanse vliegtuig, waarover wij Zaterdag berichtten, een skymaster, is gevonden op een bergtop, 20 K.M. ten N.W. van Leesburg. De bestuurder van het vliegtuig was de zesenveertig-jarige kapitein Horace Stark, die zesentwintig jaar piloot is ge weest en 3.750.000 km. heeft gevlogen. Verscheidene uitvindingen op lucht vaartgebied zijn door hem gedaan, waarvan enkele door de meeste lucht vaartmaatschappijen worden toegepast. In totaal zijn 50 personen veronge lukt. 46 passagiers en 4 leden der be manning. 72 km. van Dalat in Frans Indo-Chl- na is een Frans vliegtuig neergestort, waardoor 10 personen, o.w. vier kinde ren zijn gedood. Het vliegtuig onder hield een geregelde verbinding tussen Saigon en Dalat. In de staat Vermont (V. St.) is een legervliegtuig, een B. 29 neergestort. Alle inzittenden, elf in getal, werden gedood. DE R.K. KERK EN HET SPAANSE REFERENDUM. De RX. primaat van Spanje heeftin een herdelijk schrijven de Spaanse ka tholieken gewaarschuwd, dat de stem ming in het referendum over generaal Franco's opvolgingswet op 6 Juli „niet vervalst moet worden, noch door degenen die stemmen, noch door hen. die belast zfjn met de organisatie er van". „De kerk", aldus de primaat, „wijst op het grote belang, dat aan deze stemming is veroonden maar wil geen advies geven in de kwestie hoe men moet stemmen. De kerk roept alle ge lovigen op om naar hun geweten te werk te gaan. De kerk wil geen stelling ne men. maar voelt zich geroepen om een beroep te doen op de gelovigen in ogen blikken. die even beslissend kunnen zijn als die van 1936 (toen de burgeroorlog uitbrak), daar velen buiten Spanje be weren. dat het martelaarschap van zo vele duizenden, die voor hun geloof. God en Spanje stierven, van geen nut ge weest is". Truman valt Balkanlanden BESCHULDIGING VAN TERREUR. President Truman heeft de regerin gen van Hongarije, Roemenië en Bul garije er van beschuldigd de volken van hun landen te onderdrukken. In een verklaring, uit^geven ter ge legenheid van zijn ondertekening van de wet tot ratificatie der vredesverdra gen met deze drie voormalig vijande lijke staten, zeide Truman, dat hij het betreurde dat de regeringen van deze landen niet slechts de wil van de meer- 'erheid van hun volken hebben gene geerd, doch tot maatregelen van onder drukking jegens hen zijn overgegaan. Truman had gehoopt, dat na Jalta en de bevrijding werkelijk representatieve regeringen ingesteld zouden worden „Dergelijke regeringen bestaan thans in die landen niet", aldus Truman. HET INCIDENT VAN SINKIANG. Agence France Presse meldt, dat vol gens het Chinese persbureau „Central News" de Mongolen die Sinkiang heb ben aangevallen, definitief teruggesla gen zijn met achterlating van dertig doden en een aantal wapenen. Hiermee schijnt het incident militair gezien, ge ëindigd te zijn. Schooljeugd gaat boeken en oudpapier inzamelen. BIJ HET BEGIN VAN NIEUWE SCHOOLJAAR. De minister van O., K. en W., zal bij het begin van het nieuwe schooljaar de gehele Nederlandse schooljeugd op roepen tot een grootscheepse inzame lingsactie voor boeken en oud papier. De boeken, zowel school-, leer- en stu dieboeken als andere soorten van boe ken zijn dringend noodzakelijk om de militairen in Indië te helpen aan stu diemateriaal en aan ontspanningslec tuur. terwijl het oud-papier dient als onmisbare grondstof voor de papier industrie. Deze actie wordt aangeduid als de „Sjibop, de school jeugd inzameling boeken oud papier". In enkele punten wordt de actie als volgt voorgesteld: a. Radio-oproep tot de Ned. school jeugd eni het onderwijzend personeel. b. Op de eerste Zaterdag van elke maand zamelt de hele jeugd in. c. De scholen, klassen en leerlingen, die de beste prestaties hebben geleverd ontvangen beloningen. d. De ingezamelde boeken worden opgeslagen in de scholen en aldaar ge regeld afgehaald bjjv met behulp van militaire vrachtwagens. e. Een ieder, die een of meer boe ken ter beschikking wenst te stellen, kan deze op iedere inzameldag aan el ke school zonder nadere adresaandui ding afgeven. f Het ingezamelde papier wordt bij eengebracht in tot dusver voor dit doel gebruikte opslagplaatsen. g. Propaganda via radio, pers en film. h. Medewerking van gemeente- en schoolbesturen en van alle op dit ter rein werkzame instellingen zoals bv. Niwin, Rode Kruis. U.V.V., Katholiek Thuisfront, Jeugdverenigingen. i. Pakkende affiche voor de scholen. Ned. dollarlening geheel geplaatst. Het banks3mdicaat onder leiding van Kuhn Loeb. dat de Nederlandse lening van 20 mil'lioen dollar aan de markt heeft gebracht, is ontbonden, daar alle obligaties geplaatst waren. Naar Aneta verneemt, is er volgens sommige ramingen, voor 1 millioen dol lar meer gevraagd dan aangeboden werd. Als gevolg daarvan verwacht men. dat die koers enige tijd vast zal blijven. De officiële notering ter beurze moet nog wachten op de vervulling der forma liteiten. Zowel de ondertekenaars als of ficiële Nederlandse financiële kringen achten het resultaat der lening zeer be vredigend. Het economisch herstel van Europa. BESPREKINGEN GEËINDIGD. Naar wij vernemen, zijn de besprekin gen welke de Nederlandse regering voer de met België en Luxemburg naar aan leiding van het denkbeeld van Marshall, geëindigd. Verwacht mag worden, dat de reacties der drie regeringen met elkan der in overeenstemming zullen zq'n. COMMUNISTEN WENSEN HEROPE NING DER ONDERHANDELINGEN. En aanzienlijke vermindering der troepen in Indië. Het Partijbestuur van de C.P.N. (De Waarheid) heeft medegedeeld van de Nederlandse regering te verlangen; a) Het onmiddellijk heropenen van de onderhanedllngen ten einde op vreed zame wijze te geraken tot een integrale uitvoering van het te Linggadjati geslo ten accoord. onder uitsluiting van elk geweld of dreiging met geweld. b) Het onmiddellijk overgaan tot aan zienlijke vermindering van het aantal in Indonesië gelegerde troepen, als in leiding van de terugkeer van leger en vloot naar het vaderland: de zuivering van de leiding der civiele en leger diensten en de bezetting van de posten door personen, die de in het accoord van Linggadjati overeengekomen vreedzame regeling van het conflict waarborgen. DANK VAN DR. PH. J IDENBURG. Dr. Ph. J Idenburg, Directeur-Ge neraal van de Statistiek heeft door Ra dio zijn dank gebracht aan allen, die tot het welslagen van deze 12e volkstelling hebben bijgedragen: o.a. de gemeente besturen, pers. radio en bioscoop en ten slotte het gehele Nederlandse volk. dat zo bereidvaardig heeft medegewerkt. Het materiaal begint thans reeds bij het Centraal Bureau voor de Statistiek «binnen te stromen. De verwerking daar van zal nog een enorme arbeid wagen. VOOR DINSDAG 17 JUNI. Hilversum I (301 M.) AVRO 7.00: nieuws. 7.15: ochtendgymnastiek 7.30: aubade: 8.00: nieuws; 8.15: orkest Victor Silvester; 8.35: BBC Symphonie orkest; 8.45; gramofoonmuzlek; 9.15: morgen wijding. door ds. M. C. van WIJ he; 9.3Q: muziek van H&ndel; 9.45; arbeidsvitami nen. 10.30: voor de vrouw; 10 35; tenor en plano; 10.50: voor de kleuters; 1100: strijkorkest Boyd Weel; 11.30: zingende meisjes; 11.45: fam berichten. 12.00: orgel en hobo; 12.30; ons platteland: 12.40; planoduo; -13 00: nieuws; 13.15: Skymasters; 13.45: Sydney Torch als diri gent en organist; 14.00: met naald en schaar; 14.20: Kwintetspelers; 15.00: de wondere wereld; 15.15; radio matinee; 16.40: de schoolbel; 17.00; Phons Dusch speelt plano voor de jeugd: 17 30: klank beeld over Auvergne; 17 45: Rijk Overzee; 18.00: nieuws- 18.16: Tom Erlch plano, 18.30. Ned. Strijdkr., 19.00: radiostrip; 19.10: Light Opera Company: 19.15: Rot terdams strijkkwartet; 19.46; zeepost; 20.00: nieuws; 20.05: reportage: 20.15: omroeporkest; 21.10: touristische minia turen; 21.35: reportage AJaxBW; 21.45: verzoekprogramma; 22 15: buitenlands overzicht door H. Ch. G. J. v. d. Mandere; 22.30: sopraan en plano; 23.00: nieuws; 23.1524.00; symphonie no. 5 In e kl. t. van Tsjakofskl. Hilversum II (415 M.) KRO 7.00: nieuws; 7.15: ochtendgymnastiek 7.30: morgengebed en liturgische kalender; 7.45: ochtendgloren; 8.00: nieuws; 8.1#: opgewekte muziek; 9,00: lichtbaken; 9.30: pol. berichten; 9.50: LUI Kraus. plano; 10.00: voor de kleuters; 10.15: Pro Arte Quartet; 10.40: voordracht; 10.50; bezoek aan de diergaarde; 11.30: als de ziele luis tert; 11.40: instrumentale gedeelten uit de operettes van Eduard Kürmeke; 12.00: Angelus; 12.03: baftd of HM. Coldstream Guards; 12 30: Klaas van Beeck; 12.55: zonnewijzer: 13.00: nieuws; 13.15: over boeken; 13.20: Klaas van Beeck; 13.50: reportage; 14.00: Russische orkestmuziek; 15 00: voor de vrouw; 15.30- radio zieken bezoek; 16.30: na sohooltljd; 16.45: elck wat wils; 18 00: Vaudeville orkest; 18.20: sportpraatje; 18.30; mannenkoor „Excel sior" uit Tegelen; 19.00: nieuws; 19.16: Kath. nieuws: 19.20: Metropole orkest; 19.45: uitzending van de Kath. Arb. Be weging; 20.00: nieuws; 20.05: de gewone man; 20.12: actualiteiten; 20.20: Radio Phllh. Ork.; 22.15: avondgebed en litur gische kalender; 22.30: nieuws; 22.45: pianomuziek van Debussy; 22.55: vaders dagboek; 23.0024.00: Strawinaky 65 Jaar. SCHEVENINGEN, 14 Juni Besommin gen: KW 142 f.170; UK 45 f.660; SL 49 f.430. SL II f.680; SL 6 f.600; SCH 111 f 60; SCH 22 f.45; SOH 187 f.50; SCH 177 f. 1300; SCH 205 f. 600; SCH 71 f. 820; SCH 119 f 220. Van de haringvisserij Hepen binnen de SCH 107 met 26 last en de SCH 333 met 27 last. Ned. Herv. Kerk Beroepen te Neer langbroek A. G. Haring te Lage-Vuursche; te IJmulden (vac. L Lagerweij) G Huls te Gouda. Aangenomen naar Wezep W. L Mulder te Rijssen. Bedankt voor Oude- Tonge J. v. Vliet te Heilouw. Beroepen te Purmer P. Simoons, pred. In algem dienst te Bakkum (N.H.); te Niehove C. G. Wlegers te St. Pancras. Geref. Kerken Beroepen te 's-Graven- hage-West (als evang pred.) A. J. v. Sluljs te Rotterdam-C. Bedankt voor Colljnsplaat H. W Kroeze te Curasao, met verlof hier te lande Chr. Geref. Kerk Bedankt voor Nij megen J C. v. Ravenswnay te Zaamslag. Leger pred iknn te n Ds J Wolven te Koudekerk a. d. Rijn is aangezocht om uit de classis Leiden der Geref Kerken zich beschikbaar te stellen als leger-predikant \oor Nederlands-Indlë; dr O. C. Broek Roelofs te Woerden en ds C. Meijer te Beverwijk zijn aangezocht resp. uit het ressort van de classes Woerden en Haar lem. Zij hebben echter gemeend het aan zoek te moeten afslaan POGING TOT MOORD OP VERPLEEGSTER. Zaterdagmiddag heeft de 27-j. D. uit Amsterdam een moordaanslag gepleegd op de verpleegster T. in de omgeving van het Provinciaal Ziekenhuis te .Sant poort, waar mej. T. werkzaam is. Het tweetal ontmoette elkaar, waar na een woordenwisseling is gevolgd. De Amsterdammer trok een revolver en loste een schot, dat echter geen doel trof. Nog tweemaal schoot hij, maar beide keren ketste het wapen. Tenslot te sloeg D. de verpleegster met de re volver op het hoofd, waardoor zij ern stig gewond raakte. Spoedig was de po litie van Bloemendaal aanwezig, die de Amsterdammer aanhield en naar het bureau van politie overbracht. De ver pleegster is in een ziekenhuis te Haar lem opgenomen. Een onderzoek wordt ingesteld. SCHEEPSBERICHTEN. Amerskerk. 14/6 van Brisbane te Syd ney; Abbekerk, 14/6 van Brisbane te Sydney; Barendrecht, 14/6 van Bahrein te R'dam; Berkel, 13/6 van Zaandam te Setubal; Berlage. 13/6 19 uur van Havre te Antwerpen; Bredero, 12/6 van Aden te Djlboetl; Kota Gede. 13/6 12 uur van Genua wordt 20/6 van Batavia te Rot terdam verwacht; Hilversum, 13/0 van R'dam naar Bagnoli; Leeghwater, 14/6 van Basra te R'dam; Noord wijk, Barba dosA'dam. 13/7 te Flores (Azoren); Stad Schiedam. 2/6 van Sfax naar R'dam: Valerius, 14/6 van R'dam naar Batavia; Westerdam, 13/6 van New York te R'dam. HAL. Slngkep, 13/6 te Zanzibar; Hemonle. 13/6 van Suez naar Oost- Afrlka; Chryssl, 13/6 van Marseille n. Barcelona; Oranje-Fontein, 12/6 te Bei- ra; Randfonteln. 12/6 van Genua naar Antwerpen W.A.L. Amstelkerk. 10/6 te Port- Bouet naar Sinoe; Congostroom, 9/6 v. Takoradl naar Cape Palmas; Nlgerstroom, 11/6 van Monrovia naar Takoradl Nederland Radja, 12/6 van Suez n. Indië; Oldenbarnevelt, 12/6 van Batavia naar Holland; Rottl, 14/6 te IJmulden. Vlnke en Co. Hilversum, 13/6 van Rotterdam naar Bagnoll. K.N.S.M Bessa, 13/6 van Trinidad naar Amsterdam: Luna. 13/6 te Para maribo; Carlbla. 13/6 van Amsterdam n. Kopenhagen: Tiberus. 13/6 te Trinidad; Vulcanus, 14/6 te Rotterdam; Deo Duce, 14/6 van IJmulden naar Odense; Ary Scheffer, 13/6 te Antwerpen; Florl- dasword, 12/6 van New York .naar West- Indlë. BOOTWERKERS LEGGEN WERK NEER. Een aantal bootwerkers in dienst bij de samenwerkende havenbedrijven te Amsterdam hebben hedenochtend be sloten niet aan het werk te gaan, voor dat een aantal reeds enige tijd be staande grieven uit de weg zijn geruimd. Aangezien de ruim 800 bootwerkers van de S.HJB. verdeeld zijn over een groot aantal scheepvaartbedrijven, kan nog geen overzicht van de omvang der staking worden verkregen. HIER WERD VEEL STRIJD GESTREDEN, VEEL LEED GELEDEN. Op Vrijdag 13 Juni moest Keiler in Den Haag de meest sprekende neder laag van zijn damcarrière incasseren In 30 zetten was het pleit beslecht en onze man „gekraakt". Sinds die fatale datum heeft Keiler niet veel goeds meer vertoond. Zater dag in Hoorn werd de 13e partij ge speeld en weer was dat cijfer onze landgenoot noodlottig. Zo mogelijk, was deze nederlaag nog erger dan die van de vorige dag. Niet omdat de over winning van de Fransman in nog min der zetten verkregen werd. maar om dat Keiler verslagen werd met zijn eigen wapens! Inderdaad, deze 13e partij, waarin Keller wit had. werd opgezet in zijn bekende laveerstyi. Thans deed de Fransman echter niet mee aan dit spel letje wist de Hollander de wind uit de zeilen te vangen en langzaam maar ze ker werd Keiler van het midden weg gedrukt. Er ontstond een zéér fraaie strijd, want Keiler vocht hardnekkig te- /^FEUILLETON" V^door JOHN DICKSON CARR Vertaald door ALICE VAN ITER SON 60) „Hij kende Sir Maurice niet. dat wil zeggen, hij had nooit kennis met hem gemaakt. Maar hij wist nog al een en ander van het doen en laten van de mensen in vila Bonheur. Vergeet niet, dat hij er enige jaren tegenover ge woond had". „Hij had zelf vaak genoeg gezien, dat Sir Maurice, als de rest van de familie al naar bed was. de gewoonte had om nog laat te blijven zitten in zijn studeer kamer. Van de overkant had hij vaak in dat studeervertrek gekeken, net als Eve zelf. Hij wist precies hoe het er in die kamer uitzag, waarvan de gordijnen niet gesloten werden als het warm was. Hij wist waar Sir Maurice zat. waar de deur was, waar de vuurtangen hingen. Maar wat het. mooiste was. dat is, dat hij een sleutel bezat van de voordeur van Eve's huis. die herinnert u zich? ook paste op de deur van Villa Bon heur". Benjamin Philips krabde nadenkend met de steel van zijn pijp over zijn voor hoofd „Tja. een getuigenverklaring kan tweeërlei dingen aan het licht brengen, nietwaar?" „Dat is mogelijk. En het is in dit ge val ook zo". Dermot aarzelde. „Wat ik verder vertellen zal. is niet prettig voor u allen. Wilt u het werkelijk horen?" „Ga verder!", riep Eve. „Als hij tot handelen overging, dan moest hij het ogenblikkelijk doen om Sir Maurice voorgoed de mond te snoe ren. Hij redeneerde terecht, dat Sir Maurice hierover met niemand zou pra ten. tot Atwood de stad verlaten zou hebben, al was het alleen maar om schandaal te vermijden. M^aar zelfs dan moest hij een onweerlegbaar alibi heb ben voor het geval er iets mis mocht lopen. Terwijl hij daar in de Dierentuin heen en weer liep. had hij met zijn ge- gewone intelligentie en zijn verwaand heid binnen tien minuten het plan voor het alibi uitgewerkt Nu moet u eerst goed begrijpen wat het was. Hij kende precies ieders gewoonten. Hij hing rond in de Rue des Anges, toen u met uw allen thuis kwam uit de schouwburg. Eve ging naar haar villa; en u allen verder naar uw eigen huls. Hij wachtte geduldig tot iedereen zich op zijn slaapkamer had teruggetrokken; tot alle lichten uit waren behalve in de kamer, waar de gordijnen niet voor de ramen waren geschoven. Van die open gordijnen trok hij zich niets aan. Die vormden een belangrijk onderdeel van zijn plan". Hoewel Janice wit was tot aan haar lippen, kon zij een vraag niet weerhou den „Maar hij liep toch gevaar gezien te worden uit een van de huizen aan de overkant?" „Welk huis aan de overkant?", vroeg Dermot. „Ikik begrijp het", antwoordde Eve. „Mijn gordijnen zijn altijd gezakt. En de villa's aan weerszijden van mij zijn onbewoond, zo laat in het seizoen". „Juist", stemde Dermot toe. „Dat heeft Goron mij verteld. Keren wij dus terug tot de zeer vindingrijke heer At wood H ijstond op het punt om hande len op te treden. Hij opende de voor deur van het huis van Sir Maurice met zijn eigen sleutel. „Hoe laat was dat?" „Ongeveer twintig minuten voor één". Dermot's sigaret was tot een geel stompje opgebrand. Hij liet het op de grond vallen en zette er zijn hak op. „Ik veronderstelde dat hij een of an der wapen had meegebracht, dat hij ge ruisloos gebruiken kon in geval er geen pook bij de hand was. Maar daar had hij zich geen zorgen over behoeven te maken. De pook was er. Uit hetgeen hij naderhand zelf aan Eve vertelde, kun nen wij opmaken, dat hij op de hoogte was van Sir Maurice's doofheid. Hij deed de deur open. nam de pook en na derde zijn slachtoffer van achteren. De oude man zat. daar volkomen verdiept in de beschouwing van zijn nieuwe aan winst. Op een bloc-note vóór hem stond in grote sierlijke letters „SNUIFDOOS", ln de vorm van een horloge". De moordenaar hief de arm op en sloeg toe- Toen hij dat éénmaal gedaan had. kwam er een soort razernij over hem". In haar verbeelding zag Eve, die Ned Atwood maar al te goed kende, wat er gebeurde. „Een van de slagen misschien was het bij ongeluk, maar waarschijnlijk ge beurde het opzettelijk raakte het kostbare kleinood. Atwood moet zich af gevraagd hebben, wat hij gebroken had Nog altijd staarden die grote, sierlijke letters „SNUIFDOOS" hem aan van de bevlekte maar wel leesbare bloc-note. 59). De vrachtauto reed in een dolle vaart over de weg en een uur nadat hij de grens was gepasseerd kwam het doel al in zicht. Een stad doemde aan de ho rizon op. „Wat denkt U nu te doen wanneer de wagen stil staat?" vroeg Panda. „Dan ga ik met de chauffeur praten!" zei de detective. ,,Ik zal hem de belof te van stilzwijgen over ons afdwingen en aan gaan we heel gewoon de auto afladen, net alsof dat de afspraak was. Dan zien we vanzelf, wat er met de la ding radiatordoppen gebeurt, voel je wel?" „Maar als die chauffeur nu eens bij die bende hoort?" vroeg Panda. „Misschien is de man wei gewapend! Misschien stuurt hij de smokkelaars op ons af! Misschein „Zwijg!" zei de detective. „Uw hou ding is niet dapper, waarde Panda! Men moet de moed niet verliezen en altijd een waardige houding bewaren.." Op het zelfde ogenblik tuimelde de scherpzinnige man van zijn kist af en viel evenals Panda op de grond. De vrachtauto had zó hevig geremd, dat de kisten door elkaar vlogen het' voer tuig had de plaats van bestemming be reikt...." De eerste woorden moeten hem zonder twijfel opgevallen zijn. De woorden maakten diepe indruk op hem. zoals wij zullen zien. En nu komen wij aan het belangrijkste gedeelte". Dermot wendde zich tot Eve- „Wat, voor costuum droeg Atwood die avond?" „Een donker pak van ruige, ruwe stof. „Juist", zei Dermot. „Dat bedoel ik. Ik weet niet. hoe je het noemt". Toen hij de snuifdoos kapot sloeg, vloog er een heel klein stukje van de schrijf tafel af en bleef aan zijn kleren han gen. Hij bemerkte het niet. Naderhand kwam het van zijn pak op dat wit kan ten négligé van u terecht, toen hij ge durende de scène in de slaapkamer zijn armen om u heen sloeg. Ook u hebt het helemaal niet gezien. U was zelfs bereid te zweren, dat bet er nooit op geweest was en dat iemand het er opzettelijk op febracht moest hebben. Maar de waar- eid is veel eenvoudiger. En dat is alles, wat. er over te zeggen valt". Hij keek naar Janice en oom Ben. „Ik hoop. dat dat noodlottige stukje agaat nu niet meer noodlottig of geheimzinnig lijkt? Maar ik loop op de gebeurtenissen vooruit. Ik vertel u dit zoals wij later hebben gereconstrueerd, niet zoals het geval zich eerst aan mij voordeed. Toen Goron mij er de eerste maal over ver telde. leek het meer dan waarschijnlijk, dat de moordenaar iemand van de fa milie Lawes zelf geweest was. U kunt er geen bezwaar tegen hebben, d^t ik dit zeg. want u hebt er zelf al aan gedacht. Ik was enigszins verward door zekere omstandigheden zoals Eve ze de eerste maal vermeldde in haar korte verkla ring tegenover Goron. die eerste middag in villa Bonheur. Maar pas laat op die zelfde avond toen zij mij het verhaal in den brede vertelde terwijl wij bij Pa- oa Rousse omelette zaten te eten ont waakte mijn brein als het ware uit een oort verdoving Een schimmige gedach- e nam steeds vastere vormen aan en ik besefte, dat wij aldoor in de verkeerde richting hadden gezocht. U begrijpt dat gedeelte er nu van". Eve huiverde. „Ja",* antwoordde zij „ik begrijp het nu maar al te goed". „Om de zaak duidelijk te maken te genover allen hier. stel ik voor dat we ze opnieuw reconstrueren. Atwood kwam om kwart voor één in uw huis en ver schafte zich toegang door die sleutel van hem.. (Wordt vervolgd) gen zijn noodlot. Het mocht echter niet baten. Chestem was onverbiddellijk en speelde het eindspel zo onberispelijk af, dat Keiler bi) de 61e zet moest opgeven. Dat was dus reeds zijn derde nederlaag in deze match, 's Avonds ging ik in gezelschap van de spelers en enige bondsbestuurders per auto naar Amsterdam. Keiler scheen zeer down en de toch al zwijgzame Hollander sprak nog minder dan gewoonlijk. Eén der bestuurderen besprak de manier van organiseren van 't wereld kampioenschap voor 1948, Dat was on geveer de enige gelegenheid, dat men Kellers stem hoorde. Hij zeide: „Een volgend keer doe ik slechts mee, als er op „Week-ends" gespeeld wordt". Het bescheid hierop was: „Maar dat kan toch niet. We kunnen toch de buitenlanders hier geen 5 dagen laten rondwandelen om dan op Zaterdag en Zondag een partijtje dammen!" „Daarom juist", gaf Keiler ten ant woord. Dat was zo zijn laconieke manier om kennis te geven van zijn voornemen, niet meer naar de titel te dingen. Voor de rest heeft hij in Amsterdam nog „Goe denavond" gezegd, stapte op zijn fiets, die hij aap het station had staan en peddelde naar huis! Voor de laatste partij. Zondag in „Vic- toria-hotel te Amsterdam gespeeld, was de heer Lucot. Secretaris van de Franse dambbnd over gekomen, kwam ons de groeten brengen van de Franse dam mers en tevens assisteren aan de hul diging van zijn landgenoot. Wij Nederlanders vreesden ook voor de laatste partij het ergste want we wisten, dat het moreel van Keiler ern stig werd aangetast. Inderdaad kreeg Keiler weer ernstige moeilijkheden in het middenspel door een dreigende hek- stelling Ghestem had deze party weer zéér origineel opgezet. Het getal 13 ont brak nu echter en zo was vrouwe For- tuna onze landgenoot weer wat gunsti ger gezind. Ghestem had in de moeilijke opening veel tijd gebruikt en zijn eerste tydcon- tróle slechts op het nippertje gehaald- Zo kwam hij voor het feit te staan in het middenspel nog 13 zetten te moeten doen in luttele minuten. Daartoe zag de Fransman slechts kans door het toestaan van een algehele li quidatie der spanningen. Keiler ging er grif op in daar ook zyn klok een woord je mee ging spreken, waarna de remise spoedig daar was. Het eindresultaat werd zodoende 1711 ten gunste van Ghes tem. Weer was aan de hoop op een Neder landse wereldtitel de bodem ingeslagen! Ghemstem blijft nog wat in ons land voor het geven van een aantal simul taan-séances en ook is er nog sprake van een 4-kamp in Dordrecht, waarbij. be halve de Fransman, ook P Roozeiïburg van de party zal zijn Natuurlijk kan dat zéér interessant worden, maar zelfs als Roozenburg zich in dat tournooi vóór Ghestem plaatst, zal het slechts een zwakke pleister zyn op de wonde van onze gekwetste dam- merstrots! B. SPRINGER.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1947 | | pagina 2