De ontwikkeling der tropische gezondheidszorg
Verlies van Indië economische ramp
55 jaar Hoogelands werk
„Brug der zuchten" te Alphen opnieuw bezweken
Lezers schr
RECHTZAKEN
Het Leidsch Dagblad
DE BIOSCOPEN
ijven
Een belangwekkende oratie
Thans hoofdzakelijk een
economisch en sociaal
probleem.
In het Groot Auditorium der Rijks
universiteit aanvaardde prof. dr. J. E.
Dinger gistermiddag het ambt van
hoogleraar in de tropische hygiëne met
het uitspreken van een inaugurele ora
tie getiteld ..De ontwikkeling der tro
pische gezondheidszorg".
Na in de aanvang van zijn belang
wekkende voordracht een historisch
overzicht te hebben gegeven van de, ont
wikkeling van de bestrijding der epide
mische infectieziekten, concludeerde
prof. Dinger dat een blijvend succes van
gezondheidszorg in de tropen slechts
dan verzekerd is, wanneer deze zorg
weerklank vindt in de ziel van het volk
en niet beperkt blijft tot van boven op
gelegde maatregelen. Daartoe is het no
dig het vertrouwen te winnen v*n het
volk, waarvoor de eerste vereisten zijn
kennis van zijn cultuur en begrip voor
zijn gemoeds- en gedaohtenleven.
Slechts op deze grondslagen kan de
noodzakelijke propaganda weerklank
vinden. Waar de bevolking van de Ne
derlandse overzeese gebiedsdelen waar
ever spreker na 30 jaar ervaring ge
rechtigd kan worden een oordeel te vel
len, rijk is aan innerlijke beschaving,
zodat in godsdienst en onderling ver
keer gebruiken en plichtplegingen veel
ernstiger worden genomen dan in brede
kringen der maatschappij in gematigde
luchtstreken, wier welvaartspeil het
hunne verre overtreft, mag daar de bo
dem voor zulk een propaganda inzake
een goede gezondheidszorg een vrucht
bare akker worden geacht.
PRAEVENTIEVE ZORG PRIMAIR.
De curatieve zorg is een belangrijk
element der volksgezondheid, doch de
praeventieve zorg moet hoger worden
aangeslagen. Voor de bestrijding van de
tuberculose b v. zal de verbetering van
de volksvoeding van meer belang zijn
dan de behandeling der longlijders, en
voor de bestrijding van de framboesia
zal zeep op den duur een efficiënter
middel blijken te zijn dan het genees
middel salvarsan.
In verband met de gebleken vat-u
baarheid van nieuw aangekomen
blanken in de tropen wees prof. Din
ger er op, sprekende over de huidige
ongekende import van jonge Neder
landers in Indonesië, dat het van het
grootste gewicht is. dat ieder die naar
de tropen vertrekt, zich een prophv-
lactiseh-hygiënische instelling eigen
maakt en de ter bevordering van de
gezondheid voorgeschreven maatrege
len nauwgezet uitvoert.
De vraag of een blijvende nederzet
ting van een blanke bevolking in een
tropisch klimaat gedijen kan, merkte
spr. op dat dit vraagstuk een medisch-
hygiënische benevens een scciaal-eco-
nomische zyde heeft. Wat dit eerste
betreft is men thans algemeen van
oordeel, dat een goed georganiseerde
gemeenschap op een voldoende wel
vaartspeil afdoende kan worden be
schermd tegen de tropische infectie- en
voedingsziekten. Onze kennis omtrent
de directe inwerking van het tropen-
klimaat op de blanke mens is nog ge
ring en geeft geen grond voor conclu
sies. Evenmin wordt de vraag of een
blanke nederzetting zich al of niet blij
vend in de tropen kan handhaven, door
onze kennis omtrent de klimaat-invloe
den beantwoord. De meningen van hen,
die zich met dit vraagstuk bezighouden,
zijn echter bijna onverdeeld gunstig,
althans in hygiënische zin.
De geconstateerde verhoudingsgewijs
grotere nerveuse afwijkingen bij blanken
in het tropische klimaat worden wel
eens aan de directe inwerking van het
klimaat toegeschreven.
DE LEVENSWIJZE DER
BLANKEN.
Dit bracht spreker tot de vraag, of
de levenswijze van vele geïmporteerde
blanken wel altijd in overeenstemming
is met de eisen, die het klimaat stelt.
Psychische overbelasting door de
gejaagdheid van het moderne leven,
onpraktische kleding, te veel eten, te
hoog alcohol- en tabakverbruik, te
weinig sport en overige lichaamsbe
weging en een tekort aan slaap zün
even zovele verzwakkende invloeden,
welke bij de blanke het evenwicht met
het voor hem vreemde klimaat trach
ten te verstoren.
De ervaringen uit het begin van de
interneringstyd, toen de eiwit- en calo
rische waarde van het voedsel nog vol
doende geacht mocht worden, stemmen
tot nadenken Onder invloed van de
noodgedwongen langdurige nachtrust,
het ontbreken van alcohol en het zeer
matige roken verdwenen nerveuse
klachten en jarenlange maagkwalen
bij spoorslag De summiere kleding
het slaken van overige conventionele
banden en beklemmingen benevens het
leven in de open lucht hadden een gun
stige invloed op de algemene gezond
heidstoestand.
WONINGEN TEN NADELE
GEWIJZIGD.
De woning in de tropen voldoet
meestal niet meer aan de eisen die het
klimaat stelt De oude Indische behui
zing met. haar koele galerijen, dikke
muren, hoge dak en ruime ventilatie is
bezig te verdwijnen ten behoeve van de
moderne woning met haar kleine ka
mers en dunne wanden, die in alle op
zichten tekort schiet in de taak. een
aangenaam binnenklimaat te scheppen.
Zelfs air-conditioning is niet in staat
dezebezwaren geheel op te heffen. De
toepassing van dezeluchtbehandeling
heeft naar sprekers mening het bezwaar,
dat het acclimatisatieproces gestoord
wordt, en zij zal geen belangrijke rol
spelen by de handhaving der gezond
heid in de tropen. De blanke in de tro
pen zal zich met het klimaat moeten
verstaan, zijn levensgewoonten er naar
richten en bij de indeling en bouw zij
ner woning er rekening mede houden.
De gezondheidszorg is geleidqjijk in
belangrijke mate een economisch en
sociaal probleem geworden, terwijl het
medisch-hygiënlsch vraagstuk in grote
trekken is opgelost. Met de huidige ken
nis is het mogelijk, de meeste zoge
naamde tropenziekten te bestrijden.
Voor zover deze bestrijding berust op
technisch sanitaire voorzieningen en
andere overheidsmaatregelen, worden
Ingezonden Mededeling
IVA - BON H
Geldig tot 20 Juni EBBi
PAK DAMESVERBAND 10 st. 39 ct,
IVA, Haarlemmerstr. 48
en propagandistische weg. Onderwijs in
de ruimste zin. bevordering der wel
vaart en volksvoorlichting zijn de pei
lers. waarop het- gebouw der volksge
zondheid in de tropen moet worden op
getrokken Spr. hoopte dat het reveil-,
dat zich thans in vele tropische landen
voltrekt, in de eerste plaats aan de
volksgezondheid ten- goede mag komen
BEVOLKINGSAANWAS EN
GEZONDHEIDSZORG.
Men heeft wel eens, volgens spreker
ten onrechte, de opmerking gemaakt,
dat de fenomenale bevolkingsaanwas
van Java te danken zou zijn aan onze
zorg voor de volksgezondheid. Met alle
waardering voor hetgeen is tot stand
gebracht en erkennende dat de sterf
tecijfers daardoor zün verlaagd, mogen
wy toch niet uit het oog verliezen, dat
deze bevolkingsaanwas reeds dateert
van het begin der vorige eeuw, toen
van ziektebestrijding ten bate der in
heemse bevolking nauv/elyks sprake
was. Van een verdere ontwikkeling
der gezondheidszorg is eerder een ver
mindering van de bevolkingstoename
te verwachten. Goede hygiëne is
alleen mogelijk op basis van hogere
ontwikkeling en hoger levenspeil en
deze grotere welvaart zal ongetwijfeld
evenals overal elders ter wereld ge
paard gaan met verlaging van het
geboortecüfer.
Naarmate de maatschappij in de tro
pen zich ontwikkelt zal ook de gezond
heidszorg de meer gecompliceerde vorm
aannemen welke die der Westerse lan
den kenmerkt. Daarbij zal die zorg in
de tropen een eigen karakter blijven be
houden omdat ten allen tijde de per-
haar grenzen gesteld door de financiële] soonlijke hygiëne in de tropen een bij-
v—zondere rol zal blijven spelen, terwijl
voorts het klimaat onveranderd invloed
zal uitoefenen, waardoor potentiële be
dreiging van bepaalde infectieziekten
zal blijven bestaan.
Spreker eindigde met de gebruikelijke
toespraken, waarna een receptie deze
ambtsaanvaarding besloot.
mogelijkheden
Voor zover de medewerking der be
volking een voorwaarde is voor haar
succes, zal de gezondheidszorg afhan
kelijk zijn van de mate van inzicht en
ontwikkeling der bevolking. Gezond
heidszorg zal zich steeds, meer moeten
begeven op praeventief .geneeskundige
MARKTBERICHTEN
KATWIJK AAN DEN RIJN, Groente
veiling 13 Juni. Vroege aardappelen,
grote f. 5865; drielingen 1. 2532; sla
i. 49; radijs f.1126.50- bospeen f.30
34.20; slaulen f - 1.303.30; rabarber
f. 4.203.70, boskroten f.911.50; sel
derie f. 68.40- sjalotten f 22.50.
VLAARDINGEN. 14 Juni Binnen
van de haringvlsserfl de VI 80 met 37
last van 5 schepen, de VI 86 met- 36
last van 5 schepen, de Vi 206 met 22
last van 8 schepen, de Kw 129 met 35
last van 4 schepen en de VI 68 met liy2
last eigen vangst. De gisteren binnenge
lopen acht schokkers besomden te zamen
f. 6907.
RUNSBURG. Bloemenveiling. De aan
voer van bloemen ls nog zeer groot en
de prijzen nog steeds goed. De bloemen
brachten de volgende prijzen op: Gla
diolen wit f.19"24; Plerson f 1418;
Dubb, Margrieten 79; Glardla 56.50;
Con fill wit 810- Idem rood 67: Ko
renbloemen 1.202; Pioenen 2124;
Margrieten wit "2.503 70 alles per 100.
Margrieten geel 3843 ct per bos. Gips
1724: Duizendschoon 30--55; Iris wit
6080 -t Iris blauw 4060; Iris geel
4565; Lathyrus ln alle kleuren 30
55 ct.. alle per bos.
.SCHEEPSBERICHTEN.
Abbe-kerk. 12/6 van Brisbane naar New
Castle; Adlnda, 9/6 van S-ngapore naar
Hongkong; AlcMba. 11/6 van Montevideo
na-aT Antwerpen; Alpherat, 12/6 van
Cristobal naar Holland; Amers-kerk. 12/6
van Brisbane naar Sydney, Bredero. 12/6
van Ad-en naar DJlboeti; Hugo de Vries
R'damShanghai. 12/6 te Antwerpen;
Katwijk, 12/6 van IJmulden te Em/den;
Kerkplein. Calcutta.R'd-am. 12/6 te
Suez; Leeghwater, BasraR'dam, 12/6 te
Antwerpen: Meerkerk. 12/6 van Cristobal
naar Holland; Mellsksrk. R'damSydney.
"12/6 te Antwerpen.
K.N.SM Stal. 12/6 te Tunis; Or-
pheirs. 12'6 te Cartagena; Ardea. 11/6
van Nea Play-a n. Istanboul; Ary Schel
ler. 12/6 van Amsterdam naar Antwer
pen.
MIJ Nederland Poeloe Lauit, 9/6 te
Pinang; Maetsuyckcr, 13/6 van IJmulden
n°s- A mstercta m
K.HL Sail and 16/6 te Antwerpen
verwacht
Verzorgingsgevallen uit de
peripheric van de gevangenis.
(Speciale reportage).
De vereniging Het Hogeland. volgens
de volledige naam een „Christelijke ver
eniging tot stichting, en instandhouding
van arbeidskoloniën, bestond midden in
de oorlog, in *1942, vijftig jaar. De ver
eniging heeft toen naar buiten niets van
dit jubileum laten blijken, maar het
55-jarig jubileum dat in December van
dit jaar gevierd wordt, zal niet onopge
merkt voorbijgaan, want 55 jaar verzor-
gings- en reclasseringswerk zijn wel de
moeite waard er even bij stil te staan.
Twee jaar na de oprichting van de
vereniging, dus in 1894. kwam 't. eerste
gebouw klaar- Het Hogeland te Beek
bergen- Het doel was: huisvesting van
„zwervers" d.w.z. van mannen, die geen
woonplaats hebben. Ruim twintig zwer
vers vonden hier een tehuis en werkge
legenheid
Later is de bestemming ruimer gewor
den. Er kwamen voorwaardelijk veroor
deelden en invrijheidgestelden by en ont
slagenen. die na het verlaten van ge
vangenis of Rijkswerkinrichting op hun
eigen verzoek daar geplaatst werden,
omdat ze niet wisten waar ze anders
heen moesten Het gebouw is een paar
keer uitgebreid en op 't ogenblik is er
ruimte voor zestig mannen.
Beekbergen telt nog meer inrichtin
gen van het Hogeland. n 1. Het Hietveld
Klein Bouwzicht. In de loop van de
jaren is n.l. gebleken dat er grote be
hoefte bestond aan een tehuis voor man
nen, die om de een of andere reden
moeilijk in gezinsverband gehuisvest
kunnen worden. In Het Hietveld. dat al
jaren dienst had gedaan voor de verzor
ging van drankzuchtigen, vinden veertig
„verzorgingsgevallen" nu een tehuis, een
vaste dagindeling en regelmatig werk
Het vijfde gebouw van Het Hogeland
in het Gelderse is Havezathe Voorston
den onder Brummen. een schitterend ge
legen buitenplaats met. veertig vaste be
woners, Hier zijn het de oudjes de
oudste is 84 jaar voor wie de vereni
ging een tehuis bereid heeft.
In Opende. Groningen gemeente Groo-
tegast. heeft de Vereniging dan nog een
speciale jeugdkolonie Wilhelminahoeve
en in Vries, even ten Noorden van As
sen de inrichtingen Filadelphia en Hei-
denheim.
In totaal zijn in al die kolonies en
tehuizen verleden jaar 269 mannen en
jongens verpleegd. 106 personen werden
nieuw opgenomen-'
In de komende winter zullen iedere
avond op twee of drie plaatsen filmvoor
stellingen gegeven worden Ter gelegen
heid van het 55 jarig bestaan komt er
verder o.a. een landelijke actie om geld
binnen te krijgen voor het vele, dat nog
broodnodig is. Het jubileum zal op
2 December gevierd worden met een
feestelijke bijeenkomst in Utrecht of in
Apeldoorn.
Ministers Lieftinck en Vos spraken
V ernieu wingsprogram
uitgevoerd.
dient
Op een door de Federatie Rotterdam
van de Partij van de Arbeid belegde
bijeenkomst in de Rivierahal spraken
prof. mr. P. Lieftinck, Minister van Fi
nanciën en ir. H. Vos, Minister van.
Verkeer, resp. over de problemen op
financieel en verkeersgebied, waarmede i
ons land momenteel te kampen heeft.
Minister Lieftinck constateerde, dat
een verlies van het in Indië belegde
volksvermogen en een beëindiging van'
de economische samenwerking tussen
Nederland en Indonesië voor ons land|
een economische ramp zou betekenen,
waarvan het zich waarschynlyk niet
zou herstellen, en voor Indonesië een
weinig minder groot verlies, tenzy een
ander land of andere landen onze
actieve rol op economisch gebied daar
zouden overnemen.
Terugkerend (tot het na-oorlogs devie-
zenprobleem, zeide spr. dat het tekort
over 1946 van meer dan f. 1 milliard is
gedekt door het aanspreken van Ned.
tegoeden en beleggingen in het buiten
land en het. opnemen van buitenlandse
credieten. In de loop van dit jaar zal
vcor een nog aanzienlijk groter bedrag
van deze zelfde middelen moeten worden
gebruik gemaakt om de invoerrechten
te dekken. Wat betreft het gebruik van
deviezen voor militaire doeleinden, ver
zekerde spr. dat dit tot het noodzake
lijke minimum wordt, beperkt Het
vraagstuk van de deviezen-smokkelarij
heeft de voortdurende aandacht- van de
minister en nieuwe maatregelen zijn irt
voorbereiding.
De staatsbegroting, in 1946 een tekort
vertonend van ongeveer f3 milliard,
verbeterde zodanig, dat zij dit jaar een
geraamd tekort laat van circa 2 mil
liard. In de practyk zal het resultaat
iets gunstiger zyn.
Wat betreft de militaire uitgaven,
meende spr. in het komende jaar te
mogen rekenen op een aanmerkelijke
vermindering. Een spoedige oplossing
der Indonesische kwestie is mede uit
financiële overwegingen uitermate
gewenst..
Sprekende over het opnemen van bin
nenlandse leningen, zeide de minister,
dat de mogelijkheid daarvan afhanke
lijk is van de mate. waarin door ons volk
wordt gespaard, hetgeen hij een teer
onderwerp noemde.
Minister Vos merkte op, dat zeescheep
vaart, rijnvaart, luchtvaart., spoorwegen,
posterijen en wegverkeer in het buiten
land ieder voor zich in meerdere of
mindere mate deviezen binnen beginnen
te brengen. Daartegenover staat, dat
het op poten zetten van het verkeers-
apparaat zeer veel deviezen eiste.
Van de 110.000 aanvragen, die bü
het Departement van Verkeer binnen
kwamen voor auto's, kon de minister
slechts aan 10 een vergunning ver
strekken. Naast de aankoop, vordert
bovendien ook het gebruik deviezen,
Ook de overheid zelf heeft zich be
perkt; de civiele overheidssector,
welke begin 1946 7600 wagens telde,
heeft dit aantal momenteel tot 4000
teruggebracht.
De spoorwegen staan nog voor ont
zaggelijke problemen, speciaal wat be
treft de slijtage van het materieel, de
rails en de dwarsliggers. De kosten
daarmee gemoeid belopen honderden
millioenen.
Dank zij de aankoop van Liberty- en
vele andere schepen, zal de scheepvaart
eind 1947 weer over een zelfde tonnage
beschikken als voor de oorlog. Een ver-
nieuwingsprpgram dient echter opge
steld en uitgevoerd te worden, willen wü
kunnen blijven concurreren met het
buitenland en deviezen kunnen blijven
verdienen. Ook hier moeten de kosten
voor de baat. uitgaan.
Wat betreft de Rijnvaart, was spr.
niet zo pessimistisch gestemd, daar hij
voorziet, dat Duitsland toch mettertijd
een stroom goederen nodig zal hebben
en zyn producten uit de industriecentra
zal moeten uitvoeren.
Sprekende over het vrachtvervoer,
merkte hy op, dat op de regering de
plicht rust- de belangrijkheid der ver
schillende takken van vervoer tegen el
kaar af te wegen en planmatig te werk
te gaan De -vroeger op het gebied van
het verkeer bestaande verspilling moet
voorkomen worden.
Employé koelde zijn wraak.
EN PLEEGDE AANSLAG OP
FABRIEK.
Gisternacht is een aanslag gepleegd,
op de timmerfabriek van de heer A. B.
Hondeborg aan de Markgravenweg te
Almelo. Men hoorde een ontploffing,
waarop de eigenaar en enige omwonen
den zich naar het bedrijf spoedden, wanr
in een der werkplaatsen een begin van
brand was ontstaan. Het vuur was vrij
spoedig bedwongen, maar" alle ruiten
waren gesneuveld en twee der kostbaar
ste machines vernield. De recherche
wist de hele affaire tot oplossing te
brengen. De heer Hondeborg had in
de afgelopen maanden anonieme dreig
brieven ontvangen, waarin het ontslag
van een bepaald personeelslid werd Re-
eist. Werd aan deze eis geen gehoor ge
geven, dan zou de fabriek door ont
ploffing of brand vernield worden. Hij
had echter aan deze bedreiging geen
aandacht geschonken.
Ten slotte kon gearresteerd worden
zekere J H. R. te Albergen (gem. Tub-
bergen), die op de fabriek werkte en
zich door de in de brief genoemde em
ployé op het tweede plan gedrongen
voelde. Voor de uitvoering van zijn
wraakplannen heeft R. gebruik ge
maakt van een Engelse handgranaat
Nederland gaat filmen!
STUDIO DUIVENDRECHT WORDT
HEROPEND.
De heer J. G. Bosman heeft namens
het hoofdbestuur van de Ned. Bioscoop
bond medegedeeld dat de exploitatie
van de speelfilmindustrie te Duiven-
drecht op zeer korte termijn ter hand
zal worden genomen vermoedelijk in
September en October-
De studio zal tegen kostende prijs ter
dispositie worden gesteld van ieder, die
daartoe de wens te kennen geeft. Dc
verhuur blijft geheel in handen van een
Stichting, die hiermede kan voorkomen
dat de filmproductie door één onder
nemer wordt gemonopoliseerd. De pro
ductie is vrij. mei dien verstande, dat
de Stichting controle blijf, uitoefenen op
de keuze der scenario's en op de econo
mische basis van de onderneming.
Hiermede zyn alle specualties van de
baan en is het toezicht in één hand ge
concentreerd. De regering heeft toege
zegd er aan mee te zullen werken, dat
het aantal speelfilmstudio's voorlopig tot
één beperkt blijft.
INVOER VAN NED. KWEEKPLANTEN
IN ENGELAND.
Ten einde de kwekerijen te steunen,
zullen de Engelse kwekers in staat wor
den gesteld beperkte hoeveelheden
kweekplanten uit ons land te importe
ren in d'e periode van gisteren tot
31 Mei 1948.
Invoervergunningen zullen alleen wor
den verstrekt aan hen die een broeikas
bezitten en zullen een waarde van 150
pond sterling niet te boven gaan. Hét zal
waarschijnlijk niet mogelijk zijn in alle
gevallen een invoervergunning te ver
strekken.
De vergunningen zullen worden ver
leend voor de import van o.a cyclamen
varens, hortensia's en sleutelbloemen.
DE EXTRA-RANTSOENEN VOOR
POLITIEKE DELINQUENTEN.
Thans 25 personen gearresteerd.
In verband met het. onderzoek naar
clandestiene praktijken, die in de kam
pen te Laren, Naarden en Rijnauwen
zouden hebben plaats gehad, vernemen
wij, dat aan politieke delinquenten, die
zware arbeid verrichten extra rantsoe
nen mogen worden verstrekt. Dit moet
echter in overleg met de kampleiding
geschieden, welke deze rantsoenen dan
bij de distributiedienst aanvraagt. De
bij de firma Jongerius te Jutphaas wer
kende delinquenten hadden eveneens
extra rantsoenen voor zware arbeid
ontvangen, dooh hierover geen overleg
gepleegd met de kampleiding. De arti
kelen, die nodig waren voor deze extra
voedselverstrékki.ng werden clandestien
gekocht In de loop van het onderzoek
heeft de C.C.D. te Utrecht in samen
werking met de Justitie 25 personen ge
arresteerd.
Verkeer te land en te water
omgeleid.
(Van onze correspondent te Alplien).
De oude klapbrüg over de Rijn te Alphen
welke sinds enkele Jaren reeds ernstige af
wijkingen vertoont en dientengevolge over
enkele weken naar alle waarschijnlijkheid
zou worden vervangen door een nieuwe
eenklapsbrug, is gistermiddag, onder de
last van een zwaarbeladen vrachtauto, be
stuurd door M. C. v. d. V. uit Eindhoven,
voor de derde maal zodanig ontwricht, dat
het verkeer, zowel te land als te water,
voor enige tijd weer gestremd ls. Ofschoon
de brug, na de laatste verzakking hersteld,
slechts bereden mocht worden met een
totaal last van slechts zeven ton, ging
deze 20-tons zware vrachtwagen, door het.
wakend oog van het bedienend personeel
heen, en net toen de chauffeur zijn wagen
aan de overkant had. zakten de twee klap
pen. op het punt waar deze elkaar raiken,
ongeveer een halve meter door. Het grote
wegverkeer moest onmiddellijk vla de
bruggen te Koudekerk en Zwammerdam
worden heengeleid, terwijl het scheep
vaartverkeer grotendeels via de Heijmans-
Wetering en het Aarkanaal moest worden
gedirigeerd. Het overige verkeer wordt zo
goed en kwaad als het daar ln het smalle
gedeelte mogelijk is, per overzetveer en
ponton onderhouden. Het personeel van
Provinciale Waterstaat was spoedig ter
plaatse en er wordt met alle macht aan
een derde provisorisch herstel gewerkt. In
hoeverre dit nog een zodanig gevolg zal
hebben, dat de brug gebruikt zal kunnen
worden, tot er een dlflnitieve schip
brug-overgang over de Rijn daar ter plaat
se zal zijn gelegd, ln verband met de
binnen kort te bouwen nieuwe eenklaps
brug, kon men ons niet mededelen. De
chauffeur, die naar alle waarschijnlijkheid
van de slechte toestand van deze „brug
der zuchten" niet op de hoogte was, heeft
blijkbaar ook niets van het ongeval be
merkt en is doorgereden Later ls hij door
de politie per auto Ingehaald. Bij het eer
ste contact zeide de chauffeur, wel ge
merkt te hebben, dat zijn wagen Iets naar
achteren zakte, doch meende, dat dit een
noodzakelijk gevolg was van de brug,
welke, zoals hij meende, steeds bij het
passeren van een auto zover doorzakte en
was zich derhalve van de ravage niets
bewust Als men weet, dat deze brug over
een afstand van ongeveer 14 km over
de Rijn de enige vaste verbinding vormt,
dan kan men ook begrijpen welk een be
lemmering het normaal gebruik van deze
brug voor het verkeer ln de Rijnstreek be
tekent Al moge deze brug dan ook in de
loop der tijden menige verzuchting hebben
uitgelokt, bij het gemis er van wordt men
pas voor goed gewaar welk een grote waar
de deze toch bezit.
Een woord van bezinning.
De rommelkamer.
Onze tijd is radicaal geworden, ooft
wat betreft allerlei zaken, die wij niet
nodig hebben. In vroegere jaren wa*
menig streven om allerlei voorwerpen,,
waaraan wij practisch niets meer had
den, op te bergen. Hoevele zolders wa*=
ren afgeladen met allerlei overtollig
goed. Bij elke schoonmaak kwam alle£
even van zijn plaats en weeT op zijn
plaats. En ook in dit opzicht was er b^.
velen een conservatieve trek.
Dat is nu in de meeste gevallen wei
gewijzigd. Ook is de schoonmaaktijd nu
weer voorbij. Maar toch zijn er die zo
het een en ander bewaren, het opber
gen ergens in een hoek of vertrek, de
rommelkamer.
Als u by iemand op visite komt, laat
men u in de mooie kamer; wy worden
behoorlijk en netjes ontvangen. Nie
mand denkt er over u dadelijk naar
de rommelafdeling te brenegen. Ja,
mocht er iets in de ontvangkamer over
hoop liggen, desnoods een stuk speel
goed, dan wordt het dadelijk rechtgezet
en opgeborgen, want u moet toch de
Indruk hebben bij zeer nette mensen op
bezoek te zyn. Ja. als het u mocht
overkomen, dat men u het huis en de
vertrekken zou laten zien, dan wordt
er zeker één deur niet ontsloten, die van
de rommelkamer. En als iemand de
brutaliteit hebben zou te informeren;
en wat zit er achter deze deur7, dan
wordt het dadelijk heel duidelijk ge
maakt; o, daar is niets, daar hebben
we nog het een en ander oud goed op
geborgen; het moet toch ergens staan,
niet waar?
Wij mensen hebben in ons leven al
len zo'n kamer, waarin wij niemand
toelaten. Wy vertonen ons tegenover
onze medemensen als keurige lieden.
Wij zyn beschaafd en spreken beschaafd
en gedragen ons beschaafd. Althans, wij
proberen het. En wie het wagen zou
iets verder en dieper in onze vlakke ge
sprekken af te dalen, wordt op zijn
tocht door het geheel van de geestelij
ke inventaris handig langs de dichte
deur geloodst. Wij passen er wel voor
op om onze rommel te etaleren! Ieder
een weet dat wel en iedereen laat zach
afschepen en niemand praat er over.
Er zyn nu eenmaal grenzen en de maat
van het behoorlijke worde niet over
schreden.
Doch Eén is er, die zich niet laat af
schepen door al onze politieke behen
digheidsmanoeuvres; die by ons komt
in al onze kamers met of zonder be
zoek; die ook toekijkt als er weer een
kapotte stoel of een afgedankt kussen
in de rommelkamer gedeponeerd wordt;
die ziet hoe met al ons kunst- en vlieg
werk der zelfhandhaving het overal
eigenlijk één grote rommelgeschiedenis
is, en die vraagt de binnenste deur voor
Hem open te doen; uw hart!
Ik ga de trieste inventaris niet op
sommen; misschien hebt u de moed om
bij het lezen hiervan zelf eens de zaak
te overzien en daarbij tot de conclusie
te komen dat u bezig bent te houden
en te hoeden en te voeden wat volstrekt
waardeloos is, en waarvan u steeds nog
nog maar geen afstand gedaan hebt.
Zou het niet beter zijn en beter gaan
zonder de rommelkamer? Ons leven ligt
open en naakt voor de ogen Desgene
met wie wü van doen hebben, en die
alleen maar vol grote liefde vraagt of
Hij de rommel voor u nu eens definitief
mag opruimen. Hij vraagt: geef mij üw
hart!
W. H. K.
NIEUWE UITGAVEN.
DE STRIJD OM DE GULDEN.
Wij ontvingen het bij r. Wever
Franeker uitgegeven boekje „De strijd, om
de gulden", erltlsche beschouwingen
over de geldpolitiek onzer regering door
drs. P Sebesma, waarin on-, de volgende
typerende zinsnede voorkomt:
„Ons land is verarmd. Doch wij blijven
dezelfde'staat voeren"
Bfj de Universitaire Pers alhier ver
scheen „Recuell de lois modernes concer-
Hij werd in de oorlog
millionair.
WEELDERIG LEVEN OP
„DE WITTE BURCHT"
De 36-j. F. H. F. P. die resp. inspec
teur van Philips was in de provincie
Utrecht en propagandachef van de
KRO, een functie, die hem f,12.000 p. j.
inbracht, heeft kort na de bezetting van
ons land kans gezien millionnair te wor
den. Een van zijn voordeligste transac
ties vormde de lading van de Statendam,
die in de Meidagen te Rotterdam door
de Duitsers in brand is geschoten- De
lading bestond uit tabak en daar deze
zware waterschade had opgelopen, wilde
de Fa. Van Nelle. voor wie ze bestemd
was. deze niet meer afnemen. P. heeft
de tabak toen voor enkele centen per
kilo opgekocht, ze gedroogd en later
voor f4- per kilo verkocht.
Op het kasteel „De Witte Burcht" te
Soest leidde hy gedurende de oorlog
een weelderig leven. Duitse officieren
en leden van de SD waren er vaste
nan-t le droit international privé", sa
mengesteld door prof. mr. E. M. Meüers.
Deze verzameling geeft de tekst ln Frans,
Engels. Duits of Italiaans van de meest
moderne wettelijke regelingen van het
internationaal privaatrecht (O-a. Italiië
1939. Montevideo 1940. Griekenland 1940,
Stam 1939).
gasten op de uitgebreide diners, die P.
te hunner ere gaf-
In 1942 pleegde de illegaliteit een
overval op „De Witte Burcht".
De oud-burgemeester van Soest. mr.
A. L. des Tombe noemde P een twee
slachtige figuur, die voor de bevolking
een vraagteken is geweest. In de hon
gerwinter stelde hfj "voor 't verbouwen van
proent-e grond ter beschikking van de
mwoners van Soest.
De advocaat fiscaal mr, Drabbe eiste
15 jaar tegen hem.
De uitspraak werd bepaald op 27 Juli
as.
HAAGSE RECHTBANK
Inbraak te Lisse Wegens inbraak
in een villa te Lisse waarbij diverse goe
deren werden gestolen, heeft zich voor
de rechtbank te verantwoorden gehad
de vertegenwoordiger F. S. tegen wie twee
jaar gevangenisstraf werd geëist. De
rechtbank heeft hem veroordeeld tot een
jaar en zes maanden gevangenisstraf.
Diefstal van tabak De machinist L.
de V. te Oegstgeest pleegde in een
schuur inbraak waarbij een partij ta
baksartikelen etc. werden gestolen. Te
gen verdachte wérd een jaar gevange
nisstraf geëist. De rechtbank heeft ver
dachte veroordeeld tot een jaar gevan
genisstraf. waarvan zes maanden voor
waardelijk met proeftijd van drie jaar-
De krant voor iedereen.
Luxor In de oorlog zijn vele ge
heimzinnige figuren opgedoken, die, in
dienst van één der partijen, een „dub
bele rol" vervulden als lid van de ge
heime dienst". Zulke figuren waren er.
vooral in de neutrale Portugese hoofd
stad Lissabon, die van daar uit hun
gecompliceerd spiomiagebedrijf be
oefenden, Frankrijk binnendrongen en
er de hoogste gevaren trotseerden. Eén
hunner is de majoor van de Britse in
lichtingendienst David Warren (David
Farrar). Hij heeft de gewichtige op
dracht gekregen, een der corypheeën
van het atoom-onderzoek op te sporen
en het gelukt hem in de film „Avon
tuur' in Lissabon" deze man ten slotte
veilig over de grens te brengen. Een
spannend, levendig gevarieerd verhaal,
waarin ook zijn aanstaande vrouw, de
Franse operettezangeres Gabrielle Gi-
rard een voorname opgave vervult.
Haai rol wordt gespeeld door de char
mante en fraai zingende Patricia Bur
ke. Vele Gestapo-mannen tonen er hun
wreedheid in en vormen een schril
ook Churchill en De Gaulle nog even
verschijnen, is er stellig later aan toe
gevoegd.
Lido-Theater „Begeerte" (le Gar-
dian) is een minder geslaagd Frans
product, met Tino Rossi als de gevier
de plattelands-Don Juan. Hij zingt-,
bevecht stieren, verliest z'n paard en
zelfs verschillende malen z'n hart, het
geen tot een al te droevig einde leidt.
De film kon ons niet bevredigen: vaart
ontbreekt en de dialogen zyn te lang.
Belichting, geluid en natuuropnamen
zijn uitstekend.
„Rex" De titel „Spionne in de
schaduw" sluit reeds direct alle twijfel
uit ten aanzien van de inhoud dezer
film. Toch wykt zij in zoverre af van
de verwachtingen, dat de hoofdrol niet
wordt vervuld door een werkelijke
spionne, doch door een Iers meiske (De
borah Kerr), dat een volkomen scheve
voorstelling heeft van de verhouding
EngelandEire en eigenlijk tegen wil
en dank in een spionnagezaak wordt Qe coe
betrokken. Zonder dat het haar toeleg ^iaino-
Irrtw»»- In Viot Vio-7Ït non \ir\r\r TUii+c- P P
is, komt zij in het bezit van voor Duits
land belangrijke gegevens aangaande de
1 Casino Het is altijd moeilijk een
algemeen oordeel te vellen over een
film, die twee naast elkaar staande
elementen beva, wanneer deze niet
dezelfde hoogte op hun terrein berei
ken. Zulks is het geval met de film
„Melody for Three", waarvoor wij een
gelukkiger Nederlandse titel dan „De
zon breekt door" op prijs zouden heb
ben gesteld. De filmische kwaliteiten
van deze rolprent, waaronder wy over
het algemeen verstaan de beoordeling
der factoren „scenario" en „spel", kun
nen wij helaas niet ten volle appre
ciëren, doch de in deze film eveneens
zeer belangrijke factor van het muzi
kale element vergoedt veel van wat
wy op genoemde gebieden misten. Het
verhaal van de traditionele verwijde
ring in een huwelijk op basis van lief
de op het eerste gezicht, de jarenlange
scheiding en de hereniging door toe
valligheden die typisch worden gefor
ceerd om de climax mogelijk te ma
ken. speelt zich geheel af in een mu
zikale sfeer, die waarden biedt, welke
de toeschouwer „ondanks alles" bevre-
van dit bioscoopbezoek zullen
Waar is die „Prik"
gebleven?.
Naar aanleiding van het bericht in
ons blad van 10 Juni j.l. omtrent het
vanger, van een „prik" of „negenoog"
te Delft, ontvingen wij een schrijven
van de heer H. C. van -Altena te Doorn,
waarin deze zich afvraagt!; waar toch
die „prikken" zijn gebleven.
Vóór 1879 woonde ik, aldus de heer
v. Altena, in Vlaardingen. In die tijd
werd de prik gebruikt als aas voor de
kabeljauw- en schelvisvangst. In een
kleine haven werden de prikken in gro
te. geheel afgesloten manden in het
leven gehouden en was men steeds
doende om het water zoveel mogelijk
ln beroering te houden. Deze bewaar
plaats werd het „prikkengat" genoemd.
De loggers werden op het voorschip
voorzien van twee grote houten bak
ken, gevuld met water en de deksels
voorzien van luchtgaatjes. In deze bak
ken werden de prikken mee naar zee
genomen en moest de scheepsjongen
het water, door middel van een stok
waaraan een plankje, in beweging hou
den en werd er ook beweerd dat die
jongen, alvorens de prik in stukken
werd gesneden voor aas, er de kop
moest afbijten. Van waar deze prikken
werden aangevoerd of waar ze werden
gevangen weet ik niet meer, o.a. uit
Woudrichem.
Misschien kan bovenstaande nog die
nen om een betere belichting over deze
zeldzaam gevonden vis te verkrijgen.
Ja, wie van onze lezers kan ons over
het verdwijnen van deze vis inlichten?
(Red. L.D.)
AGENDA
contrast met de sympathieke hoofd- komende invasie in Noord-Frankrijk,
personen van geallieerde nationalitei- doch waarvan het gewicht- daarvan tot
ten. Richard Tauber is er met de ha- j haar doordringt en zij de consequenties
ren bijgesleept en imponeert veel meer er van beseft, verbrandt zij deze. Aan
door zijn zang dan door zijn wel eens I spanning en opwindende gevechten
lachwekkende actie. Als geheel een ge- ontbreekt het geenszins. In het voor-
vflirieprd.o prt tpItpv hopipnrip o-psp.hip- in-nrrrommi fvplrf pptt fllmnip
varieerde en zeker boeiende geschie
denis. waarin ten slotte alle-: in de
beste orde op zijn pootjes terecht komt. Britse zone van bezet-
Het jubelende bevrydingsslot, waarin i bijzondere aandacht.
schenken. Het voorprogramma beweegt
zich in een Amerikaanse sfeer die wel
iswaar de lachspieren los werkt, doch
desniettemin in voor ons degelijk inge
stelde Hollanders niet geheel aanvaard
baar is.
Trianon Voor een derde week
programma trekt een filmpje „Een ver- geeft Trianon deze week het bioscoop
slagen volk" over de toestanden in de I publiek gelegenheid om de opmerke-
Duitsland de ïiik" - ^ns? film „Les enfants du Pa-
radis" te zien.
Stadszaal:
uur nam.
Dinsdag.
Stadszaal: Revue „Lelden op stelten".
8 uur nam.
Remonstr Kerk; Concert Cath en Aart
Smink en Ellen Mac Glllavry. 8 uur nam.
Woensdag.
Revue „Lelden op stelten.".
DE BIOSCOPEN.
Trianon - „Les enfants du o^ridis" (18
Jaar) dag. te 2 er> 7.30 uur.
Lldo „Begeerte" (18 jaar) Vryd.,
Maand.. Dlnsd - en Donderdag 2,30 7 en
9,15 uur; Zat. en Woensd. 7 en 9.15 uur;
Zond. 2,30, 4,30. 7 en 9,15 uur; Woensd.
en Zat. „De vliegende omnibus" 2 30 en
4.30 uur.
Casino „De zon breekt door" (alle
leeft.) Zat. en Zond. 2.30, 4,45, 7 en 9,15
uur; overige dagen 2,30, 7 en 9,15 uur.
Rc\ ..Spionne ln de schaduw" (14
jaar) Zat. en Zond. 2,15. 4,15, 7.15 en 9 15
uur. overige dagen 2.15. 7.15 en 9.15 uur.
Luxor „Avontuur ln Lissabon" (14
Jaar) dag. 2,30. 7 en 9.15 uur; Zond. 2,30,
4.45, 7 en 9,15 uur.
De avond-, nacht- en Zondagsdienst der
apotheken te Lelden wordt van Zaterdag,
middag 1 uur tot Zaterdagmorgen 21 Juni
8 uur waargenomen door de apotheken D.
C. Kok. Rapenburg 9. tel, 24807 en „Tot
Hul.o der Menschheid". Hoolgraoht 48 tel,
21060.
Te Oegstgeest door de Oegstgeester
Apotheek. WUhelmlnapark 8. tel. 26274.
De Zondagsdienst der Hulsartsen te Lel
den wordt van hedenmiddag 2 uur tot
Maandagmorgen 8 uur waargenomen oor
de doktoren Van Alphen. Meyboom, Nleuw-
zwaag en Verbrugge.
Te Oegstgeest door dr. Hugenholtz. tel.
20390.
