Leiden heeft eindelijk een begroting 1947
Indrukken van generaal Kruis:
Prachtige kameraadschap tussen
blank en bruin
Een moeizaam werk volbracht
WEERBERICHT
Met een enkel woord
86ste Jaargang
f/OENSDAG 21 MEI 1947
No. 26087]
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f3,30 per 3 maanden; 26 cents per week
Telefoon Directie en Administratie: 25041
Telefoon Redactie: 21507 - Giro no: 57055
Inspectiereis stemde tot grote
voldoening.
(Van onze Haagse redacteur)
Ik ben naar Indië gegaan om een per
soonlijke indruk op te doen van de om
standigheden. waaronder onze troepen te
land ginds werken, van hun houding en
moreel. En ook om onze jongens te laten
weten.' dat wij "hen niet vergeten zijn.
Andere doeleinden heb ik met mijn reis
niet gehad, aldus de generaal, Kruis in
een persconferentie te 's-Gravenhage,
welke door de R.VD. was verzorgd.
De chef van de Generale Staf heeft
zün best gedaan om alle plaatsen te
bezoeken waar Ned. troepen zyn; op
Java, Sumatra. Celebes en Borneo. En
overal vond hij de houding en moreel
werkelijk buitengewoon goed, Hü wist
dit reeds uit berichten en rapporten;
maar zijn stoutste verwachtingen te
dezen aanzien werden overtroffen. Dit
geldt zowel de „doorgewinterde" oor
logsvrijwilligers als de dienstplichtigen
der 7 Decembër-divisie en de bewa-
kingsbataljons, die zich op bewonde
renswaardige wijze hebben aangepast
en him taak verricht.
Dit betekent niet. dat er geen klachten
en opmerkingen waren over dingen die
hun dwars zaten. Die heeft de generaal
aangehoord in de naar schatting 3 a 400
persoonlijke gesprekken met mannen uit
de verschillende onderdelen: gesprekken,
zo vrij en onbevangen mogelijk. Hij heeft
hun familierelaties genoteerd of laten
noteren en zal deze opzoeken of schrif
telijk van zijn bevindingen op de hoog
te stellen.
Er zijn b.v, klachten over het eten, dat
daar natuurlijk anders is dan hier.
Aardappelen worden vaak erg gemist en
de aardappelpuree die daarvoor in de
plaats wordt gegeven verveelt, als men
die alle dagen voorgezet krijgt. Er zijn
onderdelen, die tevreden zün, doch an
dere voelen het gemis aan een Europees
menu. Maar dan moet de generaal toch
weer zijn bewondering uiten over de ma
nier, waarop de jongens dit ongemak
nemen.
Aan de ontspanning ontbreekt ook nog
veel. Z Exc. ziet de oplossing van deze
moeilykheid niet in het zenden van meer
artisten of kranten, maar van middelen
waarmede de jongens zichzelf kunnen
ontspannen. Het best gaat het daar.
waar ze hun eigen muziek- en toneel
clubjes hebben gevormd.
Van het grootste belang evenwel is,
dat van hier regelmatig wordt terugge-
TOTALE ZONSVERDUISTERING
IN BRAZILIË.
Te Bocaiuva in Brazilië heeft een to
tale zonsverduistering plaats gehad, wel
ke vele astronomen gedurende enige mi
nuten de gelegenheid bood. allerlei we
tenschappelijke waarnemingen te ver
richten. In Rio de Janeiro en andere
plaatsen werden de straatlantaarns ont
stoken en de natuur begaf zich ter rus
te, zoals alle vogels, die stil werden en
gingen slapen-
De bemanning van een superfort. die
op'"9 km. hoogte vloog, heeft de zonsver
duistering volledig op de gevoelige plaat
vastgelegd en eveneens foto's genomen
van de loop van de schaduwen van de
maan over de aarde.
Britse waarnemers waren niet aanwe
zig. omdat de 4 Britse geleerden op weg
naar het terrein der waarnemingen op
13 April bij het vliegtuig-óngeval te Da
kar om het leven zün gekomen.
schreven op de brieven uit Indië. Onze
soldaten in Indië schrijven fantastisch
veel en verlangen daarop antwoord. Hun
moreel hangt voor een groot deel af van
de post die ze krügen.
AUe moeiüjkheden worden echter graag
gedragen. Als erewacht en op exercitie
is de troep subliem. Veelal heeft hü ze
gezien in hun dagelükse doen. waarbü
ze zich gewoon hebben gegeven. De In
dische officieren prezen zich gelukkig,
een dergelüke troep onder hun bevelen
te hebben.
Het verlangen om ginds te bhjven en
er een werkkring te vinden is vaak zeer
groot. Daartegenover hoort men van an
deren de verzuchting om weer naar Hol
land te komen en gedemobiliseerd te
worden. Maar niet eer hun taak in In
dië vervuld is. Ze zün niet IfrüSszuchtig.
Ze hebben een gezonde opvatting van
hun taak en zün bereid alles te doen wat
daarvoor van hen wordt gevraagd
Generaal Kruis doet dan geruststel,
lende en verheugende mededelingen
over het privé-gedrag en de gods
dienstzin onzer jongens, waaromtrent
van ongerustheid geen sprake mag
zijn. Vol bewondering is hü ook voor
het K.N.I.L. dat het eerst voor aflos
sing in aanmerking komt, en verhaalt
van de prachtige kameraadschap tus
sen blank en bruin in het leger.
Wel zelden zal een inspectiereis zulk
een voldoening hebben opgeleverd als die
van luit.-generaal Kruis.
Executies in Duitsland in 1943
en 1944.
Onlangs zün te Berlijn de originele
processen-verbaal van het voormalige
Duitse ministerie van justitie gevonden.
Uit deze documenten blijkt dat de Duitse
gerechtshoven in 1943 en 1944 het bevel
tot executie van meer dan 10.000' vrou
wen en mannen in Duitsland hebben ge
geven. Dit getal is onafhankelijk van de
door de militaire autoriteiten bevolen
executies en van de massamoorden in de
concentratiekampen en door de SS.
Reeds in 1934 gaf Hitier het bevel tot de
oprichting van'20 nieuwe guillotines, Tü-
dens het jaar 1944 hebben één enkele
beul en zün helper 1.399 personen geëxe
cuteerd, hetgeen neerkomt op gemiddeld
4 per dag. De tijd, die de executie in be
slag nam, werd naukeurig geregistreerd
door middel van een stopwatch.
De beulstechniek ..ging steeds vooruit",
totdat een executie nog slechts tussen
de 8 en de 20 seconden in beslag nam.
WAPENSTILSTANDSAANBOD
IN PALESTINA?
Van gezaghebbende zy'de wordt ver
nomen, dat Max Seligman, de verdedi
ger van de terechtgestelde Joodse ver
zetsman Dov Gruner. mededeling heeft
gedaan van een voorstel tot wapenstil
stand in Palestina, indien de Britse re
gering bereid zou zün de militaire ge
rechtshoven op te heffen. De medede
ling werd door Seligman verstrekt aan
Trygve Lie, secretaris-generaal der V.N.
Deze heeft, naar wordt aangenomen,
overwogen, dat hü niet in staat was
maatregelen te treffen, maar dat hij
het voorstel van Seligman wel onder
de aandacht kon brengen van de com
missie van onderzoek inzake Palestina,
die op 26 Mei te Lake Success een ver
gadering houdt.
De Balkan-commissie der V.N,
(Foto ANP-de Wt.)
Ter herdenking van de 300ste verjaardag van de sterfdag van P. C. Hooft werd
een penning gemodelleerd door Jo Hekman en geslagen door de N.V. Koninklü-
ke Begeer te Voorschoten.
De commissie der V. N. voor onder
zoek in de Balkan heeft te Genève we
derom zitting gehouden, waarop de Sov
jet-gedelegeerden hebben verklaard, dat
zü het monarchistisch-fascistische re
gime in Griekenland als oorzaak van
de troebelen aldaar beschouwen.
De Amerikaanse delegatie verklaarde,
dat de ter beoordeling gegeven bewü's-
stukken inzake buiten landsei interventie
voornamelijk op Joego-Slaviê betrekking
hebben en in mindere mate op Albanië
en Bulgarije.
De Amerikaanse afgevaardigde voeg
de er aan toe, dat de geloofwaardigheid
der getuigen door de vertegenwoordi
gers van Albanië. Bulgarije en Joego
slavië wel is waar betwist was, maar
dat hiertoe weinig onmiddellüke bewij
zen ter tafel waren gebracht.
Volgens de Amerikaanse verklaring
was het verder duidelük, dat Bulgarije
de vereniging der drie delen van Mace
donië in een republiek binnen de Joego
slavische federatie heeft willen bevor
deren.
Naar aanleiding van de aangeboden
bewijsstukken in verband met de be
schuldiging, dat de Griekse regering de
vervolging van de Slavisch-Macedonlsche
minderheden had gesanctionneerd, luid
de de Amerikaanse conclusie, dat ver
scheidene duizenden personen hun toe
vlucht hebben moeten zoeken bü Grie
kenland's drie Noordelüke buren we
gens discrimanatie en vervolging door
de Griekse regering, te wijten aan de
burgeroorlog van 1944/45.
De vluchtelingen hebben daar actieve
anti-regeringsgroepen gevormd. In de
territoriale eisen over en weer zag de
Amerikaanse afgevaardigde een oorzaak
van spanningen.
De Griekse afgevaardigde, Alexis
Kyroe, legde een verklaring af*, waarin
hij de commissie van onderzoek het
recht ontzegde zich in Griekse binnen
landse aangelegenheden te mengen. De
oorzaak van de verwarring lag naar
zy'n mening niet in Griekenland, maar
..in de omringende totalitaire landen".
De guerilla, zo zei hij, heeft tot doel
Griekenland een communistische ter-
reurregime op te leggen en de opper
bevelhebber der guerilla-strüders, Mar-
kos, achtte hü geen romantische held
maar een rover.
Bulgai'üe. Albanië en Joego-Slavië
streven strategische doeleinden in Grie
kenland na. Het Griekse volk wenst
vrijheid en een werkelüke democratie.
Nitti niet .geslaagd.
Francesco Nitti, de leider der Italiaan
se liberalen, heeft meegedeeld, dat, hü er
niet in geslaagd is een nieuwe Italiaan
se regering sameh te stellen.
Deze gang van zaken is te wüten aan
de vasthoudendheid van de kleinere
linkse partüen, die er op stonden, dat
Nitti haar economisch program zou aan
vaarden als voorwaarde voor de mede
werking dier partüen bij de samenstel
ling van het nieuwe kabinet. Nitti streef
de naar formatie van een regering van
de centrum- en linkse partüen- De klei
nere linkse partüen wensten een „eco
nomisch kabinet" binnen de regering en
wilden haar eigen vertegenwoordigers
benoemen, terwijl Nitti voor de belang
rijke portefeuille van financiën Guisep-
pi Paratore wilde aanwüzen. Nitti is er
dus niet in geslaagd de vorige regering
van de Gasperi uit te breiden.
Na over zijn vergeefse poging om een
nieuwe regering te vormen aan president
de Nicola rapport te hebben uitgebracht
heeft Nitti verklaard, dat hij de op
dracht om een nieuw kabinet te vormen
aanvaard nog verworpen heeft. Nitti zal
met Orlando, bejaard Italiaans staats
man. overleggen, wat hem te doen staat.
DE AMNESTIE IN GRIEKENLAND.
Maximos. de Griekse minister-presi
dent, heeft bekend gemaakt, dat de
Griekse regering bereid is opnieuw am
nestie te verlenen aan guerillastrijders,
die zich overgeven. De Griekse regering
Is voornemens onpartijdige buitenland
se waarnemers uit te nodigen naar Grie
kenland te komen om zich er van te
vergewissen, dat ieder, die van de cle
mentie van de staat gebruik maakt, een
rechtvaardige behandeling krügt.
DE V. S. EN DE VERPLAATSTE
PERSONEN.
Marshall, de Amerikaanse minister
van Buitenlandse Zaken, heeft in een
verklaring aan een delegatie van ver
schillende particuliere en religieuze
hulporganisaties te kennen gegeven,
dat naar zün mening de V. S. onder de
democratische landen de leiding zullen
nemen bü het aanbieden van een toe
vluchtsoord aan verplaatste personen.
De V. S. zün vastbesloten zich tegen el
ke gedwongen repatriëring van verplaat
ste personen te verzetten en de repa
triëring van verplaatste personen, die
zelf naar hun vaderland wensen terug
te- keren te vergemakkelüken.
HET ENGELS-SOVJETRUSSISCHE
VERDRAG.
Naar uit gezaghebbende bron te Lon
den wordt vernomen, heeft tüdens het
weekeinde een byeenkomst plaats ge
had tussen Wysjinski, de Sovjetrussi-
sche onder-minister van Buitenlandse
Zaken, een Peterson, de Britse ambas
sadeur te Moskou, in verband met de
onderhandelingen over de herziening
van het Engels-Sovjetrussische verdrag.
Er werd geen overeenkomst bereikt.
Terugkeer der Ministers
bepaald op Vrijdag a.s.
HEDENAVOND AFSCHEIDSRECEPTIE
IN PALEIS RIJSWIJK.
Het vertrek van de ministers Beel
en J onkman uit Batavia is thans vast
gesteld op Vrydagmiddag a.s.
Zü begeven zich dan eerst per vlieg
tuig naar Singapore, waar zij zullen lo
geren bü de gouverneur-generaal Mal
colm MacDonald. die te hunner ere in
zün paleis een diner zal geven.
De volgende dag zullen zü de reis
naar Nederland per skymaster voort
zetten.
Minister Jonkman heeft hedenoch
tend het bezoek, dat Sjahrir hem dezer
dagen gebracht heeft, beantwoord.
Hedenavond zullen de Nederlandse
ministers een afscheidsreceptie houden
op het paleis Rüswük.
COMPLOT CLANDESTIENE
SLACHTERS GEARRESTEERD.
Opnieuw is te Krommenie een com
plot clandestiene slachters ontdekt,
waaraan zeven personen schuldig blü-
ken te zün. Vyf van hen zijn naar
Haarlem overgebracht. Bovendien werd
proces-verbaal opgemaakt tegen P. N.,
die gelegenheid gaf tot slachten en te
gen D. D.. die het clandestiene vlees
vervoerde. Zü hebben een bekentenis
afgelegd. 1
Z.K.H, Prins Bemhard begroet het vaandel van de tweede divisie bü een in
spectie te Assen in verband met het a.s. vertrek van deze militairen naar Indië.
Prins Bernhard was met een particulier vliegtuig op het vliegveld Eelde geland
en werd bü dë troepen verwelkomd door de divisiecommandant, generaal W. K.
K. J. Baay, die in een korte toespraak dank bracht voor het hoog bezoek en
wees op het gewicht van de Nederlandse militaire taak in Indië. Op dit laatste
vestigde ook mr. dr. R- H. Baron de Vos van Steenwijk, Commissaris der Koningin
in Drente, de aandacht. Na afloop der inspectie volgde een défilé.
LEIDEKKEN IS GÉÉN GRAPJE.
Maar tóch kan het meevallen
De leidekker J. Bredero uit Utrecht
viel van het dak van de Ned. Herv.
Kerk te Elburg, een hoogte van ruim
20 M., op straat. Wonder boven wonder
liep hü slechts enige schaafwonden op.
Het ongeluk is geschied doordat de dak
stoel brak, waarop de loopplanken la
gen, Een collega van Bredero kon op
het laatste ogenblik een touw grijpen
en zich op deze wüze redden.
Trots tekort geen reden tot
pessimisme.
Over Leiden's financiën hing een
nevel! Na 1944 was er immers geen
begroting meer geweest, zodat men in
den blinde tastte. Zelfs het college
van B. en W. ging mede schuil in die
nevel Het wist evenmin, waaaan
het toe was.
Die nevel is thans uiteengerafeld,
want B, en W. zijn er thans in ge
slaagd om voor 1947 een begroting in
elkaar te zetten, zodat de Sleutelstad
weer weet, waarvoor zü staat.
Vier maan dien voor het nieuwe jaar
aanvangt, dient officieel de begroting
>te worden Ingediend! Behoorde dat al
voor de oorlog tot de vrome wensen, dan
is het licht te begsrüpen, dat het voor
een college van B. en W. thans onmo-
gelüik was, om voor 1947 daaraan de
hand te houden, waar pas in Septem
ber j.l. de samenstelling werd bepaald.
Zie daarnevens de 'ontzettende achter
stand, waar er, zoals gezegd, sinds 1944
geen begroting meer was samengesteld
en er bovendien een tekort was aan per
soneel. 6 vacatures op 15 man aan de
afdeling financiën!
Met man en macht is echter deze
materie ter hand genomen en de nieuwe
wethouder van financiën, de heer Van
der Kwaak, en betrokken afdeling, zün
er in geslaagd na zeer moeizaam wer
ken, waarbü niet op tijd werd gelet, het
zover te brengen, dat de begroting 1947
nu is uitgebracht. D.w.z., dat het eerste
deel is verschenen, gecyclostyleerd in
plaats van gedrukt. Zulks met het oog
op de kosten. Het tweede deel zal ech
ter ook deze week nog versohünen.
Juist, waar sinds 1944 geen gegevens
meer beschikbaar waren, behoeft het
geen betoog, welke moeilükheden waren
te overwinnen! Een woord van hulde is
daarom alleszins op zijn plaats voor de
wethouder en de afdeling financiën, en
dan speciaal voor de heer Wassenaar,
die in deze de leiding had. Zü verdienen
alle hulde!
Leiden beschikt nu weer o.ver de no
dige gegevens, waarop verder zal kun
nen worden gebouwd.
De eindcüfers voor 1943 zün afgeslo
ten, die voor 1944 zullen volgende
maand worden voorgelegd, 1945 en 1946
blüven voorlopig onbekenden, al zün,
met goedkeuring van Ged. Staten, de
De Japanse herstelbetalingen
De commissie voor het Verre Oosten,
waarin Engeland, Amerika, de Sovjet-
Unie en acht andere landen vertegen
woordigd zyn, waaronder Nederland,
heeft besloten dat de herstelbetalingen,
die door Japan gedaan zullen worden,
tussen de landen, die hierop recht zul
len doe*i gelden, verdeeld zullen wor
den op basis van de séhade. die zü ge
leden hebben gedurende de oorlog, en
de büdrage die elk van hen heeft ge
leverd bij het verslaan van Japan,
FRAAI VOORJAARSWEER
De Bilt verwacht tot morgenavond:
In de kustprovincies gedurende, de
nacht weer vorming van enige wolken
velden. welke overdag oplossen. In de
overige provincies slechts weinig bewol
king. In het gehele land droog weer met
opnieuw iets hogere temperaturen.
Meest matige wind tussen Noord en
Oost,
22 Mei.
Zon op: 4.38 uur; onder: 20.36 uur.
Maan op: 5.47 uur; onder: 23.33 urn*
(27 Mei E. K.)
Hoogwater te Katwük-aan-Zee te 5 en
17.22 uur.
BINNENLAND.
De Martoe-Voori lchtingsdienist meldt
dat de „Willem van der Zaan", onder
commando van kapitein ter zee Veenstra,
te Friok ls aangekomen.
De moeder urft het gezin H, 'Aarts
te Venraij bemerkte dat haar 3-Jarig
zoontje uit het huls was verdwenen. Ten
slotte vond zl| de kleine ln de z.g. „Pa-
terskoel" een oude brandput van de ge
meente Venraij. Toegepaste kunstmatige
ademhaling mocht helaas niet meer
Hélpen.
Op 62-J. leeftijd ls te Hilversum
overleden mr. J. C. Heynlng, secretaris
generaal der Rijksverzekeringsbank.
Nu de regering besloten heeft, dat
de naamsvalsultgang-N zal worden weg
gelaten in alle stukken, uitgaande van
Rij ksinstantieshééft zü de gemeente
besturen in overweging gegeven, ter wille
van de gewenste eenheid, dezelfde ge
dragslijn te volgen.
Bü de gemeenteraad ran Berlijn ls
een voorstel ingediend tot gedwongen in
levering van particuliere goederen, die
dan onder de verschillende groepen der
Berlljnse bevolking zouden moeten wor
den verdeeld. Iedereen zou moeten op
geven hoeveel meubels en gebruiksvoor
werpen hij bezit, waarna de overheid zou
moeten bepalen, wat iedereen nodig heeft
en wat aan anderen moet worden uitge
leend tegen een zekere vergoeding.
Nu gebleken is, dat diit jaar nog
geen sprake zal zijn van een soepele uit
wisseling van touristen, heeft de K.L.M.
besloten de lijn AmsterdamBeek
Luxemburg dit jaar nog niet in exploi
tatie te nemen.
Gistermiddag werden, tijdens een
plechtigheid tan huize van de Ameri
kaanse militaire attaché, kolonel Prank
M. S. Johnson, 19 leden van de Neder
landse strijdkrachten onderscheiden met
de Amerikaanse „Bronze Star Medal"
voor bewezen diensten. Bovendien werd
de Medal of Freedom with sliver palm"
uitgereikt aan dr. i-r. W. Hupkës oud
president-directeur der Ned. Spoorwegen;
eh aan sergeant C. M, M. Koene van de
Ned. strijdkrachten.
Gistermiddag kwamen aan de Ne
derlandse grens te Vaals 43 Nederlandse
kinderen wonende in het consulaat
district Aken, voor een vacantle van drie
weken bü Nederlandse families ln Lim
burg aan, zulks tot herstel van hun vrij
slechte gezondheidstoestand
BUITENLAND.
De dienst van de Franse artistieke
recuperatie-commissie heeft tot nu toe
meer dan 30.000 schilderijen, beeldhouw
werken. tapijten, meubels en kunstvoor
werpen. welke uit Frankrijk door de
Duitsers werden gestolen, bijeengebracht.
Ook zijn 2,000,000 boeken teruggekomen.
De 'havenarbeiders te Algiers hebben
gevolg gegeven aan een verzoek van de
Algerijnse bond van havenarbeiders om
24 uur in staking te gaan.
Heden zullen generaal Juan Per on
en generaal Enrico Du tra, reps, president
van Argentinië en van Brazilië, elkaar
ontmoeten bij de officiële opening van
de internationale spoorwegbrug over de
Uruguay
BIJ de Sovjet-Russische spoorwegen
zal men een door de Sovjet-Russische in
genieur Natalewiiet&J uitgevonden auto
matisch electrisch waarschuwingssysteem
ln gebruik nemen. 1,000 stations zullen
nog dit jaar van deze signalen worden
voorzien. Elke eventuele fout van de
selnwachter wordt hierdoor hersteld,
De onder Duits beheer staande dag
bladen in de Amerikaanse zone hebben
order gekregen het papierverbruik ln de
maand Juni met 50 te verminderen.
Admiraal Oonolly, opperbevelhebber
van de Amerikaanse vloot ln het Ooste
lijk deel van de Atlantische Oceaan en
de Middenlandse Zee, ls na belangrijke,
besprekingen te Teheran te Ankara, aan
gekomen.
Volgens een mededeling van Alexan
derde Engelse minister van Defensie,
kost de bezetting van Duitsland Enge
land tijdens het finantiële jaar 1946/47
ongeveer 84 mill een pd. st. De bezetten
de mogendheden hebben het recht aan
spraak te maken op eventuele terugbe
taling
Het Deense parlement heeft met
78 tegen 56 stemmen een wet aangeno
men, volgens welke het aan vrouwen
geoorloofd is tot de Deense geestelijkheid
toe te treden.
begrotingscüfers van 1944 daarvoor aan
gehouden. Men hoopt echter dit jaar
nog het resultaat voor 1945 te kunnen
vastleggen en tevens de begroting voor
1948 te kunnen uitbrengen! Met be
kwame spoed wordt voortgewerkt.
Te meer klemt dit, waar tot en met
1944 gerekend mag worden op een slui
tend'e begroting. Daarna begint echter
de misère. 1945 reeds belooft een aan
zien] ük tekort
„GEEN OOGKLEPPEN VOOR"
De begroting voor 1947 ligt dan voor
ons, zü het met alleen de cüfers van
1944 als vergelükbare equivalenten. On
nodig te zeggen, dat daaraan geen en
kel houvast is vast te knopen
Voor het qerst heeft een wethouder
van financiën het nuttig geoordeeld,
om de pers bü het verschijnen der be
groting een toelichting to geven en wü
zü'n hem daarvoor dankbaar, want zo
doende wordt veel opgehelderd, wat
zelfs met de begeleidingsbrief nog on-
duidelük zou zün gebleven.
Het devies voor de eerste ware be
groting na de oorlog, waaruit Leidens
financiële positie zou blijken, is ge
weest: „Geen oogkleppen voor". Mooi of
lelük, Leiden moet een juist beeld krü
gen van zün financiële positie. Boven
dien was het parool: geen afbraak van
het sociaal beleid.
Zo werd een beeld verkregen van de
juiste situatie, waarvan de wethouder
oordeelde: „De Sleutelstad is arm, doch
niet berooid".
EEN TEKORT VAN RUIM
2 MILLIOEN.
Met een eindcijfer van f. 12.875.512
komt men tot een deficit van pl.m.
f. 2.202.565!
Dit laat''zich, in verhouding tot 1944,
aldus verklaren:
De straatverlichting zal f,95.000 meer
vragen dan in 1944, toen de verduiste
ring nog gold.
Uit de Leldse Duinwater Mü- zal
f. 45.000 minder komen; onderhoud en
lonen zün gestegen en de tarieven zün
niet verhoogd.
Voor de afdeling Fabricage is f. 485.000
meer uitgetrokken als gevolg van de
stüging der materiaal-prüzen, der lonen
en sociale lasten en vooral niet te ver
geten van achterstallig onderhoud, dat
niet langer mag worden uitgesteld, wil
men erger voorkomen.
Onderwijs vraagt f,200.000 meer voor
onderhoud van gebouwen, f. 33.650 voor
büdrage aan het Büz. Bewaarschool-
onderwü's, terwül Krankzinnigenverple
ging f*60.000 meer eist.
Tengevölge van de verhoging der on
dersteuningsbij dragen vraagt sociale
zaken f. 100.000 meer.
De winst der Lichtfabrieken zal
f. 260.000 minder bedragen als gevolg
der rantsoenering en verhoging van
lonen en kolenprü'zen.
Reinigings- en Ontsmebtingsdienst
eist f90.000 meer ten gevolge van ho
gere onderhoudskosten en loonsver
hoging.
De post rente en provisie kasgeld
eist f. 105.000 meer ter opvanging der
tekorten van 1945 en '46.
Voor subsidies is f. 100.000 uitgetrok
ken. Zü zü'n gehandhaafd op de oude
bedragen. Voor zover verhoging is ge
vraagd, zal dit nader onder ogen wor
den gezien.
Een strop voor de gemeente is de
omslagheffing molestverzekreing. Deze
zal in 10 jaar f. 1.214.955 vergen, in 10
termünen te voldoen, zodat voor 1947
ruim f. 120.000 op de begroting is ge
bracht.
Leiden is gelukkig weinig getroffen
door oorlogshandelingen maar het had
anders kunnen zün!
Ten slotte is de post „Onvoorzien"
metf. 50.000 verhoogd, wegens de on
zekerheid van het prijspeil en met het
oog op onvoorziene gebeurlü'kheden.
Vier ton is nodig voor opvanging van
de verhoging van salarissen en lonen.
Tegenover al deze tegenvallers is
slechts één meevaller to stellen: de ver-
makelükheidsbelasting zal vermoedelijk
f, 100.000 meer opbrengen.
Verdere middelen om het tekort op
te vangen ontbreken -ten eenen male,
daar de gemeente geen eigen belasting
wetgeving meer heeft ten gevolge van
de verhouding tussen rü'k en gemeente.
Het is een onhoudbare situatie, waar
van, gelukkig, ook het rijk is doordron
gen. Aan de commissie Oud is dan ook
opgedragen maatregelen te beramen tot
herstel der zelfstandigheid der gemeen
ten, die thans is verdwenen. Getuige het
feit, dat 6 700 gemeenten noodlüdend
zijn geworden. Lelden is geen uitzon
dering. Vrijwel alle grote en middel
grote gemeenten vallen daaronder.
Waar het rapport Oud echter nog wel
enige tü-d op zich zal laten wachten,
heeft het rük reeds enkele maatregelen
getroffen om de nood der gemeenten te
verlichten, b.v. door een bijdrage in de
kosten van het politie-apparaat, ophef
fing van de verplichting tot betaling
van vennootsChaps- en ondernemlngs-
belasting van openbare bedrijven, ter
wül de Noodwet Ouderdomspensioen
Leiden veel baten zal opleveren, gezien
de vele voor rekening der gemeente ver
pleegden in de gestichten Endegeest etc.
Alleen ingrijpende wüziging in de ver
houdingen tussen rük en gemeente zal
echter de gemeentelüke autonomie kun
nen -herstellen.
VERTROUWEN IN DE TOEKOMST.
Het is jammer, dat alle lagen der
bevolking nog niet doordrongen zün van
de verarming, die de oorlog heeft te
weeg gebracht. Slechts door eendrach
tige samenwerking zal het mogelük zün
de schier onmogelüke taak te volbren
gen, Leiden weer op te heffen.
De wethouder verzekerde, dat de in
komsten zover mogelük zullen worden
opgevoerd over bleef thans slechts
verhoging der hondenbelasting, die in
tussen ls doorgevoerd terwijl de uit
gaven zullen worden beperkt tot het
strikt noodzakelüke. Het wemselüke zal
moeten wachten. Speciaal maatregelen
in sociaal-hygiënisch oogpunt mogen
echter niet achterwege blüven.
Aan een efficiënt beheer zal alle aan
dacht worden geschonken, zodat voor
stellen voor een gemeentelüke accoun
tantsdienst zün te verwachten.
Gelukkig staat de Sleutelstad, even
als vroeger, nog goed aangeschreven aLs
stad met een soliecL bestuur. Dat is van
grote betekenis!
De wethouder zal het vroegere dege
lijke financiële beleid voortzetten. Open
en eerlük is in deze eerste begroting de
toestand bloot gelegd. Hü heeft vertrou
wen in de kracht der gemeente. Hard
zal er echter moeten worden gewerkt.
Beloften wilde de wethouder niet doen,
vergankelijk als deze zün, maar men
toetse deze liever aan zün daden.
Een groot werk is volbracht en de
raad zal vermoedelük eind Juni (30
Juni) aan de begrotingskluif kunnen be
ginnen.
Het is te hopen, dat dan de grote lün
in het oog zal worden gehouden en niet
zal worden afgedaald tot pietepeuterige
muggenzifterij. Dat zou zün beneden de
standing van wat zo moeizaam en in
onvolprezen üver is opgebouwd uit een
vacuum.
Leiden weet nu weer, waaraan het toe
is. Opwekkend is het beeld niet, maar.
gelet op de omstandigheden, mogen we
niet klagen. Tot en met 1944 hebben we
geen tekorten, vele steden zullen ons
daarom benü'den!
Vanaf 1945 begint echter de ellende.
We mogen ons niet laten terneerslaan
door deze oorlogs-tegenspoed en wakker
voortgaan. We moeten weer naar een
sluitende begroting! Zoals het college
van B. en W„ met de wethouder van
financiën vooraan, volmondig erkent
KAMPEERREGELING DIT SEIZOEN
NIET TE WACHTEN.
Omtrent vorm en inhoud van een wets
ontwerp inzake een kampeerregelin^
heeft nog overleg plaats tussen rege
ringsinstanties. Een regeling bü de wet
is voor het a.s- kampeerseizoen niet to
verwachten.