Doormans offer was niet te hoog!
„Kracht, nationaal bewustzijn,
onverzetteli j kheid"
WEERBERICHT
Verdere bespreking Indisch beleid
Bewogen debat in K. N. I. P.
Bevin over Duitschland
Met een enkel woord
85ste Jaargang
VRIJDAG 28 FEBRUARI 1947
No. 26020
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny.
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f. 3.30 per 3 maanden; 26 cents pe* week
Telefoon Directie en Administratie: 25041
Telefoon Redactie: 21507 - Giro no: 67055
Het schenke ons:
In Den Helder werd gisteren den slag op de Java-zee herdacht door het
leggen van kransen bij het monument „Voor hen die vielen". Kolonel
Reinierse, commandant van Den Helder, legt een krans aan den voet van
jhet monument. Foto ANP.-De Grt.)
Luitenant-admiraal C. E. L. Helfrich
hield gisteravond een radio-toespraak
over „Wat heeft de slag in de Javazee
ons op het oogenblik te zeggen?"
Daarin zeide hij o.a.: „Er zijn men-
schen, die in hun teleurstelling de ver
zuchting slaken:
„Waarvoor zijn Doorman en de zijnen
gesneuveld? Als wij zien, wat wü nóg
na die zoogenaamde overwinning moe
ten doorstaan, zijn dan de gebrachte
offers niet te hoog geweest?
Neen de offers zijn n i e t te hoog ge
weest. Doorman en de zijnen hebben
niet voor niets hun leven gegeven.
Zij hebben het bewijs geleverd van een
hoogen moreelen Nederlandschen moed.
die hen bezielde, toen zij streden voor
Koningin en Vaderland, voor Indië, het
Koninkrijk, ten bate van de geallieerde
oorlogvoering en in het belang van alle
Nederlandsche onderdanen, zoo hier als
overzee. Bij hen geen aarzeling, toen het
de hoogste belangen van den staat gold,
bij hen slechts één gedachte, n.l. waar
te maken hetgeen zoo mooi beschreven
staat in het adelborstenlied:
Wordt nog eens in later dagen
Neerlands vlag ten strijd ontplooid,
Stervend zullen wij haar schragen,
Maat die vlag verlaten, nooit!
Dkt hebben Doorman en zijn mannen
gedaan. Eendrachtig in vol, nationaal
bewustzijn, in him trots Nederlander te
zijn, bleven zij bij die Nederlandsche
vlag en gingen met haar ten onder. Aan
de waarde daarvan mag en kan nie
mand twijfelen.
Dat feit moge een lichtend voorbeeld
zijn voor ons allen, Nederlanders, op
onzen zwaren weg naar het herstel.
Een volk, dat werkzaam, eendrachtig
en welbewust met dat voorbeeld voor
oogen, dat feit herdenkend, moedig
voorwaarts gaat, zal alle moeilijkheden
en tegenslagen overwinnen en zal eens
weer de roemrijke plaats hernemen,
welke de historie het gaf.
Dat v/ij kracht, nationaal bewustzijn en
onverzettelijkheid mogen putten uit dat
voorbeeld door Doorman en zijn man
nen gegeven, dat is het doel van deze
herdenking en dat geeft aan deze her
denking tevens haar onschatbare mo-
reele en nationale waarde."
Op het Havenplein te Den Helder
heeft gistermiddag ter herdenking van
den slag op de Javazee een kransleg-
ging plaats gevonden voor het monu
ment „Voor hen die vielen".
Na de vlaggenparade wapperde van
alle marineschepen -diensten en -in
stellingen en ook van den mast voor het
monument de driekleur halfstok.
Vóór de kranslegging, waarbij een
klein aantal militaire en burgerlijke
autoriteiten aanwezig was, hield de com
mandant der marine te Willemsoord,
kapt. ter zee I. W. Reinierse. een korte
herdenkingsrede, waarin hij de voorge
schiedenis. het verloop en de gevolgen
van den slag op de Javazee schetste.
Kapt. Reinierse legde daarop namens
de Koninklijke Marine een krans aan
den voet van het monument. Vervolgens
werden kransen gelegd door vertegen
woordigers van het Nationaal Jongeren
DE KOMENDE VERKIEZINGEN IN
JAPAN.
Met ingang van 1 Maart zal de Ja-
pansche radio wekelijksche uitzendin
gen verzorgen met het doel het publiek
op zijn plicht bij de komende verkiezin
gen te wijzen. De uitzendingen zullen
geschieden door in overleg met de
Amerikaansche autoriteiten aan te wij
zen personen. Vele vrouwen stellen zich
candidaat.
OPNIEUW DALING VAN
TEMPERATUUR.
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Aanvankelijk op vele plaatsen
sneeuw, later brekende en afnemen
de bewolking, doch nog enkele
plaatselijke sneeuwbuien. Tijdelijk
krachtigen, later geleidelijk afne-
menden wind. hoofdzakelijk tusschen
Noord-Oost en Noord-West.
Opnieuw daling van temperatuur.
1 MAART.
Zon op: 7.28 uur: onder: 18.18 uur
Maan op: 11.16 uur; onder: 3.39 (7
Maart V.M.)n
Hoogwater te Katwllk-aan-Zee om 9 54
en 22.32 uur (Doodtij).
Laagste temperatuur: —1/2 gr. C.
Verbond en de Vereeniging „Onze
Vloot" en door burgemeester G. Rit
meester namens het gemeentebestuur
van Den Helder.
Kapt. Reinierse liet één minuut stilte
in acht nemen, waarna de vlag werd
geheschen, onmiddellijk gevolgd door het
sein om alle vlaggen weer van top te
laten wapperen.
O
Ook in Den Haag' is de slag op de
Javazee plechtig herdacht en wel tijdens
een samenkomst in de Oosterkerk.
De chef van den Marinestaf schout
bij-nacht jhr. E, J. van Hol the, hield
een toespraak, waarin hij de woorden
van Doorman: ,,Ik val aan, volg mij!"
aanhaalde, opdat ieder Nederlander,
wanneer het hoogste wordt gevraagd,
diens voorbeeld moge volgen.
De vice-voorzitter van het Nationaal
Jongeren Verbond, Me heer K. Rijsdorp
en de hoofdvlootpredikant os. J. H. Sil-
levis Smit voerden eveneens het woord.
Voedsel voor Duitschland.
Herbert Hoover, die onlangs van een
economische missie uit Duitschland in
Amerika is teruggekeerd, heeft presi
dent Truman voorgesteld voedsel tot een
bedrag van 475.500.000 dollar ter be
schikking van de Duitsche burgers te
stellen gedurende den tijd tot 1 Juli '48.
Dit zou een noodzakelijke bijdrage vor
men tot vrede en veiligheid in West-
Europa. Het geld zou moeten worden
terugbetaald uit den toekomstigen Duit-
schen export, voordat eenigerlei betalin
gen uit anderen hoofde aoor Duitsch
land zouden worden verricht, zooals b.v.
herstelbetalingen.
Het door Engeland en Amerika geza
menlijk aan Duitschland ten koste te
leggen bedrag, buiten de thans voorge
stelde regeling om. wordt door Hoover
voor de eerste zes maanden van 1947 op
384 mjllioen dollar en voor de daarop
volgende twaalf maande.i op 567 mil-
lioen dollar geschat. Van deze bedra
gen betaalt ieder de helft.
Hoover verklaarde, dat de groote
massa van het Duitsche volk wat voed
sel. warmte en beschutting betreft „te
ruggezakt is tot het laagste peil sedert
honderd jaar Westersche beschaving".
Tot de door Hoover in Duitschland t.e
importeeren goederen behooren behalve
voedsel ook meststoffen en petroleum-
producten. Hoover sprak de suggesties
tegen als zou door de Engelsch-Ameri-
kaansche pogingen om West-Duitsch-
land in zijn eigen behoefte te laten voor
zien een dreiging van hernieuwd
Duitsch imperalisme ontstaan. „Er is in
het Duitsche volk thans geen imperia
lisme meer over."
Hoover verwacht binnen een week een
rapport over den toestand in Oostenrijk
voor te kunnen leggen en zal later een
algemeene samenvatting van zijn bevin
dingen t^n aanzien van den Europee-
schen economischen toestand bij het
Witte Huis indienen Het Oostenrijksche
voedselprobleem is geen groote kwestie,
daar er slechts ongeveer 71,£ millioen in_
woners zijn, aldus Hoover.
Bevin hoopt op
onderteekening
Tijdens zijn gisteren gehouden rede in
het Engelsche Lagerhuis verklaarde
Bevin het volgende over Indonesië
„Ik betreur het, dat de overeenkomst
tusschen Indonesië en Nederland, die in
October j.l. werd geparafeerd, niet is
onderteekend. De voedsel- en grondstof-
fenpositie is zoodanig, dat talrijke men-
schen, die op het oogenblik in nood
verkeeren, er mee geholpen zouden zijn,
indien slechts deze overeenkomst kon
worden onderteekend en in practijk ge
bracht en indien Indonesië voort kon
gaan met den vrijen toevoer van han
delsartikelen uit dit zeer waardevolle ge
bied naar de wereldmarkt. Daarom hoop
ik van harte, zonder te wagen mii met
de rechten van anderen in te laten, dat
deze overeenkomst, die zulk een zegen
rijke'uitwerking op zoo vele millioenen
niet alleen in het Oosten, maar ook in
het Westen, zal hebben, spoedig gesloten
zal worden
Sprekerslijst thans afgewerkt
Soekarno en Hatta dreigden
af te treden
Na langdurige, zeer heftige en zeer
bewogen debatten over de wettigheid
van decreet no 6 betreffende de uit
breiding van het K.N.I.P., heeft de vice-
president, drs. Mohammad Hatta, in
een hartstochtelijke rede om. gezegd;
„Indien het decreet door het K NIP.
wordt verworpen en er dus een conflict
tusschen den president en het K.NJP.
ontstaat, doen zich slechts twee moge
lijkheden voor: ofwel de president gaat
over tot ontbinding van het K.NI.P-,
ófwel de president en de vice-president
treden af."
Hatta voegde hier nog aan toe dat
de president niet bereid was concessies
te doen. Soekarno, en Hatta hadden,
aldus spreker, hun houding reeds be
paald. Bij verwerping van het decreet
zouden zij n.l- aftreden, omdat dat door
hen zou worden beschouwd als een be
wijs, dat het KN I.P. geen vertrouwen
meer in hen stelt. Op dit critieke mo-
Naar aanleiding van aanspraken van
Frankrijk. Polen, Tsjecho-Slowakije,
België, Nederland en Luxemburg op
Duitsch gebied verklaarde Bevin in het
Britsche Lagerhuis, dat Engeland in
zijn zone reeds aan zooveel verplaatsing
van bevolking is onderhevig geweest,
dat het een dergelijke taak niet verder
zou kunnen verrichten, indien tot over
dracht van gebied besloten wordt. „En
indien overdracht impliceert, dat activa
uit orize zone verdwijnen, moeten er
financieele voorzieningen getroffen
worden. De overdracht kan niet tegen
wil en dank geschieden", zeide Bevin.
Bevin deelde mee. dat volgens de
ineening van de dominions de macht,
die bij de overeenkomst te Potsdam
aan de ministers is gegeven, verkeerd
wordt geïnterpreteerd en dat men thans
een interpretatie wil geven, die de do
minions geheel van beraadslaging in
deze aangelegenheden zou uitsluiten.
Daarom acht Bevin het de plicht van
de ministers van Buitenlandsche Zaken
om de kwestie van raadpleging te be
spreken, opdat ieder, die tegen Duitsch
land en Japan tegenstand heeft gebo
den. in de toekomst tevreden is-
Bevin liet de mogelijkheden van fe
deratie, decentralisatie en centralisatie
de revue passeeren en betwijfelde zeer,
of een uiterst gecentraliseerd Duitsch
land beter bestuurd zou kunnen worden
en minder gevaarlijk zou zijn. Engeland
is er trotsch op, aldus Bevin, dat het
een centralisatie tracht te voorkomen.
Naar aanleiding van de herstelbeta
lingen zette Bevin uiteen, hoe de fusie
van de Engelsche en Amerikaansche
zone van Duitschland in de hand ge
werkt is door de overweging, dat Enge
land anders genoodzaakt "was geweest
dollars in rekening te brengen voor
hetgeen uit de Engelsche zone geëxpor
teerd werd, daar het anders bij den
voedselruil met de andere zone in dol
lars had moeten betalen
Fransche crisis voorkomen
Gisteren werd in de Fransche natio
nale vergadering een voorstel tot af
schaffing van verplichte regeerings-
goedkeuring voor oprichting van nieuwe
uitgeversfirma's in Frankrijk verwor
pen.
Na de stemming «gaven de radicalen
in de wandelgangen uiting aan hun
groote ontevredenheid Volgens een
woordvoerder der radicalen wilde min
stens 85 der radicalen uit de regee
ring treden. Toen Herriot, voorzitter
van de nationale vergadering, had ver
klaard, dat het debat over de buiten
landsche aangelegenheden tot heden
zou worden uitgesteld en op het punt
stond de vergadering te verdagen, be
trad Paul Ramadier, de socialistische
eerste minister, plotseling het spreek
gestoelte en verklaarde, dat zijn regee
ring onmiddellijk het gedeelte der voor
stellen, dat over het vergunning verlee-
nen aan nieuwe uitgevers handelt, op
nieuw in stemming wilde brengen. Hij
wees er op, dat de persvrijheid hier ook
mee gemoeid was. De verkorte voorstel
len werden daarop met algemeene stem
men aangenomen. Enkele andere beper
kingen zooals de papierrai tsoeneering,
blijven bestaan-
Volgens politieke waarnemers bedoel
de Ramadier met deze interventie ter
elfder ure een uittreden van de 5 radi
cale leden van zijn coalitiekabinet te
voorkomen.
Verder zeide Bevin, dat hy met de
ministers van Buitenlandsche Zaken
van de V.S., Frankrijk en de Sovjet-
Unie op de conferentie te Moskou be
sprekingen zal voeren over een vier-
mogendhedenverdrag ter voorkoming
van elite nieuwe agressie in Europa-
Hij betwijfelt, of Duitschland, zelfs
na de nederlagen in twee groote oor
lógen, de werkelijke beteekenis van
het gebeurde en de domheid inziet om
oorlog te gebruiken als politiek ob
ject.
Slechts een viermogendhedenpaët zal
het volgens Bevin mogelijk maken
Duitschland onder den duim te hou
den en het op te voeden langs de
wegen, die tot democratie leiden.
Aan de anderen kant meent de mi
nister. dat Engeland het niet kan toe
laten, dat 36 millioen menscben in
centraal Europa in zeer moeilijke om
standigheden leven. De Britsche regee
ring wenscht slechts dit: Duitschland
een behoorlijken levensstandaard te
verschaffen en er voor te waken, dat
Duitschland de veiligheid van Europa
in gevaar zal brengen.
Ten slotte sprak Bevin over de ver
houding van Engeland tot de Sovjet-
Unie. Hij bracht in herinnering, dat
Stalin gewezen heeft op de wensche-
iykheid het Britsch-Russische verdrag
meer in overeenstemming met den hui-
digen toestand te wijzigen, indien dat
verdrag zou worden herzien.
„Stalin heeft nu medegedeeld, welke'
gedeelten hij verouderd acht; wij zullen
binnenkort, de Sovjet-Russische regee
ring Voorstellen doen. Ik ben zeer ver
heugd, dat de wensch te kennen gege
ven is om het bondgenootschap te ver
lengen op basis van nauwere en meer
vriendschappelijke betrekkingen tus
schen onze landen", aldus Bevin.
De betrekkingen met de V.S. waren
zoo hartelijk mogelijk en de Britsche
regeering zou niet dulden, dat er *n wig
tusschen Engeland en de Vereenigde
Staten werd gedreven, voegde Bevin
hieraan toe.
ment werd door tien leden van het
K.NI.P. (allen uit Masjoemi en P.N-I.)
een motie ingediend, waarin werd voor
gesteld. om het decreet te verheffen tot
wet en om een grooter aantal leden
van de Masjoemi en de PUI. in het oude
K.N.I.P te benoemen. Waarbij dan nog
in het nieuwe K.NI.P. het aantal le
den, zooals wordt voorgesteld in decreet
lio- 6 zal benoemd worden. Hierna werd
de zitting geschorst.
Tijdens de schorsing heeft Hatta nog
maals verzekerd, dat hij tot geen
concessies bereid was. Na de herope
ning van de zitting verklaarde het
werkcomité, dat het zijn initiatief
voorstel om decreet No. 6 onwettig te
verklaren, had ingetrokken. Morgen
zal dus het K.N.I.P- in zijn nieuwe
samenstelling (vermeerderd met de
232 krachtens decreet no. 6 benoem
de nieuwe leden) bijeenkomen.
De Albaneesche kwestie
De Veiligheidsraad kwam gister
avond opnieuw bijeen ter verdere be
handeling van de kwestie der mijner,
in het Kanaal van Korfoe. De Australi
sche afgevaardigde, Hasluck. herhaalde
in den loop der besprekingen zijn voor
stel voor benoeming van een subcom
missie van onderzoek, welke tegen 10
Maart aanstaande rapport zou moeten
uitbrengen. Na disputen over de vraag,
of de benoeming van een dergelijke
commissie een kwestie van louter pro
cedure was, hetgeen door Gromylco werd
ontkend, werd het Australische voorstel
aanvaard met acht stemmen voor, ter
wijl de Sovjet-Unie, Polen en Syria zich
van stemming onthielden.
Na vele voorstellen en tegenvoorstel
len werden Australië, Colombia en Po
len tot leden van de subcommissie be
noemd.
(Van onzen parlementairen redacteur)
Was de publieke belangstelling iets
verminderd, van Regeeringszijde wa
ren gisteren in de Eerste Kamer naast
minister Jonkman en den minister
president ook de ministers van Buit.
Zaken en Financiën aanwezig. Een
bewijs hoe snel het kabinet op de ver
langens der volksvertegenwoordiging,
ook van den senaat, reageert.
Hunne excellenties kregen terstond
een feilen aanval te hooren van den
heer Reyers (C.H.), die het omvattende
betoog van zijn fractiegenoot Pollema
van den vorigen dag aanvulde met cri-
tiek op de toestanden in Indië. En aan
het slot van den dag kwam nóg een
C.H.-spreker, prof. De Zwaan, op de
katheder. Alle goede dingen in drieën!
En: lest best. Want géén der orato
rische kampioenen, die hier in het krijt
der Indische politiek traden, zal zich
achtergesteld voelen, als de palm naar
den heer De Zwaan gaat om de won
derlijke helderheid en het gemak van
zijn betoog, zijn diepte en kernachtig
heid.
Van de Partij van de Vrijheid voerde
na den heer Stikker thans nog prof.
Molenaar het woord, hoofdzakelijk om
zijn nota bij het Voorl. Verslag toe te
lichten.
Tegenover de macht der oppositie
stak de verdediging namens de regee-
ringspartijën wel wat poover af- De heer
Stufkens (Arbeid) trachtte tenminste
eenige bezwaren der tegenstanders te
ontzenuwen; doch overigens bepaalde
hij zich, evenals de heer Kerstens
Woensdag, tot het herhalen van de oude
geluiden als b.v. over het ontwaken van
Azië
De heer Koejemans (C.PN.) schaarde
zich aan de zijde der regeering. En als
men hem zoo laatdunkend over de op
positie hoort spreken, vraagt men zich
af. hoe dat wel zal klinken als hij ooit
werkelijk tot de regeering zou behooren.
De heer Reyers (C.H.) schetste den
mist van v. Mook en den sprong in het
duister van minister Jonkman, waarin
de CU. hem niet willen volgen. Spr.
eischt overlegging van alle gegevens:
zoowel de adviezen van v. Mook als de
notulen en de correspondentie tusschen
C.-G- en Regeering. Hij vreest een po
ging om aan de uitspraak der Tweede
Kamer te ontkomen met slimheden; dat
is Machiavellisme (Voorzitter Anema
grijpt in). Het bescheiden zwijgen der
K.VP. hierbij is bedenkelijk, aldus spr.
Hij wil weten, of de minister zich zal
houden aan de motie-Rommev.d. Goes-
De heer Reyers komt dan op de mis
standen in Indië en vraagt een justi
tioneel onderzoek naar de gedragingen
van den Directeur van Econ, Zaken te
Batavia, Ook desavoueert hij een in-
heemsch medewerker aan het regee-
ringsblad .,De Opdracht", alles onder in
terrupties van de heeren Kerstens en
Koejemans. Ten slotte pleit hij voor de
Ambonneezen.
De heer Stufkens (Arbeid) constateert
veel goede bedoelingen bij de oppositie,
maar ziet geen goede oplossing van die
zijde. In de staatkundige discussie ver
wijt hij den heer Gerretson een patho-
logischen drang in het speuren naar
landverraad. Tegenover den heer Polle
ma houdt spr- staande, dat niet de
Kroon maar de emancipatie van het
Oosten de kern van het probleem is. Hij
bestrijdt het legalisme en de gezagsaf-
goderij der tegenstanders, en betoogt
uitvoerig aan de hand van den Bijbel,
dat het gezag slechts in gebrokenheid
Gistermorgen vertrok uit Rotterdam de tinbaggermolen „Kalmoa", be-
stemfdi voor Billiton. Dit gevaarte werd gebouwd in opdracht van de
N.V. Gemeenschappelijke Mijnbouw- Mij. .Biliton" bij Smits Scheepswer
ven te Kinderdijk, en wordt door de zeesleepbooteh „Ganges" en „Schel
de" naar den Oost gesleept. De „Kalmoa" passeert de hefbrug over de
Maas te Rotterdam. (Foto ANP.-v. R.)
BINNENLAND.
Het Amerikaansche bureau voor de
liquidatie van oorlogsmateriaal heeft
medegedeeld, dat de Nederlanders tot
dusver in totaal 16 millioen dollar be
steed hebben aan overtollige Amerikaan
sche oorlogsvoorraden, welke allen een
belangrllke rol ln het economisch her
stel 1^ Nederland gespeeld hebben.
Morgen vertrekt het K.L.M.-toestel
PH—TCE „Edam" voor het uitvoeren
van de vllfde bijzondere vlucht Amster
damTunisKanoLeopoldvllleJohan
nesburg v.v.
Majoor H Creutzberg en Luitenant
ter zee tweede klasse E. E. van der Star.
adjudanten van dr. Van Mook, zullen
hun ambt neerleggen. De reden van hun
aftreden ls gelegen ln het feit. dat de
dlenstperiode, waarvoor zll hun ambt
aanvaardden, ls verstreken. Tot opvol
gers zijn benoemd majoor E. Steenhou
wer en luitenant ter zee derde klasse
Sutorlus.
Toen een deel van de mergelgroeve
te Rooth-Margraten Instortte ls de 34-J
F. vaD Proemeien door afvallend ge
steente gedood. De 21-J. J Essers werd
met een bekkenbreuk naar bet zieken
huis te Maastricht overgebracht De eer
ste ,was juist een week getrouwd, het
geen dit ongeval des te tragischer maakt.
Gisteravond te ongeveer 6 uur ls
het ss „Sloterdijk" ln Hoek van Hol
land blnnengeloopen. Te kwart voor acht
meerde het schip aan de Lloydkade te
Rotterdam.
B. en W. van Kerk rade hebben aan
den minister van verkeer een uitvoerige
nota gericht, waarin zll met nadruk
wijzen op den zeer ernstig geïsoleerden
toestand, waarin deze gemeente van rond
40.000 zielen zich bevindt, verstoken als
zij ls van een directe aansluiting op het
spoorwegnet.
BUITENLAND.
Een woordvoerder van het Britsche
ministerie van buitenlandsche zaken
heeft bevestigd, dat graaf Sforza. de
Italiaansche minister van buitenlandsche
zaken, een officieel bezoek aan Londen
zal brengen.nadat Bevin uit Moskou zal
Ti dens het verrichten van rangeer- t~niIr£«irpprd
werk op het terrein van de Oranje-Nas- zm teruggekeerd
saumiln 1 te Heerlen is de voorman-
rangeerder Hobus, ln dienst van de Ned.
Spoorwegen te Heerlen, door een kolen
wagen overreden. Het slachtoffer was 53
Jaar en gehuwd.
Behoudens enkele kleine wijzigin
gen ls het nieuwe Oostenrijksche volks
lied. gecomponeerd door de dichteres
Preradovic, door de Oostenrijksche re
geering goedgekeurd.
Het Grleksche motorschip Elenl van
149 ton ls ter hoogte van Arathos op een
mlln geloopen en gezonken. Omtrent het
lot van veertien passagiers en 5 leden
der bemanning ls nog niets vernomen.
Met Ingang van 1 Maart wordt een
Noorsch-Britsche overeenkomst van
kracht voor een wederzljdsche afsohaf-
flng van visa.
De Zwltsersche radio-omroep meldt,
dat de Zwltsersche regeering een ver-
keerstunnel zal laten aanleggen door den
grooten St Bernhard die Zwitserland
met Italië zal verbinden.
Te Warschau ls officieel bekend
gemaakt, dat drie personen, die de vorige
maand ter dood veroordeeld waren ln de
geruchtmakende „splonnagezaak, waarbij
een ambassadeur was betrokken" te
rechtgesteld zlln.
r Naar nader bekend wordt ls kapi
tein Soames, die met zijn echtgenoote
(Mary Churchill) op huwelijksreis in
Zwitserland vertoeft, wegens maagstoor
nissen in observatie genomen. HU be
hoeft echter niet het bed te houden.
Het Britsche nationale mlinwer-
kersverbond heeft den minister-presi
dent. Attlee. er van ln kennis gesteld
dat het voornemens ls een speciale or
ganisatie op te richten om te helpen een
productie van 200.000.000 ton steenkool
per Jaar te bereiken, zooals de regeering
zich tot doel heeft gesteld.
tot'ons komt. Het gezag is maar rela
tief en onderworpen aan de tijdelijkheid
van alle aardsche dingen. Het gezag, dat
Nederland in Indië uitoefent, ls niet
meer innerlijk gefundeerd. Spr. is de'
Regeerinê dankbaar „dat zij de bruta
liteit heeft gehad 'om haar gang te
gaan zonder zich af te vragen, of iets
wel in overeenstemming is met de ge
vestigde rechtsorde". Het vertrouwen,
dat wij in de C.-G. hebben gesteld, is
ten volle in vervulling gegaan- Het ware
niet mogelijk geweest bij een andere sa
menstelling van de Comm.-Gen. tot een
overwinning van de vertrouwenscrisis
te komen. De vaagheden in het accoord
verdedigt spr. met een beroep op het dy
namisch karakter daarvan. Hij ziet ook
hier gevaar voor een doctrinair zweren
bij het woord, en voor een miskennpn
van de bedoeling. De Regeeringsverkla-
rlng en de motie-Rommev.d. Goes la
ten de mogelijkheid van verder onder
handelen met zooveel woorden open- Wij
aanvaarden geen andere oplossing dan
die door overtuiging. De Staten-Gene-
raal moeten zich beperkingen, reserves
in hun bevoegdheden opleggen. Spr.
stelt eischen aan hen, die naar Indië
zullen gaan. om daar de nieuwe orde te
brengen. Spr. besluit met te verklaren,
dat dit alles geen verwerpen ls van on
ze nationale taak.
De heer Koejemans spreekt van een
lastercampagne der laatste maanden;
dat hebben wij hier vanmorgen ook ver
nomen (adres: den heer Reyers!) Als
spr. verder de oppositie te lijf gaat en
over den .heer Weiter begint, is deze
juist van de gereserveerde tribune ver
dwenen. De heer Koejemans heeft met
veel instemming de rede van den heer
Kerstens aangehoord- Bestrijdt echter
de heeren Romme en Kortenhorst. De
bevindingen van den heer Stikker zeg
gen niets omtrent den toestand in het
binnenland der repoeblik. Voorts wijst
spr. op de onrust hier te lande, welke
blijkt uit de moties van N.V.V.. E.V.C
Arbeiden C.P.N.
De heer Molenaar (Vrijheid) gaat nog
eens de geschiedenis na van de bespre
kingen met de repoeblik en constateert,
dat de Regeering óf zich vergaapt aan
den schijn, óf zich vergist in het spel
der Indon- leiders óf zich vergiste in de
kracht van de Comm.-Gen. Het resul
taat is. dat Linggadjati I door ons is
verworpen, en Linggadjati II door de
repoeblik. Spr. wijt dit o.m. aan het feit,
dat de instructie aan de C.-G. geen ma-
terieelen inhoud had- Ook de voorlich
ting heeft nooit gedeugd. Toch is deze
essentieel voor de democratie. Spr. ver
duidelijkt eenige punten van zijn nota
en besluit met van de Regeering de toe
zegging te vragen, dat zij een kleine
commissie zal instellen ter bestudeering
van de staatkundige figuur. Het is pri
mair en indiscutabel. dat ook onder de
nieuwe verhoudingen er een verantwoor
delijkheid voor Nederland in Indië zal
blijven. Ook vraagt spr. aan de Regee
ring om in overweging te houden, de
hervorming van het Koninkrijk te doen
geschieden binnen art. i- van de Grond
wet.
De heer De Zwaan (C-H.) laakt het,
dat Suriname en de Antillen zonder
eenlg overleg in de Unie zijn geprojec
teerd. De Rijksconferentie is daar voor
beraad en besluit omtrent de komende
hervormingen. Spr. wijst op het burger
schap der Fransche Antillenbewoners en
constateert, dat ook wü in onze over-
zeesche gebiedsdeelen volken hebben, die
een Nederlandsch burgerschap begeeren,
als b.v. de Ambonneezen. De strategische
positie van alle deelen van ons Ko-
ninkryk in Europa, Azië en Amerika
staat geen enkel zwak punt in het Rük
toe. De veiligheid der wereld hangt
daar mede van af. Men verdiepe zich
niet al te veel in Indonesische gevoelig
heden- Linggadjati beteekent onder
gang: bü iedere spanning in een der
deelen zou de Unie-creatie uiteenspat
ten. Eén zün wy een waardevol element
in de wereld; gescheiden echter niet.
Vooral de ipinister-president zal zich nu
moeten doen gelden. De eenheid van het
land moet achter dit groote en hache
lijke werk der Rykshervorming staan. Het
ontbreekt niet aan waardeering voor de
motieven van de Regeering; ook de on
dubbelzinnige en klare afwijzing van be
voogding. koloniale overheersching en
ras-discriminatie is overtuigend; maar
zou nog overtuigender zün van een na
tionale regeering; want dit zün alle
echt-Nederlandsche eigenschappen. Als
Christen heeft spr. echter principieele
bezwaren tegen den weg, door de C.-G-
ingeslagen- Revolutie is niet een soort
natuurverschünsel. gelyk enkele spre
kers hier hebben verkondigd. Doch werk
van menschen. die zich de macht usur-
peeren. Werkeiyke vryheid beteekent
gebondenheid ln geweten, gebondenheid
in eerbied. Langs den weg der Regee-
ringspolitiek brengt men nooit de Vry
heid met een hoofdletter. Ik geloof niet
dat Linggadjati thans reeds in een mu
seum voor verongelukte vliegtuigen be
hoeft te worden bügezet. Maar het is
een overgang naar een meer houdbare
constructie. De Ryksconferentie moet
het organisch principe verwezeniyken;
d.i- de Indonesische nationaliteiten eer
biedigen en haar ruim baan te geven. De
macht daartoe is ruimschoots aanwezig.
Wie die nationaliteiten negeert, miskent
de krachten die de historie vormen.
Minister Jonkman verzoekt den prae-
ses, zün beantwoording der tien sprekers
vandaag te mogen geven.
GRENSCOMMISSIE IN TRIEST.
Vertegenwoordigers van Engeland, de
Sovjet-Unie, Amerika, Frankrijk, Italië
en Joego-Slavië zün te Triëst büeen om
een tusschentydsche grenscommissie te
vormen, die besprekingen zal voeren
over een tijdeiyke afbakening van de
nieuwe grenzen tusschen Joego-Slavië
en Italië en tusschen deze beide landen
en het vrüe gebied van Triëst.
Volgens het vredesverdrag met Italië
zal de definitieve grens worden getrok
ken dooi- een Italiaansch—Joego-Sla-
vische commissie, dit mee haar werk
zal beginnen zoodra het vredesverdrag
van kracht wordt. De tusschentydsche
commissie zal in tusschen de hergroe
peering van de Britsche, Amerikaansche
en Joego-Slarische troepen in Juliscii
Venetië regelen.
