Een nieuwe „Staat"
in zeven dagen gevormd
STADSNIEUWS
Laatste Berichten
De „Groote Oost" heeft haast
Twee zwarthandelaren
gegrepen.
Naar wij vernemen was het de Prij-
zencontröle te dezer stede ter oore ge
komen, dat de Leidenaar D. v. d. W. op
groote schaal in allerlei artikelen zwarten
handeldreef. Bij een huiszoeking werden
coupons stof, vaatjes zachte zeep, boek-
jes sigarettenpapier, shag, blikjes vleesch
i en kaas aangetroffen, welke bestemd
waren om in den gif handel te verdwij
nen, Uit de boekhouding, welke v, d.
W. van zijn zwarte practijken bijhield,
bleek dat hij zich ook schuldig maakte
aan handel in distributiebescheiden.
Een gedeelte der goederen betrok hij
van zijn vriend W. F. V., die in zijn
functie als bedrijfsleider van een fa
briek in staat was om ten nadeele van
de firma, waarbij hij in dienst was,
stukken zeep, zachte zeep en sel de soe-
de te ontvreemden. Van de W., die wist
dat een en ander van diefstal afkom
stig was, zocht hiervoor koopers.
Verdacht van diefstal, heling en zwar
ten handel zijn beiden, die imniddels
hebben - bekend, voor den Officier van
Justitie geleid en in het Huis van Be-
waring te 's-Gravenhage opgesloten.
Men deelde ons nog mede, dat een cou
pon stof voor f. 100tot f. 175.een
kruik jenever voor f.45.textielpunten
voor f0.25 per stuk en een stuk zeep
voor f.3— werd verkocht.
INTERACADEMIAAL
THEOLOGENCONGRES
Van 15 tot en met 17 Januari zal hier
ter stede in het Groot-Auditorium der
Universiteit een Interacademiaal Theo-
logencongres worden gehouden. Op dit
congres, dat is georganiseerd door de
Vereeniging van Studenten in de Theol.
Faculteiten in Nederland, worden stu
denten van de universiteiten uit Leiden,
Amsterdam, Utrecht en Groningen ver
wacht, terwijl ook de deelneming is
opengesteld voor studeerenden aan de
Hoogeschool der Geref. Kerken te
Kampen.
Het congres zal as. Woensdagmiddag
te drie uur, in de Luthersche Kerk met
een wijdlngsdienst worden geopend. In
dezen dienst zal prof. dr. W. J. Kooiman
voorgaan. Als sprekers voor dit theolo-
gencongres zijn uitgenoodigd prof, ar.
G. G. van Niftrlk, die zal spreken over
..Rechtvaardiging en Kerk", prof. dr. C.
J. Bleeker, die het onderwerp ..De Kerk
in de moderne wereld" zal behandelen,
prof. dr. S. F. H. J. Berkelbach v.d.
Sprenkel, die spreekt over „Kerk en
Oecumene", kol. ds. A. T. W. de Kluis,
wiens lezing over ,,De geestelijke ver
zorging der Nederlandsche militairen"
bij uitzondering* in de Marekerk wordt
gehouden, ds. S. J. Popma over „Kerk
en geloofszekerheid" en dr. W, F. Dank
baar. die zal spreken over ..Kerk en
zending". De sluitingsdienst, die weder
om In de Luthersche Kerk plaats vindt,
wordt geleid door prof. dr. K. H, Mls-
kotte. Voor ,dit congres bestaat in uni
versitaire kringen groote belangstelling.
INSTALLATIE MR. D. J. GORTER.
Dinsdag 21 dezer zal in een buiten
gewone vergadering van den Raad van
Arbeid de nieuwe voorzitter, mr. D. J.
Gorter als zoodanig worden geïnstal
leerd, terwijl gelijktijdig de huidige
functionaris mr. S. Mok afscheid neemt.
CONCERT ROTT. PHILH. ORKEST.
Eerste der „K. en 0."-serie van 10.
Gezien de overweldigende belangstel
ling, welke er verleden jaar heerschte
voor de concerten met toelichting, ge
geven door het Rotterdamsch Pilhar-
monisch Orkest, onder auspiciën van K.
en O., hadden wij gisteravond 'n stamp
volle Stadszaal venvacht.
Dit nu,.was thans niet het geval.
Vele plaatsen, welke overigens met het
„besproken" getooid waren, bleken on
bezet te zijn. Wat daarvan de reden was,
is ons onbekend. De heer Herman Stenz,
die dit eerste concert van een serie van
tien opende, wees er op, dat het in ons
land „vriezen of dooien" is; zoo ook met.
het bezoek. Misschien was de kou oor
zaak, dat er vele wegblijvers waren,
doch dat neemt niet weg, dat het in de
uitstekend verwarmde zaal best uit te
houden was, waarbij nog kwam, dat het
concert zelve en de explicatie's van den
dirigent, den heer Piet van Mever. als
steeds een bezoek alleszins rechtvaar
digden.
De samenstelling der programma's is
populair, evenals de uiteenzettingen van
den heer Van Mever. Het gehoorde is bij
voortduring alleszins begrijpelijk en de
volgorde der composities voert de leek
geleidelijk in tot de tallooze geheimen
van de muziek, welke zoo veel schoon
heid kunnen openbaren.
Tschaikowsky Gabriël Pierné, Mous-
sorgsky en Mendelssohn waren ditmaal
de componisten, van wier hand werken
werden uitgevoerd. Wij willen deze uit
voeringen niet aan een muziek-critische
beschouwing onderwerpen, omdat ons dit
niet in overeenstemming lijkt met den
aard dezer concerten, welke immers in
hoofdzaak een paedagogisch karakter
dragen.
Dit paedagogische element zou mis
schien menigeen, die aan paedagogie
„een broertje dood" heeft, kunnen af
schrikken. Maar dan zijn zij er naast:
de heer Van Mever weet juist belang
stelling te stimuleeren, begrip te wek
ken en daardoor h?t muziekgenot te
verhoogen. speciaal van degenen,die zich
tot nu toe van concertbezoek onthielden.
In dit opzicht wordt voortreffelijk
werk gedaan, waarvoor den initiatief
nemers dank verschuldigd is.
Dit eerste concert van een groote rij
opende uitstekende perspectieven voor
de komende avonden. Moge de volgende
malen de Stadszaal te klein zijn, om al
le belangstellenden te bevatten!
Mededeeling is gedaan van het feit.
dat in Mei\ en Juni de Kon. Militaire
Kapel hier voor „K. en O."-inschrijvers
een tweetal concerten komt geven. Voor
de 'liefhebbers een buitenkansje!
H.
S.D. SPIONNE VEROORDEELD TOT
12 JAAR.
De 27-j. S.D. spionne Caroline Frans
man, wier schuilnaam „Jopie van Ame-
rongen" luidde, en die beschuldigd was
van het verraden van talrijke Joden,
o.a- te Leiden, is thans door het Bijzon
der Gerechtshof te Den Haag veroor
deeld tot 12 jaar gevangenisstraf met
aftrek van voorarrest en ontzetting uit
de kiesrechten voor het leven. De eisch
luidde 20 "jaar. Haar werd recht van
cassatie verleend.
Gisteren heeft de politie aange
houden den negen-jarigen J. H. uit de
Pelikaanstraat, die er een gewoonte van
maakte, om achtefop bodewagens mede
te rijden en tijdens den rit pakjes
trachtte te ontvreemden. De jonden, die
aan de politie eerst nog een vreemde
naam opgaf heeft in korten tijd kans
gezien om zich van pakjes vet. pudding
poeder en gebakjes te voorzien Alhoewel
de zaak nog in onderzoek i*- heeft de
politie het vermoeden, dat tot
een complot van jeugdige diefjes be
hoort.
Burgerlijke Stand van Leiden
GEBOREN:
Adrianus z van D. H. van de Werken
en C. van Gelder; Johanna Cornelia
d. van W. B. de Knijff en A. R. Ver
schuur; Jannetje Frouwke d. van J. W.
Cornelisse en M. Aikens; Cornelia
Catharina d. van J. W. Cornelisse en
M. Aikens; Gerrit Gerardus z. van A-
B. G. de Haan en G. van Delft; Wini
fred Hendrika Adriana Maria d. van
M. A. Hoogervorst en A. J. Maat; Ca-
thariha Petronella d. van J. Maclaine
Pont en P. J. Groeneweg; Leonardus
Johaniies Jozef z. van L. J. van Nobe-
len en A C. van Kesteren; Anneke
Cornelia d van C. J. van der Vis en
A, Edelman; Jansje d. van M. Sierat
en S. Blok,
OVERLEDEN:
M. B. Kiebert d. 2 maanden; J. ter
Haar man 51 jaar; G de Weerd wed.
Radersma, 58 jaar; E, H, van der Goot.
wed. van Blom, 74 jaar.
GETROUWD:
dorp jd.
K. Koesoemowirjo jm. en W. Nieuw-
ONDERTROUWD:
A. M. Groot jm. 30 Jaar en W. C. J.
Manders jd. 25 jaar; H. de Ligny jm.
20 jaar en S- Bink jd. 18 jaar; J. H. J.
Lommertzen wedn. 58 jaar en C. M. A.
van Velzen jd. 42 jaar; C. P. Ruijgrok
jm. 30 jaar en E. M. Overdevest jd. 27
jaar; J. B. Sloos jm. 21 jaar en H. van
Munsteren jd. 20 jaar; J. Zwanenburg
jm. 30 jaar en C. M. Keijzer jd. 24 jaar;
W. Corba jm. 21 jaar en G. van Leeu
wen jd. 20 jaar; P. J. de Groot jm. 32
jaar en E. Warnere jd. 32 jaar; C. van
der Klaauw jm. 29 jaar en M. J. Gordijn
jd. 31 jaar; J. W. Vogt jm. 25 jaar en
J. Janssen jd. 25 jaar; H. van der Sijs
jm. 30 jaar en J- I. van Deventer jd.
29 jaar; A. J. P Kroon wedn. 63 jaar en
P. M. Bergers jd. 51 jaar; G. Keuter
jm. 23 jaar en J. E. Kluivers jd 23 jaar;
J. Lepelaar jm. 28 jaar en C. P. Prenen
jd. 27 jaar; H, de Jong jm. 37 jaar en
J. J. Favier gesch. 29 jaar; F. Ribot
jm- 25 jaar en A. C. G. Rozemeijer jd.
22 jaar; A. L. M, Sontrop jm 24 jaar
en A. B. M. van Eisen jd. 24 jaar; A.
G. van Woerkom jm. 24 jaar en J. M.
H den Hartog jd. 24 jaar.
BEURSOVERZICHT.
AMSTERDAM, 10 Januari.
Met ingang van 13 Januari a.s. treedt
voor den effectenhandel een nieuw pro
visiereglement in werking, dat er op
neerkomt dat naast de bestaande pro
visie een behandelingsprovisie in reke
ning mag worden gebracht, waardoor
het algemeene tarief met een derde
wordt verhoogd, met dien verstande
evenwel, dat de maxïmumverhooging
voor orders, betrekking hebbende op
eenzelfde fonds, maximaal niet meer dan
50 gulden mag worden verhoogd. Deze
wijziging is geldend voorloopig tot 1 Juli,
behoudens een verlengingstermijn. De
enorme werkzaamheden welke door de
commissiehudzen moeten worden ver
richt, maken gewenscht dat voor de
rompslomp, welke de effectenhandelaren
tegenwoordig hebben, een vergoeding
wordt gegeven. De orders waren van
daag niet omvangrijk.
Voor de meeste fondsensoorten bestond
echter weer vraag; de koersstijging,
vond dan ook verderen voortgang.
Koninklijken kwamen 9 punten hooger
Bepaald goed gedisponeerd waren Bank-
aandeelen. Ook Industrieelen waren
vast. Phillips en Unilever waren ver
scheidene punten beter, evenals Aku.
Voor Scheepvaartaandeelen waren er
i opnieuw koersstijgingen Van de Suiker-
waarden waren HVA's onveranderd.
Amsterdam rubbers liepen een paar
punten naar boven. Tabakken hooger.
jTndlschc fondsen goed prijshoudend,
i Dc beleggingsmarkt was kalm.
1 De 3 Indische leeningen waren
vast.
Bevestiging en intrede van ds. J. Plomp
Als predikant der Ger. Kerk
Gisteravond heeft ds. J. Plomp,
laatstelijk predikant te Soerabaja,
die In de vacature vands. J. Weg-
gemans als predikant der Geref.
Kerk te dezer stede was beroepen,
in de Zuiderkerk zijn ambt aan
vaard.
Met de intrede van ds. Plomp, die
in Inüië een moeilijken tijd heeft door
gemaakt en daar ook geruimen tijd in
een kamp is geïnterneerd geweest, zijn
thans weer drie predikantsplaatsen
van de Geref. Kerk te dezer stede ver
vuld. Onder de zeer vele belangstellen
den, die dezen dienst bijwoonden, merk
ten wij o.m. op wethouder D. v. d.
Kwaak, als vertegenwoordiger van het
gemeentebestuur, de plaatselijke col
lega's van ds. Plomp, de predikanten
H, J. Westerink en K Dronkert, dr. W.
Bouwman, emer. predikant der Geref.
Kerk alhier, ds. H. A. Wiersinga, ver
scheidene predikanten uit de classis
Lelden en voorts vele gerepatrieerde
gemeenteleden uit Soerabaja.
Alvorens ds. Plomp zijn ambt aan
vaardde, is hij bevestigd door ds. H. G.
Meynen van Soerabaja. met verlof hier
te lande, die dit deed aan de hand
van een predikatie over Markus 4 26
30. Bij de ontvouwing van dit tekst
woord wees spr. er op, dat het de
meest elementaire eisch van den pre
diker is, dat hij het Woord van God
uitzaait. Zijn teak is uitsluitend, dat
hij dat Woord uitlegt, verklaart en toe
past. God zal dit zaad doen ontkie
men en tot wasdom brengen. Aan het
einde van zijn! predikatie las ds. Mey
nen het bevestigingsformulier, waarop
ds. Plomp met een duidelijk „Ja ik
van ganscher harte" antwoordde. Toe
gezongen werd hierna Ps. 20 1.
DE INTREDE.
Ds. Plomp, die vervolgens zijn ambt
aanvaardde, deed dit aan de hand van
2 Thess. 3 1—3,' in welk schriftwoord
Paulus de gemeenten oproept om de
voorgangers in hun gebed te gedenken.
Spr, zette uiteen, dat de gemeente van
hem niet een program van actie moet
verwachten. Wel is hij bezield met vele
voornemens, maar die zijn toch alle
weer afhankelijk van de genade Gods,
welke hij rijkelijk op zijn arbeid in
Leiden hoopt te ontvangen. Spr. die
achtereenvolgens de aanwezigen bij de
voorbede der gemeente bepaalde., wees
er op, dat in deze bede gevraagd zal
moeten worden om een rijken zegen
van het evangelie en bewaring van
zedelijke en geestelijke gaafheid. Hier
na wees ds. Plomp op het dringend
motief van deze bede en het blijvend
houvast, dat zij aan de gemeente geeft.
Ten slotte stond spr. stil bij de hoo-
ge beteekenis van het predikambt. Wij
predikanten, aldus spr., zijn meer dan
geestelijke conferenciers, die er zijn om
den Zondag wat op te vullen. Wij zijn
dragers van een beteekenisvollen schat:
het Woord van God, maar wij dragen
dezen schat in aarden vaten. Spr., die
zich in zijn ambtsbediening afhanke
lijk weet aan zijn God, moet zelf ook
dagelijks bidden: „Heere, ik heb Ulief,
Ds. J. Plomp.
kom mijn ambtelijke liefdeloosheid te
hulp". God geve, dat mijn prediking
in uw midden altijd inhoud moge heb
ben. Laten wij van elkander afzien en
gemeenschappelijk tot Hem opzien en
van Hem afsmeeken „Verlaat niet wac
Uw hand begon, o Levensbron, wil bij
stand zenden".
Na afloop van deze predikatie hield
ds. Plomp de gebruikelijke toespraken
en bracht hij zeer in het bijzonder de
kerkelijke gemeente dank voor de wij
ze, waarop zij hem bij zijn komst in
Leiden was tegemoet getreden. Verder
wees hij er op, dat het hem veel moei
te had gekost om zich van zijn ge
meente in Soerabaja los te maken. Hij
wist zich echter bij zijn komst naar
Leiden in den weg van zijn Zender.
Namens kerkeraad en gemeente heeft
ds. H. J. Westerink nog het woord ge
voerd, waarop den nieuwen leeraar
Ps. 119 9 (gew.) werd toegezongen.
Ten slotte hebben ook zijn bevesti
ger, ds. Meynen eh ds. Amtzen na
mens de classis nog woorden van wel
kom gesproken. De dienst wefa beslo
ten met het -zingen van Ps, 89 7.
SCHEEPSBERICHTEN
Aalsum, RotterdamCalcutta, 6/1 te
Genua: Aglol Vlctores (charter), Rotter
damOost Azië, 7/1 te Calcutta, Amstel-
kerk, AmsterdamDuala, 7/1 van Free
town; Bantam, 7/1 van Vancouver te Cal
cutta; I>elft, AmsterdamValparaiso, 7/1
to Tocopllla; Erlnna, 4/1 van Abadan te
Hongkong; Hellenic (charter). Rotterdam
Oost Azië, 7/1 van Suez; Ino, 5/1 te
Port au Prince; Kerkplein, Perzische Golf
Rotterdam, 9/1 van Tanger; Kota
Agoeng. NapelsSouthampton, pass. 7/1
om 12.50 Kaap St. Vincent; Limburg,
VancouverLorenzo Marquez, 7/1 van
Durban; Lorenz, 7/1 van New York te
Halifax; Marpessa ,5/1 van Bahrein naar
Singapore; Neleus (Eng.) 4/1 van oolombo
naar Port Swettenham; Nero. 7/1 van Cur.
te Guayaquil; Notos, 7/1 van Tamplco te
Vera Cruz; Ondlna, FahaheelRotterdam,
pass. 7/1 Gibraltar; Phrontls, 5/1 van
Singapore naar Batavia; Polydorus, New
York naar de Straits, 7/1 te Port Said:
Rembrandt, SydneyRotterdam, 7/1 te
Aden; Roepat, 8/1 v. Bombay te Adelaide;
Slbajak, 5/1 van Batavia naar Macassar;
Styuves'ant, AmsterdamParamaribo, 6/1
van Trinidad; Tarla, 31/12 van Auckland
naar Bahrein; Tasman, 6/1 van Soerabaya
naar Brisbane: Tawall, 8/1 van Basra te
Colombo; Tegelberg, AmsterdamJava,
pass. 8/1 Dover. Tjitjalengka, 4/1 van
Hongkong naar Amoy; Tosarl, 5/1 van
Batavia naar Öemarang; Van Ruysdael,
JavaNew York, pass. 6/1 Gibraltar.
K.N.S.M.: Dundee, 8/1 van Gibraltar n.
Amsterdam; Ary Scheffer. 8/1 van Oporto
naar Amsterdam; Fana, 8/1 Ouessant ge
passeerd; Orpheus, 7/1 te Valencia; Vlnga,
8/1 van Gibraltar naar Amsterdam; Carl-
bla, 8/1 van Aarhuus naar Kopenhagen;
Arnhem, 7/1 te CuTagao; Marlta. 7/1 van
La Guaira naar Barranquilla; Stuyvesant,
8/1 te Paramaribo; Stureborg, 7/1 van
Oporto naar Flume; Ornen, 8/1 te Gothen
burg; Helder, 7/1 te Izmir; Odysseus, 8/1
te Amsterdam; juno, 8/1 van Tunis naar
Malta.
K.H.L.: Oosterbeek, thulsr., 8/1 te Bahla;
Waterland, uitr., 8/1 te Buenos Aires;
Salland, thulsr., 8/1 te Santos; Westland,
uitreis, 7/1 van Las Palmas naar Zuld-
Amerlka
Ho'll. Afrika Lijn: Kedoe, 8/1 te Mar
seille; Diamantls. 8/1 van Gibraltar naar
IJmulden.
Mij. Nederland: Singkep, 5/1 van Basra
naar Karachi; Mapla, 29/12 te New West
minster; Celehes, 7/1 te Batavia; Merwede,
8/1 Perlm gepasseerd; Philip Wouwerman,
5/1 te Vancouver.
Oost-Indonesisch kabinet
gevormd.
Aneta meldt uit Batavia, dat heden
een Oost-Indonesisch kabinet ge
vormd is.
Handelsbesprekingen
NederlandDuitschland.
GEMENGDE COMMISSIE KOMT
23 JANUARI.
Op 23 Januari a s- zal een gemengde
Engelsch—Amerikaansche delegatie naar
Den Haag komen voor het voeren van
besprekingen met het Directoraat voor
de buitenlandsche economische betrek
kingen. Het doel van deze besprekingen
is een regeling te treffen voor het han
delsverkeer tusschen Nederland en de
Engelsch—Amerikaansche zone in
Duitschland.
Korfbal- en Hockeywedstrijden
afgelast.
Alle voor Zondag vastgestelde wed
strijden wan den Koninklijken Neder-
landschen Korfbalbond zijn afgelast.
Ook de Koninklijke Nederlandsche
Hockeybond maakt thans bekend, dat
dit week-end niet zal worden gespeeld.
Het vastgestelde programma geldt nu
voor 19 Januari, terwijl de voor dien
datum aangekondigde districtswedstrij
den een week later worden gespeeld.
Haringimport uit Noorwegen.
In verband met den precairen toe
stand van den haringvoorraad is gis
teren in een te 's-Gravenhage gehou
den vergadering van de stichting Ge
meenschappelijke Noorsche Haringim
port besloten, zoo mogelijk een quan
tum haring in Noorwegen aan te koo-
pen.
Deze aangelegenheid is in handen ge
geven van de sectie import van gezou
ten haring der stichting Gemeenschap
pelijke Verzorging Vischimport. Hiertoe
is op deze vergadering een commissie
samengesteld, bestaande uit: impor
teurs van Noorsche haring en agenten
van Noorsche huizen. In deze commis
sie hebben zitting de heeren: B. Dek
ker, (IJmuiden, voorzitter), C. Admiraal
(Noordwijk), G, C. Meij (Monniken
dam), H. van Toor (O.Z.N., VlaArdin-
gen) en J. van de Zwan (Schevenin-
gen).
AFSLUITDIJK WEER BERIJDBAAR.
De A.N.W3. deelt ons mede, dat de
directie van de Zuiderzeewerken dusda
nige maatrogelen getroffen heeft, dat
de Afsluitdijk weer berijdbaar is.
DEN HAAG HEEFT TEKORT
VAN f. 24.000.000.
De door B.' en W. van Den Haag
aangeboden ontwerp-gemeente-begroo-
ting 1947 toont een tekort van vier-en-
twintig millioen gulden (vorig jaar
zeven-en-twintig en een half millioen
gulden). Uit een toelichting van B. en
W. blijkt, dat de tekorten over 1941
tot en met 1946 tezamen f. 90.338.000.—
hebben bedragen.
^RAPHAEL LANES OVERLEDEN.
In Zuid-Amerika is plotseling overle
den de bekende cellist Raphael Lanes,
die ook In onze stad meermalen optrad
op de concerten van den Kunstkring
voor Allen. Lanes werd 26 Augustus
1902 te Jasni in Polen geboren. In 1939
trok hij zich uit het Concertgebouw
orkest terug. In den oorlog trad hij niet
openbaar op en nam deel aan het
kunstenaars verzet. Teleurstelling over
het verloop van de zuivering op kunst
gebied heeft hem er toe gebracht in
Augustus 1946 naar Zuid-Amerika te
emigreeren, waarheen zijn vrouw hem
juist dezer dagen zou volgen.
DE ANTWERPSCHE HAVENSTAKING
Tijdens de vergadering van gisteren
te Antwerpen hebben de stakers hun
instemming betuigd met het voorstel van
den bond, dat zij zelf de aan bederf on
derhevige levensmiddelen zullen lossen
en de onmiddellijke terugtrekking vra
gen van de militairen, die zich thans
met dit werk bezighouden.
De stakers eischen dat de lossing ge
schieden zal zonder tusschenkomst van
de werkgevers of Van de corporaties.
Dit jaar groote uitbreiding
der K.L.M.
Ter gelegenheid van zijn eere-promo-
tie te Delft tot doctor in de technische
wetenschappen heeft de heer A. Ples-
man tijdens het Senaatsdiner een rede
uitgesproken.
De heer Plesman zag in het aan hem
verleenen van den tittel van doctor
honoris causa een waardeering voor
hetgeen de K.L.M. in de afgeloopen 27
jaren heeft gepresteerd.
Htf kondigde een jaar van groote
uitbreidingen aan, die met een mo
derne vloot zouden worden uitge
voerd, nl. met 15 Constellations, 7
DC-6 vliegtuigen, 12 Convairs, 18
Skymasters en een 30-tal Dakota's.
De heer Plesman ging vervolgens in
op de ontwikkeling der Nederlandsche
vliegtuigindustrie, die in de eerste 20
jaren van het bestaan der KXM. prac-
tisch alle vliegtuigen van Fokker F-2
tot F-36 leverde, Spr. uitte zijn ver-
I trouwen in een herorienteering die
I thans, met steun van het Ned. Insti-
i tuut voor vliegtuigontwikkeling, onder
j leiding van prof. van der Maas, wordt
ondernomen. Hij besprak hierna de
ontwikkeling van de voortstuwingsmid
delen in de luchtvaart en verwachtte,
dat de gasturbine over enkele jaren den
motor zou verdringen, doch dat zich bij
de grootere snelheden problemen zou-
I den voordoen. Hij was van meening,
dat de snelheid in het luchtverkeer
i voorloopig beneden de 750 km. per uur
zou blijven en dat snelheden groote:
dan het geluld voor de burgerluchl
vaart geen groote vooruitzichten zou
den bieden. De toepassing van atoom
energie in de luchtvaart zag spr., hoe
wel nog ver verwijderd, ais belangrijke
factor. Voorts wees hij op de nieuwe
I zeer groote vliegtuigtypen (boven de
100 ton) die den luchthavenbouwer voor
ingewikkelde problemen plaatsen.
DE BESTURING.
De besturing van vliegtuigen bij nacht
of bü slecht zicht beschouwde spreker
als opgelost: echter niet de blindlan-
ding en start. Hooge snelheden in het
luchtverkeer wachten op de oplossing
van dit laatste vraagstuk, waaraan ook
de toekomstige Nederlandsche inge
nieur een groot aandeel zou kunnen
hebben.
Spr. ging in op de ontwikkeling van
heliocoptères, die volgens hem, in het
luchtverkeer op korten afstand een
groote rol zouden gaan spelen. Naar
zijn opvatting zou het romplooze vlieg
tuig van ongeveer 160 ton met straal-
voortstuwing binnen 10 jaren werke
lijkheid zijn geworden.
FANTASIE WORDT
WERKELIJKHEID.
„Met de ontwikkeling van de nieu
we vindingen", aldus de nieuwe doc
tor, „zijn enorme kosten gemoeid,
welke door de kleinere naties met
beperkte industrieën zeker niet kun
nen worden geriskeerd. Het arbeids
terrein is thans wijder dan ooit te
voren en de oplossingen, welke een
tiental jaren geleden als fantasiën
werden beschouwd, beginnen werke
lijkheid te worden.
Spr wees er op, dat reeds thans niet
alleen meer de militaire autoriteiten,
groote sommen voor de ontwikkeling
van nieuwe vervoerswegen beschikbaar
stellen. Het watervliegtuig is op den
achtergrond geraakt door de ontwikke
ling van het viermotorig landvliegtuig,
lat volkomen wordt aanvaard voor het
overbruggen van oceanen. Volgens spr.
ju het vliegtuig van middelgrootte (50
ton) met zuigermotoren nog vele ja-
I ren goede diensten bewijzen.
Den Pasar, 22 December 1946,
(Van onzen specialen verslaggever)
Wat is „De Groote Oost"? Een verza
melnaam voor al het Nederlandsch-In-
dlsche gebied ten Oosten van Borneo en
Java, een aantal eilanden waar de Ne
derlandsche invloed pas in de laatste
vijftig jaar goed doorgedrongen is. Er
wonen naar schatting een tien millioen
menschen, waarvan drie-kwart op Pali,
Lombok en Zuid-Celebes is geconcen
treerd. De rest van het gebied is zeer
dun bevolkt en economisch van geringe
beteekenis sinds de winstgevende jaren
van den specerijenhandel der V.O.C.
Die Groote Oost moet nu een „staat"
worden waarvan men hier in Den Pasar
den grondslag legt. Dit alles gebeurt in
een tempo, dat verbazingwekkend is. In
dien er op het laatste oogenblik geen on
gelukken Rieer gebeuren, zal de „negara
Indonesia Tamoer" in precies 7 dagen
zijn geconstrueerd,, compleet met presi
dent en kabinet.
Waarom die haast in dit land, waai
de t\jd nooit een rol heeft gespeeld,
ja, vaak zelfs scheen stil te staan?
Omdat men niet wil achterbleven bij
de Republiek. Het groote bindmiddel
der 70 afgevaardigden van dit hete
rogene geheel is een gevoel van af
gunst ten aanzien van die Republiek.
Met Linggadjati is Java hen vóór
geweest, heeft Java een voorsprong
gekregen, die men zoo snel mogelpk
wenscht in te halen, al is het slechts
op papier.
Vandaar de eensgezindheid, die bij de
38 sprekers in de algemeene beschouwin
gen zoo duidelijk tot uiting kwam op
twee punten, die door vrijwel ledereen
werden aangeroerd. In de eerste plaats
hoorde men niets dan goeds van Ling
gadjati. Die unanimiteit leek haast te
mooi om waar te zijn - en misschien was
zij dat ook wel. Maar men had geen
keus meer. Linggadjati was een feit. cn
de berichten uit Holland over de beslis
sing van de Tweede Kamer namen den
laatsten twijfel weg. Java en Nederland
waren het eens: Wat kon de Groote
Oost nog doen?
„Nothing succeeds more than success",
en het succes der Republiek heeft groo-
ten indruk gemaakt. Zelfs heeft de be
volking van een deel van Noord-Celebes
(Gorontalo) en bloc geweigerd om aan
de conferentie in Den Pasar mee te
doen. Gorontalo neemt een zuiver non-
coöperatieve houding aan en wenscht
als een deel der Republiek te worden
beschouwd. Dan is er nog de infiltratie
vanuit Java die een week vóór de of-
ficieele opening der conferentie tot de
afkondeging van den staat van oorlog in
Zuid-Celebes heeft geleid. Waarbij men
niet moet vergeten, dat op Java 45.000
inwoners van Celebes voor de republi-
keinsche propaganda beschikbaar zijn.
Dit alles leidde er toe. dat de Groote
Oost sinds Malino veel „republikein -
scher" worden moest. Dit kwam zoowel
tot uiting in de terminologie der spre
kers als in den krachtigen aandrang tot
officieele erkenning der rood-witte vlag
en van „Indonesia Raya" als volkslied.
In Djocja kan men meer dan tevreden
zijn
Naast de unanieme aanvaarding van
Linggadjati was het tweede punt, dat
vrijwel alle sprekers naar voren brach
ten, de eisch van „100 gelijkwaardig
heid". Men wilde baas zijn in eigen huis,
en vooral niet minder baas dan de Re
publiek in haar gebied zal zijn. Er bleek
een wijdverbreid wantrouwen, dat de
„koloniale status" in den een of ande
ren vorm tóch blijven zou, een vrees voor
voortdurende inmenging van Nederland
in staatszaken, die men allemaal zélf
regelen wou.
Zoo was de conferentie reeds vóór de
officieele opening hevig geschrokken van
een opsomming van 40 overheidsbe-
voegdheden die niet aan den staat Oost-
Indonesië zouden worden overgedragen.
Terwijl iedereen zich warm maakte voor
de eenheid van geheel Indonesië, zij het;
ook op federatieven grondslag, zag men
niet direct in dat vele zaken nu eenmaal
centraal geregeld moeten worden, wil de
VjS. van Indonesië als zoodanig sterk
zijn. Een waschlijst van 57 dingen, waar
over de staat wèl alles te zeggen krijgt,
moest door het secretariaat worden ge
publiceerd om den critici duidelijk te
maken, dat hun wantrouwen lichtelijk
ongegrond was.
AFSCHEID VAN NEDERLAND.
Aan den anderen kant bleek naast al
le haast om den staat in elkaar te zet
ten en den wil om alles zelf te doen,
bij vele sprekers een zekere angst voor
de verantwoordelijkheid. Het is immers
duidelijk, dat De Groote Oost niet be
schikt over voldoende menschen met al
le capaciteiten, noodig om het geheele
bestuur zoo maar ineens over te nemen.
Het viel dan ook niet te verwonderen,
dat kapitein Tahija van de Zuid-Moluk-
ken, die de rij van sprekers opende, al
direct een beroep deed op de Indo-Euro-
peesche groep om „toe te treden tot ons
midden en een der onzen te zijn". Dit
beteekent immers - aldus Tahija - dat
de Indonesiche groep van lntellectuee-
len met zooveel honderd procent zal toe
nemen, en dat het proces van de ont
wikkeling van Indonesië naar zelfstan
digheid ten zeerste wordt versneld. De
Indo-Europeaan Glaproth, afgevaardig
de van Zuid-Celebes, accepteerde de uit-
noodlging, daaraan toevoegende, dat de
belangen van zijn groep „hier. en niet in
Europa" liggen.
Volgens den heer Glaproth staan do
Indo-Europeanen aan den vooravond
van een afscheid van het Nederland
sche volk, „hetgeen deze groep wel
iswaar met weemoed stemt, doch
haar zeker niet weerhoudt".
In hoevere deze spreker de gevoelens
der Indische Nederlanders vertolkte, valt
moeilijk te beoordeelen. Zijn verklaring
baarde nogal opzien, maar raakte al
spoedig op den achtergrond bij het aan
snijden van de andere specifieke pro
blemen van den Grooten Oost, waarover
meer in een volgende brief.
UIT DE OMSTREKEN.
KATWIJK AAN ZEE.
Lenteklokjes De 6de uitvoering van
Lenteklokjes werd onder leiding van
mej. Riek Meijering in de Kapel gehou
den. De groote zaal was geheel bezet.
Medewerking verleende de heer Hemd
Welbooren, bas-bariton; aan den vleu
gel begeleidde de heer Piet Uiterlinden.
De heer A. Lamain opende met gebed
en sprak een inleidend woord.
Wederom was het een genoegen dit
koor van groote meisjes en dames te
hooren. Zuiver van toon werden de 16
zangnummers van het programma ge
zongen. Begonnen werd met „Eeere zij
aan God, den Vader", driestemmig be
werkt door Piet Uiterlinden,
Zeer mooi klonk „Moederke alleen"
van Em. Hullebroeck, met de enkele
stemmen, afgewisseld met het koor. Dit
lied werd aan 't einde van den avond
op verzoek nog herhaald. Ook mag in
't bijzonder vermeld worden .Prins
Lente" van Hendr. van Tussenbroek.
Zeer gewaardeerde medewerking ver
leende de heer Henri Welbooren. Deze
bas-bariton zong afwisselend met het
koor een zevental zangstukken en oogst
te een telkenmale welverdiend applaus.
De begeleiding van den heer Piet Ui
terlinden aan den vleugel was in goede
handen.
Het slotnummer van het koor was het
bekende „Jubelkoov" van G. F. Handel.
Aan mej. Meijering werden bloemen
aangeboden. Deze kan met voldoening
op deze zeer goed geslaagde uitvoering
terugzien.
De heer Lamain bedankte dan ook
met hartelijke woorden allen, die mede
gewerkt hadden en sloot met dankge
bed.
Voorzitterswisseling Jong Hervormden.
Dit afscheid en deze Installatie had gis
teravond plaats ln de Kapel, die geheel
bezet was. Medewerking verleende het
Herv. Kerkkoor, dirigent de heer L. Haas
noot.
De heer J. Hoeve liet zingen Gezang
32 1 en 3, las Phlllppensen 2 118 en.
ging voor ln gebed. Toen het bestuur van
do Jonge Kerk mij vroeg, aldus spr., om
de leiding van dezen avond op mij te
nemen heb lk dat gaarne aanvaard. Het
ls mij n.l. als oud-secretaris der J. K. een
vreugde geweest met u, ds. van Harten,
samen te werken. Deze samenwerking ls
er één geweest, die nimmer is verstoord.
Ze was allerhartelijkst. De J. K. heeft ge
voelens van dankbaarheid voor wat u voor
haar zijt geweest en gevoelens van teleur
stelling en leed, dat gij weggaat. Van het
eerste oogenblik, dat we u als voorzitter
begroetten, waart ge één onzer. Ruim 5
Jaar lang hebt ge op den bok gezeten en
het oude en het Jonge paard gemend. En
het ging u voortreffelijk af. Nu geeft ge
straks de teugels over, om u mede op den
bok van het Delftsche karos te zetten. Dat
go daarheen gaat, heeft ons verwonderd.
Ge hebt lang niet het allermooiste beroep,
dat u ln deze Jaren ls aangeboden, aan
genomen, niet de mooiste pastorie. Maar
ge gaat weg, omdat de nood u ls opgelegd.
Het doet de J. K. leed, dat u weggaat,
maar het verheugt haar, dat u Juist naar
Delft gaat. Onder uwe leiding zijn de Jong
Hervormden actieve leden der Kerk ge
worden. Wij noodigen u uit om ln de
toekomst eens met de J. K. van Delft
ln ons midden te zijn. Spr. eindigde met
te zeggen: vergeet niet ln Delft de stra
lenbundels van het Evangelie te laten
schijnen op het kruis van Jezus Christus.
Namens de Jong Hervormden werd aan
ds. en mevr. van Harten als aandenken
een prachtig schilderij aangeboden.
Ds. van Harten bedankte hartelijk, ook
namens zijn vrouw voor dit geschenk. Hij
haalde eenlge herinneringen uit de af
geloopen vijf Jaren op en gaf nog eenlge
wenken aan de Jong Hervormden nl.
actief te wezen, studiezin en contact
houden met elkaar en de wijkpredikanten.
Ds. van Harten installeerde nu als
voorloopig vooraltter ds. H. A. Jellema.
Na een toespraak zei spr., „God zegene u
en de J. K. van Katwijk aan Zee".
Ds. Jellema wilde het voorloopig voor
zitterschap op zich nemen, en sprak de
aanwezigen nog stichtelijk toe
De heer Hoeve deelde mede, dat de
kerkeraad besloten heeft dat als er een
6de predikant beroepen zal worden, één
der predikanten zich speciaal zal belasten
met het Jeugdwerk.
Het Herv. zangkoor zong afwisselend
eenlge gezangen. Nadat door allen gezon
gen werd Ps. 72 11, sloot ds. Jellema
met dankgebed, waarna staande het Jong
Herv. Ued werd gezongen.
Na afloop bestond er gelegenheid om ds.
en mevr. van Harten tot afscheid' de hand
t© drukken.
KATWIJK.
Burgerl(|ke Stand Geboren: Corne
lls, z. van J. W. v. d. Velden cn J. J.
van Ellk; Jacob, z. van J. v. DulJn en K.
v. d. Plas; Jacob, z. van J. v. d. Bent en
A. v. Duijn; Neeltje A., d. van J. Haas
noot en C. v. d. Plas; Johannes J., z. van
A. v. Leeuwen en C. Korpolshoek; Janke,
d. van J. de Graaf en E. v. d. Weg; Ja-
coba, d. van J. Dekker en A. Haasnoot;
Allda W., d. van W. v. d. Plas en H. v.
d. Bent.
HuwelijksaangiftenA. Groen en A.
Peeman; F. J. v. Llngen on W. Ouwe-
hand; J. van DuUn en P. Ouwehand; H.
Klok en A. v. RbUn; J. v. d. Plas en G.
v, d. Plas.
Huweiyken: M. O. v. d. Bent en A. J.
v. d. Plas.
Overleden: C. Schaap. 79 J.. wedn. van
K. v. DuUn; N. Molenaar, 64 J.. geh met
W. StUger; D. v, d. Plas, 94 J., geh. met
N. v. Dullvenvoorde; B. C. Varkevisser. 3
mnd., z. van C. Varkevisser en J. Hellen-
berg; B. J. Lamboo, 04 J. geh. met L.
Zwanenburg: I. Ouwehand. 46 J. geh. mot
J. v. Riln.
LISSE
Hulp aan Hongarije De zes kerkera
den der Prot. kerken stelden een comité
samen dat de Llsser bevolking wil opwek
ken. tot steun aan Hongarije, zoowel in
den vorm van duurzame levensmiddelen
als financleele gaven.
Indertijd heeft Boedapest ons land ge
steund met gaven, nu Hongarije er slecht
aan toe is, is het onze beurt om chris
telijke naastenliefde te toonen. Zaterdag
18 Januari zal een groote Inzameling wor
den gehouden.
OEGSTGEEST
De Berllcummers komen weer! Na
het groote succes, dat de Berllcumsche
tooneelgroep eenlge maanden geleden ln
Oegetgeest behaalde met opvoeringen van
Antoon Coolen's tooneelstuk „Kinderen
van ons volk", wil deze groep ons opnieuw
van haar tooneeltalenten doen genieten
door Zaterdag 11 en Zondag 12 Januari
as. een uitvoering te geven van het stuk
van Kees Meekel „De Nar"
SASSENHEIM
Expositie en propaganda Roode Kruis
Voor het Ned. Roode Kruis zal al
hier Zaterdag een propaganda-dag wor
den gehouden; hieraan is een verloting
verbonden, waarvoor de schooljeugd
verschillende voorwerpen heeft gemaakt
en de winkeliers nuttige artikelen heb
ben afgestaan.
Een en ander werd in de Burgerzaal
geexposeerd, en met genoegen werd ge
constateerd dat met weinig materiaal
toch nog wel wat moois en aardigs ge
maakt kan worden. De expositie was
druk bezocht,
VOORHOUT
Raadsvergadering De raad zal in
openbare zitting bijeen komen op Don
derdag 16 Jan. '47 a.s, des nam. 3 uur.
De voornaamste punten op de agenda
zijn:
Bespreking van eenlge schetsplannen,
voor den bouw van 4 middenstandswo-
ningen aan de Heerenstraat; Voorstel
van een tijdelijke toelage van 10 procent
van het salaris aan het personeel in
dienst der Gem.; Voorstel tot vaststel
ling van de verordening op de heffing
van een vermakelijkheidsbelasting.
AGENDA
VRIJDAG:
Stadszaal: L.K.K. „Voor allen". Piano
concert Fania Chapiro. 8 uur nam.
ZATERDAG:
Leidsche Volkshuis: Filmvertoonlnf
„Texel de parel der waddeneilanden".
4 uur.
