Mannen van de Groote Oost
hebben haast
PANDA EN DE MEESTERDIEF
Maar dr. Van Mook wilde eerst zekerheid
Het Leidsch Dagblad
Radio-programma
Kerkelijk Leven
Veilingomzetten in het
Westland stegen tot bijna
f 60 millioen.
De omzetten van de twaalf veilingver
eenigingen in het Westland. bedroegen
in het laatste vredesjaar 1939 totaal der
tien millioen gulden.
Dezelfde vellingen hebben over het af-
geloopen jaar een omzetcijfer bereikt
van bijnazestig millioen gulden.
Het is wel een zeer abnormaal bedrag
dat bereikt werd; gedurende de oorlogs
jaren steeg de omzet reeds sterk; in
1943 was deze tot f. 30.316.984 geklom
men.
Veilingen, zooals die te Poeldijk en
Honselersdijk, welke onder normale om
standigheden nog geen twee millioen
omzet hadden, bereikten thans een cij
fer van resp. rond f. 9 millioen en f. 7
millioen.
De aanvoeren ter veiling zijn dit jaar
wel zeer groot geweest; doch de abnor
male prijsstandaard is toch wel de voor
naamste oorzaak van het enorme om-
zetbedrag.
Dat sinds 1945 het omzetcijfer met nog
plm. f. 15 millioen is gestegen, vindt me
de oorzaak in de omstandigheid, dat ook
alle producten nu ter veiling komen.
Dat de verhoogde omzet, niet beteekent
een gelijke verhoogde inkomsten voorde
tuinders is te begrijpen. Niet alleen de
sterk gestegen uitgaven, doch ook het
feit dat men niet in staat is de bedrijven
voldoende te onderhouden, oefenen een
nadeeligen invloed uit op den gang van
zaken.
Passagiers van de
„Weltevreden" waren boos.
ZIJ MOCHTEN NIET NAAK BATAVIA.
Aneta meldt uit Batavia:
De passagiers van de „Weltevreden",
die te Batavia thuishooren en vallen on
der de groep van de z.g, „in Indië ge-
wortelden", zijn te Tandjong Priok aan
gekomen, maar waren zeer teleurge
steld, toen hen werd medegedeeld, dat
zij naai' Soerabaja moesten doorvaren,
omdat Batavia een gesloten stad Is. Het
ministerie van Overzeesche Gebiedsdee^
len had hen beloofd, dat zij naar Ba
tavia konden terugkeeren. Men heeft
echter geheel over het hoofd gezien, dat
Batavia een gesloten stad is. Deze me-
dedeeling gaf aanleiding tot felle pro
testen en uitroepen van verontwaardi
ging. De Indonesiërs van de „Weltevre
den", van wie enige met Nederlandsche
vrouwen gehuwd zijn, reisden voor het
meerendeel naar Solo.
Een vertegenwoordiger van de repu
bliek ging aan boord om de reis voor te
bereiden en den gezagvoerder Oosting
dank te brengen voor de uitnemende
zorgen, aan de Indonesiërs betoond.
VERKEERSBEVEILIGING OP
DE WEGEN.
Naar aanleiding van een verzoek van
de K.N.A.C. om ter beveiliging van het
verkeer vooral bij duisternis en mist we
derom tot het doen aanbrengen van
bermplankjes langs de wegen over te
gaan, deelden vele beheerders van Rijks
wegen mede, dat voor zdoveel de huidi
ge materialenpositie dit mogelijk maakt
spoedig tot plaatsing van nieuwe berm
planken langs de rijkswegen zal worden
overgegaan. Aan de wegverbruikers
wordt medewerking verzocht de berm
plankjes te ontzien. Voor wat de pro
vinciale wegen betreft, zullen de provin
cies Groningen en Zeeland eveneens
overgaan tot het weder doen plaatsen
van deze plankjes. De provincie Fries
land is van oordeel, dat bermplankjes
weliswaar beter zichtbaar zijn dan kant-
steenen, doch door aanrijding spoedig
worden vernield; en dat zij den weg een
minder fraai. n.l. druk, aanzien geven.
Men geeft daar voorkeur aan kantstee-
nen; bij wegen langs kanalen en in
bochten kunnen volgens Gedeputeerde
Staten van Friesland beter bermplank
jes worden geplaatst. Ook de provincie
Noord-Holland acht bermplanken niet
wenschelijk. zoowel met. het oog op de
kosten als uit aesthetische overwegin
gen, maar zal alle zorg besteden aan de
geleiding langs de wegen.
WEEKOVERZICHT.
Medegedeeld door het K.N.M.I. te de Bilt
Het krachtige Russische hooge-druk-
gebied breidde, ondanks de groote de
pressie-activiteit den Atlantischen
Oceaan, zich steeds verder in Zuidweste
lijke richting over het Oostzeegebied,
Scandinavië, Duitschland en het Noord
zeegebied uit. Het is. in verband hier
mede te verwachten, dat de vorst, welke
reeds enkele dagen geleden juist tot over
het Noord-Oosten van ons land tijdelijk
doordrong, zich thans van het Noord-
Oosten naar het Zuid-Westen over het
land zal uitbreiden en later langzaam in
beteekenis zal toenemen.
De burgemeester had
30 costuums.
DOOR BRAND VERRADEN.
Ambtenaren van den C.C.D. te Alk
maar hebben proces-verbaal opgemaakt
tegen den burgemeester van het dorp
Stompetoren (gemeente Oterleek), den
heer J. Pos, wegens het voorhanden
hebben van textielgoederen anders dan
voor eigen gebruik. Vorige week werd
de boerderij van den heer Pos, „De drie
Koningshoofden" grootendeels door
brand verwoest. Op den zolder werden
o.m. 30 costuums, 4 winterjassen en ver
scheidene andere textielgoederen ont
dekt, gedeeltelijk door het vuur aange
tast en voorzien van prijskaartjes ten
name van den Alkmaarschen winkelier
Cloeck. Tegen dezen laatste is eveneens
proces-verbaal opgemaakt wegens het
verzwijgen van voorraden, die bij de
inventarisatie opgegeven hadden moeten
worden.
Den Haag rond de
Jaarwisseling.
OP ZOEK NAAR EEN
BURGEMEESTER.
(Van onzen Haagschen correspondent)
In normalen tijd draait de ambtelijke
machine rond Kerstmis en Nieuwjaar
ettelijke toeren minder dan gebruikelijk:
Departementen en Volksvertegenwoordi
ging blazen wat uit van de ingespannen
begrootingsbehandelingrijksinstellingen
en bureaux, daarvan afhankelijk, ver
ademen mee. Als men daar in de eerste
dagen des jaars binnenstapte, kon het
wel gebeuren, dat men vrijwel niemand
op zijn plaats trof. Nieuwjaarswenschen
werden gewisseld; toespraakjes gehou
den; ververschingen rondgediend; de
periodieke promoties druk besproken; en
vooral in de hoogere regionen was men
vol van de talrijke recepties, die nog tot
diep in de maand wei-den gehouden.
Natuurlijk is dat nu niet alles verdwe
nen. Maar er heerschen op de bureaux
in toenemende mate soberheid en effi
ciency; en de ingespannen arbeid van
regeering en parlement overladen het
ambtenaren-apparaat met werk. De ach
terstand moet worden ingehaald, den
oorlogsgevolgen het hoofd geboden: de
opbouw eischt den vollen inzet. Het is
daarmede in de practijk nog niet tot de
resultaten gekomen, die zoo hard noo-
dig zijn. Ook Den Haag zelf kan daar
over meepraten. De oorzaken daarvan
zijn herhaaldelijk ln het licht gesteld.
Maar de voorbereidende werkzaamheden
zijn onverpoosd voortgezet en de ten
toonstelling der Haagsche opbouwplan-
nen van architect Dudok van Heel geeft
daarvan getuigenis.
Intusschen is de man, die daartoe den
grootsten stoot gegeven heeft, burge
meester De Monchy, wegens het berei
ken van de leeftijdsgrens als hoofd der
gemeente afgetreden. En zoo zitten wij
met een vacature. Het is een der hoogste
posten in het land. het burgemeesters
ambt van Den Haag. dat hèei andere
eischen stelt dar. dat in Amsterdam en
Rotterdam, voornamelijk door zijn con
tact met de diplomatieke wereld. Na
tuurlijk zijn er lieel wat gegadigden, en
even natuurlijk zijn er enkele geschikte
figuren, die ec-hter weinig voor een be
noeming gevoelen; er zijn supporters
voor een bepaalden candidaat; en er zijn
lieden, die met den vinger op de stem
bus-resultaten den post voor een be
paalde partij opeischen. In deze delicate
aangelegenheid van raadplegen, polsen,
onderhandelen, is het ongewenscht nu
reeds namen te noemen. Men mag ver
wachten, dat de belangen van stad en
land boven persoonlijke en partijpoli
tieke strevingen zullen praevaleeren.
1947 brengt vrij gedistilleerd.
MAAR VERMOEDELIJK PAS
IN OCTOBEBt
Het opschrift zal wellicht velen en
thousiast stemmen, meenend, dat de slij
ter of winkelier hem nu weer minzaam
zal verwelkomen met: „en hoeveel zal
het wezen, meneer?"
Zoover is het nog niet. Het alcohol
rantsoen bedraagt deze maand zooals
wij onlangs hebben meegedeeld 100
pet. op basis van den omzet van 1939.
Februari wordt het percentage 115, en
geleidelijk zal dit worden verhoogd
zoolang totdat de distributie haar be
teekenis verliest. Vermoedelijk zal dat in
October zijn misschien wat vroeger,
misschien wat later; doch in elk geval
zullen we den volgenden Oudejaars
avond vrij zijn te kooper. wat en hoeveel
we willen. Nog even moed en den
drankhandelaar te vriend houden!, zoo
schrijft do „Nieuwe Crt.".
Den Pasar, 15 December 1946.
(Van onzen specialen verslaggever)
Toen Cornelis Houtman in 1597 in In
dië kwam. vond hij nergens een gast
vrij onthaal, behalve op Bali Zijn be
zoek aan Bali was het eenige lichtpunt
in het sombere relaas van deze eerste
reis. De uitgeputte bemanning knapte
er heelemaal op en toen de vier sche
pen na vele weken het anker lichtten,
bleken twee leden van het gezelschap
te zijn gedeserteerd, In Holland was,
naast het vinden van den weg naai
den Oost, de ontdekking van dit „pa
radijs" een sensatie van den eersten
rang.
Maar het was ten slotte om de zoete
winsten te doen, en specerijen vond men
op Bali niet. Zoo raakte het paradijs in
de vergetelheid, om pas ruim 3 eeuwen
later opnieuw te worden ontdekt. Dit
maal door de touristen, die Bali sinds
1930 als bijzondere attractie op de recla
mebiljetten der reisbureaux zagen staan.
De aanraking tusschen de eeuwenoude
Hindoe-Javaansche cultuur, zooals die
alleen op Bali was blijven bestaan, toen
de elite van Oost-Java hier haar tce>
vlucht zocht na de komst van den
Islam, en die van het moderne Westen,
is voor eerstgenoemde niet direct be
vorderlijk geweest.
De beroemde Balineesche schoone
leerde haar bovenlijf bedekken, omdat
dit volgens Westersche begrippen nu
eenmaal zoo hoort. Jongelui zitten hout
snijwerk te verkoopen bij, het moderne
hotel, en vragen er behoorlijke prijzen
voor in de Maleische (of, zooals het te
genwoordig heet: Indonesische) taal,
niet alleen omdat men hen anders niet
verstaat, maar omdat zij zelfs geen Ba
iineesch meer kennen. De jonge Baliër
draagt een pyjama, bezit een electrische
zaklantaarn en rijdt op een fiets.
BALI IS EEN PARADIJS.
En toch is Bali nog steeds een para
dijs. De gedelegeerden van de Groote
Oost, vertegenwoordigers van de Neder-
landsch-Indische regeering, journalis
ten, fotografen, PTT-menschen en ty
pisten, die ruim 200 in totaal
sinds eenige dagen het Bali-hotel be
volken, zijn het er allen over eens. Wij
kunnen er bovendien een beetje over
oordeelen, omdat het wachten op den
heer Van Mook voor de officieele ope
ning der Den Pasar-conferentie gele
genheid te over biedt voor het bekijken
van volk en land.
Men geniet al als de Douglas-DC3, vijf
uur na het vertrek uit Batavia, boven
Bali's Westkust komt. Omgeven door de
diep-blauwe zee ligt daar een bergland,
dat langzaam overgaat in uitgestrekte
sawah's, waartusschen een groep kokos
palmen plots een dorp veronderstellen
doet. De kust is grillig en rijst vaak steil
omhoog: goede havens zijn er niet.
Van de door palmen omgeven vlakte,
die als vliegveld dienst doet, brengt een
auto u in een half uur naar Den Pasar,
In Januari geen extra tabak.
De verwachtingen In de rookerswereld
zijn hoog gespannen. Dit jaar wordt het
rantsoen geleidelijk opgevoerd tot het
medio '47 verdubbeld zal zijn. Aanvanke
lijk worden extra bonnen aangewezen,
aldus de „N. Crt.". Het ligt. echter niet
in het voornemen reeds deze maand
extra bonnen aan te wijzen, zoodat onze
hoop op Februari is gevestigd
HAAGSCH POLITIECOMMISSARIS
MET VERLOF.
De Haagsche commissaris van politie,
belast met de leiding van de recherche,
de heer N. D. B.. heeft op advies van
het hoofdcommissariaat verlengd Kerst-
verlof genomen.
Dit advies is gegeven, omdat tegen
dezen commissaris een nieuw zuiverings-
onderzoek is ingesteld, terwijl het ver
moeden bestaat, dat zijn gedragingen in
een bepaalde zaak tijdens de bezetting
onjuist zouden zijn geweest, waardoor
leden van illegale organisaties slacht
offers van den Sicherheitsdienst zouden
zijn geworden. In hoeverre dit vermoe
den juist is kan, hangende het onderzoek
door den procureur-fiscaal ingesteld en
hangende dat ingesteld door de politie-
zuiverlng, nog niet worden vastgesteld.
Het advies om met verlof te gaan, het
geen dus geen schorsing beteekent, is,
naar wij vernemen, niet van justitie of
zuivering uitgegaan.
waar het door de KPM gebouwde Bali-
hotel thans geheel is ingericht ten be
hoeve van de conferentieleden met een
eigen post- en telegraafkantoor, spe
ciale telefoonverbindingen met Makas
sar en Batavia, enz
De conferentie tot vorming van den
staat De Groote Oost alias Oost-Indo-
nesië zou hier op 7 December geopend
worden door den luitenant-gouverneur-
generaal Dit ging niet door. daar het
weinig zin had de nieuwe „negara" op
touw te zetten zoolang het basis-accoord
met de republiek nog in de lucht bleef
hangen. Om de gedelegeerden, die niets
voor uitstel voelden, echter niet al te
zeer teleur te stellen, ging dr Hoven,
algemeen regeerlngs-commlssaris voor
Borneo en de Groote Oost. naar Den
Pasar om hier op 7 December vast in-
formeele besprekingen te openen. Men
was hiermee al gauw uitgepraat.
De mannen van De Groote Oost
hebben haast en willen zoo snel mo
gelijk hun staat in elkaar timmeren.
Het is altijd de griet van de buiten
gewesten geweest, dat hun belangen
werden achtergesteld bü die van
Java. En nu vreest men weer op het
tweede plan te komen. Zoodat een
der groote mannen van De Groote
Oost, de Baliër Soekawati, betoogen
ging, dat zijn staat niets te maken
had met Linggadjati en gevormd
moest worden onafhankelijk van de
al- of niet-goedkeuring door Ne
derland van het ontwerp-accoord
met de republiek.
Dit standpunt is natuurlijk bezwaar
lijk te handhaven, daar het uiteindelijk
gaat om de organisatie van de Veree-
nigde Staten van Indonesië en dit moei
lijk kan geschieden zonder toestemming
van het Nederlandsche parlement. Maar
het was teekenena voor de stemming
onder de menschen van De Groote Oost,
voor wie hernieuwd uitstel weinig aan
trekkelijk was.
Inmiddels zat er weinig anders op dan
zich neer te leggen gij het besluit van
dr. Van Mook om eerst zekerheid te
hebben omtrent de houding van het Ne
derlandsche parlement ten opzichte van
Linggadjati alvorens in Den Pasar spij
kers met koppen te slaan. Zoodat de
conferentie thans mets anders heeft te
doen danBali te zien!
De Baliër is, in tegenstelling met Ja
vaan of Soendanees, een geboren kun
stenaar met een natuurlijken aanleg voor
dans, tooneel en beeldhouwwerk, die
men zelden elders vinden zal. Voor den
kunstliefhebber is het een eldorado hier,
vooral «nu men ook veilig het binnen
land in kan gaan. Ongeveer een maand
geleden werd de laatste groep opstande
lingen omsingeld en verrast. Zij vochten
zioh dood, hetgeen hier op Bali traditie
is, waarbij wonder boven wonder aan
Nederlandsche zijde geen enkel slacht
offer viel. Onder degenen, die op het
slagveld achterbleven, trof men zes Ja
panners aan.
Uit den aard der zaak worden ook in
Bali de oorlog en zijn gevolgen aan den
lijve gevoeld. De rijst wordt gedistri
bueerd, hetgeen heel wat zeggen wil
voor dit eiland met den meest ihtensie-
ven rijstbouw ter wereld, dat vroeger
een export-overschot had van 8000 ton
's jaars. Er is een tekort aan kleeding
en een teveel aan geld omdat men
daar vrijwel niets voor koopen kan.
Maar al is er dan in de afgeloopen
jaren veel verwaarloosd, er is niets
vernield. De tallooze tempels zijn
blijven staan en hier leeft de Baliër
zich uit in zijn muziek, zijn dans en
zijn offerfeest. En wat mij betreft,
heeft De Groote Oost geen haast.
MARKTBERICHTEN.
LEIDEN, 3 Jan. 1947. Veemarkt. Aan
gevoerd 2 fokstieren: 1 slachtotier; 32
kalf- en melkkoeien 400800. vlug; 61
varekoeien 250550, vlug; 100 vette
koeien; 20 pinken; 54 nuchtere slachtkal-
veren; 100 vette schapen; 128 weidescha-
pen 4090, mat; 100 mestvarkens 2090,
mat; 269 biggen 1020, mat; 13 paarden;
veulens: 197 bokken en gelten 1060,
mat.
Kaasmarkt. 3 Jan. 1947. 1 raptij. Geen
noteering.
De krant voor iedereen.
Uit de Raadzaal.
EEN ONBEVREDIGENDE
INTERPELLATIE.
Een interpellatie betreft in algemee-
nen zin een actueel onderwerp, dat reden
geeft tot gegronde critiek, zoodat een
betere oplossing dient te worden nage
streefd.
Zoo voldeed derhalve de interpellatie
van Dijk in den Leidschen Raad wel aan
de algemeen gestelde normen. Zij betrof
een actueel onderwerp de regeling der
huisvesting er was reden tot crïtiek,
en een betere regeling ïou gaarne wor
den geaccepteerd!
De behandeling dezer interpellatie,
waarmede het gemeente-leven in de
Sleutelstad werd besloten in het afge
loopen jaar, kon ons echter maar heel
weinig voldoen en volmondig zijn wij
het met den heer Van Weizen eens, dat
de behandeling dezer toch zoo gewich
tige materie beneden de maat bleef.
Interpellant verloor zich in een reeks
„gevallen", waarvan de beoordeeling voor
den raad practisch onmogelijk was. daar
zij nauwelijks in het geding werden ge
worpen, zoodat zelfs wethouder Jonge-
leen, die zich heeft uitgesloofd om ze op
den voet te volgen, daarin niet geheel
kon slagen.
Voor zoover de opgeworpen „gevallen"'
echter van twee zijden werden belicht,
gaven zij o.i. het volgende beeld: onge
twijfeld zijn er door het Huisvestings
bureau fouten gemaakt, doch van cor
ruptie is geen sprake. Evenmin van op
zettelijke nalatigheid of poging daartoe.
Zelfs niet van „vrienden-diensten" of
moedwillige bevoordeeling van catego
rieën of personen.
Het eenige dat is vast- te stellen, is,
dat de meer dan precaire situatie in
zake de huisvesting, geleid heeft tot het
maken van fouten, die noodwendig in-
haerent zijn aan alle menschenwerk en
daarnevens nog tot enkele ernstiger ver
gissingen, als gevolg van den noodtoe
stand, die er heerscht.
Zoo en zoo alleen moet het oordeel
zijn van lederen, niet bevooroordeelden
toehoorder.
De interpellant verloor teveel uit het
oog, dat het bureau te kampen heeft
met noodtoestanden, grootendeels be
halve door het schreeuwend gebrek aan
woningruimte, mede veroorzaakt door de
tegenwerking, waarop het bureau aller-
wege stuit, daar ieder als het ware met
hand en tand zijn eigen woningruimte
tegen lederen „aanval" verdedigt en er
in dit opzicht van sociaal gevoel totaal
geen sprake is, behalve het belijden
daarvan met den mond!
Hier moesten fouten worden gemaakt,
onverschilling, wie de leiding heeft; het
kon niet anders. De vraag is zelfs ge
wettigd, of men niet meer dan tevre
den mag zijn, dat er geen grootere fou
ten zijn gemaakt, zoodat er in tegen
stelling tot de geleverde critiek alle re
den is tot lof!
Verloor interpellant zelf zich in zijn
„gevallen" aan maatgevoel, erger maak
ten het daarop volgende sprekers, zoo
dat de critiek het karakter begon aan
te nemen van wantrouwen in de geste
van het bureau. Het ergste maakte het
wel de heer Frohwein. die den slechten
smaak had het feit in herinnering te
brengen, dat de leider van het bureau
voor een zuiveringscommissie was ge
weest. waarop de heer Van Weizen af
doende repliceerde, terwijl de voorzitter
bovendien zeer terecht naar voree
bracht, dat met een uitspraak van zoo*a
commissie een dergelijke aangelegenheid
finaal is afgeloopen!
Ziet men. hoe tijdens de interpellatie
in den raad de gemoederen reeds warm
liepen de wethouder vergat zich een
oogenblik zelfs, doch erkende dit rui
terlijk! Dan verbaast men zich toch
wel over het feit, dat men den leider
van het bureau, die iederen dag opnieuw
met erger op humeur en zenuwen wer
kende akkefietjes heeft te doen, gebrek
aan tact durfde verwijten.
Wanhopig was opnieuw, hoe vele le
den van den raad zich blijkbaar weer
moesten doen hooren. zonder een enkel
nieuw woord toe te kunnen voegen aan
het reeds opgemerkte. Met gevolg, dat
de interpellatie ruim vier uren in be
slag heeft genomen en er zoodoende we
derom een tijd- en geldverspilling heeft
plaats gevonden, die niet genoeg gelaakt
kan worden!
En het resultaat? Als er iets onbe
vredigend mag heeten, dan wel de af
loop. Allereerst werd op aandrang van
den fractie-leider van de P. v.d. A„ den
heer D. van Dijk, een motie aangeno
men dat er geen reden tot wantrouwen
was in het bureau, een motie, die zeker
op haar plaats was, al meende de heer
Wilmer, dat er alleen maar critiek was
geleverd. Zelfs met algemeene stemmen!
Blijkbaar werd de zedelijke moed ge
mist. om ronduit voor zijn meening uit
te komen
Of was dit volgens den stelregel:
het doel heiligt de middelen? De P. v,d.
A. had zich immers vastgelegd aan deze
combinatie: eerst een motie van geen
wantrouwen, dan pas een beslissing in
gunstigen zin over de voorgestelde com
missie van advies, die nu naast het huis
vestingsbureau zal komen.
Eveneens met algemeene stemmen
werd daarop tot deze commissie beslo
ten. Bij een motie Schüller, die den in
terpellant een dergelijk voorstel af
snoepte door diens onoplettendheid, of
moeten we zeggen, diens nog niet vol
doende bekendheid met de gewoonten
van den raad? Hhad hij zijn aanvrage
tot de interpellatie ook niet gericht tot
B. en W., terwijl deze tot den raad ge
richt moest zijn?
Feitelijk is er overigens alle reden om
zich af te vragen, of instelling van zoo'n
commissie op zichzelf geen motie van
wantrouwen is
Er zal nu wel zoo'n commissie komen,
al Is de voorzitter, waarvan de beslis
sing afhangt, daartoe niet verplicht. Of
we de gemeente daarmede mogen feli-
citeeren betwijfelen we ten zeerste. O.i.
is het niet aan twijfel onderhevig, of
vele urgente zaken zullen daardoor wor
den getraineerd, daar het bureau en
dat is vanzelfsprekend! er weinig
voor zal voelen, belangrijke zaken voort
aan zonder deze commissie af te doen.
Het moge democratisch klinken, zoo'n
commissie van advies uit de burgerij, het
betreft in het onderhavige geval aange
legenheden. waar soms de grootste spoed
is geboden en verlies in dit opzicht be
teekent sociaal verlies en weegt dikwerf
zwaarder dan een fout van tot dusver
gemaakt kaliber!
VOOR ZATERDAG 4 JANUARI.
Hilversum I (301 M KRO. 8.15-
50: gevarieerd morgenconcert: 9.05-
45: opgewekte muziek; 10.1510.45:
Henrietta v. d. Brink zang; 11.0011.45:
radio-ziekenbezoek; 12 0312.30: Rot-
terdamsch Plillh. Ork.; 12 3012.55: Me-
tropole Orkest; 14.00—14.15 en 14.2i
1500: Klaas van Beeck; 15.15—16 00: Wat
Hugo Wolf ons te zeggen heeft: 16.00
16.30: Trio: 18.0018.15: Wiener Bohème
Orkest: 18.1518 30: Journalistiek over
zicht door Paul de Waard; 19.1519.45:
hoorspel ..Buffalo Bill"; 20.30—21.00:
lichtbaken; 21.0022.00: vroolilk pro
gramma; 22.0022.40: verzoekprogram
ma; 22.4022 50: causerie door mr, dr. J.
d. Ven; 23.2024.00: laat sympho-
nisch concert.
Hilversum II (415 M.) VARA 8.15—
9.30: gramofoonmuz.; VPRO. 10.00
10.20: morgenwlidlng door ds. J. Zuur
deeg; VARA 10.3511.00: Ems Oudenho
ven. plano; 11.0012.00: voor de contl-
nu-bedrijven; 12.0012.30: Johan Jong,
orgel; 12.3513.00: populaire Wijsjes van
heden: 13.3014.15: kamermuziek; 14.30
15.30: omroepkamerorkest; 16.25
17.00: Ramblers; 18.4519.00: vraagge
sprek tusschen A. Degenaar (arts) en J,
G. Mieremet uit Wassenaar (wlcchelroe-
delooper) over aardstralen; VPRO 19.30
•19.45: voor de rijpere Jeugd: VARA
20.1521.30: „En nuOké"; 21.30—
21.45: socialistisch commentaar door K.
Voskuil; 21.45—21.55: Llllle Lindroth
zingt; 21.5522.30: st-afmuzlek A'dam-
sche politie; 22.3023.00: hoorspel „Lord
Mountdrago" naar D. Somerset Maughan
23 15—23.30: hobby-hoek; 23.30—24.00
huisbioscoop.
FEUILLETON
Roman door Winston Graham
10)
Andrews stond met verbazingwek
kende snelheid op, als men ten minste
zijn zwaar figuur in aanmerking nam.
Wat heeft die man nu meer dan veer
tien dagen in Italië gedaan? Schijnbaar
vergezelt hij alleen maar een dame naar
Garda, die met vacantie is. Maar hij
sluipt om den anderen dag met zijn di
verse secretarisseri door het land: in
Milaan, in Turijn, in Genua. En die
juffrouw laat hij maar zitten. Ik heb
overal informaties naar hem ingewon
nen.
Ik heb vandaag iets ontdekt in
deze aangelegenheid. De oudere man zat
een paar seconden genoeglijk aan zijn
pijp te trekken. Het leek alsof hij een
zakelijke kwestie wilde bespreken.
Von Riehl onderhandelt met een stuk
of wat kopstukken uit de industrie en
de economie. De regeering heeft hem
hierheen gestuurd om de inlichtingen
uit Italië te controleeren en rapport uit
te brengen over den toestand van de
Italiaansche oorlogsproductie. Maar
voornamelijk stel ik mij voor over
de meeest noodzakelijke levering van
grondstoffen en vervangingsmiddelen.
Dat had ik me wel zoo ongeveer
gedacht.
Dwight richtte zijn matten, kleurloo-
zen blik op mij. In het Nabije Oos
ten gaat de zaak binnenkort aan het
rollen, dr. Mencken. Italië moet nu iets
flinker aanpakken. Geheel Duitschland
verwacht dat. Maar het slijtage-proces
in dezen oorlog is zeer groot en Italië
is van zijn vroegere markten afgesne
den. Ook hapert er wat in de oorlogs
productie en de aanvulling van men-
schenmateriaal. Die meneer Von Riehl
is naar Italië gestuurd om de huidige
productie precies onder de loupe te
nemen en te kunnen zeggen wat er
werkelijk aan mankeert. Tegen het eind
van zijn verblijf, dat is volgenden Dins
dag, zal hü de wetenschappelijke con
ferentie onder leiding van professor
Brayda bijwonen. Dat is feitelijk maar
bijzaak voor hem De nazi's buiten zijn
verblijf in Italië waarschijnlijk alleen
maar uit, omdat zü zich dan een ande
ren vertrouwenspersoon kunnen bespa
ren. Zoo zit de zaak in elkaar, voor zoo
ver het my bekend is.
Dank u, zei ik. Ik voel mij aanmer
kelijk verlicht, nu ik weetv wat er van
mij wordt verwacht. Weet u, waar de
ontmoeting zal plaats hebben?
In de groote onderzoekingslabora
toria. die bij de Faroni-fabrieken be-
hooren.
Aha, ik we»-t waar dat is.
Hoe is het met uw geheugen ge
steld? vroeg Andrews.
Het is niet bijster goed, voor zoover
het de meeste belangen aangaat.
Maar voor bijzonderheden op uw
gebied, vooral wetenschappelijk, bedoel
ik?
O, wat dat betreft is het niet
slecht.
Kijk eens, ze zullen u wel toestaan
een paar notities te maken. Maar het
zal er veel van afhangen, hoe Boninl
tegenover u staat. Ten slotte bent u zijn
secretaris en u kunt dus niet doen, waar
u zin in heeft. Hebt u ervaring van fo
tograf eeren?
—"■Helaas niet veel.
Andrews blies spijtig een rookwolk
tusschen zijn dikke lippen uit. Jam
mer. We hebben namelijk een paar al
leraardigste instrumentjes, die niet te
onderscheiden zijn van een gouden hor
loge. Je trekt even het horloge uit je
zak om te kijken hoe laat het ls en
klik
Nee viel Dwight in, we moeten
maar tevreden zijn als we dr. Mencken's
mededeelingen ontvangen. Dat andere
zou licht ontdekt kunnen worden, als
het door onervaren handen gebeurde.
En daaronder zou niet alleen dr. Menc
ken te lijden krijgen, maar ook kapitein
Bonini zou ons niet meer van nut kun
nen zijn. Nee, ouwe jongen, zoo is het
welletjes.
Hij begon weer te hoesten en stond
op. om een andere houding aan te ne
men. Dat had echter geen onmiddellijk
resultaat en de aderen op zijn bruin
glanzend voorhoofd zwollen sterk op.
Het was niet zoo heel moeilijk om te
begrijpen, dat dit hoesten veroorzaakt
werd door een longaandoening.
Vervloekt, zei hij, waar was ik ook
weer gebleven? O jaOver die
camera
Chloor of phosgeengas? vroeg ik.
Hij staarde mij aan, als om zich te
vergewissen, dat hij goed gehoord had.
Phosgeen, zei hij toen. Thiepval,
negentienhonderd zestien. Ik had hee
lemaal vergeten, dat u een heel knap
doctor in de scheikunde bent.
O, zoo erg knap ben ik niet. Het
was niet zoo moeilijk om dat te her
kennen.
Andrews had geen acht geslagen op
de wending in het gesprek. Hij nam er
ook ternauwernood aan deel, toen wij
verder gingen. Weet u, waar de Fon-
damenta Vittorio ligt? vroeg hij mij.
Niet precies. Ergens hier in de
8). Panda stapte achter Joris Goedbloed
aan het café binnen. Hij wist niet goed
wat hij doen moest, want hij vertrpuw-
de hem helemaal niet. Maar hij had
honger en dorst en dat was een on
prettig gevoel,
groette Joris. „Een glas melk voor dit
knaapje en voor mij een pintje bier.
Hoe gaan de zaken? Gaat uw nering
naar wens?"
„Goeie dag" zei de klant die voor het
buffet stond. De zaken gaan naar wens,
7,Goedemiddag, eenvoudige lieden 1" dank je. Zie je dit koffertje naast me?
Dat zit vol met geld! Vanmorgen zaten
er nog veters en knopen in en nu heb
ik alles al verkocht! Ja, ik mag niet
mopperen!"
Panda zat aan een tafeltje zijn melk
te drinken en hoorde het gesprek. „Dat
loopt weer verkeerd!" dacht hij.
I buurt.
Hij veegde de sigareaasch weg, die op
zijn mouw gevallen was en vervolgde:
In de richting van het arsenaal. Ka
pitein Bonini woont op nummer 5.
Zorgt u, dat u morgen om elf uur bij
hem bent. Hij verwacht u. Noemt u uw
naam, maar verzwijgt u de reden van
uw komst, tot hij zelf verschijnt. O ja,
en het zou wel goed zijn, als u morgen
avond nog eens hier kwam, laten we
zeggen om ongeveer zes uur. Intusschen
laat u uw pas maar hier. U kunt heel
goed zonder dat ding, als u de andere
papieren maar bij u heeft. Ik zal zor
gen, dat u een visum voor Zwitserland
krijgt.
Ik keek op. Moet ik de terugreis
volgens een andere route maken?
Andrews strekte zijn hand uit naar
het document en bekeek het nauwkeu
rig.
Als het mogelijk is om het anders
in te richten, dan niet, zei hij. Maar
toch willen wij hiermee geen risico loo-
pen Als er iets verkeerd gaat, dan is
Zwitserland het dichtstbijzijnde neutrale
land. Misschien hebt u heplemaal geen
gelegenheid om aan de Zwitsersche
grens te komen. Maar als het u toch zou
gelukken, dan zou het u toch erg teleur
stellen, als men u er niet binnen liet.
Ongeveer tien minuten later stond ik
weer buiten, in den nacht, in het zachte
maanlicht. Langzaam liep jk terug naar
mijn hotel. Nu wist ik dus, wat ik had
willen weten en ik had de twee hoofd
agenten leeren kemien, die „alles voor
bereid" hadden. Nu moest ik dus alleen
nog den ongenietbaren kapitein Bonini
ontmoeten. Ik verheugde mü er niet be
paald op. Ook tot Andrews en Dwight
voelde ik mij niet bijzonder aangetrok
ken. Oppervlakkig bekeken, beviel de
majoor mij het beste; toch was het nog
te vroeg om een oordeel te vellen. Mis
schien kwamen er in de toekomst meer
mogelijkheden om mij een juist beeld
van deze beide mannen te vormen. Het
eerste gevoel van teleurstelling was ge
bleven. Als er maar één van hen beiden
zooals kapitein Brown was geweest. Ik
voelde, dat ik hèm overal gevolgd zou t
zijn; aan zijn leiding zou ik mij zonder Y®1} Southampton naar Batavia; Joh
bedenken hebben ovevf^pfyevpn Oldenbarneveldt 1/1 te Amsterdam
oeaenxen neooen overgegeven. mjj. Oceaan Medan, 24/12 van Port
1 Said naar Amsterdam; Lao Medon, 26/12
(Wordt vervolgd) te Batavia.
Ds. D. J. v. Brumraen Overleden Te
Driebergen is ln den ouderdom van 84
Jaar overleden ds. D. J. v. Brummen, em,
predikant der Chr. Geref. Kerk.
Ds. v. Brummen werd 15 Febr 1862 te
Dordrecht, waar zijn vader predikant was.
geboren. HIJ was aanvankelijk ln den
boekhandel werkzaam en kwam eerst op
gevorderden leeftijd tot het predikambt
in de Chr. Geref. Kerk, die hij tevoren
als ouderling diende. In 1919 aanvaardde
hl) zijn aimbt te Alphen a. d. Rijn. Hij
diende de gemeente van Boskoop en van
1924 tot aan zijn emeritaat ln 1940 die
van Driebergen. Ds. v. Brummen heeft de
Chr. Geref. kerk ln tal van depurtaatoehap
pen gediend. Ook ln de Staatk. Geref.
partij nam hij een vooraanstaande
plaats in.
Dr. A. de Bondt Dr. A. de Bondt,
predikant bij de Geref. kerk van 's-Gra-
venhage-We&t (voorheen te Leiden) is
van Schiphol naar Curacao vertrokken,
zulks ln opdracht van zijn kerkeraad ln
verband met aldaar gerezen moeilijkheden.
De Gerefop Curacao behooren tot de
Geref. kerk van •s-Gravenhage-West,
waarvan zij een wijk vormen. Hun pre
dikant, ds. H. W. Kroeze, ls predikant
vt_i de Geref. kerk van 's-Gravenhage-
Wes*.
Ned. Hcrv. Kerk Beroepen te Aalst
A. Baal's, cand. te Gorlnchem, te O. en W.
Blokker c.a. L. A. F. ReddinglU6 te Poor-
tugaal, te Dirksland P. v. d. Berg te Wa
penveld; te Nljbroek A. M. Lindenburg te
Koekange. te HeMevoetoluts G. de Leeuw
te Sleseuwijk. Aangenomen naar Overdin-
kel H. v. Doorn te Maasbommel; naar
Hoorn (EvangG. J. Bljlsm» te Gaast-
meer; naar Amsterdam D. Broers te
Schiedam. Bedankt voor Nijkerk (Evang.)
J. G. Panhulse te Druten-Leeuwen; voor
Hlndeioopen H. F. Meijer te Vierhuizen-
Zoutkamp; voor Poeder ooy en-Loeveste ln
drs. J. C. Hooykaas te Amemudden.
Waalsche gemeenten Aangenomen
naar Delft R. F. Ie Gras te Nijmegen.
Geref. kerken Beroepen te Almelo
(vac, G W. Rljksen) J. Nawijn te Avereest.
naar Monster G. J. Hoytema te Smllde. die
bedankte voor Stadskanaal (vac. H. Zand
bergen); naar Vedsen-Beverwijk (als
evang. pred.) A. Schweitzer te De Steeeg
Bedankt voor Oldekerk Joh. Knol te
Horn hu iz en-K 1 oosterburen
Chr. Geref. Kerk Tweetal te Almelo
B. v. Smeden te Kampen en P. Westerloo
te Thesinze,
Evang. Lutli. Kerk Beroepen te Ede
W. F. ten Rouwelaar, Herat. Evang. Luth.
pred. te Amsterdam.
SCHEEPSBERICHTEN.
Aalsum, RotterdamBritsch-Indië, pas
seerde 31/12 Gibraltar; Alphard, 30/12
van Bahla naar Rotterdam; Colytto, 31/12
van Newport (News) naar Londen en Rot
terdam; Govert Flinck, 31/12 v. Lorenzo
Marques te Beira; Hellenic (charter), Rot
terdamOost Azië. 30/12 van Genua; It-
tersum, 31/12 van Montevideo te RJo de
Janeiro; Jan Steen, VancouverRotter
dam, 2/1 te Antwerpen; Kartwljk, Rotter
damHuelva, passeerde 1/1 20 uur Oues-
samt; Jobshaven, 3/1 10 uur v.m. van de
Ivoorkust te Amsterdam verwacht: Luna,
29/12 van Curacao naar Guanta; Oksywie
(charter), Rotterdam,Genua, passeerde
.30/12 Dungeness; Plato. 28/12 van La
Guaira te Curacao; Prins Willem van
Oranje, 31/12 van Jaffa te Dublin; Slo-
terdljk, RotterdamJava, passeerde 2/1
6 uur Flnlsterre; Sfolder, 29/12 van Cu
racao naar Barranquilla; Westerdam,
30/12 van Rotterdam te New York.
K.N.S.M. Dundee, 30/12 van Barce
lona naar GancMa; Caribia. 30/12 van Ko
penhagen naar Amsterdam; Aldebaran,
31/12 te Amsterdam; Ornen, 31/12 te
Rotterdam: Bessa. 31/12 te Amsterdam;
Rlta, 1/1 te Amsterdam; Kemphaan, 1/1
te Amsterdam; Carmel TJelJ, 1/1 van Rot
terdam naar Tanger; Vlnga, 31/12 van
Barcelona naar Valencia; Gudrun, 31/12
te Lissabon; Venus, 31/12 van Algiers
naar Gibraltar; Stureborg 1/1 Ouessant
gepasseerd; Marita, 31/12 St. Thomas naar
La Guaira; Prins Willem 4, 1/1 te Para
maribo; Deo Duce. 1/1 van Odense naar
Kopenhagen.
HollandAfrlka-Lijnen Kedoe. 29/12
Dakar gepasseerd; Luckenbach, 31/12 te
Lorenzo Marques; Govert Flinck, 31/12" te
Beira; Phaex 2, 1/1 te Amsterdam.
Mij. Nederland Singkep, 28/12 van
Basra naar Karachi; Rottl. 28/12 van
Chester naar New Means; Ta wall, - 29/12
van Basra naar Colombo; Oranje. 30/12
