Een nieuwe verschijning
in het Universitaire leven
Naclit-express
De aanvaarding van
Linggadjati.
DE BRITSCHE ROL Iï INDONESIË.
Aneta meldt uit Batavia, dat officleele
Republikeinsche kringen in het alge
meen van oordeel zijn, dat de stem
ming in de Tweede Kamer de lucht
aanmerkelijk heeft gezuiverd- Men
neemt aan, dat dit ook een zeer gunsti-
gen invloed zal hebben op de onverant
woordelijke elementen, die op het oogen-
blik onrust veroorzaken en bestand noch
basis-overeenkomst ernstig opnemen. Zij
zullen hieruit kunnen zien, dat het met
de ontwerpovereenkomst ernst is en dat
beide zijden dienovereenkomstig zullen
moeten handelen, aldus genoemde krin
gen.
In toonaangevende regeeringskringen
te Batavia werd aldus Aneta, de uit
spraak der Tweede Kamer met groote
voldoening ontvangen.
In zijn radiorede zei Bevin, toen hij
sprak over de goede diensten, welke de
Britsche ervaring %an de zaak van den
wereldvrede heeft bewezen, het vol
gende:
„Ik wijs alleen maar op, Nederlandsch
Oost-Indië, waar het Britsche staats
manschap, in den persoon van twee
mannen lord Inverchapel en lord Kil-
learn zijn diensten en ondervinding
ter beschikking stelde tot het bevorde
ren van een overeenkomst tusschen de
Nederlanders en de Indonesiërs.
Deze overeenkomst, welke thans door
de Nederlandsche Staten-Generaal is
goedgekeurd, beteekent een opbou
wende bijdrage tot de pacificatie van
een uitgestrekt gebied. Deze overeen
komst heeft het stof van den oorlog
doen optrekken en zal een uitzicht
van hoop en vooruitgang openleggen
voor vele millioenen Zuid-Oost-Azia-
ten, die aldus in staat worden gesteld
hun plaats in de moderne wereld in
te nemen".
0
De ontwerp-overeenkomst is aanvaard
door een te Djogja gehouden bijeen
komst van de Indonesische vakvereeni-
gingen, waarop afgevaardigden aanwe
zig waren van 26 organisaties, vertegen
woordigend 750.000 arbeiders.
Beperking van den treinenloop
INGRIJPENDE BEZUINIGING
NOODZAKELIJK.
Naar wy, vernemen zijn de Ned.
Spoorwegen genoodzaakt ten gevolge
van de schaarschte aan brandstoffen,
een aantal treinen te laten uitvallen.
Dit zal vrijwel uitsluitend het ver
keer op het electrische net betreffen,
omdat speciaal de electrische centrales
zich beperkingen zal moeteD opleggen.
Het aantal, dat niet meer zal
ryden, zal 20% van het totaal be
dragen.
Het publiek wordt verzocht, zich zoo
veel mogelijk van reizen te onthouden,
speciaal vóór en tijdens de Kerstdagen.
Waarschijnlijk zal deze beperking we
ken, wellicht enkele maanden moeten
duren.
HET NIJPENDE „TOGA-PROBLEEM".
Sedert den oorlog bestaat In ons land
een „toga-probleem", dat uiteraard een
kleine categorie ambtsdragers omvat,
doch dat desalniettemin nijpend ge
noemd mag worden.
Vooral de pas afgestudeerde advoca
ten zitten met de toga-moeilijkheid. De
Haagsche balie heeft er nog een extra
probleem bij: hier brandde nl. tijdens
het bombardement op 3 Maart 1945 het
Paleis van Justitie uit. waardoor circa
450 toga's, zoowel van advocaten als le
den van rechtbank en gerechtshof in
vlammen opgingen.
Naar een firma, die zich gespeciali
seerd heeft in het vervaardigen van deze
ambtskleedij, ons mededeelde, is de
Ned. industrie thans weer in staat in het
grootste deel der behoefte aan toga's te
voorzien. Weliswaar is er nog geen grein,
dat vervaardigd wordt uit kemels- of
geitenhaar, wol en katoen, doch men be
schikt weer over „mohair luster" en an
dere dunnne zwarte stof.
De predikanten en professoren, kort
om allen wier toga met fluweel wordt
afgezet, staan er evenwel minder gun
stig voor, aangezien er nog geen fluweel
is Voor de rechters is het vooruitzicht
iets beter, omdat hun ambtsgewaad is
afgezet met zij, dat zij het in beperk
te mate nog leverbaar is.
Wat de witte beffen betreft, eveneens
een onmisbaar onderdeel van de ambts
kleedij, is de toestand ook iets beter.
Deze worden gemaakt van „shirting",
en witte keper, stoffen die er gelukkig
zy het eveneens beperkt zijn.
De Fransche begrooting.
De Fransche begrooting van inkom
sten voor de eerste drie maanden van
het komende jaar is gisteren door de
Nationale Vergadering met 530 tegen 60
stemmen aanvaard. De inkomsten wor
den geraamd op 137 milliard franc Za
terdag had de Nationale Vergadering de
begrooting van uitgaven ad 135 milliard
aanvaard Philips, de minister van fi
nanciën, verklaarde, dat thans, bij een
ln balans gebrachte begrooting, de om
standigheden gunstig waren voor een
verlaging van het prijsniveau, doch dat
men zich toch geen illusies moest
maken.
De aardbeving in Japan.
De enorme aardbeving en vloedgolf,
die groote gebieden van centraal en
Zuid Japan hebben geteisterd, hebben
ongeveer 1.100 slachtoffers geëischt, 500
dooden en 600 gewonden. Naar schatting
zijn 5.000 gebouwen verwoest, 5 000 be
schadigd en ontelbare andere onder
water geloopen
Ingezonden Mededeeling
Bij Ruwe Handen
t Ruwe huid. Ruwe lippen
PUROL 30 et. ^u/Khdi/n
met meer crème-karakter, daarom
geliefd door de vrouw. Doos 40 ct.
JEAN PICCARD WIL
„HOOGER OP".
De in Zwitserland geboren ballonvaar
der professor Jean Piccard heeft het
plan opgevat te pogen tot op een hoog
te van dertig kilometer in de stratosfeer
door te dringen. Hij wil deze poging
ondernemen in Juni aanstaande en
daartoe gebruik maken van een „drui-1
ventrosballon", welke is samengesteld
uit 57 aparte ballonnen, aldus heeft het
Amerikaansche departement van marine
bekend gemaakt. Prof Jean Piccard is
een broer van den beroemden Zwitser-
schen stratosfeer-vorscher professor
August Piccard, die in een ballon tot
op een hoogte van zestien kilometer is
gekomen. Prof Jean Piccard wil op zijn
ballonvaart de werking van natuurkun
dige en chemische wetten op groote
hoogte onderzoeken. Het huidige hoog
te-record per ballon staat op naam van
Albert Stevens en Brvil Anderson, die
in November 1935 een hoogte van twee-
en-twlntig en een halven kilometer be
reikten.
EISCHEN VAN AMERIKAANSCHE
VAKVEREENIGINGEN.
De vakvereenigingen, aangesloten bij
het CJ.O. (Congres of Industrial Orga
nisations), ln Amerika, hebben bij Ame
rikaansche gerechtshoven verzoeken in
gediend, waarin meer dan 374 millioen
dollar wordt geëischt voor „portal to
portal" betaling (betaling voor den tijd,
die op den grond van de maatschappij
op weg naar en van het werk wordt be
steed) en voor schade.
PROTEST-TELEGRAM
NIJVERHEIDSONDERWIJS.
Het Ned. Verbond van directies en
leerkrachten bij het Nijverheidsonder
wijs heeft het volgende telegram ge
zonden aan den*minister van O. K. en
W.,: „Het personeel der Nijverheids
scholen, ontstemd en diep teleurgesteld
door de achterstelling bij de collega's
van het Lager Onderwijs, verzoekt met
de-' meesten nadruk vóór 15 Januari
een ultkeerlng, gelijk aan een maand
salaris. als voorschot op nieuwe salaris-
regeling.
RADIOLUISTERWEDSTRIJD VOOR
„FONDS NOODGEBIEDEN".
Op Tweeden Kerstdag.
Op Tweeden Kerstdag wordt via Hil
versum 1, van 22.0022 20 uur, een
luisterwedstrijd uitgezonden onder den
titel: „Welken tak van sport zag het
Kerstmannetje?". De opbrengst, komt
geheel ten goede aan het" Fonds Nood-
gebieden, dat de leniging der maat
schappelijke nooden in onze zwaarge-
troffen gebieden beoogt. Meer dan dui
zend prijzen worden uitgeloofd, wo.
fietsen, eenige honderden entree-biljet
ten en abonnementen voor eerste klas
voetbalwedstrijden, schoenen, gramo-
foonplaten, schaatsen, boeken en huis
houdelijke voorwerpen.
De inzending der oplossingen kan ge
schieden per briefkaart aan het „Fonds
Noodgebleden", Paleisstraat 1, Den Haag
Op deze briefkaarten moet, behalve de
normale frankeering, ten minste 40 ct.
aan postzegels bijgeplakt zi^n.
Frankrijk zal Indo-China
niet opgeven.
HEVIGE STRIJD LOSGEBARSTEN.
In het geheele Noordelijke gedeelte
van Fransch Indo-China vallen de
troepen van de republiek Vietnam de
Fransche garnizoenen aan. In Hanoi,
waar de vijandelijkheden begonnen, ver
loren de Franschen 5(f dooden en 150
gewonden. Ook een nog niet vastgesteld
aantal Europeesche burgers is gedood of
wordt vermist. Het garnizoen van Vinh
(in de omgeving van Hanoi) heeft ge
capituleerd na een ultimatum der Viet-
namsche strijdkrachten, om een massa
slachting onder de bevolking te voor
komen.
Een officieel Fransch communiqué
deelt mee, dat de strijd overal op
groote schaal woedt. In Hanoi is de
positie der Fransche troepen na hevige
gevechten verbeterd. De Vietnam-sluip-
schutters vuren echter nog uit talrijke
huizen en hebben htet postkantoor nog
in hun bezit. Medegedeeld wordt, dat
de Fransche troepen in dezen strijd, die
zich tot 80 KM. ten Zuiden van Hanoi
uitstrekt, zware verliezen nebben gele
den. De Europeesche sector van Tong-
king, de hoofdstad van de provincie
Hanoi, is geheel in Fransche handen.
Léon Blum, de Fransche premier, zal
heden in de Assemblée een verklaiing
afleggen over den kritieken toestand
in Indo-China Moutet. de Fransche
minister van Koloniën, verklaarde, dat
Vietnam de overeenkomst met Frank
rijk, waarin bepaald werd dat de repu
bliek 10.000.man onder de wapens mag
houden, onder gezag van den Franschen
generalen staf, geschonden heeft. Hij is
per vliegtuig naar Indo-China vertrok
ken. De rechtsehe Fransche bladen noe
men Ho Tsji Minh, den Vietnamschen
president, voormalig afgevaardigde van
de Derde Internationale te Moskou, een
„beroepsopruier". Maurice Schumann
schrijft in „l'Aube" onder den titel
.Frankrijk zal geen afstand doen", dat
deze aanslag een laatste waarschuwing
is tegen „zwakheid en overgevoelig
heid".
Rond Franco-Span je.
BRITSCHE AMBASSADEUR TE
MADRID TERUGGEROEPEN
De Britsche regeering heeft sir Victor
Mallet, ambassadeur te Madrid, in
structie gegeven Spanje te verlaten,
zoodra hij zijn persoonlijke zaken heeft
geregeld.
Dinsdag zal de ambassadeur vertrek
ken Ook de Spaansche ambassadeur
te Londen is teruggekeerd!
Een krijgsraad te Madrid heeft het
doodvonnis uitgesproken over twee
Spanjaarden, die er van beschuldigd
worden als leiders van guerilla-troepen
te zijn opgetreden. Een derde die even
eens guerilla-strijdkrachten zou hebben
aangevoerd, en zijn vrouw werden tot
gevangenisstraffen van respectievelijk
20 en 8 jaar veroordeeld
Deze vonnissen moeten door den ge
westelijken militairen bevelhebber nog
bekrachtigd worden.
Britsche, Fransche en Amerikaansche
vertegenwoordigers woonden het pro
ces bij.
Minister Spaak tevreden. JJe Wer]i-Studeilt i
Spaak, de Belgische minister van bui-
tenlandsche zaken, verklaarde tegenover
de pers, dat hij over het algemeen zeer
tevreden is over de werkzaamheden van
de V.N welke hij heeft geleid Hij legde
er den nadruk op, dat men ditmaal con
crete resultaten heeft kunnen boeken,
hetgeen niet steeds het geval is geweest
bij dergelijke bijeenkomsten.
Met betrekking tot de Spaansche
kwestie was Spaak van oordeel, dat de
beslissing van de VN. in elk geval een
moreele afkeuring van het Franco
regiem inhield, hoe gematigd deze be
slissing in haar bewoordingen ook zijn
mag.
„De beheersovereenkomsten zijn zon
der groote wijzigingen goedgekeurd" al
dus merkte de minister op.
Betreffende het vraagstuk der ont
wapening aarzelde Spaak niet te ver
klaren, dat de aangenomen resolutie een
nieuwe stap vooruit beteekent in de be
trekkingen tusschen de volkeren. An
derzijds zal het recht van veto niet meer
te duchten zijn vanaf het oogenblik. dat
het nieuwe lichaam in staat zal zijn
werkelijk toezicht uit te oefenen op de
ontwapening. Dit nieuwe organisme zal
niet onderworpen zijn aan het gezag
van den Veiligheidsraad, zooals dit
thans het geval is. In elk geval, zoo
voegde Spaak nog aan zijn verklaringen
toe, koesteren wij de hoop, dat de ont
wapeningspogingen, die tijdens de pe
riode tusschen beide oorlogen mislukten,
thans met succes zullen worden be
kroond.
DUITSCHE VONNISSEN.
Voor het eerst zijn thans Duitschers
door Duitschers gevonnist wegens mis
daden tegen de menschheid tijdens het
Naziregime. De hoofdbeklaagde uit dit
proces te Frankfurt, dr. Friedrich Men-
necke, directeur van een inrichting voor
zwakzinnigen te Eichberg, werd ter dood
veroordeeld. Zijn assistent, dr. Eugen
Walter Schmidt, die aan het hoofd
stond van de kinderafdeeling van dit
gesticht, kreeg levenslange gevangenis
straf, omdat hij' verantwoordelijk was
voor den „genadedood" van honderden
Duitsche kinderen. Verscheidene ver
pleegsters en assistenten, die te zamen
met de doctoren terecht stonden, wer
den veroordeeld tot gevangenisstraffen
varieerend van 4 tot 8 jaar. (United
Press)
SCHILDERIJEN-VERVALSCHING
IN FRANKRIJK.
De Parijsche politie heeft op Mont-
pamasse in hechtenis genomen een
Egyptischen schilder Georges Khoury
Coïimene. Na een nauwgezet onderzoek
was gebleken, dat Coumene de vervaar
diger is van vier valsche schilderijen
van Matisse, zeven van Picasso, drie
van Renouafd, twee van Marie Lauren-
cin, drie van Duchy, een van Bonnard
en vier van Boldini.
Coumene gaf als verklaring, dat hij van
meening is dat de moderne schilder
kunst in verval-is geraakt en dat hij
had willen aantoonen, dat het talent
van moderne schilders kan wedijveren
met dat der groote meesters.
Militaire activiteit op negen fronten
Geen verbetering sinds het
„bestand".
De militaire situatie in Indonesië
heeft nog geen wending ten gunste ver
toond sinds den wapenstilstand en de
parafeering van het accoord van Ling
gadjati. aldus UF. Sedert 3 November
verstrekte het Nederlandsche leger
iederen dag rapporten over den mili
tairen toestand.
Daarnaast valt op te maken, dat
er militaire activiteit is op negen ge
vechtsfronten, waarbij artillerie, mor
tieren, handgranaten cn machinege
weren te pas komen, en zelfs zwaar
den en speren. Sinds 1 Dec. zijn 29
Nederlanders in den srtyd gesneu
veld.
Volgens een woordvoerder van het
Nederlandsche leger te Medan was Su
matra langen tijd de ernstigste haard
van onrust. Het ongeregelde Indonesia
sche leger Laskar Rajat. kon er niet
toe gebracht worden, de vijandelijkhe
den te staken, totdat een gemengde
militaire missie, waarvan de Indonesi
sche minister van Defensie Sjarifoedin
deel uitmaakte, gelijk bekend, de de-
macatielijn vaststelde- Nadien is het
betrekkelijk rustig geweest. Ook in Pa-
dang en eenigermate in Palembang zijn
demarcatielijnen vastgesteld, nadat daar
in de af geloopen weken schietpartijen
en andere schermutselingen hadden
plaats gegrepen
Op Java lagen de steden Batavia,
Buitenzorg, Semarang en Soerabaja in
de frontlijn, en de woordvoerder ver
klaarde dat zich hier geregeld botsin
gen tusschen patrouilles voordeden. In
die gebieden werden zuiveringsacties
uitgevoerd, toen de Indonesiërs nu en
dan in het Nederlandsche gebied bin
nendrongen. Er sneuvelden daarbij 54
Indonesiërs.
Een overzicht van de rapporten toont
aan, dat op Celebes 400 Indonesiërs zijn
gesneuveld, terwijl velen gevangen wer
den genomen. Bij Makassar werd op 11
December de staat van beleg afgekon
digd.
Het Indonesische leger verstrekt geen
dagelijksche communiqué's. Ongeregel
de rapporten en een woordvoerder van
dat leger, benevens berichten van het
persbureau Antara spreken echter van
„Nederlandsche agressiviteit".
In deze berichten wordt melding ge
maakt van het werpen van bommen in
dè omgeving van Medan, „hevige ge
vechten" bij Bandoeng, en acties uit
zee en lucht bij Semarang en Soera
baja. De Nederlandsche informatie
dienst heeft het gebruik van vlammen
werpers bij Semarang ontkend.
Het werk van het Studenten
werkbemiddelingsbureau.
De maatschappelijke positie van den
student is een vraagstuk met velerlfei
aspecten. De oorlogsjaren zijn aan deze
positie niet ongemerkt voorbijgegaan, en
daarbij zijn vele punten, die aanleiding
gaven tot critiek zoowel van burger
lijke- als studenten-zijde sterk gewij
zigd. Een van die punten is de financi-
eele draagkracht van de studeerenden,
die voor den oorlog uitgesproken groot
moest zijn om de lasten van een acade
mische opleiding te kunnen dragen.
Daarbij moet niet uit het oog worden
verloren, dat zulk een academische op
leiding inderdaad hooge kosten mee
brengt, niet alléén ten gevolge van de
kosten van de studentensamenleving
buiten wetenschappelijk terrein, het ge
zelligheidsleven. Ook de studie zelf ver-
eischte een financieele draagkracht,
waarover slechts een gering percentage
in den lande beschikte.
Een van de gevolgen van die omstan
digheden was, dat de selectie, wie wel
en wie niet voor studie in aanmerking
kwam, in hooge mate, ja voornamelijk
geschiedde op basis van materieele wel
varendheid en niet op basis van geeste
lijke en verstandelijke geschiktheid. Wel
is waar bestond het beurzensysteem
doch dit schonk slechts heel enkelen
een dikwijls nog maar geringe steun bij
materieele moeilijkheden, terwijl het
vaak afhankelijk was van toevallige om
standigheden, of men voor dezen steun
ln aanmerking kwam.
De oorlogsjaren hebben in het studen
tenleven een niet onaanzienlijke verso
bering veroorzaakt, die eenerzijds de
kosten van het gezelligheidsleven aan
merkelijk deed dalen, anderzijds het be
sef deed groeien, dat de student zijn be
voorrechte positie slechts in dank mag
aanvaarden en dien overeenkomstig de
plicht heeft zijn gaven tot volle ontwik
keling te brengen, dus hard te werken
mede ten bate van de gemeenschap.
Onder deze omstandigheden ware het
denkbaar dat van overheidswege gezocht
werd naar nieuwe wegen, om de mate
rieele mogelijkheid tot academische stu
die in overeenstemming te brengen met
de geestelijke en verstandelyke capaci
teiten der betrokkenen. Dat zij daartoe
vooralsnog niet is overgegaan: vindt
mede zijn oorzaak in de moeilijkheid,
een sluitend systeem daartoe te ontwer
pen dat een te groote toevloed van stu
denten ïiitsluit, aangezien dit in hooge
mate remmend zou werken op de aca
demische opleiding als geheel.
Dat de overheid echter geheel afzij
dig van het probleem bleef staan, werd
voor de Civitas van de Leidsche Uni
versiteit aanleiding om met eigen krach
ten pogingen in het werk te stellen, deze
materie aan te pakken. Hieruit werd de
„werk-student" geboren, die sinds enke
le maanden zijn intrede in het Leidsche
universitaire leven heeft gemaakt. En
zijn geestelijke moeder is het Studejiten-
Werkbemiddelingsbüreau.
WERKBEMIDDELING VOOR
STUDENTEN.
In September werd het initiatief ge
nomen tot oprichting van het Studen-
ten-Werkbemiddelingsbureau. De doel
stelling van deze door tien man gedre
ven organisatie was het zoeken van mo
gelijkheden, tot betaald werk voor min
vermogende studenten, die daarmede
een krachtigen financieelen steun zouden
verkrijgen, doch tezelfdertijd niet door
dit werk zoo in hun studietijd en in hun
voor de algemeene vorming noodzakleijk
geacht studentenleven beperkt zouden
worden, dat het doel: de mogelijkheid
tot academische vorming, door het mid
del onbereikbaar zou blijven. Uiteraard
leent zich daartoe niet ieder werk. Daar
bij hebben wij niet het oog op het ka
rakter van den arbeid, doch op den tijd
en de energie die het vordert.
Een eerste begin van slagen in de ver
wezenlijking dier doelstelling was gele
gen in het geven van bijlessen door stu
denten. ,In dit opzicht begaf men zich
eigenlijk niet op nieuw terrein, aange
zien het geven van bijlessen aan de
jeugd der middelbare en lagere scholen
eertijds ook reedsvrij geregeld voor
kwam. Dat de bemiddeling van het bu
reau thans werd ingeschakeld, heeft het
verschijnsel eenerzijds echter gestimu
leerd, anderijds in het 'n grootere waar
borg voor het peil, waarop deze lessen
staan.
Naderhand werd op allerlei ander ge
bied werkgelegenheid gevonden, zooals
FEUILLETON
Roman door Winston Graham.
3)
H'mU bent eigenlijk nog heel
jong, dr. Mencken.
Een en dertig.
Dat is niet oud, uw academische
loopbaan in aanmerking genomen.
Ik schudde het hoofd. Och het
komt er alleen maar op aan, of je
je tijd verknoeit of goed besteedt.
Hij leunde achterover, nipte aan zijn
whisky en keek mij in gedachten aan.
Zou het u erg verbazen om te
hooren, dat u van de ongeveer drie en
zeventig duizend Duitschers en Oosten
rijkers in dit land de eenige bent. dien
men na zijn vrijlating opnieuw geïnter
neerd heeft?
Ik begon onrustig op mijn stoel heen
en weer te schuiven. Waar wilde die
man heen? Wat had dit alles dan te be-
teekenen, als men mij niet verdacht van
vijandige handelingen tegenover En
geland? Had ik soms ooit iets gedaan,
dat door een verkeerden uitleg mij nu
ten laste kon worden gelegd?
De man tegenover mij keek mij onver
vaard aan en scheen mijn gedachten te
raden.
Dat werk, waar u nu mee bezig
bent, zei hij, is, als ik het goed begre
pen heb, zeer belangrijk voor ons land?
Ja ik werk aan een proefneming,
die ons in staat zou stellen om aloë-
afval voor onderzeebooten te verwerken.
Beschouwt u dat als een nationaal
belang van de eerste orde?
Ik draaide een beetje om de vraag
heen.
Ik begrijp u niet heelemaal. Al der
gelijke onderzoekingen zfjn in tijd van
oorlog van bijzondere waarde. De mijne
waarschijnlijk niet meer dan de andere,
maar ook niet minder. Als
Maar u zult zichzelf niet voor. la
ten we zeggen, twee of drie maanden
als onvervangbaar beschouwen? Voor
zoover ik weet, werken er nog andere
menscheh aan hetzelfde idee. Bijvoor
beeld professor Martin van de universi
teit te Edinburgh.
Wij spraken nu een oogenblik over
professor Martin en zijn experimenten,
waarop de officier mij plotseling verras
te met de vraag of ik goed op de hoogte
was met gifgassen.
Ik antwoordde, dat ik er wel wat van
wist, maar eigenlijk niet voor een expert
kon doorgaan, ondanks het feit, dat ik
aan de Londensche universiteit kort te
voren lezingën had gehouden over een
bepaald gas. in verband met de studie
der atoom-energie.
Laten we eens aannemen, viel de
man tegenover mij in de rede, dat u
tegenwoordig zou zijn bij het vervaar
digen en bij de proefnemingen met een
nieuw gas: zou u dan in staat zijn iets
over de samenstelling en den aard van
het gas te verklaren of over de eigen
schap, waardoor het nieuwe gas zich
onderscheidt van de bekende soorten?
Ik zette groote oogen op. Natuur
lijk, als ik zonder moeilijkheden toegang
tot het laboratorium kon krijgen-
Hij knikte en scheen tevreden te zijn
met mijn antwoord.
Nu, dan wordt het tijd, dr. Menc
ken. dat ik ophoud om de zaak heen te
praten. Mijn gevraag heeft u waar
schijnlijk een beetje van de wijs ge
bracht.
Dat moest ik inderdaad toegeven.
Hij legde zijn vingertoppen tegen el
kaar. Dr. Mencken, het is nog maar
een paar minuten geleden, dat u er zich
over geklaagd heeft, dat de regeering
geen vertrouwen heeft in uw vader
lands-liefde. ondanks hetfeit, dat u
een halve Engelschman bent. Wanneer
u hoort, wat ik u te vertellen heb. zult
u moeten toegeven, dat ons land een
onbegrensd vertrouwen in u stelt, al
thans wanneer u de verantwoording op
u wilt nemen.
Ik ben bereid alles te doen om weer
vrij te zijn.
Wacht u met uw toestemming tot
u mijn voorstel heeft gehoord. Het is
geen sinecure, die wij u aanbieden.
Ik luisterde dus aandachtig en begon
langzamerhand de bedoeling van het
onderhoud te begrijpen.
Mijn naam, zei de ander, speelt
geen rol. Brown, dat is voldoende. Ik
behoor tot de speciale afdeeling van het
Britsche Intelligence Department, de
S.I.D, Het gelukt ons nog beter aan de
schijnwerpers van de openbaarheid te
ontkomen dan onze collega's van de af
deeling Criminaliteit. Zijn oogen zoch
ten de mijne. Niet zoo lang geleden
kregen wij van het hoofd van onze
Noord-It-aliaansche organisatie een ze
ker bericht door. dat vergezeld was van
een verzoek om ondersteuning. Wij heb
ben de zaak eens overlegd. Die hulp kan
slechts geboden worden door één man.
Als deze man echter niet precies vol
doet aan bepaalde eischen, is het beter,
dat hij er heelemaal niet heen gaat.
Ik dronk wat van mijn whisky. Ik
voelde, dat ik een hartversterking noo-
dig had, want ik begon iets te begrijpen.
Ik neem aan. dat ik in zeker op
zicht aan de gestelde verwachtingen zou
voldoen.
De ander begon een beetje te lachen.
Toen werd hij weer ernstig.
Dat wil ik juist te weten komen.
Of u aan die speciale eischen kunt vol
doen. Onze jnan moet onvoorwaardelijk
te vertrouwen zijn en onder alle om
standigheden zijn mond kunnen hou-
1). Op een mooie dag .verleden zo
mer, kwam Panda de landweg af die
naar de stad leidde. Het was mooi weer,
de zon scheen en de vogels zongen en
hij voelde zich erg tevreden. Hij had
al een hele afstand afgelegd; waar hij
precies vandaan kwam weet ik niet,
maara Panda's wonen erg ver weg. Het
was dan ook geen wonder, dat hij hon
ger kreeg en een grote boom opzocht
om in de schaduw daarvan zijn boter
hammen op te kunnen eten.
Hij pakte zijn bundeltje uit, zette zijn
melkfles naast zich neer en begon aan
zijn maaltijd. En die smaakte hem zó
goed, dat hij niet merkte, dat er een
vreemdeling naderde en achter zijn
boom bleef stilstaan.
„Hm", bromde de vreemdeling Hij
zette zijn hoed iets schever, nam zijn
rotting onder zijn arm en staarde dro
merig naar de fles en de boterham
men.
den als de zaak goed afloopt maar
nog méér, als het eens verkeerd mocht
gaan. Hij moet zoo vloeiend Italiaansch
kunnen spreken, dat men hem voor een
Italiaan houdt. Indien het eenigszins
mogelijk is. moest hij ook Duitsch ver
staan en tiij moet bovendien Noord-
Italië goed kennen. Vóór alles echter
moet hij een prima scheikundige zijn.
En dat is de groote moeilijkheid.
Met een veelzijdige kennis van gif
gassen?
Precies.
Nog iets anders?
Hij moet eventueel gevaar durven
riskeeren. Aangezien wij ons in staat
van oorlog bevinden, is dat eigenlijk
vanzelfsprekend.
Ik probeerde mijn opwinding meester
te worden. Het was zulk een geweldig
voorstel dat ik maar niet ln een paar
minuten besluiten kon. Nog geen half
uur geleden was ik een geïnterneerde
buitenlander geweest, die er geen idee
van had, wanneer hij weer vrijgelaten
zou worden en nu was -daar opeens de
mogelijkheid om Engeland te dienen en
nog wel in dienst van den beroemden
Intelligence Service, wat heel wat méér
beteekende, dan dat men mijn verzoek
om in het leger opgenomen te mogen
worden, in overweging had genomen.
Wel is waar behoefde ik niet op hulp
of steun van kameraden te rekenen,
daar ik wel geheel op mijzelf aangewe
zen zou zijn. Een aantrekkelijk avon
tuur, dat mij, zooals het zich liet aan
zien. naar het buitenland waarschijn
lijk Italië zou voerendat was het
wat er vóór mi) stond, een avontuur met
al de lokkende bekoring van het onge
wone, maar ook met verborgen gevaren.
Waarom aarzelde ik nog? Of was het
beter nu meteen het voorstel van de
hand te wijzen dan naderhand jammer
lijk te falen in een voor mij zoo volko
men ongewone zending? Was ik in staat
deze opdracht op bevredigende wijze te
vervullen? Waar ik mij bovendien zorg
over maakte, was het feit, dat ik altijd
nog Oostenrijker was. Wanneer ik dus
in Italië gesnapt en niet dadelijk dood
geschoten werd, maar naar Duitschland
gestuurd, dan beteekende dat het eind.
Voor mijn geestesoog dook het beeld
van een concentratiekamp op en van
de moordenaars die er den scepter
zwaaien. Ik was nu toch al twee jaar in
Engeland. Maar het gebeurde nog dik
wijls, dat ik des nachts wakker werd.
(Wordt vervolgd)
b.v. voor meisjes-studenten huishoude
lijke werkzaamheden in gezinnen, waar
hulp ontbreekt, en het oppassen van
kinderen tijdens afwezigheid van de
ouder, voor mannel. Studenten adm.
werk in bedr, en kantoren, practisch
werk in fabr. en laboratoria. Daarnaast
zorgt het' bureau er voor, dat steeds ge
gadigden aanwezig zijn voor incidentee-
len arbeid, zooals hulp bij verhuizingen
en andere lichamelijke of geestelijke
werkzaamheden,
Het bureau heeft minimum tarieven
vastgesteld voor dergelijk los werk, n.l.
65 cent per uur. Uiteraard kunnen zich
allerlei karweitjes voordoen waarbij een
hoogere belooning behoort te worden
verstrekt, en ook hierop houdt het bu
reau toezicht
ALLES MOET WENNEN.
In dit begin-stadium van deze nieu
we instelling zijn er begrijpelijkerwijze
allerlei moeilijkheden te overwinnen.
De belangrijkste daarvan ls, dat deze
heele aangelegenheid nog wat vreemd
aandoet, zoolang zij niet is ingebur
gerd en daardoor als normaal verschijn
sel wordlr gezien. Deze kinderkwaal ls
tweeledig: zij heerscht eenigszins bij de
studenten en zij komt voor bij de bur
gerlijke samenleving. Eerstgenoemden
moeten allengs doordrongen worden
van het besef, dat hun collega's en zij
zelf een bevoorrechte positie ln de
maatschappij innemen, vooral wanneer
deze door het verstrekken van werk
gelegenheid steun verleent aan hun aca
demische vorming, die mede ten bate
van die gemeenschap geschiedt.
Hieruit volgt voor hen, dat zij niet
moeten neerzien op werk in de maat
schappij, dat wel niet in overeenstem
ming ls met hun plaats in het leven
als academicus, doch dat in de gewone
maatschappij duizenden medemenschen
een eerlijk dagelijksch bestaan verze
kert. Wat goed is voor andere, wat voor
Hollanders waar dan ook eerlijken ar
beid is, is dat ook voor den werkstu
dent. Het ten volle accepteeren van
deze consequentie is wellicht voor den
betrokkene zelf moeilijker dan voor zijn
collega-student, die slechts bewonde
ring koestert voor een werk-student, die
zich werpt op normaal maatschappelijk
leven ten einde daarmede de mogelijk
heid tot verdere academische ontwikke
ling te verkrijgen. Het leven van den
werk-student immers is niet eenvou
dig. Zijn studie blijft zwaar als voor
iederen student, het gezelllgheidsleven
en zijn algemeene vorming blijven de
eischen stellen die zij aan zijn collega's
stellen, en daarnaast moet hij zijn aan
dacht wijden aan zijn plichten in de
burgermaatschappij. De burgersamen
leving anderzijds moet wennen aan het
idee, dat zij bij voorkomende gevallen
de hulp der studentensamenleving in
kan roepen. Zij moet nog gewoon ge
raken aan het serieuze karakter van
den student, wat in dit opzicht boven
twijfel verheven moet zijn. De omstan
digheden hebben tot dusverre hoofd
zakelijk de plezierige kant van het stu
dentenleven het meest bij de bevolking
'bekend gemaakt, aangezien het seri
euze element zich voor het overgroote
deel in eigen kring manifesteert. Ech
ter kan in een studentenstad als Lei
den verwacht worden, dat de bevol
king, die met individueele studenten in
nauw contact staat en als zoodanig hun
serieuze instelling heeft kunnen waar
nemen, spoedig inziet dat de studen
tenmaatschappij als geheel evenmin
slechts of zelfs in hoofdzaak een troep
fuivende jonge honden is, doch daaren
tegen een met ernstige werklust en
energie bezielde jeugdige schare, die
aan haar harden arbeid de noodige ma
tige ontspanning en luim paart.
Werkelijk, zijn burgers en studenten
ook in deze nieuwe contactpunten aan
elkaar gewend, dan zullen de kinder
ziekten van den werk-student weldra
tot het verleden behooren.
WAT REEDS BEREIKT WERD.
In October is het bureau met het
werk begonnen. Dit geschiedt onder
auspiciën van het Arbeidsbureau, aan
gezien particuliere arbeidsbemiddeling
verboden is. Mede daardoof zijn dan
ook bij geregelde werkzaamheden ineen
bedrijf, dus ook bij normaal dienstver
band, de sociale wetten en regelingen
van toepassing op de werkstudenten.
Sinds October werden op de spreek
uren 300 afzonderlijke gevallen behan
deld. Hiervan werden ongeveer 60 stu
denten aan geregeld werk geholpen,
hetgeen beteekent dat 60 minvermo
genden dank zij dit bureau mettertijd
de bijzondere plaats in onze maat
schappij kunnen innemen, waarop hun
geestelijke en verstandelijke capacitei
ten aanspraak kunnen maken, doch die
zonder dezen steun door financieele
moeilijkheden niet in staat zouden zijn
geweest tot deze ontplooiing van aan
wezige gaven. Zoowel student als maat
schappij worden hierdoor gebaat. Er
kan venvacht worden, dat het arbeids
veld en de resultaten van het nog jon
ge bureau in den komenden tijd zich
aanzienlijk zullen uitbreiden.
Het bureau, dat gevestigd is in het
Prytaneum. Rapenburg 34, houdt iede
ren Dinsdag- en Donderdagmiddag van
5 tot 6 uur spreekuur, zoowel voor stu
denten die werk zoeken, als werkgevers,
die uitzien naar werkkrachten onder de
studenten.
Dank zij de activiteit van het bu
reau-personeel wordt er voor gewaakt,
dat werkelijk alleen zij, die hulp van
noode hebben, deze krijgen, en niet b.v.
zij die ondanks hun voldoende finan
cieele draagkracht op een gegeven mo
ment „aan den grond" zitten en der
halve willen bijspijkeren. Voorts wordt
er acht opgeslagen, dat de geplaatste
werkkrachten beschikken over de kun
digheden, die zij zeiden te bezitten en
die voor hun werk in de maatschappij
worden vereischt.
De ervaringen van deze eerste maan
den wettigt de overtuiging, dat het in
stituut van „werk-student" zoowel le
vensvatbaar als gerechtvaardigd is, en
dat het reeds nu zoo groot nut afwerpt
voor beide partijen, dat nog een aan
merkelijke groei verwacht kan worden.
In deze bemiddeling toont de Civitas,
dat zij geen dood begrip' doch levende
werkelijkheid is.
RECHTZAKEN
HAAGSCHE RECHTBANK.
Fietsendief veroordeeld - Vijf fietsen
waren door den landarbeider W. N. v. d.
K. te Oude-Wetering gestolen, en dat
zou eigenlijk niet eens alles zijn. want
verdachte was danig op het verkeerde
pad terecht gekomen. De officier bij de
Haagsche rechtbank vorderde tegen
hem een jaar en zes maanden gevange
nisstraf met aftrek van preventief. De
rechtbank heeft conform dien eisch ver
oordeeld.