WEERBERICHT
Het Indische probleem
Cheribon aanvaarden beteekent
„Oorlog verliezen"
Met een enkel woord
„Hendrik van Njord" gehuldigd
Ontwapening en Franco-Spanje
in de V.N.
85ste Jaargang
DINSDAG 3 DECEMBER 1946
No. 2594S
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny.
Hoofdredactie: B. W Menkhorst en J. Brouwer.
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f. 3.30 per 3 maanden; 26 cents per week
Telefoon Directie en Administratie: 25041
Telefoon Redactie: 21507 - Giro no.: 57055
Eenvoudige vragen tot
het Parlement
De hoogste belangen van het Konink
rijk staan op het spel. nu zal moeten
worden beslist over het resultaat van
Cheribon. Na alles, wat daarover reeds
is gezegd en geschreven, gedegen en
zwaar gedocumenteerd, onzerzijds slechts
nog een paar korte eenvoudige opmer
kingen.
De hoogste belangen van het Konink
rijk staan op het spel en daar ligt een
overeenkomst, waarvan niemand u kan
vertellen, waartoe zij zal leiden, zelfs niet
degenen, die haar tot stand hebben hel
pen brengen, zij erkennen het zelf. Moet
daarop worden gekoerst?
De hoogste belangen van het land zijn
in het geding en u wordt voorgelegd het
fundament van een bouwwerk, waarop
zich straks het huis van ons Konink
rijk zal moeten verheffen. Zoo iets goed
moet zijn, dan wel het fundament, waar
op het huis eens zal moeten rusten.
Deugt het fundament niet. dan is er
nooit of te nimmer sprake van een goed
huis! Bestudeer daarom dat fundament,
dat wordt voorgelegd, grondig en met de
meeste zorg, anders is het te bouwen huis
reeds bouwvallig, voor en aleer het klaar
is. Biedt het fundament, zooals u in tee-
kening te beoordeelen hebt, ook maar de
geringste zekerheid, dat het is van deug
delijke structuur? Zelfs de architecten
kunnen u niet garandeeren.
Het gaat om de hoogste belangen van
ons vaderland en u wordt aangezet tot
een sprong in het duister, zooals dr. Van
Mook het met eigen mond noemde
Mag zoo'n sprong worden gewaagd?
Eenvoudig zijn deze opmerkingen, heel
simpel. We zijn benieuwd, hoe de even
eenvoudige vragen, die daaruit oprijzen,
zullen worden beantwoord.
Eerbied, ook voor den
tegenstander
Nu de eerste groote beslissing inzake
de „Indische kwestie" voor de deur staat,
blijken de gemoederen op kookhitte te
zijn gekomen. En dat pleegt nu eenmaal
niet de stemming te zijn, waarin nuch
tere zakelijkheid domineert. Jammer ge
noeg blijkt het in deze materie, die be
slissend zal zijn voor de positie van ons
land, politiek, financieel en economisch,
niet anders gesteld te zijn. Voor de ra
dio, in de bladen, op vergaderingen,
overal Is thans Indië het voornaamste
punt van behandeling. Is dat te begrij
pen, zelfs toe te juichen, gezien de be
langen, welke op het spel staan, minder
begrijpelijk is de sfeer, die men om zich
verspreidt. Een sfeer van elkaar niet wil
len begrijpen. Doch allerminst goed te
praten is de wijze, waarop voor- en te
genstanders elkaar te lijf gaan.
Steeds meer en duidelijker wordt inge
zien, zelfs bij de massa, die tot dusver
zich afzijdig hield van het „slagveld"
rond ons Indië, wat op het spel staat
voor ons Koninkrijk en daarin prijzen
wij ons gelukkig. Maar nu de golven van
den strijd een hoogte hebben bereikt,
zooals wij ons die in onze binnenland-
sche politiek bijkans niet herinneren, nu
doen zich symptomen voor, die niet
scherp genoeg gelaakt moeten worden.
Het is, alsof men zich niet los kan ma
ken van de strijdwijze, zooals die tijdens
het nationaal-socialisme van hoogerhand
werd aangewakkerd en gevoed; niet al
leen wordt eigen richting als de eenig
zalig makende naar voren gebracht, doch
de meening van den tegenstander wordt
eenvoudig als minderwaardig gebrand
merkt. En het is dat laatste, dat leidt
tot practhken, die niet door den beugel
kunnen.
Zij die zich vóór het verdrag van Che-
rit-on verklaren, worden uitgekreten als
„landverraders", zij, die zich daartegen
uitspreken, worden als „ouderwetsche
kolonisten" in den meest slechten zin
van het woord versleten. Dat is niet de
juiste wijze van bestrijding. Hoe fel de
meeningen ook tegen elkaar mogen bot
sen, welk standpunt men ook huidige,
men bedenke, dat er eerbied moet zijn
voor iedere overtuiging, gedragen door
menschen, die volgens eigen inzicht het
beste voor hebben met land en volk.
Scherp als nooit tevoren is het land
momenteel in twee kampen verdeeld,
maar na de beslissing zullen wij als één
volk verder moeten gaan in leven en
streven. Dat houde men wel voor oogen,
hoe moeilijk het ook moge vallen in ce
gegeven omstandigheden, nu een harts
tochtelijk oplaaien der gevoelens de si
tuatie vertroebelt.
Straks, vermoedelijk nog deze week,
zal de Tweede Kamer en daarna onze
Senaat zich moeten uitspreken als
vertegenwoordigster van ons geheele
volk, dat langs democratischen weg haar
heeft gekozen. Laat ons hopen, dat daar
de nuchtere zakehjkheid, waarom ons
landje zoo dikwijls in den vreemde is
geprezen, zal zijn teruggekeerd. Dat belet
geenszins, dat onomwonden wordt gezegd
waarom het gaat, dat scherp wordt ge
formuleerd, hoe de standpunten zich tot
elkaar verhouden, maar men taste niet
eikaars persoonlijkheid aan en drukke
geen cachet van minderwaardigheid cp
den tegenstander.
Moge in dezen geest het allerbelang
rijkste vraagstuk voor ons land worden
behandeld
TRUMAN WENSCHT NIEUWE
ARBEIDSWETGEVING.
Het lid van het Amerlk. Huis van
Afgevaardigden. John Rankin, heeft na
een onderhoud met president Truman
verklaard, dat de president het voor
nemen koestert, het congres in Januari
te verzoeken een nieuwe arbeidswetge
ving aan te nemen.
ONVAST WEER.
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Aanvankelijk tijdelijk opklarend, la
ter weer toenemende bewolking met
tydelijken regen, plaatselijk wellicht
vermengd met natte sneeuw, variee-
renden wind, vrij koud.
Commissie-Generaal bij H.M. de Koningin
Gistermiddag om 5 uur heeft H.M.
de Koningin .de leden van de Commis
sie-Generaal in audiëntie ontvangen.
Het onderhoud duurde ruim een uur.
GEBRUIK VAN
DUM-DUMKOGELS?
De legervoorlichtingsdienst deelt mede,
dat er volgens officieren van gezondheid
en burger-artsen van de gesneuvelde Ne-
derlandsche militairen in gevechten bij
Medan 70 gedood zijn door Dum-Dum-
kogels. Een gevangen genomen pemoeda
had een tasch met 50 Dum-Dumkogels
bij zich.
Te Padang werd het Ned. troepenschip
„Plancius" beschoten. Het vuur werd
door het schip beantwoord met zware
mitrailleurs. Twee man sneuvelden.
Op 1 December hebben Nederland-
sche militairen de kampongs omsingeld
en 99 terroristen gevangen genomen.
Bij de fouilleering en het verhoor was
de republikeinsche burgemeester aan
wezig.
Bij Soerabaja hebben 70 T.R.I.-solda
ten de bevolking gedwongen de kam
pong Sidegaling te ontruimen en terro
risten hebben in Tjandoeng de kam
pongbevolking beschoten.
VOOR EN TEGEN.
Groepen docenten en studenten aan
de Amsterdamsche, Groningsche, Leid-
sche en Utrechtsche universiteiten en
aan de Delftsche, R'damsche en Wage-
ningsche hoogescholen hebben hooglee
raren, lectoren, privaat-docenten en
studenten van alle universiteiten en
hoogescholen in Nederland opgeroepen
om hun instemming te betuigen met de
basis-overeenkomst van Linggadjati.
Het petitionnement is o.m. onder
teekend door prof. dr. N. A. Donker
sloot, prof. dr. J. J. Fahrenfort, prof.
dr. J. M. Romein en prof. dr. J. B.
Tielrooy, hoogleeraren te Amsterdam;
door prof. dr. P. J. Bouman en prof.
dr. D. Coster, hoogleeraren te Gronin-
Dr. Kurt Schumacher, leider van de
Duitsche Sociaal Democraten, die een
bezoek aan Engeland brengt op uitnoo-
diging van de Labourparty, tijdens een
rede in de „krijgsgevangenen-universi
teit" in Beaconsfield.
gen; prof. dr. W. Banning, prof. mr. F.
M. baron van Asbeck en prof. dr. G. J.
Heering, hoogleeraren te Leiden; prof.
J. M. Tienstra, rector-magnificus der
Technische Hoogeschool te Delft en
prof. dr M. G. J. Minnaert, prof. dr.
Chr. T. Raven en prof. dr. L. Roosen
feit, hoogleeraren te Utrecht en door
prof. dr. ir. F. J. Olivier en prof. dr.
H. J. Venema, hoogleeraren te Wage-
nlngen.
De Ned. Vrouwenbeweging zond een
telegram aan den Minister-President,
waarin verklaard wordt, dat de basis
overeenkomst moet worden aanvaard.
De Kon. Ver. van officieren, ridders
der Militaire Willemsorde, heeft in een
schrijven aan HM. de Koningin haar
bezorgdheid uitgesproken „over den loop
der onderhandelingen m Ned.-lndië,
zoowel met het oog op de militaire si
tuatie als voor wat betreft de veiligheid
van persoon en goed van de 70 millioen
onder (Harer Majesteit) gezag levende
onderdanen in het Verre Oosten".
DE CONFERENTIE VAN
BORNEO UITGESTELD.
De conferentie voor de organisatie
van Borneo, welke oorspronkelijk op 17
December zou worden gehouden, is tot
nader order uitgesteld.
BRITSCH-INDISCHE TROEPEN
TE MADRAS.
Naar Radio New Delhi heeft mede
gedeeld, zijn ongeveer 1500 man Britsch
Indische troepen, die als onderdeel van
de geallieerde strijdkrachten dienst
hadden gedaan in Indonesië, te Madras
teruggekeerd.
RESOLUTIE „INDUS IN NOOD"
De stichting „Indié in Nood" heeft
een resolutie aan den Minister-Presi
dent verzonden, waarin verklaard
wordt, dat 2000 ingezetenen van Den
Haag, bijeen op 2 December 1946 in den
Dierentuin te Den Haag. ten sterkste
de ontwerp-overeenkomst; der Commis
sie-Generaal veroordeelen. Zij dringen
aan op ontslag der Commissie-Generaal
en den Luit.-Gouvemeur-Generaal we
gens overschrijding der bevoegdheden
door de wet gesteld en op het tot stand
brengen eener overeenkomst, waarbij
het Rijksverband niet vernietigd, maar
gehandhaafd wordt.
Radiorede van prof. Gerbrandy
In een radiotoespraak heeft prof.
Gerbrandy gisteavond o.m. verklaard,
zich gedrongen te voelen te spreken
over wat dreigt te gebeuren met het
Koninkrijk der Nederlanden en over
het onheil dat zich daardoor zal vol
trekken over 70 millioen Ned. onder
danen in onzen Oost-Indische Archipel.
Spr. zeide, dat de Nederlanders op
het punt staan den oorlog alsnog te
verliezen. Tenzij wü resoluut ons om-
keeren op den weg, welke ons thans
gebracht heeft tot de ontwerp-over-
eenkomst van Linggadjati, is onze
rechtvaardige zaak verloren.
Prof. Gerbrandy keerde zich o.a. te
gen het argument „het kon niet an
ders". Volgens spr. had het zeker an
ders gekund, indien niet eenigen der
huidige bewindsmannen Ned.-lndië in
nerlijk reeds hadden losgelaten.
„Het nopens Indië gevoerde beleid,
gedragen door het „het kon niet an
ders" is oorzaak geweest dat men aan
de extreme nationalisten in eigen oog
en in dat der wereld een prestige heeft
gegeven, dat in geenen deele dekt, wat
ze werkelijk waard zijn."
Het accoord van Linggadjati berust
niet op een „heilig moeten".
„Het roer moet radicaal om. Het
transigeeren over de hoogste belan
gen des rijks met Soekarao, presi
dent van een republiek die geen re
publiek is, moet ophouden. Het heeft
geleid van de eene vernedering naar
de andere en zal dat blijven doen."
Bovenal gaat het thans om het lot
van tientallen millioenen menschen, al
dus spr„ voor wier wel en wee de weg,
die gekozen wordt, beslissend is.
„Dat lot is slechts dan ook voor verre
toekomst verzek d, indien een gezond
gezag, een gezag, dat macht heeft en
den wil heeft om het recht te dienen,
als schild boven het hoofd van het In
wendig bestuur en de rechtspraak, bo
ven het bedrijfsleven; boven zending
en missie aanwezig is en werkt."
Ten slotte beval spr. als eenigen weg
tot redding aan, een politiek gedragen
door de boodschap van 7 December
1942, die aanstuurt op een Rijksconfe-
rentle, waarop slechts gesproken zal
worden met loyale vertegenwoordigers
der verschillende volken en groepen.
Prof. Gerbrandy besloot „Kunnen wij
dat nog? Ik vraag u: hebt u niet 5 ja
ren lang het onmogelijke gedaan, omdat
het moest? Houdt vol, houdt vast, ga
van dit standpunt nooit af, ge zult
bondgenooten overtuigen, want het
woord van recht en waarheid vermag
oneindig veel, dat weet ik uit ervaring
en ge zult het welzijn van alle volken
van het Koninkrijk herstellen".
De crisis van heden zal dan blijken
heftig maar voorbijgaand te zijn.
NEDERLANDSCHE STRIJD
KRACHTEN IN INDIË.
De regeering maakt bekend, dat in de
week van 23 tot 30 November door de
Nederlandsche strijdkrachten geen ver
liezen zijn geleden.
DE WOONRUIMTE OP BOERDERIJEN
De minister van Binnenlandsche Za
ken heeft aan de burgemeesters mede
gedeeld, dat het hem minder gewenscht
voorkomt, dat woongedeelten van boer
derijen aan niet-landbouwers ter be
woning worden toegewezen.
Voor vordering van een gedeelte van
de woongelegenheid of tegen inkwartie
ring geldt dit bezwaar niet.
Fortuinlijke visscher!
GROOTE SNOEKVANGST.
De heer de Jong, te Lochem
had het geluk, bij het vlsschen in
de z.g. „Kriegerskolk", bij Bor-
culo, na een viertal snoeken van
behoorlijk gewicht, een exemplaar
boven water te halen van bijna
18 pond. Dit is een zeldzaamheid
in deze streken.
Dat deze vangst een geluk is
voor den vischstand, die toch al
niet te best is, blijkt wel uit het
feit, dat het dier een zeelt in zijn
maag had van ongeveer een
pond.
De heer De Jong stelde zijn bult
ter beschikking van een zieken
huis, waar de snoeken dankbaar
werden aanvaard.
BINNENLAND.
De Prins Bern hard-kap el zal een
tournee ondernemen door geheel Neder-
landsch-Indlë, welke ongeveer 1 Jaar ln
beslag zal nemen.
Gistermiddag ls de 60-jarige arbei
der Jan Bos op Terschelling bij het oprui
men van Duitsche stellingen door vallend
hout aan het hoofd getroffen. Tijdens
zijn vervoer naar huls is hij aan zijn
wonden overleden. Hij laat een vrouw en
vijf kinderen achter.
Met Ingang van 1 December J.l. Ls
tot directeur van den Rijksdienst voor
Landbouwherstel benoemd lr. S. Herweyer,
thans Inspecteur van dezen dienst voor de
provincie Zeeland.
Tegen het v.m. lid van den Rotter -
damschen gemeenteraad Gerrit van Bu-
rlnk sinds 1940 lid van de N.S.B., dlo
terecht stond voor het Bijzonder Gerechts
hof te Rotterdam, ls 15 Jaar gevangenis
straf geëischt.
Aan boord van het m.s. Oranje, dat
Donderdagmorgen a.s. te Amsterdam ge-
debarkeerd zal worden, bevindt zich ook
Z H. de Sultan van Dell, die ln gezelschap
van zijn broer on twee leden van zijn hof
houding een bezoek aan ons land komt
brengen.
BUITENLAND.
De Zuid-Poolexpedltlè onder leiding
van vlce-admlraai Byrd heeft zich op
weg begeven.
De Internationale conferentie voor
de walvlschvaart ls beëindigd. Er ls een
conventie opgesteld. De huidige Inter
nationale regeling ls voor een jaar ver
lengd. Daarna zal de nieuwe overeen
komst van kracht worden.
Op het eerste na-oorlogsche congres
van psychiaters te Berlijn is medege
deeld. dat de Nazi's meer dan. 275 dui
zend geestespatiënten om het leven ge
bracht hebben.
Elliot Roosevelt moet na zijn te
rugkeer uit de Sovjet-Unie voor een com
missie van onderzoek verschijnen in ver
band met antl-Amerikaansche hande
lingen.
Een militair vliegtuig van onbekende
nationaliteit, doch vermoedelijk van
Fransche origine, ls op de Ballon d'Alsace.
ln de Vogezen, neergestort.
Een reddingsploeg heeft reeds vier
lichamen uit het wrak verwijderd en men
vreest, dat er nog andere slachtoffers zijn.
Naar de Zwitsersche radio meldt, ls
ln de zitting van den Zwltserschen bonds
raad dr. wey, als opvolger van Robert
Grimm tot president gekozen.
Albanië wordt ten gevolge van groote
overstroomingen, waardoor meer dan 60
van alle bouwland ls verwoest en voor
meer dan 10 millioen gulden schade is
aangericht, dezen winter met hongersnood
bedreigd.
Naar Reuter te New York verneemt,
hebben de Engelsche en Amerlkaansche
ministers van buiten!andscho zaken, Bevln
en Byrnes, de overeenkomst voor samen
smelting van de Britsche en Amerlkaan-
DE LONDENSCHE CONFERENTIE
OVER PALESTINA.
In welingelichte kringen te Londen
gelooft men, dat thans officieel is be
sloten de conferentie over Palestina,
die op 16 December a.s. te Londen zou
worden hervat, uit te stellen. Men ver
wacht niet, dat de zitting der confe
rentie voor midden Januari zal wor
den gehouden. Men meent te weten,
dat er twee redenen voor dit uitstel
zijn: het voortduren der debatten in
de Algemeene Vergadering der V. N.,
waardoor vele Arabische gedelegeerden
niet. op tijd naar Londen kunnen te-
rugkeeren, en het feit, dat de confe
rentie met het Zionistisch congres, dat
a.s. Maandag te Bazel begint, zou sa
menvallen.
.Hendrik van Njord" neemt de aan hem gewijde herinnerlngs-plaquette in
oogenschouw. V.l.n.r. de heeren Cath, praeses Collegii, Suermondt, Hendrik de
la Bije, dr. Van der Werff en Kingma Boltjes; zittend mevr. de la Bije en op
den voorgrond een kleinkind van den jubilaris.
In 1944 heeft de heer Hendrik de la
Bije het feit herdacht dat hij veertig
jaren geleden bij de Leidsche Studen-
tenroeivereenlging in dienst was getre
denDit jubileum kon toen natuur
lijk niet worden gevierd, maar vergeten
is het allerminst, En nu waren dan de
Njord-leden met vele oud-leden in het
clubgebouw c,an den Hoogen Morschweg
bijeen gekomen om „Hendrik" te hul
digen en te bedanken voor het vele, dat
hij in den loop der jaren voor Njord
heeft gedaan. De lieer U. J. Suermondt.
praeses van Njord, heeft als eerste het
woord gevoerd. Hij herinnerde er aan
hoe Hendrik op 25-j. leeftijd als boo
tenknecht in functie is getreden en
sindsdien steeds meer met Njord is ver
groeid. Niemand had beter, deskundiger
en zuiniger met het materiaal kunnen
omspringen dan Hendrik heeft gedaan,
niemand ook zou meer tijd en meer
moeite voor de club over hebben ge-
had. Spr. weer er op dat het ook Hen
drik is geweest, die in de oorlogsjaren
zijn zorgen over gebouw en materiaal
uitstrekte, roodat een deel althans be
houden kon blijven, en onthulde ver
volgens, als dank voor de vele bewezen
diensten en als blijvende herinnering,
een plaquette met Hendriks beeltenis
en het opschrift „Hendrik de la Bije,
19401944", welke plaquette in den
wand van de Zwanenzaal is aange
bracht. Verder werd nog gesproken door
den praeses-collegü, den heer Cath, door
den praeses van Oud-Njord, dr. C. D.
G. A. van der Werff en door den prae
ses van de sociëteit, den heer Kingma
Baltjes. Als blijken "an waardeering
ontving Hendrik daarbij o.m. de gouden
corpsorde (een medaille, welke inder
tijd aan hem werd uitgereikt, maar die
hij in de oorlogsjaren was kwijt ge
raakt), benevens een geschenk in geld,
bloemen, enz. Ook deze sprekers zegden
Hendrik dank voor het feit dat hij al
tijd voor Njord heeft klaar gestaan en
brachten daarbij in herinnering dat hij
wel-Js-waar In '39 met pensioen is ge
gaan, maar verleden jaar toch officieel
zijn functie onmiddeU- k weer heeft op
gevat, toen de nieuwe bootenknecht
voor den militairen dienst werd opge
roepen.
Met een geestige toespraak heeft
Hendrik tenslotte bedankt voor de hem
gebrachte hulde.
De komende Fransche leiders.
Heden zal een president worden geko
zen van de Fransche Nationale Verga
dering. Vincent Aurlol (socialist) is de
eenige candidaat. Morgen zou dan de
keuze van den nieuwen premier moe
ten volgen. Men is te Parijs echter van
meening, dat deze keuze misschien
moet worden uitgesteld, terwijl de ver
schillende partijen achter de schermen
blijven onderhandelen. Volgens ge
sprekken in de wandelgangen, die niet
van allen grond ontbloot schijnen te
zijn, komt men er in politieke kringen
langzamerhand toe, de vorming van
een nieuw zakenkabinet onder leiding
van Robert Schumann (MRP), thans
minister van finantiën, voor te stellen.
Naar in de wandelgangen verluidt,
zou Schumann grootendeels hetzelfde
kabinet handhaven als Bidault en zich
op dringende finantieele maatregelen
concentreeren, onder welke het verlee-
nen van staatssubsidies aan landbouw,
industrie en import ten bedrage van
90 milliard francs. Dit kabinet zou in
Januari aftreden, wanneer de Senaat
en de president van de republiek zijn
gekozen.
Nog geen beslissingen.
Gisteren kwam in de politieke com
missie der V.N. de ontwapening weer ter
sprake.
De Amerikaansche senator Tom
Conally heeft het Sovjet-Russische
voorstel over de ontwapening ,.te be
perkt" genoemd, omdat het geen gewag
maakt van door „met propulsion" voort
gedreven vliegtuigen, gifgas en biologi
sche oorlogvoering. Verder drong hij er
op aan, dat instanties voor inspectie en
contróle niet aan een veto onderhevig
moeten zijn. De V.S. handhaven hun
standpunt, aldus Conally, dat zij niet
bereid zijn de atoomgeheimen bekend
te maken, totdat alle landen een doel
matig contrólesysteem hebben aangeno
men.
Wysjinsky (Sovjet-Unie) antwoordde
den Amerikaanschen senator, dat er
geen twijfel mogelijk is, of het Sovjet-
voorstel doelt op een algemeene beper
king van alle soorten wapenen op alle
gebied van oorlogvoering.
De Sovjet-Unie is bereid, aldus
Wysjinsky, desgewenscht alle wapenen
van het eerste tot het laatste in de
resolutie op te sommen. Het nieuwe
Amerikaansche voorstel achtte Wysjins
ky zeer nauwkeurige bestudeering
waard. Hij vroeg hiertoe eenigen tijd
speling.
Shawcross, de Engelsche procureur-
generaal, ondersteunde dit verzoek en
stelde voor een subcommissie te vor
men, die moet trachten een gemeen
schappelijke basis te vinden op grond
van de talrijke resoluties. Parodi
(Frankrijk) achtte het noodzakelijk vóór
het sluiten van een ontwapeningscon
ventie een reeks van bureaux „com
missies en andere lichamen in het le
ven te roepen om er de' contróle over
de ontwapening aan op te dragen.
Wysjinsky was tegen het Engelsche
voorstel tot onmiddellijke vorming van
een subcommissie, omdat de Sovjet-
Unie nog niet gereed is voor het uit
eenzetten van haar standpunt. Hierop
volgde uitstel tot heden.
Daarop volgde een debat over Franco.
De Amerlk. gedelegeerde deed een be-
sche zone van Dultschland onderteekend. roep op Franco af te treden en een
voorloopige regeering vrije, algemeene
verkiezingen te doen houden.
De Poolsche afgevaardigde, dr. Lange,
die de Poolsche resolutie, waarin ver
breking van de diplomatieke betrekkin
gen met Spanje verzocht werd, steunde,
zeide, dat „de ongerustheid over de
kwestie-Franco voortkomt uit het feit,
dat deze eenig-overgebleven partner
van de fascistische as zijn land be
schikbaar stelt voor fascistische activi
teit. die vijandig is aan de idealen en
doelstellingen van de V.N."
Ook noemde Lange Degrelle, die zich
volgens hem nog steeds in Spanje be
vindt, „waar hij zoogenaamd niet ge
vonden kan worden door dezelfde
Spaansche regeering, die zoo handig is
in het opsporen van tegenstanders".
Dr. Lange beschouwde het bestaan
van twee Spaansche regeeringen, die
elk door een aantal landen worden er
kend, reeds als een gevaar voor den
vrede, daar in geval van burgeroorlog
in Spanje „de twee partijen elk door
een aantal leden der V-N. gesteund zou
den kunnen worden".
Tegen de bewering, dat elke actie
van de V.N. het bewind van Franco
zou verstevigen, zeide dr. Lange, dat
„slechts de zekerheid, dat de V.N. geen
maatregelen zullen nemen Franco's po
sitie versterkt" en hij voegde er aan toe,
dat „indien de V.N, niet in staat zal
zijn in deze kwestie tot daden te komen,
dit dan ook in andere gevallen zal gel
den, waardoor het vertrouwen van de
wereld in de V.N. verloren zal gaan."
Lange eindigde met het indienen van
twee resoluties; waarvan in de eerste
werd opgeroepen tot het verbreken van
de diplomatieke betrekkingen met
Franco en in de tweede werd verzocht
de regeering van Franco uit te sluiten
van het lidmaatschap van instellingen,
die door de V.N. zijn, of zullen worden
gesticht.
Venezuela verklaarde zich vóór die
resoluties.
San Salvador veroorzaakte een op
winding, toen het er op wees. dat de
regeering van Franco geen gelegenheid
had zich tegen aanvallen te verdedigen
en het drong er op aan, dat de Spaan
sche kwestie aan het Spaansche volk
zelf ter oplossing zou worden overgela
ten.
De Groote Vier.
De ministers van Buitenlandsche Za
ken der Groote Vier hebben op eenig©
kleine punten overeenstemming be
reikt.
In de sinds langen tijd hangende
kwestie, of de voormalige vijanden mo-
tortorpedobooten mogen bezitten, werd,
met uitzondering van Frankrijk, beslo
ten, dat de 5 voormalige satelliet-sta-
ten ze mogen bezitten.
Als een verrassing kwam het besluit
van Molotof om af te zien van zijn be
zwaar tegen het inlasschen van een
bilaterale overeenkomst tusschen Italië
en Oostenrijk t.a.v. Zuid-Tyrol in het
Italiaansche verdrag. Ook scheen men
het er over eens te zijn, om Albanië
in het kader van de vredesverdragen
als geallieerd land te beschouwen.
Er ontspon zich een lange discussie
over de vraag of een land, dat de vre
desverdragen niet ratificeert, voordee-
len hieraan zou kunnen ontleenen. Mo
lotof was het er uiteindelijk in prin
cipe mee eens, dat geen land voordeel
zou kunnen behalen bij de vredesver
dragen zonder ze geratificeerd te heb
ben.
Frankrijk, de V. S. en de Sovjet-
Unie wilden geen verandering aange
bracht zien in de Grieksch-Bulgaar-
sche grens. Bevin vroeg echter be
denktijd.
Ten slotte kwamen de ministers over
een, dat Griekenland en Joego-Slavië
ieder 150 millioen dollar voor herstel
betalingen van Italië en Bulgarije zou
den ontvangen. Men kon echter nog
niet beslissen, welk deel van het bedrag
door Italië en welk deel door Bulga
rije zou moeten worden betaald.
Het proces tegen Lewis.
Gisteren heeft de regeering van de
V. S. haar getuigenis beëindigd in de
zaak tegen Lewis, den leider van de
400.000 stakende mijnwerkers.
Dr. Hauser, assistent van den Ame
rikaanschen minister van Handel,
heeft in zijn verhoor als getuige voor
speld, dat, als de staking 60 dagen zal
duren, zij 5.000.000 menschen werkloos
zal maken,80 van het voornaamste
spoorwegverkeer zal stil leggen en de
productie tot 20% zal doen dalen.
De Amerikaansche minister van Bin
nenlandsche Zaken, Krug, verklaarde
voor het hof, dat Lewis vier maal zijn
verzoek, directe onderhandelingen te
voeren met de mijneigenaren, heeft af
gewezen.
De president van het Hof, rechter
Alan Goldsborough, zeide, dat hij he
den een politie-ambtenaar getuigenis
zal laten afleggen, of Lewis eenig com
mentaar of verklaring heeft gegeven,
die de getuigenverklaringen, dat hij
niets had gedaan om aan het verbod
van de federale rechtbank tegemoet te
komen, zou staven.
NIEUW JOEGOSLAVISCH VOORSTEL
OVER GRENS MET ITALIË.
Naar men te New York verneemt,
heeft Joego-Slavië een nieuwe grens
lijn voorgesteld tusschen Joego-Slavië
en Italië en tusschen deze belde lan
den en het vrije gebied van Triëst. Het
voorstel is vervat in een nota aan den
raad van ministers van Buitenlandsche
Zaken der vier groote mogendheden.
Naar verluidt zou de nieuwe grens
lijn Monfalcone (25 k.m. ten N.W. van
Triëst en 16 k.m. ten Zuid-Z.W. van
Gorizia) aan Italië laten.
De grenskwestie wordt nog door de
plaatsvervangende ministers bestu
deerd, maar men acht het zeer onwaar
schijnlijk dat zij zullen afwijken va«
de Fransche lijn, die in beginsel door
den raad van ministers is aangenomen.
