Hygiëne als maatschappelijk verschijnsel
DE AVONTUREN VAN HUMPO HOTSFLOTS, KUNSTENAAR
DE BIOSCOPEN
Kerkelijk Leven
Officieele publicatie
Inaugureele oratie
prof. J. P. Bijl.
In het Groot Auditorium van de Rijks-
universiteit alhier aanvaardde prof. J.
P. Bijl gistermiddag het ambt van bij
zonder hoogleeraar in de praeventieve
geneeskunde, aangesteld vanwege het
Leidsch Universiteitsfonds, met het uit
spreken van een inaugureele oratie ge
titeld „Hygiëne als maatschappelijk ver
schijnsel".
Prof. Bijl beschreef het ontstaan van
de maatschappelijke hygiene, waarvan
wij de bakermat moeten zoeken in het
Engeland van de 18e eeuw, waar de
volksgezondheid voor het eerst bewust
stelselmatig werd bevorderd. Daar ont
stond een maatschappelijke revolutie
door het plaatsmaken van de huisindu
strie voor de fabrieksindustrie, en ten
gevolge van de daarbij opkomende maat
schappelijke hygiënische wantoestanden
ontstonden nieuwe stroomingen. De vor
deringen der medische wetenschap had
den in den loop der jaren sterke in
vloed op de maatschappelijke hygiëne.
Allengs kreeg het begrip gezondheid dat
maar al te vaak werd vereenzelvigd met-
afwezigheid van ziekte, een meer posi
tieve inhoud, die in de Amerikaansche
literatuur kernachtig wordt omschre
ven als „constructieve medicine". Deze
ontwikkeling werd mede sterk beïnvloed
door de groeiende belangstelling voor de
physiologie, terwijl vorderingen op het
gebied van psychiatrie en psychologie de
bevordering van de tweede belangrijke
taak der maatschappelijke hygiëne, na
melijk de versterking van de geestelijke
volksgezondheid, mogelijk maakten
Spreker gaf vervolgens een overzicht
van den huldigen stand van zaken ten
aanzien van de hygiëne in Nederland.
Er zijn vele en velerlei vereenlgingen op
dit gebied ontstaan, die de ontwikkeling
der hygiëne zeer hebben gecompliceerd.
De toepassing van hygiëne in de maat
schappij verlangt namelijk ook geeste
lijke drijfveren, zooals het landsbelang
en het rechtsgevoel. In ons land sprak
het caritatieve element een krachtig
woord mee, waardoor onvermijdelijk de
religie mede een hand in het spel kreeg.
Hierdoor ontstond de overvloed van or
ganisaties op dit gebied. Daarnaast trad
de overheid op door het uitvaardigen
van sociale wetten. Wij zien dan ook,
dat de volksgezondheid ressorteert on
der den minister van Sociale Zaken.
Door dit alles echter is de toestand
chaotisch te noemen en de vraag dringt
zich op of de overheid of het particu
liere initiatief de leiding moet hebben.
In ieder geval zal meer samenwerking
tusschen de diverse instanties het ge
heel ten goede komen en reeds is een
ontwikkeling in die richting te ontdek
ken. De vraag is, of de overheid de
huidige ontwikkeling van het particu
liere initiatief, overkoepeld door de
Nationale Federatie voor de Geestelijke
Volksgezondheid, zal bevorderen of ge
leidelijk daarvan de plaats zal gaan in
nemen. Zeker is voor de overheid een
belangrijke taak weggelegd, vooral wat
betreft de uitwendige factoren als zorg
voor hygiëne van water, bodem, lucht
en voeding, doch zoodra het individu-
eele, het menschelijke. de zorg in het
gezin, de praeventieve geneeskunde dus,
in het geding komt, zal volgens spreker
het particuliere initiatief moeten domi-
neeren. Ook dan echter valt er voor de
overheid belangrijk werk te doen, b.v.
door het beschikbaar stellen van geld
en het uitoefenen van toezicht. Vanzelf
sprekend ligt in dit alles ook een be
langrijke en veelomvattende taak voor
den arts.
Spreker eindigde met de gebruikelij
ke toespraken.
Militairen plegen roofoverval.
ONDER BEDREIGING MET EEN
PISTOOL.
Woensdagavond ls een Inwoner van
Oegstgeest bij de molen ,,De Valk" onder
bedreiging met een pistool van zijn por
tefeuille, Inhoudende f. 700.en eenlg
Belgisch geld, beroofd. Hoewel de daders
in de duisternis wi6ten te ontkomen, ls
het de politie gelukt om. verdacht van
deze beroovlng, te arresteeren den 23-
Jarlgen F. B. en den 31-Jarlgen R. M., twee
militairen, die ln een der kazernes te
dezer steden gelegerd zijn. Belde militairen,
die niet gereohtlgd waren tot het ln het
bezit hebben van deze wapens, zijn ln het
politiebureau Ingesloten, De portefeuille,
waaruit het geld was verdwenen, ls later
tusschen het puin van de Haverzaklaan
terug gevonden. Met het oog op reeds
meerdere in deze omgeving gepleegde be-
roovingen. stelt de politie een onderzoek
ln ln hoeverre deze militairen daarbij ook
betrokken zijn.
HULDIGING VAN MEJ. M. MAARTENSE.
25 Jaar lecrares Vakschool voor Meisjes.
BIJ de huldiging, welke gisteren mej. M.
Maartense ter gelegenheid van haar zil
veren Jubileum als leerares aan do Vak
school voor Meisjes aan het Rapenburg ls
ten deel gevallen, ls op treffende wijze
gebleken met hoeveel waardeering bestuur
en leerlingen vervuld zijn over de capa
citeiten en leiding der Jubllaresse.
Nadat mej. Maartense ln de ochtenduren
door de leerlingen van de klassen waar zij
les geeft, was gehuldigd, vond 's middags
een huldiging door bestuur, leeraressen en
oud-leeraressen plaats. Als eerste spreek
ster voerde hier mevr. J. A Koster-Sljt-
hoff, voorzitster van het bestuur, het
woord, die wees op de buitengewone ver
diensten van mej. Maartense als leerares
en de opgewektheid, waarmede zij steeds
haar werk verricht. Namens het bestuur
overhandigde zij de Jubllaresse een ge
schenk. Vervolgens ls mej. Maartense toe
gesproken door de directrice van de Vak
school, mej. C. H. Hoy tink, die eveneens
haar onderwijscapaciteiten roemde. Na
mens het personeel der school heeft mej.
J. D. Harkes mej. Maartense ,,in het zon
netje gezet", waarna dit ook nog door een
der oud-leeraressen werd gedaan. Ver
schillende cadeaux werden aangefooden,
Hierna vond een druk bezochte receptie
plaats, waar o.m. vele oud-leerlingen mej.
Maartense kwamen gelukwenschen.
BONKAARTEN HALEN.
Maandag is de letter B aan de beurt,
beginnende bij Bo tot en met Br.
Concert Luthersche Kerk.
HENNIE SCHOUTEN EN JO STALLINGA.
Niet slechts de inhoudsvolle samenstel
ling van het pogramma was oorzaak, dat
het door de sopraan Jo Stalllnga en de
organist Hennle Schouten gegeven con
cert, bijzondere aandacht verdiende.
Daartoe droeg ook bij de kennelijk zorg
vuldige voorbereiding en de verblij
dende constateering van het feit, dat het
materiaal der zangeres zich thans blijkbaar
ln goede handen bevindt. Want wat zij
dezen avond te genieten gaf, klonk, afge
zien van een enkele detonatie ln den
aanvang, sereen en zuiver, waarbij de
devote voordracht zich harmonisch aan
paste Het Juist geplaatste materiaal waar
borgt draagkracht en het reine timbre ls
op zichzelf reeds gesohlkt, om de Juiste
sfeer te treffen, welke verelscht wordt
voor het rellgieuse karakter der compo
sities, waarop haar keuze was gevallen.
In Franck, Mozart, Caplet, Andrlessen en
v. d. Slgtenhorst Meyer wist zij, schoon
haar expressiemogelijkheden beperkt zijn,
te boelen Het vertrouwen is gerecht
vaardigd, dat Jo Stalllnga aldus nauw
gezet voortwerkend welverdiende be-
loonmg niet onthouden zal worden. De
correcte uitspraak van het Pransch droeg
bij tot de lofwaardige impressie dezer
zangeres, die mooie vorderingen maakte.
Over Hennle Schouten's spel behoeven
wij nauwelijks uit te wijden. Zijn uit
nemende orgellstlsche eigenschappen ge
nieten ln breeden kring hooge erkenning.
Hij bracht ons ditmaal ln kennis met een
frlsch en uitnemend klinkend Maestoso
van Edward Elgar en de sprankelende
Finale uit Vierne's 3e Symphonle. Voor
treffelijk geregistreerd, waarbij wij Schou
ten echter een machtiger instrument had
den toegewenscht, zonder onvolkomen
heden, Want deze bleken, voor wat de
laatste compositie betreft, toch wel een
handicap. Twee bondige, persoonlijke
Intermezzi van Hendrik Andriessen be-
teekenden een waardevolle greep, terwijl
Bach's Toccata ln F aan geen betere han
den kon zijn toevetrouwd.
Een avond met sfeer en staand op nobel
niveau. Daarvoor dank!
H.
VRIJE KATH. KERK.
Priester Van Brakel, die benoemd is
als voorganger der Vrije Kath. Kerk „St.
Bonlfaclus" (Vreewijkstraat) zal as. Zon
dagochtend, half elf, zijn Intrede doen.
Ter gelegenheid van deze plechtigheid
zal een Hoogmis worden opgedragen.
Gerekend van 1 Mei 1945 ls op grond
van het Zuiveringsbesluit ontslag ver
leend aan dr. Ir. J. J. Valkenburg, direc
teur eener gem. H BB. te Rotterdam en
voordien leeraar aan de Gem. H.B.S, al
hier.
BRIEF ENCOUNTER.
Getuigenis dat de film kunst kan brengen.
De moeilijkste opgave voor lederen kun
stenaar ls de uitbeelding van het gewone
ln een vorm, die niets méér geeft dan dat
gewone doch desniettemin ontroert. Noel
Cowards „Brief encounter" kan er aan
spraak op maken, op filmgebied het pro
bleem van deze opgave overwonnen te
hebben, niet ln enkele opzichten doch ten
volle en zonder voorbehoud.
Deze kunstzinnige schepping, de emo
ties vertolkend van een alledaagsche huls
moeder die door een toevallige ontmoeting
een diepe liefde opvat voor een getrouw
den arts ook zijnerzijds deze gevoelens
koesterend ls gegoten ln dein vorm van
haar overpeinzingen na het afscheid dat
zij van hem neemt teneinde een onmoge
lijke situatie te doorbreken. In het ln de
herinnering terugroepen van de slechts
enkele weken, welke hun kennismaking
duurde, is een simpel verhaal tot ln details
weergegeven en nergens wordt de harmonie
tusschen een groote innerlijke tragedie
en den achtergrond van het gewone dage-
ïyksche leven verbroken. Tot de afsluiting
van den lnneriyken strijd toe, blijmoedig
haast door de zuivere oplossing die aan
de eischen van het aanvaardbare voor het
gewone leven geen geweld aandoet, blijft
cie eenvoud ln deze film bewaard De mu
ziek van Rachmaninoff, gespeeld door
Eileen Joyce, verleent een onvervangbare
achtergrond aan het aangrijpende spel van
Celia Johnson en Trevor Howard De regie
lag in handen van David Lean.
Diep onder den Indruk verlieten in de
vroege morgenuren de honderden toe
schouwers het Trlanontheater, waar de
Leldsche Studenten Film Liga deze film
bracht ten bate van de Poolsche studenten
ln het kader van de World Student Relief
Het moet een groote voldoening voor de
Liga zijn, aan een mooi werk te hebben
kunnen deelnemen op zulk een onnavolg
bare wijze. De baten van den avond be
droegen f600.die van een voor het
zelfde doel gehouden collecte op de col
leges f. 1000en die van een verloting
op Minerva f. 300.
NED. VERBOND
VAN VAKVEREENIGINGEN.
De strijd tegen de duurte.
Het Ned. Verbond van Vakvereeni-
gingen had gisteravond in samenwer
king met den Leldsohen Bestuurders-
bond in de slechts matig bezette Stads
gehoorzaal een cabaretavond belegd,
welke tevens een propagandistisch ka
rakter droeg. Na een woord van welkom
van den voorzitter van den Bestuur-
dersbond, den heer A. Hollinga, bracht
het G.G.-cabaret een vrooiyk program
ma, dat voor het meerendeel was inge
steld op de politiek en door de overheid
genomen maatregelen en een lans brak
voor de democratie.
De heer Rippe, bestuurder van het
N.V.V., heeft in deze samenkomst nog
gewezen op de door het N.V.V. ontwik
kelde campagne tegen de duurte, welke
haar aanleiding vond in het door de re
geering ingenomen standpunt t.a.v. den
loonstop. Spr. betreurde het, dat het
N.V.V. deze campagne thans geheel zelf
standig moet voeren en daarin niet,
zooals vroeger, gesteund wordt door een
politieke partij. Als de door allen ver
langde doorbraak in iets geslaagd is,
dan is het wel daarin., dat de eertijds
bestaande band tusschen vakbeweging
en partij is verbroken. Met grooten na
druk verklaarde spr., dat het N.V.V. al
leen dan met den loonstop accoord kan
gaan, indien de prijzen worden verlaagd.
Tot op heden merkt men hier niets van
en treedt veeleer een prijsstijging op.
Bij vele artikelen is de winstmarge te
hoog. Zoo is het spr. bekend, dat de
schoenwinkeliers aan een paar Ameri
kaansche schoenen van f. 15.drie gul
den verdienen. Verder hekelde spr. het
optreden van het Rijksbureau voor de
vaststelling van de prijzen. Het is hem
bekend, dat een fabrikant van appel
stroop in Dodewaard, die een calculatie
had gemaakt, waarbij een pot appel
stroop voor f. 0.60 verkocht zou kunnen
worden, van het Bureau voor de Prijzen
de mededeeling ontving, dat de pot voor
f,0.82 verkocht moest worden. In ver
band met- deze en nog vele andere mis
standen op het gebied van de prijzen,
aldus spr., willen wij in de bureaux toe
gelaten worden om mede ons aandeel te
hebben in de prijsvaststelling. Naast
politieke en sociale medezeggingschap
wenschen wij ook economische mede
zeggingschap.
GOUDEN ZAK EN JUBILEUM,
Onder groote belangstelling en te mid
den van een kostbare bloemenschat heb
ben de firmanten van de N.V. Modema
gazijnen Warnecke aan den Stationsweg
gisteren hun gouden zakenjublleum ge
vierd. Naast de uitgebreide cliëntèle kwa
men gisteren ook vele zakenrelaties en
bestuurders van vakvereenl gingen hun
gelukwenschen aanbieden. De zaak, welke
ln den loop der Jaren vele uitbreidingen
heeft ondergaan, staat sinds 1915 onder
directie van de hèeren W. en J. Warnecke.
terwijl eenlge Jaren geleden ook de heer
Cl Warnecke in de directie werd opge
nomen
In onze opga/v e van de leden van de
Contact-Commissie voor d-e bestrijding
van den zwarten handel staat abusivelyk
vermeld; Coöperaties: Hr. A J. Hlldors.
Dit moet zijn: Coöperaties: Hr, P. Fuchs.
Bureau PrijsbeheerscMng: Hr. A. J. Hol
ders.
ARCHEOLOGIE: DE WETENSCHAP
DER SCHERVEN.
Dr. W. C. Braat spreekt voor
„Oud-Leiden".
Op uitnoodiging van de Vereenlging
„Oud-Leiden" hield dr. W. C. Braat
gisteravond in het museum „De La
kenhal" een lezing, v/elke met lichtbeel
den werd toegelicht, over het onder
werp: „Oudheidkundig bodemonder
zoek".
In het begin van zijn causerie zette
spr. uiteen, dat het levend contact met
he4, verleden den zin voor geschiedenis
en oudheidkunde bijbrengt. Dit verle
den ziet men doorgaans in schooner
licht dan den eigen tijd. Wij hebben
hierbij echter wel te bedenken, dat de
menschen, die leefden in het voor ons
zoo romantische verleden, dit verleden
zagen als een nuchtere werkelijkheid.
Zoo voelen wij b.v. den tijd, welke wij
zoo juist achter ons hebben en die toch
zeker veel feller bewogen is geweest
dan welk tijdvak ook in de geschiede
nis, niet als een periode van veel ro
mantiek, maar als één van angst, er
gernis en doodelijke haat.
Vervolgens wees dr. Braat er op, dat
wanneer een prae-historicus over een
heideveld loopt en daar een urnenveld
ontdekt, hij dit nuchter bekijkt en niet
gaat romantiseeren. De wetenschappe
lijke onderzoeker doet in zulk een ge
val afstand van de romantische sfeer
en heeft het verlangen de waarheid
zooveel mogelijk te benaderen. Het
tydperk van de schatgraverij is bij de
wetenschappelijke archeologie dan ook
al lang voorbij. Het gaat er haar ln
de eerste plaats om kennis te verzame
len over oude tijden en niet om voor
werpen te verzamelen voor musea. Met
de spade in de hand wenscht de ar
cheoloog overblijfselen uit den grond
te voorschijn te halen, welke van be
lang kunnen zijn voor het wetenschap
pelijk onderzoek en die hem in een be
paalde richting veelal belangrijke aan
wijzingen geven. Ten slotte wees spr. er
op, dat de archeologie door velen
aan de hand van vele vondsten reeds
de wetenschap der scherven genoemd
belangrijke ontdekkingen heeft gedaan,
welke voor de wetenschap van uitzon
derlijk belang bleken te zijn. Een in
teressante collectie lichtbeelden heeft
een en ander nog nader verduidelijkt.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd voor het doctoraal -examen ge
neeskunde Mevrouw O. H. Jallnk—Eskes
('s-Gra/venhage) en F. F. Lem (Rotter
dam): het artsexamen le gedeelte: de
heer L. NL van Dijk (Rotterdam): arts
examen 2e gedeelte: de heeren J Hartogs
('s-Gravenhage), J. A. M. de Ruijter
(Noordwljk) en L. J. H. Roghair (Delft);
propa edeutisch examen Godgeleerdheid:
A C Dorhout Mees (Utrecht)candldaats-
examen rechtsgeleerdheid: de heeren L,
Th A. van Hasselt ('s-Gravenhage), J.
Richten J«r. (Dordrecht), R. Glazier
(Rotterdam) en C. J, de Vrlese (Rotter
dam) en de dames: E. Vreede (Wasse
naar), F. J. Ine kei ('s-Gravenhage) en
M. E. D. Hiintzen (Rotterdam).
TENTOONSTELLING
„HET KINDERBOEK".
In het filiaal van de Openbare Leeszaal
„Reuvens" aan de Plantage 6 is gistermid
dag dn tegenwoordigheid van den wet
houder van onderwijs, den heer J. C. van
Schalk en een aantal bestuursleden de
reeds door ons aangekondigde tentoonstel
ling van Nederlandsche en Amerikaansche
kinderboeken geopend.
De voorzitter, de heer dr. A. A. van
Rljnbach sprak een kort welkomstwoord,
waarin hij zijn dank uitsprak aan allen,
die tot de Inrichting dezer tentoonstel
ling hadden bijgedragen.
Aanvankelijk lag het ln de bedoeling
vbn het gemeentebestuur om ln de Laken
hal een grootere tentoonstelling op dit
gebied in te richten in combinatie met een
expositie van speelgoed. In verband met
de omstandigheid dat op belde terreinen
de voor-oorlogsche verscheidenheid bij
lange na nog niet ls bereikt, moest van dit
voornemen worden afgezien en werd de
Leeszaal „Reuvens" bereid gevonden het
geprojecteerde Initiatief ln bescheiden
omvang uit te werken en te verwezen
lijken.
Dientengevolge mag men aan deze
expositie geen al te hooge elsohen stellen,
doch zij geeft, mede door de overzichtelijke
indeeling volgens leeftijdsgroepen, een
voortreffelijk overzicht van hetgeen ons
land momenteel aan goede kinderlectuur
kan aanbieden.
De Inzending Amerikaansche kinder
boeken, door Amerikaansche kinderen be
schikbaar gesteld voor de Jeugdige bevol
king der geteisterde gebieden, geeft daarop
een even aantrekkelijke als interessante
aanvulling, waarbij vooral de beweegbare
Illustraties de aandacht trekken.
De tentoonstelling blijft geopend tot en
met 27 November en is dagelijks van
35 Va uur te bezichtigen.
De heer G N. Meurs alhier ls be
noemd tot lid eener commissie van ad
vies en overleg ter voorbereiding van de
herziening van het salanlsbesluit Nijver
heidsonderwijs 1935. voorzoover dit het
lager nijverheidsonderwijs betreft.
FEUILLETON
DE ZWARTE VOS
door C. B. BOOTH.
30)
punt gelogen?" vroeg mevrouw East
man argwanend-
Jaggers slikte een paar maal. „Ik
ik zag, dat hij zich ergens over ergerde",
zei hü. „Ik was bangdat hij me
ontslag zou geven en.... ik ben hier
veel te graag".
„Oh!" zei Polly, „dan ls dat een ver
klaring, hoe die handafdruk op die tafel
is gekomen. Jaggers heeft dien man in
huis gelaten en
„Het is heelemaal geen verklaring",
viel Vera haar in de rede, „hoe laat was
het Jaggers, toen je dien man het huis
hebt laten zien?"
„Dat was gisteren in den namiddag,
toen mijnheer Strawn naar het dorp
was", antwoordde Jaggers.
„En is hij daarna niet meer ln huis
geweest?" vroeg Vera vinnig.
„Nee", antwoordde Jaggers, ditmaal
beslist, „ik heb den man na gister
middag niet meer gezien".
„Dan moet een van tweeën waar zijn",
zei Vera, „óf er bestaat een mogelijk
heid om in de bibliotheek te komen,
zonder door de gewone deur te gaan,
óf die drievingerige man heeft zich in
huis verscholen gehouden. Laten we
niet vergeten, dat mijnheer Strawn ons
opmerkzaam heeft gemaakt op het feit,
dat de boeken in de afdeeling. waar zich
die holte bevond, verplaatst waren".
„Groote goedheid!" riep mevrouw
Eastman uit, „veronderstel zooiets toch
niet! Dan zou hij op dit oogenbllk ook
nog in huis kunnen zijn! Misschien is
hij wel boven!"
Sheriff Edwards voelde dat de leiding
dreigde te ontglippen en dat wilde
?ij ln geen geval toelaten.
„Hoor eens hier", gromde hij, „wie
rweft hier de leiding? Als er vragen te
>V"l£"a zijn, dan zal ik dat wel doen-
v' uiand mag de kamer verlaten. Ik ga
boven om het „corpus delicti" te
vi'<lken" Hij zei die latynsche woor-
j*Cv\ met zooveel nadruk, dat het dui
delijk was, hoe grootsch hy op zyn wet-
telijken woordenschat was. Jasper Ba-
kerville meende, dat nu zijn tijd ge
komen was, om achter de schermen van
daan te komen. Hij en Tommy hadden
zich tot nog toe zoo stil gehouden, dat
niemand hun aanwezigheid bemerkt
scheen te hebben.
.Mijnheer Grimshaw", zei hij nu, „ik
ben hier, omdat uw oom gisteravond
mijn chef heeft opgebeld en daarom ls
het. dunkt me, noodzakelijk, dat ik u
verzoek
Paul had zich op het hooren van de
rustige stem van J. B. met een ruk naar
hem toegekeerd. „Wie bentbe
gon hij.
„Bakerville, detective van den gehei
men dienst der Vereenigde Staten",
antwoordde J. B „Hier gekomen om de
platen in beslag te nemen, door uw oom
gevondenZooals ik reeds wilde zeg
gen mijnheer Grimshaw, het is, dunkt
me, nu dringend noodig, u te verzoeken,
mij de plaats te willen aanwijzen, waar
ik die cliché's vinden kan".
Paul draaide zijn hoofd naar Bob Dol-
liver om. „Vraagt u het Bob maar. Oom
John heeft ze gisteravond aan de
zorg van Bob toevertrouwd".
Dolliver knikte toestemmend. „Ja",
zei hij. „Mijnheer Strawn was van mee
ning. dat de Zwarte Vos, die vandaag
uit de gevangenis vrijgelaten wordt, een
poging zou doen, om ze weer in handen
te krijgen, in de overtuiging, dat ze nog
achter die boekenkast verborgen lagen.
Hij achtte het veiliger, ze ergens anders
op te bergen. Ik heb die cliché's en het
pakje papier, op aanwijzing van mijn
heer Strawn in het bureauGroote
goedheid! Het bureau in zijn werkka
mer I Als die man maar niet
„Juist", stemde J. B. grinnikend met
hem in, „ik vroeg me juist ook af, of
de moordenaar van mijnheer Strawn er
wellicht met die cliché's vandoor is ge
gaan". Hij hield sheriff Edwards met
een handgebaar tegen. „Een oogenblikje,
sheriff", zei hij scherp, „ik zal met u
meegaan!"
Edwards wendde zich brommerig om.
„Ik heb geen detectives van buiten noo
dig", zei hij heftig. „Ik heb hiet de lei
ding en ik vraag geen hulp. van u niet
en van anderen nietl"
J, B. glimlachte gemoedelijk,
„De omstandigheden, sheriff", zei hij
met groote beslistheid, „onttrekken deze
zaak, die anders onder de plaatselijke
rechtsmacht zou hooren, aan deze ju
risdictie en maken haar tot een belang
rijk geval voor den geheimen dienst der
regeering. Ik veronderstel, sheriff, dat
we tot de bevinding zullen komen, dat
de man, die John Strawn vermoordde,
tevens die cliché's weggenomen heeft.
Kom, Tommy, we zullen met den sheriff
meegaan naar de werkkamer van mijn
heer Strawn".
(Wordt vervolgd).
40 Evellentje en Humpo Hotsflots na
men plaats ln de taxi, die meteen weg
reed Ze gingen eerst weer door een groot
bos en kwamen toen aan de grens. L>e
grenspost wilde ze eerst niet doorlaten,
omdat ze geen paspoorten hadden, maar
toen Evellentje het papier Het zien met
..Ministerie van Oorlog van Boel-Geme-
nlë" bogen allo grensposten als knip
messen en lieten ze de taxi ongehinderd
passeren. Ze moesten daarna nog wel
een paar uur door Boel-Gemenlë rljdc-n,
voordat ze aan de hoofdstad kwamen De
hoofdstad heette Boekofla en was erg
groot. De chauffeur van de taxi ten min
ste moest wel een uur zoeken, voordat bij
het gebouw gevonden had, waar het Mi
nisterie van Oorlog zetelde. Het was een
statig gebouw met allemaal boog-ramen
en prachtige zullen en gebeeldhouwde
berenkoppen boven de poort. „Hier moe
ten we zijn". vertelde Evellentje, die on
derweg aan Humpo Hotsflots niets had
willen vertellen. „Dat ls een verrassing"
had ze gezegd. En dat was het voor onzen
Humpo. dat verzeker lk Je. HIJ snapte er
nog steeds niets van. Ze gingen het ge
bouw binnen en de portier vertelde ze,
dat ze naar boven moesten. „Trap op,
vijfde gang links, weer een trap op. twee
de gang rechts, kamer achthonderd ne
gen en veertig".
Luxor De historische boeken van
Alexander Dumas, waarin de romantiek
hoogtij viert, werden en worden verslon
den!
Daarin wordt de geschiedenis soms ge
weld aangedaan. Maar zij zijn spannend,
vol hevig bewogen avontuur, ook wat de
liefde betreft.
Thans ziet men de verfilming van „De
man met. het IJzeren masker", het gruw
zame verhaal van den wreeden koning
van Frankrijk Lode wijk, die zijn twee
lingbroer Philippe levenslang in de Bastil
le laat opsluiten, uit angst voor concur
rentie naar het koningschap. Maar het
wordt nóg gruwzamer: hl,1 doet een spe
ciaal ijzeren masker vervaardigen, dat
Philippe moet dragen. Zelf hangt hij den
sleutel ervan voor alle veiligheid aan een
band om de hals.
Dat er vrienden „door dik en dun"
klaar staan om de rollen te verwisselen,
spreekt vanzelf. Na tal van opwindende
gebeurtenissen gebeurt dit Inderdaad en
Philippe huwt de geliefde Maria Theresia.
die hem trouw hulp verleende. Daarmee
wordt tevens het verbond Frankrijk
Spanje bezegeld.
Een suggestief gespeelde, rijk gemon
teerde costuumfllm, met Louis Hayward
ln een lofwaardige dubbelrol, ln zijn
strijd terzijde gestaan door Joan Bennett,
als buitengewoon lieftallige Maria The
resia.
Lldo Dit theater brengt deze week
de groote Amerikaansche kleurenfilm
„De dansende piraat" met ln de hoofd
rollen Charles Collins en Steffi Duna.
Een film waarin de dans hoogtij viert,
afgewisseld met muziek en zang tevens
vol romantiek, vroolljkheld en avontuur.
Een dansleeraar wordt op weg naar huls
overvallen door eenlge zeelleden en mee
gesleept naar hun schip om de beman
ning voltallig te maken. Dit blijken zee-
roovers te zijn en als na een zeer langen
reis een eiland wordt aangedaan om
water ln te nemen, weet hij te ontvluch
ten. In 't dorp ontmoet hij de dochter
van den burgemeester, wordt op haar ka
mer gevangen genomen en tot de strop
veroordeeld Al dansende en met behulp
van het meisje, op wie hij verliefd ls ge
raakt, weet hij aan het vonnis te ontko
men Een medeminnaar komt opdagen,
maar na veel kostelijke verwikkelingen
wordt deze onschadelijk gemaakt en staat
niets hun geluk meer ln den weg.
Trianon Sinds de bevrijding hebben
wij kunnen ervaren, dat spookfilms en
rolprenten met onzichtbare menschen
elders in de wereld sterk ln zwang zijn
geraakt. Derhalve laat zich makkelijk ra
den, van welk genre „Het onzichtbare
paar" zal zijn, al ls deze film dan ook
van vóór den oorlog. Ditmaal ls het de
geschiedenis van een steenrijk jong echt
paar, dat bij een auto-ongeval om het
leven komt en dan onzichtbaar door de
wereld trekt om nog één goede daad te
doen Bijzondere omstandigheden maken
het hun mogelijk af en toe weer zichtbaar
te worden, en dit maakt de geschiedenis
van hoe zij een goeden vriend een gezel
liger leven weten te bezorgen des te hu-
morlstlscher. Een vlotte, charmante, ord-
glneele film, die ruime belangstelling
waard ls. De hoofdrollen worden vertolkt
door Oary Grant en Constance Bennett.
Casino Hier wordt terecht de film
„Het executie-peloton" geprolongeerd,
van welke gelegenheid ongetwijfeld nog
velen gebruik zullen maken.
Rex Liefhebbers van een cow-boy
film kunnen weer hun hart ophalen.
Daarvoor zorg.t John Wayne met zijn
vrienden. Spanning en avontuur dn elke
meter!
VEREENIG ING
INTERNATIONAAL JEUGD VERKEER.
Gisteravond kwamen de leden van de
Vereenlging Internationaal Jeugdverkeer
ln Oud-Hortuszicht bijeen voor een pro-
paganda-avond die tevens de opening
beteekende van een geprojecteerde serie
bileenkomsten ter Inleiding en voorbe
reiding van het zoo spoedig mogelijk weer
hervatten van bultenlandsche reizen.
De waarnemend voorzitter W. Vietor
opende met een welkomstwoord, waarin
hll het doel van de vereenlging met een
enkel woord uiteenzette.
De heer W. Prins sprak over het ver
leden van het Jeugdverkeer. daarbij ver
halende van ziln eerste contacten met
soortgelilke organisaties ln Frankrijk. Het
oorspronkelijke doel was het ontwikke
len van de kennis van vreemde talen door
middel van internationale corresponden
tie. Eerst later is een grooter doel. het
groeien en bevorderen van wederztjdsóh
begrip van de jeugd over heel de wereld,
ontstaan, en ondanks den laatsten oorlog
die toonde dat dit doel niet is bereikt,
bestaat er thans een nog sterker drang
dit streven vol te houden en bekroond te
zien.
De heer T. van Aken sprak over de
toekomst van het jeugdverkeer. dat be
oogt de jeugd, die over 15 Jaar de ver
antwoordelijke posten ln de maatschappij
bekleedt, reeds thans te doordringen met
een onderling begrip, dat het eenlge
middel ls tot behoud van een eensgezin
de wereld. Een blijspelletje ln 3 bedrij
ven A. A. Milne. getiteld „The Romantic
Age", besloot dezen matig bezochten
avond.
CENTRUM VOOR NATUURSTUDIE.
De Stichting Centrum voor Natuurstu
die hield haar 2de bijeenkomst van dit
seizoen in het Botanisch Laboratorium.
Na esn kort openingswoord door den
voorzitter, den heer J. C. van Schalk,
sprak de heer T Tleleman Jr. over: „Een
Jaar natuurleven".
Aan de hand van een fraaie serie ge
kleurde lantaarnplaatjes die door hem
zelf opgenomen waren, gaf spreker ons
een Indruk van de dieren- en planten
wereld, vooral uit de omgeving van Lel
den. Spreker begon met de vogels die
wij 's winters ln onze grachten kunnen
waarnemen en waaronder verschillende
zeer zeldzame soorten zijn In het voor
jaar begint met het ontwaken van de
plantenwereld ook het broedselzoen van
de vogels. Aan de hand van foto's van
planten, vogels, nesten en eieren voerde
spreker'ons door de verschillende Jaarge
tijden langs de Kaag, bollenvelden. Nleuw-
koopsche plassen, en het strand, waar hij
ons wees op de merkwaardige vormen en
gedragingen van de fauna en flora van
die streken Tenslotte vertoonde spreker
eenlge plaatjes van het park De Hooge
Veluwe en het Gooi.
Een aandachtig gehoor genoot van deze
uitmuntende voordracht, welke werd op
geluisterd door de demonstratie van een
groot aantal opgezette exemplaren van
vogels, die 's winters ln onze grachten
voorkomen. Met de mededeeling. dat de
3de voordracht zal plaats vinden op II
December a.s. ln het Botanisch Laborato
rium sloot de voorzitter de bijeenkomst
PREDIKBEURTEN.
VOOR ZONDAG 17 NOVEMBER.
Lelden Doopsgez. Gem.: 10.30 uur
ds. J. G. Frerlchs van Haarlem. Egllse
Wallone, dlx heures et demle: prof. dr.
J de Zwaan. Evang. Luth. Gem. (Kerk
Hoogl Kerkgracht): 10.30 uur ds. J. Ph.
Makklnk (Gebouw Gerecht 10): 10.30 uur
ds. J. H. Smit Duyzentkunst Rem Gem,:
10.30 uur prof. dr L. 0 van Holk Ver.
van Vrljz. Herv. (Volkshuis); 10.30 uur
ds F v d. Heijden. Geref. Gem„ 10 en 5
uur ds. L. RJjksen. Chr. Geref. Kerk: 10
en 5 uur ds Joh. Jansen. Geref. Kerk
(art. 31): 9 uur (Prediker) ds Verleur
van Llsse, 5.30 uur (Doopsgez. Kerk) ds.
Bos van Voorburg. Vrye Kath. Kerk St.
Bonlfaclus (Vreewijkstr. 19): 10.30 uur
Hoogmis (Intrede: priester van Brakel).
Oud-Kath. Gem. (Zw. Singel 50): 10 uur
H. Dienst
Oegstgeest Ned.. Herv. Gem.: Groene
Kerk: 10.15 uur ds F. Pras van
Katwijk aan Zee Pauluskerk; 10 utu dr.
W. F. Dankbaar; 5 uur ds C F. Cal-
lenbach Gebouw Hooge Morsch: 10 30 u.
ds. M. Ottevanger van Lelden. „Irene":
Kinderkerk 10 uur, de heer Mataharu. Ge
ref. Kerk. Maurltslaan: 10 en 5 uur ds. J.
C. Houtzagers van Voorschoten Gebouw
Hooge Morsch: 9 en 5 uur ds. M. J Arnt-
zen. Vryz. Herv. Gem Willem de Zwij-
gerkerk: 10.30 uur ds. J. F. Kruyt van
Den Haag.
De ontslagaanvrage van
minister Ringers.
Naar aanleiding van zijn ontslagaan
vrage deelt de thans afgetreden mini
ster van Openbare Werken en Weder
opbouw, dr. ir. J. A. Ringers het A.N.P.
het volgende mede:
„By de samenstelling van het kabi-
net-Beel heb ik, zij het met een be
zwaard hart, mij bereid verklaard
voorloopig zitting te nemen. Het
voorbehoud, dat ik toen maakte, vond
zijn oorzaak in de richting, die het
politiek beleid ten aanzien van de ver
houding van Nederland tot Indië on
der het vorig kabinet had genomen.
Zijn verdere ontwikkeling heeft er toe
geleid, dat ik op 30 October jl. om
eervol ontslag heb verzocht."
Nederlandsche visschersvloot
herstelt zich.
(Van onzen correspondent te IJmuiden)
Voor het uitbreken van den oorlog be
stond de Nederlandsche zeevlsschers-
vloot uit 400 stoom- en motortrawlers
en motorloggers Hiervan waren er na
de capitulatie geen 100 meer in ons
land aanwezig. De meeste schepen, voor
al loggers, waren naar Duitschland over
gebracht, tal van trawlers bevonden zich
in Engeland en vele waren door oorlogs
geweld ten onder gegaan.
Dank zy het feit, dat er ruim 200
schepen teruggevoerd konden worden,
bestaat de Nederlandsche visschersvloot
thans weer uit 279 trawlers en loggers,
waarvan er zich echter nog bijna 70
in reparatie bevinden.
Van de 211 in bedrijf zijnde vaartui
gen oefenen er thans 154 de drijfnet-
haringvlsschery en 57 de trawlervissche-
rlj uit.
GEEN RANT90ENBONNEN LIJNOLIE
Het Rijksbureau voor Chemische Pro
ducten deelt mede, dot ln verband met>
de huidige buitengewoon slechte lijnolie
positie, met onmlddellijken Ingang tot
nader aankondiging geen lljnolle-rant-
soenbonnen zullen worden verstrekt.
17.000 buitenlanders
moeten weg.
8000 MOGEN BLIJVEN.
Aan de Memorie van Antwoord op het
voorloopig verslag over de Justitiebegroo-
tlng 1946 en. 1947 ontleenen wij, dat er
zich nog ongeveer 25.000 personen van
vijandelijke nationaliteit (t-w. Duitschers,
Oostenrijkers en statenloozen, die voor
heen de Duitsche of OostenrIJksche na
tionaliteit bezaten), ln ons land bevinden.
Naar ruwe schatting komen daarvan
pl.m. 17.000 niet voor voortgezet ver
bluf In Nederland ln aanmerking. De
regeerlg ls voornemens om de laatsten
zoo spoedig mogeiyk naar Duitschland
te doen verwijderen, nadat de bezet
tin gsautoritelten ln Duitschland daar
toe toestemming hebben gegeven.
Niettegenstaande hiertoe bij herhaling
is aangedrongen, ls de toestemming nog
niet verkregen. Het ls slechts gelukt om
pLm. 1000 Duitschers die zulks zélfs ver
zochten, naar Duitschland terug te
brengen.
De positie van de Groote Oost
NED. REGEERING ZAL ORDE
HANDHAVEN.
Aneta meldt uit Batavia dat heden
morgen het volgende officieele com
muniqué uitgegeven is.
,3U de besprekingen, welke op 10 en 13
November ten paleize van den Lt.-
Gouvërneur-Generaal tuschen leden
van de Commissie-Generaal en verte
genwoordigers van de Groote Oost ge
houden zijn, is in principe overeenge
komen, dat gebieden van de Groote
Oost zoo spoedig mogeiyk (bij of direct
na de conferentie te Denpasar) instaat
moeten worden gesteld om een organi
satie en een overheidsapparaat op te
bouwen, zoodat zij hun plaats in de
geprojecteerde Ver. Staten van Indo
nesië op hetzelfde niveau als de Repu
bliek kunnen innemen.
De Ned. regeering is verantwoor
delijk voor de handhaving van orde
in deze gebieden, ten einde bovenge
noemd streven op een vreedzame en
democratische wijze te verwerkelij
ken. De vertegenwoordigers van ge
noemde gebieden verklaren zich een
stemmig accoord met de hoofdpun
ten van de ontwerp-structuur, vol
gens welke de Ver. Staten van Indo
nesië tezamen met Nederland een
Nederlandsch-Indonesische Unie zul
len vormen onder de Kroon.
DISTRIBUTIEKANTOOR LEIDEN.
Diegenen wier T. D nummer eindigt
met het cijfer 7 kunnen op onderstaande
data, tégen Inlevering van bon 614 van
het Inlegvel, een schoenenbon ln ont
vangst nemen aan de loketten 29, 30, 30.
en 32 van het Distributiekantoor (ingang
Steenschuur).
zy, die na 1 Januari 1945 een bon voor
gewone, Amerikaansche of beroepsschoe
nen hebben ontvangen, komen niet ln
aanmerking.
Diegenen, die een bon voor orthopae-
disch schoeisel hebben aangevraagd, wordt
ln overweging gegeven bij cljferaanwijzlng
geen bon af te halen.
Uitgereikt wordt aan hen, wier fami
lienaam begint met de letter:
A. B, C. D op Maandag 18 Nov. 1946;
E. F. G- H, I, J op Dinsdag 19 Nov. 1946;'
K, L M op Woensdag 20 Nov 1946
N, O, P. Q. R op Donderdag 21 Nov. 1946
S T, U. V op Vrijdag 22 Nov. 1946;
W. X. IJ. Z op Zaterdag 28 Nov. 1946.
Het kantoor ls geopend van 8.30 tot
12 uur en van 1416 uur; 's Zaterdags
van 8.30 tot 11 uur.
De uitreiking ln de agentschappen
Oegstgeest, Warmond en Leiderdorp wordt
nader gepubliceerd. 9725
AGENDA.
Zaterdag.
Schouwburg: Kon. Ver. „Lltteris Sa
crum". „Mejonkvr. de la Seiglière". 8 u.
nam.
Volkshuis: Spr. pred. Ringelberg. 8 u.
nam.
Gerecht 10: Spirltlsch Genootschap. 8
uur nam.
Doezastraat 43:: Spr. mr. Zappey voor
de kerk van Jezus Christus, 5 uur nam.
Schouwburg: Plet Köhler ln „De Boe-
melb-jon". 8 uur nam.
De geneeskundige Zondagsdienst te Lei
den wordt van hedenmiddag 2 uur tot
Maandagmorgen 8 uur waargenomen door
de doktoren van Bockel, de Graaf f, Kors
en Postel.
Te Oegstgeest door dr. Hugenholtz, tel.
20390.
De avond-, nacht- en Zondagsdienst
der apotheken te Leiden wordt van Za
terdag 16 Nov. 13 uur tot Zaterdag 23
Nov. 8 uur waargenomen door de Haven-
Apotheek, Haven 18, Tel 20085; de Doe-
za-Apotheek. Doezastraat 31. Tel. 20313.
Te Oegstgeest door de Oegstgeester
Apotheek. Wilhelmlnapark 8. Tel. 26274.
