WEERBERICHT
De ramp
te Schiphol
Aardappelen-prijzen in Tweede Kamer
Schaderegeling is onaanvaardbaar
Met een enkel woord
85ste Jaargang
ZATERDAG 16 NOVEMBER 1946
No. 25934
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny.
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer.
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f. 3.30 per 3 maanden; 26 cents per week
Telefoon Directie en Administratie: 25041
Telefoon Redactie: 21507 - Giro no.: 57055
Een benauwde wereld
We leven in een benauwde wereld!
Dat geldt in het algemeen en dat geldt
voor de landen apart. Daar in Ameri
ka wil het met het werk op de bijeen
komst der Vereenigde Naties niet vlot
ten, zoo als men wel zou begeeren. De
afhandeling der agenda is al heel wat
ten achter bij hetgeen men zich had
voorgesteld en, bedriegen de voorteeke
nen niet, dan zal er voorloopig nog wel
weinig schot in komen ook. Voor de
zooveelste maal blijkt weer eens over
duidelijk. hoe weinig overeenstemming
er feitelijk heerscht tusschen de meer
dan 50 landen, daar vertegenwoordigd.
Gelukkig blijft, in algemeenen zin ge
sproken, de goede wil en dat geeft den
burger moed, dat ten slotte toch nog
wel spijkers met koppen zullen worden
geslagen, alle vertraging ten spijt, en al
zullen de besluiten minder verstrek
kend zijn, als men wenscht.
Voor de bijeenkomsten der groote vier,
die ten doel hebben de te Parijs in
groote lijn vastgestelde vredesverdra
gen met alle satelliet-staten van
Duitschland meer precies uit te stip
pelen, rekening houdend met de in de
lichtstad uitgesproken wenschen en be
geerten/ althans voor zoover die daar
een tweederde meerderheid verwier
ven, staat de zaak niet anders. Weder
om zijn het speciaal de Sovjets, die
den gang van zaken vertragen, vast
houdend aan de te Parijs verworpen
standpunt. Maar ook de groote vier
ploeteren verder
Wanneer men eindelijk het alles over -
heerschende vraagstuk van den vrede
met Duitschland eens zal durven aan
snijden? De verschilpunten treden ge
regeld nog zoo evident naar voren, dat
men de aarzeling kan begrijpen om er
aan te beginnen. Tot schade van geheel
Europa, dat als het ware een rotte plek
in zijn midden behoudt en tot schade
van Duitschland zelve, waar toestan
den dreigen te ontstaan, die een ge
vaarlijk aspect kunnen aannemen. Men
denke b.v. aan de voedsel-positie in de
Britsche bezettingszone, ook al over
drijven diverse berichten bedenkelijk.
Alle zeilen zullen evenwel moeten wor
den bijgezet, om catastrophale wendin
gen te voorkomen.
Moeilijkheden verschijnen aan alle
kanten, waarheen men den blik ook
wendt. Zij verrijzen als paddestoelen
uit den grond en het feit, dat in diver
se landen nog inwendige strubbelingen
daar de situatie verduisteren, is weinig
geschikt om ze te helpen oplossen.
Zoo is de toestand in Frankrijk weer
eens geheel onoverzichtelijk. De verkie
zingen voor de Constituante zijn uit
gevallen, zooals in groote lijn werd
voorspeld. De verkiezingsmoeheid van
het Fransche volk spreekt maar al te
zeer uit het feit, dat ruim 20 pet. der
kiezers verstek heeft laten gaan. Dat
beteekende op zich zelf al winst voor
de communisten, want hun aanhang
is te goed gedisciplineerd, om van de
stembus weg te blijven. De communis
ten zijn weer de sterkste party gewor
den .maar aan den anderen kant heb
ben ook de conservatieven belangrijke
winst gemaakt, terwijl de radicale par
tij van Herriot eveneens haar stern-
aantal belangrijk zag stijgen, zoodat
men niet kan zeggen, dat de balans
naar uiterst links is doorgeslagen. En
dit te meer niet, waar de MRP (de
progressieve RJC.-beweging), trots de
tegenkanting van generaal de Gaulle,
onverzwakt is gebleven, een resultaat,
waarmede zij meer dan tevreden mag
zijn. Het verlies is, practisch gesproken,
geheel aan socialistische zijde. De so
cialisten vormden de bufferpartij en
zoo'n positie is nu eenmaal altijd on
gunstig, vooral als men aarzelt om al
te scherp stelling te nemen, zooals de
Fransche socialisten maar al te zeer
hebben gedaan.
Intusschen verkeert men door den
verkiezingsuitslag in Frankrijk weer in
een impasse; welke regeering zal er nu
te voorschijn komen? De communisten
eischen voor zich het premierschap op
Maurice Thorez zou dan de uitver
korene zijn en sturen daarnevens
aan op herstel van het oude Volks
front. m.a.w. de combinatie van com
munisten, socialisten en radicalen. Het
is echter zeer twijfelachtig, dat de ra
dicalen daarin zullen willen treden en
doen zij niet mee, dan heeft links geen
meerderheid!
Dan herstel van de drie-partijen-re
geering? Ook daarin schuilt een gTOOte
factor van onzekerheid. Heel wat wa
ter zal nog door de Seine vloeien, voor
en aleer Frankrijk weer een krachtige
regeering bezit. En dat, terwijl ook voor
Frankrijk zulke groote belangen op het
spel staan.
In Engeland heeft vrij onverwacht
de tegenwerking tegen minister Bevin
gevaarlijke aspecten aangenomen, nu
uit eigen partij een soort paleisrevolu
tie tegen zijn politiek is ontketend. Het
verwijt uit die richting is, dat Bevin
te strak optreedt tegen de Sovjets en
te veel vaart in het kielzog van Ameri
ka. Bij de conservatieven is het na
tuurlijk andersom, maar komt het tot
stemming, en vinden beide oppositie
partijen elkaar, dan zou het toch wel
eens vreemd kunnen loopen. In ieder
geval: de Britsche politiek wint door
een en ander ook niet aan kracht!
En in Amerika is tengevolge van de
jongste verkiezingen, gelijk bekend, de
regeeringspositie ook al niet verste
vigd.
Zoo ziet men overal moeilijkheden te
over: in de groote politiek, in de bin-
nenlandsche politiek der meeste groote
spelers en zelfs in de binnenlandsche
politiek van vele kleinere landen. Zie
b.v. naar België, waar met de grootste
moeite een crisis is vermeden.
Hoe grooter deze moeilijkheden wor
den, hoe meer er zijn, de Sovjets gnui
ven er in!
We leven in een benauwde wereld
WEINIG VERANDERING.
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Meest zwaar bewolkt met bier en
daar nevel of mist en plaatselijk lichte
regen of motregen. Weinig wind. Iets
kouder.
Uiteenzetting van den heer
Plesman.
OORZAAK: „VERLIES VAN
SNELHEID?"
In een gistermiddag te Den Haag ge
houden persconferentie naar aanleiding
van het vliegtuigongeval te Schiphol,
deelde de directeur van de K.L.M., de
heer Plesman, mede, dat het vliegtuig
om 19.23 uur boven de Haarlemmermeer
verscheen. Het kreeg landingsbeurt
nr. 2, het toestel vloog in de richting
van het vliegveld. Vervolgens werd een
afvliegrichting in de richting Amster
dam gekozen. Er was dus nog geen spra
ke van een landingspoging. Hierna vloog
het toestel wederom over de peilinrich-
ting. Het kreeg toen grondzicht en
maakte een linkerbocht ten einde met
de landing te kunnen beginnen. Om
19.48 uur beëindigde de radiotelegrafist
het contact met het radarstation op het
vliegveld. Een halve minuut later stort
te het toestel aan den Zuid-West-rand
van het vliegveld, in de aanvllegrichting
van de landingsbaan naar beneden. Het
had nog moeten doorvliegen tot de lan
dingsbaan. Op het moment, dat de
ramp gebeurde, had het Dakota-vlieg-
tuig volgens taxatie een hoogte van 90
ét 100 m.
De heer Plesman vermoedt, dat ver
lies van snelheid de oorzaak is ge
weest van de ramp. Op het laatste
oogenblik schijnt de piloot de landing
te hebben willen uitstellen. Hü schijnt
vol gas te hebben gegeven, om zich
weer op een nieuwe landing voor te
bereiden. Dit was evenwel niet meei
mogelijk, aangezien het toestel in
„overtrokken toestand" was geraakt.
Tot voor de op het laatst gemaakte
bocht verliep alles normaal. Er was een
laag wolkendek, maar het zicht bjdrceg
ten minste 2 km. Dergelijke vliegtuig
ongelukken, aldus de heer Plesman. zijn
meer gebeurd. Wanneer een vluigtuig-
bestuurder bij een dergelijke landing
zijn oogen op den grond gericht houdt
en tegelijkertijd maatregelen wil nemen
om. een nieuwe landingspoging voo.- to
bereiden, dan is dit nauwelijks meer uit
voerbaar. Na het verkrijgen van grond
zicht had de piloot z.i. niet moeten lan
den, maar gewoon verder moeten vlie
gen en de landing moeten voorbereiden.
Rond de Vereenigde Naties.
De ministers der groote vier zijn er
gisteravond in besloten vergadering in
geslaagd, de fundamenteele verschillen
in zake de kwestie van het politie-toe
zicht in Triest te reduceeren tot de
vraag, wie 'het recht zal hebben het
hoofd van politie te benoemen of te
ontslaan en aan wien laatstgenoemde
rekenschap moet afleggen.
Een belangrijke stap in de goede
richting werd gedaan, toen Molotof zich
accoord verklaarde met het voorstel der
drie andere ministers, dat de gouver
neur zou moeten uitmaken of het sta
tuut en zijn voorwaarden bedreigd
worden.
De ministers kwamen evenwel niet
tot overeenstemming in zake de vraag,
hoe dit beginsel zou moeten worden
toegepast en hoe er verschil gemaakt
kon worden tusschen dagelij ksche werk
zaamheden van de (politie en werkzaam
heden, waarbij deze politie het statuut
van Triest in buitengewone omstandig
heden veiligstelt.
Het debat over het veto-recht zal
eenige dagen worden uitgesteld ten
einde de groote vijf in de gelegenheid
te stellen volgende week eerst een be
slissing over hun houding te nemen.
Tevoren had de Rus Wisjinski het veto
recht nog eens krachtig verdedigd tegen
alle aanvallen.
Griekenland zal aan den Veiligheids
raad verzoeken om een „volledig inter
nationaal onderzoek aan beide zijden
van zijn Noordelijke grenzen^'.
Naar men te Athene 'heeft vernomen,
zegt Griekenland, dat sinds het in Sep
tember door de Amerikaansche delega
tie bij den Veiligheidsraad ingediende
voorstel tot onderzoek van de Grieksche
grenskwestie dagelijks aan de grens van
Griekenland en Joegoslavië en aan die
van Griekenland en Bulgarije inciden
ten voorvallen, waarvan een lijst wordt
bijgevoegd.
Polen en Tsjecho-Slowakije hebben
tot den raad van de vier ministers van
buitenlandsche zaken het verzoek ge
richt, deel te mogen nemen aan de be
sprekingen inzake het vredesverdrag
met Duitschland, voor zoover daarbij
Poolsche of Tsjechische belangen op het
spel staan.
ROUWBEKLAG.
De Minister van Verkeer, ir. Vos,
heeft gisteren persoonlijk de directie van
de KJLi.M. rouwbeklag betoond.
De Commissaris der Koningin in
Noord-Holland zond een telegram met
woorden van deelneming.
a
VERTROUWEN BEHOUDEN:
Een Engelschman uit Salisbury tele
grafeerde: „Please accept my /iepest
sympathy. I'n travelling to Amsterdam
with complete confidence to morrovy by
KJL.M." (Accepteer mijn diepste sympa
thie. Ik reis morgen naar Amsterdam
per KJj.M. met volledig vertrouwen).
Het Departement van Bultenl. Zaken
heeft via in ons land geaccrediteerde di
plomatieke ambtenaren bewijzen van
deelneming van onderscheidene buiten
landsche regeeringen ontvangen.
Bij het ministerie van Financiën en
het Directoraat-Generaal voor de
Scheepvaart, ressorteerende onder het
ministerie van Verkeer en Energie,
hangt de vlag half stok.
EEN, DIE GESPAARD BLEEF
Tot diegenen, die ook met het toestel
hadden willen gaan, maar geen plaats
konden krijgen, behoorde o.a. luit-kol. J.
van Ormondt, die uit Oegstgeest af
komstig is. Deze werkt als chemicus aan
het Centrale Laboratorium van het Dep.
van Oorlog te Londen; hij had besloten
per boot naar Nederland te vertrekken.
ZAL ATTLEE MOTIE VAN
VERTROUWEN INDIENEN?
De politieke correspondent van het
blad der labour-partij, de Daily Herald,
schrijft, dat Attlee, de Britsche premier,
Maandag in het Lagerhuis waarschijn
lijk een motie van vertrouwen zal in
dienen.
De Daily Herald meent, dat. indien
het amendement, waarbij de Engelsche
buitenlandsche politiek wordt becritl-
seerd. ingediend wordt, Attlee zal aan
dringen op een stemming.
Naar men verwacht, zal Attlee het
debat over het amendement zelf voe
ren en om een motie van vertrouwen
verzoeken, zoodat Bevin zal weten hoe
zijn positie in het Lagerhuis is, aldus
de correspondent van de Daily Herald.
Twee vrouwelijke labourleden van het
parlement hebben zich bij de oppositie
gevoegd tegen de officieele politiek van
de Engelsche labourregeering ten aan
zien van den dienstplicht en de buiten
landsche aangelegenheden.
CHINEESCHE NATIONALE
VERGADERING BIJEEN.
De Chineesche nationale vergadering
is bijeen geweest in een openingszitting,
welke vijftig minuten duurde. Tevoren
was deze bijeenkomst tot zes maal toe
uitgesteld. Honderd-vijf-en-dertig leden
van de Kwomintang en onafhankelij ken
waren ter bijeenkomst tegenwoordig,
doch geen communisten, leden van de
democratische liga of van de jeugd-par-
tij. De communisten en democraten heb
ben verklaard, dat zij de vergadering
zullen boycotten, totdat zij in de regee
ring erkend worden.
De Vebena komt terug.
(Van onzen parlementairen redacteur).
De Tweede Kamer vertoonde gisteren
een bont programma. Het begon met
de voortzetting en tevens het slot van
de tweede instantie van het algemeen
debat. Daarbij greep de communist De
Groot de gelegenheid aan om te betoo-
gen, dat zijn partij heusch niets tegen
het Katholieke volksdeel heeft, daar zij
immers, getrouw aan goede Nederland-
sche traditie, dë verdraagzaamheid zelve
is, maar dat zij alleen wat heeft tegen
de politieke leiding van de K.VP.
Mr. v. d. Goes v. Naters (P.v.d.A.) was
minder slecht over zijn staatkundige
medefirmanten te spreken, al gaf hij
wel te verstaan, dat naarmate zij min
der het monopolie zullen opeischen van
een confessioneele groep onzer burgerij
te vertegenwoordigen, de samenwerking
met haar des te vlotter mogelijk zal zijn.
Bij voorbaat liet hij overigens prof.
Romme vast weten, niets te voelen voor
diens ideaal om er nog een Derde Ka
mer bij te gaan maken, aangezien die
al te zeer op representatie van eenzij
dige belangen zou uitloopen, gelijk de
ervaring met corporatieve staatsvormen
elders (Italië. Oostenrijk) had geleerd.
De Minister-President bleek niet
van zins nog iets naders omtrent het
Indonesische vraagstuk los te laten:
alleen viel het op, dat hü er op scheen
te zinspelen, dat het betreden van tot
„Wederopbouw" im bet zoeklicht
Bevolking wacht af
„met een bang hart".
(Speciale GP.D.-reportage).
Het probleem van den wederopbouw ln
Nederland ls moeilijk en veelomvattend.
Uit den chaos der eerste na-oorlogschc
periode is een organisatie gegroeid (die
van „Openbare werken en wederopbouw"),
welke met ontzaggelijke bezwaren te kam
pen heeft gehad, maar niettemin haar
wieken steeds verder en ln steeds hooger
tempo heeft uitgeslagen. Inundaties moes
ten worden bedwongen, bruggen hersteld,
het verkeers-apparaat op gang gebracht,
puin geruimd ln hoeveelheden, die elke
besohrljvlng tarten, en tegelijkertijd vroe
gen honderd-duizenden, zwaar getroffen
landgenooten om onderdak en hulp ln
diepen noodWie nagaat dat op 5 Mei
1945 meer dan een vijfde deel van alle
hulzen ln Nederland was verwoest of be
schadigd, dat heele streken als de Wle-
rlngermeer en Walcheren, door de zee
waren overstroomd en véle dorpen (als
Ochter., Eede, Yzendfjke en Westkapelle)
grootendeels van de kaart waren verdwe
nen. beseft tevens wat een moeite het
moet hebben gekost om orde te scheppen
ln dezen toestand van vernieling en ellen
de en nieuw perspectief te wekken ln
oorden van trooetelooze verlatenheid l
WIJ ZIJN VER VOOR OP
HET BUITENLAND.
Is Holland daarin geslaagd? ,,Neen",
zegt de man ln de geteisterde gebieden;
„Ja", zegt de vreemdeling bij een bezoek
aan deze lage landen 1
Laten wij dit laatste punt vooral niet te
licht aanslaan. Wie het probleem van den
wederopbouw zet ln het zoeklicht der crl-
tlek, vindt Inderdaad argumenten voor
bemerkingen van ernstlgen en zelfs ver
ontrustenden aard, maar hij moge zich
troosten met de wetenschap dat wij hier
ver vooruit zijn op Engeland, Frankrijk en
België, landen, die gerulmen tijd vroeger
werden bevr^d, zelfs het puin nog niet
hebben verwijderd en pas het allereerste
stadium van den wederopbouw zijn in
gegaan!
Een feit van beteekenls geeft daarbij
moed: Wederopbouw" speelt open kaart!
Vier lange dagen hebben de mannen van
dezen dienst, geassisteerd door een indruk-
wekkenden staf van flnantleele, economi
sche en technlsohe adviseurs, ons rond
geleid door verschillende geteisterde ge
bieden (Betuwe, Noord-Limburg, Zeeuwsch
Vlaanderen en Walcheren), maar zy heb
ben nooit getracht Iets te verbloemen. WIJ
hebben gezien wat goed was (Groesbeek),
ook veel dat ontroerde door zijn ellende en
achterstand (Ochten, Breskens, West
kapelle)maar niet minder ook wat stemde
tot wrevel en dikwijls groote verbittering!
HOE IS HET MOGELIJK?
Als de glasactie „Ruiten troef" door
een dorp ln Zeeuwsch Vlaanderen vol
komen wordt gesaboteerd, als ln een
ander dorp, dat kans heeft op voor
rang bü den herbouw, de plaatselijke
aannemers er uit eigenbelang bi) de
gemeentebestunrderen op aandringen
de plannen te torpedeeren, als ln
Venlo nu ln korten tijd al de vierde
leider van het streekbureau moest
worden aangesteld omdat er nou
ja: omdat er Iets niet klopte, dan
vraagt men zich af: „hoe ls het ln
BINNENLAND.
Door den commandant van het be-
waringskamp te Laren zijn in dat kamp
onregelmatigheden ontdekt. Twee perso
nen van den bewakingsdienst zijn gear
resteerd. w.o. een adjudant.
Het Ned. Verbond van directies en
leerkrachten bij het Nijverheidsonderwijs
zal op Zaterdag 23 November as. ln den
Stadsschouwburg te Utrecht een salaris-
congres houden.
Gistermiddag vertrok de PH-TQE
„Edam" met 35 passagiers voor een spe
ciale K.L.M.-vlucht naar Zuld-Amerika.
De motie-Romme (uitzending eener
commissie naar Suriname en de Neder-
landsche Antillen) ls gisteren in de Twee
de Kamer aangenomen
Gistermiddag om kwart over vijf
landde op Schiphol de NL. 311, met aan
boord den heer H. P. J. van Ketwlch Ver
schuur, dlr.-gen van het Ned. Roode
Kruis
Hy drukte zijn waardeering uit voor het
vele werk, dat het Ned -Ind. Roode Kruis
onder schier onmogelijke omstandigheden
onmiddellijk na de Japansche capitulatie
heeft gepresteerd. Hij zal besprekingen
voeren met de regeering.
BIJ K. B la de heei F. W. CraandiJk
benoemd tot H. M.'s buitengewoon gezant
en gevolmachtigd minister bit de Ver. St.
van Venezuela.
In tegenwoordigheid van den Com
missaris van de Koningin ln Overijssel,
ir. J. B. G. M. Ridder de van der Schuerec
ls gistermiddag ln het Rljsmuseum Twen-
the te Enschedé, door den burgemeester,
den heer M. van Veen de tentoonstelling
„Nieuw En schee' offlcleci geopend.
BUITENLAND
Met algemeene stemmen heeft de
Veiligheidsraad het rapport van de com
missie van deskundigen over de voor
waarden voor de toelating van Zwitser
land als party bij het Internationale Ge
rechtshof aangenomen.
De staking van ruim duizend pllot-en
van de Transworld Airlines in Amerlkka ls
beëindigd.
Door een hevig noodweer zijn te
Rome twee personen om het leven geko
men en een duizendtal dakloos gewor
den. Honderden huizen werden over
stroomd of bezweken door grondverschui
vingen.
Donderdagavond zijn 9 Engelsche
vlsschers aan boord van den trawler
„Charmous" ter hoogte van de kU6t by
Cork gedood door de explosie van een
myn, die ir him net aan dek van den
trawler was geraakt. Het schip brak ln
tweeën en zonk binnen een minuut. Vyf
overlevenden werden door andere vls-
schersbooten opgepikt
De Paus neeit ln een toespraak tot
Italiaansche boeren, die een bezoek brach
ten aan het Vatlcaan, gewaarschuwd voor
de gevaren, welke verbonden zyn aan het
verhulzen van het platteland naar de
stad.
In den Amerikaanschen staat Colo
rado ls door een plotseling opkomen van
den winter een 20-tal menschen van
koude gestorven. Onverwacht gekomen
sneeuwstormen hebben honderden gezin
nen en duizenden stuks vee verrast en
ingesloten.
President Truman heeft ln verband
i met de dreigende staking ln de steen-
kollndustrle zijn voorgenomen vacantle
afgelast,
Uit Beiroet wordt vernomen, dat
■an vrouw, genaamd Zahleh Zahran, al
daar het leven heeft geschonken aan een
vytllng, drie Jonger.s en tweq meisjes, al-
len ln den besten ftaat van gezondheid.
Op ultnoodlging van het ministerie
van openbare werken en wederop
bouw heeft de Pers een excursie ge
maakt langs de door oorlogsgeweld
zwaar getroffen gebieden. De redac
teur van de „Groote Provinciale
Dagbladen" (GP.D.) behoorde tot de
deelnemers en zal ln een reeks arti
kelen vertellen van de flnancleele
problemen by het herstel, van het
leed en de ellende der bevolking,
van de critiek der betrokkenen ln
haar velerlei vom en van den stand
van den wederopbouw.
Godsnaam mogeiyk?" En men staat
nauweiyks meer verwonderd by het
vernemen van het minder schokkende
feit dat ambteiyke beuzelary er ln
de gemeente Den Haag oorzaak van
werd dat de bouw van 300 woningen
aan anderen werd toegewezen of dat
vakgroepen, die met de distributie zyn
belast, een eigen politiek volgen en
de matrlalen niet naar de geteisterde
gebieden sturen maar naar elders ln
het land, waar van ouds hun belang-
rykste afnemers hebben gewoond. Van
goed vaderlanderschap gesproken
DE GROOTE KLACHT.
De zwaarste klacht ln de getroffen ge
bieden is evenwel die over de flnantleele
regeling by herbouw. En zy ls universeel!
Burgemeesters, leiders van streekbureaux,
bouwers, gedupeerden, Ja óók de mannen
van den wederopbouw zelf, zy zeggen allen
hetzelfde: „Als deze schaderegeling niet
gewijzigd wordt, komt er van den parti
culieren bouw niets tereoht, wordt de
situatie voor de kleine bezitters hopeloos
en komen vele kleine neringdoenden nooit
weer aan den gang".
Kort en populair verteld ls de kwestie
deze dat de Staat by herbouw de taxatie
waarde van het verwoeste pand per 9 Mei
1940 vergoedt en voor de rest de finan
ciering op zich neemt door middel van
rente-dragende en rentelooze credleten (de
Sterren plukken van den hemel ligt
ons, Hollanders, niet en slechts een
volstrekte zekerheid zal zyn angst
kunnen overwinnen! Drs. Verhorst,
hoofd van de afdeellng flnantieel-
economlsche zaken van het departe
ment, heeft ons verklaard dat dlc
zekerheid er binnen een maand zal
zyn en de „wissel op de toekomst"
door minister Lleftlnck ln meer con
crete bepalingen zal zUn omgezet. De
bevolking der getroffen gebieden
wacht daar op: „met een bang hart",
zooals de beer Lecnders te Groesbeek
het uitdrukte, „met twyfel omdat men
ln Den Haag als regel zoo weinig
aandacht schenkt aan onze proble
men" (volgens burgemeester Eekhout,
van Breskens), „met belangstelling,
maar lk ga hier rustig myn eigen
weg" (aldus Jhr. de Casembroot, die
ln Westkapelle een geheel apart sy
steem volgt)
HULP AAN DEN BOER.
Ook voor den bouw van boerderyen en
stallen zal een nieuwe regeling worden
getroffen. Nood boerderijen verrezen er tot
dusverre in ons land 4648, noodstallen
5618, maar die oplossing kan maar tijdelijk
zyn. En aan nieuwbouw doen de boeren
niet zoolang zij niet weten welk risico zy
dragen. Een kwart van de bouwsom moe
ten zy thans op tafel leggen alvorens er
mag worden begonnen, daarna zorgt de
Staat, volgers het bekende credlet-
systeem. voor de verdere financiering.
Maar de boer. die zyn vee gestolen, zyn
land en goed vernield zag, en op geen
stukken na weet waar hy aan toe is,
denkt onder deze omstandigheden niet
aan herbouw, waarvan hy de lasten niet
kent.
Gelukkig: „ook dit lapmiddel zal
verdwynen". zei drs. Verhorst ons al
weer, „zy het niet binnen een maand".
De elsch van het leggen van een
kwart van de bouwsom op tafel zal
vervallen en voor het overige geldt ook
hier de komende nieuwe beslissing
Inzake de rentelooze hypotheken.
Hoogstens nog een maand zal Nederland
ln spanning biyven! Moge minister Llef-
tlnok zich houden aan die termijn. En
moge zijn decisie gunstig zyn. Nederland
bouwt aan zijn toekomst, flguuriyk maar
ook letterlyk. En als men den particulieren
bouw geen aanvaardbare en reëele kansen
geeft, zyn wy na dertig Jaar nóg niet uit
de misère.
Twee soorten noodwoningen zooals die verryzen in de geteisterde gebieden ln
het kader van den wederopbouw. (Foto ANP-de Gr.).
laatste ook zonder aflossing). Rentedra
gend ls het gedeelte „Nieuw voor oud".
De eigenaar had. een pand. waarop na
tuurlijk reeds een gedeelte was afgeschre
ven. HIJ krygt er een volkomen nieuw
project voor terug en het ls blliyk dat
hy de extra-waarde daarvan voor zyn
rekening .neemt Over het algemeen ziet
men dat wel in en worden er weinig be
zwaren tegen geopperd. Maar practisch
niemand aanvaardt het risico van de
rentelooze hypotheek zoolang daarom
trent niets verder ls vastgesteld. „Waar-
schyniyk zal deze op den duur voor het
grootste deel worden kwytgescholden",
zegt de Staat, „en in leder geval zal vóór
1 Januari 1956 een definitieve beslissing
wc len genomen. Ga dus gerust bouwen".
Maar de nuchtere Hollander fronst ln
sombere gelatenheid de wenkbrauwen en
wacht af! Hy. die voor den oorlog een
eigen „bedoening" had: een eenvoudig
huisje misschien op een klein, maar dier
baar plekje grond, kent de cyfers al uit
zijn hoofd. WeUloht f. 10.000.— zal de
bouw eischen voor het nieuwe pand. Zeg
dat hy daar f. 4000.van vergoed.' krygt,
dan zal er op zyn „bezit" (afgezien van
vroegere hypotheken, die hun waarde be
houden en voorrang hebben) een zilveren
dak komen van ongeveer f. 1500.rente
dragend (.nieuw voor oud) en f.4500.
renteloos credlet. Een loodzware last,
welke hy voor zichzelf, noch voor zijn
kinderen, wil en durft aanvaarden. Die
voorspiegeling van den Staat dat misschien
dat rentelooze credlet eens zal worden
kwytgescholden. boezemt hem geen ver
trouwen ln, met hoeveel nadruk het ook
bij herhaling ls betoogd. Was het niet De
Genestet, die schreef:
,Als ik myn. oogen Sluit,
Wil lk het wel gelooven.
Maar als lk ze open doe.
Komt weer de twijfel boven"?
DUITSCHERS KRIJGEN CONTROLE
OVER PROVINCIAAL BESTUUR
IN BRITSCHE ZONE.
Het Britsche militaire bestuur te Ber
lijn heeft een nieuwe verordening uit
gegeven. waarin de bevoegdheden der
staten in de Britsche zone wordt om
schreven.
Hierdoor komt een aanzieniyke mate
van controle over de provinciale bestu
ren weer in Duitsche handen.
De drie regionale besturen van Noord-
Ryn-Westfalen, Hannover. Sleeswyk—
Holstein en de stad Hamburg, die voor
loopig onafhankelijkheid hebben ver
kregen, zijn reeds bezig met het samen
stellen van kabinetten door middel van
onderhandelingen tusschen de Britsche
regionale commissarissen en Duitsche
politieke partijen.
Volgens de verordening zullen de vol
gende aangelegenheden door de Duit-
schers zelf worden behandeld: Kerke
lijke zaken, industrieele ontwikkeling,
huizen- en stedenbouw, landbouw, we
genbouw, bepaalde belastingen, fabrieks-
wetgeving, de pers en andere burger
lijke rechten.
De regeling der productie en distribu
tie van voedsel zal in handen der be
zettende mogendheid blyven.
VLIEGTUIGWRAK GEVONDEN.
Op ongeveer twintig kilometer van
Gorham (Californië) is een nog rookend
vliegtuig-wrak gevonden. Men vermoedt,
dat het de machine ls van de American
Western Airline, die vanaf Woensdag
vermist werd. Het vliegtuig had 8 passa
giers en 3 man bemanning aan boord.
dusverre niet ingeslagen, vreemde
paden, het bestaan van een enkel
meningsverschil tusschen de Com
missie-Generaal en het Kabinet niet
ondenkbaar maakte.
Nog even een dupliek van Excellen
tie Lieftinck en toen brak het Vrydag-
sche vragenuurtje aan dat by hooge
uitzondeing gebruikt werd.
De heer Suurhoff (P.v.dA.) kwam dit
keer, groote zeldzaamheid, met monde
linge vragen voor den dag en wel over
de hooge aardappelpryzen, waarvan
men .bovenal in de steden het een en
ander kan ondervinden.
Het terstond gegeven, uitvoerige
mondelinge antwoord van Minister
Mansholt gaf als voornaamste verkla
ring, dat de stedelingen zand aard ap
pelen versmaden en nu de boeren, dit
wetende, de wel geliefde klei-aardap
pelen pas van de hand zün gaan doen
tegen prüzen, die met 6 tot 7 ct. per
kilogram boven de richtlijnen liggen.
Een en ander had wel duidelük ge
maakt, dat men den aardappelver
koop, ondanks de flinke hoeveelheid,
die er van dit belangrijke volksvoe
dingsmiddel beschikbaar is 2%
millioen kg. tegen slechts 1 mlllioen
een jaar geleden alsmede den aan
voer er van niet aan het vrüe spel van
vraag en aanbod kan overlaten. Der
halve wordt de Vebena weer ingescha
keld, komen er mavimumprüzen, die
ten gevolge zullen hebben, dat met
25 Nov. de stedelijke consumenten
zandaardappelen voor 11, kleiaardap-
pelen voor 12 ct, per kg. zullen kunnen
koopen, terwyl deze laatste op het
oogenblik 17 tot 18 ot. bedragen.
DE KINDERBIJSLAGWET.
Tot besluit hield de Kamer zich bezig
met de algemeene beschouwingen over
het ontwerp tot wyziglng van den kin-
derbyslag. De bedoeling daarvan is, dat
reeds van het eerste kind M bijslag zal
worden genoten (tot dusverre begon dat
pas bij spruit no. 3) en wel f. 2.40 per
kind, terwijl het bedrag voor elk kind
boven 3 telgen, f. 3 zal bedragen, dit al
les per week.
Mr. Korthals (P.v.d.V.) achtte het
onjuist, dat de Regeering steeds verder
de richting uitgaat van loon naar be
hoefte en niet naar prestatie, vond in
het feit, dat er straks prysverlaging zal
komen z.i, het beste middel voor
verbetering van de positie van loon-
trekkenden aanleiding om deze wet
slechts een beperkten levensduur te
geven.
Minister Drees zal het ontwerp Dins
dag verdedigen.
De „ontwerp-overeenkomst"
geparafeerd.
GAAT MINISTER JONKMAN
NAAR INDIË?
De ontwerp-overeenkomst in zake In-
die werd gisteren door de Nederlandsche
en Indonesische delegaties te Batavia
geparafeerd.
Het is mogelijk, dat de Commissie-
Generaal thans niet naar Nederland zal
terug keeren, doch dat de ministers
Jonkman (Overzeesche gebiedsdeelen)
en Van Maarseveen (Justitie) naar In-
dlë zullen gaan.
Men hoopt, dat ten aanzien van het
eenige punt, waarover in de overeen
komst nog de sanctie van de Neder
landsche regeering wordt verwacht, een
spoedige beslissing van Den Haag door
de Nederlandsche regeering naar Bata
via zal worden geseind.
Aneta verneemt voorts, dat de ont
werp-overeenkomst Maandag as. zal
worden gepubliceerd.
Laatste contingent naar Indië.
De legervoorlichtingsdienst meldt:
Op 29 November as. vertrekt van de
Merwede-haven te Rotterdam het mi.
„Sibajak" met het laatste contingent en
aanvulling van de 7 December-divisie
naar Indië.
ARBEIDSDIENSTPLICHT IN
INDONESIË.
Naar het Republlkelnsche Persbureau
Antara bericht, heeft de opperste ver-
dedigingsraad van de Republiek gisteren
een decreet uitgevaardigd, waarby be
paald wordt, dat alle burgers in den
leeftyd van 16 tot 50 jaar opgeroepen
kunnen worden voor tewerkstelling in
de door de regeering beheerde plantages,
„voor de verdediging en den opbouw van
■het land".
CRITIEKE VOEDSELSITUATIE
OP MADOERA.
Volgens het Republikeinsch-Indonesl-
sche persbureau Antara is de voedsel
situatie op Madoera uiterst critiek,
vooral in het Oostelijk district. Een
groot deel der bevolking gaat naar Java,
op zoek naar voedsel. Dageiyks stroo
men hongerlydende Madoereezen de
dorpen en steden aan de Noordkust van
Java binnen.
STAKING BIJ DE N.V. „DE VELUWE"
Gistermorgen is by de N.V. Handelmy.
„De Veluwe grootbedryf in kruide
nierswaren te 's-Gravenhage, een sta
king uitgebroken onder de 20 man krui
deniersbezorgers, geproclameerd door de
E.V.C. De directie deelde mede, dat de
loonen in geen enkel opzicht te wen
schen overlaten. Nadrukkeiyk stelt de
directie zich op het standpunt, dat zy,
als het confliot voortduurt en geen be
vredigende oplossing wordt verkregen,
van plan is niet alleen het bedryf in
Den Haag, maar ook de overige 17 fi
lialen ln Nederland te sluiten.
ZEEP VOOR BEPAALDE
CATEGORIEËN.
Het CDK. deelt mede, dat de plaat
selijke distributiediensten op nader be
kend te maken tydstippen rantsoenbon
nen voor zeep voor vuilen arbeid zullen
uitreiken.
zy. die in aanmerking komen voor
zeep voor vuilen arbeid, ontvangen voor
de 13e periode 1946 en in de le en 2e
periode 1947 een rantsoen zachte zeep
benevens een rantsoen waschpoeder.
Zy. die zeer vuilen arbeid verrichten,
ontvangen voor genoemde perioden vier
rantsoenen zachte zeep en een rantsoo%
waschpoeder.
Artsen, verpleegsters enz. ontvangen
voor bovengenoemde perioden rants.ja.i-
bonnen voor huishoud- of toiletzeep. M
