Leidsch Dagblad | 1946 | 26 september 1946 | pagina 1

LEIDSCH mDAGBLAD

WEERBERICHT

Naar een wapenstilstand

De nieuwe bonnen

Leiden krijgt eerlang een nieuw;
Diaconessenhuis

Communistisch echec

Tweede Kamer over de troepentransporten

Met een enkel woord

Nieuwe Commissaris der
Koningin in Brabant.

I PROF. DE QUAY BENOEMD.

By K. B, van 20 Sept. is met Ingang
'tan 1 November prof. dr. J. E. de Quay
benoemd tot Commissaris der Koningin
ln de provincie Noord-Brabant.

Met ingang van dien zelfden datum ls
Jhr. mr. J. Th. M. Smits van Oyen op de
meest eervolle wijze ontheven van de ver
vulling van het ambt van Commissaris
der Koningin ln Noord-Brabant, me*
dankbetuiging voor de ln dit ambt be
wezen belangrijke diensten.

85ste Jaargang

DONDERDAG 26 SEPTEMBER 1946

No. 25891

Directeur: J. W. Henny.
Hoofdredactie: B, W. Menkhorst.

J. Brouwer.

DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN

Tel. Directie en Administratie: 25041
Tel. Redactie: 21507 - Giro no.: 57055

WEINIG VERANDERING.

De Bilt verwacht tot morgenavond:
Plaatselijk ochtendmist, overdag hiÊt
eh daar tijdelijk toenemende bewol
king met later een geringe krans op
een onweersbul. m den nacht weinig
overdag zwakke tot matige wind over
wegend uit richtingen tusschen Oost
en Zuid. Weinig verandering ln tem
peratuur.

Ontwapening blijft
primaire eischl

Nadat Brït-sche, Nederlandsche en
Indonesische afgevaardigden twee
een half uur over de mogelijkheid van
een wapenstilstand op Java en Suma
tra hadden geconfereerd, werd beslo
ten de verdere besprekingen uit te
stellen, en wel op verzoek van de In
donesiërs, die verklaarden aan Djok
jakarta instructies te moeten vragen
over drie punten:

le of de wapenstilstand, betrek
king zou hebben op Java en Su
matra dan wel op geheel Indië;

2e of de Nederlandsche verster
kingen de voorgenomen landingen
zouden kunnen uitvoeren;

3e of de bemoeienissen van de
Nederlandsche marine met de In
donesische schepen een punt van
bespreking zouden vormen.
Het punt, waar het bij de Indonesiërs
In hoofdzaak om gaat, is aangegeven
in 2: of hangende de besprekingen en
tijdens den wapenstilstand de Neder
landsche versterkingen zouden kunnen
landen. Er is zelfs reden om te veron
derstellen, dat zij om geen andere re
den een conferentie over de mogelijk
heid van een wapenstilstand hebben
aangevraagd dan om ten aanzien van
dat punt zekerheid te verkrijgen.

Dat zij besloten hebben om terzake
instructies aan Djokjakarta te vragen,
bewijst mijns inziens tweeërlei. In de
eerste plaats, dat de Nederlandsche
delegatie zich natuurlijk! op het
standpunt heeft geplaatst dat, wapen
stilstand of geen wapenstilstand, de
Nederlandsche versterkingen zullen
landen. In de tweede plaats, dat de
Indonesische delegatie niet, zooals aan
vankelijk gemeld werd, de opdracht
ontvangen had om als eerste voor
waarde voor een wapenstilstand te stel
len, dat geen Nederlandsche troepen
meer aan land zouden worden gezet.
Haar mandaat blijkt minder bindend
te zijn: zij gaat er met Djokja eerst
nog eens over praten.

Keert zij ter conferentie terug met
de mededeeling, dat Djokja vasthoudt
aan het standpunt, dat geen wapenstil
stand mogelijk is tenzij de Nederlan
ders besluiten om van verdere troepen-
landingen af te zien, dan kunnen de
besprekingen als mislukt worden be
schouwd.

Het komt mij namelijk hoogst on
waarschijnlijk voor, dat onze delegatie
er voor te vinden zal zijn in een der
gelijke voorwaarde te treden. Want wat
zou er het gevolg van zijn? Dat zoodra
de Britten Java en Sumatra verlaten
hebben waarschijnlijk half Novem
ber de aanwezige Nederlandsche
troepenmacht veel te klein zou zijn om
zich van haar taak te kwijten. Met an
dere woorden: dat de republikeinen,
beschikkend over een macht, sterk ge
noeg om in het grootste deel van Java
en Sumatra heer en meester te kun
nen blijven, hun wil aan het wettig
gezag zouden kunnen opleggen instede
van op normale wijze overleg te ple
gen.

Maar gesteld, dat de instructies uit
Djokja van dien aard zijn. dat te Ba
tavia overeenstemming bereikt en een
wapenstilstand gesloten wordt, wat is
dan het resultaat?

Met wie sluiten wij een wapenstil
stand? Met de leiders van de zooge
naamde repoeblik.

Dat beteekent:

ten eerste, dat de repoeblik an
dermaal de facto erkend, immers
beschouwd wordt als een gelijk
waardige party, waarmede onder
handeld kan en verdragen afgeslo
ten kunnen worden.

Aan dit punt behoeven niet veel
woorden te worden verspild. De re-
geeringspolitiek ten aanzien van
Indië beweegt zich reeds geruimen
tyd in de richting van een feite-
lyke erkenning der repoeblik.

Ten tweede: dat wederzijds er
kend wordt: tusschen u en ons,
tusschen wettig gezag en repoe
blik, is een oorlog ontbrand.

Dat is tot dusver nooit erkend. Als
in de Nederlandsche berichten mel
ding wordt gemaakt van een treffen
ergens in Indië, dan heet de vijand niet
repoeblik of TUI. het officieele le
ger van die repoeblik maar altijd:
extremist of terrorist. Alles wordt dus
gedaan om den indruk te vermijden
als zou de strijd gaan tusschen wettig
gezag en repoeblik. En ook aan repu-
blikeinsche zijde wordt de vijandelijke
activiteit steeds toegeschreven aan
elementen, die met de repoeblik niets
te maken hebben, althans niet onder
haar gezag staan.

Niettemin wordt alleen met de repoe
blik over een wapenstilstand onder
handeld. Beide partijen geven dus stil

zwijgend toe, dat tusschen wettig ge
zag en repoeblik wel degelijk een oor
logstoestand is ontstaan.

Ten derde beteekent het voornemen
tot een wapenstilstand te komen, dat
de repoeblik zichzelf in staat acht en
onzerzijds in staat wordt geacht de be
palingen van een wapenstilstandsover-
eenskomst na te leven en te doen na
leven.

Op grond van welke overweging en
ervaring? Insiders weten maar al te
goed. dat de leiders van de repoeblik
zelfs de T.R.I. niet in de hand heb
ben. Een rapport van een Nederlan
der. die langen tijd als gevangene van
de repoeblik in Midden-Java heeft
vertoefd, meldt bijvoorbeeld en het
is een geval uit honderden:

„Terugkeerende TH.I.-soldaten
vertelden wel eens van hun avon
turen. Zoo verhaalden uit het Se
marangsche terugkeerende solda
ten, dat zij daar hadden deelge
nomen aan een „prang modern".
Die bestond hieruit: Overdag be
wogen zij zich in burgerkleeding
door de stad, en zochten opjecten
uit voor nachtelijke overvallen. Ze
transformeerden zich dan in pe-
moeda's. Den daarop volgenden
dag werden ze, als dat zoo voor
kwam, weer TR.I.-soldaten en de
den bewakingsdiensten".

Tot zoover dit citaat uit een rap
port. En nu vraag ik: welk nut heeft
nu een wapenstilstandsovereenkomst
met een repoeblik, wier officieele leger
afwisselend een dubbele rol speelt:
overdag die van ordebewaker, 's nachts
die van bandiet?

Maar ook al ware het andere, ook al
zou de repoeblik de T.R.I. wèl in de
hand hebben, dan nog zou een wapen-
stilstands-overeenkomst met haar geen
wapenstilstand beteekenen. Immers,
ten aanzien van de andere gewapende
machten kan de repoeblik geen enkelen
invloed doen gelden. Die andere ge
wapende machten gaan haar gang on
geacht de bevelen en wenschen van de
repoeblik.

Het gaat op Java en Sumatra zoo
als in het vooroorlogsche China, waar
woorden van generaal Spoor de
war-lords alleen dan de orders van het
„opperbevel" gehoorzaamden, indien
dat in hun kraam te pas kwam.

Welnu, reeds thans staat vast, dat
een wapenstilstand niet te pas komt
in de kraam van sommige war-lords.

Onmiddellijk nadat de besprekingen
over een wapenstilstand in uitzicht wa
ren gesteld, publiceerden de Maleische
bladen te Medan met schreeuwende
koppen berichten over „de voortzetting
van den strijd rond Medan". Aange
drongen werd op vernietiging van de
Nederlanders, die als baarlijke duivels
werden afgeschilderd. En de comman
dant van de Laskar Ra'jat, Soetrisno,
verklaarde in een toespraak voor de
radio te Siantar, dat zijn leger, dat
den strijd rond Medan voert, geheel
zelfstandig staat en een eigen com
mando heeft, los van de T.R.I,

Op Jiava is het al niet anders. Ook
daar heeft de Laskar Ra'jat duidelijk
te verstaan gegeven, dat zij met de
T.R.I. en haar „generaals" niets te
maken wil hebben.

En zoo keert dan, als altyd, het
Indische vraagstuk tot zijn uit
gangspunt terug: eerst wanneer wij
doen wat de Britten, in strüd met
de hun te Potsdam gegeven op
dracht, verzuimd hebben te doen:
te zorgen voor een volledige ont
wapening van den vijand en zyn
hulptroepen, eerst dan bestaat er
kans te komen tot een overeen
komst, welke niet een onwezeniy-
ken wapenstilstand, doch een we
zenlijken vrede inluidt èn verze
kert!

W. BELONJE.

HULP AAN HONGARIJE.

De Amerlkaansche vegeering heeft in een
nota aan de Russische regeering verklaard,
dat Amerika te allen tijde bereid is om
met Rusland en Engeland besprekingen
te voeren inzake hulpverleening aan Hon
garije voor de oplossing van zijn dringen
de economische problemen, ondanks het
feit, dat de Russische regeering niet
slechts heeft geweigerd de op de Krim-
conferentie vrijwillig op zich genomen
verbintenissen na te komen, doch boven
dien in gebreke is gebleven de redenen
voor een diergelijke weigering kenbaar te
maken. Ook Engeland steunt deze nota.

DE ZUIVERING IN DE SOVJET-UNIE.

In een aanval op opvoeders van het
puikje der Russische Jeugd schrijft de
„Pravda": „In vele komsomol-organisa
ties. vooral in de landbouwgebieden, wordt
de politieke opvoeding door zekere party-
commlssies verwaarlooéd Onder vooraan
staande functionarissen van de komso-
mol-organisatie hecrscht een geest, die
een neiging tot slapheid en kleinmoedig
opportunisme vertoont".

Voor de eerste helft van de 11e periode
(29 Sept. t.m. 12 Oct.).

Elk der volgende bonnen geeft recht
op het koopen van:

BONKAARTEN KA, KB, KC 610.

587 t.m. 591 brood, 800 gram brood.
592 brood, 400 gram brood.

595 boter enz., 250 gram boter.

596 boter enz., 250 gr. margarine of
200 gr. vet

606 suiker. 750 gr. suiker of boterham-
strooisel of 1500 gram Jam, stroop
enz.

607 algemeen, 500 gr. suiker of boter-
hamstrooLel of 1000 gram Jam,
stroop enz.

597 algemeen, 200 gram kaas (waarvan
100 gram korstlooze kaas)

598 algemeen, 100 gram bloem.

599 algemeen, 200 gram koffie.
b23 reserve. 1600 gram brood.
c23 reserve, 800 gram brood.

b24 reserve, 100 gram kaas (waarvan
50 gram kOTStlooze kaas),
BONKAARTEN LA, LB, LC 610

530 vleesch, 100 gram vleesch.

531 vleesch, 400 gram vleesch.
a07 melk, 4 liter melk.

b07, c07 melk, 7 liter melk.
BONKAARTEN KD, KE, KC 610
087, 088 brood, 800 gram brood.

095 boter enz 250 gram boter.

096 boter enz., 125 gr, margarine of 100
gr vet,

106 suiker. 500 gr. suiker of boterham
strooisel of 1000 gram Jam. stroop
enz.

107, 108 algemeen, 250 gr, suiker of bo
ter hamstrooisel of 500 gram Jam,
stroop enz.

097 algemeen, 100 gram kaas (waarvan
50 gram korstlooze kaas).

d23 reserve, 800 gram brood

e23 reserve, 250 gram rijst, kindermeel

of kinderbiscuits.
d24 reserve, 100 gram bloem.
e24 reserve, 300 gram bloem.
BONKAARTEN LD, LE 610
029, 030 vleesch, 100 gram vleesch.
d07, e07 melk, 12 liter melk.
T.VBAKSKAARTEN ENZ.

149 2 rantsoenen tabaksartlkelen.
v50 200 gr. chocolade en/of suikerwer
ken.

x49 2 rantsoenen tabaksartlkelen.
x50 100 gr. chocolade en/of suikerwer
ken.

Bovenstaande bonnen zijn geldig ge
durende een periode van 14 dagen, der
halve t.m. Zaterdag 12 October as.

Voor de week van 6 t.m. 12 October
zullen nog bonnen worden aangewezen
voor tabak.

Voor suiker wordt boven het normale
rantsoen van 750 resp, 500 gram, weder
om een extra rantsoen van 500 gram be
schikbaar gesteld. In totaal heeft men nu
1 kg. suiker extra ontvangen.

Deze week ls wederom 100 gram vleesch
extra beschikbaar, zoodat men in totaal
500 gram per veertien dagen ontvangt.

Op de bonnen voor kaas wordt voor de
helft korstlooze kaas afgeleverd.

Bovengenoemde bonnen kunnen reeds
op Vrijdag 27 September worden gebruikt,
met uitzondering van de bonnen voor
vleesch en melk. waarop eerst met Ingang
van Maandag 30 September mag worden
gekocht.

Repatrieering niet ten einde.

Uit het dankwoord, gesproken door het
hoofd „ontvangst Nederland" van den re-
patrieeringsdienst. den majoor C. van
Bockel, te Amsterdam ter gelegenheid van
de debarkeerlng van de „Nieuw Holland",
en de mededeeling dat eerst eind Decem
ber de „Oranje" met een nieuwe groep
repatrleerenden te Amsterdam wordt ver
wacht. ls door sommigen de conclusie ge
trokken dat het werk van de repatrieering
voorlooplg stil staat.

Om misverstand te voorkomen deelen
wij mede, dat van stopzetting der repatri
eering momenteel nog geen sprake is.

De volgende schepen worden nog voor
het einde van het Jaar te Rotterdam ver
wacht:

Kota Baroe, Volendam, Slbajak, Java,
Kota Inten en de Kllpfonteln. Mogelijk
komen hier nog tusschendoor, de Falisse
en Kota Gede en verder nog de Oranje,
Indapoera en Nieuw Holland. In totaal
dus nog 11 schepen met ongeveer 9.000
repatrleerenden.

Roofoverval op boeren
leenbank.

DADER DOOR AUTO-NUMMER
VERRADEN.

Maandagavond ls een brutale roofover
val op de boerenleenbank te Pynacker ge
pleegd. Onder bedreiging met een revol
ver heeft de Indringer den kassier, die
nog zat te werken, gedwongen de brand
kast te openen en de aanwezige gelden
er uit tc halen. De dader verdween met
medeneming van een bedrag aan contan
ten groot f. 15.200. De politie is er echter
ln geslaagd reeds eenige uren later tot
arrestatie van den dief over te gaan, door
dat het nummer van de auto. waarmede
hij ontsnapte door een voorbijganger, die
argwaan had. gekregen, was genoteerd. De
dader ls de adjunct-commies 2e k-1. van
de gemeente-secretarie te Delft W. K.

Op 7 October koffie.

De koffie op bon 599 kan eerst ln de
week van C t/m 12 October afgeleverd
worden. Dit houdt verband met de om
standigheid, dat deze bon volgens het
oorspronkelijke plan eerst op 4 October
zou worden bekend gemaakt. Aangezien
evenwel ln de genoemde week slechts bon
nen voor een zeer gering aantal artikelen
bekend gemaakt zouden moeten wonden,
zUn ditmaal alle bonnen op 26 Septem
ber ln de bonneniyst opgenomen, behalve
die voor tabak,

MINISTER RINGERS ZIEK.

De minister van Openbare Werken en
Wederopbouw, dr. lr. Ringers, kan wegens
ongesteldheid geduremde eenigen tyd
zyn ambt niet waarnemen. De minister
van Verkeer, lr. H. Vos, zal als minister
van OpenJbare Werken cn Wederopbouw
ad interim optreden.

BANKDIRECTEUR

VOORWAARDELIJK VEROORDEELD.
Blokkeering van banksafes ontdoken.

De rechtbank te Rotterdam heeft den
49-Jarlgen J- P. van L.. die ln 1945 di
recteur van het bijkantoor Hillegersberg
van de Incassobank was en in November
1945 ten behoeve van cliënten uit enke
le safe-loketten bescheiden nam. hoewel
de blokkeering van. banksafes was afge
kondigd, veroordeeld tot acht maanden
gevangenisstraf voorwaardeiyk, met een
proeftijd van drie Jaar.

Perspectlefteekenlng van het nieuwe Diaconessenhuis-project.

(Van onzen parlementairen redacteur)
De interpellatle-Wagenaar (Commrun.)
in de Tweede Kamer betreffende de ge
beurtenissen in verband met de troepen,
transporten naar Indonesië, werkten op
zyn party als een boemerang, geiyk prol.
Romme (K.V.P.) constateerde ln zijn
voor de communisten verre van vriende-
ïyke uiteenzetting. Daarin gaf hij te ver
staan, dat er voor hem, die met zyn geest,
verwanten op uit zijn naar behartiging
van het algemeen welzijn te streven,
eigenlijk geen mogelijkheid bestond om
met de communisten van gedachten te
wisselen, aangezien deze volgens hem al
leen maar oog hebben voor wat commu
nistisch denkt, voelt en leeft. De heer
Schouten gaf den Interpellant en diens
aanhang er stevig van langs wegens de
anti-democratische op dictatuur en ter
reur gerichte methoden, van communis-
tlschen kant gebezglgd, een verwijt, dat
insgelijks te beluisteren viel ln de scherpe
kritiek van mr. v. d. Goes v. Naters (P.
v. d. A.), waarna de voorzitter der P. v.
d. A., de heer Vorrlnk nog eens geducht
van leer trok om te laten uitkomen, hoe
goed 'het toch maar was geweest, dat zijn
party bij de Kabinetsformatie niet was
Ingegaan op het Uefdesaanbod van de
Party van de Waarheid. Uit den aard der
zaak keurde ook de heer Tilanus (C.-H.)
de Jongste agitaties tegen de troepenzen.
dingen naar Indië ten zeerste af. Iets ge
heel anders was. dat hij, evenals mr. v,
d. Goes v. Naters, ln verband met .het
feit, dat er zekere onrust bestaat om
trent het werkelijk doel van het sturen
van militairen naar Indonesië, op betere
voorlichting der militairen zelf aandrong,
wat een ministerleele toezegging in die
richting uitlokte. Alles te zamen genomen
had dc heer Hoogcarspel (Commun.), die
in het byzonder nog eens betoogde, dat
heel de uitzending van dienstplichtigen
naar Indië op het oogcnbllk toch ongrond
wettig ls, aangezien thans het beroep op
het noodrecht niet meer opging, gelijk
toen hy opmerkte, dat er ln de Kamer

BINNENLAND.

Aangezien de Communistische partij
zich tegen de regeering-Beel heeft gesteld
en haar aftreden elscht, heeft de Partij
van de Arbeid besloten niet mee te wer
ken aan een Zaterdag op initiatief van de
verëeniging Nederland-Indonesië op Hout.
rust te houden massa-meeting, waarbij
ook de communisten betrokken zullen
zyn. In verband hiermede ls de 'betoo-
glng afgelast.

In het hoofdkwartier der Unie van
Vrouw. Vrijwilligers te Amsterdam heeft
de scheldende presidente, dr. Jane de
Jongh, het voorzitterschap overgedragen
aan mevr. J. B. Ch. Sjollema .-'s Jacob,
presidente van de afd. Rotterdam en vlce-
presidente van het hoofdbestuur.

Voor bet chemisch wasschen en ver
ven is een nieuwe prijsregeling tot stand
gekomen, die ten gevolge heeft dat de
tarieven aanmerkelijk zijn verlaagd. Met
ingang van 2 October as. gelden voor alle
chemische wasscheryen en ververijen de
zelfde prijzen.

De tarieven mogen met 50 worden
verhoogd, Indien op verzoek van den op
drachtgever aflevering binnen 3x24 uur
wordt overeengekomen.

Een Kon. Besluit is verschenen, waar-

by over 1945 een ultkeering Ineens wordt
toegekend aan de z.g. mobilisatieslacht
offers, die over dat Jaar aanspraak had
den op een wettelijke ultkeering.

Deze ultkeering ineens is vastgesteld op
25 procent van het ln 1945 genoten be
drag.

Om een organisatie te stichten, die
verantwoordeïyk zal zijn voor de verdee
ling, enz. van alle voorraden die Neder
land by wijze van hulpverleening van bul
ten ontvangt, ls mevr. Leonard, eere-pre-
sldent© van de Vryw. Amerlk. Vrouwen
dienst voor New York en omgeving naar
Nederland vertrokken.

De gezant te Londen van het onaf
hankelijk Koninkrijk Nepal (In den Hima
laya) komt morgen ln ons land om H.M.
de Koningin Zaterdag de versierselen van
de'hoogste orde van net Koninkryk Nepal
te overhandigen; Nepal heeft ongeveer
6 mlllioen inwoners. De Brltsche divisie
ln Nederlandsch-Indlë bestond voor het
meerendeel uit soldaten uit Nepal.

- Met Ingang van heden is de A.N.W.B.
wegenwacht ook ln het Zuiden van ons
land gestart,

De bekende tooneelschrljver Jan
Fabrlcius. die ln Assen zyn 75sten ver
jaardag zal vieren op 30 Sept. a.s. Is per
vliegtuig van Schiphol naar het Noorden
vertrokken na ln de K.L.M.-residentie
reeds met een enkel woord te zyn gehul
digd

Hr. Ms. „Van KInsbergen" zal niet
21 doch 25 October te Rotterdam aan
komen.

BUITENLAND.

De Egyptische politie heeft een Duit-
schen officier van hoogen rang gearres
teerd ln een hotel te Alexandria, waar
hij onder valschen naam verbleef. De
arrestatie zou licht geworpen hebben op
het bestaan van een internationale ge
heime organisatie, die zich bezig houdt
met het bevryden van krygsgevangenen.

Uit South port ln Noord Carolina
wordt gemeld, dat er aan boord van het
tankschip Oningon een ontploffing heeft
plaats gehad, waarbij vijf personen om het
leven z(jn gekomen. Een wordt vermist en
één is zwaar gewond.

Het personeel, verbonden aan de te
lefoonmaatschappijen in Italië, gaat ln
staking, wegens het uitbiyven van loons-
verhooglng Plaatseiyke netten worden
voorlooplg nog bediend.

In België doen geruchten de ronde
aangaande een verloving van prins-regent
Karei met miss Mary Churchill.

Naar van betrouwbare zyde wordt
vernomen, zal Pietro Nenni, minister zon
der portefeuille en leider van de socialis
tische party in Italië, minister van Bui-
tenlandsche Zaken worden.

De Brltsche troepen ln Algiers zul
len tusschen 2 en 4 October het land ver
laten.

Gedurende de laatste drie dagen zijn
7 rtaliaansche alpenlsten Verongelukt.

De Brltsche minister van Buiten
landse he Zaken, Bevln, is gisteravond te
Londen teruggekeerd.

Een centrale FranschEngelsch
Amerlkaansche commissie voor de controle
op de Rijnscheepvaart in Daiïschla.—

te Berlijn opgericht.

Een Canadeesche doctor, Williamson,
kan thans misschien als de rykste man
ter wereld beschouwd worden na de be
vestiging dat zyn diamantmijn te Kwadui
naby het Snlnyanga-meer In Tanganyika
acht maal grooter ls dan eenige andere
in de wereld.

Gisteren was de Strom boll-vulkaan
op het eiland van dien naam, dertig mijl
ten Noorden van Sicilië, zeer actief.

Sedert 1905, toen een plotselinge eruptie
ernstige schade aan het eiland toebracht
en tairyke slachtoffers eischte, heeft de
vulkaan ln een toestand van sluimering
verkeerd.

Het geallieerde militaire bestuur te
Berlijn heeft besloten, dat sprekers op po
litieke bijeenkomsten tydens de aanstaan
de verkiezingscampagne den tekst van hun
rede niet meer van te voren behoeven
voor te leggen. Zy moeten alleen een
Dultschen doorslag voorleggen, wanneer
de rede gehouden ls.

een eenheidsfront tegen zyn party viel
waar te nemen. Inderdaad, maar dat
hadden de heeren aan ziohzelf te wyten,
want gansch het gedoe tegen de troepen,
verschepenlngen berustte op een on-
waarachtlgen grondslag. De uitzendingen
geschieden geenszins om een kolonialen
oorlog te voeren, waarvan Immers, naar
de premier opnieuw zelde eu wat P&s nog
uit minister Jonkman's radiorede even
eens voor den zooveelsten keer gebleken
ls, de Regeering niets wil weten, doch
om zorg te dragen voor orde en veilig
heid in het belang van allen, ook van de
Indonesische bevolking, voor zoover zij
niet tot de terroristen behoort.

Het lag dan ook voor de hand, dat
de Minister-President van de door
den Interpellant aanbevolen opschor
ting van de uitzending van militairen
tot in Indonesië overeenstemming be
reikt zal zijn, niets wenschte te lioo-
ren en dat de Kamer met 5010 (al
leen dc eommulsten stemden voor)
een bierop gerichte motle-Hoogkar-
spel verwierp. Overigens slaagden mi
nister Beel en zijn ambtgenoot van
Oorlog er ten volle in te doen uitko
men, dat politie en militairen zich ln
Amsterdam op krachtige, doch uiter
mate tactvolle wijze gedragen hebben
en dat alle hiertegen aangevoerde
communistische beweringen er volko
men naast en ln str(jd met de feiten
waren.

Voor deze voor den heer Wagenaar c.s.
een overduideiyk echec opgeleverd heb
bende Interpellatie ging het spelling ont
werp er z.h.st. door, verrijkt met een
amendement-Lucas (K.VP.), waardoor de
hoofdregels nu toch ln de wet zelf een
plaats kregen.

DE FRANSCHE GRONDWET.

Na een bijeenkomst van de voorzitters
der fracties van de Fransche Constltuee.
rende Vergadering ls medegedeeld, dat
inzake het grondwetsontwerp een basis
voor overeenkomst ls bereikt ten aanzien
van drie der vier strydpunten. nameiyk
over de kwesties van de verkiezing van
den president der republiek, de benoe
ming van den voorzitter van den minis
terraad door den president der republiek
en de samenstelling van de overgangs-
regeerlng.

ZWITSERLAND EN DE SOVJETS.

De Zwitsersche minister van Buiten-
landsohe Zaken Petitplerre noemde de
komst van een Sovjet-Russischen gezant
te Bern, enkele dagen geleden aldaar ge
arriveerd, een mijlpaal.

Hoewel de Zwitsersche opvattingen over
democratie, aldus Petitplerre. en over de
verhouding burgers en staat niet met die
van de Sovjet-Unie Identiek zijn, be
staan er geen politieke vraagstukken tus
schen belde landen. Zwitserland zal er
naar streven, zyn cultureele en economi.
sche betrekkingen met de Sovjet-Unie te
versterken. Zwitserland heeft volgens den
minister by de in Mel te Washington ge
sloten overeenkomst een concessie moeten
doen aan een rechtsopvatting, die niet
met de Zwitsersche overeenstemt, maar
waarvan men toch niet kan zeggen, dat
zij ongegrond ls. Dit offer ls gebracht om
mede te kunnen helpen aan den weder
opbouw van door den oorlog getroffen
landen.

ARBEIDSOVEREENKOMST VOOR
HANDELSREIZIGERS.

Een comité uit de bedryfsunle van de
samenwerkende organisaties van handels-
en kantoorbedienden behandelde ln een
vergadering te Utrecht met de handels
reizigers ln de schoenindustrie en -handel
het concept arbeidsovereenkomst.

De C A.O. is hoofdzakeiyk gewyd aan
een bepaald mlclmum-loon met ruimte
voor het provisle-eJement, terwijl aan de
onkostenvergoeding afzondoriyke bepalin
gen zyn gewijd. De minimum-arbeidsvoor
waarden zullen por bedrijfstak worden op
gevoerd.

Een modern gebouw met
375 bedden.

Het ls een feit, dat Lelden met
haar zich sterk uitbreidende bevol
king en liggende tusschen Rlln- en
bollenstreek, met haar ziekenhuis
ruimte niet erg royaal ls bedeeld.

Vraag het chirurgen en doktoren
en zij zullen U grif toegeven, dat
het veelal groote moeite kost een
patiënt ln een der ziekenhuizen op
genomen te krllgen. Maar al te vaak
moeten zij hun patiënten tenzij
het een urgent geval betreft te
leurstellen. Niet zelden komt het
voor. dat men op een wachtlijst wordt
geplaatst. Met name geldt dit als
men den wensch te kennen geeft om
ln het Dlaconessenhuls te worden
opgenomen. Inderdaad zijn de zleken-
lnrlchtlngen in onze stad den groot-
sten tild van het Jaar bezet overbe
zet.

Hoe vaak gebeurt het, dat bil een groot
aantal patiënten een bed moet worden
tusschengeschoven of dat zelfs met een
plaatsje op een der gangen genoegen moet
worden genomen. Het ls begrijpelijk, dat
onder deze omstandigheden het bestuur
van het Dlaconessenhuls, dat met zijn
maximum-aantal bedden van 130 aan
een permanent tekort lijdt, er naar streeft
ln zoo kort mogeiyken tijd hieraan een
einde te maken. Reeds Jaren voor den
oorlog heeft men in dezen kring de drin
gende noodzakelijkheid van een uitbrei
ding Ingezien.

Vele plannen het laatst nog ln 1944

werden besproken en ln teekenlng ge
zet. maar even zoovele malen kwam men
tot de conclusie, dat wilde men hier
werkelijk d e oplossing brengen, men het
huidige ook aan zyn doel niet geheel
meer beantwoordende gebouw zou moe
ten verlaten en moeten komen tot den
bouw van een ruim ep. modern zieken
huis. Teneinde tot dit laatste te geraken
werd aan den architect, ir. B. J. K. Cra
mer te Rotterdam, opdracht gegeven een
ontwerp voor een nieuw ziekenhuis te
maken.

Dank zl| de groote medewerking
van het gemeentebestuur, met welk
bestuur reeds kort na de bevrijding
onderhandelingen werden geopend,
werd de beschikking verkregen over
een terrein liggende ln het verlengde
van de Houtlaan en den Maredljk.
Ir. Cramer, met wlen wy een onder
houd over diens plannen mochten heb
ben en die op het terrein van den zie-
kenhulsbouw reeds veel heeft gepresteerd

zoo is hij o.a. de architect van het
Havenziekenhuis te Rotterdam en thans
mede-ontwerper van het nieuwe gemeen
te-ziekenhuis, dat ln Blljdorp zal verril-
zen ls er ln geslaagd op deze plaats
een ziekenhuis te projecteeren, dat wat
lndeeling en inrichting betreft straks aan
de hoogst te stellen elschen van moder
nen cn doelmatigen zlekenhulsbouw zal
voldoen.

Het ontwerp, waarvan wij de teekenlng
bil dit artikel afdrukken, mocht reeds de
volle instemming van het bestuur van
het Dlaconessenhuls ontvangen en zal
dan ook zeker t.z.t. worden uitgevoerd,
waarmede gezegd wil zijn. dat onze stad.
ln, laten wil hopen niet te verre toe
komst, een ziekenhuisinrichting rilk zal
ziln, welke ln een lang gevoelde behoefte
zal voorzien.

Dit nieuwe ziekenhuis zal plaats
bieden aan 375 patiënten, waarbij ls
gerekend op 207 zaal- en 110 klasse-
patiënten .terwijl tevens plaats wordt
Ingeruimd voor 28 kraam- en 30 kin
derbedden, 16 wiegen en 5 boxen voor
kinderen, die een afzonderlijke ver
pleging behoeven.

HET ZUSTERHUIS.

Zooals de teekenlng laat zien komt het
front, dat een lengte avn ruim zeventig
meter heeft, en waarvoor een breede op-
ryiaan en parkeergelegenheid ziln ont
worpen. aan de Houtlaan. Links van den
hoofdingang bevindt zich het zusterhuis
met 160 kamers. Op den beganen grond
van dit gedeelte is een ruime conversa
tiezaal voor de zusters Ingericht. Zoowel
aan de voor- als achterzijde van dezen
vleugel ziln de zusterkamers ingericht. De
ligging van deze kamers ls zoodanig, dat
men 'e ochtends aan den voorkant en
'smdidags aan de achterzyde zon heeft.
Aan het uiterste einde van dit gebouw,
waarin ook een cursuszaal en practicum
ziln opgenomen, heeft men een rouw
kamer Ingericht, welke echter geheel af
zonderlijk staat en ook voor de patiënten
aan het oog ls onttrokken.

Rechts van den hoofdingang bevindt
zich de kapel, welke van de eerste ver
dieping af ls te bereiken en 160 zitplaat
sen telt terwijl ln deze kapel op de twee
de en derde verdiepingen gaanderilen zijn
aangebracht. Gelijkvloers dus onder de
kapel vinden de zusters haar „restau
rant".

HET EIGENLIJKE ZIEKENHUIS.

De eigenlijke ziekenzalen bevinden zich
alle dit met het oog op de zon aan
de Zuldzllde. waarvoor een apart gebouw
ln de plannen ls ontworpen. Voor dit ge
bouw, dat een lengte van 150 meter heefti
en dertig meter hoog ls, bevindt zich een
uitgestrekte tuin, welke uitsluitend voor
de patiënten ls bestemd. Op den beganen
grond, centraal gelegen, komt de kamer

Het zal verrijzen in de
Houtlaan.

van de directrice, terwyi het tevens de
bedoeling is dat hier ook een kamer
voor den geneesheer-directeur wordt In
gericht. Verder komen hier do wacht- en
consultkamers en de administratieruimte.
De eerste tweede en derde verdieping wor
den geheel voor zaalverpleging Ingericht,
waarbij het aantal bedden per kamer van
twee tot hoogstens acht zal varleeren,
men, met het oog op een rustige verple-
Met nadruk verklaarde lr. Cramer, datt
men, met het oog op een rustige verple
ging, beslist de hand wenscht te houden
aan het max.aantal van acht. Op de vlerdo
en vijfde verdieping zullen de klasseka
mers. welke alle een balcon hebben, ko
men. Tenslotte zal een verlos- en klnder-
afdeeling op de zesde etage worden ge
huisvest. Zooals de teekenlng laat zien.
zal over het gëheele gebouw een daktuin
voor de patiënten komen, terwlll ditzelf
de maar dan voor de zusters ook
het geval met het zusterhuis zal zyn.

Aan het eind van dit gebouw komt
over een lengte van vijftig meter de poli
kliniek. welke voor de bezoekers waar
schijnlijk alleen toegankelijk zal zijn vla
den Maredljk

Ongeveer ln het midden aan de ach
terzijde van de zlekenhulsrulmte zal een.
apart gebouw worden opgetrokken, waar-
In zich de röntgen- en de operatle-afdee-
ling bevinden en welke vanzelfsprekend
met de ziekenzalen zullen correspondeeren
Geheel aan de achterzildo van het ge
bouw komt de keuken, welke middels
het sousterrein met het verpleeghuis ln
verbinding zal staan. Op elke verdieping
komen twee theekeukens, welke zorgen
voor de distributie der maaltijden.

Onnoodlg te zeggen, dat ln zulk een
modern ziekenhuis, de noodlge liften (zes
ln totaal) niet zullen ontbreken, dat een
Ingenieus ventilatiesysteem ls uitgedacht
en ook rekening met sorteer-, strUk- en
voorraadkamers en zelfs een matrassen-
makerlj ls gehouden.

De Ingang voor patiënten la aan de
achterzyde van het gebouw gelegen,
waar zich een speciale opname-afdeellng
bevindt met kamers yoor een eerste on
derzoek. Ziekenauto's kunnen vla een
overdekte gang tot vlak voor deze afdee-
llng rilden, waardoor wordt voorkomen,
dat de patiënten ln contact met de bui
tenlucht komen.

Tenslotte hebben wil ir. Cramer ge
vraagd naar de verwezenlijking van zijn
inderdaad groots opgezet plan.

..Het eenige wat ik U kan mededee-
len ls. dat wil thans met de Inspec
tie voor de Volksgezondheid bezig ziln
om dit ontwerp op het urgentieplan
van den wederopbouw geplaatst te
krijgen. Lukt ons dit en zulks ls
niet uitgesloten dan ziln wy al
weer een stapje verder. U moet ech
ter niet vergeten, dat een dergelijk
object reeds ln normale omstandig
heden een tijd van om en nabil do
twee Jaar vraagt. Maar ln leder geval,
wil zijn op den goeden weg, de
plannen, het terrein en de goede wil
ziln er".

Inderdaad en ook de noodzakelijk
heid is bewezen.

Electriciteit uit Nederlandsche
rivieren?

PROEVEN WORDEN NIET OFFICIEEL
GESTEUND.

Eenigen tijd geleden werden door lng. R.
Kolkman voor vertegenwoordigers van de
Nederlandsche pers demonstraties gegeven
met een apparatuur, waarmede op renda
bele wyze electriciteit uit de Nederland
sche rivieren zou kunnen worden opge
wekt. Naar wy van bevoegde zijde verne
men ondervinden deze proefnemingen geen
enkele- off'cieele ondersteuning. Tijdens do
bezetting heeft de toenmalige leiding van
het Department ?an Waterstaat gemeend!
een speclalen studieraad voor de „Kolkman
waterrups" te moeten Instellen.

Volgers het oord201 van deskundigen
echter ls de door den heer Kolkman ge
propageerde oplossing onrendabel en niet
vcor veiwezeniyking vatbaar.