LEIDSCH
DAGBLAD
Brieven uit Indië
Een waarnemer van
Operation Crossroadsvertelt
Attlee opent
Palestina -conferen tie
Zeven duizend S.S.ers naar de mijnen
Scherpe Amerikaansclxe critiek op Oekraïne
Met een enkel woord
Wederom sterke koersdaling
OP DE NEW YORKSCHE BEURS.
Na het lange week-end ging gister
ochtend opnieuw een golf van liquida
ties over Wallstrect, waarbij de notee
ringen van een aantal fondsen nieuwe
laagtepunten In dit Jaar bereikten. De
omvang van den handel was bUzonder
groot.
De makelaars schrijven deze nieuwe ver-
ikoopsgolf ln hoofdzaak toe aan het on
gunstige nieuws van de arbeidsmarkt,
waarby speciaal de nadruk wordt gelegd
op de zeelledenstaklng.
85ste Jaargang
DINSDAG 10 SEPTEMBER 1946
tfo. 25877 WEERBERICHT
Directeur: J. W. Henny.
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst.
J. Brouwer.
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Tel. Redactie: 21507 - Giro no.; 57055
Tel. Directie en Administratie: 25041
Kapitein ter zee G. B. Salm
acht atoombom gevaarlijkst
yoor de burgerbevolking.
(Van een onzer redacteuren)
De Nederlandsche regeering voldeed in
dertijd aan de ultnoodlglng van de Ame
rlkaansche regeerlng, gericht tot alle lan
den van den Veiligheidsraad, tot helazen-
den van twee waarnemers naar de atoom-
bomproeven bij Bikini, de zoogenaamde
..Operation Crossroads". In plaats van één
regeerlngs- en één persvertegenwoordiger,
zooals verzocht was, werden om onbekende
redenen twee regeerlngswaamemers ge
zonden en wel majoor dr. Brulnlng en
kapitein ter zee G. B. Salm, sous-chef van
den marine-staf, welke laatste gistermid
dag voor een aantal persvertegenwoordigers
over zijn waarnemingen en persoonlijke
conclusies vertelde.
De inleiding van deze causerie gaf een
levendig overzicht van den geheelen tocht
naar Bikini en een kruistocht door de Ca-
rohllnen en Marlanen tusschen cle belde
experimenten door. terwijl na afloop daar
van een serie lichtbeelden werd vertoond
over het experiment zelve. Eerst by het
stellen en beantwoorden van de vragen
kwamen de interessantste punten ter spra
ke. waarvan wij hieronder de voornaamste
laten volgen.
Na afloop van de eerste proef, ln code
genaamd ..Test Abel", kregen de waarne
mers gelegenheid de getroffen proefvloot
te bezichtigen, de tweede proef. ,,Test Ba
ker", veroorzaakte echter een dusdanig
langdurige gevaarlijke radioactiviteit bin
nen de lagune, waarin de proefvloot zich
bevond, dat de waarnemers van het too-
neel vertrokken waren toen dit gebied na
gerulmen tijd werd vrijgegeven.
DE MILITAIRE WAARDE VAN DE
ATOOMBOM
Ten aanzien van de vraag, ln hoeverre
de ontwikkeling van het atoombomwapen
van Invloed ls op den zeeoorlog merkte
spreker op dat alt geheel zal afhangen
van het aantal atoombommen, waarover
een oorlogvoerend land beschikt. Zijn dit
er weinige, dan zullen deze waarschijnlijk
tegen belangrijker doelen worden gebruikt
dan tegen schepen. Zijn het er veel, dan
zal ook de vloot er mee worden aangeval
len, doch door vermljdLng van groote
scheepsconcentratles hetgeen men ove
rigens ook voorheen reeds zoo mogelijk
vermeed kan de uitwerking beperkt
worden. De bom beeft niet zulk een alles
verwoestend effect als vele sensatle-belus-
ten willen doen gelooven, al moet men dit
afschuwelijke wapen allerminst onderschat
ten! Het bUJft vele malen zwaarder dan de
zwaarste tot dusver bekende aanvalsmid
delen.
Groote soheepsconcentraties komen
voornamelijk voor bij landlngs-operatles
zooals ln Normandlë, doch de verdediger
van de kust zal zich in zulk een geval
•wel wachten voor het gebruik van de
atoombom, aangezien de gevaarlijke radio
actieve stofwolk ongetwijfeld ook de kust
zou bereiken en daardoor de kust be zetting
zou treffen. Evenmin zou de vloot de bom
kunnen gebruiken tegen de kustbezettlng.
aangezien dit alleen nut zou hebben direct
vóór den aanval, dus als de vloot „onder
de rook" van de explosie lag. Bovendien ls
het gebombardeerde gebied gerulmen tijd
niet meer te betreden, ook niet voor den
aanvaller.
Om dezelfde redenen ls het gebruik van
deze bom in den frontoorlog te land on-
waar-schljnlijk (of liet zou moeten zijn ter
vernietiging van vijandelijke aanvaQscon-
centratles oP eenigen afstand achter het
vijandelijke front om een op handen zan
den aanval te voorkomen).
De atoombom leent zleli derhalve mo
menteel bij uitstek voor aanvallen op in
dustriegebieden in het vijandelijk binnen
land, en daarmede op de burgerbevolking!
BEMANNING IN DE SCIIEPEN BE
TREKKELIJK VEILIG
Voor zoover de gehouden proeven een
beoordeeling daarvan mogelijk maken, kan
worden aangenomen dat een bemanning,
die binnen de scheepsrompen vertoefd zou
hebben ln leven zou zijn gebleven, dus de
schade door onmiddellijk ingrijpen had
kunnen beperken,
AMERIKANEN OPENBAREN
WEINIG OF NIETS
De resultaten van het onderzoek naar de
uitwerking van druk, hiltte en vooral ra
dioactieve straling op de aanwezige proef
dieren, kleedlngsmonsters en allerlei ma
terialen worden door de Amerlkaansche
autoriteiten angstvallig geheim gehouden,
zooals zij, trouwens naar bekend kan wor
den verondersteld, uitermate gesloten zijn
over alles wat de atoombom betreft Spre
ker had zelfs meenen te kunnen opmaken
Bulgarije wordt republiek.
KONINKLIJKE FAMILIE VOOR
VERTREK GEREED.
Volgens radio Sofia heeft het Bnl-
gaarsche ministerie van Bultenlamlsche
Zaken de officlcele uitslagen van het
referendum over den toekomstlgen sta
tus van BulgarUe bekend gemaakt.
Van de 4.117.504 uitgebrachte stem
men (91,56% van het aantal stemge
rechtigde kiezers) waren 3.801,160 voor
de republiek (92,27% van het totaal),
197.176 voor de monarchie en 119.168
ongeldig.
KONING SEVIEAON SPEELDE
ONBEWUST.
De koninklijke familie ls reeds begon
nen voorbereidingen te treffen voor het
a.s. vertrek, aldus meldt U. P. De kleine
Simeaon en zijn moeder zulleD vermoe
delijk naar Alexandrlë vertrekken.
De regeerlng heeft besloten, dat de
Koning en zijn moeder ai hun persoon
lijke bezittingen mogen meenemen, als
ook het personeel en het gevolg dat zij
wenschen.
Vermoedelijk zal de Bulgaarsche staat
een Jaariyksche rente aan den koning
en zijn familie ultkeeren.
De jeugdige koning bracht den ver
kiezingsdag door in het park van liet
Vranapnleis. 12 K.M. ten O. van Sofia.
HU hield zich met spelletjes bez<g on
bewust van het feit. dat op hetzelfde
oogenbllk de beslissing over het lot
van zUn dynastie genomen werd.
HIJ volgde in 1943 koning Boris op.
De officleele afkondiging der Republiek
ls eerst a.s. Zondag te verwachten.
DE AMERIKAANSCIIE LEVERANTIES
AAN JOEGO-SLAVIE.
Voorstel tot stopzetting.
De Amerlkaansche senator Styles Brid
ges. republlkelnsch lid van de Invloed
rijke senaatscommissie voor buitenland -
sche en militaire aangelegenheden, heeft
ln een brief an William Clayton, plaats
vervangend minister van buitenlandsche
zaken \an Amerika, verzocht Amerlkaan
sche leveranties aan Joego-Slavlë en
leder ander land, „dat den vrede ln den
weg staat", stop te zetten,
KONING FAROEK VAN EGYPTE
BEZOEKT TURKIJE.
Koning Faroek van Egypte heeft Cyprus
verlaten en is ln het koninklijke Jacht te
Merslna aan de Zuidkust van Turkije ge
arriveerd.
uit allerlei ervaringen, dat ihet Amerlkaan-
sohe volk niet gesteld was op de aanwezig
heid van buitenlandsche waarnemers bij
de proeven!
Spreker schatte, dat niet meer dan
5 Amerikanen bekend zUn niet de prin-
clpleele constructie van <le gelicele bom
en de belnngrUkste onderdeden beide.
De overigen, die met de ontwikkeling en
fabricage te maken hadden en hebben,
kennen er slechts kleinere of grootere,
minder of meer belangrijke onderdee-
lcn van.
De waarnemers hadden de bom niet mo
gen zien, doch uit allerlei vage gegevens
kan de grootte op den omvang van een
voetbal worden geschat. De kosten van
zulk een bóm zullen ongeveer twee en een
half millloen gulden bedragen, afgezien
van de afschrijving van fabrlékslnstalla-
tlcs. Deze is eerst te berekenen als men
het aantal vervaardigde bommen weet. en
hierover zwijgen de Amerikanen als het
graf.
BIKINI-BOMMEN EN DE BOMMEN
OP JAPAN NIET GELIJK
Waarschijnlijk waren de bij Bikini ge
bruikte bommen van een andere samen
stelling dan die op Japan werden gewor
pen. De Japan-bommen hadden Uranium
als hoofdbestanddeel, de Blkinl-bommvn
waren samengesteld uit Plutonium, een
syntetlsch radioactief element van hooger
atoomgewicht dan Uranium. (Overigens
waren de Japan-bommen óók vooralen van
Plutonium, doch dit vervulde daarin waar
schijnlijk een andere functie dan die van
voornaamste exploslemlddel).
DE CONCLUSIE VAN DE BEIDE
PROEVEN
De proeven hebben duidelijk gemaakt
wat de Initiatiefnemers te weten wilde ko
men: de uitwerking van de bommen op
de vloot, en hoeverre de plaats van ont
ploffing het effect beïnvloedt.
De eerste proef, boven water, heeft zoo
goed als geen scheepsverllezen veroorzaakt,
doch wel tallooze schepen zoo zwaar be
schadigd. dat zij meerdere maanden uit de
vaart genomen moesten worden voor her
stel. dus waardeloos zouden zijn voor de
oorlogvoering.
De tweede proef, waarbij de bom onder
water ontplofte, bracht een aantal kapitale
schepen tot zinken, doch veroorzaakte
overigens minder ernstige schade op de
andere schepen.
Spreker meende tenslotte, dat de derde
atoombomproef voorlooplg ls afgelast,
omdat de te verwachten vrU geringe
nieuwe gegevens zulk een operatie niet
rechtvaardigen, geenszlus omdat voor
ernstige natuurverscliUnselen gevreesd
wordt.
„EEN PLAN LIGT GEREED".
De Brltsclie minister-president Attlee
heeft hedenmorgen in Lancaster House
te Londen de conferentie over de Pa-
lestljnsclie kwestie geopend. HU zeide,
dat géén regeling van de kwestie moge
lijk zou zijn, Indien niet. élke gemeën-
schap bereid was tot concessies.
De Brltsche regeerlng wil ólles doen
wat ln haar macht ligt, om de economi
sche expansie en den socialen vooruitgang
van de Arabieren te bevorderen. Hij be
treurde het. dat de Palestljnsche Arabie
ren besloten hadden geen vertegenwoor
diging te zenden, doch het stelde hem
tevreden, dat het Arabische gezichtspunt,
ln weerwil daarvan toch op effectieve
wijze naar voren gebracht zou kunnen
worden. Attlee verklaarde dat de Brltsche
regeeringen gedurende 25 Jaren met be
langstelling den vooruitgang van de Ara
bische nationale herleving gevolgd had
den.
De Brltsche regeerlng heeft een plan
ter oplossing van de kwestie voorgelegd,
dat als eerste ln beschouwing zal «ór
den genomen.
Het staat lederen afgevaardigde vrU om
amendementen In te dienen of voor
stellen ln geheel andere richting te
doen. Attlee herinnerde er aan. dat de
Palestljnsche kwestie niet afzonderlijk
behandeld kon worden, doch beschouwd
moest worden tegen den achtergrond
vau de wereldpolitiek.
Wat Engeland ons schonk!
De „Times" van heden bevat de
slotverantwoordlng van de „Help Holland
Council".
Volgens deze is in totaal aan giften
een bedrag van 252.223 pond sterling ont
vangen.
DE KONINGIN ZAL ZEELAND
BEZOEKEN.
Het ligt ln het voornemen van HM. de
Koningin een twee-daagsch bezoek aan
Zeeland te brengen.
Morgen zal zij Walcheren ln oogen-
schouw nemen, waarbij zij zich tijdens
eenlge besprekingen zal doen voorllohten
over de situatie op het eiland.
Dondrdag zal zij naar West-Zeeuwsch-
Vlaanderen gaan om ook daar een Indruk
van den stand van zaken te verkrijgen.
Burgemeester van Amsterdam
benoemd.
Naar wij vernemen ls thans mr. A. J.
d'Allly benoemd tot burgemeester van
Amsterdam.
Een moeilijke periode wordt
overbrugd.
Op het oogenbllk zijn 2000 politieke ge
detineerden op de Limburgsche mUnen
tewerkgesteld.
In een onderhoud, dat wU met dr.
Groothoff, den beheerder der mijnen,
hadden, deelde de2e mede. dat hij aan
de regeerlng had verzocht in totaal 7000
gedetineerden de gelegenheid te geven op
de mijnen te gaan werken.
De menschen komen vrijwillig, vertelde
dr. Groothoff, en zij werken goed. Na de
aanneming van de eerste 2000 ls de te
werkstelling van anderen echter eenigen
tijd stopgezet om ln de kampen de gele
genheid te geven de geestelijke en sociale
verzorging en de bewaking bij het vervoer
naar en van de mUnen beter te organl-
seeren. Dit ls thans geschied en met de
aanneming kan nu worden doorgegaan.
Als regel worden S S.'ers en personeel van
de Krlegsmarlne op de mijnen aangeno
men. waarvan mag worden aangenomen,
dat zij nog wel enkele Jaren voor hun
misdragingen tijdens den oorlog zullen
moeten boeten. ZU worden streng maar
menschelllk behandeld en getracht wordt,
o a. door het geven van behoorlijke voor
lichting, hen weer geschikt te maken voor
opneming ln de maatschappij. Bij de be
oordeeling van de vraag, of en wanneer
z(J voor reclasseerlng ln aanmerking ko
men, speelt ook de wUze. waarop zij hun,
werk op de mijnen verrichten, een be
langrijke rol. Worden zij behoorlijke bur
gers, dan kunnen zij ook na den straftijd
op de mijnen blUven werken.
Waarom niet het volle pond
geëischt?
GEVAAR VOOR ITALIAANSCHE
STABILITEIT.
De Ned. afgevaardigde bij de commissie
voor het Italiaansche ontwerp-verdrag,
de lieer van T roos ten burg de Bruyn,
verklaarde, dat Nederland de elscli tot
schadevergoeding aan Italië zou beper
ken tot verliezen, die direct, door Italië
werden toegebracht, hoewel de Ned.
regeerlng Italië als gcdeeltelUk verant
woordelijk beschouwt voor de Duitsche
bezetting van Nederland.
Ons land diende een eisch van twee tot
drie millloen dollars in voor schade, be
rokkend door maatregelen van Italiaan
sche autoriteiten tegen Nederlandsch be
zit en onderdanen. Deze elsch zou be
taald kunnen worden met goederen uit
de loopende Italiaansche productie, welko
betaling, aldus de Nederlandsche gedele
geerde, bij bilaterale overeenkomst gere
geld zou kunnen worden.
De tweede eisch ls, een veertigmlllloen
dollars wegens geleden schade bij de Ne
derlandsche marine tijdens operaties te
gen Italië.
„Nederland ls van meening", aldus de
heer van Troostenburg de Bruyn", dat
geen elschen dienen te worden gesteld,
welke de economische stabiliteit van
Italië In gevaar zouden brengen. Daar
om vraagt Nederland niet het volle
pond. Nederland zal tevreden zijn met
zeker overtollig Italiaansch oorlogsma
teriaal, Inclusief schepen. Hiertoe Is
een verzoek bij de ministers van de
Groote Vier Ingediend.
Het uitstel der
U.N. O.-vergadering.
MOLOTOF ZEGT: „VREDESCONFEREN
TIE 23 OCTOBER GEREED".
Te Parijs wordt vernomen dat minstens
twee derde der 21 landen, bij de vredes
conferentie vertegenwoordigd, geen be
zwaren heeft tegen uitstel van de alge-
meene vergadering der V.N. tot 23 Octo
ber, t.w. de zes landen die vertegenwoor
digd waren bij de bijeenkomst der mi
nisters van buitenlandsche zaken, de vijf
Sovjet „satellieten", Canada, Noorwegen
en Griekenland. (De zes ministers van
buitenlandsche zaken waren die van de
groote vier, China en België).
Molotof, heeft Trygvc Le> den secreta
ris-generaal der V.N. per telegram de
verzekering gegeven, dat de vredescon
ferentie te Parijs in staat zal zUn haar
werkzaamheden per 23 October te be-
clndJgen.
Lie zal den leden der VN. vragen per
13 September mee te deelen, of zij met
uitstel aceoord gaan.
Voor het oogenbllk wordt met behulp
van deze gedetineerden een moellUke pe
riode overbrugd. Er ls te weinig personeel,
waardoor het ondergrondsche effect on
gunstig wordt beïnvloed. Het bedraagt
rond 1550 kilo per dienst en moet op
1890 kilo worden gebracht.
De tewerkgestelde gedetineerden krU-
gen loon en de gezinstoeslagen. ZU moe
ten daarvan de kampkosten betalen, maar
kunnen de rest van hest verdiende geld
aan hun familie sturen.
De mogelijkheid bestaat nog altUd en
kele duizenden Poolsche arbeiders voor
de mijnen naar Nederland te halen. Het
zijn echter vreemdelingen, waarvan wij
zeer weinig weten. Ik vraag me af, zei dr.
Groothoff. of de tewerkstelling van ge
detineerden niet de beste oplossing ls,
waarbU we de kans hebben deze van oor
sprong Nederlandsche menschen opnieuw
op te voeden.
DE VERSTREKKING VAN VLEESCH IN
DE RESTAURANTS.
In een persconferentie van de afdeeling
Rotterdam van Horeca ls erop gewezen,
dat een bericht, als zouden de restaurants
50 gram vleesch per maaltyd mogen ver
strekken, waaruit dus zou zijn af te lel
den, dat al wat men meer dan 50 gram
krijgt „zwart" zou worden verstrekt, niet
Juist ls. De restauranthouders, zoo werd
ons verzekerd, zijn verplicht honderd
gram vleesch per maaltijd te geven.
ROOVERS HEBBEN nET OP
CAFE'S GEMUNT.
In den nacht van Zaterdag op Zondag
omstreeks 12 uur is door 2 gemaskerde
mannen, gewapend met revolvers, op het
café van K. Fleuringen te Al bergen (gem
Tubbergen, Ov.) een roofoverval gepleegd.
De mannen dreigden den café-houder met
hun wapens en dwongen hem een bedrag
van f. 5000.- af te geven. Ze verdwenen
spoorloos. Eenlge dagen geleden werd on
der geiyke omstandigheden een dergelllken
roofoverval gepleegd op een buiten-café te
Hengelo.
Albanië verweert zich.
Op de zitting van de Veiligheidsraad
werd goedgekeurd, dat de Albaneesche af
gevaardigde kolonel Tig Jakova aan de
conferentietafel plaats zou nemen. Deze
zelde, dat Albanië niet ln staat van oor
log met Griekenland wil zijn, beschuldig
de de Grieksche regeerlng ervan meer dan
100 maal de grenzen van Albanië geschon
den te hebben en aanspraak te willen ma
ken op een deel van Albanië. Al wie de
grenzen van Albanië schendt, zal bloed
vergieten veroorzaken, zoo verklaarde hU.
Herschel Johnson, de Amerlkaansche
afgevaardigde, legde de volgende verkla
ring af: „De regeerlng der V.S. verwerpt
ten eene male de volgende beweringen
van de Oekraïne:
1. dat er 1>U de Grleksehc verklezln
gen geknoeid ls.
2. dat Griekenland den wereldvrede
bedreigt, omdat het beweert, dat het ln
staat van oorlog ls met Albanië.
3. dat de propaganda van Grieksche
monarchistische extremisten den vrede
bedreigt".
Ten aanzien van de aanwezigheid van
DE VERKIEZINGEN IN THt) RINGEN
EN SAKSEN.
Meerderheid voor „Socialistische
EenheldspartU".
Volgens de door het Sovjet-Russische
nieuwsbureau te BerlUn gepubliceerde
officleele uitslagen van de gemeente
raadsverkiezingen ln Thürlngen en
Saksen verkreeg de socialistische een-
hcidspartU. ontstaan door de fusie der
communistische en sociaal-democrati
sche partUen in dc Sovjet-Russische
zóne van Dult-schland, de absolute
meerderheid.
De cUfers lulden als volgt:
Socialistische eenheidspartij: Thürlngen
752.390, Saksen 1.234.120; Liberaal-demo
cratische partll: Thürlngen 383.046, .Sak
sen 478.889; Chrlstelljk-democratlsche
partij: Thürlngen 270.882, Saksen 325.109.
Volgens het „Spandauer Volksblatt",
een door de Engelsche autoriteiten gell-
censeerd Berlijnsch avondblad, was de
gToote meerderheid der socialistische een
heidspartij ln de plattelandsdLstrlcten te
danken aan het feit, dat de kiezers ln de
meeste dezer streken sleohts één lijst van
candldaten voor zich hadden. De Christen
democraten en de liberaal-democraten
mochten slechts ln 711 stadjes ln Thü
rlngen candldaten benoemen, hoewel zij
ln 1325 van de 2435 plaatsen lijsten In
dienden. In Saksen dienden zij in 1804
van de 2684 plaatsen lijsten ln. maar
mochten zy er slechts in 1017 plaatsen
candldaten benoemen. Volgens het door
de Russen gellcensecrde Beriynsch avond
blad „nachtexpress" hebben vroegere le
den van de „Hltlerjugend" een affiche
van 4.5 meter lengte met de woorden
„stemt op de socialistische eenheidspartij
voor aansluiting by de Sovjet-Unie", op
een tramwagen, die dienst doet ln de
drukste straten van Halle, geplakt.
Roofoverval te Overschie.
ONBEKENDE DADERS MAAKTEN
FLINKE BUIT.
Zaterdagavond om negen uur zat de
54-Jarlge huishoudster F. G- in de keuken
van de familie S. aan den Abraham van
Stolkweg in voormalig Overschie (Rotter
dam) een spelletje patience te spelen.
Plotseling meende zy eenlg gerucht te
hooren. Twee gemaskerde mannen bevon
den zich in de deuropening en bedreigden
haar met een revolver. ..Als Je een kik
geeft, schieten wy Je neer", luidde ihet pa
rool. De mannen zetten haar op een stoel
ln een kast en sloten deze af. Een van de
lndTlngers bleef voor de kast staan, ter
wijl de ander het geheele huls ging door
zoeken. In den kelder werden diverse alco
holische dranken gevonden. Die werden
door het duo door het keelgat gejaagd,
waardoor de mannen dermate besohonken
werden, dat zy uit baloorigheid een ware
ravage gingen aanrichten. Zoo werd o.m.
het radiotoestel ln elkaar geslagen en een
pot met inkt over het blad van het schryf-
bureau uitgestort. Eenlge keeren werd de
deur vair de kast geopend en dan moest
de wanhopige vrouw, daartoe met het pi
stool op de borst gedwongen, antwoorden
waar zich dit of dat bevond.
Na aldus ruim twee uur lang ln de don
kere kast te hebben gezeten, hoorde zy
eindelijk niets meer. De vrouw begon te
gilden, maar de buitenwereld hoorde haar
niet. Gelukkig was zy bydehand genoeg
om met behulp van een hamer en een bei
tel. die ln de kast lagen, tenslotte een pa
neel van de deur te versplinteren. In over
spannen toestand waarschuwde zij de po
litie, die onmlddeliyk een uitgebreid on
derzoek Instelde. De Indringers bleken een
goeden slag te hebben geslagen, verdwenen
was al het tafelzilver en verschillende zil
veren sieraden, een filmapparaat en eenlge
films, een groot bedrag aan geld, vele an
dere artikelen van waarde en alle distri
butiebescheiden. Uit het onderzoek ls ge
bleken. dat de daders. Jonge mannen van
twintig tot twee en twintig jaar, zich vla
een W.C.-raampje aan de achterzyde van
de woning, toegang hadden verschaft.
BINNENLAND.
Het tribunaal te Delft heeft uitspraak
gedaan Inde zaak tegen mr. A. van Leyen-
horst. tijdens de bezetting burgemeester
van D^ift. Het college adviseerde inter-
neerlng tot 6 Mei 1949, ontzetting uit de
kiesrechten, verbeurcl-verklarlng van het
vermogen tot f5000.en verbod op de
uitoefening van openbare functies en
ambten.
Op de internationale conferentie van
Diaconessen, die ln het Luthersche Dlaco-
nessenhuls te Amsterdam bijeenkwam, ls
besloten een Internationale organisatie
op te richten. Het secretariaat van deze
organisatie zal ln Nederland worden ge
vestigd.
Het ligt In de bedoeling zoowel de
economische als de diplomatieke betrek
kingen tusschen Nederland en Hongarije
te herstellen.
Ten einde maatregelen te bespreken
om de repatrleerlngsdlenst Indlë geleide
lijk op te heffen, zullen het hoofd van
den repatrleerlngsdlenst, de lt. kol S. C-
F. Maas en mr. J. H. J. Schouten, direc
teur van het C.B.V.O., zich Donderdag
a.s. per vliegtuig naar Batavia begeven,
Naar wij vernemen zal generaal-
majoor D. van Voorst Eveklnk. opperbe
velhebber van de Nederlandsche troepen
ln Engeland, dezer dagen te Londen ln
het huweiyk treden met mevrouw E. A.
Pershouse weduwe van den Engelschen
res. majoor F. Pershouse.
De K L.M.-persdlenst deelt ons mede
dat ln de zes weken tusschen 25 Juli en
1 September J.l. meer dan 113.000 perso
nen een bezoek brachten aan Schiphol.
Dit beteekp">t een daggemiddelde van
2700. Ruim 56000 van deze bezoekers na
men tevens deel aan de rondleidingen
over het- vliegveld, die door de K.L.M.
worden georganiseerd.
Een groep van 21 Zwitsersche zaken
lieden ls gisteren op Schiphol aangeko
men
Medicijnen ter waarde van mlllloe-
nen guldens zijn op het laatste oogenbllk
teruggevonden, toen twee Indonesiërs op
7 September op het station van Bekasl
werden gearresteerd. Zy waren bezig de
medicijnen met den trein van Batavia
naar Djogjakarta uit de geallieerde zóne
naar republlkeinsdh gebied te smokke
len.
De Indische legercommandant S. H.
Spoor ls benoemd tot lultenant-goneraal.
BUITENLAND.
De Joodsdhe terroristische organisa
tie Irgoen Zwal Leoeml heeft een com
muniqué uitgegeven, waarin zij verklaart
ten volle verantwoordelijk te ziln voor
aanslagen op den .spoorweg te Tel Avlv,
die gisteren zijn uitgevoerd. De aanslagen
zijn gedaan naar aanleiding van Bevin's
„vredesconferentie voor Palestina".
In de omstreken van Rome hebben
boeren 50.000 hectare land ln bezit ge
nomen. Zy weigeren dit land weer te ver
laten. Besprekingen over de wettelijke
regeling van de kwestie zijn nog gaande.
Tengevolge van zwaren regenval is
ln de Zuidelijke Fransche departementen
Drome en Dauphlne tijdens liet weekend
schade aangericht, die op verscheidene
honderdmlllloenen francs wordt geschat.
Rvan, president der internationale
vereenlglng van havenarbeiders, aange
sloten bij den Amerlkaanschen bond van
vakvereeniglngen, heeft verklaard, dat
geen lm^'-oorraden voor Joego-Slavlë
zouden worden ingeladen vóór „behoor
lijk was opgetreden tegen degenen, die
verantwoordelijk zijn voor het neerschie
ten van onze vliegtuigen".
De voorstellen voor een nieuwen
constltutloneelen grondslag van het
Fransche imperium, zijn eenstemmig goed
gekeurd door een inter-minlstrieele com
missie.
Het ontwerp zal vandaag aan het Fran
sche kabinet worden voorgelegd. Indien
goedgekeurd, zal de regeerlng het ter ra
tificatie aan de constltueerende vergade
ring voorleggen.
Sir John Boyd Orr, directeur-gene
raal van de Food and Agriculture Orga
nisation der V.N., deelt mee. dat de voor
stellen voor een wereldvoedselraad voor
de afgevaardigden ter Fao-conferentle ln
beginsel 7iln aanvaard.
HU ls van meening. dat de geheele we
reld twee maal zoo veel voedsel kan voort
brengen, als thans het geval ls.
Ethiopië, het eerste slachtoffer der
Italiaansche agressie, heeft een gedetall-
leerden eisch \oor herstelbetalingen aan
Italië ingediend tot een bedrag van 738
millloen dol1"-
De door de zeelledenstaklng ln Ame
rika ontstane moeilUkheden ln do voed
seldistributie zijn toegenomen door sta
king van eenlge hondc-'Hdulzenden
chauffeurs van vrachtauto's.
Engelsche troepen ln Griekenland ver
klaarde Johnson, dat de Amerlkaansche
regeerlng verre van te deelen ln de cri
tiek van de vertegenwoordigers der Oekra
ïne en Sovjet-Unie integendeel van oor
deel ls, dat de aanwezigheid van Engelsche
troepen in Griekenland een factor ls ge
weest voor het handhaven van het even
wicht. Ad punt 2 verklaarde hy, dat het
ten zeerste ongeloofwaardig ls, dat Grie
kenland een klein, door oorlog geteisterd
en nog hongerend lapd. oorlog voorbereidt
tegen naburen, die vyf maal zoo machtig
zUn.
Paul Nasluok, de Engelsche afgevaar
digde. verwierp eveneens elke bewering,
dat de Engelsche troepen weloverwogen
zich ln de blnnenlandsche aangelegenhe
den van Griekenland hebben gemengd
NIEUWE STORING OP KOMST.
De Bilt verwacht tot Woensdagavond!'
Aanvankelijk droog weer, met weinig
wolken. Morgen overdag opnieuw re
gen. Weinig verandering ln tempera
tuur. Naar Zuid-West of Zuid terug-
loopende wind, die ln de kuststrook
tot krachtig toeneemt.
Agrarische Jaarbeursafdeeling
geopend.
In een zwaren regen zyn Zondag 1500
Londenaren, die onbehuisd of tc klein
behuisd meenden te zijn, samengeko
men in Kensington High Street om
na een geslaagde bestorming een aan
tal flats te bezetten en ln gebruik te
nemen. Destyds waren ln dit blok
oorlogsvluchteilngen uit Gibraltar
ondergebracht, daarna werd er een
school ln gevestigd. Na teruggave van
het blok aan de eigenaren verhuur
den deze de woningen voor ruim f. 700
per weekl
Twee Londensohe meisjes brengen
hun bezittingen naar het nieuwe,
veroverde home.
DE ZAAK-VAN MAASDIJK.
Verwerping van liet beroep geëischt.
Voor de foijz. raad van cassatie ls giste
ren de zaak behandeld tegen A. C. van
Maasdijk, voormalig president van de Ne-
derlandsch-Duitsche Cul tuurgemeenschap
en voormalig waarnemend burgemeester
van de gemeente 's-Gravenhage. Hy was
by sententie van 15 Mei 1946 door het
bijzonder gerechtshof te 's-Gravenhage
veroordeeld tot 20-jarlge gevangenisstraf,
wegens het opzetteiyk ln tijd van oorlog
hulp verleenen aan den vijand.
Do procureur-generaal was van oordeel,
dat verdachte welbewust ln zeer ernstige
mate het vaderland benadeeld had en
hy meende, dat zijn goede kwaliteiten
reeds ln de strafmaat van het byzondere
hof tot uiting waren gebracht, reden
waarom by concludeerde tot verwerping
van het beroep De uitspraak werd be
paald op 30 September.
REDE VAN IR. STAF.
Ter gelegenheid van de opening van de
agrarische afdeeling van de Jaarbeurs te
Utrecht heeft Ir. C. Staf, directeur-gene
raal van den landbouw, hedonmorgen een
rede gehouden, waarin hy zelde dat de
landbouw den steun niet kan missen,
welke kan worden gevonden ln een goede
agrarische jaarbeurs, De landbouw ln
Nederland Immers staat voor een moeilij
ken tUd. Als wy ons reallseeren, wat ge
daan zou moeten worden, om het bedrijf
gaande te houden, dan dringen zich twee
voorwaarden aan ons op, nil. ten eerste:
kostprysverlaglng on ten tweede vergroo-
tlng van den afzet tegen loonenden prils.
Kostprijsverlaging kan worden bereikt
door meohanlseerlng, geiyk ook ln tal
van anderen landen het geval ls. Ver
grooting van den afzet zal mede onze de-
vlezenposltle versterken. De agrarische
Jaarbeurs kan zeker ln belangryke mate
bijdragen tot het vervullen van genoemde
voorwaarden. Men kan er laten zien wat
door ons kan worden voortgebracht en
welke zorg er aan wordt besteed.
Want willen wy afzet en export uit
breiden, dan ls wel het middel: kwali
teitsverbetering en daaraan verbon
den kwaliteitscontrole. Reeds kunnen we
den vreemden kooper ln vele gevallen de
beste garanties geven
De agrarische afdeeling van de najaars-
beurs levert zeker den grondslag voor het
leggen van het zoo bclangryk te achten
contact tusschen binnen en buitenland
en voor de versteviging van reeds be
staande banden.
DE BIJEENKOMST VAN FASCISTISCHE
GROEPEN.
Geen gercchtclUk onderzoek tegen Denls.
De minister van Justitie heeft op vragen
Vn den heer Vorrlnk ln verband met een
byeenkomst van vroegere leden van fascis
tische of natlonaal-soclallstlsche groepen
o.m. het volgende geantwoord:
Volgens verklaring van het dcstUds on
der den minister voor algemeene oorlog
voering van het Koninklijk ressorteerende
I bureau voor nationale velllgfoeld, thans la
liquidatie, ls van de diensten van den be
doelden Denls door dit bureau bepaald©
nasporingen gebruik gemaakt en heeft De-
nis uit dien noofde de toeschikking gehad
over een motorvoertuig van dat bureau.
Er bestaat geen aanwijzing, dat de meer
genoemde Denls betrokken ls geweest bij
de ontvluchting van Arnold Meyer uit het
bewarlngskamp Vught.
In verband met het laatste bestond er
vooralsnog geen reden een gerechtelijk on
derzoek tegen den bedoelden persoon ln te
stellen, noch ook zyn er thans termen
aanwezig daartoe opdracht te geven.
RACE K.L.M. VERSUS OOIEVAAR.
De K.L.M. heeft ln do Vereenigdo Sta
ten weer ln de publieke belangstelling
gestaan door haar deelname ln de „Opo-
ratlon-Stork".
De hoofdpersoon in deze geschiedenis ls
mrs. Margaret Allen, een Jonge officiers,
vrouw, wier man bij het Amerlkaanscho
leger ln dienst ls. Zy verwachtte haar
eerste baby zeer binnenkort en wilde in
elk geval voor de geboorte bil haar echt
genoot zUn. Per vliegtuig vertrokken uit
Los Angeles en op 28 Augustus begaf zij
zich te New-York aan boord van de
„Friesland", de pas gedoopte DC-4 der
KL.M. Op alle tussehenstatlons was me
dische hulp aanwezig, voor het geval de
ooievaar sneller dan het vliegtuig zou
biyken tc zyn. De 29ste arrlvcerdo' zij na
een voorspoedige reis op Schiphol en 30
Aug. vertrok zy naar Zürlch j>cr K LM.,
waarna een vliegtuig van de United Sta
tes Airtransport haar naar München zou
brengen. Alles heeft meegowerkt. aldus
mrs. Allen, het Amerlkaansche leger, het
Roode Kruis, do K.L.M. enzelfs de
ooievaar!
Zuiveringsactie rondom
Soerabaja.
Soerabaja, 21 Augustus 1946.
De algemeene verwachting, dat de
militaire activiteit aan alle fronten ge
durende de maand Augustus sterk zou
opleven is bewaarheid. Deze verwach
ting was gebaseerd op het feit, dat in
Augustus de 30 dagen lange vastenpe
riode, de z.g. poeasa van de Moham
medanen valt. Wanneer men nu weet,
dat ongeveer 90 procent van de Ja-
vaansche bevolking Mohammedaan is,
dat de Koran het verrichten van goede
daden (waaronder thans ook de bestrij
ding van „die vuile Nica-honden" valt)
tijdens de poeasa voorschrijft en dat in
deze periode de hel voor gesneuvelden
gesloten is, terwijl de hemel als het
ware wagenwijd voor hen openstaat,
dan is het begrijpelijk, dat het front
den laatsten tijd min of meer onrustig
is. In het begin van deze maand wer
den de pemoeda's aan het Soerabaja-
front afeelost door TRI-eenheden, wel
dra meldde onze „counter intelligence"
vijandelijke concentraties van vaak 4 tot
5000 man. Reeds enkele dagen later be
gon de T.R.I. aanvallend op te treden
en zelfs gelukte het de extremisten
eenige malen een Nederlandsche post te
omsingelen. Bijna steeds worden deze
aanvallen uitgevoerd tegen het aan
breken van den dag en met groepen van
3 tot 400 man.
Een typisch voorbeeld van een derge-
lijken TJt.I.-aanval wil ik hier even
geven: Een door een sergeant en slechts
13 man bezette post werd vroeg in den
morgen ingesloten door ruim 300 extre
misten. De ingeslotenen beschikten, be
halve over handvuurwapenen over een
zware mitrailleur, enkele lichte mitrail
leurs en twee zware mortieren. De
laatste konden zij echter slechts heel
even gebruiken, daar de aanvallers de
post te dicht genaderd waren. De aan
vallers hadden verschillende mitrail
leurs bij zich. Zooals gewoonlijk, werd
ook hier het gevecht door een oorver-
doovend Merdeka-geschreeuw begeleid.
Ik was dien morgen met een patrouille
in het voorterrein en wij waren ver
scheidene kilometers van de aangeval
len post verwijderd. Boven het ratelen
der automatische wapens uit konden wij
echter het waanzinnige gegil duidelijk
hooren. Twee en een half uur duurde
het gevecht en het ging er af en toe
heet aan toe. Alleen met de zware
mitrailleur werden door de verdedigers
ruim 1300 schoten afgegeven. Tenslotte
kwamen twee secties te hulp en in min
der dan geen tijd waren de Merdeka-
mannetjes verdwenen. Van de verdedi
gers had niemand ook rnaar één
schrammetje opgeloopen. terwijl de aan
vallers tientallen dooden achterlieten.
Toen tenslotte de TJt.I. steeds bruta
ler werd, hoe langer hoe meer troepen
concentraties werden gemeld en zelfs
eenige malen op onz verkeersvliegtui
gen werd geschoten, werd besloten
streng op te treden en het geheele
voorterrein in een aantal acties schoon
te vegen. Deze acties hebben een ge
weldig succes gehad. Zoo werden eer-
gisteren ten koste van 2 dooden en 4
gewonden aan onzen kant niet minder
dan 157 extremisten neergelegd, ruim
600 gevangenen gemaakt, 3 munitiede
pots opgeblazen, twee hoofdkwartieren,
eenige honderden geweren, 13 mitrail
leurs en drie mortieren buitgemaakt.
Daags te voren waren bij een actie,
waarbij wij geen enkel verlies leden,
ruim 80 T.R.I.-leden gesneuveld, een
stuk veldgeschut, 2 granaatwerpers en
een luchtdoelkanon buitgemaakt.
Bij een der acties werd o.a. een ma
joor van de T.R.I. neergeschoten. Zijn
papieren wezen uit, dat hU in 1943 als
officier in dienst van het Japansche
leger was getreden. Volgens Japansch
gebruik droeg hij een fraai bewerkt
Japansch Semoerai-zwaard.
Gisteren heeft de commandant van
de A-divisie, onder wiens commando het
geheele Soerabajafront staat, nogmaals
een ernstige waarschuwing gericht tot
de TRJ. en de andere republïkeinsche
gewapende benden. Deze waarschuwing
luidt als volgt:
„Gij zult niet kunnen ontkennen, dat
ik eindeloos geduld heb getoond tegen
over Uw pogingen in velerlei vorm om
leed te berokkenen aan de bevolking
en de Ned. Strijdkrachten in het be
vrijde gebied om Soerabaja.
Telkens wanneer mijn troepen U oen
afstraffing toedienden ten tUde en ter
plaatse waar dit noodig werd geoor
deeld, geschiedde dit met opzet op een
zoo klein mogelijke schaal en op be
trekkelijk zachtzinnige wijze.
U dient echter te begrUpen, dat ik
hiermede niet kan blijven doorgaan. In
dien het dan werkelijk waar ls, dat gij
alleen van de kracht onzer wapenen
overtuigd kunt worden, doordat gij deze
aan den lUve ondervindt, dan zal ik
daarnaar handelen, hoezeer het mij ook
aan het hart gaat, dat hierdoor velen
Uwer zullen worden gedood, velen die.
dit blijkt ons zoo dikwijls, nadat zij
door ons zijn gevangen genomen, slechts
verblind werden door leugenachtige,
haat zaaiende propaganda en voorlich
ting Uwer leiders. Of erger nog, die zich
slechts wapens of andere vernietigings
werktuigen in de hand lieten drukken
onder pressie en onder bedreigingen.
Gij geniet het voorrecht, dat wij, Ne
derlandsche Strijdkrachten, ons gebon
den weten door beginselen van humani
teit. De vele gevangenen, die wy reeds
maakten, zullen hiervan kunnen getui
gen. Van dit beginsel zal ik nooit af
stappen. want onze Nederlandsche wet
ten schrijven ons dit gebiedend voor.
Hierover behoeft gU dus zeker niet be
vreesd te zijn en dit ligt dan ook hee-
lemaal niet in de bedoeling van mijn
waarschuwing.
Wat ik er wel mee bedoel ls dit: Kijk
goed uit, want we gaan wat harder
slaan. Laat hen, die de wapens tegen
ons dragen uit haat of zelfs tegen hun
wil, zorg dragen wat uit de buurt te
blijven, dan wel zich zoo tijdig over te
geven, dat wij hen kunnen afvoeren
vóórdat we in de volle hitte van het
gevecht zijn geraakt. Er vielen reeds te
veel slachtoffers onder deze categorie,
zelfs bij ons gematigd optreden.
Laat onze acties van 10, 16 en 19
Augustus voor velen Uwer een waar
schuwing zijn, die duidelijke taal sprak."
P.