LEIDSCH DAGBLAD Brieven uit Indië Een waarnemer van Operation Crossroadsvertelt Attlee opent Palestina -conferen tie Zeven duizend S.S.ers naar de mijnen Scherpe Amerikaansclxe critiek op Oekraïne Met een enkel woord Wederom sterke koersdaling OP DE NEW YORKSCHE BEURS. Na het lange week-end ging gister ochtend opnieuw een golf van liquida ties over Wallstrect, waarbij de notee ringen van een aantal fondsen nieuwe laagtepunten In dit Jaar bereikten. De omvang van den handel was bUzonder groot. De makelaars schrijven deze nieuwe ver- ikoopsgolf ln hoofdzaak toe aan het on gunstige nieuws van de arbeidsmarkt, waarby speciaal de nadruk wordt gelegd op de zeelledenstaklng. 85ste Jaargang DINSDAG 10 SEPTEMBER 1946 tfo. 25877 WEERBERICHT Directeur: J. W. Henny. Hoofdredactie: B. W. Menkhorst. J. Brouwer. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Tel. Redactie: 21507 - Giro no.; 57055 Tel. Directie en Administratie: 25041 Kapitein ter zee G. B. Salm acht atoombom gevaarlijkst yoor de burgerbevolking. (Van een onzer redacteuren) De Nederlandsche regeering voldeed in dertijd aan de ultnoodlglng van de Ame rlkaansche regeerlng, gericht tot alle lan den van den Veiligheidsraad, tot helazen- den van twee waarnemers naar de atoom- bomproeven bij Bikini, de zoogenaamde ..Operation Crossroads". In plaats van één regeerlngs- en één persvertegenwoordiger, zooals verzocht was, werden om onbekende redenen twee regeerlngswaamemers ge zonden en wel majoor dr. Brulnlng en kapitein ter zee G. B. Salm, sous-chef van den marine-staf, welke laatste gistermid dag voor een aantal persvertegenwoordigers over zijn waarnemingen en persoonlijke conclusies vertelde. De inleiding van deze causerie gaf een levendig overzicht van den geheelen tocht naar Bikini en een kruistocht door de Ca- rohllnen en Marlanen tusschen cle belde experimenten door. terwijl na afloop daar van een serie lichtbeelden werd vertoond over het experiment zelve. Eerst by het stellen en beantwoorden van de vragen kwamen de interessantste punten ter spra ke. waarvan wij hieronder de voornaamste laten volgen. Na afloop van de eerste proef, ln code genaamd ..Test Abel", kregen de waarne mers gelegenheid de getroffen proefvloot te bezichtigen, de tweede proef. ,,Test Ba ker", veroorzaakte echter een dusdanig langdurige gevaarlijke radioactiviteit bin nen de lagune, waarin de proefvloot zich bevond, dat de waarnemers van het too- neel vertrokken waren toen dit gebied na gerulmen tijd werd vrijgegeven. DE MILITAIRE WAARDE VAN DE ATOOMBOM Ten aanzien van de vraag, ln hoeverre de ontwikkeling van het atoombomwapen van Invloed ls op den zeeoorlog merkte spreker op dat alt geheel zal afhangen van het aantal atoombommen, waarover een oorlogvoerend land beschikt. Zijn dit er weinige, dan zullen deze waarschijnlijk tegen belangrijker doelen worden gebruikt dan tegen schepen. Zijn het er veel, dan zal ook de vloot er mee worden aangeval len, doch door vermljdLng van groote scheepsconcentratles hetgeen men ove rigens ook voorheen reeds zoo mogelijk vermeed kan de uitwerking beperkt worden. De bom beeft niet zulk een alles verwoestend effect als vele sensatle-belus- ten willen doen gelooven, al moet men dit afschuwelijke wapen allerminst onderschat ten! Het bUJft vele malen zwaarder dan de zwaarste tot dusver bekende aanvalsmid delen. Groote soheepsconcentraties komen voornamelijk voor bij landlngs-operatles zooals ln Normandlë, doch de verdediger van de kust zal zich in zulk een geval •wel wachten voor het gebruik van de atoombom, aangezien de gevaarlijke radio actieve stofwolk ongetwijfeld ook de kust zou bereiken en daardoor de kust be zetting zou treffen. Evenmin zou de vloot de bom kunnen gebruiken tegen de kustbezettlng. aangezien dit alleen nut zou hebben direct vóór den aanval, dus als de vloot „onder de rook" van de explosie lag. Bovendien ls het gebombardeerde gebied gerulmen tijd niet meer te betreden, ook niet voor den aanvaller. Om dezelfde redenen ls het gebruik van deze bom in den frontoorlog te land on- waar-schljnlijk (of liet zou moeten zijn ter vernietiging van vijandelijke aanvaQscon- centratles oP eenigen afstand achter het vijandelijke front om een op handen zan den aanval te voorkomen). De atoombom leent zleli derhalve mo menteel bij uitstek voor aanvallen op in dustriegebieden in het vijandelijk binnen land, en daarmede op de burgerbevolking! BEMANNING IN DE SCIIEPEN BE TREKKELIJK VEILIG Voor zoover de gehouden proeven een beoordeeling daarvan mogelijk maken, kan worden aangenomen dat een bemanning, die binnen de scheepsrompen vertoefd zou hebben ln leven zou zijn gebleven, dus de schade door onmiddellijk ingrijpen had kunnen beperken, AMERIKANEN OPENBAREN WEINIG OF NIETS De resultaten van het onderzoek naar de uitwerking van druk, hiltte en vooral ra dioactieve straling op de aanwezige proef dieren, kleedlngsmonsters en allerlei ma terialen worden door de Amerlkaansche autoriteiten angstvallig geheim gehouden, zooals zij, trouwens naar bekend kan wor den verondersteld, uitermate gesloten zijn over alles wat de atoombom betreft Spre ker had zelfs meenen te kunnen opmaken Bulgarije wordt republiek. KONINKLIJKE FAMILIE VOOR VERTREK GEREED. Volgens radio Sofia heeft het Bnl- gaarsche ministerie van Bultenlamlsche Zaken de officlcele uitslagen van het referendum over den toekomstlgen sta tus van BulgarUe bekend gemaakt. Van de 4.117.504 uitgebrachte stem men (91,56% van het aantal stemge rechtigde kiezers) waren 3.801,160 voor de republiek (92,27% van het totaal), 197.176 voor de monarchie en 119.168 ongeldig. KONING SEVIEAON SPEELDE ONBEWUST. De koninklijke familie ls reeds begon nen voorbereidingen te treffen voor het a.s. vertrek, aldus meldt U. P. De kleine Simeaon en zijn moeder zulleD vermoe delijk naar Alexandrlë vertrekken. De regeerlng heeft besloten, dat de Koning en zijn moeder ai hun persoon lijke bezittingen mogen meenemen, als ook het personeel en het gevolg dat zij wenschen. Vermoedelijk zal de Bulgaarsche staat een Jaariyksche rente aan den koning en zijn familie ultkeeren. De jeugdige koning bracht den ver kiezingsdag door in het park van liet Vranapnleis. 12 K.M. ten O. van Sofia. HU hield zich met spelletjes bez<g on bewust van het feit. dat op hetzelfde oogenbllk de beslissing over het lot van zUn dynastie genomen werd. HIJ volgde in 1943 koning Boris op. De officleele afkondiging der Republiek ls eerst a.s. Zondag te verwachten. DE AMERIKAANSCIIE LEVERANTIES AAN JOEGO-SLAVIE. Voorstel tot stopzetting. De Amerlkaansche senator Styles Brid ges. republlkelnsch lid van de Invloed rijke senaatscommissie voor buitenland - sche en militaire aangelegenheden, heeft ln een brief an William Clayton, plaats vervangend minister van buitenlandsche zaken \an Amerika, verzocht Amerlkaan sche leveranties aan Joego-Slavlë en leder ander land, „dat den vrede ln den weg staat", stop te zetten, KONING FAROEK VAN EGYPTE BEZOEKT TURKIJE. Koning Faroek van Egypte heeft Cyprus verlaten en is ln het koninklijke Jacht te Merslna aan de Zuidkust van Turkije ge arriveerd. uit allerlei ervaringen, dat ihet Amerlkaan- sohe volk niet gesteld was op de aanwezig heid van buitenlandsche waarnemers bij de proeven! Spreker schatte, dat niet meer dan 5 Amerikanen bekend zUn niet de prin- clpleele constructie van <le gelicele bom en de belnngrUkste onderdeden beide. De overigen, die met de ontwikkeling en fabricage te maken hadden en hebben, kennen er slechts kleinere of grootere, minder of meer belangrijke onderdee- lcn van. De waarnemers hadden de bom niet mo gen zien, doch uit allerlei vage gegevens kan de grootte op den omvang van een voetbal worden geschat. De kosten van zulk een bóm zullen ongeveer twee en een half millloen gulden bedragen, afgezien van de afschrijving van fabrlékslnstalla- tlcs. Deze is eerst te berekenen als men het aantal vervaardigde bommen weet. en hierover zwijgen de Amerikanen als het graf. BIKINI-BOMMEN EN DE BOMMEN OP JAPAN NIET GELIJK Waarschijnlijk waren de bij Bikini ge bruikte bommen van een andere samen stelling dan die op Japan werden gewor pen. De Japan-bommen hadden Uranium als hoofdbestanddeel, de Blkinl-bommvn waren samengesteld uit Plutonium, een syntetlsch radioactief element van hooger atoomgewicht dan Uranium. (Overigens waren de Japan-bommen óók vooralen van Plutonium, doch dit vervulde daarin waar schijnlijk een andere functie dan die van voornaamste exploslemlddel). DE CONCLUSIE VAN DE BEIDE PROEVEN De proeven hebben duidelijk gemaakt wat de Initiatiefnemers te weten wilde ko men: de uitwerking van de bommen op de vloot, en hoeverre de plaats van ont ploffing het effect beïnvloedt. De eerste proef, boven water, heeft zoo goed als geen scheepsverllezen veroorzaakt, doch wel tallooze schepen zoo zwaar be schadigd. dat zij meerdere maanden uit de vaart genomen moesten worden voor her stel. dus waardeloos zouden zijn voor de oorlogvoering. De tweede proef, waarbij de bom onder water ontplofte, bracht een aantal kapitale schepen tot zinken, doch veroorzaakte overigens minder ernstige schade op de andere schepen. Spreker meende tenslotte, dat de derde atoombomproef voorlooplg ls afgelast, omdat de te verwachten vrU geringe nieuwe gegevens zulk een operatie niet rechtvaardigen, geenszlus omdat voor ernstige natuurverscliUnselen gevreesd wordt. „EEN PLAN LIGT GEREED". De Brltsclie minister-president Attlee heeft hedenmorgen in Lancaster House te Londen de conferentie over de Pa- lestljnsclie kwestie geopend. HU zeide, dat géén regeling van de kwestie moge lijk zou zijn, Indien niet. élke gemeën- schap bereid was tot concessies. De Brltsche regeerlng wil ólles doen wat ln haar macht ligt, om de economi sche expansie en den socialen vooruitgang van de Arabieren te bevorderen. Hij be treurde het. dat de Palestljnsche Arabie ren besloten hadden geen vertegenwoor diging te zenden, doch het stelde hem tevreden, dat het Arabische gezichtspunt, ln weerwil daarvan toch op effectieve wijze naar voren gebracht zou kunnen worden. Attlee verklaarde dat de Brltsche regeeringen gedurende 25 Jaren met be langstelling den vooruitgang van de Ara bische nationale herleving gevolgd had den. De Brltsche regeerlng heeft een plan ter oplossing van de kwestie voorgelegd, dat als eerste ln beschouwing zal «ór den genomen. Het staat lederen afgevaardigde vrU om amendementen In te dienen of voor stellen ln geheel andere richting te doen. Attlee herinnerde er aan. dat de Palestljnsche kwestie niet afzonderlijk behandeld kon worden, doch beschouwd moest worden tegen den achtergrond vau de wereldpolitiek. Wat Engeland ons schonk! De „Times" van heden bevat de slotverantwoordlng van de „Help Holland Council". Volgens deze is in totaal aan giften een bedrag van 252.223 pond sterling ont vangen. DE KONINGIN ZAL ZEELAND BEZOEKEN. Het ligt ln het voornemen van HM. de Koningin een twee-daagsch bezoek aan Zeeland te brengen. Morgen zal zij Walcheren ln oogen- schouw nemen, waarbij zij zich tijdens eenlge besprekingen zal doen voorllohten over de situatie op het eiland. Dondrdag zal zij naar West-Zeeuwsch- Vlaanderen gaan om ook daar een Indruk van den stand van zaken te verkrijgen. Burgemeester van Amsterdam benoemd. Naar wij vernemen ls thans mr. A. J. d'Allly benoemd tot burgemeester van Amsterdam. Een moeilijke periode wordt overbrugd. Op het oogenbllk zijn 2000 politieke ge detineerden op de Limburgsche mUnen tewerkgesteld. In een onderhoud, dat wU met dr. Groothoff, den beheerder der mijnen, hadden, deelde de2e mede. dat hij aan de regeerlng had verzocht in totaal 7000 gedetineerden de gelegenheid te geven op de mijnen te gaan werken. De menschen komen vrijwillig, vertelde dr. Groothoff, en zij werken goed. Na de aanneming van de eerste 2000 ls de te werkstelling van anderen echter eenigen tijd stopgezet om ln de kampen de gele genheid te geven de geestelijke en sociale verzorging en de bewaking bij het vervoer naar en van de mUnen beter te organl- seeren. Dit ls thans geschied en met de aanneming kan nu worden doorgegaan. Als regel worden S S.'ers en personeel van de Krlegsmarlne op de mijnen aangeno men. waarvan mag worden aangenomen, dat zij nog wel enkele Jaren voor hun misdragingen tijdens den oorlog zullen moeten boeten. ZU worden streng maar menschelllk behandeld en getracht wordt, o a. door het geven van behoorlijke voor lichting, hen weer geschikt te maken voor opneming ln de maatschappij. Bij de be oordeeling van de vraag, of en wanneer z(J voor reclasseerlng ln aanmerking ko men, speelt ook de wUze. waarop zij hun, werk op de mijnen verrichten, een be langrijke rol. Worden zij behoorlijke bur gers, dan kunnen zij ook na den straftijd op de mijnen blUven werken. Waarom niet het volle pond geëischt? GEVAAR VOOR ITALIAANSCHE STABILITEIT. De Ned. afgevaardigde bij de commissie voor het Italiaansche ontwerp-verdrag, de lieer van T roos ten burg de Bruyn, verklaarde, dat Nederland de elscli tot schadevergoeding aan Italië zou beper ken tot verliezen, die direct, door Italië werden toegebracht, hoewel de Ned. regeerlng Italië als gcdeeltelUk verant woordelijk beschouwt voor de Duitsche bezetting van Nederland. Ons land diende een eisch van twee tot drie millloen dollars in voor schade, be rokkend door maatregelen van Italiaan sche autoriteiten tegen Nederlandsch be zit en onderdanen. Deze elsch zou be taald kunnen worden met goederen uit de loopende Italiaansche productie, welko betaling, aldus de Nederlandsche gedele geerde, bij bilaterale overeenkomst gere geld zou kunnen worden. De tweede eisch ls, een veertigmlllloen dollars wegens geleden schade bij de Ne derlandsche marine tijdens operaties te gen Italië. „Nederland ls van meening", aldus de heer van Troostenburg de Bruyn", dat geen elschen dienen te worden gesteld, welke de economische stabiliteit van Italië In gevaar zouden brengen. Daar om vraagt Nederland niet het volle pond. Nederland zal tevreden zijn met zeker overtollig Italiaansch oorlogsma teriaal, Inclusief schepen. Hiertoe Is een verzoek bij de ministers van de Groote Vier Ingediend. Het uitstel der U.N. O.-vergadering. MOLOTOF ZEGT: „VREDESCONFEREN TIE 23 OCTOBER GEREED". Te Parijs wordt vernomen dat minstens twee derde der 21 landen, bij de vredes conferentie vertegenwoordigd, geen be zwaren heeft tegen uitstel van de alge- meene vergadering der V.N. tot 23 Octo ber, t.w. de zes landen die vertegenwoor digd waren bij de bijeenkomst der mi nisters van buitenlandsche zaken, de vijf Sovjet „satellieten", Canada, Noorwegen en Griekenland. (De zes ministers van buitenlandsche zaken waren die van de groote vier, China en België). Molotof, heeft Trygvc Le> den secreta ris-generaal der V.N. per telegram de verzekering gegeven, dat de vredescon ferentie te Parijs in staat zal zUn haar werkzaamheden per 23 October te be- clndJgen. Lie zal den leden der VN. vragen per 13 September mee te deelen, of zij met uitstel aceoord gaan. Voor het oogenbllk wordt met behulp van deze gedetineerden een moellUke pe riode overbrugd. Er ls te weinig personeel, waardoor het ondergrondsche effect on gunstig wordt beïnvloed. Het bedraagt rond 1550 kilo per dienst en moet op 1890 kilo worden gebracht. De tewerkgestelde gedetineerden krU- gen loon en de gezinstoeslagen. ZU moe ten daarvan de kampkosten betalen, maar kunnen de rest van hest verdiende geld aan hun familie sturen. De mogelijkheid bestaat nog altUd en kele duizenden Poolsche arbeiders voor de mijnen naar Nederland te halen. Het zijn echter vreemdelingen, waarvan wij zeer weinig weten. Ik vraag me af, zei dr. Groothoff. of de tewerkstelling van ge detineerden niet de beste oplossing ls, waarbU we de kans hebben deze van oor sprong Nederlandsche menschen opnieuw op te voeden. DE VERSTREKKING VAN VLEESCH IN DE RESTAURANTS. In een persconferentie van de afdeeling Rotterdam van Horeca ls erop gewezen, dat een bericht, als zouden de restaurants 50 gram vleesch per maaltyd mogen ver strekken, waaruit dus zou zijn af te lel den, dat al wat men meer dan 50 gram krijgt „zwart" zou worden verstrekt, niet Juist ls. De restauranthouders, zoo werd ons verzekerd, zijn verplicht honderd gram vleesch per maaltijd te geven. ROOVERS HEBBEN nET OP CAFE'S GEMUNT. In den nacht van Zaterdag op Zondag omstreeks 12 uur is door 2 gemaskerde mannen, gewapend met revolvers, op het café van K. Fleuringen te Al bergen (gem Tubbergen, Ov.) een roofoverval gepleegd. De mannen dreigden den café-houder met hun wapens en dwongen hem een bedrag van f. 5000.- af te geven. Ze verdwenen spoorloos. Eenlge dagen geleden werd on der geiyke omstandigheden een dergelllken roofoverval gepleegd op een buiten-café te Hengelo. Albanië verweert zich. Op de zitting van de Veiligheidsraad werd goedgekeurd, dat de Albaneesche af gevaardigde kolonel Tig Jakova aan de conferentietafel plaats zou nemen. Deze zelde, dat Albanië niet ln staat van oor log met Griekenland wil zijn, beschuldig de de Grieksche regeerlng ervan meer dan 100 maal de grenzen van Albanië geschon den te hebben en aanspraak te willen ma ken op een deel van Albanië. Al wie de grenzen van Albanië schendt, zal bloed vergieten veroorzaken, zoo verklaarde hU. Herschel Johnson, de Amerlkaansche afgevaardigde, legde de volgende verkla ring af: „De regeerlng der V.S. verwerpt ten eene male de volgende beweringen van de Oekraïne: 1. dat er 1>U de Grleksehc verklezln gen geknoeid ls. 2. dat Griekenland den wereldvrede bedreigt, omdat het beweert, dat het ln staat van oorlog ls met Albanië. 3. dat de propaganda van Grieksche monarchistische extremisten den vrede bedreigt". Ten aanzien van de aanwezigheid van DE VERKIEZINGEN IN THt) RINGEN EN SAKSEN. Meerderheid voor „Socialistische EenheldspartU". Volgens de door het Sovjet-Russische nieuwsbureau te BerlUn gepubliceerde officleele uitslagen van de gemeente raadsverkiezingen ln Thürlngen en Saksen verkreeg de socialistische een- hcidspartU. ontstaan door de fusie der communistische en sociaal-democrati sche partUen in dc Sovjet-Russische zóne van Dult-schland, de absolute meerderheid. De cUfers lulden als volgt: Socialistische eenheidspartij: Thürlngen 752.390, Saksen 1.234.120; Liberaal-demo cratische partll: Thürlngen 383.046, .Sak sen 478.889; Chrlstelljk-democratlsche partij: Thürlngen 270.882, Saksen 325.109. Volgens het „Spandauer Volksblatt", een door de Engelsche autoriteiten gell- censeerd Berlijnsch avondblad, was de gToote meerderheid der socialistische een heidspartij ln de plattelandsdLstrlcten te danken aan het feit, dat de kiezers ln de meeste dezer streken sleohts één lijst van candldaten voor zich hadden. De Christen democraten en de liberaal-democraten mochten slechts ln 711 stadjes ln Thü rlngen candldaten benoemen, hoewel zij ln 1325 van de 2435 plaatsen lijsten In dienden. In Saksen dienden zij in 1804 van de 2684 plaatsen lijsten ln. maar mochten zy er slechts in 1017 plaatsen candldaten benoemen. Volgens het door de Russen gellcensecrde Beriynsch avond blad „nachtexpress" hebben vroegere le den van de „Hltlerjugend" een affiche van 4.5 meter lengte met de woorden „stemt op de socialistische eenheidspartij voor aansluiting by de Sovjet-Unie", op een tramwagen, die dienst doet ln de drukste straten van Halle, geplakt. Roofoverval te Overschie. ONBEKENDE DADERS MAAKTEN FLINKE BUIT. Zaterdagavond om negen uur zat de 54-Jarlge huishoudster F. G- in de keuken van de familie S. aan den Abraham van Stolkweg in voormalig Overschie (Rotter dam) een spelletje patience te spelen. Plotseling meende zy eenlg gerucht te hooren. Twee gemaskerde mannen bevon den zich in de deuropening en bedreigden haar met een revolver. ..Als Je een kik geeft, schieten wy Je neer", luidde ihet pa rool. De mannen zetten haar op een stoel ln een kast en sloten deze af. Een van de lndTlngers bleef voor de kast staan, ter wijl de ander het geheele huls ging door zoeken. In den kelder werden diverse alco holische dranken gevonden. Die werden door het duo door het keelgat gejaagd, waardoor de mannen dermate besohonken werden, dat zy uit baloorigheid een ware ravage gingen aanrichten. Zoo werd o.m. het radiotoestel ln elkaar geslagen en een pot met inkt over het blad van het schryf- bureau uitgestort. Eenlge keeren werd de deur vair de kast geopend en dan moest de wanhopige vrouw, daartoe met het pi stool op de borst gedwongen, antwoorden waar zich dit of dat bevond. Na aldus ruim twee uur lang ln de don kere kast te hebben gezeten, hoorde zy eindelijk niets meer. De vrouw begon te gilden, maar de buitenwereld hoorde haar niet. Gelukkig was zy bydehand genoeg om met behulp van een hamer en een bei tel. die ln de kast lagen, tenslotte een pa neel van de deur te versplinteren. In over spannen toestand waarschuwde zij de po litie, die onmlddeliyk een uitgebreid on derzoek Instelde. De Indringers bleken een goeden slag te hebben geslagen, verdwenen was al het tafelzilver en verschillende zil veren sieraden, een filmapparaat en eenlge films, een groot bedrag aan geld, vele an dere artikelen van waarde en alle distri butiebescheiden. Uit het onderzoek ls ge bleken. dat de daders. Jonge mannen van twintig tot twee en twintig jaar, zich vla een W.C.-raampje aan de achterzyde van de woning, toegang hadden verschaft. BINNENLAND. Het tribunaal te Delft heeft uitspraak gedaan Inde zaak tegen mr. A. van Leyen- horst. tijdens de bezetting burgemeester van D^ift. Het college adviseerde inter- neerlng tot 6 Mei 1949, ontzetting uit de kiesrechten, verbeurcl-verklarlng van het vermogen tot f5000.en verbod op de uitoefening van openbare functies en ambten. Op de internationale conferentie van Diaconessen, die ln het Luthersche Dlaco- nessenhuls te Amsterdam bijeenkwam, ls besloten een Internationale organisatie op te richten. Het secretariaat van deze organisatie zal ln Nederland worden ge vestigd. Het ligt In de bedoeling zoowel de economische als de diplomatieke betrek kingen tusschen Nederland en Hongarije te herstellen. Ten einde maatregelen te bespreken om de repatrleerlngsdlenst Indlë geleide lijk op te heffen, zullen het hoofd van den repatrleerlngsdlenst, de lt. kol S. C- F. Maas en mr. J. H. J. Schouten, direc teur van het C.B.V.O., zich Donderdag a.s. per vliegtuig naar Batavia begeven, Naar wij vernemen zal generaal- majoor D. van Voorst Eveklnk. opperbe velhebber van de Nederlandsche troepen ln Engeland, dezer dagen te Londen ln het huweiyk treden met mevrouw E. A. Pershouse weduwe van den Engelschen res. majoor F. Pershouse. De K L.M.-persdlenst deelt ons mede dat ln de zes weken tusschen 25 Juli en 1 September J.l. meer dan 113.000 perso nen een bezoek brachten aan Schiphol. Dit beteekp">t een daggemiddelde van 2700. Ruim 56000 van deze bezoekers na men tevens deel aan de rondleidingen over het- vliegveld, die door de K.L.M. worden georganiseerd. Een groep van 21 Zwitsersche zaken lieden ls gisteren op Schiphol aangeko men Medicijnen ter waarde van mlllloe- nen guldens zijn op het laatste oogenbllk teruggevonden, toen twee Indonesiërs op 7 September op het station van Bekasl werden gearresteerd. Zy waren bezig de medicijnen met den trein van Batavia naar Djogjakarta uit de geallieerde zóne naar republlkeinsdh gebied te smokke len. De Indische legercommandant S. H. Spoor ls benoemd tot lultenant-goneraal. BUITENLAND. De Joodsdhe terroristische organisa tie Irgoen Zwal Leoeml heeft een com muniqué uitgegeven, waarin zij verklaart ten volle verantwoordelijk te ziln voor aanslagen op den .spoorweg te Tel Avlv, die gisteren zijn uitgevoerd. De aanslagen zijn gedaan naar aanleiding van Bevin's „vredesconferentie voor Palestina". In de omstreken van Rome hebben boeren 50.000 hectare land ln bezit ge nomen. Zy weigeren dit land weer te ver laten. Besprekingen over de wettelijke regeling van de kwestie zijn nog gaande. Tengevolge van zwaren regenval is ln de Zuidelijke Fransche departementen Drome en Dauphlne tijdens liet weekend schade aangericht, die op verscheidene honderdmlllloenen francs wordt geschat. Rvan, president der internationale vereenlglng van havenarbeiders, aange sloten bij den Amerlkaanschen bond van vakvereeniglngen, heeft verklaard, dat geen lm^'-oorraden voor Joego-Slavlë zouden worden ingeladen vóór „behoor lijk was opgetreden tegen degenen, die verantwoordelijk zijn voor het neerschie ten van onze vliegtuigen". De voorstellen voor een nieuwen constltutloneelen grondslag van het Fransche imperium, zijn eenstemmig goed gekeurd door een inter-minlstrieele com missie. Het ontwerp zal vandaag aan het Fran sche kabinet worden voorgelegd. Indien goedgekeurd, zal de regeerlng het ter ra tificatie aan de constltueerende vergade ring voorleggen. Sir John Boyd Orr, directeur-gene raal van de Food and Agriculture Orga nisation der V.N., deelt mee. dat de voor stellen voor een wereldvoedselraad voor de afgevaardigden ter Fao-conferentle ln beginsel 7iln aanvaard. HU ls van meening. dat de geheele we reld twee maal zoo veel voedsel kan voort brengen, als thans het geval ls. Ethiopië, het eerste slachtoffer der Italiaansche agressie, heeft een gedetall- leerden eisch \oor herstelbetalingen aan Italië ingediend tot een bedrag van 738 millloen dol1"- De door de zeelledenstaklng ln Ame rika ontstane moeilUkheden ln do voed seldistributie zijn toegenomen door sta king van eenlge hondc-'Hdulzenden chauffeurs van vrachtauto's. Engelsche troepen ln Griekenland ver klaarde Johnson, dat de Amerlkaansche regeerlng verre van te deelen ln de cri tiek van de vertegenwoordigers der Oekra ïne en Sovjet-Unie integendeel van oor deel ls, dat de aanwezigheid van Engelsche troepen in Griekenland een factor ls ge weest voor het handhaven van het even wicht. Ad punt 2 verklaarde hy, dat het ten zeerste ongeloofwaardig ls, dat Grie kenland een klein, door oorlog geteisterd en nog hongerend lapd. oorlog voorbereidt tegen naburen, die vyf maal zoo machtig zUn. Paul Nasluok, de Engelsche afgevaar digde. verwierp eveneens elke bewering, dat de Engelsche troepen weloverwogen zich ln de blnnenlandsche aangelegenhe den van Griekenland hebben gemengd NIEUWE STORING OP KOMST. De Bilt verwacht tot Woensdagavond!' Aanvankelijk droog weer, met weinig wolken. Morgen overdag opnieuw re gen. Weinig verandering ln tempera tuur. Naar Zuid-West of Zuid terug- loopende wind, die ln de kuststrook tot krachtig toeneemt. Agrarische Jaarbeursafdeeling geopend. In een zwaren regen zyn Zondag 1500 Londenaren, die onbehuisd of tc klein behuisd meenden te zijn, samengeko men in Kensington High Street om na een geslaagde bestorming een aan tal flats te bezetten en ln gebruik te nemen. Destyds waren ln dit blok oorlogsvluchteilngen uit Gibraltar ondergebracht, daarna werd er een school ln gevestigd. Na teruggave van het blok aan de eigenaren verhuur den deze de woningen voor ruim f. 700 per weekl Twee Londensohe meisjes brengen hun bezittingen naar het nieuwe, veroverde home. DE ZAAK-VAN MAASDIJK. Verwerping van liet beroep geëischt. Voor de foijz. raad van cassatie ls giste ren de zaak behandeld tegen A. C. van Maasdijk, voormalig president van de Ne- derlandsch-Duitsche Cul tuurgemeenschap en voormalig waarnemend burgemeester van de gemeente 's-Gravenhage. Hy was by sententie van 15 Mei 1946 door het bijzonder gerechtshof te 's-Gravenhage veroordeeld tot 20-jarlge gevangenisstraf, wegens het opzetteiyk ln tijd van oorlog hulp verleenen aan den vijand. Do procureur-generaal was van oordeel, dat verdachte welbewust ln zeer ernstige mate het vaderland benadeeld had en hy meende, dat zijn goede kwaliteiten reeds ln de strafmaat van het byzondere hof tot uiting waren gebracht, reden waarom by concludeerde tot verwerping van het beroep De uitspraak werd be paald op 30 September. REDE VAN IR. STAF. Ter gelegenheid van de opening van de agrarische afdeeling van de Jaarbeurs te Utrecht heeft Ir. C. Staf, directeur-gene raal van den landbouw, hedonmorgen een rede gehouden, waarin hy zelde dat de landbouw den steun niet kan missen, welke kan worden gevonden ln een goede agrarische jaarbeurs, De landbouw ln Nederland Immers staat voor een moeilij ken tUd. Als wy ons reallseeren, wat ge daan zou moeten worden, om het bedrijf gaande te houden, dan dringen zich twee voorwaarden aan ons op, nil. ten eerste: kostprysverlaglng on ten tweede vergroo- tlng van den afzet tegen loonenden prils. Kostprijsverlaging kan worden bereikt door meohanlseerlng, geiyk ook ln tal van anderen landen het geval ls. Ver grooting van den afzet zal mede onze de- vlezenposltle versterken. De agrarische Jaarbeurs kan zeker ln belangryke mate bijdragen tot het vervullen van genoemde voorwaarden. Men kan er laten zien wat door ons kan worden voortgebracht en welke zorg er aan wordt besteed. Want willen wy afzet en export uit breiden, dan ls wel het middel: kwali teitsverbetering en daaraan verbon den kwaliteitscontrole. Reeds kunnen we den vreemden kooper ln vele gevallen de beste garanties geven De agrarische afdeeling van de najaars- beurs levert zeker den grondslag voor het leggen van het zoo bclangryk te achten contact tusschen binnen en buitenland en voor de versteviging van reeds be staande banden. DE BIJEENKOMST VAN FASCISTISCHE GROEPEN. Geen gercchtclUk onderzoek tegen Denls. De minister van Justitie heeft op vragen Vn den heer Vorrlnk ln verband met een byeenkomst van vroegere leden van fascis tische of natlonaal-soclallstlsche groepen o.m. het volgende geantwoord: Volgens verklaring van het dcstUds on der den minister voor algemeene oorlog voering van het Koninklijk ressorteerende I bureau voor nationale velllgfoeld, thans la liquidatie, ls van de diensten van den be doelden Denls door dit bureau bepaald© nasporingen gebruik gemaakt en heeft De- nis uit dien noofde de toeschikking gehad over een motorvoertuig van dat bureau. Er bestaat geen aanwijzing, dat de meer genoemde Denls betrokken ls geweest bij de ontvluchting van Arnold Meyer uit het bewarlngskamp Vught. In verband met het laatste bestond er vooralsnog geen reden een gerechtelijk on derzoek tegen den bedoelden persoon ln te stellen, noch ook zyn er thans termen aanwezig daartoe opdracht te geven. RACE K.L.M. VERSUS OOIEVAAR. De K.L.M. heeft ln do Vereenigdo Sta ten weer ln de publieke belangstelling gestaan door haar deelname ln de „Opo- ratlon-Stork". De hoofdpersoon in deze geschiedenis ls mrs. Margaret Allen, een Jonge officiers, vrouw, wier man bij het Amerlkaanscho leger ln dienst ls. Zy verwachtte haar eerste baby zeer binnenkort en wilde in elk geval voor de geboorte bil haar echt genoot zUn. Per vliegtuig vertrokken uit Los Angeles en op 28 Augustus begaf zij zich te New-York aan boord van de „Friesland", de pas gedoopte DC-4 der KL.M. Op alle tussehenstatlons was me dische hulp aanwezig, voor het geval de ooievaar sneller dan het vliegtuig zou biyken tc zyn. De 29ste arrlvcerdo' zij na een voorspoedige reis op Schiphol en 30 Aug. vertrok zy naar Zürlch j>cr K LM., waarna een vliegtuig van de United Sta tes Airtransport haar naar München zou brengen. Alles heeft meegowerkt. aldus mrs. Allen, het Amerlkaansche leger, het Roode Kruis, do K.L.M. enzelfs de ooievaar! Zuiveringsactie rondom Soerabaja. Soerabaja, 21 Augustus 1946. De algemeene verwachting, dat de militaire activiteit aan alle fronten ge durende de maand Augustus sterk zou opleven is bewaarheid. Deze verwach ting was gebaseerd op het feit, dat in Augustus de 30 dagen lange vastenpe riode, de z.g. poeasa van de Moham medanen valt. Wanneer men nu weet, dat ongeveer 90 procent van de Ja- vaansche bevolking Mohammedaan is, dat de Koran het verrichten van goede daden (waaronder thans ook de bestrij ding van „die vuile Nica-honden" valt) tijdens de poeasa voorschrijft en dat in deze periode de hel voor gesneuvelden gesloten is, terwijl de hemel als het ware wagenwijd voor hen openstaat, dan is het begrijpelijk, dat het front den laatsten tijd min of meer onrustig is. In het begin van deze maand wer den de pemoeda's aan het Soerabaja- front afeelost door TRI-eenheden, wel dra meldde onze „counter intelligence" vijandelijke concentraties van vaak 4 tot 5000 man. Reeds enkele dagen later be gon de T.R.I. aanvallend op te treden en zelfs gelukte het de extremisten eenige malen een Nederlandsche post te omsingelen. Bijna steeds worden deze aanvallen uitgevoerd tegen het aan breken van den dag en met groepen van 3 tot 400 man. Een typisch voorbeeld van een derge- lijken TJt.I.-aanval wil ik hier even geven: Een door een sergeant en slechts 13 man bezette post werd vroeg in den morgen ingesloten door ruim 300 extre misten. De ingeslotenen beschikten, be halve over handvuurwapenen over een zware mitrailleur, enkele lichte mitrail leurs en twee zware mortieren. De laatste konden zij echter slechts heel even gebruiken, daar de aanvallers de post te dicht genaderd waren. De aan vallers hadden verschillende mitrail leurs bij zich. Zooals gewoonlijk, werd ook hier het gevecht door een oorver- doovend Merdeka-geschreeuw begeleid. Ik was dien morgen met een patrouille in het voorterrein en wij waren ver scheidene kilometers van de aangeval len post verwijderd. Boven het ratelen der automatische wapens uit konden wij echter het waanzinnige gegil duidelijk hooren. Twee en een half uur duurde het gevecht en het ging er af en toe heet aan toe. Alleen met de zware mitrailleur werden door de verdedigers ruim 1300 schoten afgegeven. Tenslotte kwamen twee secties te hulp en in min der dan geen tijd waren de Merdeka- mannetjes verdwenen. Van de verdedi gers had niemand ook rnaar één schrammetje opgeloopen. terwijl de aan vallers tientallen dooden achterlieten. Toen tenslotte de TJt.I. steeds bruta ler werd, hoe langer hoe meer troepen concentraties werden gemeld en zelfs eenige malen op onz verkeersvliegtui gen werd geschoten, werd besloten streng op te treden en het geheele voorterrein in een aantal acties schoon te vegen. Deze acties hebben een ge weldig succes gehad. Zoo werden eer- gisteren ten koste van 2 dooden en 4 gewonden aan onzen kant niet minder dan 157 extremisten neergelegd, ruim 600 gevangenen gemaakt, 3 munitiede pots opgeblazen, twee hoofdkwartieren, eenige honderden geweren, 13 mitrail leurs en drie mortieren buitgemaakt. Daags te voren waren bij een actie, waarbij wij geen enkel verlies leden, ruim 80 T.R.I.-leden gesneuveld, een stuk veldgeschut, 2 granaatwerpers en een luchtdoelkanon buitgemaakt. Bij een der acties werd o.a. een ma joor van de T.R.I. neergeschoten. Zijn papieren wezen uit, dat hU in 1943 als officier in dienst van het Japansche leger was getreden. Volgens Japansch gebruik droeg hij een fraai bewerkt Japansch Semoerai-zwaard. Gisteren heeft de commandant van de A-divisie, onder wiens commando het geheele Soerabajafront staat, nogmaals een ernstige waarschuwing gericht tot de TRJ. en de andere republïkeinsche gewapende benden. Deze waarschuwing luidt als volgt: „Gij zult niet kunnen ontkennen, dat ik eindeloos geduld heb getoond tegen over Uw pogingen in velerlei vorm om leed te berokkenen aan de bevolking en de Ned. Strijdkrachten in het be vrijde gebied om Soerabaja. Telkens wanneer mijn troepen U oen afstraffing toedienden ten tUde en ter plaatse waar dit noodig werd geoor deeld, geschiedde dit met opzet op een zoo klein mogelijke schaal en op be trekkelijk zachtzinnige wijze. U dient echter te begrUpen, dat ik hiermede niet kan blijven doorgaan. In dien het dan werkelijk waar ls, dat gij alleen van de kracht onzer wapenen overtuigd kunt worden, doordat gij deze aan den lUve ondervindt, dan zal ik daarnaar handelen, hoezeer het mij ook aan het hart gaat, dat hierdoor velen Uwer zullen worden gedood, velen die. dit blijkt ons zoo dikwijls, nadat zij door ons zijn gevangen genomen, slechts verblind werden door leugenachtige, haat zaaiende propaganda en voorlich ting Uwer leiders. Of erger nog, die zich slechts wapens of andere vernietigings werktuigen in de hand lieten drukken onder pressie en onder bedreigingen. Gij geniet het voorrecht, dat wij, Ne derlandsche Strijdkrachten, ons gebon den weten door beginselen van humani teit. De vele gevangenen, die wy reeds maakten, zullen hiervan kunnen getui gen. Van dit beginsel zal ik nooit af stappen. want onze Nederlandsche wet ten schrijven ons dit gebiedend voor. Hierover behoeft gU dus zeker niet be vreesd te zijn en dit ligt dan ook hee- lemaal niet in de bedoeling van mijn waarschuwing. Wat ik er wel mee bedoel ls dit: Kijk goed uit, want we gaan wat harder slaan. Laat hen, die de wapens tegen ons dragen uit haat of zelfs tegen hun wil, zorg dragen wat uit de buurt te blijven, dan wel zich zoo tijdig over te geven, dat wij hen kunnen afvoeren vóórdat we in de volle hitte van het gevecht zijn geraakt. Er vielen reeds te veel slachtoffers onder deze categorie, zelfs bij ons gematigd optreden. Laat onze acties van 10, 16 en 19 Augustus voor velen Uwer een waar schuwing zijn, die duidelijke taal sprak." P.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1946 | | pagina 1