LEIDSCH
DAGBLAD
Een bedenkelijke
uitlating
Zoon van Roosevelt over het standpunt
van zijn vader
Export noodzakelijk voor voorziening in
nationale behoeften
Met een enkel woord
WEERBERICHT
Eoo&la trouwens niet anders te verwach
ten. was, heeft thans ook de Eerste Kamer
ttiet belangrijke wetsontwerp Inzake de in
stelling van een Commlssle-Generaai aan-
yaard.
Daarmede heeft ons langs constltutlo-
neelen weg gekozen parlement ln hoogste
instantie uitspraak gedaan, een uitspraak
die, ook al wordt zij door velen niet ge
deeld, geacht moet worden de meening
van de meerderheid van het Nederland-
sche volk weer te geven en welke derhalve
door alle democratlsch-voelende staats
burgers dient te worden geaccepteerd.
Voor- en tegenstanders van het wets
ontwerp vereenigen zich thans ln den
wensch, dat ihet moge strekken tot zegen
van Nederland en Indlé belde.
Er Is bij de behandeling van dit wets
ontwerp ln de Eerste Kamer evenwel Iets
gebeurd, dat ons ln meerdere mate ver
ontrust dan de aanneming van het ont
werp zelve.
Mr. Stikker, liet ontwerp bestrijdende,
stelde minister Jonkman de vraag of hy
het Juist achtte, dat dr. van Mook ln ge
sprekken, zooals hy dat de vorige maand
tegenover spr. deed, tot uitdrukking
brengt, dat in ruim historisch verband
gezien, de taak van Nederland ln Indië te
zwaar wordt. Om die reden, aldus de op
vatting van dr. Van Mook, moet Nederland
niet alleen aanleunen tegen een grootere
macht ln casu Engeland maar moe
ten wy aan dien staat ook een belangryke
zeggenschap ln de Indische problemen ver-
leenen.
„Uit dergelijke uitlatingen, zoo zeide de
heer Stikker, volgens het verslag ln het
Alg. Handelsblad, spreekt een gebrek aan
vertrouwen, een gebrek aan geloof ln eigen
taak en roeping, zi) getuigen van een po
litieke gezindheid, die ons land onwaardig
is; het Is een défaitisme, dat den voortref-
felijken geest van onze troepen onder
mijnt".
Deze woorden onderschrijven wij volko
men en wij zijn er zeker van. dat zij in
zéér vele Nederlandsche harten weerklank
zrullen vinden.
Hoe ls het mogeiyk, zoo vragen wij ons
af. dat iemand, die door de Nederlandsche
regeering is uitverkoren om op een zoo
hoogst belangrijken post de Nederlandsche
belangen en dit impliceert de Indisch
belangen, want deze zijn onafscheldelii
aan elkaar verbonden! te dienen, zul
ke on-, om niet te zeggen antl-N'ederland-
sche woorden durft te bezigen?
Biykibaar kon ook minister Jonkman
geen bevredigende verklaring vinden voor
een geestesgesteldheid als in dergelijke
woorden ls vervat.
„Als de Landvoogd, zoo zelde hij, zich
in dezen zin heeft uitgelaten, dan valt
daaruit naar mijn opvatting een dier zwa
re oogenbllkken te herkennen, die leder op
zijn beurt ondergaat, die groote verant
woordelijkheid te dragen heeft",
WIJ stellen de zaak eenigszins anders:
Juist omdat dr. Van Mook een groote ver
antwoordelijkheid te dragen heeft, mag op
zUn minst worden verwacht, dat hij zich
van dergelijke défaitlstlsche uitlatingen
onthoudt.
Want hij ondergraaft daarmede de nau
welijks gelegde fundamenten van het ge
bouw der harmonieuze samenwerking tus-
schen Nederlanders en Indonesiërs, waar
van hU zelf Ingevolge Koninklijke op
dracht de architect behoort te zijn.
85ste Jaargang
DINSDAG 3 SEPTEMBER 1946
No. 25871:
Directeur: J.
Hoofdredactie
V. Henny.
B. W. Menkhorsc.
J. Brouwer.
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Tel. Directie en Administratie: 25041
Tel. Redactie: 21507 - Giro no.; 57055
Het Grieksche referendum.
Vanwege het Grieksche ministerie van
binnenlandsche zaken wordt medege
deeld, dat volgens de laatst bekende re
sultaten van het Grieksche referendum
75*/o voor den terugkeer van den koning
is. Voortaan zullen „oneerbiedige uitla
tingen tegen den persoon van den ko
ning en de monarchie" weer worden ge
straft.
De communistische party heeft een
protest ingediend wegens onregelmatig
heden. Bepaalde kiezers zouden drie
maal hebben kunnen stemmen.
BETERE VERDEDIGING IN
GROOTEN OCEAAN.
De Australische eerste-minister, Chi-
fley, heeft via de radio verklaard, dat
Australië een grootere bijdrage moet
leveren in de verdediging van het Brit-
sche gemeenebest. Men moet tot een
gemeenschappelijk verdedigingssysteem
komen door een accoord tusschen En
geland, Australië en Neuw-Zeeland. Dit
systeem moet met die der V.S. en der
andere landen met bezittingen in den
Grooten Oceaan worden verbonden, al
dus Chifley.
Niet bepaald optimistisch.
Het Amerikaansche tijdschrift „Look"
publiceert de tweede aflevering van uit
treksels uit het boek van Elliott Roose
velt. getiteld „As he saw it".
Hierin wordt gezegd, dat er geen
Amerikanen in den Stillen Oceaan zou
den zijn gesneuveld, wanneer de Frair-
schen, Engelschen en Nederlanders niet
zoo kortzichtig en hebzuchtig waren ge
weest. Dit zou president Roosevelt aan
zijn zoon hebben verklaard in een ge
sprek onder vier oogen op de conferen
tie te Casablanca, waar Winston Chur
chill in Januari 1943 een ontmoeting
met president Roosevelt had.
Na met Churchill te hebben gespro
ken, aldus Eliott, heeft mijn vader mij
gezegd, dat een derde wereldoorlog zou
plaats hebben, als het imperialistische
koloniale systeem niet zou worden af
geschaft en als men zou toestaan dat
millioenen menschen tot een staat van
halve slavernij terugkeeren. Volgens El-
gen na het einde van den oorlog.
De Nederlandsche gedelegeerde by den Veiligheidsraad, dr. Van Klef fens,
overhandigt den voorzittershamer na afloop van zijn voorzitterschap, aan
zijn opvolger als zoodanig dr. Oscar Dange van Polen.
Verkregen buitenlandsch
crediet moet afgelost worden.
(Van een onzer redacteuren)
Welhaast ieder Nederlander zal sinds
de bevrijding wel eens kennis gemaakt
hebben met het alom heerschende stre
ven naar verhoogden export, doch
slechts weinigen zullen de problemen
hebben doorgrond, die daaraan ten
grondslag liggen. Tengevolge daarvan is
er over allerlei aspecten van het export
probleem in diverse kringen wel eens
verkeerd geoordeeld, zelfs in kringen,
waar men beter begrip verwacht zou
hebben.
Het doet inderdaad vreemd aan, dat
men van overheidswege den export van
allerlei goederen zoo dringend aanwak
kert, terwyi er desniettemin vele for
maliteiten blijven bestaan, die den in
druk wekken van remmend te werken
op de verwezenlijking van dit streven,
terwijl ook een verhoogde export dus
een voorziening van buitenlandsche
behoeften, wonderlijk lijkt in een tijd.
dat onze nationale welvaart nog op zulk
een weinig bevredigend niveau staat.
De secretaris-generaal van het depar
tement van economische zaken, prof.
dr. P. Kuin, heeft gisteren voor ver
tegenwoordigers van de Nederlandsche
pers een uiteenzetting gegeven, teneinde
de heerschende misverstanden op te
helderen en een beter begrip te doen
ontstaan voor de moeilijkheden, waar
voor de overheid zich geplaatst ziet.
Door de uitplundering in den oorlog
en den onvermij delij ken achterstand in
de productie van voor onze welvaart
noodzakelyke goederen, zijn wij gedwon
gen, speciaal direct na de bevrijding,
ln onze behoeften te voorzien door mid.
del van aankoopen in het buitenland,
waartoe ons land in staat werd gesteld
door buitenlandsche credieten, waar
mede deze inkoopen konden worden be
kostigd. Vanzelfsprekend is het niet.
mogelijk, dit tot in den treure voort te
zetten. Wat beteekent dit? Dat wij om
moeten zien naar andere betalingsmid
delen, d.w.z. goederen.
Met goederen dienen wij de aankoo
pen te betalen, die wij in het buiten
land doen.
DEN OORLOG NOODZAKELIJK.
Dat wil zeggen, dat wij méér moeten
exporteeren, in waarde gerekend, dan
importeeren. aangezien wy niet alleen
voor het probleem komen te staan, dat
de credietgrenzen bereikt zijn, zoodat
iedere invoer met gelijkwaardlgen uit
voer moet worden bekostigd, doch ook
dat wij met onzen export de reeds ver
strekte credieten moeten aflossen.
Bij dit alles doet zich de ernstige
moeilijkheid voor, dat wij ons bedrijfs
leven eerst op volle toeren kunnen krij
gen door middel van grondstoffen, die
het buitenland ons slechts kan verstrek
ken, terwijl wij een draaiende industrie
noodig hebben, om die buitenlandsche
grondstoffen en productiemiddelen te
bemachtigen. Onze industrie kan kortom
^erst volop aan den gang, als zij ons
eerst al draaiende de middelen daartoe
heeft verstrekt.
Er zyn enkele artikelen, die wij kun
nen exporteeren. zonder een werkende
industrie, zooals bloembollen en poot-
aardappelen, die evenwel niet voldoende
opleveren, om daarmede in de behoef
ten van de nationale industrie te kun
nen voorzien
Voor den oorlog was Nederland een
tend met een import-overschot. Het
hierdoor ontstane nadeelige saldo werd
buitenland verrichten, evenals door
de opbrengst van buitenlandsche be
leggingen. Beide middelen staan ons
thans in veel mindere mate ten dien
ste. Onze diensten worden niet meer
zoo geredelijk geaccepteerd, wat on
der de alom heerschende economische
en maatschappelijke omstandigheden
begrijpelijk is, en de buitenlandsche
beleggingen leveren niet meer zooveel
baten op, ten deele doordat zij voor
een groot percentage op Indonesië be
trekking hadden, terwyi vele beleggin
gen opgebmikt zijn als betaling voor
direct na de bevrijding gedane aan
koopen. Dit stelt ons voor de onmo
gelijkheid, ook in de toekomst een
import-overschot er op na te houden,
aangezien wij de kosten daarvan niet
kunnen voldoen, zoodat wij genood
zaakt zijn, een export-overschot te be
werken.
Brood, suiker, vet en vleesch b.v.
koopen wij thans nog op crediet bij in
het buitenland. Willen wij dit blijven
doen, ten einde nieuwe honger en ge
brek te voorkomen, dan moecen wij dat
blijven betalen, nu niet meer uit cre
dieten, doch uit eigen middelen, d.w.z.
exportgoederen.
WAAROM KAN DE EXPORT
NIET WORDEN VRIJGEGEVEN?
Hiermede is het probleem echter al
lerminst in vollen omvang weergegeven.
Wij zijn niet het eenige land, dat er
zoo aan toe is, doch ieder land tracht
momenteel te exporteeren, ten einde aan
de noodige grondstoffen te komen. En
vanzelfsprekend tracht ieder land die
artikelen elders te looeen, die het zelf
het best kan missen, d.w.z. luxe-artike
len, waaronder dan b.v. ook begrepen
goederen als radio's en stofzuigers, die
niet tot de eerst-noodzakelyke levens
behoeften behooren.
Aangezien ieder land echter voor het
zelfde probleem is gesteld, zijn de goe
deren, die wij dringend noodig hebben,
schaars en derhalve duur. En hierin
nnoTPRF FYPrtRT niiu voor ^vel de voornaamste reden voor het
GROOTERE EXPORT DAN VOOR handhaven van allerlei uitvoerbepalin-
gen en beperkingen, die op het eerste
gezicht in strijd lijken met het streven
naar verhoogden export
Ten eerste kan natuurlijk üe export
niet worden vrijgegeven met het oog op
de nationale voorziening. Er moet zorg
voor worden gedragen, dat in het bui
tenland gewenschte goederen die de
zelfde zijn als wij noodig hebben niet
tengevolge van de hooge pryzen, die
men er voor wil betalen, maar onbe
perkt worden uitgevoerd, zoodat wijzelf
er te krap in komen te zitten, om aan
onze eerste behoeften te voldoen.
Ten tweede kunnen wij slechts een
klein deel, van wat wij eigenlijk zouden
wensclien, elders aankoopen, dus ligt het
economisch voor de hand. dat wij het
eerste die artikelen betrekken, waar
aan wij het meest behoefte hebben. Hoe
kunnen wy ons daarvan het meest eco
nomisch voorzien, zoodat wij ten minste
aan een zoo groot mogelijk deel van de
behoeften kunnen voldoen? Door dat
gene, dat wij aan te bieden hebben, zoo
duur mogelijk te verkoopen, niet in
geld. maar tegen zoo hoog mogelijke
tegenwaarde in goederen. Zou de export
worden vrijgegeven, dan zou de fabri
kant vanzelfsprekend zijn producten
uitvoeren tegen retour-leveranties, die
hem het beste voorkomen, terwijl hij
noch een overzicht heeft over wat onze
nationale voorziening het dringendst
gedekt door diensten, die wij voor het noodig heeft, noch vrywillig betaling zal
aanvaarden in goederen, die voor zijn
eigen bedryf van geen nut zijn. Neder
land moet met de weinige goederen, die
het het buitenland kan bieden, woeke
ren, en dit kan slechts indien die aan
bieding aan het buitenland door een
centrale instantie geschiedt, en dan na
tuurlijk het best door de instantie, die
het geheele volk vertegenwoordigt, de
regeering.
HOE DE EXPORT KAN WORDEN
GESTIMULEERD.
Nu bestaan er verschillende manieren,
waarop de export kan worden gestimu
leerd, ondanks de handhaving van uit-
voerformaliteiten.
Zoo is overwogen, den fabrikant een
deel van zyn ln het buitenland verkre
gen valuta te laten behouden. Tot dus
ver ontving de fabrikant wel de gelden,
die zyn product opbracht, doch in Ne
derlandsche geldswaarden, waarin hy
de buitenlandsche valuta gedwongen was
om te wisselen. Een voordeel van het
laten behouden van een deel der vreem
de valuta is zeker, de stimulans die er
van uit gaat, om den export te ver-
hoogen, doch men mag de nadeelen an
derzijds niet onderschatten. Een textiel
fabrikant b.v., die veel aan Denemarken
levert, heeft niets aan de Deensche va
luta, omdat hy in Denemarken geen
machines voor zijn bedrijf kan koopen.
Dus hij zou er andere vreemde valuta
voor moeten kunnen krygen. Geeft men
echter gelegenheid tot „wisselen" van
vreemde valuta, dan komt er een on-
vermydeiyke vlucht in enkele waarden,
namelyk dollars. Zwitsersche francs en
wellicht ook ponden. Waardoor op den
duur export naar Denemarken minder
aantrekkelyk zou worden, zoodat de nor
male exportverdeeling wordt ontwricht.
Bovendien doorbreken dc zelf koo-
pende fabrikanten de van overheids
wege opgestelde prioriteits-schema's,
aangezien wij immers slechts een deel
van onze nationale behoeften in het
buitenland kunnen verkrijgen. Wordt
dit deel aan andere dingen besteed,
dan welke het eerst noodig zyn, dan
wordt daarmede het nationale her
stel belemmerd. Dit is op beperkte
schaal hetzelfde bezwaar als de reden»,
waarom de export niet wordt vrijge
geven.
liott Roosevelt heeft Churchill steeds
gewild, dat de Britsche invloedssfeer, in
Europa zoo oostelijk mogeiyk zou lig-
Tydens gesprekken met Churchill, lord
Mountbatten en andere Engelsche lei
ders, heeft president Roosevelt volgens
zyn zoon gezegd: „Waarom willen de
Engelschen Birma terug hebben? voor
hun koloniaal rijk. Birma staat weer in
verband met India, Fransch Indo
china en Indonesië. Als het eene ge
bied zijn vrijheid krijgt-, gaan de andere
nadenken. De Gaulle heeft er evenmin
belang by een koloniaal ryk te zien ver-
dwynen als Churchill. Het koloniale
systeem beteekent oorlog. Als men alle
bronnen van India. Birma en Java ex
ploiteert zonder ooit iets terug te ge
ven, is men onderweg naar een nieu
wen oorlog".
Volgens zyn zoon heeft president
Roosevelt verder gezegd, dat het „pro
bleem" van generaal de Gaulle en ge
neraal Giraud in Noord-Afrika een
„ontoelaatbare janboel" was. Hy kon
zich geen man voorstellen, dien hy
meer zou wantrouwen dan de Gaulle.
Giraud noemde hy een prul.
Toen president Roosevelt aan den
sultan van Marokko voorstelde, dat
Amerikaansche ondernemingen mis
schien de ontwikkeling der hulpbron
nen van die kolonie zouden kunnen
bevorderen, keek Churchill volgens El
liott nijdig en beet op zyn sigaar.
Commissiewerk te Parijs.
De commissies te Parys zetten haar
werkzaamheden voort.
De Bulgaarschë regeering heeft haar
standpunt uiteengezet, ook inzake den
eisch van West-Thracië, terwyl Roeme
nië antwoordde op de Hongaarsche
eischen, die natuurlijk werden afgewe
zen.
Aan Italië worden volgende herstel-
eischen gesteld: Engeland en dominions
2880 millioen p. st., Griekenland
1.223.500.000, Joegoslavië 2.462.000.000,
Albanië 276 millioen, Egypte 10 millioen
en Polen 1% milliard p. st.
Triëst is voor het eerst ter sprake ge
bracht. Bonomi heeft het Italiaan-
sche standpunt verdedigd. Zuid-Slavië
zal hierop antwoorden.
Byrnes en Bevin hebben gisteren drie
maal met elkaar geconfereerd.
Beperkte opening
Fransch-Spaansche grens.
De Fransch-Spaansche grens, die in
Februari door Frankryk als ac
tie tegen het Spanje van Franco werd
gesloten, is voor technici, professorenen
alle personen, die om „menschlievende
redenen" reizen, weer geopend. Het aan
tal personen, dat by Hendaye dageiyks
de grens mag overschryden, is tot 70
beperkt.
Fokkerfabriek komt weer op toeren
p i i v soons zaken vliegtuig, de F. 25, van welk
r.r worden zaken-Vliegtuigen type deze n.v. een opdracht van 100
stuks by de Fokker heeft geplaatst, zyn
voltooing nadert en vermoedeiyk eind
September gereed zal zyn. Een model
van dit toestel stond üi een der hallen
opgesteld. Het is een zeer comfortabel
en practisch ingericht 4-persoons za-
kenvliegtuig, voorzien van de meest
moderne vliegtuig-instrumenten, Door
een bijzondere constructie van de neus,
die opejiklapbaar is, kan het toestel als
ambulancevliegtuig dienst doen. Het
toestel zal den naam dragen van „Pro
motor". Teneinde de luchttaxi-dienst,
die onderhouden zal worden met 8
4-persoons Fokkertoestellen, zoo renda
bel mogelyk te maken, wordt op het
oogenblik de aanleg van z.g. „air
strips" door heel Nederland gepropa
geerd. Iedere plaats, die bij zoo'n klein
vliegveld gelegen is. ki-ygt daardoor aan
sluiting met alle andere vliegvelden en
tevens op de groote internationale
luchtlijnen. Dealers van Diepen, in de
25 groote gemeenten in ons land, ver
zorgen, naast den verkoop van vliegtui
gen en de dageiyksche service, ook het
boeken van passage voor de luchttaxi's
en het vervoer van en naar het dichtst
bijgelegen vliegveld.
Voorts werd medegedeeld dat de
fusiebesprekingen tusscelin dc n.v.
Fokkerfabriek en de maatschappijen
„de ScheldV' en „Aviolanda" om te
komen tot een nationale vliegtuig
industrie nog niet hun beslag heb
ben gekregen. In verband hiermede,
zaï dc heer van Tijen, die zich uit
de dagclijksche leiding van de Fok
kerfabriek heeft teruggetrokken,
aanblijven als bestuurder der ven
nootschap.
en luchttaxi's gebouwd.
De Fokkerfabrieken te Amsterdam,
aldus werd gisteren in een persconfe
rentie verteld, komen tot nieuw leven.
Na de bevrijding is men direct be
gonnen met den wederopbouw van het
zwaar gehavende fabriekscomplex. In
April van dit jaar was reeds 10.000 M2.
fabrieksruimte beschikbaar terwyl bin
nenkort, als het noodige materiaal zal
zyn afgeleverd, het complex een opper
vlakte van ruim 33.500 M2. zaï beslaan.
Op het oogenblik worden semi-perma-
nente loodsen opgetrokken, daar het
nog steeds niet vaststaat, of de Fokker
fabriek ook in de toekomst in Amster
dam gevestigd zal biyven.
Allerlei reparaties en revisie werk
zaamheden werden uitgevoerd, in de
eerste plaats voor de K.L.M., de Neder
landsche luchtstrijdkrachten en de
rijksluchtvaart-school. Aan de Kon. Ned.
Ver. v. Luchtvaart zyn 23 van de be
stelde 66 zweefvliegtuigen afgeleverd. Op
het oogenblik werkt men aan de verbou
wing en de revisie van 5 twee-motorige
vliegtuigen voor Finland, terwyl ver
der met het buitenland onderhandelin
gen voor verschillende opdrachten wor
den gevoerd. Voor de Nederlandsche
spoorwegen bouwt Fokker vyf en zeven
tig 52-persoons autobussen en boven
dien worden er thans besprekingen ge
voerd voor een nog grootere opdracht.
Het personeel bedraagt op het oogen
blik meer dan 1000 man.
Voor de Frits Diepen vliegtuigen n.v.
worden thans 8 luchttaxi's gebouwd,
terwyl het prototype van het 4-per-
De eerste van de 130 nieuwe aluminium autobussen voor de Nederland
sche Spoorwegen, welke by de afdeeling vliegtuigbouw van de Koninklijke
My. De Schelde te Dordrecht worden gebouwd. Deze bus, die op geheel
nieuwe principes is gebouwd, weegt 4200 kg. - (Foto ANP-De H.)
Van groot nut zijn echter de midde
len juiste voorlichting en handels-poli
tieke activiteit.
In een volgénd artikel willen wy hier
nader op ingaan, en tevens het licht
doen vallen op allerlei quasties, die uit
de bovengeschetste situatie voortvloeien.
De verkiezingen in Saksen.
Volgens de bijna volledige uitslagen
van de gemeenteraadsverkiezingen in
Saksen heeft de socialistische eenheids
partij de absolute meerderheid met
1.534.160 stemmen, liberaal democrati
sche party: 630.138 en christen demo
cratische party 621.382 stemmen.
BINNENLAND.
Gisteren bestond liet Jaarbeurs-res
taurant te Utrecht 25 Jaar.
Reuter bevestigt dat de Britsche troe
pen voor 30 November uit Indië zullen
zijn teruggetrokken.
Uit zeer betrouwbare bron wordt ver
nomen aat lord Killearn waarschijnlijk 7
September a.s. naar Batavia zal terugkee
ren.
Om te voorkomen, dat ter dood veroor
deelde politieke gevangenen zich door zelf
moord onttrekken zooals onlangs ls
voorgekomen met J C Moolenijzer
heeft de minister van justitie maatregelen
genomen ter voorkoming daarvan.
Het republikeinsche persbureau An-
tara heeft medegedeeld, dat thans op de
reede van Banjoewangi een vrachtschip
van 13.000 ton ligt. Onmiddellijk heeft
men een aanvang gemaakt met het inla
den van 10.000 ton ongepelde rijst.
In het versierde 's-Gravenzande zyn
gisteren de feestelijkheden begonnen, ln
verband met het feit, dat haar 700 jaar
geleden stadsrechten werden verleend.
Gisteren werd te Bussum op luister
rijke wijze het 150-Jarig bestaan van de
St. Vltusparochle herdacht
De ballonvaarder Boesman heeft, met
4 man aan boord, een ballontooht ge
maakt van Den Haag over het iJsselmeer.
Er werd een snelheid van 50 K.M. per uur
bereikt. Zonder hulp der bevolking is de
ballen bij Heerenveen geland.
Voor bloembollen uit den oogst 1946
zyn minimum-prijzen vastgesteld.
De nieuwgekozen Internationale lei
der van het Leger des Heils, generaal A.
Orsborn, zal van 5 tot 7 September ons
land bezoeken.
De burgemeester van Den Haag. mr S.
J. R. De Monchy, zal den bezoeker Don
derdagmiddag ln tegenwoordigheid van tak
van autoriteiten op het Binnenhof offi
cieel verwelkomen.
Des avonds zal de generaal spreken ln
een openbare vergadering ln het gebouw
voor Kunsten en Wetenschappen.
De minimum-prijzen voor wilg en -
stokken en wllgenhoepels zyn verhoogd.
De Nederlandsche boschbouwkundi
gen dr. J A. van Steijn directeur van het
staatsboschbeheer en lr. H. W Schenken-
berg van Mierop. houtvester bij het staats
boschbeheer. zullen zich naar Engeland
begeven om zich op de hoogte te stellen
van de wettelijke en andere maatregelen,
welke voor uitbreiding van het boschbezit
aldaar zijn getroffen, alsmede van het ge
bruik dat daarbij gemaakt wordt van
houtsoorten als dougïas, lariks, gTOve-den,
sltka-spar e.a. In Engeland wil men ln 50
jaar de totale boschoppervlakte uitbreiden
tot 11 procent.
Vrijdag 23 Aug. J.l. heeft op het ge
allieerde kerkhof te Kanchanaburi (Slam)
een plechtige kranslegglng plaats gehad
als laatste groet, van de Nederlandsche ge
meenschap in Slam aan de aldaar onge
veer 4000 in krygsgevangenschap overleden
Nederlanders.
Op 30 Augustus heeft te Rome de
onderteekening plaats gehad van het tus
schen Nederland en Italië gesloten han
dels- en betallngsaccoord. Daarmede zyn
deze overeenkomsten, die gedurende een
Jaar van kracht zullen zyn, ln werking
getreden.
BUITENLAND
Vele Dultschers doen alle mogeiyke
moeite om uit hun land weg te komen.
Onder hen bevindt zich een groot aantal
geleerden, die geen kans zien hun onder
zoekingen ln Dultschland voort te zetten.
De Fransche schrijver Jacques Riche-
pln is op 70-Jarigen leeftyd gestorven.
Chifley, de eerste minister van
Australië, heeft ln een radiotoespraak
gezegd, dat Australië zich tezamen met
Engeland gaat toeleggen op het maken
van bestuurbare projectielen. Australië
heeft daartoe zijn grootste munitiefa
briek aan Engeland aangeboden.
Te Loch Lomond, ln Schotland, is
de eerste Internationale Jeugdherberg
conferentie na den oorlog begonnen. Deze
conferentie ls bedoeld om het tydeiyk on
derbroken contakt tusschen de Jeugdher
berg federatie te herstellen. Vijf en twintig
landen hebben afgevaardigden gezonden
Volgens' berichten uit Cannes zul
len de hertog en de hertogin van. Windsor,
die per auto te Aix-les-Balns zyn aan
gekomen, Parys en Londen bezoeken.
Radio Hamburg maakt bekend, dat
het Zweedsche Roode Kruis met ingang
van October a.s. opnieuw dagelijks vyf-
en-veertigdulzend kinderen ln Hamburg
een warmen maaltijd zal uitreiken.
Met groote pechtigheld ls het stoffe-
ïyk overschot van Jean l'Aveugle dat zich
eerst in het Saargebled en daarna te Basel
bevond, naar Luxemburg overgebracht.
Camille Huysmans, minister-presi
dent van België, heeft in een rede ter ge
legenheid van de opening eener tentoon
stelling te Spa, verzocht, dat de badplaat
sen hun pryzen zouden verlagen.
BEWOLKT.
De Bilt verwacht tot Woensdagavond:
Zwaar tot half bewolkt met tydeiyfc
eenlgen regen voornameiyk in het
Zuid-Westen van het land. Zuideiyke
tot Zuid-Oosteiyke wind, langs de kust
van Zeeland. Noord- en Zuid-Holland
tydelijk krachtig. Weinig verandering
ln temperatuur.
Spaansche nota over Degrelle.
Het Belgische ministerie van buiten
landsche zaken heeft de offlcleele tekst
gepubliceerd van de nota, die de Spaan
sche regeering inzake het geval De
grelle heeft opgesteld. Volgens deze no
ta werd de rechtskwestie omtrent den
aard van de misdryven van den Bel
gischen rexistenleider Leon Degrelle, die
zich sinds zyn landing gewond op
Spaansch grondgebied bevond en om
toestemming vroeg, in Spanje te mogen
blyven, aan een onderzoek van den raad
van state onderworpen. De Belgische
regeering elschte zyn uitlevering op
grond van de desbetreffende interna
tionale overeenkomst. Volgens den raad
van state is deze eisch echter in stryd
met de op 17 Juni 1879 gesloten
Spaansch-Belgische overeenkomst be
treffende de uitlevering van delinquen
ten en met de aanvullende verklaring
van 28 Januari 1876, die bepaalt, dat de
van politieke misdryven beschuldigde
personen niet onder deze regels vallen
en het land, tot hetwelk het verzoek
gericht ls, oppermachtig mag beslissen
in geval van twyfel. Daar het nu vol
gens den raad van state in geval van
twyfel, of de Leon Degrelle ten laste
gelegde feiten van politieken aard wa
ren, tenslotte de dryfveer van de daad
ls ,die beslist, adviseerde hy niet tot
uitwyzing over te gaan. Tenslotte heeft
de Spaansche regeering, mede op grond
van het dringend verzoek der Engel
sche en Noord-Amerikaansche regee
ringen en omdat Degrelle van zyn ver
wondingen hersteld was, aan het Belgi
sche verzoek gevolg gegeven en De
grelle gelast binnen acht dagen het
Spaansche grondgebied te verlaten. Dit
is aldus geschied. Aan het eind van de
nota legt de Spaansche regeering er in
vier punten nog den nadruk op, dat zy
niet tot uitlevering verplicht was, daar
het verzoek om uitlevering niet ontvan
kelijk was; dat de uitdryving een bewys
ls van den goeden wil van Spanje ten
aanzien van Engeland en Amerika en
van zyn traditioneele vriendschap voor
het Belgische volk; dat andere regee
ringen het aan nlet-polltieke delin
quenten mogelyk maken zich vrij te be
wegen en ten nadeele van Spanje zoo
wel als van de hen herbergende landen
openbare daden van politieke bellige-
rentie te verrichten; dat zy het zou be
treuren, Indien een manifestatie van po
litieken hartstocht in de oogen van on
verschillig welk deel van het Belgische
volk afbreuk zou doen aan het edele
gedrag, dat de Spaansche natie en haar
regeering steeds ten opzichte van dit
volk hebben getoond.
Spaak, de Belgische minister van bui.
tenlandsche zaken, heeft den Belgi
schen zaakgelastigde te Madrid. De
Thier, verzocht naar Parys te komen
ten einde met hem overleg te plegen
over dé Spaansche nota.
Industrieele rationalisatie
in Engeland.
Zes oorlogsjaren hebben den stoot ge
geven tot een vergaande rationalisatie
der industrie in Engeland, en op het
oogenblik zyn allerwege experimenten
gaande ten aanzien van arbeidsvoor
waarden. productie-capaciteit, perso
neelszaken en andere aangelegenheden.
De oorlog van 1914—1918 had reeds
een rationalisatie-beweging gaande ge
maakt, hetgeen tot uitdrukking kwam in
de oprichting van vier nationale insti
tuten: voor gezondheid, sociale zaken,
psychlologie en arbeid. Deze vier instel
lingen hebben een enormen groei onder
gaan in de achter ons liggende Jaren.
Het zyn geen officieele lichamen. Zy
worden door de industrie zelf gesteund,
doch genieten een ruimen overheids
steun by hun proefnemingen, in het bij
zonder sinds het optreden van de La-
bour-regeering. De verschillende stadia
van de evolotie der Britsche rationalisa
tie kunnen worden samengevat in den
factor: erkenning van de grootere be-
teekenis van het menscheiyke aspect. Er
zyn drie zyden aan deze kwestie: 1. de
toegenomen relatieve waarde der ar
beidskracht tengevolge van de
schaarsehte aan personeel: 2. de Invloed
van menscheiyke overwegingen op het
peil en de kwaliteit der productie en 3.
het belang van de moreele krachten
voor en stabile arbeidsprestatie.
Door middel van de vier genoemde or
ganisaties geven de meeste takken van
nijverheid thans grootere aandacht aan
de verbetering der arbeidsvoorwaarden,
aan kortere werktyden en de persoon
lijke belangen der arbeiders. In sommi
ge industrieën echter, zooals de scheeps
bouw, de textielindustrie, de mynbouw
en de spoorwegen, gaat de ontwikkeling
echter langzamer. Daar grijpt thans de
regeering in.
Over het algemeen kan echter gecon
stateerd worden, dat de oorlog een aan
tal aanzlenlyke verbeteringen heeft ge
bracht in de arbeidsomstandigheden.
Wat evenwel belangrijker is: de oorlog
heeft het verzet gebroken tegen som
mige moderne denkbeelden op het ge
bied der sociale omstandigheden in de
industrie. Verlichting, verwarming en
ventilatie krygen thans de noodige aan
dacht. De cantines uit den oorlogstyd en
de warme maaltijden voor de arbeiders
daar verstrekt worden gehandhaafd en
zelfs uitgebreid. Gezondheidszorg wordt
beter, hetgeen b.v, tot uitdrukking komt
in het aantal der in de industrie werk
zame doktoren, het dubbele van 1939. De
Industrieele rationalisatie is in Engeland
aan den gang op de wyze van een or-
deiyke revolutie.
VREDES-JAMBOREF IN 1947.
Ruim 50.000 padvinders, vertegenwoor
digend 50 landen, zullen deelnemen
aan de „vredes-jamboree'welke In Aug.
1947 by Parys zal worden gehouden. Als
eerste jamboree na den oorlog zal deze
6de wereldjamboree (na die van Londen,
Kopenhagen, Birkenhead, Godollo in
Hongarye en Vogelenzang) een byzon-
der karakter dragen.
De jamboree zal officieel geopend
worden op 9 Augustus en een 15 dagen
duren. Reeds nu zyn de Fransche pad
vinders begonnen met de voorbereidin
gen voor de inrichting van het kamp
aan den oever van dc Seine. Bij den
aanvang van de vredes-j amboree zullen
koeriers een fakkel het kamp binnen
dragen, namelyk de „fakkel van Voge
lenzang", als symbool van het voortbe
staan van de broederschap onder de
jongeren. Met dezen fakkel zal een
brandstapel, rond een groote beeltenis
van Baden Powell, worden aangestoken
en met het vuur van dezer brandstapel
alle andere kampvuren.
Met de inrichting van het kamp zal
aanleg van 13 kilometer begaanbaar pad
gemoeid zyn; voorts aanleg van water
leiding, waschbakken, douches, tele-
foonlynen, rloleering e.d. Ook komt er
een hospitaal met 200 bedden.
