LEIDSCH
DAGBLAD
Bekendmaking
der ontwerp-vredesverdragen
H.M. de
Koningin
in Engeland
DISTRIBUTIE-NIEUWS
Redevoeringen van
Byrnes en Attlee
Met een enkel woord
Er zijn nog ruim (luizend evacuee's
in Leiden
ARBEIDERS ZULLEN IN DE WINST
DEELEN.
De directie van één der grootste tex
tielfabrieken van Twenthe, de Konink
lijke stoomweverij te N^jverdal, heeft aan
haar arbeiders medegedeeld, dat zij ln
den vervolge zullen deelen ln de winst
van het bedrijf. Daarvoor was een statu
tenwijziging noodlg waardoor een deel van
de overwinst ten bate van het personeel
komt. Als overwinst wordt beschouwd de
winst, welke ter verdeeling beschikbaar
is, nadat het geïnvesteerde kapitaal 4
procent dividend ontvangen heeft. De
wijze, waarop de verdeelingonder het
personeel zal plaats vinden, zal nader be
kend gemaakt worden.
85ste Jaargang
WOENSDAG 31 JULI 1946
No. 25843, WEERBERICHT
Waarnemend Directeur: A. Poortman
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst.
J. Brouwer.
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Tel, Directie en Administratie: 25041
Tel. Redactie: 21507 - Giro no.: 57055
Waartoe de satelliet-stat en
verplicht worden.
Hedennacht zyn te Parijs, Londen,
Washington en Moskou tegelijkertijd
de ontwerp-verdragen gcpubliceert die
de „groote vier" aan do andere deel
nemers der Parysche conferentie heb
ben aangeboden, als basis der bespre
kingen. Het beteekent hier nog slechts
de punten, waarover de „groote vier"
het tijdens de ministerconferentie^
eens waren geworden. Die, waarover
men het niet eens was, zullen later
worden gepubliceerd.
Wij ontleenen daaraan het volgende:
Italic
De grenzen van Italië zullen die van
Januari 1938 zijn, behoudens enkele
wijzigingen, t.w.:
De grens tusschen Italië en Frank
rijk en die tusschen Italië en Joego
slavië. De precieze afbakening van de
nieuwe grenzen zal ter plaatste door
grenscommissies, bestaande uit verte
genwoordigers van de twee betrokken
regeeringen, gschieden.
De Italiaansche regeering moet met
de Fransche regeering samenwerken
inzake den eventueelen aanleg van een
spoorwegverbinding tusschen Briancon
en Modane. Ter verzekering van facili
teiten aan Italië wat betreft hyd.ro-
electrische energie en watervoorziening
uit het meer van Mont Cenis facili
teiten, die Italië vóór den afstand van
het meer aan Frankrijk genoot moet
Frankrijk zekere technische garanties
verschaffen. Ook moeten garanteis ge
geven worden t.av. electrische ener
gie uit het gebied van Tenda. Italië
moet met Oostenrijk een regeling tref
fen t.a.v. het waarborgen van een vrij
verkeer van passagiers- en goederen
treinen tusschen Noord- en Oost-Tyrol.
Italië moet aan Joego-Slavië de ge
meente Zara afstaan en alle eilanden,
welke in nauwkeurig aangegeven ge
bieden liggen. Voorts riioet Italië het
eiland Pelagosa aan Joego-Slavië af
staan, dat gedemilitariseerd blijft, ter
wijl de rechten der Italiaansche vis-
schers gewaarborgd zijn. De Dodecane-
sos wordt aan Griekenland afgestaan
en zal eveneens gedemilitariseerd blij
ven. Vreemde troepen moeten binnen
90 dagen na het van kracht worden
van het verdrag teruggenomen zijn.
Italiaansche burgers die op 10 Juni 1940
op gebied woonden, dat door Italië aan
een ander land is afgestaan, worden
volwaardige burgers van het land, waar
aan het gebied is afgestaan, tenzij zij
het Italiaansche burgerschap preferee-
ren. Van dezulken kan worden verlangd,
dat zij binnen het jaar naar Italië ver
huizen.
De ongeschondenheid en onafhanke
lijkheid van het vrije gebied van Triëst
zal door den Veiligheidsraad van de
V,N. verzekerd worden. Een speciale
commissie van de vier mogendheden
met den raad zal met Joego-Slavië en
Italië overleg plegen en voorloopige
voorstellen aan de vredesconferentie
voorleggen. Een permanent statuut zal
aan den Veiligheidsraad worden voor
gelegd, die op zijn beurt verslag zal
uitbrengen aan de algemeene vergade
ring der V.N. De aanbevelingen voor een
voorloopig bewind en een permanent
statuut zullen door de vredesconferen
tie der 21 landen gedaan worden. Na
overleg met Joego-Slavië en Iraljë zal
de Veiligheidsraad een gouverneur be
noemen.
Italië ziet af van zijn rechten op ter
ritoriale bezittingen in Afrika, Libye en
Eritrea en Italiaansch Somaliland.
Italië zal niet gerechtigd zijn, om in
het kustgebied van 15 km diepte, dat
loopt van de Fransch-Italiaansche
grens tot den meridiaan van 9 graden
en 30 minuten Oost eenige nieuwe of
bestaande vlootbases of permanente
vlootinstallaties te bouwen.
Pantelaria, de Pelagische eilanden
Lampedusa, Lampione en Linosa en
Planosa (in de Adriatische Zee) moe
ten gedemilitariseerd worden.
Sardinië en Sicilië moeten vrijwel ge
heel gedemilitariseerd worden.
Italië zal geen Duitsch of Japansch
oorlogsmateriaal moge*" gebruiken.
De Italiaansche vloot wordt inge-
Er zijn weinig sigaretten.
BINNENKORT WEER EEN
EENHEIDSMERK.
Naar wy vernemen bestaat er, m
verband met den geringen aanvoer
van Virglnia-tabak. groote kans dat
de merk-sigaretten binnenkort weer
verdwijnen en vervangen worden
door de eenbelasslga.et „Superbe".
Er zijn reeds thans bij de grossiers
en ln de winkels weinig sigaretten
voorradig, terwyi de fabrlekspro-
ductie gering ls. Het zaï voor me
nigeen dan ook wel eenige moeite
opleveren om deze week sigaretten
op zijn bon te krijgen.
Extra bon
voor tabaksartikelen.
krompen. Het land zal niet meer dan
twee slagschepen, vier kruisers en een
aantal andere eenheden mogen hebben.
Italië moet bepaalde schepen ter be-
beschikking van Frankrijk. Groot-Brit-
tannië, de Sovjet-Unie en de V. S.
stellen, allerlei andere vaartuigen moe
ten tot zinken worden gebracht of on
bruikbaar worden gemaakt.
Italië mag geen slagschepen bouwen
of aankoopen en het totale personeel
van de vloot mag slechts 22.500 officie
ren en manschappen omvatten.
Het Italiaansche leger met inbegrip
van de carabinieri mag niet meer dan
tweehonderdvijftigduizend man sterk
zijn, het mag met niet meer dan twee
honderd tanks (middelmatig zware en
zeer zware) bewapend zijn.
Tot de Italiaansche luchtvloot zullen
niet meer dan 200 jagers mogen behoo-
ren. Italië krijgt geen vliegtuigen, welke
in de eerste plaats bommenwerpers zijn
en installaties voor bommen bezitten.
De groote vier krijgen alle oorlogsma
teriaal waarover Italië niet meer be
schikken mag.
Italië werkt samen met de geallieer
den ter voorkoming van herbewapening
door Duitschland en Japan.
Ten hoogste negentig dagen na het
in werking treden van het verdrag zul
len alle vreemde strijdkrachten uit Ita
lië teruggetrokken zijn,
Italië krijgt de door de Italiaansche
regeering verstrekte bank- en kassaldi
terug.
Italië zal deelnemen aan de herstel
betalingen tot een bedrag van honderd-
millioen dollar (vijfentwintig millioen
pond sterling), te voldoen in zeven ia-
ren.
De Sovjet-Unie zal op grond van een
zakelijke overeenkomst materialen naar
Italië exporteeren, die Italië noodig
heeft voor zijn goederenproductie.
Roemenië
De grenzen van het land zullen die
van 1 Jan. 1941 zijn met dien verstande,
dat de Hongaarsch-Roemeensche grens
die van 1 Jan. 1938 zal zijn. Wat de
grens met de Sovjet-Unie aangaat: hier
gelden de verdragen tusschen de UB.SJl.
en Roemenië (1940) en tusschen de
U.S.S.R. en Tsjecho-Slowakije (1945).
Dit beteekent verlies van Bessarabië en
terugkeer van Transcylonnië en de Do-
broedzja?
Roemenië mag 120.000 man troepen
hebben, verder luchtafweer en 'n lucht
vloot alsmede een vloot, in overeenstem
ming hiermee, geen bommenwerpers.
Roemenië krijgt alle ongebruikt geld
en ongebruikte goederen van de geal
lieerden terug, maar moet tegen ver
goeding datgene, wat de U.S.S.R. voor
haar verbindingen met Oostenrijk noo
dig heeft, afstaan
Roemenië moet herstelbetalingen aan
de Sovjet-Unie doen wegens schade,
door Roemenen aan Sovjet-gebieden
toegebracht, maar er wordt rekening
gehouden met het feit, dat Roemenië
Duitschland den oorlog verklaard heeft,
zoodat 't land niet meer dan a00.000.000
dollar over een periode van acht jaar
behoeft te vergoeden, Roemenië zal in
den vorm van producten en machines
betalen.
Bulgarije
Grenzen van 1 Jan. 1941. Ook aan
Bulgarije worden leger, vloot en lucht
macht toegestaan, geen bommenwerpers,
De landmacht mag maximaal 55.000
man sterk zijn.
Herstelbetalingen: Bedrag is nog niet
vastgesteld.
Bulgarije erkent de rechten van de
Sovjet-Unie op alle Duitsche activa ln
Bulgarije, toegewezen aan de Sovjet-
Unie door den geallieerden bestuurs
raad.
Hongarije
De grenzen met Oostenrijk en Joego-
Slavië worden die van 1 Jan. 1938. (De i
in 1940 te Weenen genomen beslissingen 1
vervallèn). Leger: Hoogstens 60.000 man
geen bommenwerpers.
Herstelbetalingen: deze bedragen
300.000.000 dollar, waarvan tweederde
aan de Sovjet-Unie komt. De betalin- I
gen zullen in den vorm van producten j
en uitrustingstukken geschieden. De re
geering der Vereenigde Staten behoudt
zich het recht voor deze zaak ter vre
desconferentie opnieuw ter sprake te
brengen.
Finland
Grenzen: die van 1 Jan. 1941, afge
zien van de provincie Petsamo, die aan
de Sovjet-Unie komt. Laatstgenoemde
doet afstand van het recht op het nach
ten van het schiereiland Hangö, 'maar
krijgt het recht om tegen vergoeding
van 5.000.000 Finsche marken wateren
en territorium van het gebied Pork-
kala te pachten ter stichting van een
marinebasis.
Finland verleend voorrs de Sovjet-
Unie een reeks faciliteiten, opdat laatst
genoemd land de verbindingen met
Porkkala kan onderhouden. De Aa-
landseilanden worden gedemilitariseerd
Finland mag ruim 34.000 man land-
machtpersoneel hebben, verder 'vloot-
en luchtstrijdkrachten, geen bommen
werpers. De herstelbetalingen ten be
hoeve van de Sovjet-Unie zullen slechts
ten deele gedaan behoeven te worden,
daar Finland zich ten laatste tegen
Duitschland gekeerd heeft. Finland zal
over een periode van 8 jaar 300.000.000
dollar hebben te voldoen.
In alle verdragen zal worden vastge
legd, dat de betrokken landen hun bur
gers gelijkelijk behandelen, discriminatie
op grond van ras, sexe, taal of gods
dienst uitsluiten en de vrijheden van
pers, eeredienst, politieke meening en
openbare vergadering garandeeren, als
mede het genot der menschenrechten.
Overigens gelden voor allen de ge
noemde bepalingen, bij Italië en Roe
menië vermeld.
De Gasperi over de vredes
voorwaarden.
De Italiaansche eerste minister de
Gasperi, heeft volgens radio Rome, in
een telefoongesprek met den nog niet
in functie zijnde minister van Buiten-
landsche zaken, Nenni, die zich thans
te Parijs bevindt, gezegd: „De voor
waarden zijn hard, harder dan wij ver
wachtten. Ik deel ten volle de ontstel
tenis van het Italiaansche volk".
H.M. de Koningin wordt op Croydon verwelkomd
door den Graaf van Athlone.
H.M. de Koningin
arriveerde gister
middag omstreeks
vier uur per vlieg
tuig op Croydon,
waarna Zij om
kwart over vier
op Buckingham
Palace door den
Engelschen Ko
ning en de Ko
ningin alsmede
Prinses Margaret
werd verwelkomd.
H.M. heeft gis
teravond aan Ko
ning George de
versierselen van
het Grootkruis
van de Militaire
Willemsorde
overhandigd. Ko
ning George droeg
deze versierselen
tijdens den maal
tijd ter eere van
Koningin Wilhel-
mina, waarbij
HM. het breede
blauwe lint droeg
van de Orde van
den Kousenband,
welke onderschei
ding Haar dooi
den Koning
eenige maanden
geleden verleend
is. Onder de aan
wezigen bevonden
zich Koningin
Mary, de Hertogin
van Kent, de
Graaf van Ath
lone en Prinses
Mary, terwijl te
vens de heer en
mevr. Churchill,
de heer en mevr.
Herbert Morrison
en mevr. Attlee
aanwezig waren.
EXTRA SNOEP OP DE
VERS NAPERINGENK AART.
Het ligt In de bedoeling op 29 Augus
tus op (1e versnapcringenkaart een
extra-bon voor 100 gram versnaperin
gen aan te wijzen.
Aangezien de houders van gecombi
neerde tabaks- en versnaperingen-
kaarten reeds geprofiteerd hebben
van (le destijds beschikbaar gestelde
importsigaretten, wordt aan hen geen
extra-snoepbon verstrekt
OP 17 AUG. CACAO.
Door moeilijkheden, bij den aanvoer van
caoaoboonen zal niet op 10 Augustus,
maar op 17 Augustus een bon voor 50
gram cacao worden aangewezen, die 14
dagen geldig biyft. Dit rantsoen ls be
stemd voor acht weken. Het ls nog niet-
mogelijk het rant ^en, dat op 16 Juni van
100 tot 50 gram werd verlaagd, weer op
100 gram terug te brengen.
Het Centraal Distributiekantoor deelt
mede, dat voor het tijdvak van 4 t/m. 17
Augustus as. wederom een extra hoeveel
heid sigaren ol' kerftabak beschikbaar
zal worden gesteld. Op 1 Augustus zal 1
bon der tabakskaart worden aangewezen
waarop verkrijgbaar zullen zyn: 2 rant
soenen tabaksartikelen naar keuze, bone
vens 2 rantsoenen sigaren van minder
dan 18 cent per stuk of een nakje „Pax"
kerftabak van 40 gram
Voor de week van 11 t/m. 17 Augustus
zal nog een bon voor het gewone rantsoen
tabaksartikelen worden aangewezen.
De „Oranje" weer mailschip
MORGEN VERTREK NAAR CNDIE
De „Oranje" het vlaggescblp van de
maatschappij „Nederland" die 41 rei
zen maakte als hospitaalschip voor de
geallieerden in den Pacific, zal mor
gen uit Rotterdam vertrekken voor zijn
eerste mailreis sedert zeven laren.
De „Oranje" gaat resamen met de
„Johan van Oldenbarneveldtcii de
„Johan de Witt", welke beide schepen
eveneens gespaard bleven voor de
„Nederland" (de „Marnix van St. Al-
degonde" cn de „Christiaan Huygens
gingen verloren) weer zorg dragen
met de schepen van de Uottcrdam-
sche Llovd en de vliegtuigen van
K.L.M., dat de afstand Nederland—
Batavia verkort zal worden.
Oneenigheid is nooit
definitief.
De Amerikaansche minister van bul-
tenlandsche zaken Byrnes verklaarde
gisteren tijdens de tweede voltallige zit
ting van de conferentie van Parijs o.a.:
Geen isolatie-politiek.
Na den eersten wereldoorlog liet
men toe dat de verschillen tusschen
de geallieerden hun wil tot samenwer
king verzwakten en vernietigden. De
V. S. besloot onverstandig genoeg
naar een politiek van isolatie terug
te keeren, i.p.v. naar samenwerking.
Andere landen stuurden ook op een
isolationistische, of een politiek van
toegeeflijkheid. Dit mag niet meer
gebeuren, hbe moeilijk ook de wegen
van internationale samenwerking mo
gen zjjn. De V. S. is vast besloten
geen politiek van isolatie te voeren.
Wij moeten trachten elkaar te begrij
pen, zelfs indien we het niet met elkaar
eens kunnen worden. Wij moeten nooit
oneenigheid als iets definitiefs beschou
wen en samenwerken, totdat wij tot
een of ander overeenkomst geraken, die
hoewel niet volmaakt, verdedigd kan
worden".
Sprekende over critiek op de byeen-
komsten van de groote vier, die de
ontwerp-vredesverdragen voorbereid
den, zeide Byrnes:
„Indien de voornaamste geallieerde
landen niet gepoogd hadden hun
standpunten te harmonieëeren, voor
dat deze conferentie begon, zou ik
er huiverig voor geweest zijn, te zeg-
gen, hoeveel maanden deze conferen
tie zou hebben moeten duren. In deze
wereld, waarin nationale staten angst
vallig hun souvereiniteit bewaren is
er nog geen middel gevonden om lan
den te dwingen vredesverdragen goed
te keuren en te ratifieeeren".
Terwyi hy verzekerde, dat de V. S.
hun afspraken gestand zouden doen,
besloot Byrnes' indien de conferentie
door een stemming van twee derde een
aanbeveling doet, zullen de V. 3. hun
invloed aanwenden om die aanbeveling
door den raad van ministers van Bui-
tenlandsche Zaken der groote vier te
laten bevestigen.
„Afgodwaaiden terugbrengen"
Na Byrnes nam de Britsche premier
Attlee het woord. Deze zeide: „Wij gaan
nu trachten een begin te maken met
het herstellen van ae normale betrek
kingen tusschen de landen. Vijf dwa
lende leden moeten in het Europeesche
gezin terug worden gebracht. Zij waren
niet in hoofdzaak verantwoordelijk voor
de ramp, doch door hun steun of be
rusting hebben hun regeeringen deel
genomen aan den aanval op beschaafde
landen".
Luid applaus klonk op in de zaal toen
Attlee uitriep:
„Wjj moeten ons niet bezighouden
met historische eischen of veronder
stelde belangen van afzonderlijke sta
ten. We moeten niet uit het oog ver
liezen, dat het doel van deze confe
rentie is het wegnemen van de vrees
voor een nieuwe oorlog. De bacil van
EEN EI VOOR Di JEUGD.
Op 1 Augustus zal een bon worden be-
bekend gemaakt, waarop voor personen,
geboren in 1932 t.m, 1941, een ei verkrijg
baar zal zijn.
EXTRA BON VOOR MEAT
VEGETABLES.
AND
Op 1 Augustus zal een bon worden be
kend gemaakt voor 224 gram meat and
vegetables voor personen in de leeftijds
groepen boven vier Jaar. De blikjes va-
rleeren van 113 tot 908 gram. Voor de
vacanties, vooral bij zeilen en kampeeren,
vormen deze blikjes vleesch en groenten
een niet te versmaden aanvulling by de
maaltijden. De .grootte en soorten der
blikjes hangen af van de by de slagers
aanwezige voorraden.
Voor blikken met een gewicht van 1 lb,
14 ozs of 2 lbs (850 of 908 gTam) moeten
vier bonnen worden Ingeleverd. Voor zoo
ver blikken van 6 lbs en zwaarder voorra
dig zijn, kunnen deze worden verkocht
op basis van 224 gram vleescli en groen
ten per bon.
OP BLOEMBON ALLEEN
ZELFRIJZEND BAKMEEL
Op den bloen.bon, die op 1 Augustus
zal worden bekendgemaakt, zal uitslui
tend zelfrijzend bakmeel verkrijgbaar zijn.
Op deze wijze zullen de voorraden zelf
rijzend bakmeel, die door de verlagingen
van het bloemrantsoen waren ontstaan,
kunnen worden geruimd.
BON 10 VCDR SCHOENREPARATIES.
Bon 10 der lederkaart is aangewezen
voor het doen repareeren van schoenen
met leder zolenmateriaal.
PETROLEUM VOOR KOOK-
DOELEINDEN.
Wie ln het bezit is van een petroleum-
kaart voor kookdoeleinden en verlichting
kan gedurende Augustus op bon 45 tot
en met 48 van de kaart TJA 510 vier liter,
op bon 45 en 47 van de kaart UB 510
vier liter, op bon 72 van de kaart UC 510
vier liter en op bon 127 van de kaart UD
510 vier liter petroleum koopen.
het fascisme bestaat nog", aldus Att
lee, cn moet vernietigd worden. Wy
zijn verantwoordelijk voor het leven
der kinderen, die in alle landen wor
den geboren".
„Laat ons nimmer vergeten", zoo be
sloot Attlee, dat Duitschland en Ja
pan nog bestaan en dat er een aller
minst denkbeeldig gevaar blijft, dat
ze de wereld weer last gaan bezorgen,
als er een splising tusschen de geal
lieerde landen komt".
Hedenmiddag wordt de conferentie
voortgezet met als eerste spreker
Molotof.
BINNENLAND.
De bekende musicus en componist
Willem Kerper, directeur van toonkunst
te Nymegen en leider van tal van koren
ln Nijmegen en elders ln den lande ls
te Amsterdam op 67-jarigen leeftyd over
leden,
De naam dezer provincie blijft „Zuid
Holland". Het besluit van Ged. Staten ls
door de Prov. Staten niet goedgekeurd.
Er worden momenteel in Den Haag
voorbereidingen getroffen om te bevor
deren, dat plm. 3000 Nederlandsche on
derdanen, die tydens den oorlog In
Duitschland met een Duitsche vrouw zyn
gehuwd, met hun gezinnen naar Neder
land kunnen repatriëren, Indien zij daar
toe langs officieelen weg hun wensch aan
de Nederlandsche regeering hebben ken
baar gemaakt.
Te Dronryp (Fr.) ls overleden op 78
Jaar de beer W. S. A. H. M. van Rijswyk
de Jong. luitenant-generaal b.<L
De Amerikaansche oorlogsbodems
zijn gisteren uit Rotterdam en Amster
dam vertrokken.
In het najaar van 1944 werden te
Enschedé B. H. Nierkens en diens zoon,
die een verradeiyke rol hebben gespeeld,
door leden van de B S. neergeschoten.
De krijgsraad te velde heeft alle ver
dachten vrijgesproken. Vooral hun ver
klaring dat zy te kiezen hadden tusschen
het leven van 2 verraders of van 400
goede vaderlanders maakte groot en in
druk.
Een Jonge orang-oetan, door de be
manning van de „Jan van Galen" in Ned.
Indië gevangen, ls aan den Rotterdam-
schen dierentuin geschonken,
De maximumprijs voor gerookte bok
king ls vastgesteld op 10 cent, evenals
voor gemarineerde haring en die voor
roimops (bestaande uit een geheele ha
ring) op 11 cent.
De „republlkelnsche regeering" op
Java zegt een overeenkomst te hebben ge-
teekend Inzake de levering van 700.000
ton rijst voor Britsch-Indië, Van Neder
landsche zyde te Batavia wordt deze
publicatie voorbarig genoemd.
BUITENLAND
Op 29 Juli :a te Brussel de raad van
handelsovereenkomsten benoemd opgrond
van de douane-overeenkomst tusschen
Nederland, België en Luxemburg, bijeen
gekomen.
Tydens de operaties te Tel Avlv zyn
143 Joden, onder wie 10 vrouwen, gear
resteerd. Er hebben zich geen incidenten
van beteekenis voorgedaan,
De politie te Athene heeft, vergezeld
van ambtenaren van het Grleksche mi
nisterie van Arbeid, een inval gedaan ln
het hoofdbureau van het Grleksche ver
bond van vakvereenlgingen. Er werden
documenten meegenomen. Vier van de
zeven bestuursleden van Iwt verbond
zijn gearresteerd, o.w. Theos (communist)
en Stratls (gematigd socialist).
Te Goett-lngen in Hannover zyn vyf-
1^1 koffers vol diamanten gevonden. Men
rtyjT1 >edt, dat de diamanten afkomstig
>"an de Antwerpsche diamantbeurs.
Te White Sand (Nleuw-Mexlco)
heeft de V2 bij proeven het wereldhoog-
terecord met 33 K.M. verbeterd. Het pro
jectiel bereikte een hoogte van 116 K.M.
en sloeg 110 K.M. van het punt van uit
gang een diep gat in de woestyn.
In de afgeloopen week heeft de Ame
rikaansche Senaat de internationale bur
gerluchtvaart conventie, een verdrag voor
de opstelling van internationale normen
in de luchtdlensten over de geheele we
reld, aanvaard.
Amerika ls de 11e natie die de conven
tie goedkeurt.
HAARLEM 700 JAAR STAD.
Teneinde de inwoners van Leiden ln de
gelegenheid te stellen niet alleen de
avond-evenementen van de feesteiykhe-
den ter gelegenheid van het 700-Jarig be
staan van Haarlem als Stad, doch ook de
te ruim 23 uur eindigende Openlucht-
voorstellingen op de Groote Markt te
Haarlem by te wonen, loopt er lederen
om 23.50 van het Hbutpleln aldaar naar
avond een extra tram der N.ZJH., welke
Lelden verrekt.
By gebleken voldoende belangstelling
zal bovendien in den nacht van 9 op 10
Augustus na middernacht nog een trein
van Haarlem naar Lelden loopen
Het Bureau der V.V.V.. Stationsweg 59
alhier heeft zich bereid verklaard gegadig
den hiervoor te noteeren tot en met 7
Augustus a.s.
Daar de reeds gegeven voorstellingen
van het Historisch Tooneelspel „Achter
Wallen en Poorten" geheel uitverkocht
waren, ligt het ln het voornemen dit
tooneelstuk nogmaals op te voeren op
Zaterdag, 3 en Zondag- 4 Augustus a.s.
DE SCHOENENBON.
Morgen zijn zy wier geslaohtsnaam be
gint met een A of B en wier stamkaart
nummer eindigt op een 8 (mits geen
schoenen na 1 Januari 1945) aan de beurt
voor het in ontvangst nemen van een
schoonenbon.
KOEL WEER.
De Bilt verwacht tot Donderdagavond
Zwaar bewolkt met tijdelijk opklarin
gen. Enkele regenbuien, gedurende
den nacht vooral langs de Noordzec-
en IJselmeerkusten, overdag ook ln
het binnenland.
Meest matige, buiige wind, aanvanke
lijk Westelijk, later krimpend naar
Zuid-West of Zuid. Koel.
De Belgische kabinetscrisis.
Het bestuur van do Belgische socialisti
sche party heeft zich uitgesproken voor
het tot stand brengen van een llnkscho
regeering.
Minister van Aoker zal hedenmiddag te
3.30 uur een verklaring aan de pers af
leggen.
Leidsche Tribunaal.
Het Leidsche Tribunaal behandelde gis
teren allereerst de uitgestelde zaak tegen
G. Mulder uit Lelden, die als Ud van den
Luchtbeschermingsdienst relaties met de
Dultschers had gehad, hen ln huls ont
ving, h(J sigaretten en drank van hen
kocht of kreeg, een kruis van verdienste
van de Duitschers ontving, enz
Beschuldigde had aan het station Hee-
renslngei gezien hoe kolen uit de spoor.
wegwagons waren gestolen en hy had
daarvan rapport gemaakt. De leden van
den Luchtbeschermingsdienst waren daar
na overgeplaatst.
Als verdediger trad op mr. Schaper.
Dat beschuldigde wel eens handel dreef
met de Duitschers. vindt spr. niet zóó
zwaar. Ook spr. zelf had van een Dult-
scher wel eens een flesch Jenever ge
kocht ralson van f.60, dooh toen hy
thuis kwam bleek het water te zijn,
Na een uitvoerig pleidooi vroeg pleiter
de onmlddeliyko Invrijheidstelling van bo_
schuldlgde, mede ln verband met zyn
gezondheidstoestand.
Na raadkamer bepaalde hot Tribunaal
de uitspraak op over 14 «jagen met on-
mlddeliyke invryheldsstelling.
Hierna stond terecht mej. H. T. G.
M. v.d. Staak, verkoopster bij de firma
van Cleef, die ten laste werd gelegd,
dat zy een Duitecher in den winkel aan
punten geholpen had voor het koopen
van een schort en overige winkelende
Duitschers vriendeiyk tegemoet was ge
komen. Voorts had zij omgang met
Duitschers gehad. Verd. ontkende en
kele details van de feiten en de ver
dediger mr. Moresco vroeg aan het ein
de van zyn pleidooi onmiddeliyke In
vrijheidstelling hetwelk door het Tri
bunaal werd ingewilligd. Uitspraak over
veertien dagen.
Mevr. c. G, van wyk-Jongencel was
lid van de N.S.B. en N.S.V.O., van
welke laatste organisatie zij tevens
groepsleidster was. De verdediger mr.
Schaper, voerde aan, dat reeds meer
dere dergeiyke gevallen in vryheid wa
ren gesteld en vroeg het Tribunaal ook
haar in vryheid te willen stellen en
haar niet te treffen in haar inlndië
verdiende kapitaaltje en haar huls. Uit
spraak 13 Augustus.
Mevr. M. W. C. Waasdorp-de Graaf
te Leiden was lid van de N.S.V.O., N.V.D
wykhoofd van den N.VJD. administra
trice van de P. O., collectante van Win
terhulp en had meerdere malen de Hit
lergroet gebracht. Uitspraak 13 Aug.
Als laatste verdachte stond terecht
C. H. Tegelaar, echtgenoote van J. Brus-
see te Leiden, die er in toegestemd
had, dat haar kinderen de Duitsche
school bezochten en lidv an de Hitler-
jugend waren. Verder had zij één zoon
in de N.S.K.K. en één by de Duitsche
politie. Voorts had zij op den verjaar
dag van Hitier een hakenkruisvlag uit
gehangen, ontving zy Duitsche militai
ren ln haar huis, bracht de hitlergroet
en had zij extra levensmiddelenkaarten
ontvangen voor haar zoon, die by de
N.S.KJEC, was. Verd. verklaarde, dat zy
geen partymensch was, maar dat zij
alles voor haar kinderen gedaan had.
Toen haar kinderen, die een christeiyke
opvoeding kregen, in verband met hun
politieke overtuiging niet langer een
geref, school konden bezoeken, heeft zij
ze naar de Duitsche school gestuurd.
Het portret van Hitler had zij van haar
kinderen cadeau gekregen. Toen zy be
merkte, dat de Duitsche militair een
Pool was, die niets van Hitier moest
hebben, ontlokte dit de president de
opmerking „Dan had deze toch niet by
Jou moeten wezen". Verd. gaf toe, dat
zy gefoudeerd had. Uitspraak 13 Aug.
400 URGENTE GEVALLEN WACHTEN
OP EEN WONING.
In de kleine Stadsgehoorzaal hield de
Verhuurdersbond voor Leiden en om
streken gisteravond een vergadering,
waarin de wethouder van Fabricage, de
heer J A. Jongeleen, gesproken heeft
over de volkshuisvesting en de heer R.
Ensingh, gemeentelyk evacuatie-com
missaris, over het vorderingsbeslult van
woningen.
Deze zeer druk bezochte vergadering
werd geopend met een woord van wel
kom door den voorzitter, den heer B. J.
Huurman, waarna wethouder Jonge
leen het woord verkreeg. Spr. begon
met er op te wyzen, dat Lelden reeds
voor den oorlog een groot tekort aan
woningen had. Dit aantal is nog toe
genomen toen onze gemeente in de oor
logsjaren aan 5000 evacuee's uit Den
Haag, Scheveningen, Katwijk en Noord-
wyk onderdak moest verleencn. Na den
oorlog konden vele evacuee's weer naar
hun gemeente terugkeeren, maar dit
neemt niet weg, dat Leiden momenteel
nog een 1000 k 1100 evacuee's onder
dak verleent, voornamelyk uit Katwyk,
Den Haag en Scheveningen
Vervolgens wees spr. er op. dat ons
land een tekort heeft van >00.000 wo
ningen. Uit beschikbare gegevens biykt,
dat in normale tijden jaariyks plm.
40.000 nieuwe woningen voor de volks
huisvesting noodig zyn. By den zeer
beperkten materiaalvoorraad kunnen
dit jaar ongeveer 10 000 woningen wor
den gebouwd. Volgens een schatting
van het gemeentebestuur heeft onze
gemeente momenteel een tekort van
3000 woningen.
Wethouder Jongeleen gaf voorbeel
den van de vele moeilijkheden en er-
geriyke toestanden waarin sommige
gezinnen op woninggebled verkeeren.
Zoo is spr. een geval bekend van drie
gezinnen, welke in een kleine vier per
soonswoning, met 23 personen moeten
wonen. Gelukkig heeft men hiervoor
een oplossing weten te vinden. Dan is
er een geval bekend, dat vijf kinderen
in een kamer van 3 by 4 meter moe
ten slapen. Al deze gevallen moeten
zoo spoedig mogelijk \vorden geholpen.
Vervolgens wees spr. er op, dat Bouw
en Woningtoezicht een achterstand
heeft van enkele maanden. De techni
sche dienst beschikt niet over voldoende
personeel. Is men er eindelyk in ge
slaagd eenige ambtenaren te benoemen,
dan moeten deze weer maanden op een
woning wachten. Het is voorgekomen,
dat een ambtenaar, die benoemd was,
voor de benoeming bedankte, omdat hij
geen huis kon krygen. Daarnaast heeft
de gemeente de zorg voor vele hoog-
leearen en onderwyzers, die benoemd
worden en toch ook een woning moe
ten hebben. De moeiiykheden zyn dan
ook legio. Al deze gevallen worden op
een urgentlelyst geplaatst, welke lyst
momenteel al in de 400 loopt.
Tenslotte wees de heer Jongeleen er
op, dat de gemeente zich bewust is, dat
zy diep moet ingrypen in het eigen
domsrecht der huiseigenaren. Omdat
de bereidheid van het vrywillig afstaan
van woonruimte niet groot is, moet het
vorderingsbeslult worden toegepast. Spr.
ontveinst zich niet, dat dit een harde
maatregel is, maar de gemeente doet
al haar best om hier met de grootst
mogelyke soepelheid te werk te gaan.
Met rechtvaardige grieven van eige
naars wordt dan ook zooveel mogehjk
rekening gehouden.
Vorderingsbesluit woonruimte
De heer R. Ensingh gaf vervolgens
een toelichting op het vorderingsbe
sluit woonruimte. Vooraf verklaarde
spr., dat inden bezettlngstyd uitslui
tend met Nederlandsche voorschriften
is gewerkt. Men heeft in dien tyd kun
nen voorkomen, dat Leidsche ingeze
tenen naar Friesland en de Betuwe
werden geëvacueerd. Op een enkele uit
zondering na zyn allen in Leiden on
dergebracht. In totaal zyn niet meer
dan honderd woningen ontruimd. Voorts
toonde spr. aan, dat het algemeen be
lang hier voor het particuliere dient
te gaan. Men stelt zich op het stand
punt, dat men de medewerking van de
huiseigenaren prefereert boven vorde
ring. Huiseigenaren kunnen er op re-
keften, dat het evacuatiebureau nooit
zyn bemiddeling zal verleenen om per
sonen, die huurschuld hebben of in hun
woning afbraak hebben gepleed, aan
een woonruimte te zullen helpen. Ver
der deelde spr. mede, dat er sinds kort
een regeling bestaat, welke het moge-
lyk maakt, dat eenige huurverhooging
is toegestaan, wanneer een woning door
twee gezinnen wordt bewoond. Tenslotte
wees spr. nog op het moeiiyke vraag
stuk, als straks woonruimte zal moeten
worden toegewezen aan politieke delin
quenten, die in de samenleving terug
keeren. Met dankbaarheid maakte spr.
gewag, dat 3000 studenten met mede
werking van de burgery een kamer
hebben gevonden. Zeer binnenkort zul
len nog 500 studenten aan een kamer
moeten worden geholpen.
Na afloop was er gelegenheid om uieo
sprekers van gedachten te wisselen.
