LEIDSCH
DAGBLAD
Samenwerking tusschen Nederland en
Indonesië is noodzakelijk
De
crisis in
België
Met een enkel woord
Rapport over de atoombom.
In een rapport, dat Is uitgegeven door
een groep Amerlkaansche burgerlijke des
kundigen, wordt gezegd, dat de atoom
bom, zooals deze op het oogenbllk be
staat. niet de noodzakelijkheid zal uit
schakelen van grondtroepen, schepen of
luchtwapenen, maar wel de samenhang,
waarin deze worden gebruikt, zoodanig
zullen veranderen, dat een radicaal ge
wijzigde uitrusting, opleiding en tactiek
vereischt zal zijn. Het rapport zeet ver
der. dat de vernietigingscapaciteit by be-
heerschlng der lucht en voldoende atoom
bommen onloochenbaar ls.
85ste Jaargang
MAANDAG 22 JULI 1946
No. 25835
Waarnemend Directeur: A. Poortman
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst.
J. Brouwer.
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
TeL Directie en Administratie: 25041
TeL Redactie: 21507 Giro no.: 57055
WEERBERICHT
Zwaar bewolkt.
De Bilt verwacht tot Dinsdagavond:
Matige, aan de kust tydeiyk krach
tige wind tusschen Zuid en Zuidwest.
Zwaar bewolkt met nu en dan eenljft
regen.
Greiser terechtgesteld.
Zondagmorgen ls, ln aanwezigheid van
ongeveer 15.000 toeschouwers, ln de stad
Poznan de voormalige gouwleider van
Poznan (Posen) en vroegere president van
de stad Dantzlg, Arthur Greiser, opge
hangen.
De fakkel is uitgegaan.
Na de overweldiging van Nederland
heeft men ln Batavia een nieuw maand
blad laten verschijnen. Er stond boven:
„Do Fakkel", ln handen van allen, die
deel hebben aan het Nederlandsche cul
tuur- en geestesleven". Deze woorden
constateerden een feit en bevatten een
ultnoodielng. Inderdaad was Nederland's
cultuur- en geestesleven ln 1940 ln het
land. waarvan Batavia de toegangspoort
vormde, niet slechts het deel der in Ne
derland geborenen, maar ln snel toene
mende mate ook dat van Indonesiërs.
Chlneezen en anderen. Mocht dit zoo
blijven en steeds dieper waar zijn. was de
uitnoodlclne.
De Fakkel van Batavia heeft helaas
slechts kort gebrand. Dc Japansche
nieuwlichters hebben haar gedoofd, om
dat ze. zooals ze drie en een half Jaar
lang gezegd hebben, meer walm gaf dan
licht Het ls ontstellend zooveel als er
van wat moeizaam gevormd ls. verloren
kan gaan ln enkele Jaren. Met de lnter-
neerlng der Nederlanders verdwenen uit
de Indische maatschappij het Nederland
sche onderwijs, met welke voertaal ook
gegeven, en werd de Jeugd van beiderlei
ras aan verwildering en ontreddering
prijsgeven Het Nederlandsche dac- en
weekblad verdween, het Nederlandsche
boek werd verbrand, ln den papier
molen vermalen of tot pakpapier ge
maakt voor een handjevol apenoten: het
Nederlandsche woord werd ln het open
bare leven vervangen door het Japan
sche of het Indonesische. De zendeling
en de missionaris moesten hun arbeids
veld verlaten, de dokter en de verpleeg
ster het ziekenhuis. En al bleef uiter
aard de Nederlandsche invloed op klei
ne schaal veelal heilzaam doorwerken,
aan het volk werd toch maar ulten-
treure gezegd, met al de overredings
kracht van een goed-georganiseerde
propaganda dat de JaDansche Invasie de
redding had gebracht ook tegen dit ge
vaar. want dat het koloniale kapitalis
me van Nederlanders en Ancelsaksen ook
op het gebied van philanthrople en cul
tuur niet anders dan rotte vruchten kon
dragen.
Ik heb in krijgsgevangenschap de Ja
pansche beschouwingen over den aard
van ons cultureele werk ln Indië uit
clandestien verkregen kranten leeren
kennen, geamuseerd, maar ook met be
zorgdheid. Ze waren namelijk zeker niet
geheel onwaar. Het ls met cultureel en
phllanthroplsch werk zóó. dat men het
niet zonder gevaar ln een vreemde sfeer
kan brengen. Volwassenen mogen niet
alles wat od zichzelf goed en waar is in
de kinderkamer bespreken en een kolo-
nlseerend volk kan niet zonder schade
aan to richten iedere Instelling, die ln
het hoogstontwikkelde moederland vol
doet. een plaats geven onder een anal-
phabeet volk. Het is niet moeilijk om
gevallen aan te wlizen, waarin het Ne
derlandsche beleid od cultureel en phl
lanthroplsch gebied gefaald heeft ln
Indlë. cn de Japanners konden hun pro
paganda steunen met vele citaten uit
Nederlandsche schrijvers. Maar het maakt
een groot verschil, of crltiek opbouwend
ls dan wel kwaadaardig. En de Japan
ners hebben het ook ln dit opzicht aan
kwaadaardigheid niet laten ontbreken.
Er ls noe een andere vorm van heil
zame Nederlandsche activiteit geweest
in Indlë. een activiteit, waarbij hethee-
le menschdom geïnteresseerd was: het
wetenschappelijk onderzoek. Er ls door
de Nederlanders ln de Oost voortreffe
lijk werk geleverd, gelukkig. Natuurlijk
niet genoeg. Dit soort werk kan nooit
genoeg zijn. En niet altijd op verstan
dige. on doelmatige wijze, ln zooverre als
wij het buitenland te weinig van het
resutlaat hebben laten zien. Japanners
hebben tegenover mij, een gevangene
van Japan, herhaal del ilk onverholen
kei ls uitgegaan", heeft ln hetJavaansch
een triesten klank; men zegt het over
drachtelijk van hem, die van de zijnen
vervreemd ls en daarom geen licht meer
ziet ln de duisternis van ziln bestaan.
Zoo ls het thans voor het heele Javaan-
sche volk. voor vele mlllloenen Indone
siërs: de Nederlandsche fakkel ls ge
doofd en de Japanner heeft hen ver
vreemd van ons. die ons bij hen voelden
te hooren.
De schrijver van dit artikel,
prof, dr. C. C. Berg.
van hun bewondering betuigd, nadat zij
ons wetenschappelijk werk. vreemdelin
gen en leeken als zij waren, ecnigszlns
hadden leeren kennen. Ze hebben het
ook over het algemeen zij het met
vril talrllke en betreurenswaardige uit
zonderingen ln stand gehouden, wat
het uiterlijk betreft, een Instelling als
het Batavlaasch Genootschap van Kun
sten en Weteuschappen bil voorbeeld ls
vrijwel ongeschonden uit den oorlog s*e-
komen Maar men kan het werk niet
schelden van de werkers, en door de Ne
derlandsche wetenschappelijke werkers
als vee op een hoop t« drijven, als koe
lies uit t« mergelen en op doodelljk
transport te zenden, hebben ze aan de
internationale wetenschap onherstelbare
schade toegebracht Van de 350 Jaren
van Nederlandsche bemoeienis met Indlë
zijn slechts de laatste honderd vrucht
baar geweest voor de wetenschap. En
deze oorlog heeft, met zijn naweeën, ons
zeker een halve eeuw achteropgebracht.
Nu de berichten uit Java en buiten
gewesten talrijker binnenkomen, over-
schouwen we. met ons uitgedunde troep-
Je. geleidelijk beter de ruïne van wat we
een paar Jaar geleden trotsch ons werk
mochten noemen, den nawalm van de
gedoofde fakkel. Kepatén obor. „zijn fak-
WU prilzen ons gelukkig den zoo-
Juist per Skymaster uit Indië gc-
repatrleerden Leidschen hoogleeraar,
prof. dr. C. C. Berg bereid te hebben
gevonden voor ons Blad een tweetal
artikelen te schrijven over de recon
structie van het lioogcr onderwijs ln
Ned. Indlë, welke ondanks alle be
treurenswaardige politieke verwikke
lingen en sociaal-economische moei
lijkheden regelmatig voortgang vindt
en waarbij verscheidene Leldscbe
hoogleeraren (o.a. Berg. Baas Becking,
Boeke en van Asbeck), gelicel In dc
lijn van den geestelijken band tus
schen de Leidsche Universiteit en
Indlë, een uitermate belangrijke rol
vervullen.
Prof, Berg, lioogleeraar in het Ja-
vaansch, die in 1938 voor dialecten-
onderzoek naar Indlë vertrok met de
bedoeling na twee Jaar naar het
vaderland terug te keeren, geraakte
bij den Japanschen Inval als lid van
de Stadswacht te Batavia ln krijgs
gevangenschap en bracht den gehee-
len verderen bezettingstijd In een
kamp door.
Na de capitulatie zette hi| zich
onmiddellijk aan de taak om het
geheel ontwrichte hoogcr onderwijs
opnlenw op te bouwen, waartoe hü
in Februari JJ. ook korten tijd ln ons
land vertoefde.
Het Ugt ln zUn bedoeling om in
bet begin van 1947 andermaal naar
Indië terug te vliegen teneinde deze
taak, waaraan hi| zich tijdens zijn
verbluf bier te lande eveneens wijdt,
\oort te zetten.
Met welke moeilijkheden men daar
bij te kampen heeft en welke resul
taten reeds zUn bereikt, hoopt prof.
Berg in dit en een vcrvolg-artlkel
uiteen te zetten, waarbU bij tevens
zijn persoonlijke visie op de politieke
ontwikkeling In Indlë zal weergeven.
Red. „L.D.".
De verkiezingen in Turkije.
Maar we zouden geen Nederlanders
zijn. Indien we het bij dezen toestand
lieten. Een volgende keer over wat er
gedaan ls. deze laatste maanden en voor
al over wat er de volgende maanden ge
daan zal moeten worden om de beklem
ming van den nacht over Java. Sumatra
en zoovele andere Indische eilanden te
breken.
De conferentie te Malino.
Tijdens de bijeenkomst van gisteren
heeft dr. van Mook een samenvatting
gegeven van het standpunt, dat door
het meerendeel der afgevaardigden
wordt gehuldigd. Hij stelde voor om In
donesië voortaan „de Vereenlgde Staten
van Indonesië" te noemen, terwijl de
samenstellende deelen zouden worden
aangeduid als „staten", die weer- zou
den bestaan uit „autonome gebieden".
Dr. van Mook legde er den nadruk
op, dat de meerderheid zich eens had
verklaard met de verdeeling van het
geheel in 4 staten, t.w. Java, Sumatra,
Borneo en de Groote Oost, waarvan de
laatste twee op de conferentie zijn ver
tegenwoordigd.
Op de conferentie werd verder beslo
ten een laatste gemeenschappelijke con
ferentie voor Borneo en de Groote Oost
bijeen te roepen om voor die gebieden
een constitutie te maken. Zij zou zich
tevens bezighouden met verdere verbe
teringen in het kiesstelsel van de afge
vaardigden, die hoofdzakelijk gericht
zijn op eenvormigheid van verkiezing in
alle gebiedsdeelen. Deze verbeteringen
dienen zoo spoedig mogelijk te worden
voorbereid.
De vertegenwoordigers van den Riouw-
archipel, Banka en Billlton, verklaar
den, dat de band van deze eilanden met
Sumatra zoo hecht ls, dat zij er den
voorkeur aan geven zich niet by den
„staat Borneo" aan te sluiten, doch in
een afzonderiyke organisatie te biyven,
totdat met Sumatra overeenstemming is
bereikt.
De vertegenwoordiger van Ball, de
heer Soewakati, verklaarde, dat er in
praktyk weinig verschil zal bestaan tus
schen een Indonesië, dat met Nederland
door een bondgenootschap ls verbonden,
zooals voorgesteld door de minderheid,
en een zelfstandig Indonesië binnen het
Koninkyk der Nederlanden, zooals de
meerderheid voorstaat.
Soekawati zeide de voorkeur te geven
aan het laatste, omdat een bondgenoot
schap de mogelijkheid voor bultenland-
sche inmenging biedt.
In dit verband legde dr, van Mook er
den nadruk op, dat- voor Java en Su
matra zetels dienden te worden gere
serveerd. Mocht immers inmiddels ln
principe met Java en Sumatra overeen
stemming worden bereikt, dan zouden
vertegenwoordigers van die gebieden
aan de komende „constitueerende ver
gadering" kunnen deelnemen.
Evenzoo ls men het er algemeen over
eens. dat het wenschelijk is, zoo spoe
dig mogelijk een vertegenwoordigend
lichaam met wetgevende macht voor
het geheele gebied, zooals uitgedrukt is
in de motie Soekawati, in te stellen.
Na een samenvatting van de verschil
lende standpunten van de afgevaardig
den heeft dr. van Mook de overgangs
periode besproken en verklaard, dat hy
de bezwaren begreep, maar het stand
punt van de Nederlandsche regeering,
volgens hetwelk zulk een overgangs
periode onvermijdeiyk ls, ls niet geba
seerd op de meening, dat Indonesië nog
niet ryp is Het is noodzakeiyk om de
Indonesiërs in staat te stellen voldoende
technische ervaring te krygen.
Onafhankeiykheid beteekent directe
verantwoordelijkheid aan de buitenwe
reld voor wat in het land zelf geschiedt.
Onafhankeiykheid elscht stabiliteit met
waarborg voor de veiligheid van goede
ren en personen, ook voor de kleinere
groepen in het land zelf, voorts vryheld
en democratische discipline in een we
reld, welke afkeerig is van fascistische
en dictatoriale methoden, zy eischt een
stelsel, waardoor het mogelijk is betrek
kingen met andere landen te handha
ven, steeds goederen te produceeren,
welke de wereld noodig heeft en een
gezond financieel stelsel.
Het voldoen aan deze elschen kan
slechts leiden tot vertrouwen en ge
loofwaardigheid, zonder welke de we
deropbouw van Indonesië onmogeiyk ls.
Door de economische overheersching
van het buitenland zou de juist ge
wonnen vryheid verminderd worden.
Ei' ls geen verschil ln het doel van
Nederland en dat der nationalisten.
Nederland draagt verantwoording te
genover de buitenwereld, tegenover de
kleinere groepen, die bedreigd worden
en tegenover degenen, die lyden en ln
armoede verkeeren.
wy wenschen deze verantwoordelijk
heid met u te deelen en deze zoo spoe
dig mogeiyk overdragen aan de Indo
nesische gemeenschap, doch wy wen
schen het goed te doen".
Dr. van Mook zeide, dat een over
gangsperiode van 5 ol 10 jaar ,-erder
te kort dan te lang was, maar dat de
directe maximum krachtsinspanning
voor wederopbouw en reorganisatie hes
voornaamste ls.
Uit de redevoeringen van de gedele
geerden blijkt aan den eenen kant ten
verscheidenheid, doch aan den andoren
De prijsbeheersching in
Amerika
De gemeenschappelijke commissie van
den Amerlkaanschen Senaat en het Huls
van Afgevaardigden ls tot overeenstem
ming gekomen over de voorwaarden voor
de wederinstelling voor den tijd van 1
Jaar van het bureau voor de prysbeheer-
schlng (Opa). Hlerby werd bepaald, dat
de voornaamste levensmiddelenartikelen
tot 20 Augustus aan geen prljs-plafonds
onderhevig zouden zyn.
De overeenkomst maakt de oprichting
van een uit drie leden bestaanden de-
controleraad noodzakeiyk. Deze zou tot
taak hebben, te bepalen, of de maximum
prijzen van afzonderiyke artikelen opge
heven kunnen worden. Volgens een offl-
cleelen zegsman, heeft president Truman
met tegenzin de compromis-overeenkomst,
„als de beste, die hij momenteel kon krij
gen", aanvaard.
Intusschen duren de demonstraties en
nlet-koop-stakingen voort.
HET TIJDSTIP VAN DE KOMENDE
ATOOMBOMPROEF.
Het tUdstip van de ontprofflng der
vijfde atoombom, onder water in het
strandmeer van Bikini, ls vastgesteld op
24 Juli te 20.35 uur g.m.t., aldus heeft het
Amerlkaansche departement van marine
medegedeeld.
kant eensgezindheid.
Het tweede belangryke punt ls, dat
practisch alle gedelegeerden als hun
overtuiging te kennen hebben gegeven,
dat samenwerking tusschen Nederland
en Indonesië wenscheiyk, Ja noodzake
iyk ls. Dit ls niet alleen gebaseerd op
eeuwenoude betrekkingen onderling, maar
ook op de positieve waardeering van
hetgeen Nederlandsche hulp ln het
verleden beteekende. Men realiseert
zich eveneens, dat Nederland geen over-
heerschendc macht ls of dJt kan zijn.
Voor de eerste maal in de geschiede
nis van Turkye is het Turksche volk
gisteren ter stembus getogen om by al
gemeen kiesrecht en geheime stemming
een nationale vergadering te kiezen.
Tot nu toe was de republikeinsche
volksparty in Turkye de eenige wettige
party. Thans zyn er vyf oppesitiepar-
tyen in het veld, waarvan de democra
tische party verreweg de sterkste is.
Leider van deze party is de vroegere
premier Jelal Bayar, die voor de 465 te
vervullen zetels 273 candldaten heeft
gesteld.
Alle Turksche burgers boven de 22
jaar zyn stemgerechtigd. De verkiezin
gen zyn over het algemeen rustig ver-
loopen, al schynen eenige democraten te
zijn gedood.
Het. kan als zeker worden aangeno
men, dat de republikeinsche volksparty,
opgericht door Kemal Ataturk, den
stichter van het moderne Turkye, met
een flinke meerderheid haar positie zal
handhaven. Men gelooft, dat de oppo
sitie 125 tot 150 zetels zal behalen, of
schoon het moeiiyk is voorspellingen te
doen, aangezien de situatie een geheel
nieuwe is.
President Ismet Inönü heeft besloten
te zullen staan of vallen met de repu
blikeinsche volksparty, waarvan hy
voorzitter is.
De uitslagen voor het geheele land
zullen niet voor Woensdag bekend zyn.
De verantwoordelijkheid over
Pearl Harbour
Thans Spaak aan de beurt. De Belgische Koningskwestie.
Blijkens uitgebracht rapport zyn. alle
tien leden van de commissie van onder
zoek Inzake Pearl Harbour, samengesteld
door het Amerlkaansche congres, het er
over eens, dat de bevelhebbers van leger
en vloot op Hawaï „ln h\m verantwoor
delijkheid tekort geschoten zyn".
Acht van dc tien leden meenen. dat
wblen president Roosevelt en zijn kabinet
genandeld hebben met „onderscheidings
vermogen. bekwaamheid en vooruitzienden
blik". De andere twee leden echter heb
ben een apart rapport Ingediend, waarin
wordt verklaard, dat wyien president Roo
sevelt. zyn kabinet en het militaire op
perbevel tc Washington „moeten deelen
in de verantwoordelijkheid voor de ramp,
welke deze vitale basis ls overkomen".
DE PAUS OVER „TOTALITAIRE
STREKKINGEN".
Paus Plus XII heeft ln een brief aan
de Fransche katholieke studieconferentie,
welke te Straatsburg gehouden zal worden,
geschreven, dat de Christeiyke sociale
Idealen bedreigd worden door „totalitaire
strekkingen" op alle gebieden. „Het ls on
toelaatbaar voor Christenen, aldus schrijft
de Paus. met de dwaling een compromis
aan te gaan. Het contact tusschen de
Christenen, die loyaal en nederig de waar
heid zoeken, moet bevorderd worden.
Slechts op deze voorwaarde zullen de
groote beginselen van vrijheid, broeder
schap en gelijkheid, welke door de mo
derne democratieën worden aangehangen,
kunnen gedijen".
De Paus behandelt vervolgens de kwes
tie van nationalisatie van economische
ondernemingen en zegt daarover; ..zelfs
daar. waar de nadruk gelegd wordt op het
mechanische aspect van het leven en
daarom ls het voordeel ervan voor de ge
meenschap zeer twyfelachtig. Naar onze
meening zal het systeem van associaties
of coöperatieve groepeeringen op alle ge
bied van de nationale economie veel meer
ten voordeel strekken van het doel. waar
op ge uw streven richt en van de wel
vaart de ondernemingen zelve".
De aangezochte kabinetsformateur
Struye (C V.Phad een program op
gesteld van volgende zes punten:
1. Wat de koningskwestie betreft was
hy van oordeel, dat een verklaring af
gelegd zou moeten worden in dezen
geest, dat „de koning gehandeld heeft
ten bate van het land". Verder zou de
regeering verklaren, dat deze kwestie
niet afgeloopen was en er zich verder
mede bezig zou houden. Het parlement
zou geraadpleegd worden over een. refe
rendum en, indien dit verworpen werd,
zou de regeerjng naar een andere op
lossing moeten uitzien.
2. Het kiesrecht zou, Ingaande op 1
Januari 1947 aan alle vrouwen gegeven
worden.
3. Verdediging van de valuta, verhoo
ging van productie en uitoefening van
controle door den rechter en niet meer
door de administratie.
4. Terugkeer naar normale omstandig
heden Leger op vredesvoet en opheffing
der volmachten.
5. Zuivering. Recht op beroep voor
hen, wien het stemrecht ontnomen is,
by den burgerlyken rechter.
6. Onderzoek van het technisch on
der wys in zyn geheel.
Van de punten 1 en 2 wilde de C.VP.
niet afwyken.
Dit program werd door de socialisten
afgewezen vooral punt 1 was natuur
lijk het struikelblok! en Struye gaf
daarop de opdracht terug.
De prins-regent heeft zich daarop tot
den socialistischen minister van buitenl.
zaken Spaak gewend en hem opdracht
gegeven een regeering te vormen, het
geen deze in beraad hield.
Daar op het socialistische congres
Van Acker bleef by zyn opvattingen, dat
er een sterke regeering moest komen
Door de heeren Struye, van Over-
bergh, Gulnotte, Huart, de Man en Mo-
reau de Melen is by den Belgischen Se
naat een wetsvoorstel ingediend tot in
stelling van een referendum over de
koningskwestie. Dit voorziet in het eer
ste artikel dat alle Belgen, die regel
matig ingeschreven zijn op de gemeen-
teiyke kiezersiysten, binnen de 40 dagen
na de bekendmaking der wet, geroepen
worden om te antwoorden op de vol
gende vraag: „Zijt gy de meening toe
gedaan, dat koning Leopold III zyn ver
heven grondwetteiyk ambt zou uitoefe
nen, ja of neen?"
In de toelichting van Struye leest
men, dat alle Belgen, zoowel mannen
als vrouwen, die den leeftyd van 21 jaar
hebben bereikt, aan het referendum
zullen deelnemen Kiezers zyn allen, di®
op de gemeentelyke kiezersiysten zyn
ingeschreven. Derhalve zullen van da
stemming worden geweerd al diegenen,
die van het kiesrecht vervallen zyn ver
klaard
De uitslag zal worden medegedeeld
aan den koning en aan de Kamers.
Het resultaat zal den koning in staat
stellen een beslissing te nemen, dia
strookt met de wenschen en het belang
van het land.
met medewerking der C.V.P., had het
congres zich ook reeds tot Spaak ge
wend, die wees op de moeilykheid het
premierschap te verbinden aan zyn mi
nisterschap van buitenl. zaken Met 219
—17 stemmen by. 3 onthoudingen sprak
het congres zich uit voor een linksche
regeering! Een beroep werd gedaan op
communisten en liberalen.
Men biyft dus in den bekenden vicleu-
zen cirkel ronddraaien
Voorstel voor verwijdering van
Japansche erfelijke adel.
Dc correspondent van de Times te Tokio
schryft, dat de Japansche regeering voor
stellen by het parlement heeft Ingediend
voor een nieuw gekozen Hoogerhuls, dat
de oude erfeiyke adel en de door den
keizer benoemde personen zal vervangen
en voor een nieuwe procedure voor de
troonsopvolging als ,s taatssymbool" ln
plaats van door semi-goddeiyk mandaat.
Prof. J. J. Schrieke
tot 20 jaar veroordeeld.
Prof. mr. J. J. Schrieke, tijdens de
Dultsche bezetting secretaris-generaal
van het departement van Justitie, werd
door het bijzondere Hof van cassatie ver
oordeeld tot 20 Jaar gevangenisstraf. Het
Bijzonder Gerechtshof had hem veroor-*
deeld tot de doodstraf.
ENGELSCn BEZOEK AAN ARNHEM.
Ter gelegenheid van de tweede herden
king van den strUd om Arnhem zullen
leden en oud-leden van dc eerste Brltsche
luchtlandingsdivisie, dl© daar ln 1944
hebben gevochten, vergezeld van de
naaste bloedverwanten van hen, die er
het leven hebben gelaten, in September
een bezoek aan Arnhem brengen Het ge
zelschap zal uit tweehonderd personen
bestaan.
Het Duitsch bezit in Oostenrijk
Zaterdagochtend ls een boog van de verkeersbrug over den Moerdijk, die afkomstig
was van de spoorbrug, weer naar de spoorbrug teruggevaren. Daarna werd een
nieuwe overspanning weer ln de verkeersbrug ingevaren. Op deze foto ziet men de
boog uit de verkeersbrug naar de spoorbrug varen.
(Foto A.N.P.-W.)
BINNENLAND.
Prins Bernhard ls glstei-mlddag per
vliegtuig op Hendon aangekomen en heeft
een uur later zyn vlucht naar Renfrew
(Schotland) voortgezet. Hij zal ln Schot
land heden de tweede Nederlandsche divi
sie inspecteeren.
Naar de K.N.A C, meldt zal het ver
keer over de Waalbrug bij Zaltbommel
ln den nacht van 24 op 25 Juli as. van
23 uur tot 's-morgens 2 uur zyn gestremd.
Het verkeer zal ln dien tijd worden
omgeleid over Tlel en Nymegen, hetgeen
door borden zal worden aangegeven.
In de buurt van een kamp met 200
Nederlandsche militairen te Casino
(Australië) ls d'xjr een explosie een 12-
Jarige Jongen aan stukken gereten en
een 13-Jarlge Jongen zwaar gewond. De
Nederlandsche autoriteiten onderzoeken
met de burgerlijke politie, of de explosie
werd veroorzaakt door uit het kamp ver
kregen ontplofbr- stoffen.
Zaterdagmiddag ls op „Zorgvliet" te
Amsterdam op het gemeenschappelijk graf
van vier oud BS-ers (R. PIJck, H. de Kok,
F. B. Jornbsrg en baron Joh. van Reede
tot ter Aa Jr.), die op den vooravond der
bevrydlng, 5 Mei 1945, tijdens een vuur
gevecht te A'dam werden gedood, een
monument onthuld. De vier slachtoffers
behoorden tot de K.P.-ploeg, die uitrukte
om een groep door de Grüne Polizei om
singelde kameraden en koeriersters te
ontzetten. Dit gelukte, doch hierbij vie
len 12 dooden. 4 aan Nederlandsche en
8 aan Duitschen kant: bovendien werden
20 Dultschers gewond.
BUITENLAND.
De Deensche sociaal-democratische
party vierde haar 75-Jarlg bsstaan. De
voorzitter van de party seicle dat zyn
partij geen fusie met de communisten
wenschte aan te gaan.
Stalin heeft te Moskou ln aanwezig
heid. van Molotof een bespreking gevoerd
met Gottwald, den Tsjechlschen premier.
Tydens de tweede bijeenkomst van
de Interimaire commissie voor gezondheid
der V.N. te New-York werd de toekomsti
ge werkwyze goedgekeurd en een sub
commissie benoemd, belast met het op
stellen van de tijdelijke begrootlng Als
leden van deze sub-commlssle werdeu
vertegenwoordigers van Mexico, de V.S-,
de Oekraïne. Nederland en Joego-Slavlë
benoemd.
Ter samenwerking tusschen de Brlt
sche en Amerlkaansche zones ls. naar de
Brltsche nieuwsdienst in Dultschland
meldt, een permanent Amerlkaansch In
dustrieel contactbureau ln de Brltsche
zone gevestigd.
De leider van de economische af deeling
van het Amerlkaansche militaire bestuur
ln Dultschland, majoor-generaal Draper.
heeft verklaard dat het bureau zyn
diensten zal verleenen bij het transport
van kolen en staal uit de Brltsche naar de
Amerlkaansche zone en bij de levering
van uitrusting voor de mynen en andere
Industrieën ln het Ruhr- en Saargebled
door de Amerlkaansche zone.
De Brltsche nieuwsdienst meldt, dat
een gewapende bende een overval heeft
gedaan op een boerdery by Zwickau ln
Saksen Sovjet-Russische zone) en den
boer met zeven leden van z(jn gezin ge
dood heeft.
Vyftlg voormalige Dultsche krijgsge
vangenen uit Werttemberg-Baden. die een
curus ln „democratische opvoedingskam
pen" ln de Vereenlgde Staten hebben
meegemaakt, zullen ln de maand Augus
tus lezingen houden voor de Dultsche
Jeugd.
Volgens radlo-Coblenz bevinden zich
nog ongeveer twlntlg-dulzend kinderen,
die tijdens den oorlog van hun ouders ge-
schelden werden, ln kindertehuizen of by
pleegouders ln de Westelijke zones van
Dultschland,
Aan de Hamburgsche vrouw Kathy
Zassenhaus ls de herdenkingsmedallle van
het Noorsche Roode Kruis toegekend. ZIJ
wordt de „engel van achthonderd Noor
sche en Deensche gevangenen" genoemd.
Kathy Zassenhaus werkte als tolk ln de
gevangenis, waar deze menschen door de
Dultschers waren opgesloten.
Na een langdurig ziekbed ls te Mos
kou overleden professor Alexander Bogo-
moletz, de uitvinder van een serum, dat
een lang leven zou bewerkstelligen.
Bogomoletz heeft achttien Jaar lang
aan' zijn vinding gewerkt. Het serum, dat
een bijzonder versterkenden Invloed op
het cellenweefsel moet hebben, vond een
groote toepassing bij oorlogsgewonden
Bogomoletz bereikte een leeftyd van 65
Jaar.
De Dultsche kruiser Leipzig ls ter
hoogte van Wllhelmshaven tot zinken ge
bracht. De kruiser Hipper en het „vest
zak-slagschip" Admiraal Scheer zijn te
Kiel onbruikbaar gemaakt.
Zes olleverfschilderyen, ter waarde
van 12500 pond sterling, waaronder een
Rubens, zijn op onverklaarbare wyze uit
een oud kasteel ln Buedlngen Hesse (En
geland) verdwenen.
Daar de schilderijen wereldberoemd zijn
en niet ten verkoop kunnen worden aan
geboden wegens hun alge mee ne bekend
heid, vermoedt men, dat degene die ze
wegnam, ze zelf ln bezit wenscht te
houden.
In de Brltsche zone van Dultschland
ls een vrouwelijk politiecorps opgericht,
dat samenwerkt met de Brltsche militaire
en Dultsche burgelljke politie.
Het Amerlkaansche Huls van Afge
vaardigden heeft de wet Inzake controle
van de atoomenergie met 265 tegen 70
stemmen aangenomen.
Trygve Lie, secretaris-generaal der
V.N., ls te Moskou aangekomen.
m Februari a.s. zullen 4000 Noorsche
dienstplichtigen naar Dultschland ver
trekken ter deelneming aan de bezetting.
Vrijdagavond heeft de grootste ar-
beldersdemonstratlc plaatsgevonden, die
Par(js sedert de bevrijding heeft aan
schouwd Meer dan 100.000 fabrieksarbei
ders, kantoorbedienden, winkelbedienden
en andere werkers, onder wie ook dui
zenden politle-agenten, verlieten vroeg
hun werk en marcheerden door de straten
naar do groote meeting by de Elffeltoren
voor een onmiddellijke loonsverhooging
van 25 percent.
In de provincie werden eveneens derge
lijke demonstraties gehouden, o.a. te
Dijon, Tarbes en Calais.
Hot Amer. Huls van Afgevaardigden
heeft voorloopig de doodstraf Ingesteld
voor diegenen, die geheimen de atoombom
betreffende uitleveren aan vreemde mo
gendheden.
Koning Gustaaf van Zweden heeft
tijdens een tennlspartljtje ln het zomer-
verbiyf Baastad een hartaanval gekregen.
Ondanks het advies van zijn doktoren om
lichamelijke Inspanning te vermyden. was
de bejaarde koning naar de tennisbaan
getogen.
Engeland en Roemenië hebben een
overeenkomst geslote» waarbij voorzien
wordt ln de uitwisseling van goederen ter
waarde van een half mlllioen pond ster
ling van weerszyden. Roemenië zal Enge
land hout en misschien mals leveren, ter-
wyi het daarvoor Brltsche machines, trac
toren leer en chemicaliën zal ontvangen.
Vlckers Armstrong company heeft
medegedeeld dat alle Vickers Viking «Heg-
tuigen het nieuwste Brltsche verkeers-
toestel uit den dienst genomen zijn
wegens fouten in dp benzineleiding.
Radio Vaticaen meldt dat volgens
berichten uit kringen van cLe katholieke
missie op Noord-Korea alle Roomsch-
Katholleke eigendommen door de sovjet-
autorltelten ln beslap ls genomen, (Noor-
deiyk Korea staat onder sovjet bestuur,
het Zuidelijk gedeelte onder Amerl
kaansch).
Namens het opperbevel van do sovjet-
bezetlngstroepen is aan de Oostenryksche
regeering medegedeeld, dat allo goederen,
die voor 15 Maart 1938 ln Dultsche han
den waren, als Duitsch bezit worden be
schouwd. Dit ls eveneens het geval met
goederen, die na de aansluiting by het
Derde Ryk door satellietstaten aan de
Dultschers zijn overgedragen of door neu
trale, geallieerde of Oostenryksche burgers
zonder dwang aan Dultschers zyn ver
kocht of gecedeerd. Ingeval van dwang
zullen ofwel goederen worden teruggege
ven, tegen terugbetaling van het door de
Dultschers betaalde geld, ofwel zal van
sovjetzyde een mogelijk verschil ln waarde
worden uitbetaald. Alle Dultsche rechten
op exploitatie van natuurlijke hulpbron
nen in Oostcnvyk, alle handelsmerken en
patenten en alle ondernemingen, die
sedert 1938 onder beheer van Dultschers
of met Duitsch kapitaal z(Jn opgezet zul
len als Duitsch bezit beschouwd worden.
Indien het element van dwang ontbreekt.
Alle bezit van den staat, gemeenten of
particulieren van voor 1938. dat zonder
compensatie ln Dultsche handen over
ging. zal aan de oude eigenaars worden
teruggeven.
Hiervan zyn vrywlllige overdrachten of
Dultsche kapltaals-lnvesteerlnecn uitge
sloten.
Deze sovjetrusslsohe verklaring zal door
het OostenrUksch kabinet dezo week ln
eeoi byzjondero vergadering worden be
sproken. Men ls van meening, dat aan
het eind van de maand, tijdens een by-
eenkomst van den geallieerden bestuurs
raad .de kwestie grondig besproken zal
worden. In officleele Oostenryksche krin
gen ls men pessimistisch gestemd over een
succesvol resultaat van onderhandelingen.
ZIJ wyzen erop. dat. Indien aan het Rus
sisch verzoek wordt voldaan, er weinig
kans is op een onafhankeiyk economisch
leven van Oostenrijk.
EEN HITLER-MEMORANDUM.
Uit een „memorandum" van Hit-Ier
over de ontmoeting by Salzburg met
Mussolin; In April 1942, biykt dat Hitler
op dat oogenbllk de hoop op een
Duitsch-Spaanschen aanval op Gibral
tar had opgegeven. In dit document, dat
door het Amerikaansche leger in beslag
is genomen en thans gepubliceerd is,
wordt gezegd: „De Fuehrer verklaarde,
dat de Franschen voortdurend met
nieuwe verzoeken aankwamen. De Fran
schen moesten voorzichtig behandeld
worden, speciaal omdat Noord-Afrika
niet naar het andere kamp was overge-
loopen. Dit kon het best tot stand wor
den gebracht door Gibraltar en het ge
bied onmiddeliyk daar tegenover te be
zetten. Door de schuld der Spanjaarden
was dit plan echter mislukt. De Engel-
schen hebben inmiddels Gibraltar zoo
versterkt, dab verovering niet langer
doenlyk is. Op deze wyze heeft Franco
zich een gunstige gelegenheid uit han
den laten glippen Op Spaansche hulp
bestaat niet langer uitzicht".
By dezelfde gelegenheid vertelde Mus
solini aan Hitier dat zyn territoriale
eischen ten opzichte van Frankryk „ge
matigd" zouden zyn en slechts zesdui
zend vlerkante kilometer zouden be
dragen.
Zooals bekend, heeft de recente con
ferentie der groote vier aan Frankryk
ln het gebied van Tenda Brega naar
schatting vierhonderddertig vlerkante
kilometer Itallaansch gebied toege
wezen.
DE STAKINGSGOLF IN ITALIË.
Terwyl de staking van de benzine
stations is opgeheven, terroriseeren dui
zenden werkloozen de bevolking van Flo
rence en heeft de vakbond met onmld-
dellijken Ingang een staking van het
hotel-café-restaurantbedrijf in het ge
heel e land uitgeroepen. Aan dezen op
roep ls in Milaan reeds gevolg gegeven,
terwyl men verwacht, dat andere ste
den zullen volgen Intusschen duurt de
algemeene staking in de provincies Va-
rese en Novara en de steden in het
Noorden Asti en Alessandria nog altyd
voort.
Het bestuur van het algemeene ar-
beidsverbond heeft ln Rome haar vler-
daagsche vergadering beëindigd en een
resolutie aangenomen, waarin vermin
dering van de kosten voor levensonder
houd wordt aanbevolen. Inzake salaris-
verhooging bestond er in de vergade
ring verschil van inzicht tusschen de
communisten en socialisten eenerzyds en
de christeiyke democraten anderzyds.
Het staat wel vast, dat indien de Gas-
peri aan zyn anti-inflatie-program biyft'
vasthouden, de socialisten en commu-i
nisten in het geheele land hun actie van
onrustzaaien zullen voortzetten.
