DAGBLAD
IVetlerlandsch gezag belangrijk uitgebreid
Nog drie extra-tabaksrantsoeneii
Met een enkel woord
33/4 milliard dollar voor
Engeland
650 millioen voor Frankrijk
STADSNIEUWS
WEERBERICHT
w" het veto-recht bij de
atoomkwestie.
De regeering der .S. heeft ln een me
morandum, dat zi| aan de commissie voor
de atoomenergie heeft overhandigd, cri-
tlek uitgeoefend op hei door de sovjet^
unie verzochte vetorecht by de werkwijzer
die de V.N. m de toekomst zullen volgen
Inzake de wereld controle der atoom
energie.
Het door den Amerlkaanschen verte
genwoordiger Baruch opgestelde memo
randum luidt als volgt: „BIJ verdrag ge
regelde controle zou volkomen zonder
uitwerking zijn, Indien d<. tenuitvoerleg
ging van veiligheidsmaatregelen von wor
den verhinderd door de stem van één
staat, die het verdrag h*»eft ondertee
kend".
85stë Jaargang
MAANDAG 15 JULI 1946
No. 25829
Waarnemend Directeur: A. Poortman
Hoofdredactie: B W. Menkhorst.
J. Brouwer.
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Tel. Directie en Administratie: 25041
Tel. Redactie: 21507 Giro no.: 57055
Britsche troepen nog op Java, Sumatra en Riouw-Archipel.
De gToote Oost, Borneo, Banka en Billiton staan wederom onder het gezag
der Nederlandsche autoriteiten en niet langer onder het commando van het
hoofdkwartier van de geallieerde strijdkrachten. De Britsche en Britsch-Indische
troepen worden nl. teruggetrokken uit die deelen van Nederlandsch-Indië, waar
zy hun militaire taak hebben volvoerd, derhalve het geheele grondgebied, met
uitzondering van Java, Sumatra en den Riouw-archipel. Dr. Van Mook heeft
het bestuur officieel overgenomen met een rede ten huize van den gouverneur
te Makassar.
Dr. van Mook zeide bij deze gelegen
heid: „De geallieerden hebben de ver
antwoordelijkheid voor het grootste deel
van Borneo, Banka en Billiton aan de
Nederlandsch-Indische regeering over
gedragen. Ik aanvaard dit gaarne, doch
slechts ten einde de verantwoordelijk
heid te zamen met u te dragen en om
van de reconstructie iets te maken, dat
het werk en het bezit van ons allen zal
zijn.
Als eerste maatregel wordt van
daag de staat van beleg voor het ge
heel e gebied, waar het burgerlijk be
stuur weer wordt ingesteld, opgehe
ven. Zoo noodig zal de staat van
beleg in heel enkele gebieden voort
duren, (Bali en enkele deelen van
Borneo). Dit is een gevolg van de
nog steeds bestaande bedreiging met
geweld en die staat zal slechts ge
handhaafd blijven zoolang zulk een
bedreiging nog niet is uitgeschakeld
cn onschadelijk gemaakt door een
krachtig verzet van het betrokken
gebied
De conferentie te Malino Is de eerste
stap naar een wijder perspectief. Uit de
groote lijn, van wat wij hier zullen be
reiken, zal blijken, dat het koloniale
tijdperk werkelijk tot het verleden be
hoort en dat het nog steeds bestaande
wantrouwen jegens de bedoeling van de
Nederlanders om Indonesië te helpen
bij de evolutie van een vrij gemeenebest
ongegrond Is.
Het is vanzelfsprekend, dat de onder
handelingen over belangrijke gebieds-
deelen, zooals Java, en Sumatra, voor
het geheele land van het grootste be
lang zijn. Van het eerste begin af heeft
echter vastgestaan, dat ieder deel van
Indonesië de gelegenheid zou krijgen om
zijn meening te uiten over de plaats, die
het in het geheel zou willen innemen
en over de voorwaarden, waarop het die
plaats zou willen bezetten. Het is dui
delijk, dat handhaving van de politieke
samenhang van Indonesië voor dit land
en zijn bewoners van het grootste be
lang is, wil het zijn plaats als een krach
tige en economisch sterke natie kunnen
innemen.
Er zijn grenzen, door overschrijding
waarvan deze eenheid 2§lve in gevaar
wordt gebracht of zelfs een dwangbuis
zou kunnen worden. Ik ben er van over
tuigd, aldus Van Mook, dat, indien de
hartstochten bekoelen en de rede zich
doet gelden, de mogelijkheden voor een
overeenkomst duidelijk zichtbaar zullen
worden, waardoor een blijvende struc
tuur die niemand zal dwingen tegen zijn
overtuiging te handelen, vanzelf te voor
schijn zal komen".
Protest.
Indonesische republikeinen hebben
aan genraal Mansergh een formeel pro
test overhandigd in verband met het
herstel van het Nederlandsche gezag
over die gebiedsdeelen, waaruit de Brit
sche en Britsch-Indische troepen zullen
worden teruggetrokken.
Toestand op Java.
Aan de vier belangrijkste „fronten"
van Java de resp. omgevingen van de
vier onder geallieerde controle staande
steden Batavia, Soerabaja, Semarang
en Bandoeng ontwikkelt zich langza
merhand een toestand aldus een cor
respondent van Reuter die, ingeval
de onderhandelingen volkomen afgebro
ken worden, een mogelijkheid van vijan
delijkheden op groote schaal in zich
schijnt te houden.
Ofschoon het opperbevel in Britsche
handen is, hebben Soerabaja en Sema
rang een garnizoen, dat alleen uit Ne
derlandsche troepen bestaat. Bandoeng
wordt hoe langer hoe meer een ln feite
door de Nederlanders bezet gebied. In
Batavia zelf zijn sterke Nederlandsche
strijdkrachten de Engelschen behulp
zaam bij de uitvoering van patrouihe-
tochten en het houden van politietoe
zicht in de onlangs uitgebreide geal
lieerde zone rondom de stad.
Op Sumatra wordt de 26e Britsch-
Indische divisie door Nederlandsche
troepen gesteund
Voor de uiteindelijke terugtrekking
van de Britsche troepen uit Indonesië is
nog geen datum genoemd, maar hun
taak het terugkrijgen van de geal
lieerde krijgsgevangenen en geïnterneer
den en de evacuatie van de Japanneezen
nadert duidelijk haar voltooiing.
Indien de huidige voortgang kan
worden gehandhaafd, zal de taak
der Britten op Java waarschijnlijk
binnen twee maanden haar vol
tooiing hebben bereikt.
DE TWEEDE ATOOMBOMPROEF.
Vice-admtroal Blandy. die belast ls met
de leiding van de atoombomproeven. heeft
medegedeeld, dat de waarnemers by de
onderwaterproef op 25 Juli aanstaande ln
het strandmeer van Bikini binnen een
afstand van tien mijl zullen vertoeven. Dit
tweede experiment ls bedoeld om de uit
werking van de explosie op de scheeps
wanden en van de veroorzaakte golving en
radio-activiteit van het water op de daar
aan blootgestelde deelen van de doelwitten
na te gaan.
De slagschepen Arkansas en Nagato, het
vllegdekschip Saratoga, de zware kruiser
Pensacola en de torpedojager Mayrant
zullen o.a. het dichtst bij de plaats van
ontploffing liggen.
De bom zal van een boot uit te water
gelaten worden en door middel van radio-
impulsen tot ontploffing worden gebracht.
Verscherpte controle op
buitenlandsche reizen.
De regeeringsvoorllchtlngsdlenst meldt:
De deviezenontduiklngen ln verband
met het maken van buitenlandsche rei
zen nemen een verontrustenden omvang
aan. De president van de Nederlandsche
Bank heeft hierop reeds de aandacht ge
vestigd.
Met name het reizigersverkeer naar
Zwitserland gaat met veel zwarte prak
tijken gepaard.
De regeering heeft zich ernstig beraden
of de deviezenposltle haar niet tot dras
tisch ingrijpen noodzaakt.
Voorshands ls nog afgezien van het
nemen van scherpe maatregelen en zal
gestreefd worden den weg eener verscherp
te controle op het reizigersverkeer te
volgen.
Van het bovenstaande afwykende be
richten ln de buitenlandsche pers zijn
onjuist.
SLUISDEUR TE IJMUIDEN BESCHADIGD.
De middensluisdeur van de groote zee
sluizen te IJmulden is hedenmorgen door
een aanvaring zwaar beschadigd.
Churchill te Metz.
Winston Churchill heeft te Metz ln
Frankrijk een juichend auditorium toe
gesproken ln rit Fransehe taal. Churchill
verklaarde, dat hij veertig Jaar lang de
vriend van Frankrijk was geweest en dat
hij het hoopte te blijven. Naar zijn over
tuiging zou Fiankry-k de moelljkheden.
waarin het verkeert. t« boven komen. Hij
gaf voorts als zijn meening, dat de tweede
wereldoorlog voorkomen had kunnen wor
den. indien mer. er nauwkeurig op had
toegezien, dat Dultschland zich niet be
wapende.
Dultsche hegemonie moest thans voor
goed onmogeiyk zijn, maar een vereenlgd
Europa was noodig. Anders zouden ook de
V.N waarvan de Vereenlgde Staten thans
het machtigste lid was, ln twee kampen
verdeeld kunnen worden of ten onder
gaan. Een sterk Frankrijk was verelscht.
Ohurchlll vertoeft thans als gast van
de groothertogin te Luxemburg.
De sigaretten worden zwaarder
Het verstrekken van een dubbel tabaks
rantsoen, gelijk ditmaal heeft plaats ge
had, zal binnenkort worden herhaald,
doch er staat nog niet vast hoe vaak. De
advies-commissie uit den handel heeft
voorgesteld viermaal een extra rantsoen
te verstrekken (zulks om ~de goedkoo-
pere soorten sigaren op te ruimen) doch
het Rijksbureau voor Tabak meende dat
twee extra rantsoenen voldoende waren.
Intusschen worden er alsnog besprekin
gen gevoerd om toch nog tot het toewyzen
van een derde en vierde extra-rantsoen
over te gaan. Voordien moet echter nog de
aanwezige voorraad worden opgenomen,
daar elke extra bonaanwijzing niet min
der dan dertig millloen sigaren betreft.
Vanzelfsprekend worden deze extra siga
ren-rantsoenen alleen aan mannen ver
strekt.
„De Gooi- en Eemlandef" verneemt nog
dat zeer spoedig, althans vóór September,
de sigaretten in het oude vooroorlogsche
gewicht zullen worden vervaardigd.
Thans krygt men met 40 sigaretten
slechts 40 gram tabak. Binnenkort
zullen 40 sigaretten een gewicht van
50 gram liebben.
Precaire rijstsitüatie in Indië.
VERKLARING VAN PROF.
BAAS BECKING.
Prof. Baas Becking, die gisteren naar
Indië terugkeerde, zeide aan een verslag
gever van het A.N.P. d«* de rystsituatle
in Indië zeer precair is.
De luchtkarteerlng \an het departe
ment van economische zaken toont thans
aan, dat wanneer niet onmiddellijk alle
aandacht wordt besteed aan dit zeer
dringende probleem, dit rysttekort tot
een catastrophe £al lelden.
Vastrechtkaarten bij de
Spoorwegen.
REIZEN VOOR HALTEN PRIJS.
In aansluiting op het bericht waarbij de
wederinvoering van het Algemeen Spoor
wegabonnement werd gemeld, deelt men
ons mede. dat eerlang ook de invoering
van een z.g. vastrechtkaart kan worden
verwacht.
Er zyn tal van zakenmenschen die veel
reizen, doch niet voldoende om er de kos
ten van een algemeen spoorwegaboune-
ment uit te halen. Teneinde ook deze
reizigers tegemoet te komen, zullen zoo
spoedig mogelijk na de Invoering van de
algemeene abonnementskaarten vastrecht-
kaarten worden Ingevoerd die f. 35.per
maand voor de tweede klasse en f.24.
per maand voor de derde klasse zullen
kosten. De houders van deze kaarten zul
len het recht hebben op vertoon daarvan
te reizen tegen het halve enkele-reis-
tarief in de betrokken klas. Evenals voor
de algemeene abonnementskaarten ls ook
voor de vastrechtkaarten een pasfoto ver
elscht.
GELDIGHEIDSDUUR OUDE
SCHOENENBONNEN.
De schoenenbonnen van het oude mo
del (dit zijn de bonnen uitgereikt voor
1 Juli 1946) blijven tot en met 27 Juli
a.s. geldig.
Ruiling van deze bonnen tegen bon
nen van het nieuw--1 model ls niet mo
gelijk.
De aan gerepatrieerden uit Ned.-Indië
uitgereikte schoenenbonnen „een rant
soen artikel k" blijven geldig.
Meubelprijzen vastgelegd.
ER ZIJN VIER KLASSEN.
Met Ingang van Maandag 22 Juli as.
treedt de nieuwe „prijzenbeschikklng
meubelen 1946" ln werking. In deze be
schikking is er naar gestreefd de prijzen
van meubelen vast te leggen, waardoor
er een betere controlemogelijkheid voor
den consument aanwezig is, Zoo zijn dan
de meubelen, voornamelijk huis- en
slaapkamerameublementen, Ingedeeld ln
vier klassen. De prijzen bedragen dan voor
een huiskamer, bestaande uit dressoir,
tafel, vier stoelen en twee armstoelen, ten
hoogste f. 330.f. 510.f. 790.— en
f. 1325.en voor een slaapkamer be
staande uit slaapkamerkast. tweepersoons
ledikant, toiletmeubel met spiegel, tafel,
twee stoelen en twee nachtkastjes ten
hoogste f 400.(zonder tolletmeubel).
f.640.—, f.930— en f.1230.—
Houten ka itoormeubelen zijn ln twee
prijsklassen ondergebracht. De prys van
het stoffeeren Is by deze bedragen Inbe
grepen.
De fabrikant ls verplicht zijn firma
naam en de prijsklasse op de meubelen
aan te brengen. De kooper kan dan zelf
de naleving van de prysvoorschriften con
troleeren door acht te slaan op het prijs
klassestempel en het bedrag wat hij be
taalt: a ls de laagste, d. ls de hoogste
prijsklasse.
wanneer blykt dat een meubel niet
beantwoordt aan de elschen van zijn
prijsklasse, dan moet het verkocht wor
den voor de helft van den prys van de
laagste klasse. Een huiskamer ln klasse
d.. die dus en hoogste f.1325.mag kos
ten en die niet aan alle elschen voldoet,
moet dus voor de helft van f. 330.— (de
prijs van de laagste klasse) worden ver
kocht. Het doel van deze bepaling ls een
stipte naleving van de voorschriften te
waarborgen.
kinine-'plantages onbeschadigd.
Van alle cultures In Nederlandsch-Indië
heeft die der kinine de minste schade
opgeloopen. In betrouwbare rapporten
van Java en Sumatra wordt gezegd, dat
de cultures ln goeden staat zyn gehou
den en er zeker optimisme bestaat. Men
verwacht, dat de produc e, zoodra nor
male toestanden weder heerschen, den
vooroorlogschen omvang zal ^reiken.
BINNENLAND
De caféhouder O. in *s Hertogenbosch
heeft wegens verschillende overtredingen
f. 50.000.— boete gekregen. Het café ls
voor 3 maanden gesloten en de man mag
gedurende 3 Jaar zijn beroep niet uit
oefenen.
De hier te lande reeds bekende
Engelsche organisatie „Help Holland coun
cil" heeft wederom een groot aantal boek
werken aan Nederland geschonken. De
Konlnkiyke bibliotheek zal de boeken,
4200 in totaal, over de v/etenschappeiyke
blbliotheker en openba-.e leeszalen ver-
deelen.
Te Madrid ls een Spaansch-Neder-
landsche luchtvaartovereenkomst getee-
kend. Binnenkort zal een nieuwe luchtiyn
tusschen Amsterdam en Madrid geopend
worden.
De Nederl. Werkloosheldsraad is op
geheven.
Met den wederopbouw van Bergen
(NH.) zal spoedig een begin worden ge
maakt.
Het grootste hotel van Bergen aan Zee,
Nassau Bergen, zal thans ten Zuiden van
den Zeeweg op de duinen herrijzen, zoodat
het uitzicht op zee van het dorp uit vrijer
zal zijn dan vroeger het geval was. Het
terrein van het vroegere hotel zal benut
worden voor een terras met boulevard-
winkeltjes. OP de plaats van den verdwe
nen boulevard zal een straat worden ge
legd, die gedeelteiyk aan weerskanten met
huizen zal worden bebouwd en gedeelteiyk
boulevard zal zyn. Op den uitersten rand
van de duinen zal een wandelpad worden
aangelegd.
Eduard van Belnum heeft Zaterdag
ln het Kurhaus te Interlaken voor een
stampvolle zaal een concert gegeven van
werken van Berlioz, Beethoven, Diepen-
broek en Debussy. Onder het auditorium
bevonden zich bondsraad Stampfll en von
Steiger, alsmede de Nederlandsche gezant,
de voorzitter van het Zwltsersche parle
ment en andere hooge Zwltsersche auto
riteiten.
In de vacature ontstaan door het
ontslagnemen van dr. L. J. M Beel als
lid van de Tweede Kamer, is gekozen ver
klaard de heer YV. H. J. Derks te Utrecht.
Het startverbod, dat de Amerikaan-
sche burgerlijke luchtvaartautoriteiten
voor een aantal Lockheed-constellatlon-
vllegtulgen gedur nde 30 dogen hebben
uitgevaardigd, gekit alleen voor e vlieg
tuigen, welke zijn voorzien van motoren
met carburators. De constellatlonvlleg-
tulgen, welke de K.L.M. ln Augustus zal
ontvangen, hebben andere motoren, n.l.
voorzien van brandstofinspultinrlchtln-
gen, waarby de carburators zijn vervallen.
Voor deze vliegtuigen geldt derhalve het
startverbod niet.
Ir. Van Schalk, oud-minister van
verkeer en energie is weder ln de directie
van de A.K U. te Arnhem getreden.
Naar het Alg. Dagblad verneemt ls
een hooggeplaatst ambtenaar van de Rijks
verkeersinspectie te Rotterdam gearresteerd
wegens het uitlokken van het aanbieden
van steekpenningen.
Zaterdag ls de commissie, aangewe
zen door den raad van bestuur van
Curacao, welke eenlge dagen geleden hier
te lande ls aangekomen, door H.M. de
Koningin op het palels Het Loo ont
vangen.
De afgevaardigden spraken later hun,
groote voldoening uit over dit bezcek en
over de zeer harteiyke ontvangst.
Zondagmorgen Is de eerste radio-
telefoonverbinding ln Nederlandsch-Indië
tusschen Batavia- en Makassar heropend.
Onder leiding van dr. H. Loeb zyn
een tiental Amerikaansche tandartsen
nrar ons land gekomen om de Nederland
sche collega's op He hoogte te brengen
van de vele nieuwe vindingen der laatste
Jaren.
BUITENLAND
Zaterdagavond ls er brand uitgebro
ken ln het paleis van Justitie te Kortryk
(België). De eerste verdieping is vernield.
Alleen de benedenverdieping kon gered
worden. Door het Instorten van het dak
werden verschillende brandweerlieden ge
wond.
Naar verluidt is er groote kans, dat
president Truman de thans aangenomen
prijsbeheerschingswet wederom met zyn
vet-o zal treffen,
De Belgische crisis is nog onveran
derd. De partyen hebben vergaderd, waar
by speciaal de aandacht trok, dat op het
congres der Chr. Volksparty een telegram
van ongesohokten trouw aan koning
Leopold werd gezonden
14 Juli, de nationale feestdag ln
Frankrijk, ls op ouderwetsche wyze ge
vierd.
Bymc^ is reeds terug ln Amerika.
Bevin in Londen en Molotof is op weg naar
Moskou. Byrnes toonde zich zeer tevreden
over het resultaat van Parys.
In Italië ls een kabinet de Gasperl
gevormd, bestaande uit 7 leden der Chr.
Democraten, 4 socialisten en 4 communis
ten.
Het proces tegen de Japansche oor
logsmisdadigers te Tokio wordt nog verder
uitgesteld wegens de warmte, totdat een
ventilatiesysteem zal zijn aangebracht.
Nadat tal van amendementen, die
probeerden het voorstel te vermoor
den, waren verworpen, heeft de Ame
rikaansche Senaat de leening aan
Engeland groot 3?i milliard dollar,
met 219155 stemmen goedgekeurd.
De leening is tot 1951 renteloos. Na
dien zal gedurende vijftig jaar twee
procent rente worden betaald, terwijl
leder jaar een-vyftigste deel van het
geleende bedrag aal worden terugbe
taald, Indien Engeland in eenig jaar
zyn dollarbalans onvoldoende acht, kan
de rente vervallen.
De voornaamste voorwaarden voor
Engeland zyn, dat dit land voor het
einde van 1951 bij geen ander land een
leening mag! sluiten tegen voordeeliger
voorwaarden dan de onderhavige; zich
aan zal sluiten bij het bevorderen van
een handvest om imperialistische prefe
renties te elimlneeren en om het ver
leende ere diet niet te gebruiken om ge
blokkeerde sterlingschulden te regelen.
Voorts moet binnen een jaar de „dollar-
pool", waarbij verdiende dollars binnen
het sterlingblok worden geblokkeerd,
worden opgeheven, zoodat landen als
Voor-Indië, Zuid-Afrika, Egypte of
Australië weer met dollars zullen kun
nen doen, wat zy willen.
Het doel van de leening is het „ver-
gemakkelyken van aankoopen van goe
deren en diensten door Engeland in de
Ver. Staten, hulp bij het oplossen van
de na-oorlogsche transito-tekorten op
de loopende betalingsbalans, hulp bij
het handhaven van voldoende reserves
aan goud en dollars en by het voldoen
van verplichtingen van multilateralen
handel".
In deskundige kringen wordt aange
drongen op de grootste zuinigheid met
de verkregen dollars, omdat zy door de
wegens inflatie verminderde waarde van
de leening heel wat verder „uitgestre
ken" moeten worden als men eerst van
plan was.
Engeland komt dus, wat men noemt,
„goed in de contanten" te zitten, doch
dit wil geenszins zeggen, dat de regee
ring op groote schaal luxe artikelen zal
importeeren. Integendeel, men zal zui
nig met het duur verkregen geld om
springen. Het is echter zeker, dat de
levensmiddelenpositie reeds binnen en
kele maanden beter zal worden, evenals
die op het gebied van textiel, tabak,
benzine enz.
Spoorbrug tusschen
Dordrecht en Zwijndrecht
hersteld.
Hedenmorgen ls de herstelde spoorbrug
over de Oude Maas tusschen Zwtyndrecht
en Dordrecht op feestelijke wyze ln ge
bruik genomen. Hiermede heeft Dordrecht
weer aansluiting gekregen op het clec-
trische net via Rotterdam naar Amster
dam en Utreoht.
Frankrijk en Vietnam.
ACCOORD BEREIKT.
Op de Fransch-Vletnamsche conferentie
kwam men tot een accoord. dat o.m. de
volgende punten bevat: het verdrag tus
schen Frankrijk en Vietnam zal een be-
langryke factor zijn bij de totstandkoming
van het statuut van de Fransehe unie. De
betrekkingen tusschen Frankryk en Viet
nam binnen de Fransehe unie zullen wor
den gegrondvest op de vrye samenwerking
van de beide volkeren, hun uit het statuut
voortspruitende gelijkheid en hun solida
riteit om hun gemeenschappeiyke belan
gen te waarborgen. Tenslotte drukken
Frankrijk en Vietnam hun gehechtheid
aan dezelfde democratische en sociale
idealen uit.
De belde delegaties zijn gelijkeiyk van
meening. dat alic wezenlijke democratische
vrijheden. zooa> die van godsdienst, mee-
ningsujtir.g. vereeniging eoi vergadering
enz, volledig zullen moeten worden gega
randeerd aan de Franschen ln Vietnam,
zoowel als aan ce staatsburgers van Viet
nam ln Frankrijk.
Mihailowitsj ter dood
veroordeeld.
Agence France Press meldt, dat Mihai
lowitsj de voormalige leider der tsjetnlks
ln Joego-Slavië. ter dood ls veroordeeld.
GEALLIEERDEN NEMEN ZUIVERING
VAN OOSTENRIJK TER HAND.
Generaal Mark Clark, opperbevelhebber
van de Amerikaansche troepen ln Oosten
rijk. heeft na een bijeenkomst van den ge
allieerden bestuursraad verklaard, dat de
geallieerden besloten hadden zelf de dena
zificatie van Oostenrijk ter hand te ne
men. Er zullen maatregelen worden geno
men om nazi-elementen uit bestuurs
organen en belangrijke economische func
ties te verwyderen.
UIT DE OMSTREKEN.
OEGSTGEEST.
Bevestiging en intrede <ls. G. f. Cal-
Icnbach In een plechtlgen dienst ln
de Pauluskerk had Zondagmorgen de be
vestiging plaats van den nieuw beroepen
tweeden predikant der Ned. Herv. Gem.,
as. G. F. Gauenbach.
Als bevestiger trad op dr M. van der
Voet uit Haarlem De dienst ving aan
met het zingen van Psalm 119:9 en 17,
waarop werd voorgelezen Psalm 116 en 2
Corlnthlërs 4: 615
Na het lithurgisch gedeelte van den
dienst hield dr. v. d. Voet een indruk
wekkende prediking naar aanleiding van
de woorden uit 2 Cor. 14: 13 „Ik heb ge
loofd. daarom heb ik gesproken".
De gemeente zong staande Psalm 143:
10. In zijn toespraak tot de gemeente
wees dr v. d. Voet o.m. op de ontzaglijk
zware taak, welke op de belde predikan
ten Ls gelegd en hoopte dat ook de ar
beid van ds Gallenbach, dien hij welkom
Jn de gemeente toeriep, tot grooten zegen
moge strekken.
Deze plechtige dienst werd beëindigd
met het zingen van Psalm 79: 7.
In den namlddagdlenst heeft ds. G. P.
Callenbach m dezelfde kerk zich aan de
gemeente verbonden.
Onder de aanwezigen merkten wij o.m.
op: de Zendingspredikanten dr. w. f.
Dankbaar en ds. A. M Knotnerus. ds. P.
J, Jansen Schoonhoven, ds. A. M v, d
Most van Spijk en ds. Touw. burgemeester
mr. Lultin? Maten e.a. De dienst ving
aan met het zingen van Psalm 122: 1 en
2, waarna de geloofsbelijdenis werd afge
legd, beantwoord met het zingen van Ge
zang 88 Voorgelezen werd 1 Samuel 3:1
10 en Romeinen 10:117.
Als tekst had ds. Callenbach gekozen:
1 Sam. 3 10. In zyn prediking plaatste
spr. het Woord Gods m het middelpunt,
omdat ook de predikant daarbij terug
treedt, aanfezlen het niet gaat om zijn
Voor Frankrijk 650 millioen dollar.
Te Washmgt-on is een Fransch-Ame-
rikaansche overeenkomst geteekend,
waarby de Vereenigde Staten aan
Frankryk 650 millioen dollar zullen lee-
nen, die voornamelijk zullen worden
besteed aan het koopen in de V.S. van
transportmateriaal, myn- en landbouw
werktuigen en machinewerktuigen voor
Frankryk's heropbouw,
3 millioen voor Ethiopië.
De Amerikaansche export- en im-
portbank heeft een crediet van 3 mil
lioen dollar aan Ethiopië verleend. Het
is in 12 jaar aflosbaar, is met een rente
van 3 belast en dient voor den aan
koop in de V.S. van vrachtwagens,
autobussen, luchtbanden, uitrusting voor
de goudmijnen, grondstoffen voor brug
gen en wegen.
Doodelijk ongeval op de
Hoogewoerd.
JONGETJE DOOR DE TRAM GEGREPEN
Gistermiddag om drie uur ls op de
Hoogewoerd de 4-Jarlge Johannes L., by
het plotseling oversteken ven den rijweg
door de tram gegrepen. Het jongetje
kwam te vallen en voor den baanschuiver
van de tram terecht. Hb werd enkele
meters medegesleurd De E.H.D. vervoer
de het kind naar het Acad. Ziekenhuis,
waar het bij aankomst reeds bleek te zyn
overleden Als tragische bijzonderheid
kan nog worden gemeld, dat dit ongeluk
vlak voor de ouderlijke woning plaats
vond en dat de moeder van het Jeugdige
kind van zeer nabU getuige was van dit
droevige ongeval.
LEIDSCII HARMONIE-GEZELSCHAP
„DE POST".
Herdenking van het 35-Jarig bestaan.
Ter gelegenheid van zijn 35-Jarlg bestaan
had het Leidsch Harmoniegezelschap „De
Post" Zaterdag ln 'de Stadsgehoorzaal een
feestavond belegd, welke o.m. werd bijge
woond door de heeren W. v. d. Laan cn
E. W. Wlchers Rollandet namens de Drie
Octobervereenlglng.
Het was dezen avond weer voor het eerst
na zeven Jaar, dat dit corps, aan welks
vaandel reeds vele hooge onderscheidingen
prijken, een uitvoering gaf. Het eerste ge
deelte van den gevarleerden avond werd
geheel in beslag genomen door een uit
voering van het corps. Met een plttlgen
marsch geopend en gesloten, vond „de
Post" daartussohenln ruime gelegenheid
om van zijn muzikale prestaties wy
denken hlerby vooral aan de weergave van
de fantalsle uit de Faust van Gounoud
een proeve te geven^Met te meer voldoe
ning kan het gezelschap op deze zeer ge
slaagde uitvoering terugzien, aangezien de
oorlogsjaren de gelederen van „De Post"
sterk hebben gedund en oorzaak waren,
dat het corps als het ware van vorenaf
san moest beginnen. Onder leiding van
zyn nieuwen dirigent-, den heer J. van
Ommen, heeft men zichnog altijd onder
het gebrek van een ernstig tekort aan
instrumenten dapper en met volle toe-
wyding aan het oefenen gezet. Het resul
taat was zeer bevredigend. De heer Van
Ommen Is met zijn hernieuwd gezelschap
weer op den goeden weg.
Solistische medewerking verleenden mej.
R. Verhoog (piano) en Jan van Ommen
(fluit), die in enkele met zorg gekozen
werkjes van Handel en Slgtenhorst Meyer,
veel schoons te genieten gaven.
Na de pauze bracht een cabaretgezel
schap o. 1. v. Bernard Barends een ge
varieerd en zeer beschaafd programma over
het voetlicht, waarmede de aanwezigen
zich uitermate hebben geamuseerd. Een
geanimeerd bal ol.v. den heer H J. Visser
en met medewerking van „The Gold Star
Band", hield hierop de aanwezigen nog
enkele uren bijeen.
Vermelden wij nog. dat tydens de pauze
een damescomité namens de leden en
donateurs aan den voorziter. den heer P
Wakka, een enveloppe met inhoud heeft
aangeboden, waarvoor eenlge instrumen
ten zullen worden aangekocht,
DE SCHOENENBON.
Morgen zyn aan de beurt de letters S
(te beginnen by Stal) en T.
BUURT VEREENIGING
„RODOU - VREEWIJK"
De buurtvereenlging „Rodou - Vree
wijk" had Zaterdagavond in den foyer der
Stadsgehoorzaal haar leden en dit zyn
er vele opgeroepen voor de viering van
haar één-Jarig bestaan. Na een woord van
welkom door den voorzitter, den heer J.
A. Campfens, waarin deze o.m. mededeel
de. dat op Woensdag. 24 Juli. een boot
tocht zal worden gehouden, leidde de heer
Van der Woerd met een aardig praatje
het programma voor dezen avond ln en
waren het allereerst de „Donelli's, die in
eenlge vlotte Itallaansche liedjes er al
spoedig de stemming inbrachten. Hierna
oogstte Loulsette als cabaretière ln haar
repertoire een groot en welverdiend suc
ces. waarna het lid. de heer P Eikerbout
met enkele verbluffende staaltjes de aan
wezigen in de geheimen van ..de zwarte
kunst" trachtte in te leiden. Daar ls het
echter bij moeten blllven, want niemand
snapte het! De heer M. Verhoog bracht
accordeonmuzlek ten gehoore. Nadat allen
zich na de pauze nogmaals hadden laten
hooren. besloot een geanimeerd bal deze
geslaagde feestviering.
Onze stadgenooten, de heeren mr. S.
Mok en H. Hazelhoff,-zlln benoemd tot
plaatsvervangende leden in het scheids
gerecht voor 4ie textielindustrie.
Zaterdagochtend ls de 30-Jarlge mej
M. M in haar woning aan de Heerengracht
van de trap gevallen, waarby zy een bloe
dende hoofdwonde opliep. In bewusteloo-
zen toestand ls zy door den E.H.D. naar
het Acad. Ziekenhuis vervoerd.
Aan de Vrije Universiteit te Am
sterdam slaagde voor het candldaats-
examen gesohiedenls onze stadgenoot, do
heer J. Woltjer.
weinig verandering.
De Bilt verwacht tot Dinsdagavond:
Wisselende bewolking met wind uit
Westelijke richtingen. Plaatseiyk nog
regenbuien. Hier en daar met onweer.
Zelfde temperatuur.
DE VERNIEUWING VAN HET
CIIR. ONDERWIJS.
Hoofdelijk onderwijs te kiezen boven
klassikaal.
Zaterdagmiddag waren ln het wykge-
bouw „Rehoboth" do onderwyzers van do
Christelijke scholen uit Leiden en om
streken byeen om over de vernieuwing
van het Onderwys op do Christciyke scho
len van gedachten te wisselen.
De heer v. d. Baan merkte op. dat wy
allereerst moeten vaststellen, wat wij ons
voorstellen bij die vernieuwing en met
welk doel wy de middelen, die lelden tot
reconstructie, aangrypen. In verband met
het laatste betoogde spr., dat de kinderen
gevormd moeten worden tot leden, dlo
uit- en met den Bybel kunnen leven. Van
welken aard is de kennis, die wy do kin
deren moeten, bybrengen? Welke betee-
kenis heeft de kennis van het Bybelsch
onderwys?
Men trad hierover ln discussie en het
ls te verstaan, dat gelet op de moei
lijkheden, waarop men stuitte men
slechts weinig resultaat heeft bereikt en
nog een bevredigende oplossing heeft
kunnen vinden. De volgende rlcntiynen
werden getrokken:
Allereerst moeten we de kinderen lee-
ren lezen uit den Bybel, zoodat zy de
elementaire beginselen begrypen en ver
staan. Met het aanschaffen van een Nieu
we Vertaling zyn we er ook niet, daar er
nog tal van begrippen zyn, welke zonder
meer voor de kinderen volkomen onbe-
grypelijk zyn. Dit is een punt van grooto
beteekenls voor de hoogere klassen, waar
men in den vorm van „stil" lezen en
nauwlettend verklaren heel wat kan be
reiken. Beslissend ls ook, dat de kinde
ren thuis ln aanraking worden gebracht
met Gods Woord. Voor de onderwyzers
ligt hier een grooto taak om dit te s tl mu
ieeren ln gezinnen, waar dit niet gebeurt.
Op de school, waar den kinderen thuis
wel het Woord wordt voorgehouden als
eenlge grond voor het leven, moet een
andere methode worden toegepast dan op
de scholen, waar dit niet het geval ls. In
het eerste geval moet het kennis-element
op den voorgrond staan, in het tweede
daarentegen het Evangelisatie-element.
De heer Van der Baan merkte op. dat er
veel te veel aandacht wordt besteed aan
de kennis van het onderwlls en noemde
als voorbeeld het botweg uit het hoofd
leeren van z.g. rytjes (koningen, profe
ten, rlohters, kruiswoorden!) hetgeen
veelal een deprlmeerenden Invloed op het
kind heeft Bovendien wordt het sleur en
dus oneerbiedig. Wy moeten ons ln geen
geval gaan speciallseeren op rytjes en
Boekjes, welke gememoriseerd moeten
worden. Parate kennis ls wel noodzake
lijk. doch ln dien zin, dat die kennis
functioneel is.
Een groot en belangryk onderdeel van
de vernieuwing van het onderwys ls ook,
hoe wij de kinderen deze kennis moeten
bijbrengen: klassikaal of hoofdelijk.
In verband hiermede betoogde de voor
zitter. dat 't laatste althans op zijn
school meer effect sorteert. Het stil
overhoorvn van een les, een versje maakt
het kind rustig en gemoedelijk; de on-
derwijzer treedt meer en veel Intiemer
met zyn kinderen in contact, spreekt
meer met hen over belangrijke dingen
aangaande den Bybel. Deze gedachte moet
ons geheele onderwijs doordringen. Klas
sikaal denken gaat niet _Qri
Op een volgende vergadering hoopt men
tot het vaststellen van eenlge feiten over
te gaan.
Zaterdagoohtend is de 19-Jarlge D, V.
bil werkzaamheden op een dekschuit, wel
ke voor de Kettlngfabrlek lag, uitgegle
den tengevolge waarvan hy een diepe snij-
wonde aan zijn linkerbeen bekwam. Geiyk-
tydlg kwam ln de Kettlngfabrlek de 23-
larige D V. te vallen, waarby hy een snij-
wonde .van zijn rechterhand opliep. De
E H.D heeft belde slachtoffers tweo
neven! naar het Acad. Ziekenhuis ver
voerd.
Op ons Bureau ligt ter inzage de pas
sagierslijst van het m.s. „Oranje", dat
vermoedeiyk op 19 Juli a.s. te Amster
dam arriveert met repatrleerenden uit
Indië.
SPORT.
VOETBAL.
meening of zyn denkbeelden, maar om
het Woord zooals het in den Bybel is
neergelegd.
Met groote aandacht werd deze predi
katie gevolgd, waarna spr. zich met en
kele woorden richtte tot den burgemees
ter, tot zyn bevestiger, tot ds, A. P. v. d.
Haas als plaatselijk predikant tot de
ringbroeders en collega's van net Zen-
dngswerk. tot de hulppredikanten ds. T.
J. Jansen Schoonhoven en ds. A. M. v.
d. M06t van Spyk tot den kerkeraad en
kerkvoogdij, organisten en kosters en tot
slot met een enkel woord tot de wijk
commissies en vereenlglngen. waarmede
hy weldra ln nader contact hoopt te
treden
Namens kerkeraad, kerkvoogden en de
gemeente sprak ds. A. P. v. d. Haas en
verbond hieraan nog een enkel persoon
lijk woord tot zijn nieuwen collega.
Deze indrukwekkende dienst werd be
sloten met het zingen van Gezang 93.
L.F.C. sloeg V.D.L. met 3-2.
SCHEVEN1NGEN PROMOVEERT.
Door een 32 overwinning van L.F.C.
ln Maassluis Is V.D1. gedegradeerd en
Scheveningen gepromoveerd 1
L F.C. was dadeiyk ln den aanval en
weldra nam zij door Van Meteren de lei
ding Na een kwartier was de stand echter
weer' geiyk (1—1) toen Kukler mis trapte.
De thuisclub was nu sterker, maar L.F.C.
verdedigde goed, vooral spil Pynacker was
uitstekend op dreef. Ook keeper Duffels
was trouwens ln voortreffeiyken vorm.
Geleldeiyk neemt L.F.C., aangemoedigd
door vele honderden Schevenlngsche sup
porters. het initiatief over en slechts met
kunst èn vliegwerk weet V.D.L. stand te
houden. Het bombardement duurt echter
voort en tenslotte heeft v. d. Blom succes
12. Direct van den aftrap maakt V.D.L.
evenwel weer geiyk door haar midvoor.
22. Met wind mee ls V.D.L. na rust ster
ker, maar zonder resultaat. Als dan L.F.C.
het spel verplaatst moet Keereweer door
Herreur worden vervangen. Do Leldenaars
blijven nu sterker en weer scoort v. d.
Blom (23). V.D.L. vecht voor haar leven,
maar speciaal keeper Duffels ls geweldig
op dreef en met onveranderden stand
komt het einde. Na afloop werden do
L FC.-spelers door de Scheveningers op
de schouders van het veld gedragen.
Goede kampioenskansen
voor Haarlem.
DOOR 3—2 OVERWINNING OP
LIMBURGIA.
In de kampioenscoinpetitle bleef
Haarlem met drie punten voorsprong
op Ajax de leiding houden door een
overwinning op Llmburgla. Ajax be
toonde zich de meerdere van N.E.C.,
terwyi N.A.C. sterker bleek dan Hee
renveen. Haarlem heeft thans nog één
overwinning uit de twee nog te spelen
wedstrijden noodig om het kampioen
schap definitief te veroveren. Dit kan
Woensdag het geval 7.yn, wanneer deze
club Heerenveen ontvangt.
De eerste helft van Llmburgla—Haarlem
kenmerkte zich door wedcrzljdsche mat
heid, waaraan de temperatuur niet vreemd
was. Haarlem ging de rust ln met een 10
voorsprong, die onmiddellijk na de rust
tot 20 werd vergroot. Llmburgla schudde
alle loomheid af en wist binnen 5 minu
ten tweo punten te scoren, hetgeen niet
verhinderde dat Haarlem gebruik maakte
van eenlge fouten in de Llmburgla ver
dediging waardoor het met 32 won.
Ajax toonde zich ln alle opzichten do
meerdere van N.E.C., zoodat de Amster
dammers ondanks minder Inspanning
meer wisten te bereiken dan do Nymege-
naren. De rust ging in met een 31 voor
sprong voor Ajax, dat hieraan nog drlo
punten kon toevoegen ln de tweede helft
zonder dat N.E.C. scoorde.
De wedstryd N.A.C.Heerenvecn was
sDannend doch stond technisch niet op
hoog peil. Do regen vóór de ontmoeting
had het veld glad gemaakt, waardoor de
balcontrole niet goed mogelijk was. Hee
renveen legde zien toe op open spel, ter
wijl NJV.C. vooral ln de voorhoede kort
spel demonstreerde. Heerenveen scoorde
het eerste doelpunt. Het duurde tot 25
minuten voor het einde van de tweede
helft, eer N.A.C. de geiykmaker scoorde
uit een strafworp. Tien minuten later
kwam het verdiende winnende doelpunt
voor N.A.C., waarna niet meer werd ge
scoord.
De stand van de kampioenscompetitie
luidt thans: 1. Haarlem 8 gespeeld, 13 p.;
2. Ajax 810; 3 en 4 N.A.C. en Heeren
veen 88; 5. NJ3.C. 85; 6. Llmburgla
8—4.