LEIDSCH
DAGBLAD
Duitschland te Parijs ter tafel
Het debat over de Kabinetsformatie
De nieuwe koers en de onrust in
de Ned. Herv. Kerk
Met een enkel woord
Weldra nieuws uit Indië?
EE AMERIKA ANSCHE
PRIJSBEHEERSCHING.
De Amerikaansche Senaat heeft gister
avond met 49 tegen 26 stemmen een
voorstel aangenomen, volgens hetwelk
vleesch, gevogelte en eieren niet zullen
vallen onder toekomstige maximumprij
zen.
FRANKRIJK EN VIETNAM.
Do eerste besprekingen te Fontainebleau
nabij Parijs tusschen de voltallige dele
gaties van Frankrijk en Vietnam hebben
tot overeenstemming geleld ten aanzien
van een agenda van 5 punten.
De afgevaardigden besloten eveneens om
4 gemengde commissies aan te wijzen voor
resp. politieke, economische en financl-
eéle, cultureele en tenslotte militaire aan
gelegenheden.
85ste Jaargang
WOENSDAG 10 JULI 1946
No. 25825
Waarnemend Direeteur: A. Poortman
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst.
J. Brouwer.
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Tel. Directie en Administratie: 25041
Tel. Redactie: 21507 - Giro no..: 57055
Weer een duel Molotof-Byrnes l Jaita ten aanzien
demilitariseering
Gisteren ziin de uitnoodlglngen voor de
vredesconferentie van Parijs op 29 Juli
a.s. verzonden aan 21 landen.
De groote vier hebben in verband met
deze conferentie verzocht de vergadering
der V. N. die op 3 Sept. te New York zou
worden gehouden, uit te stellen tot 23
September.
De ministers hebben gisteren het Dult-
sche probleem weer eens besproken, voor
het eerst sinds 16 Mei. Het is een storm
achtige zitting geworden.
Molotof deed een „geweldigen aanval"
op het Amerikaansche plan voor 25 Jaar,
dat Byrnes op 29 April J.l. heeft doen ver-
schllnen. Deze aanval werd door Byrnes
op even krachtige wijze afgeslagen-
Volgens het oorspronkelUke ontwerp
van het verdrag voor de ontwapening van
Duitschland, door Byrnes voorbereid,
zouden de groote vier zichzelf garant
stellen voor de ontwapening en ontbin
ding van alle Duitsche strlldkrachten.
waaronder ook de Gestapo, en zouden zij
de vorming verhinderen van welke mili
taire organisatie dan ook. Voor de uit
voering van de voorwaarden van dit ver
drag zou een speciale controlecommissie
worden opgericht. De groote vier zouden
met gewapende macht tusschenbelde ko
men. indien noodzakeliik, wanneer een
der ontwapeningsclausules zou worden
geschonden. Het verdrag zou voor 25 Jaar
van kracht blijven.
Molotof had de volgende crltiek op dit
plan.
1. Het plan biedt onvoldoende waar
borg tegen de Duitsche herbewapening en
zou minstens voor 40 Jaar moeten gelden*
2. Het verdrag zou niet zoover gaan
als de overeenkomsten van Potsdam of
van de economische
van Duitschland
geen voorzieningen treffen voor de uit
schakeling van de Duitsche oorlogsin
dustrie.
3. Het verdrag zou geen politieke ba
sis verschaffen, welke noodzakeliik is om
tegen de herleving en nieuwen groei van
het Nazidom te waarborgen.
4. Het verdrag zou geen voorziening
treffen ten aanzien van de Duitsche her
stelbetalingen aan de sovjetunie.
5. Het verdrag zou verkorting van de
bezetting beoogen.
Vervolgens beschuldigde Molotof de
Westelijke geallieerden er van, dat zij de
beslissingen van Potsdam niet in hun
zónes hadden uitgevoerd.
In zijn antwoord op de beschuldigin
gen van Molotof legde Byrnes er den na
druk op, clat zijn voorgesteld ontwape
ningsverdrag niets te maken had met de
Uitvoering van de bezettingspólitlek, aan
gezien het verdrag alleen van toepassing
was op de periode na de geallieerde be>
zetting. Hij zelde vervolgens, dat hij ten
zeerste bereid v/as het verdrag tot 40 Jaar
zooals voorgesteld door Molotof. uit te
breiden.
Bidault zeide. dat het Fransche stand
punt ten aanzien van het Duitsche pro
bleem nog ongewijzigd was.
Tijdens de besprekingen zelde Molotof
nog, dat de Russen te Jalta 10 milliard
dollar herstelbetalingen van Duitschland
toegewezen hadden gekregen en dat. hoe
wel deze som te Potsdam was vermin
derd. zil nog steeds niet betaald was.
Byrnes antwoordde, dat het bedrag van
10 milliard dollar een basis was voor be
spreking en dat het te Potsdam duide
lijk werd. dat Duitschland deze som niet
kon betalen.
Belgische regeering Van Acker
afgetreden.
MOTIE VAN VERTROUWEN DOOR
SENAAT VERWORPEN.
Een door de liecren Mertens. Dlerckx en
Gllneor bij den Belgischen Senaat Inge
diende motie van vertrouwen in de re-
gecrlng Is met 79 tegen 78 stemmen by
(lrlc onthoudingen verworpen. Drie socia
listen stemden mede tegen!
Het ging om het beleid van den minis
ter van justitie, die door de regeert nc
gesteund. Men verweet den minister te
groote slapheid van optreden tegen econo
mische collaborateurs.
De minister-president. Van Acker, heeft
den prins-regent direct daarna de ontslag
aanvrage van zijn kabinet, aangeboden. De
prins-regent beeft bet ontslag ingewilligd
en Van Acker verzocht, de loopende zaken
af te handelen.
Het Unilever-schandaal.
UITSPRAAK VAN IIET GERECHTSHOF.
Het gerechtshof te 's-Gravenhage deed
uitspraak in de zaak betreffende de bon-
nenzwendel bij de Unilever. De gewezen
directeur A. van P., tegen wlen 2 Jaar en
3 maanden geëlscht was, werd evenals
W. F. C. D en J. A. C. K.. tegen wlen 9
maanden geëischt was. conform den elsch
veroordeeld. A. L.. tegen wlen de advocaat-
generaal 8 maanden gevraagd had. hoorde
zich veroordeelen tot 9 maanden. H. F.
den H. en H. E. H.. voor wie de eisch res
pectievelijk 7 en 8 maanden geluld had,
werden veroordeeld tot 6 maanden. Alle
straffen zijn met aftrek van preventief.
EEN EI VOOR DE RIJPERE JEUGD.
Op 11 Juli zal een bon worden bekend
gemaakt, waarop personen geboren in de
Jaren 1926 tan. 1931 een el zullen kun
nen koopen.
Parlementair Overzicht
(Van onzen parlementairen redacteur)
Het debat in de Tweede Kamer overde ka
binetsformatie en de regeeringsverkla-
ring begyi gisteren met den heer
Schouten (AR.), die het laakte dat de
formateur had nagelaten te pogen aan
alle politieke groepen op gelijke wijn
gelegenheid te geven invloed uit te
oefenen op het tot stand komen van
het ontwerp Regeerings-programma.
Waarom? Hoe dit zij, nu het zoo was
gegaan, is het raadselachtig, waarom de
Minister-President wel de overtuiging
kenbaar had gemaakt in de overtui
ging te leven dat het kabinet in me
nig opzicht geschraagd zal worden
door het vertrouwen ook van die par
tyen, welke niet tot de Regeerings-
meevderheld behooren. Blijkbaar had
div Beel zich practisch aangesloten bij
de door de P. v.d. A. gekoesterde op
vatting, dat er niet een nationaal ka
binet moest komen. De noodzakelijk
heid voor de uitsluiting van de door
spr. bedoelde groepen is tot dusverre
niet gebleken. Een zoo nauw overleg
als wel heeft plaats gevonden met de
partyen waarop het kabinet steunt
noemt spr. noodig noch wenscheiyk. In
dit verband acht hy vooral verkeerd
het ernstige gevaar dat men aldus de
verantwoordelijkheid verplaatst van de
Regeering naar Kamerfractie of poli
tieke partijen.
In verband met de zware taak, die
er in den stryd om het naakt bestaan
te voeren valt en waarvoor de grootst
mogeiyke eenheid noodig is. is een na
tionaal kabinet vereischt. Deze woor
den waren niet bedoeld ter inleiding
van een te voeren oppositie, maar een
uiting van teleurstelling, aldus spreker.
De tegenstelling aldus spr. ligt
niet, gelyk de Premier scheen te mee-
nen in vooruitstrevend of niet voor
uitstrevend. maar in den geest, waarin
men vooruitstrevend te werk wil gaan.
Wat de houding der A.R.-fractie be
treft, van de concrete maatregelen zal
afhangen, of steun kan worden ver
leend. De Regeeringsvehklaring bevat
niets dan het radiovraagstuk, op welk
gebied een toestand van onrecht en
rechteloosheid ten spoedigste hoort op
te houden. T.o.v. effectenregistratie,
geldblokkeering enz. moet ten snelste
een andere weg worden ingeslagen.
Wat Indië betreft ware het verkeerd
den heer Schermerhorn daarheen te
sturen met een belangrijke opdracht
en den heer Logemann tot voorzitter
van de Rijksconferentie te benoemen.
Het gaat er om eindelijk de te dien
opzichte bestaande tegenstellingen te
overbruggen en beide heeren zitten te
veel vast aan 'n politiek, welke die
tegenstellingen deed ontstaan. Boven
dien is 's heeren Schermerhorn's aan
leg dusdanig, dat men er niet altyd
zeker van kan zijn, dat hy zich steeds
aan zyn opdracht zal houden. Benoe
ming van dit tweetal zou de a.r.-fractie
in de oppositie drijven met betrekking
tot de politiek i.z. Indië.
De heer Tilanus (c.h.) en het
zelfde gaf later dr. Bierema (lib.) te
verstaan had liever een nationaal
kabinet zien optreden. Een groot, aan
tal punten van de Regeeringsverkla-
ring is nog onduidelijk. De vraag is
z.i. gerechtvaardigd of de K.VP. wel
voor socialisatie is en of dit met alle
leden van de Partij v.d. Arbeid wel het
geval is.* Onjuist achtte spr. het dat de
verantwoordeiykheid van het kabinet
naar sommige fracties is verschoven.
In de numeriek groote meerderheid
schuilt niet perse een kracht, want er
bestaat reden tot twyfel aangaande
de innerhjk sterkte van de 32 en de 29
die tezamen 61 zetels innemen. Tus
schen de leden van de K.VP., en het
zelfde geldt voor de leden dor P. v.d.
Arbeid, bestaan tegenstellingen even
zeer als tusschen die twee groepen
onderling. Na verklaard te hebben dat
hij, t.a.v. de politiek inzake Indië een
afwachtende houding zal aannemen,
sprak deze afgevaardigde de hoop uit,
dat het Regeeringsbeleid niet eenzij
dig zal zyn, opdat de c.h.-fractie mede
steun zal kunnen verleenen. Dr. Bie
rema (lib.) hoopte dat de nieuwe Mi
nister van Economische Zaken meer
armslag aan het bedrijfsleven zal ge
ven dan van zyn voorganger te ver
wachten viel en had dan ook met in
stemming kennis genomen van de be
reidheid der Regeering om de zelf
werkzaamheid van individuen en groe
pen te bevorderen en de overheidsbe
moeiing derhalve aanmerkelijk in te
perken. Noode miste spr. eenige mede-
deeling betreffende de berechting enz.
van politieke deliquenten, terwyi hy,
indien het inderdaad de bedoeling was
het door 't vorige kabinet t.a.v. Indo
nesië gevoerde beleid voort te zetten,
daarin een te veel zwichten voor de
P. v.d. A. meende te moeten zien. On
bevooroordeeld ziet spr.'s fractie de
daden van de nieuwe Regeering tege
moet.
De heer Wagenaar (Commun.) zag
in de paragraaf omtrent het Indone
sische beleid een stap terug, betreurde
dat de P. v.d. A. niet met de commu
nisten had willen samengaan, want
dan had allicht een socialistisch for
mateur kunnen optreden en ware er
een Kabinet met dergelijk signatuur
gekomen,terwijl er thans van werke-
ïyke progressiviteit niets te bespeuren
Drie kinderen op de
„Tjisidane" om het leven
gekomen.
TENGEVOLGE VAN VERSTIKKING.
Op het m.s. Tjisidane, dat gisteren In
ons land Is aangekomen, zijn by het spe
len de twee broertjes De Haan resp. 6 en
7 Jaar oud en het jongetje Pulle, 6 jaar
oud op het winchdek in een leege kist
gekropen, waarna het deksel waarschijn-
ïyk ls dichtgevallen. Na vUf kwartier ge
zocht te hebben ontdekte men de kinde
ren. die echter alle drie reeds door ver
stikking om het leven waren gekomen.
Vrijstelling van militairendienst
in Indië.
De voorlichtingsdienst van het K.N.LL.
tc Batavia maakt bekend:
Hoewel het tekort aan personeel ln
olie onderdeelen van het Kon. Ned.
Indische leger nUpeml is, heeft de
legercommandant besloten met het
oog op de gerechtvaardigde belangen
van betrokkenen voorloopige vry-
stelling te verleenen van den militai
ren dienst aan dtc dienstplichtige
Jongelieden, die hun H.B.S.-studle of
universitaire opleiding wensclien aan
te vangen of te voltooien.
Deze vrijstelling strekt zich uit over de
Jaarklassen 1923 t/m 1927 m.a.w. over de
dienstplichtigen, die zich thans voor ad
ministratieve inlijving by het K.N.I.L.
moeten laten inschrijven.
In overeenstemming met de in Neder
land geldende bepalingen, wordt aan de
dienstplichtigen, van de Jaarklassen 1923
en 1924, die betrouwbare bewijzen kunnen
overleggen, dat zy voornemens en instaat
zyn hun H.B.S.-opleiding dan wel een
universitaire studie aan te vangen of te
voltooien, vrijstelling van opkomst in wer-
keiyken dienst verleend, waardoor zij te
vens gerechtigd zyn Nederlandsch-Indlë te
verlaten. Voor de Jongelieden, behoorende
tot de Jaarklassen 1926. 1926 en 1927 kan
slechts vrystelllng worden verleend, voor
zoover zij kunnen aantoonen, dat zij voor
nemens en in de gelegenheid zijn hun
H.B.S.-opleiding te voltooien. Voor deze
categorie geldt thans nog niet een vry
stelllng voor opkomst in werkelljken dienst
voor het volgen van universitaire studiën.
Genoemde vrijstellingen gelden eveneens
voor de tot bedoelde Jaarklassen behoo
rende dienstplichtigen, die thans ln wer-
keiyken dienst verblijven.
valt.
Mr. v.d. Goes v. Naters (P. v.d. A.)
noemde het aan het bewind komen
van dit kabinet een bevredigend resul
taat van een onbevredigenden verkie
zingsafloop. In dit verband richtte spr.
een verwijt tet de velen, die op de com-
ministische lijsten waren gaan stem
men, voor de P. v.d. A. ware het ver-
leldehjk geweest geen Regeerings-ver-
antwoordeiykheid te aanvaarden, doch
tenslotte had zy het in 's lands belang
geacht zich in de oppositie terug te
trekken. Dat Logemann en Schermer
horn niet in dit bewind waren opge
nomen vond deze afgevaardigde be
treurenswaardig, en hy hoopte nu
maar, dat men van een figuur als
Schermerhorn in 's lands belang ge
bruik zal kunnen maken.
By Justitie is groote doortastend
heid noodzakeiyk, o.m. in verband met
het probleem van den Hoogen Raad,
Collectieve invryheidstelling van „lich
te gevallen" is gewenscht. Aan de nood
wetgeving moet een einde komen. Al
dus de leider der fractie van de P. v.d.
A., die nog bepleitte dat de Minister-
President alsnog een Ministerie v. Alg.
Zaken in het leven zal roepen om zich
als Premier louter daaraan te gaan wij
den.
Mr. Romme (K.VP.) verklaarde zich
namens zyn fractie voor de oplossing
yan het Indonesische probleem in vre-
delievenden, tevens echter in ordelie-
venden geest; dit laatste zyn we ook
Internationaal verplicht. Gaarne ver
nam hij, indien mogelijk, iets naders
omtrent hetgeen de Regeering voor den
huldigen overganstyd t.o.v. het Op
perbestuur over Indië van zins is als
ook wanneer de Ryksconferentie zal
samenkomen. Wat meer openbaarheid
op het gebied van ons buitenlandsch
beleid, ontsluiting van den diplomatie-
ken dienst voor breederen kring en
ruimer voorlichting in den vreemde
stonden op het lystje van bijzondere
verlangens door dezen afgevaardigde
gekoesterd, welke in een buitengewoon
breedvoerig betoog omtrent enkele pun
ten gaarne nog eenige nadere ophel
dering vroeg. Nu het hier betreft een
Kabinet, dat vooruitstrevend wil zyn
in Christelijke zin. kan de K.VP.-frac
tie in deze combinatie, gegeven de
geest welke ook uit de Regeeringsver-
klarlng schynt te spreken, vertrouwen
stellen. Aldus de korte zin van prof.
Romme's lange rede. Daaraan zy nog
alleen ontleend, dat de voorzitter der
fractie van de K.V.P., in verband met
de uitdrukking „huweiyk" t.o.v. wat er
tusschen deze fractie en de P v.d. A.
bestaat, liever scheen tc spreken van
bereidheid tot samenwerking. Dit ter
verwezenlijking van een vier jaren-plan,
dat den steun van de grootste twee
politieke groepen onzer bevolking ge
niet. Van het betoog van ds. Zandt
(St. Geref.) zij aangeteckend, dat
„vooruitstrevendheid" een modewoord
is en dat dan ook het kenmerk voor
uitstrevendheid van dit kabinet geen
standvastigheid biedt, terwijl hy verder
klaagde over gebrek aan zi. den wer
kelijk Christeiyken zin van deze Re
geering.
BINNENLAND.
Van 29 Juli a.s. af la het mogeiyk
vier maal per week van Amsterdam naar
Glasgow (Prestwlck) en terug te vliegen.
De bekende voordrachtskunstenaar,
Albert Vogel Jr.. die een tournée heeft
gemaakt door Indië, komt Vrlldag as. per
vliegtuig in ons land terug.
Naar wil vernemen zal Prins Bern-
hard Vrlldag as. te 4 uur in Almelo de
tentoonstelling Herrijzend Twente" ope
nen.
Naar wil vernemen zijn de president
directeur en de directeur der Nederland-
sche spoorwegen, lr. W. Hupkes en lr. F.
Q. den Hollander, voor een dienstreis per
K.L.M.-toestel naar Kopenhagen gevlo
gen. Na hun bezoek aan Denemarken zul
len zll zich naar Zweden begeven.
De K.N.A.C. heeft den Rijkswater
staat verzocht oprichting te bevorderen
van een of meer benzinestations langs
den weg 's-GravenhageUtrecht.
BUITENLAND.
Engeland, Frankryk en de V St.
hebben de „zwarte ïysten" Ingetrokken
om den handel te vergemakkeiyken.
De president der Poolsche republiek,
Osubka Moravskl, heeft officieus aan de
pers meegedeeld, dat, naar men hoopt,
de Poolsche verkiezingen ln November as.
zuilen plaats hebben.
De voormalige Australische gezant In
de So\ Jet-Unie, Maloney heeft in de Ro-
tary-club te Brisbane als zlln meening
gegeven, dat de Sovjet-communisten niets
in het bestuur van hun land hebben te
vertellen en ook de Australische commu
nisten het slachtoffer zyn van „een ge-
nadelooz; dictatuur".
De Hongaars. .e minister van bin-
nenlandsche zaken heeft bevel gegeven
tot de ontbinding van tachtig als fas
cistisch bestempelde organisaties.
De componist van het nieuwe Sov
jet-volkslied, Alexander Alexandrof. is
overleden.
De „Christian News Letter" consta
teert, dat in Duitschland zoowel van
katholieke al- van protestante zijde een
terugkeer naar de kerk plaats heeft. Als
oorzaak ziet de schryver der betrokken
besohouwing de denazlflceeringsmaatrege-
len. die voor velen zeer bard zijn.
Truman en Byrnes hebben zich ln
boodschappen aan het Huls van Afge
vaardigden. waar thans de beschouwingen
inzake de voorgestelde leening van
3.750.000.000.dollars aan Engeland
gaande zijn, en die reeds door den Senaat
ls goedgekeurd, opnieuw voorstanders van
deze leening betuigd.
De visschersbevolklng van Hastings
had gisteravond een vangst van °£Se~
kende afmetingen, toen een enorme schooi
makreel van ruim 3 k.m. lengte langs de
kust verscheen. Zoover het oog reikte was
het Kanaal bedekt met naar schatting
mlllloenen makreelen die waarschijnlijk
op Jacht waren naar wltvisoh.
In Leningrad zijn 15.000 arbeiders
begonnen met den aanleg van een onder -
grondschen spoorweg, welke in 1950 ge
reed moet zlln.
De nationale fabriek van oorlogswa
pens te Herstal ln België heeft 7 hecta
ren grond aangekocht te Zutendaal bij
Gent, teneinde er een munitiefabriek op
te richten.
La Guardla, directeur-generaal van
de Unrra, heeft de tydelljke stopzetting
va de leveringen der Unrra aan China
bevolen, dit naar aanleiding van berich
ten van autoriteiten der Unrra te Sjang
hai. dat de leveringen voortdurend door
de Ohlneesche regeering voor politieke
en andere doeleinden worden misbruikt.
Radio Moskou heeft medegedeeld,
dat volgens een bericht uit Boekarest
handelsovereenkomsten zijn gesloten tus
schen Roemenië eenerzijds en Frankrijk
en Zwitserland anderzijds.
Ongeveer 200 Engelsche oorlogsbrut-
den zijn met 60 baby's uit Canada naar
Engeland teruggekeerd uit helm wee. ge
brek aan bestaansmogelijkheden of omdat
hun echtgenooten zich Inmiddels bedacht
hadden.
In een fabriek te Ortona (Italië),
waar „klappertjes" voor kinderpistooltjes
worden vervaardigd, heeft zich door on
bekende oorzaak een hevige ontploffing
voorgedaan. Zeven personen werden hier
bij gedood en velen gewond. De autori
teiten gelooven, dat minstens zes arbei
ders nog onder puin bedolven liggen.
Prof. Dr. H. KRAEMER:
„De Kerk staat voor de keuze
of zii waarachtig Kerk zal zijn
of een oude mannen- en vrou
wenhuis".
In de „Nachtegaal" te Llsse werd
gisteren een conferentie gehouden
waarin gesproken ls over den nieuwen
koers en de onrust ln de Ned. Herv.
Kerk.
Prof. dr. H. Kraemer van Lelden be
handelde ln deze conferentie „De
nieuwe koers", terwijl de heer A.
Knetsch van Lelden sprak over „De
onrust ln de kerk".
Tot deze vergadering, welke belegd was
door den Kerkeraad der N.-H. Gemeente
te Lelden, hadden uitsluitend toegang de
leden van dezen Kerkeraad. terwyi ook
die van de N -H. Kerk te Llsse en omge
ving waren uitgenoodlgd.
Na de opening door den voorzitter, ds.
D. J. Vossers. hield prof. dr H. Kraemer
een referaat over „De Nieuwe Koers".
Spr. begon met er op te wyzen. dat het
er om gaat of de N.-H. Kerk weer kerk
zijn zal en niet alleen een genootschap
van godsdienstige stichting. Het zijn daar
bij de lijnen, die door de synode gevolgd
worden op geesteiyk, cultureel en poli
tiek kerkelijk leven ln ons Vaderland en
eigenlijk in de heele wereld. God geeft
niet om onze mooie woorden, maar ver
langt van ons daden.
Hierbij moeten we niet vragtn naar wat
wy aangenaam of onaangenaam vinden.
In laatste Instantie gaat het om de gees
telijke beslissing, hoe wy tegenover
Christus staan Op het oogenbllk is er
veel misverstand en verwarring in onze
kerk. Deze zijn onvermijdelijk, omdat
sinds 1940 de kerk zoo geheel anders te
midden van ons volk staat Die misver
standen moeten eerlijk doorgesproken
worden. Het luisteren naar eikaars be
doelingen ls een daad van chlst naasten
liefde. Nu staat de kerk voor de keuze of
we waaraohtlg kerk zullen zyn of een
oude mannen, en vrouwenhuls. Zullen we
een stad op een berg zijn? Of het ver
volging of glorie brengt doet er niet toe.
Alle kerken moeten zich deze vraag stel
len. gezien de machten die zich verza
melen om het evangelie af te wyzen;
maar ook biyken deze vaak een open oor
te hebben. De kerk deed als kerk voor de
wereld niets. De wereld kwam daardoor
ln de meening, dat de kerk zich van haar
nooden niets aantrok. De oorlog was er
om ons duldeiyk te maken, dat de kerk
wat met de wereld te maken heeft. Nu ls
het tyd om het zwUgen der kerk te ver
breken en te laten merken dat Joh. 3:10
het hart van deze wereld ls.
De kerk zaj moeten zeggen wat
communisme en democratie ls. De
wereldkerk maakt zich op ons te spre
ken over de orde Gods en de wan
orde der menschen. In naam der kerk
zullen alle machten der wereld wor
den toegesproken, BIJ al deze dingen
staat de waarheidsdrang nadrukkelijk
op den voorgrond. Als we het Ev. als
kracht Gods in deze wereld plaatsen,
trekt het als magneet alle vraagstuk
ken aan, daarom houden we ons met
duizenden dingen bezig. Niet als be
moeial.
God heeft ons ln een tijd geplaatst
waarin we met allerlei werk overladen
zijn. dat is een bew s dat het evangelie
ln het middelpunt geplaatst ls.
PUBLIEKE BOETEDAG.
We kunnen niet eerder tevreden zijn
voor er een publieke boetedag ln Neder
land gehouden wordt, waarop 'le veran
derde vrijzinnigen - openlijk uitspreken,
dat door hun preeken duizenden van
Christus zijn gehouden en de orthodoxen
om vergeving smeeken, omdat ze dulzen-
Kolenpositie niet ongunstig.
De productie van de Nederlandsche ko
lenmijnen heeft zloh ln Mei en Juni ta
melijk gunstig ontwikkeld.
Nu bovendien aan de stakingen ln Ame
rika een eind is gekomen, kunnen ook
de verwachtingen omtrent den kolenex-
port uit de Ver. Staten gunstiger worden
beoordeeld.
HANDEL IN TABAKSBONNEN.
Voor den politierechter te Zwolle stond
terecht de sigarenhandelaar J. L. M. M.,
die eenlgen tyd geleden 16000 tabaksbon
nen had gekocht van den ambtenaar by
het C.D.K Peeman.
HU werd veroordeeld tot 4 maanden
voorw. gevangenisstraf met een proeftijd
van 3 Jaar, f. 4000 boete, een bijkomende
straf van f. 4000, en verbeurdverklaring
der inbeslaggenomen sigaretten, met te
ruggave van 9150 rantsoenen tabak, zUnde
een deel van de normale toewyzlng. De
zwarthandelaar D. K., die 1500 pakjes
sigaretten van hem had gekocht, werd
voorwaardelijk veroordeeld tot 2 maanden
gev. straf met een proeftyd van 2 Jaar,
en een boete van f. 100 subs. 2 maanden
gevangenisstraf.
SCHRIJFSTER nOUDT LEZINGEN.
Optreden der regeering gevraagd.
MeJ. Tendeloo heeft aan den minister
president en den minister van bulten-
landsche zaken de volgende vragen gesteld
1. Is bet den ministers bekend, dat
een vóór den oorlog ln Nederland beken
de schrijfster, aan wie door den eereraad
voor de letterkunde het recht van publi
catie voor het leven ls ontnomen wegens
haar houding ln den bezettlngstyd, sinds
eenige weken ln Zwitserland lezingen
houdt over het verzet en de organisatie
van de illegaliteit ln Nederland.?
2. Achten de ministers het niet zeer
gewenscht en ook mogeiyk langs dlplo-
matleken weg stappen te doen, opdat de
hlerbedoelde uitspraak en de motleven,
die daartoe hebben geleld, op zoodanige
wijze aan het Zwltsersche volk worden
bekend gemaakt, dat men verwachten kan,
dat aan dit onverkwikkelijke optreden een
einde komt?
den hebben afgehouden door velerlei or
thodoxe prediking die niet orthodox was.
Het gaat er ln de N.-H. Kerk om of Chris
tus recht gedaan wordt.
Hierop volgde een zeer uitvoerige be
spreking.
ONRUST IN ONZE KERK.
Na de lunch en een korte wandeling
kreeg de heer Knetsch het woord over
„Onrust ln onze kerk". De onrust is er
doordat zekerheid ontbreekt. Een voor
gaande voorzitter der Synode vond dat de
kerk allereerst rust noodig had. Nu brengt
de Synode onrust.
Nu plaatst ze ons tegenover allerlei vra
gen waar we vroeger niet aan dachten. Nu
ls er strijd over de Chr. school, onrust
over de vakbeweging, onrust over de we
gen welke de synode volgt.
By het oprichten der Chr. school werd
ook al gezegd, dat ze tegen de eenheid
was. By de opkomst v. d. Christ, partyen
sprak men over verdeeldheid ln Christenen
en paganlsten Nu heeft het geluld een
heel anderen aard. Wat de chr. organisa
ties doen ds de taak der kerk. Spreker
schetste ons nu het ontstaan der vakver-
eenlglngen.
De chr. vakbewéglng ls geen klassebewe
ging, maar wil heel het volk dienen. Het
rapport der gen. synode spreekt over een
nieuw type dat zich naar de eischen van
Gods woord richt. Er wordt gemeend dat
de chr. organisaties schade aan de door
werking van het evangelie hebben gebracht
Anderen meenen dat het separatisme een
struikelblok was.
We twyfelen toch niet aan de goede be
doelingen van Bronsveld. Kuyper enz.? Ze
hebben geworsteld met de vraag hoe we
het best tot heil van het heele volk werk
zaam kunnen zijn. De christelijke grond
slagen zullen nog lang worden bedreigd.
Groote massa's van de oude S.D.A p. zyn
naar de C P.N. gegaan omdat ze de zwaai
van het historisch materialisme naar het
Idealisme niet konden meemaken. We
moeten waakzaam blijven en ons niet op
bergen in zelfbehagende kringen en zeg
gen „wat hebben we het heeriyk ver ge
bracht".
De chrlst. organisaties brachten heel
wat leidende mannen voort.
De chrlst org. zoeken naar de Juiste
beginselen. Als ze afwyken. wat betreft de
beginselen die aan de kerk ontleend z(]n,
dan moet de kerk waarsohuwen.
De kerk kan zich niet uitspreken over
allerlei vraagstukken van socialen aard,
daarvoor ls vakkennis noodig. De hoofdlijn
der hist, ontwikkeling moet worden vast
gehouden. Voor den oorlog gold het vast
houden der beginselen als noodzakelijk. Nu
ls er een strooming die van beginselen
niets wil weten en honend spreekt over
„eeuwige" beginselen. Nu wordt een fun-
damonteele levenhouding gevraagd. Als
men de massa wil bereiken kan meii ech
ter niet telkens veranderen, verandering
wordt door niemand gewaardeerd, de mas
sa ls reactionnalr en conservatief. De kerk
biyve op haar eigen terrein, dat zal een
zegen zijn voor het volk. Ook hierop volg
de een zeer uitgebreide bespreking.
Daar ds. Swijnenburg wegens ziekte niet
aanwezig kon zijn werd ln de avondver
gadering de bespreking voortgezet.
Ds. J. C. van Apeldoorn verzorgde de
dagsluiting.
WEERBERICHT
WEINIG VERANDERING.
De Bilt verwacht tot Donderdagavond
Overdrijvende wolkenvelden, vooral la
den nanacht en ochtend. Droog weef.
Weinig verandering in tempcratux*.
Zwakke of matige wind tussche*
Noord-West en Noord-Oost.
Een bijzondere promotie.
EEN UNICUM AAN DE NEDER
LANDSCHE HOOGESCHOLEN.
Aan de Leidsche Universiteit wij
behoeven hiervoor maar te herinneren
aan de recente plechtigheid, waarbij
Winston Churchill de hooge promoven
dus was hebben reeds vele byzon-
dere promoties plaats gevonden. Maar
een promotie zooals die, welke gister
middag werd gehouden, zal zeer zeker
een unicum aan de Nederlandsche
Hoogescholen zijn.
De heer G. van der Mey uit Lisse,
blind tydens zyn vyfde levensjaar en
sinds 1944 doof, promoveerde deze mid
dag tot doctor in de wis- en natuur
kunde op een proefschrift, getiteld „De
resultant in de theorie der algabraïsche
krommen". Uiteraard bestond voor deze
byzondere promotie, waarby prof. dr.
W. v.d. Woude als promotor optrad,
ouitengewoon groote belangstelling.
In de gewyde sfeer der Senaatska
mer, welke hij echter helaas nog nooit
heeft mogen aanschouwen, heeft de
promovendus zyn proefschrift verdedigd
op een wyze, welke veler respect af
dwong, waarby de vragen hem in
brailleschrift werden voorgelegd.
Na afloop is dr. Van der Mey van
vele zyden hartelyk gelukgewenscht.
Wy hebben nog een oogenblik de
gelegenheid gehad om met den vader1
van den Jongen doctor te spreken en
het een en ander te vernemen over de
studie van zyn zoon. Reeds op zeer
jeugdigen leeftyd blind geworden,
volgde hy allereerst de lessen aan de
Prins Alexanderstichting te Huis ter
Heide en daarna aan het Blindenin
stituut van dr. A. H. J. Belzer to Am
sterdam. Hierna volgde hy vyf jaar
de lessen aan het Duitsche Gymna
sium te Marburgh a.d. Lahn, waar een
speciale braillecursus hem in de gele
genheid stelde dit onderwys te volgen>
In 1936 liet hij zich als student in-
schryven aan de Leidsche Universiteit.
Dank zy zyn geleidehond heeft hy,
zonder ook maar een der colleges te
Toen in verband met de maatregelen*
verzuimen, binnen den daarvoor be
stemden tyd zyn studie volbracht,
van den bezetter de Leidsche Univer
siteit werd gesloten, heeft hy nog ge-
ruimen tyd zyn studies aan de Vrye
Universiteit to Amsterdam kunnen
voortzetten totdat ook deze Universi
teit gedwongen werd te sluiten. Kort
voor deze sluiting heeft hy echter
in April 1943 nog zyn doctoraal exa
men (cum laude) kunnen doen. Na
dien heeft hy zich voorbereid op dezen
dag en. is het vooral prof, dr. J-.
Haantjes van de V,U. geweest, die hem
by het schryven van zyn proefschrift
heeft ter zyde gestaan. „Aangezien
myn zoon al zyn studieboeken vooraf
myn zon al zyn studieboeken vooraf
zelf moest brailleeren, zult u kunnen
begrijpen, wat deze studie voor hem
geweest is. Dank zy echter zyn groote
liefde tot dit vak en zyn doorzettings
vermogen is hy daarin geslaagd". In
derdaad een bewonderenswaardigè
prestatie
DE SCHOENENBON.
Morgen zyn de lettere N en O aan de
beurt.
SJahrlr weer ln veilige haven. SJahTlr begeeft zich te midden van de verslaggevers
na zyn aankomst op het vliegveld te Batavia naar het vllegveldbureau.
Foto: AJNJ.
Sjahrir verwacht heden
antwoord.
Het Indonesisch Nationaal Comité, dat
sinds Zondag ln de woning van Soekarno
te DJogjakar.ta bijeen ls. heeft zyn be
krachtiging verleend aan den maatregel,
waarbij de volledige macht ln handen van
Soekarno wordt gelegd, tot dien tijd, dat
kabinet en regeering weer normaal htm
functies kunnen hervatten.
Verder werd bepaald, dat Soekarno tot
dien tyd persoonlijk Jegen6 het Nationaal
Comité verantwoordeiyk zal zyn, terwyi
zoodra de toestand van het land weer
normale verhoudingen zal hebben aange
nomen. zijn buitengewone macht weer
aan den ministerraad zal worden overge
dragen.
Het kabinet SJahrlr heeft opgehouden
te bestaan. SJahrlr zal de besprekin
gen met de Nederlanders echter na
mens Soekarno voortzetten. U|| ver
klaarde dat h(| lieden de reactie van
dr. Van Mook op de tegenvoorstellen
verwacht te hooren.
ERNSTIGE AUTOBOTSING TE DELFT.
Twee dooden en meerdere gewonden.
Gistermiddag omstreeks drie uur zlj-n op
den weg Den HaagRotterdam onder de
gemeente Delft, drie auto's met elkaar in
botsing gekomen. Een der bestuurders, de
64-Jarlge Ingenieur N. uit Den Haag, werd
op slag gedood. De naast hem gezeten T.
van D. uit Den Haag (president-commis
saris van de Leidsche Broodfabriek) werd
ernstig aan borst en hoofd gewond en ls
later eveneens overleden. Van de Inzitten
den van een militairen wagen werden er
drie vrij zwaar gewond. Zy zijn opgenomen
in het Oud en Nieuw Gasthuis te Delft.
FASCISTISCHE GROEPEN VERGADEREN
In café Terminus te Utrecht kwamen
Zondag J.l. vertegenwoordigers by een van
fascistische groepen, w.o. Nationaal Front
en N.SB., aldus meldt „Het Vrye Volk".
De zaal was gehuurd uit naam van een
gefingeerde Juristenvereniging. De onge
veer veertig vergaderden besloten over te
gaan tot de oprichting van een werk
comité. Voorts zullen binnenkort de be
sprekingen ln andere plaatsen worden
voortgezet.
„GEUZERWAARD".
In de Stadsgehoorzaal had het Cadl-
comlté gisteravond een samenkomst be
legd, waarin de Amsterdamsche Studen-
tentooneelvereenlglng een opvoering gaf
van het door mevr. dr. E. VerkadeCar-
tier van Dissel geschreven verzetsstuk
..Geuzenwaard", dat een episode uitbeeld
de van de staking ln bezet Nederland op
30 April 1943.
Aangezien wy lndertyd ter gelegenheid
van de opvoering van dit stuk door „Llt-
terus Sacrum" reeds een uitvoerige be
schrijving van den Inhoud van dit spel
gaven, volstaan wy met te vermeldden,
dat „Geuzerwaard" een goede, vlotte op
voering vooral ln het tweede bedryf
beleefde. Het meest heeft ons wel het spel
van den burgemeester (mr. J. de Blleck)
en dat van den Dultschen luitenant Hel-
depriem (F. W. G. Hartning) voldaan, ter-
wyi daarnaast de heer H. van de Velden
een juiste typeering van den Brabantschen
pastoor gaf.
De voorzitter van het Cadl-comitê, de
heer J. Heymans sprak aan het begin en
einde van den avond een kort woord Er
waren bloemen voor de eenige vrouwe-
AJke medespeler, mej. Constance M.
Naessens.
Bepaald hinderlijk waren de reacties uit
de zaal als het ging om veelal ernstlgo
scenes.
